Aagam 14 JIVAJIVABHIGAM Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 907

आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक [२५९ ]
दीप
अनुक्रम
[३८४]
“जीवाजीवाभिगम” - उपांगसूत्र - ३ (मूलं + वृत्तिः)
प्रतिपत्ति: [सर्वजीव],
प्रति० प्रति० [३],
मूलं [२५९ ]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ..........आगमसूत्र [१४], उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवभिगम" मूलं एवं मलयगिरि प्रणीत वृत्तिः
afree fथ अंतरं । अप्पाबहुयं सव्वत्थोवा ओहिदंसणी चक्खुदंसणी असंखेचगुणा केवलदंसणी अनंतगुणा अचकखुदंसणी अनंतगुणा ॥ (सू० २५९ )
'अहवे'त्यादि, 'अथवा ' प्रकारान्तरेण चतुर्विधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्तास्तद्यथा-चक्षुर्दर्शनिनोऽचक्षुर्दर्शनिनोऽवधिदर्शनिनः केवलदर्श निनः ॥ अमीषां कार्यस्थितिमाह 'चक्खुदंसणी णं भंते!' इत्यादि, चक्षुर्दर्शनी जपन्यतोऽन्तर्मुहूर्त्त, अचक्षुर्दर्शनिभ्य उद्धृत्य च श्रुर्दर्शनिपूरपद्य तावन्तं कालं स्थित्वा पुनरचक्षुर्दर्शनिषु कस्यापि गमनात्, उत्कर्षतः सागरोपमसहस्रं सातिरेकं, अचक्षुर्दर्शनी द्विविधः प्रज्ञप्तस्तद्यथा - अनाद्यपर्यवसितो यो न जातुचिदपि सिद्धिं गन्ता, अनादिसपर्यवसितो भव्यविशेषो यः सेत्स्यति, अवधिदर्शनी जपन्यत एकं समयं अवधिप्रतिपत्स्यनन्तरमेव कस्यापि मरणतो मिध्यात्वगमनतो दुष्टाध्यवसाय भावतोऽवधिप्रतिपातात् उत्कर्षतो द्वे | पट्षष्टी सागरोपमाणां सातिरेके, तत्रैका षट्षष्टिः एवं विभङ्गज्ञानी तिर्यक्पञ्चेन्द्रियो मनुष्यो वाऽधः सप्तम्यामुत्पन्नः, तत्र त्रयस्त्रिंशतं सागरोपमाणि स्थित्वा तत्र च प्रत्यासन्ने उद्वर्त्तनाकाले सम्यक्लं प्राप्य पुनः परित्यजति ततोऽप्रतिपतितेनैव विभङ्गेन पूर्वको व्यायुष्केषु तिर्यक्षु जातस्ततः पुनरव्यप्रतिपतितविभङ्ग एवाधः सप्तम्यामुत्पन्नः, तत्र च त्रयस्त्रिंशतं सागरोपमाणि स्थित्वा पुनरप्युद्वर्त्तनाकाले प्रत्यासने सम्यक्त्वं प्राप्य पुनः परित्यजति ततः पुनरप्यप्रतिपतितेनैव विभङ्गेन पूर्वकोयायुष्केषु तिर्यक्षूपजातो, वेलाद्वयमपि चाविप्रहेणाधः सप्तम्यास्तिर्यक्षत्पादयितव्यः, विमहे विर्भङ्गस्य प्रतिषेधात् उक्तं च- "विभंगनाणी पंचेंदियतिरिक्खजोणिया मणूया य आहारगा नो अणाहारगा" इति, नन्वपान्तराले किमर्थं सम्यक्त्वं प्रतिपाद्यते ?, उच्यते, विभङ्गस्य स्तोककालावस्थायित्वात् उक्तव—“विभं गनाणी जह० एवं समयं उक्को० तेचीसं सागरोवमाई देसूणाए पुण्बकोडीए अब्भहियाई”ति, तदनन्तरमप्रतिपतितविभङ्ग एव मनु
For P&Perase City
~906~