Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 | 0 anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 0 RNI NO. MAHBIL/2013/50453 0 0 ge qnA 0 0 YEAR : 2, ISSUE : 12, MARCH 2015, PAGES 140. PRICE 20/gujarAtI-aMgrejI varSa-2 (kula varSa-63) * aMka 129 mArca 2015 * pAnAM 140 * kImata rUA. 20/ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 S9 886no 0 0 0 0 0 0 1-'*VVIr 0 0 0 0 0 0 0 ekenAkarSantI zlathayantI vastutattvamitareNa / antena jayati jainI nItirmanthAnanetramiva gopii|| A pratIkAtmaka citra anekAnta dRSTi mATenI suMdara samaja Ape che. jyAre gopI chAzane valove che tyAre eka dorI kheMce e samaye bIjI dorI DhIlI paDe ane e ja rIte bIjI dorI kheMce tyAre pahelI dorI DhIlI paDe che. Ama karatI vakhate tenI dRSTi mAkhaNa upara hoya che nahIM ke dorI upara ane tethI ja mAkhaNa prApta thAya che ane e jaina darzananuM pratIka che. koI paNa eka dRSTine pakaDIne cAlIe to maMthana na ja thAya ane maMthana na thAya to mAkhaNa na nIkaLe arthAt tattvadarzananI prAptithI dUra rahI javAya. jaina gopIrUpI dRSTi tyAre ja vijaya pAme jyAre samagratA para dhyAna Ape nahIM ke koI eka dorI rUpI vicAra pa2. saujanya : anekAnta sAmayika 0 . 0 4
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha 2 prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka - mArca 2015 | saptabhaMgI KALOR Tba-vacana vacanarUpI kAMTA sehata karatAra pUjya che ! sakkA saheuM AsAe kaMTayA aomayA ucchahayA nareNaM / aNAsae jo u sahejja kaMTae vaImae kaNNasare sa pujjo / / | (6. 6-(2)- 6) utsAhI mANasa dhana ke bIjA kazA svArthanI AzAmAM loDhAnA kAMTA (khIlA) sahana karI zake che, paraMtu koI paNa jAtanI AzA rAkhyA vagara vacanarUpI kAMTA je sahana kare che te pUjya che. An enthusiastic person will be prepared to bear even the torture of iron nails to get wealth or some other reward, but a person who bears the tortue of nail-like words without any expectation is indeed respectable , (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'nina vana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI _. 1, zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena - 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana - 1939-1953. 5. prabuddha jena navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 85 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, | pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika * 2015 mAM 'prabuddha jIvana'no 63mA varSamAM praveza - 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana' eka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI 'prabuddha jIvana' varSa-2. kula 6 3muM varSa 2008 oNgasTathI 'prabuddha jIvana' ane paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMsthAnI veba sAITa uparathI joI-sAMbhaLI prathama bhaMga : 'berisTara cakravartI' udAra 'che'. bIjo bhaMga : 'berisTara cakravartI' udAra 'nathI." trIjo bhaMga : 'berisTara cakravartI' udAra "che ane nathI'. cotho bhaMga : 'berisTara cakravartInI udAratA' avaktavya "che'. pAMcamo bhaMga : 'berisTara cakravartI'nI udAratA "che' ane 'avaktavya' 'che'. chaThTho bhaMga : 'berisTara cakravartInI udAratA' nathI ane 'avaktavya' 'che'. sAtamo bhaMga : 'berisTara cakravartInI udAratA' che, nathI ane avaktavya che'. A aMgeno 'berisTara cakravartI'no lekha aMdara vAMco je viNA vi logassa, vavahAro savva hA nivvaui tassa bhuvaNeka guruNo, Namo aNe gaMtavAyassa AcArya siddhasena divAkara zakazo. rAvajI dAda prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha tuM kahe te hoya ane huM kahuM te ya hoya, satya ApaNA beunuM garvamukta hoya. vAda-vivAdathI sahunI mukti hoya, vADAnA baMdhanothI manu Sya para hoya. nija Atma tatva DhaMDhoLavuM, dveSataNAM bhArathI mana mukta hoya. jJAnathI moTo guru nahi ne samajaNathI moTo mitra nahi, je samajyo mAnava manane tenI anaMta su kha bhaNI gati hoya. da
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 3 vAda, svAduvAda ane prabuddha jIvana anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka | mArca 2015 sarjana sUci | krama kartA DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. sejala zAha DaoN. sejala zAha padmazrI DaoN. kumArapALa desAI DaoN. nareza veda DaoN. jitendra zAha pratApakumAra ToliyA DaoN. baLavaMta jAnI 1 vizvazAMti mATeno ajoDa vicAra : anekAntavAda 2 jaina dharma ane anekAntavAda : A viziSTa aMkanI mAnada viduSI saMpAdikA : DaoN. sejala zAha eka nAnI vAta 4 4 anekAnta jIvana tarapha 6 5 anekAMtavAda : samasyAmaya jIvanamAM samanvayanuM meghadhanuSa anekAntavAda saiddhAMtika pakSa 7 jaina darzanamAM naya zrI AtmasidizAstramAM anekAntavAda anekAntadarzana : tattva ane taMtra 6 10 jIvananA vyavahAramAM atizaya upayogI anekAntavAda..syAdvAda..ane nayavAda huM 11 anekAntavAda sidhdhAMta ora vyavahAra 12 darzanonuM darzana : anekAntavAda 8i 13 anekAntadarzana 14 anekAntavAdanI vyavahArika bhUmikA 15 anekAntavAda ane sApekSavAda 16 cAdvAda 8 17 zrI siddhasena divAkarasUrijInI anekAntavAdanI ghoSaNA 18 anekAntavAda : vyAvahArika pakSa 19 jainadarzana ane anekAntavAda 20 anekAntavAda ane samyakajJAna 21 AnaMdaghanajInA stavanomAM anekAMta 22 sAmAjika sauhArda, samarasatA ane anekAntavAda dRSTi 23 anekAnta, syAdvAda evaM saptabhaMgI : eka saMkSipta vivecana 24 AgamanI dRSTie anekAntavAda huM 25 anekAntavAda ane upaniSadanI dArzanika vicAraNA 26 anekAntavAda : sAta nayonuM vaicArika meghadhanuSya 6 27. apekSA 28. berisTara cakravartI 29, bhAratIya darzanonuM samanvayatIrtha 6 30. ahiMsA-anekAMtanA paripekSyamAM 31. khristI dharma ane anekAntavAda hu anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka anekottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda paMnyAsa DaoN. aruNavijaya ma. sA. DaoN. sAgaramala jaina bhANadevajI bhANadevajI guNavaMta baravALiyA DaoN. je. je. rAvala dinakara joSI DaoN. reNukA poravAla DaoN. nareza veda saMpAdana : sUryavadana ThAkoradAsa javerI prA. DaoN. kokilA hemacaMda zAha DaoN. abhaya dozI DaoN. vIrasAgara jaina DaoN. vIrasAgara jaina varSA zAha DaoN. niraMjanA joSI DaoN. ratanabena khImajI chADavA caMdulAla sakaracaMda zAha caMdulAla sakaracaMda zAha DaoN. rami bhedA pArvatI neNazI khIrANI saMkalana : DaoN. thomasa paramAra 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 106 109 112 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cAvA pRSTha 4 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, svAduvAda ane 114 119 zrImatI pArulabena bI. gAMdhI Reshma Jain Dr. (Kumari) Utpala Kantilal Mody Dr. Kokila Hemchand Shah 121 22 # 32. saMgharSanI samApti ane saMvAditAno setu eTale mahAvIra svAmIno anekAntavAda 33 Seeker's Diary -- On Anekantvad 38 Application of Anekantvad : Multidynamic Vision 34. Anekantvada 36. avasara zuM 37. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghaneprApta thayela anadAnanI yAdI huM 38. 80 mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana 35. bhAva-pratibhAva ( 36 sarjana-svAgata 39. Enlighten Yourself By Study Of Jainology Lesson 5: Jain Cosmology &Cycle of the Time 32. Siddhasena Divakar (Pictorial Feature) 6 39. paMthe paMthe pAtheya..je anaMta che enI prApti tarapha. DaoN. kalA zAha Dr. Kamini Gogri Dr. Renuka porwal 140 anekAttavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka jha anekAMtavAda, syAdavAda ane nayavAda viroSuka ka anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAdvAda, spIdu vAda ane nayavAda vizeSAMka anekaodal, syAdavAda bhArata i rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako IS zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano. Raa krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA.1 DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 20 ApaNA tIrthakaro 100 31. vicAra navanIta 1 1 jaina AcAra darzana 240 21. saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100 bhAratIbena zAha likhita ( 2 caritra darzana 220 DaoN. kalAbena zAha likhita 32. zrI gautama tulya namaH 225 3 sAhitya darzana 22. caMdra rAjAno rAsa 100 AcArya vAtsalyadIpa sUri kRta 4 pravAsa darzana 260 33. jaina dharma T 5 sAMprata samAja darzana 270 23. amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 34. bhagavAna mahAvIranI I 6 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 DaoN. phAlganI jhaverI likhita 1 7 jaina AcAra darzana 300 AgamavANI 8 jaina dharma darzana 24. jaina pUjA sAhitya 160 300 35. jaina sakjhAya ane marma DaoN. rekhA vorA likhita ! 9 gurjara phAgu sAhitya 100 36. prabhAvanA 10 jina vacana 25. Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280. 37. sukha tamArI pratikSA kare che 11 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 38. meruthIye moTA 12 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 100 26. jaina daMDa nIti 50 280 13 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 39 DaoN. kumArapALa desAI kRta 250 sureza gAlA likhita 250 27. maramano malaka aMgrejI bhASAmAM jainIjhama : i14 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 28. navapadanI oLI kosmika vijhana 15 namo tindurasa rUA. 300 140 I16 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 DaoN. ke. bI. zAha likhita 40 IlA dIpaka mahetA saMpAdita I17 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 29. jaina kathA vizva 200 saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita I pro. tArAbena 2. zAha likhita DaoN. kalAbena zAha saMpAdita mULa sUtrono gujarAtI-aMgrejI J18 zrImad rAjacaMdra (pustikA) DaoN. dhanavaMta zAha likhita bhAvAnuvAda rU. 350 19 prabuddha caraNe 100 30. vicAra maMthana 180 | uparanA badhA pustako saMghanIoNphise maLaze. saMparka : pravINabhAI Te.naM.23820296. 6 rUpiyA amArI beMkamAM-baeNka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.003820100020260 mAM jamA karI zako cho. .IFSC:BKID0000039 . 1 zrI muMbaI jena yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI- 400 004. Teliphona : 23820296 . anekAdvAda, syAdavAda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSuka F anekIttavAda, syAdavIda ane vayavIda vizeSaMka anekIdvIda, cIk vIda ane taryavIra vizeSAMka F anekadodvIda, cIvAda 320 250 anekAMtavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdavAda ane teyavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cIvAda ane
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 5 vAda, svAduvAda ane Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 *'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa: 2(kula varSa 63) * aMka: 12 mArca 2015 * vikrama saMvata 2071 vIra saMvata 2541 phAgaNa vadi tithi-100 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) prapha QUGol anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda hu anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, svAthvIda ane vayavAda viroSaka 5 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka cha avakAMntavIda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka avakAMntavAda, sthIrvAda anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka * * vArSika lavAjama rUA.200-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20-0 0 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha A viziSTa aMkanI mAnada viduSI saMpAdikA Da. sejala zAha vizvazAMti mATeno ajo vicAra anekAntavA taMtrI sthAnethI... ke "prabuddha jIvananA viziSTa aMko - oNgasTano 'karmavAda' ane bAvIsamA jema sAhitya samArohanI eka beThakanuM saphaLatApUrvaka re oNkTobarano "jaina tIrtha vaMdanA" vAMcI vyavasAye cArTarDa ekAunTanTa karela saMcAlana ane 40mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM "naya pramANathI huM ane sAmAjika kAryakara, sAhityapremI ane tattvajijJAsu mArA mitra mana pramANa sudhI' jevA gahana viSaya upara saraLatAthI potAnuM vaktavya zuM zrIkAMta vasAe navembaranA prathama pIrasanAra ane sarva jijJAsu 6 6 saptAhamAM e aMko mATeno A aMkanA saujanyadAtA zrotAone prabhAvita karanAra DaoN. ja potAno rAjIpo vyakta karI 'jaina sejala zAha mArA manamAM goThavAI huM dharma ane anekAMtavAda' viSe | zrImatI indumatibena esa. vasA . gayA hatA ane manomana huM emanI che evo ja daLadAra aMka prakAzita pratibhAno "prabuddha jIvana' mATe che kaM karavAnuM mane premabharyuM sUcana karyuM ane sAthosAtha A aMkanuM saujanya kyAMka upayoga karavAno vicAra karato hato tyAM mitra zrIkAMtabhAInuM ke * svIkAravAnI bhAvanA paNa vyakta karI. uparAMta evI paNa IcchA A sUcana- AmaMtraNa maLyuM eTale A gahana ciMtanAtmaka viSayanA ? vyakta karI ke A gahana vicAranI prastuti vAcako samakSa saraLa aMkanA saMpAdana mATe mane DaoN. sejalano ja vicAra Ave e svAbhAvika che $ bhASAmAM bALa jijJAsuone samajAya e rIte thAya. che, ane bahena sejalane meM sIdho "Adeza' ja karI dIdho, ane 'hAmeM AnaMda ane utsAhapUrvaka A mitranI IcchA ane sUcano nA, mArAthI AvA gahana viSayane nyAya nahi apAya' vagere vagere ; - svIkArI lIdhA. ghaNI carcA-dalIlo amArA vacce thaI ane aMte mArA premAgrahanI 'anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI dozI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka /c. No. 0039201 000 20260. Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 6 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, cArvAda ane anekantivAda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane nayavIda viroSaka 4 anekAntavAda, cArvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavIda viroSAMka ka anekAMttavAda, cArvAda * jIta thaI. bahena sejala zAha pAse traNa mahinAno samaya hato, mahAgraha mATe hiMsAno prAraMbha na thAya. AvI ja rIte pratyeka dharma * viSaya gahana hato ane tajajJa vidvAno pAse A viSayanA judAM anya dharmanI dRSTi, e dharmanA Asana pAse besIne e dharmanI samaja huM judAM pAsAM upara lakhAvaDAvavAnuM hatuM. huM to sAva aLago thaI keLave to jagatamAM dharmanA koI jhaghaDA na thAya. gayo hato. ane bahena sejalane ekale hAtha A mahAsAgara kheDavAno "mArI vAta sAcI che, paNa tamArI vAta paNa sAcI hoI zake," ke hato. paraMtu pote saMzodhananAM vidyArthinI, kaoNleja ane prAdhyApana enA sthAne 'mArI vAta ja sAcI che, ane tamArI vAta mAre samajavI ? huM daramiyAna AvA ghaNAM prakalpa-projekTo-emaNe karyA hatAM. uparAMta ja nathI' to aMte to matabhedathI manabheda ane hiMsAno prAraMbha. zuM A viSayanI UMDANapUrvakanI emane sUjha hatI, keTalAMka lekho na 'tuM paNa tArI rIte sAco hoI zake ane huM paNa mArI rIte ? huM maLyA to pustako-graMthonuM adhyayana karI e vicAronuM saMkalana sAco hoI zake." zuM karyuM, Ama ati parizramathI DaoN. sejale A jJAnasamRddha aMka taiyAra vAcakane A aMkanA mukhapRSTa ane enI nIce ApelA saMskRta zlokanI samajane dhyAna ane ciMtananI dRSTithI jovA vinaMtI karuM chuM huM mitra zrIkAMtabhAIe mane khAsa kahyuM hatuM ke, A gahana viSayane chuM. anekAntavAdanA hArdane spaSTatAthI samajI zakAze. zuM saraLa bhASAmAM samajAvavo, paNa e zakya kharuM? AvI rIte ja jagatanA rAjakAraNIo ekabIjAnA satyane OM anekAMtavAda e vizvane jainadharmanI amUlya-ajoDa bheTa che. samajavAnI koziza kare to laDAIno prAraMbha ja na thAya. che. A vicAra sAthe syAdvAda ane sApekSavAda paNa saMkaLAyelA che. eTale ja enekAMtavAda e vizvazAMtino ajoDa ane amUlya A viSaya upara A aMkamAM tajajJa vidvAnoe UMDANapUrvaka carcA- vicAra che. zuM vicAraNA karI che. vAcaka jema jema e lekhomAM pravezaze tema tema mAnavI potAnI dRSTi choDI bIjAnI dRSTithI paNa enA satyane zuM A viSayanI samaja emane prApta thatI jaze, e samaja jijJAsu joze ane maMthana karaze to ene bIjAnuM satya paNa kadAca satya che 6 vAcakane potAnA vyavahAra jIvanamAM upayogI thaze, ane tethI lAgaze, AvuM svIkAravAthI pUruM jagata zAMta thaI jaze. jIvanamAM zAMti ane samAjanI sthApanA karI sakaze, uparAMta A mULa vastu ekanI eka hovA chatAM judA judA svarUpo judA judA ki samaja thakI mokSa mArganI yAtrAnA sopAnonuM paNa ArohaNa karI nAmathI oLakhAya che. A judA judA svarUpo pAchAM paraspara virodhI guNovALA hoya che. jema ke mULa lokhaMDa che, emAMthI mAravAnI anekAMtavAdanI khUba ja sAdI samaja e ke vyaktie anya talavAra bane ane bacAvavAnI DhAla paNa bane, judA karavAnI kAtara huM ka vyaktinA dRSTikoNane samajavo, e anya vyaktinA sthAne pote bane ane bhegA karavAnI soya paNa bane. jhera maraNa bane che to e zuM birAjI e vyaktinI dRSTithI tattvane ane vicArane samajavo. pratyeka ja jhera auSadha rUpe jIvana paNa bane che. # pAse potAnuM satya hoya che. e satyane samajavuM, potAnA satyano anekAMtavAdanI pUrva zarata e che ke vyaktie sarva prathama ahaM paNa durAgraha rAkhyA vagara. ane pUrvagraha mukta thavuM, to ja satya pAse pahoMcI zakAya. kAraNa ke cAra aMdhajanane hAthI pAse laI jaIne pUchyuM ke hAthI kevo che? pratyeka vastumAM eka nahi aneka dharmo hoya che. A badhA dharmone $ che to jenA hAthamAM sUMDha AvI, jenA hAthamAM pUMcha AvI, jenA hAthamAM enA parimANa-engalathI samajavA e ja anekAMtavAda. * paga AvyA, jenA hAthamAM je AvyuM evo hAthI che evuM e dareka paraMtu A anekAMtavAda samajavo ATalo ja saraLa nathI. A ja zuM kaheze. e badhAMnuM potAnuM satya che, paNa e ekabIjAnA satyathI vicAra upara jainAcAryo ane vidvajanoe mahAgraMtho lakhyA che ane huM juduM che chatAM je je je kahe che e satya che ja. ahIM eka aMta nathI, A vicAranI vizada bhASya chaNAvaTa karI che. A pratIti A aMkanA 6 aneka aMta che, A anekAMta vAda. aMdaranA pRSTho vAMcatA vAcakane avazya thaze. * bIjo dAkhalo, eka vyakti eka vyaktino pitA che, bIjIno pati A anekAMtavAda sAthe 'natha' zabda joDAyo che. naya eTale dRSTi, huM che, trIjIno bhAI che ane cothAno putra che. saMbaMdhamAM A badhAMne vicAra, vicArakrama. A "naya'nI paNa A aMkamAM vizada carcA che. huM zuM potapotAnA satyo che, paNa vyakti to eka ja che. koI ema nahi kahI eka vyakti bIjI vyaktinA vicAra pAse jAya to sarvaprathama to zuM [ zake ke A mAro pitA che eTale tAro pati ke bhAI nathI. tenA dveSa'no cheda UDI jAya che, jevo A kaSAya maMda paDyo eTale - bhagavAna mahAvIre A siddhAMta-vicAra Apyo, A daSTithI navA karmonA pravezano niSedha thayo. mana jevuM rAga-dveSathI mukta je badhA eka bIjAne jUe to durAgrahane tilAMjali apAya ane potAnA thayuM tevuM ja enA mATe mokSanuM dvAra khUlI gayuM samajavuM. A mokSa che anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, svAduvAda $ zakaze. ( 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) ) 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. 0039201 000 20260. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdavA. mArca 2015 * prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 7 vAda, syAdavAda ane mArge AgaLa vadhavA mATe sAta ja parizrama UThAvyo che e sarvano phUM chuM nayone samajavA jarUrI che. jene jijJAsune vinaMti che ke dhIrajapUrvaka A aMkanI aMdaranA hRdayathI AbhAra mAnuM chuM. huM huM saptabhaMgI kahe che. ghaDo mATImAMthI lekho vAMce, mana sAthe carcA-ciMtana karaze to amane zraddhA uparAMta mitra zrIkAMta vasA ane meM bane che. jo A ghaDo tUTI jAya to che ke jijJAsune mokSanI cAvI avazya maLI jaze. zrImatI indumatibenano khAsa. huM cha mATI to haju upasthita che eTale emanI preraNA ane sahakAra vagara & ghaDo nathI, to paNa ghaDo che ja, A e zakya na banata. { AvA sAta no vyaktine AtmajJAna pAse laI jAya che. ane bahena sejalane to 'gaNyA gaNAya nahi, vINyA vINAya A viSaya upara have vadhu carcA nathI karato. jijJAsu vAcakane nahi' eTalA abhinaMdana. huM A aMkanI aMdara ghaNuM vAMcavAnuM che. ciMtana karavAnuM che. A anekAMtavAdanI samaja jIvanamAM avazya zAMti lAvaze, eka che jijJAsune vinaMti che ke dhIrajapUrvaka A aMkanI aMdaranA lekho jIvananI zAMti e eka parivAranI zAMti che. eka parivAranI zAMti chuM vAMce, mana sAthe carcA-ciMtana karaze to amane zraddhA che ke jijJAsune samagra samAja ane rASTranI zAMti che, ane rASTranI zAMti jagatanI 6 $ mokSanI cAvI avazya maLI jaze. zAMti che. gAMdhIjI vizenA viziSTa daLadAra aMka pachI tarata ja Avo dhanavaMta zAha bIjo aMka taiyAra karatI vakhate morapiccha jevI amArI TIme khUba drdtshah@hotmail.com hu anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvAda zrI bhagavAna mahAvIra janmakalyANaka divasa nimitte zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita virATa vibhUtinA bhavya jIvananI jJAnasabhara, ciMtanayukta, preraka zailImAM padmazrI DaoN. kumArapALa desAI dvArA || zrI hemacaMdrAcArya kathA || anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda || prathama divasa - 29-3-2015, ravivAra, savAre 10-00 vAge || kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryano samayasaMdarbha, mAtA pAhiNIne AveluM adbhuta ciMtAmaNi ratnanuM svapna ane svapnaphaLanuM kathana, bAlyAvasthA, mAtRvAtsalya, mAtA-putre lIdhI dIkSA, 'hemacaMdrasUri' nAmAbhidhAna, rAjA siddharAja sAthe meLApa, "siddhahemazabdAnuzAsana' vyAkaraNa graMthanI racanA-puruSArtha, graMthanI zobhAyAtrAnI ajoDa ghaTanA. | || bIjo divasa - 30-3-2015, somavAra, sAMje 6-00 vAge || kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya ane samrATa kumArapALano meLApa, mahAmaMtrI udayana, kumArapALanA rAjyorohaNano prasaMga, lokajIvananA praharI, prajAne ApI suvarNasiddhi, amAri ghoSaNA, naitika AdarzonI pratiSThA, prajAmAM sarasvatI ane zoryanI upAsanA mATenA prayatno, dharmaniSTha mAtAne arpaNa, mahAna putra, mahAna mAtA || trIjo divasa - 31-3-2015, maMgaLavAra, sAMje 6-00 vAge || gujarAtamAM 'hamayuga', vipula akSarajIvana, bahumukhI pratibhA, saMskRta, prAkRta, apabhraMza ane dezya vAmanA graMthapraNetA, kalikAlasarvajJa'nuM biruda, gujarAtano suvarNayuga, sAhitya ane itihAsa, zAstra ane kaLA, vyAkaraNa ane tarka, kavitA ane koza, purANa ane yoga jevA viSayo para graMtharacanA, gujarAtI bhASAno prAraMbha, siddhahemanA apabhraMza duhAo, dharma ane vyavahAra, sAdhutA ane saralatA, rAjA ane prajA ema vividha stare sahaja samanvaya sAdhI ApanAra saMskArazilpI, bhaviSyadarzana, ziSyavartuLa, solaMkIyuganA prajAjIvananA sarvakSetrone prakAzita karanAra samartha sAhityapuruSa, yugapuruSane zabdAMjali saMgIta traNa divasanA saujanya dAtA vasumatIbena kIrtilAla cokasI-pATaNa zraddhA zrIdharANI smRti : tanavIrakumAra kIrtilAla cokasI sthaLa : bhAratIya vidyAbhavana, copATI, muMbaI anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 8 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cAvIda ane ane yavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vAda ad nayavAda vizeSAMka 4 akaodvAda, syAdvAda anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ka anekAMvIda, syAdrvAda jainadharma ane anekAMtavAda H A viziSTa aMkanI mAnada viduSI saMpAdikA | DaoN. sejala zAha lekhikA, kavayitrI, patrakAra ane gujarAtI bhASAnI prAdhyApikA na pADI paNa AvI ucca kakSAnI vyAkhyAnamALAnA vakatA tarIke pote DaoN. sejala zAhano paricaya kaI ane kevI rIte ApuM? tejasvI pratibhA, sajja nathI evuM mane kahI saMkoca vyakta karyo. paraMtu mAro premAgraha 5 jJAnasamRddhi ane saraLa vyaktitva temaja hUMphALA avAjathI je vyaktie vadhato gayo ane DaoN. sejale mane saMmatI ApI ane "nayapramANathI re huM hRdayamAM putrIvata sthAna prApta karyuM hoya-amerikA sthita mArI moTI manapramANa sudhI' jevA anekAMta ane syAdvAdanA gahana viSaya upara huM putrI prAcI ane DaoN. sejala samavayaska-enA vize to ghaNuM ghaNuM lakhavAnuM evuM vaktavya ApyuM ke sarva zrotA ane Ayojako Aphrina thaI gayA. huM mana thAya, eTale ja to A DaoN. sejalane kyAreka huM bhItaranA vhAlathI vidvatA ane sacoTa vaktavyano virala samanvaya - mArA manamastiSkamAM huM che "tuMkAre paNa saMbodhI lauM. sejanabenanuM vadhu eka ArohaNa. lagabhaga pAMca-cha varSa pahelAM DaoN. sejala pArlAnI je maNibena paryuSaNa parvano 'prabuddha jIvana"no karmavAda uparano aMka vAMcI mArA che * nANAvaTI kaoNlejamAM pahelAM 2001 thI ane 2008 sudhI prAdhyApikA parama mitra zrIkAMta vasAe phona karI mane kahyuM, "have anekAMtavAdane 6 ane 2008thI vartamAnamAM e kaoNlejanA gujarAtI vibhAganA adhyakSA saraLa bhASAmAM samajAvato aMka Apo." A sUcana sAthe Arthika zuM che, tyAM koI seminAra mATe mane nimaMtryo ane mane DaoN. sejalanI vidvatA saujanyanI bhInAza paNa A mitre amane ApI. che ane kuzaLa saMyojanakAra tarIkeno paricaya thayo. eka vakhata to e have Apa ja kaho, AvA viSayanA saMpAdana mATe mArA hRdayamAM konuM para esa.ena.DI.TI. yunivarsiTInI amArI eka penalamAM amArI sAme pakSe nAma Ave? ane have to bahena sejala upara thoDA adhikArano bhAva 2 huM DaoN. sejala hatA, tyAre paNa emaNe amane badhAne emanA jJAna, niSThA paNa ugI nIkaLyo hato, ane e bhAvano upayoga karI bahena sejalane che ane projekTo-prakalpathI khUba ja prabhAvita karyA hatA. phona karI basa, Adeza ApI dIdho. thoDA 'hA', 'nA', prazno vagere ghaNuM thayuM che meM DaoN. sejala snAtaka thayA poliTikala sAyansamAM ane bI.e.nI paNa huM makkama hato ane mane bahena sejala upara pUrato vizvAsa hato. hai 8 DigrI paNa laI lIdhI ane traNeka varSa juniyara kaoNlejamAM adhyApananI kaoNlejanA lekyakara, saMsAranI javAbadArI ane anya sthaLe kolama 8 2. laTAra paNa mArI AvyA. lakhavAnI pratibaddhatA sAthe sejalabene ekale hAthe, hA, ekale hAthe ja re 8 eka zubha ghaDIe ApaNA gujarAtI sAhityanA tokhAra caMdrakAMta A aMkayajJa AraMbhyo ane A aitihAsika aMka taiyAra karyo. zuM bakSI emane maLI gayA ane sejalabenanA sAhityarasane pratibaddhatA jaina sAhityajagata DaoN. sejalanA A umadA kAryanI nodha laIne emane ke { tarapha laI javAnI preraNA ane joza ApyA ane sejalabena gujarAtI yaza ApavA adhIro thaze emAM mane jarAya zaMkA nathI. niSThA ane OM sAhityanA viSaya sAthe ema.e. thayA. tyAra pachI emanA preraka baLa pratibaddhatAnuM vRkSa ApameLe UgIne ghaTAdAra bane che, enA upara dhajAnuM banyA ApaNA vidvad kavijana nItina mahetA; ane sejalabene ApoApa AropaNa thaI jAya che. $ "AMtarakRtitva ane gujarAtI kavitAmAM teno viniyoga' upara mahAnibaMdha "muThThI bhItaranI AjhAdI' pustaka DaoN. sejalanA nAme che uparAMta huM lakhI pIeca.DI. - DaoNkTareTanI DIgrI prApta karI. vAcakane thaze A zodhanibaMdho ane 'navanIta samarpaNa'mAM pustakonuM vivecana tema ja "kavitA" che $ "AMtarakRtitva' eTale zuM? ATalo sUkSma ane agharo viSaya? 'AMtarakRtitva' sAmayikamAM kavitA, reDiyo nATako, A badhuM emanuM sarjana che. ane huM eTale sarjaka je sarjana karato hoya, kavitA, navala ke nATaka ke koIpaNa bhaviSyamAM sarjana thatuM raheze evI emanI saMvedanA ane prajJA che. jainadharmano phU # prakAra-te vakhate e sarjakanA manamAM eNe vAMcelI koI kRtino enA emano UMDo ane vizad abhyAsa A aMka pratIti karAve che. uparAMta che ke aMtaramAM ane enAM sarjanamAM prabhAva paDayo hoya te. AMtararASTrIya navalikA spardhAmAM emanI navalikAne prathama pAritoSika zrI mahAvIra jaina vidyAlaya yojita 22mA jaina sAhitya samAroha prApta thayuM che. E mATenA eka viSaya "jena phAgu kAvyo ane bAramAsI kAvyo mATe nibaMdho janma to muMbaImAM, 1974mAM, mULa vatana saMskArI nagarI huM lakhanArane mArgadarzana Ape evA vidvAnanI mAre jarUra hatI ane amArA bhAvanagaramAM, pitA bipInabhAI ane mAtA arUNAbena pAsethI janmajAta * lADakA mitra DaoN. abhaya dozIe mane A DaoN. sejalanuM nAma sUcavyuM. meM jaina dharmanA saMskAra ane protsAhana prApta thayA. ke bahena sejalano saMparka karyo ane saraLatAthI A kArya svIkArI mikenikala enjiniyara jIvanasAthI manISa zAha ane putra kevIna huM nibaMdhakartAone uttama mArgadarzana ApI navA lekhakone AvA kaThina zAhanA sahakAra ane protsAhana vagara bahena sejala, DaoN. sejala banI zake? huM viSaya upara lakhavA mATe hUMphALuM mArgadarzana ApyuM, e satranuM kuzaLa ApaNA mATe ATaluM badhuM kAma karI zake ? ApaNe A drayane abhinaMdIe. huM saMcAlana paNa emaNe karyuM ane sarva vidvajanonA premAdhikArI banyA. jJAnasajja ane sajjanatAthI zaNagArAyela bahena sejale mArA manamAM 8 A yaza prAptithI sejalabenanI pratibhAe mArA hRdayamAM vadhu eka eka AzA janmAvI che. mA sarasvatI mArI A zraddhA phaLAvaze evI mane E pagalAMnuM ArohaNa karyuM. zraddhA che. 3 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita 80mI vyAkhyAnamALAnA Ayojana bahena sejala (mobAIla-09821533702)mAM paLe paLe E vakhate eka bhAre viSaya mATe mane vaktAnI jarUra paDI ane meM bahena jJAnabhUkha pragaTatI raho ane pratipaLe RtaMbharA prajJA tarapha A putrInI haiM huM sejalano eka adhikArabhAvathI saMparka karyo. bahena sejale mane spaSTa nA gati thatI raho evI parama tattvane prArthanA. TdhanavaMta ? anekAMtavAda, syAdvAda ane takavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka yU anekAMtavAda, sTArvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAsvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, spId vIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAddA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 9 vAda, svAduvAda ane eka nAnI vAd... Hsejala zAha ane yavAda vizeSAMka 9 anekantivIda, cIk vAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, syA dUrvAda ane rIvAda vizeSAMka cha akAdvAda, syAdvAda ane nayavAda vizoSaka = anekAntavAda, svAduvAda aho kiMcit jJAni abudha manamAM garva dharato, eka ja che ane jenI sAthe anekatA joDAyelI che. eTale ene dareka badhuM huM jANuM chuM, avala mujane ema gaNato, parimANathI lakhatI vakhate ekabIjAno AdhAra levo paDe. ghaNIvAra paraMtu je vAre, paricaya thayo saMta janano, amuka lekha vAMcatA evI anubhUti thaze ke A vAta to amane kahI hai che, paraMtu AgaLa vAMcatA khyAla Avaze ke e lekhanI gati koI khUlyAM cahyuM tyAre samaja paDI ke mUrkha huM to." navI dizA tarapha dorI rahI che. bhartuhari nItizatakamAM lakhAyeluM A kathana sahaja ja yAda AvyuM. Aje 21mI sadImAM jJAnavisphoTa thayo hoya evuM lAgI rahyuM che. anekAMtanI bhUmikA dareka vastunA svIkAra ane anyanA AdaranI * 'gugaladeva'ne hAthamAM laI sahu potAne jJAnI samajavA mAMDyA che, rIti zIkhavADe che. A aMkano vistAra haju aneka rIte thaI zake, zuM jJAna eTale jANe eka "klIka'nI ramata. ane A vamaLamAM mana kAraNa dareka aMta sAthe navo AraMbha joDAyelo ja che, paNa atyAre chuM A kSaNe, ATaluM pUratuM che. ApaNe sau sAthe maLI A vizvamAM huM phasAya e pahelAM guru hAtha jhAlIne kahe che ke "phara ghaDI tArI jAta ka bhaNI, tArAmAM keTaluM TharyuM che, e jo to ghaDI.' ane aMdaranuM pAtra pravezIe. pachI dareka potapotAnI rIte enA vikAsa tarapha jaze, = sAva khAlI lAge che. tyAre acAnaka ja jaina tattvadarzana bhaNI najara to e phaLazruti gaNAze. doDe che ane enA vizALa samudramAMthI aneka patha ane dRSTi prApta aneka vidvAnoe potAnA lekhathI A aMkane samRddha karyo che. te je zuM thAya che. manane jhaLahaLAM karI de evI eka dRSTi che ane kAMtavicAra/ saunuM RNa svIkAruM chuM. A aMka mATe mArA satata mArgadarzaka banI 6 vAda'. anekavAra je kahevAI gayuM che ke jaina dharma e mAtra saMpradAya rahenAra dhanavaMtabhAI zAha vagara A aMka zakya ja na banata. eka chuM nahIM paraMtu samRddha jIvana jIvavAnI eka zailI Ape che. enA agAdha vyaktinA vikAsa mATe teo je khaMtathI kArya kare che ane paDadA tattvadarzananA vicAro samajavA samaya khUTI paDe evuM lAge che. kavi pAchaLa rahI eka pachI eka pagathiyAM caDavAmAM madada kare che, temanA kuM rAjendra zAhanI eka paMkti che, "bhaI re, ApaNA duHkhanuM keTaluM A kAryanI anumodanA mAtra. 'prabuddha jIvana' ane zrI muMbaI jaina $ jora, nAnI amathI jAtaka vAtano macavIe nahIM zora...', ane 11 A yuvaka saMgha sAthe joDAyelA sahune Adara sAthe smaruM chuM. temanI potAnA kendrathI sRSTi tarapha dorI javAnI vAta to thaI paNa je satata sahAya vagara che paNa je satata sahAya vagara aneka kAmo adhurA rahI jAta. ghaDIe je pamAya che eno e rItano svIkAra manuSyane keTalo haLavo A e A aMkanI taiyArI daramyAna mane aneka rIte sahAya pUrI pADanAra ane sahaja banAvI de che. 'jhIlAya tema jhIlato, sRSTinA sahu raMga..' DA. 1 A ga , DaoN. reNukA poravAlano vizeSa AbhAra mAnuM chuM. DaoN. abhaya dozIno kuM je je rUpe maLe teno virodha na karatA, teno svIkAra karavAnI vRtti. paNa AbhAra mAnuM chuM. A aMkanA mukhapRSTha mATe vizeSa madada karanAra 4 TUMkamAM aneka virodhAbhAsonI vacce samanvaya sAdhavAnI vAtano ela. DI. InsTiTyUTanA DAyarekTara, tattva ane darzananA vidvAna DaoN. hai taMtu maLe che anekAMtavAda'mAM. visaMvAdamAM saMvAda sAdhavAnI guru jitabhAI zAhano vizeSa AbhAra mAnuM chuM. jJAnA chatA sahaja # cAvI che ahIM AvI kaMIka samaja keLavAI hatI tyAM zrI dhanavaMtabhAI ane protsAhita karanAra teo che. temanuM RNa-svIkAra. Apa sarva huM zAhe paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM anekAMta vize bolavAnuM nimaMtraNa sujJajanone vaMdana. eka sAthe pratyakSa ke parokSa rIte joDAyela sahune zuM ApyuM ane emanA protsAhanathI bolavAnuM svIkAryuM. vadhu UMDANa- praNAma. OM pUrvaka A vize abhyAsa karavAno moko maLI gayo. vyAkhyAna pachI A samagra aMkamAM mArI sAthe dhIrajapUrvaka mane sahakAra ApanAra ke pharI e noTsa ane pustako khUNo mukAI gayA. tyAM ja pharI 'prabuddha jIvana'nuM mudraNakArya saMbhALanAra javAharabhAIno huM ke huM dhanavaMtabhAIe 'prabuddha jIvana'no vizeSAMka 'anekAMtavAda' para pragaTa hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. zuM karIe evuM sUcavyuM. khUba ja gahana viSaya ane mArI pratyeka maryAdA ahIM mUkavAmAM Avela vicAro aneka saMdarbhonA AdhAre taiyAra je svIkArI meM nA pADI. paraMtu emanA vizvAsa ane zraddhAe mane taiyAra karAyA che. ha karI. A viSaya mAtra dhArmika nahIM paraMtu tAtvIka paNa che, enI "jyAMthI ja maLI jhaLahaLAM kSaNo, pUratI jAgRti sAthe anekAMtavAda'ne pAra pADavAnuM bIDuM jhaDapyuM. te pharI Apane arpaNa karuM...' ane Aje hAjara che ApanI samakSa pariNAma. eTale A koI navI vAta nathI, paraMtu pharI prAgaTya jAgRti chuM ahIM mAre thoDIka spaSTatA karavI joIe ke A viSayanuM kendra bhaNI. anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 10 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane anekAnta jIvana tarapha * anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda viroSaka " anekantivIda, cArvAda ane vAyavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka anekantivAda, cArvAda 1 DaoN. sejala zAha . zrI AcArAMga sUtramAM eka vAta Ave che ke "satyanI AjJA pratyeka kSetrane sparze che. vyavahAru jIvananI dareka bAjune avivekI huM upara Ubhelo buddhimAna, mRtyune paNa tarI jAya che." paraMtu sat AtyaMtikatA tarapha DhaLatAM rokavI e ja sAcI anekAntadRSTi che. je chuM eTale zuM? sat nitya che ke anitya, eka che ke aneka, vAcya che ke bahu saraLa karIne A vAtane kahevI hoya to ema kahI zakAya ke eka che avAcya jevA aneka prazno joDAyelA che. A sannA svarUpa vize khUba ja jJAnI ane buddhizALI vyakti che, jene jIvananA badhA ja che vaidika yugamAM mAnyatA hatI, vedamAM kahevAtuM, parva sa vipra vahudhA tattvone potAnI rIte siddha karyA che. e vyaktine acAnaka yuropanA che che vanti'-arthAt eka ja sane paMDito bhinna bhinna rIte rajU kare che. koI eka evA dezamAM mUkI devAmAM Ave che jyAMnI bhASA tene huM ke sannA aneka pAsAM hoI, te aMge vicAra karI, satyanI prApti karI samajAtI nathI. to A vyakti mATe bahu ja jJAna nakAmuM nIvaDaze ke $ zakAze. A dRSTikoNa anekAntavAdI che. anekAntano artha thAya kAraNa jo bhASA ja nahIM jANato hoya to kaI rIte saMvAda karaze zuM zuM che vicAronA dvAra khullA rAkhavA. Ama karavAthI badhA vicAromAMthI ane mATe e vyaktinuM jJAna eTalA samaya pUratuM e kALa ane huM ka satya prApta thAya che. kSetramAM tatparatuM nakAmuM banI jaze. eno artha e nathI ke e vyaktinI ka ke jaina sAhityanA be bahu ja mahattvanA maMDANa jo koI hoya to te bauddhika kSamatA sAme koI prazna che ke e upayogI nathI. eka manuSyanI che ahiMsA ane anekAMta. jaina AcAra ane saMpradAyanI vizeSatA aMdara aneka manuSya bharelA paDyA che ane pratyeka samaye te judo che zuM A be bAbatothI batAvI zakAya che. eka tarapha je. kRSNamUrtinI saMvAda Ubho kare che. eTale jyAre te jeTalo vyakta thAya che te pUrNa OM $ vAta yAda Ave che ke satya satata badalAya che. bIjI tarapha paMDita nathI. e sivAya paNa emAM hajI bAkI che. e vicAra svIkAravo ? 6. sukhalAlajI kahe che te mujaba satya kharekhara eka ja hoya che, paNa joIe. je manuSyanI dRSTi tene eka rIte grahaNa karI zakatI nathI ja. ane tethI anekAMtavAdanI vicAradhArAno mULa AdhAra bhagavAna mahAvIranA huM ja satyanA darzana mATe manuSya potAnI dRSTimaryAdA vikasAvavI joIe saMdezAmAM jovA maLe che, jemAM eka tarapha vAstavane vinAzI, vikArI, zuM huM ane tenAM satyagrahaNanI saMbhavita badhI ja rItone sthAna ApavuM pariNAmI mAne che, to bIjI tarapha vAstavane avinAzI, nirvikAra ? * joIe. A udAtta ane vizALa bhAvanAmAMthI ane kAMtanI paNa mAne che. A be virodhI vicAromAMthI anekAMta, syAdvAda kra re vicArasaraNIno janma thayelo che. anekAMta vicArasaraNIno kharo ane nayavAdanuM vipula sAhitya prApta thAya che. hai artha e che ke satyadarzanane lakSamAM rAkhI tenA badhA aMzo ane saMpUrNa satya aMgenuM pUrepUruM jJAna e manuSya mATe eka jaTila hai $ bhAgone eka vizALa mAnasavartuLamAM yogya rIte sthAna ApavuM. prazna rahyo che. apUrNa dvArA pUrNane jANavAno prayAsa dvArA AMzika ? huM samyajJAna meLavavAnA aneka mArgo zodhAyA che. koIke eka satya sudhI pahoMcI zakAya. paraMtu muzkelI tyArathI zarU thAya che jyAre 6 6 para koIke bIjA para bhAra Apyo. emAMthI paMthabhedo jabhyA. A mAnI levAya che ke apUrNa satya ja pUrNa satya che ane ahIMthI vivAda ke 8 ja paMthabhedo TUMkI dRSTithI poSAtA sAMkaDA vADA banI gayA. eTaluM ane vaicArika saMgharSono janma thAya che. satya mAtra eTaluM ja nathI jai ja nahi paraMtu ghaNIvAra zAbdika yuddhane kAraNe ekabIjAnA khaMDanamAM jeTaluM ApaNe jANIe chIe, e eka vyApaka pUrNa che. ene tarka, che paNa utarI gayA ane dRSTinI vizALatA, Atmazuddhi sAdhavAno vicAra, buddhi athavA vANIno viSaya na batAvI zakAya. zuM 2 mukhya uddeza AmAM visarAI gayo. Ama je AdhyAtmika sAdhanA kaThopaniSadamAM kahyuM che. "satyane buddhi ane tarkathI para manAya che. te zu mATe paraMparA UbhI thaI hatI te ja ekadezIya ane durAgrahI banI muNDakopaniSadamAM ene meghA ane zrutithI agamya kahevAyuM che ane che & gaI. AvA samaye satyane kyAM ane kaI rIte zodhavuM e mULabhUta enA tathyane spaSTa karAyuM che. AcArAMga sUtramAM ene zabda, vANI, prazna sAmAnya mANasane mUMjhave, tyAre eno javAba anekAMtavAdamAMthI tarkathI agocara kahevAyuM che. bauddha vicAraka candrakIrtie 'paramArtho huM maLe che. anekAMtavAda ane syAdvAda e jaina tattvajJAnanI uccattama hi AryANA tRSNIbhAva' kahI enuM tathya vyakta karyuM che. pazcimI chuM zuM parizImA che. enA pAyAmAM mULa bAbata che ke koIpaNa eka ja vicAraka lAMka, kAnta, breDala, bargasA vageree "satya"ne tarka vicAranI chuM # dRSTibiMduthI koIpaNa vAtano vicAra na karo. je bAbatono vicAra koTithI upara gayuM che. ApaNI IndriyakSamatA, tarkabuddhi, vicAra ? kuM ke nirNaya karavAno hoya te aMge aneka bAjuthI vicAravuM. kSamatA, vANIbhASA eTalA apUrNa che ke enAmAM saMpUrNa satyanI 6 8 anekAMtavAda mAtra zAstrIya vAdone ja nathI samAvatA paraMtu jIvananA abhivyaktinI kSamatA nathI. anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAsvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, spId vIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 11 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, sthIrvAda huM jyAre ApaNe apUrNa chIe, tyAre ApaNuM jJAna paNa apUrNa syAdvAdano saMbaMdha 'vA-vAcaka' jevo athavA 'sAdhya-sAdhaka' kuM zuM che ane prApta thayeluM satya paNa AMzika che, ane Ama paNa je kaMI jevo paNa manAya che. upamAnI dRSTie vAta karIe to anekAMtane huM zuM prApta thAya che te badhuM ja apUrNa che. enA AdhAra para ja vaijJAnika suvarNanI ane syAdvAdane kasoTInI, athavA anekAMtane killAnI OM saMzodhana satata thAya che. kAraNa vijJAnamAM eka mukhya baLa je saMzodhana ane syAdvAdane e killA tarapha dorI jatA vividha mArgo batAvatA kaeN karAve che temAM vyakta thayuM che ke je kaMI jaDayuM che tenAthI ya vizeSa nakazAnI sAthe sarakhAvI zakAya che. ApaNe sAthe e paNa spaSTa huM kaMIka che. samajI laIe ke anekAMtavAda ane syAdvAda, eka ja tattvavijJAnanA anekAMta zabdane jarA samajIe to ana+eka+aMta-arthAt jeno aMga hoI vastutaH eka ja che. sAt ane vAda ema zabdonA huM aMta eka nathI, eTale anekAMta. eka jhADa zabda sAthe keTalA badhA samuccayathI banelA prathama zabda "syA'no artha kvacit koI eka zuM artha che, thaDa, mULa, phaLa, pAna vagere. Ama ApaNI vicAra zaktimAM prakAra-In some respect-evo thAya che. AmAM je prakAra zabda che eka zabda dvArA aneka artho janmatA hoya che. jaina tattvajJAnamAM che te koI eka avasthA, sthiti, saMyoga darzAve che. gujarAtanA 6 chuM cAra sAdhano kahyA che-1. dravya, kSetra, kALa ane bhAva. A cAra prasiddha vidvAna sva. prophesara AnaMdazaMkara dhruva sAhebe potAnA eka chuM dRSTikoNathI vastu jovI. jaina dArzanikoe anekAMta dRSTi aMge kahyuM vakhatanA vyAkhyAnamAM syAdvAda siddhAMta viSeno temano abhiprAya che ke "je vastu tattvasvarUpa che, te atattvasvarUpa paNa che je vastu sat vyakta karyo hato, 'syAdvAda, ekIkaraNanuM dRSTibiMdu amArI sAme ka che, te ja asat paNa che, je eka upasthita kare che. zaMkarAcArya che te aneka paNa che, je nitya mahAvIza vaMdanA syAdvAda upara je AkSepa karyo zuM che, te anitya paNa che, Ama | zrImati vidhAbena mahAsukhalAla zAha (khaMbhAtavALI)nI che, te mULa rahasyanI sAthe saMbaMdha je pratyeka vastu paraspara virodhI Arthika sahayogathI rAkhato nathI. e nizcita che ke evA guNa dharmothI bharelI che. vividha dRSTibiMduo dvArA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yoje che udA. tarIke eka davA eka nirIkSaNa karyA vagara koI vastu bhakti saMgItano manahara manabhAvana kAryakrama huM mANasa mATe kAmanI che. jyAre saMpUrNa svarUpe samajavAmAM AvI huM anya mATe nakAmI che, Ama mahAvIra vaMdanA zake nahi. A mATe syAdvAda $ virodhI tattva bane che. ekanuM mahAvIra vaidanA upayogI tathA sArthaka che." * astitva bIjA para AdhArita gAyaka kalAkAra : jharaNAbena vyAsa, ayodhyAdAsa dravya-kSe tra-kALa-bhAvanI # huM bane che. ane kAMta ane ka saMgIta : vijayadattabhAI vyAsa apekSAe A "cAt' zabda eka haiM che niSkarSomAMthI janmelo siddhAMta tA. 25 eprila-2015 nizcita sthiti athavA avasthA hai che. A anekAMtane Logically alpAhAra : sAMje 5-30 thI 6-30 zanivAra (Teresa pa2) sUcave che. saptabhaMgImAM A che rajU karavA mATenI rIta eTale mahAvIra vaMdanI - bhakti saMgIta : cA" zabdanI sAthe vi 'eva' huM syAdavAda che. syAt eTale sAMje 6-30 thI 9-30 zanivAra zabdano je prayoga karavAmAM Ave ? nizcita evo artha thAya che. dravya, che, te enA cokkasa (nizcita) sthaLa : E kSe To, kALa ane bhAvanI premapurI Azrama, trIje mALe, bAbulanAtha pAse, muMbaI-400 007 . prakAranuM spaSTa sUcana karavA mATe huM apekSAe syAt zabda eka ja karavAmAM Ave che. udAharaNa huM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sarva sabhya bhAI-baheno, peTro, * nizcita sthiti athavA avasthA tarIke joIe to eka krikeTarane jIvana sabhyo, tathA sarva bhAI-baheno, kuTuMbIjano, tathA zuM sUcave che. caMdraka maLe che. je mAtra emane mitro sAthe sarve bhaktajanone hRdayapurvakanuM jAhera nimaMtraNa. "syAdvAdane anekAMtavAda sArI boliMga karI ke pachI anya saMyojakaH che athavA sApekSavAda nAmathI paNa kharAba boliMga karI, evuM nathI nitina sonAvAlA, puSpAbena parIkha De oLakhavAmAM Ave che. paraMtu paraMtu e sthaLe emane je boliMga USAbena pravINabhAI zAha ane kamaleSabhAI zAha E anekAMtavAdanA tattvajJAnanI karI, tene kAraNe bhAratane vijaya rajUAta karavA mATenI syAdvAda nimaMtraka : prApta thayo, te vijayane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha E eka paddhati che. anekAMta tathA anulakSIne caMdraka prApta thayo che. huM anekAMntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 1 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdurvAda anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 120 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane * A bAbata spaSTa kare che ke temane maLeluM mAna pelA vijayanI artha sarato nathI. jema yuddhamAM senApatine mahattva hoya che paraMtu ja huM apekSAe-"cAt' hatuM. senApati ekalo kaMI ja na karI zake. senApatInI yuddha kuzaLatA, eka krikeTarane caMdraka maLyo-to mAtra sArI boliMga mATe nahIM, sainyanuM zista-zakti sAdhana-sAmagrIo vagere jevI aneka bAbato zuM che ke anya kharAba bolIMga karI che evuM paNa nahIM-paraMtu e sthaLe bhAga bhajavatI hoya che. ema kahI zakAya ke "bhavitavyAthI jIva, che emane sArI bolIMga mATe bhAratane vijaya prApta thayo mATe padmazrIno nigodamAMthI bahAra nIkaLe che. svabhAva aneka kALanA sahakArathI ? & IlkAba apAyo. koIpaNa vastuno nirNaya karatI vakhate dravya, kSetra, caramAvartamAM Ave che. caramAvartamAM karma vaDe dharma puruSArtha mATenI zuM kALa ane bhAvane dhyAnamAM rAkhavA paDe. syAdvAda eka svarUpanuM paMcendriyapaNuM vagere Avazyaka sAmagrI tene prApta thAya che ane A zuM 6 darzana aneka dRSTibiMduthI karaze. A ja sthAnI vAta pachI ApaNe sAmagrI vaDe yukta thayelo AtmA have paMcamakAraNa puruSArtha dvArA 6 ke nayanI vAta kahI-naya arthAt Knowledge. ja mokSamArganI sAdhanA kare che, e mArge prayANa kare che.' Ama ke # anekAMta aneka niSkarSomAMthI janmelo siddhAMta che. syAdvAda ApaNe joI zakIe chIe ke eka kAraNathI jIva nigodamAMthI bahAra je 6 saptabhaMgI e anekAMtanA ja rUpa che. syAdvAda e abhivyaktinI Ave che tyAre bIjA kAraNe te manuSyabhava meLave che. jyAre svaguNa zuM OM eka rIta che. syAd zabda apekSA athavA AMzika satyanuM sUcana kare ane svabhAvane kAraNe potAnA karmamaLane bAMdhe che. puruSArtha dvArA che che. anekAnta dvArA jaina anaMtadharmano bodha thAya che. koI eka karmamukta paNa thAya che, Ama aneka kAraNothI A pravAha AgaLa . dharmanA vicArane anyadharmane avarodha karyA vagara rajU karavo e ja vadhe che. A vAtane udAharaNathI samajIe. & syAdvAda che. ApaNe "Ama ja karavuM ema kahIe chIe tyAre eka kApaDanI mila UbhI karavAnI che prArabdhanI lakSmI to prApta 8 emAM Agraha hoya che paraMtu Ama paNa kahI zakAya emAM virodha thaI che. mahenatathI yojanA taiyAra karAya che ane udyoganA saMcAlanane 6 vagara potAnI vAta rajU karavAnI rIta che. Ama karavAthI jagatanI samajI zake evA guNa-svabhAvavALA Tekaniziyano levAya che. huM huM viSamatA dUra karI zakAya che. kApaDane taiyAra thatAM je samaya lAge te mujaba samaya pramANe eTalA jaina dArzanikoe pAMca kAraNo batAvyAM cheH kALamAM kapaDuM taiyAra thAya che. badhI anukULa bAbato hoya paraMtu jo 6 (1) kALa : vastu athavA kAryano paripakva ke aparipakva samaya bhavitavyatAno sahakAra na hoya to khela bagADavAnI zakyatA rahe che evo artha. A kALa kAraNamAM samajavAno che. che. TUMkamAM jyAM sudhI sahakAra na maLe tyAM sudhI kapAsamAMthI kApaDa, chuM ) svabhAva: ahIM sva-bhAva evI vyutpatti che. eTale mANasano ghAsamAMthI dUdha, ghauMmAMthI roTalI, DAMgaramAMthI bhAta, zeraDImAMthI ke jAnavarano svabhAva nahIM paNa pratyeka vastuno potAno sva- sAkara banatA nathI. A pAMca kAraNo pachI ApaNe naya tarapha AgaLa zu bhAva, ApaNe ene "sahajadharma' A nAme oLakhIzuM. vadhIe. 6 (3) bhavitavyatA : AnuM niyati evuM bIjuM nAma paNa che. Ano naya eTale koIpaNa vastunA eka guNa, dharma ke svarUpane samajAve. huM artha karma dvArA ghaDAyeluM prArabdha evo thato nathI. A eka nayanA be upayoga che, eka to potAne samajavA mATe, ene. anAdi-anaMta ane svataMtra kAraNa che. jJAnAtmaka' kahe che ane bIjo anyane samajavA mATe ene che E (4) prArabdhaH AnuM karma evuM bIjuM nAma paNa che. vyaktigata ane "vacanAtmaka' kahe che. naya sAta che ane sAte naya pratyeka vastu mATe haiM sAmudAyika karmo dvArA je ghaDAya che te prArabdha. potapotAnA abhiprAyo dharAve che. sAte nayanA abhiprAyo chuM (5) puruSArtha : Ane mATe "udyama' evuM bIjuM nAma paNa che. jIva- parasparathI bhinna hovA chatAM te ekaThAM maLIne syAdvAda zrutarUpI jai caitanya je udyama athavA puruSArtha kare che te. Agamano ja bhAga che. koI paNa vastunuM jJAna be rIte thAya che. jyAM sudhI A pAMca kAraNo bhegAM thatAM nathI tyAM sudhI kazuMya eka "pramANa'thI ane bIjuM nathI. pramANa eTale sAbitI-Proof. $ huM kArya banatuM nathI. jenA vaDa vastu ni:saMdeha ane barAbara samajAya che. koIpaNa eka kAraNathI badhuM ja bane che. ema kahevuM te nyAyadarzanamAM cAra pramANa kahyA cheH (1) pratyakSa pramANa (2) huM "ekAMtasUcaka che. ekAMta mithyAtva che ane anekAMta e samyakatva anumAna pramANa (3) upamAna pramANa (4) Agama pramANa. che.' pAMca AMgaLIo athavA be hAtha bhegA maLe che, tyAre ja kArya A cAra pramANane vistArathI samajIe. zuM thAya che. hAtha vinA kaMI pakaDI zakAtuM nathI, to paga vinA cAlI (1) pratyakSa pramANa-ApaNI pAMca Indriyo AMkha, kAna, nAka, $ zakAtuM nathI. be hAtha vinA tALI paDatI nathI. AgrahamAM AvI jIbha ane tvacAthI jeno bodha thAya che te pratyakSa pramANa che. dUrathI huM jaIne koIpaNa eka ja vastu yA kAraNane mahattva ApavAthI kazo koI manuSya jevI AkRti dekhAya, je aspaSTa bhAsa hoya to zuM anekottavAda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda viroSaka " anekantivIda, cArvAda ane vAyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka 5 anekantivAda, cArvAda 'anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syodgA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 13 evAda, syAdavAda ane ane nayavAda vizeSAMka 9 anekAntavAda, sthIrvAda hu anekAntavAda, svAdurvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svAsvAda ane nayavAda viroSaka 5 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda * 'avagraha' che. najIka AvatA strI che ke puruSa che te aMge AchuM (2) paryAyArthika naya-ahIM paryAya zabdano artha vizeSa ema zuM zuM darzana thAya te 'Iha.' che ane pachI nirNaya apAya che. bhaviSyamAM e karyo che. dravya e vastu arthAt substance che. jyAre 'paryAya' e zuM ja vyaktine smaraNathI oLakhIzuM. vastunI bhinna avasthA che. udA. tarIke mANasa e eka sAmAnya che ? ke (2) anumAna pramANa-koI eka vastu dvArA bIjI vastunuM je jyAre e vizeSa arthamAM rajU thAya. udA. tarIke vyAkhyAna Apato ? jJAna thAya te 'anumAna pramANa' che. udA. tarIke cokkasa prakAranI hoya tyAre te 'vaktA' evA vizeSa arthamAM rajU thAya che. (4) . 8 vAta AvatAM kazuMka baLe che, evo nirNaya ApaNe je karIe chIe RjusUtra, (5) zabda (6) samabhirUDha ane (7) evaMbhUta e cAra8 { te anumAna pramANa che. baMbAno avAja sAMbhaLatA Aga lAgavAno nayo paryAyArthika nayanA naya che. chuM ke zaraNAIno avAja sAMbhaLI utsavanuM anumAna lagADIe chIe. ApaNe koI paNa vastunuM Analysis karIe chIe. pRththakaraNa huM 8 (3) upamAna pramANa-sAdRzyanA jJAna vaDe thatuM jJAna te upamAna dvArA emAM zuM che e samajIe chIe e ja rIte naya dvArA vastunA zuM zuM pramANa che. koIne koInA jevuM .. hovAnI upamA ApavI. jema ke bhinna aMgone jANIe chIe. A eka Analytical Process che. OM zuM koI mahemAna ApaNAM ghare Ave ane ApaNane kahe ke ahIM je A dRSTithI prathama traNa naya : nagama, saMgraha ane vyavahAra- { gAya nAmanuM je prANI che tene temanA pradezamAM rojha kahe che. ApaNe sAmAnyArthika naya tarIke oLakhAya che. chellA cAra naya : RjusUtra, raeN ke tyAM jaIne joIe chIe tyAre khabara paDe che ke e bhAInA pradezamAM zabda, samabhirUDha ane evaMbhUta e vizeSArthika naya tarIke oLakhAya haiM 2 "gAyanA jevuM rojha prANI che.' huM (4) Agama pramANa : Akha (jemanAmAM zraddhA rAkhI zakAya AgaLa ApaNe dravya, kSetra, kALa ane bhAva e apekSA huM kuM tevA) zraddheya ane pramANika) puruSonA vacana, kathana ke lekhanathI je catuSTayanI-cAra AdhAronI vAta karI gayA chIe. evI ja rIte, bodha ApaNane thAya che te Agama pramANa kahevAya che. AgamonI ahIM nanayo vicAra karavAmAM cAra zabdo dharAvatI 'nikSepa' bAbatane $ bAbatamAM eka mahattvanI vAta hoya che ke pratyakSa tathA anumAna paNa samajIe. (1) nAma nikSepa (2) sthApanA nikSepa (3) dravya che zuM vagere pramANothI viruddha temAM kazuM hotuM nathI ane temAM AlekhAyelA nikSepa (4) bhAva nikSepa. chuM vacano, AtmavikAsa tathA tenA mArga para sAco prakAza nAkhanArA nikSepa eTale vibhAga. koIpaNa zabdanA cAra vibhAga paDe che. chuM ane zuddha tattvanA prarUpaka hoya che. eka to 'saMjJA' athavA nAma. bIjo "AkRti', trIjo 'daLa' ane huM | naya vicAramAM upara darzAvelA pramANonA viSayanA aMzane naya cotho "bhAva" eTale guNadharma ane AcAra. A paikI koI ekano 0 grahaNa kare che. koI eka aMtathI nirNaya karIne, vastunA bIjA te vastu sAthe saMbaMdha joDavo te 'nikSepa karyo' ema kahevAya che. huM svarUpono svIkAra karavAno jo InkAra karIe to te ekAMta athavA koIpaNa eka zabdamAM jyAre amuka arthano ApaNe saMbaMdha joDIe mithyAjJAna bane paraMtu naya viSayamAM evuM nathI. eka naya jyAre chIe, athavA koI arthamAM amuka zabdano saMbaMdha ApaNe joDIe zuM 6 vastunA eka ja svarUpane grahaNa kare che, tyAre bIjA naya anusAra chIe, tyAre tene 'nikSepa' zabdathI jaina tattvavettAo oLakhAve che. chuM jaNAvavAmAM AvatA vastunA bIjA svarUpano InkAra karatA nathI. koIpaNa padArthanuM ApaNe kaMI nAma ApIe, ene oLakhavAnI re zuM bIjA naya dvArA raju thatI bAbatamAM prathama svarUpa karatAM virodha hoya kaMIka saMjJA nakkI karIe, ane pachI enA mULa zabda sAthe je saMbaMdha raeN chuM chatAM e bIjA svarUpane amuka saMdarbhothI svIkAre che, tethI nayajJAna joDIe tene 'nAmanikSepa karyo' ema kahevAmAM Ave che. tene 'Nam- chuM OM mithyA karatuM nathI. bIjI eka vAta paNa yAda rAkhavI paDe ke A badhA ing a substance' ema kahevAmAM Ave che. nayo, sAdvAdanA eka aMga athavA avayava jevA hoI, te "cAt' (1) nAma nikSepa :- koIe vastune samajavA je cokkasa nAma 8 zabdanI chatrachAyAmAM kArya kare che. apAya che te nAma nikSepa che. vyaktine oLakhavA mATe je cokkasa che | 'syA' zabdanuM prayojana ja nayonI sApekSatA sUcavavA mATe nAma apAya che te nAma nikSepa che. A nAmane artha ke bhAva sAthe huM 6 che. A sAta nayane zAstrakAroe be bhAgamAM vaheMcyA che. koI saMbaMdha nathI. udA. hanumAnajInuM bIjuM nAma "bajaraMgabalI' zuM 6 (1) dravyArthika-ahIM 'dravya' zabdano artha sAmAnya (General) kahevAya to temanA viziSTa guNone kAraNe eTale te nAma nikSepamAM huM evo karavAno che. udA. mANasa to emAM strI, puruSa, bALaka sau nahIM Ave. zuM koI AvI jAya. (1) nagamanaya (2) saMgrahanaya (3) vyavahAranaya. (2) sthApanA nikSepa :- koIpaNa eka vastumAM bIjI vastunI kuM zuM A traNe naya vastunA sAmAnya arthane anusare che. sAmAnya arthanI sthApanA karI, e nAma dvArA oLakhAvavuM e "sthApanA nikSepa" che. zuM samajaNa Ape che. ahIM 'tadAkAra sthApanA' ane 'sthApanA nikSepa' che. ahIM 'tadAkAra anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka akAtavAda, anekAMtavAda, syAsvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane teyavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 140 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvIda ane nayavIda viroSaka anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavIda viroSAMka ka anekAMttavAda, cArvAda anekantivAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka : ja sthApanA" ane "atAdAkAra sthApanA" be bheda che. paththaramAMthI mUrti saMkalpa che ane te vAtane svIkArI vartamAnamAM e rIte rajU karI che. $ banAvI ane eka nAma ApavuM e 'tadAkAra sthApanA' che. jyAre meDikalanA TuDanTane DaoNkTara kahevuM ke pachI makAnano koI bhAga rUM zuM "cesanI ramata ramatI vakhate ApaNe mahorAne judAM judAM nAmathI paDI jAya to paNa makAna paDI gayuM ema kahevuM ke pachI arihaMta siddharuM te oLakhIe chIe, hAthI, ghoDA vagere. ahIM AkAra na hoya toya che-temAM bhUtakALa, bhaviSyakALa baMnenI vAta AvI jAya che. bhUtakALa che che e rIte oLakhAvAya che. A che "atadAkAra sthApanA'. ke bhaviSyakALanI apUrNa ghaTanAne vartamAnavat banAvI daIe chIe. huM (3) dravya nikSepa :- bhUtakALa tathA bhaviSyakALa sAthe saMbaMdha vastunuM sAmAnya ane vizeSa-svarUpAtmaka ane lakSaNAtmaka varNana { dharAvatI vivakSita vastu athavA vyaktinA mULa svarUpano, te nAmathI jemAM samAviSTa che te nagamanaya che. 6 vartamAnakALamAM ullekha karavo ene 'dravya nikSepa' kahevAya che. bhArata (2) saMgrahanaya-jene Collective athavA synthetic Approach $ ke lokazAhI deza che. ahIM rAjA nathI paraMtu pahelAM teo rAjA hatA kahevAya che. A naya vastunA sAmAnya svarupano paricaya Ave che. ke je to Aje teo rAjA nathI chatAM emane rAjA tarIke oLakhAvAya A naya vastune kevaLa sAmAnya dharmavALI ja mAnIne e rIte teno zuM che, te che dravya nikSepa. vastu athavA vyakti vize enA bhUtakALa paricaya ApaNane Ape che-saMgrahanayamAM vastune vyApaka ane phu athavA bhaviSyakALane lakSamAM rAkhIne koI zabdanuM AropaNa ApaNe sAdhAraNa dRSTithI ApaNe joIe chIe. udA. nakha-AMgaLIthI judAM zuM - vartamAnamAM karIe te 'dravya nikSepa' thAya che. nathI-AMgaLI hAthathI judI nathI. e hAtha zarIrathI bhinna nathI. ahIM te 9 (4) bhAva nikSepa:-koI paNa vastu yA vyaktine, tevI vartamAna sarvanA rUpe jovAya che. A saMgrahanayamAM parasaMgraha ane aparasaMgraha ? 8 vyavasthA viSe athavA vartamAna guNadharma anusAra saMbodhavI ene evA be batAvyA che. zuM bhAvanikSepa kahe che. dAna ApanArane dAtA, rAjya karanArane rAjA, A baMnne zabdo 'sAmAnya arthanA ja sUcaka hovA chatAM ekamAM zuM 6 kustIbAjane pahelavAna, kAvya lakhanArane kavi, saMgha kADhI laI "mahAsAmAnya ane bIjAmAM 'avAMtara sAmAnya' no nirdeza karAyo chuM janArane saMghavI vagere tarIke oLakhAvIe e 'bhAvanikSepa' che. che. OM naya ane vikSepano saMbaMdha samajIe to 'naya' dvArA ApaNe vastunA koIpaNa vizeSabhAvane A naya svIkArato nathI. udA. 8 6 vastunuM jJAna meLavIe chIe ane nikSepa arthAtmaka che. zabda ane tarIke kabATamAM koTa, sADI, TAI vagere aneka kapaDAM paDyA hovA chuM OM arthano saMbaMdha che, 'joya-jJAyaka'no saMbaMdha che, TUMkamAM zabda, artha, chatAM A naya teno judo judo paricaya nahi Ape. mAtra kabATamAM che tevI samajaNa, mAhitI sudhI pahoMcI zakAya che. have ApaNe "sAta kapaDAM che ke prANIbAgamAM prANIo che ema ja kaheze, paNa kyAM naya' samajIe. kyAM prANIo, e aMge vizeSatA vyakta nahIM kare. TUMkamAM saMgrahanaya. (1) nagamanaya-arthAt vastunA sAmAnya tathA vizeSa ema ubhaya vastunA sAmAnya svarUpane ja mAtra oLakhAve che. 6 svarUpane mAne paraMtu alaga-alaga mAne te nagama-Figurative (3) vyavahAra naya-A naya vastunA mAtra vizeSa svarUpane ja huM Knowledge. mAne che. Practical, Individual Analytical approach Ane huM A "naigama'mAM muLa zabda che, 'nigama'. na++++=nAma, AmAM kahe che. vyavahAra naya vastune vizeSa dharmavALI ja mAne che. enA ke che je nigama zabda che teno artha "saMkalpa' (nirNaya) evo thAya che. A mate jyAM sudhI vizeSa na Ave tyAM sudhI artha pakaDAya nahI. udA. 4 6 nigama zabdano "kalpanA' evo artha paNa thAya che. kalpanAthI thato janAvara to kayuM-pUMchaDAvALuM-pUMchaDAM vagaranuM, zIgaDAvALuM zIgaDA 6 zuM vyavahAra te naigama kahevAya che. ahIM kalpanA eTale koI arthAt nA aTala kAI athAt vagaranuM vagere. ahIM vizeSa paryAyathI ja kArya thAya che. vyavahAranayamAM 6 kAlpanika dharmanI skUraNA nathI samajavAnI. paNa sat vAstavika dharmanI saMgrahanayathI eka judI ja dizAnuM kArya thAya che. A traNa nayo 5 phUraNA levAnI che. A nayamAM be vAta khAsa che ke bhUta, bhaviSya sAmAnya ane vizeSa svarUpanI vAta karI paraMtu ethI sUkSma dRSTikoNa ? huM ane vartamAna traNayane A naya 'vartamAnavat' batAve che. sAthe havenA cAra nayomAM che-paryAyAyika nayomAM huM ahIM saMkalpanI vAta paNa Ave che. (4) RjUsUtra naya-A naya sthaLa ane sUkSma prakAre vastunI | koI evI vAta je vartamAnavat kahevAI che paNa kAM to te bhUtakAta vartamAna avasthAne batAve che, grahaNa kare che-aMgrejImAM tene The banI gaI. athavA bhaviSyamAM banavAnI che. tene naigama kahevAya. king in the present ni nagama kahevAya. king in its present condtion-vastu potAnI vartamAna avasthAmAM udA. rUpAlI amerikA javAnI che paNa jyAre e bole che tyAre ema kahI zakAya. ha bhAratanI bhUmi para UbhA rahIne kahe che ke huM amerikA jAu chuM A naya vastanI bhuta tathA bhAvinI avasthAne nathI mAnato huM uM tyAre ApaNe tenI vAtano virodha nathI karatAM kAraNa javuM teno paraMtu vastunA potAnA vartamAna paryAyane ja mAne che. vartamAna anekAdvAda, syAdavAda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaka - anekottavAda, syAdRvIda ane vayavIda vizeSaka nuM anekIdvIda, cIt vIda ane naryavAda vizeSAMka " anekadodvIda, cIvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 15 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAMntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAdvAda je kALanA je sUkSma ane sthULabheda RjUsUtra naya svIkAre che. je pUrI pADe che-je svataMtra che ane nathI paNa. AdhArita che ane nathI { vartamAnakALamAM che te ja ApaNane upayogI che. anya upayogamAM paNa.sAte sAta no vadhu ne vadhu zuddha artha Ape che. nayono viSaya ? che nathI AvatA mATe A naya eno svIkAra nathI karato. udA. hAthI sUkSma che. eka ja vastune jovAnI-samajavAnI A bhinna bhinna bAjuo zuM cheatyAre che-to eno svIkAra paraMtu pachI AvavAno che to naya che. A sAteya bAjuo maLIne saMpUrNa khyAla Ave che. A sAte hai eno svIkAra nathI karato. naya maLIne je zruta batAve che te pramANabhRta' kahevAya che. A badhA ? 8 (5) zabda naya-vastu vize vaparAtA zabdanA, liMga, vacana, kALa, nayo paraspara sApekSa hoya to ja satya che. anyathA mithyA che. durtaya 8 zuM saMkhyA vagere vyAkaraNa bheda thatA arthone judA judA tarIke jANe che, potapotAnA sthAne amuka nizcita vastu batAve che. 6 ane batAve te zabda naya. A naya aneka zabdo vaDe oLakhAtA. A rIte nayo ke sAta parimANa jevA che je e saMpUrNa citra rajU ke eka padArthane eka ja mAne che. A naya Grammatical approach karavAno prayAsa kare che. ekabIjAnuM khaMDana nathI karatA paraMtu khaMDana kuM # dharAve che. arthAtu-cokkasa vastu mATe cokkasa zabda prayoga karavo karyA vinA potAnI mAnyatAne svIkAre che. bIjA nayane sApekSa rahIne, OM zuM evuM mAne che. manuSyane badale 'nara" athavA "nArI' evA ja zabdono bIjI apekSAone AdhIna rahIne vastunuM yathArtha svarUpa batAve che zuM OM prayoga karaze.zabdono prayoga karaze. zabda naya liMga, vacana, kALa tyAre ja tenI gaNanA "syAdvAda zruta'mAM thAya che. che vagere dvArA vastunA arthamAM je pheraphAra thAya che te mujabanA arthamAM be bAbatone ApaNe samajI laIe. paraspara viruddha evA dharmono che sp batAve che. ahIM mukhyatve bhASAnuM vyAkaraNa mahattavano bhAga bhajave eka ja vastumAM svIkAra karavo, pUrI samajaNathI svIkAra karavo. ane che huM che. ApaNe ene vyAkaraNavAdI, aMgrejImAM Gramatical Ap- (2) vastu eka ja hovA chatAM enA bhinna bhinna svarUpo buddhimAM huM 3 proach' kahI zakAya. udbhave ja che ane A bhinna bhinna prakAranI buddhine ApaNe "naya 6 (6) samabhirUDha naya-zabdabhede arthabheda mAne, te samabhirUDha buddhi' kahIzuM. chuM naya-eka ja vastune judAM judAM zabdo vaDe jyAre oLakhavAmAM Ave pratyeka vastu aneka guNa dharmAtmaka che. nayanI sahAyathI, bhinna huM tyAre te zabdo paryAya bane che-arthAta jyAre zabdanaya ema kahe ke- bhinna guNadharmone jANavAnuM thatuM jJAna je che, te paNa bhinna bhinna che. huM huM kuMbha, kaLaza, ghaDo, Adi judA zabdothI oLakhAtA padArtha eka ja dareka vyakti pota potAnI zakti ane samajaNa anusAra Caliber zuM che. jyAre samabhirUDha naya kahe che ke A traNeya padArtho alaga- & Catagery mujaba samajI zake che. vastune aMzathI jyora jovAya zuM 8 alaga che. tyAre matabheda ne syA rahe che. A matabhedone nivAravAnuM sAghana che A naya mAne che ke vastunuM nAma badalAtA vastunA arthamAM paNa te A 'naya-jJAna' che. 3 bheda paDe che. A naya Specific Knowledge mAM mAne che. Aje aneka vastuno aneka rIte svIkAra karatA A naya zIkhave che zrIkRSNanA aneka nAma hoya paraMtu dareka nAma sAthe judAM saMdarbho che. dharmanA AcaraNamAM jaina dArzanikoe be naya kahyAM che. (1) zuM huM rahelA che. Ama dareka cokkasa nAmano artha hoya che tema te svIkAre vyavahAra naya (2) nizcaya naya. vyavahAra-sAdhana ane nizcaya e che sAdhya-sAdhano vaDe sAdhya siddha thAya che. sAdhano vyavahAranA kSetramAM che kuM (7) evaMbhUta naya-A naya kriyAzIla Active naya che. zabdanA Ave ane siddha thanAruM sAdhya e nizcayanA kSetramAM Ave che. dhyAna meM kriyAtmaka arthane te grahaNa kare che. je vakhate te kriyA thatI hoya te ja dvArA AtmAno vikAsa thAya tyAM dhyAna e sAdhana che ane vikAsa 6 vakhate te ja arthamAM zabdane svIkAre che-TUMkamAM je kriyA atyAre e sAdhya che. 8 cAlu che tenA ja arthamAM teno svIkAra karavo. A naya kriyAbhede Aje Aja naya dvArA ApaNe manane tapAsIe chIe. mana duSita 8 arthabheda batAve che. zabdanA arthamAM ullekhAyelI kriyA je vakhate na che e e ja jue che jemAM ene sukha maLe che. paraMtu manano nizcaya e haiM thatI hoya te vakhate e arthamAM A naya kabUla rAkhato nathI. udA. AnaMda che ane e mATe ene vyavahArane badalavAno che. 'gAyaka' zabdano artha 'gIta gAnAra' evo thAya che. avaMbhUta naya jyAre vyavahAramAM AcaraNanI vAta Ave tyAre nizcaya nayane huM ene sarvakALe gAyaka tarIke nahIM svIkAre. e mANasa jyAre gIta najara sAme rAkhIne ja ApaNo vartamAna Code of Conduct-ApaNe huM gAvA rUpI kriyA karato haze tyAre ja ene gAyaka tarIke svIkArAze. nakkI karavo paDe. nizcaya dRSTi tattva sparzI pavitra jJAnanI dRSTi che. meM Ama ja 'pUjArI" jyAre pUjAnI kriyA karato haze tyAre ja 'pUjArI' ApaNA vyavahAramAM dAkhala thaI jatI azuddhione dUra karavAnuM ane zuM che anyathA nahIM. aTakAvavAnuM kAma te kare che. mANase potAnuM AMtarika ane bAhya chuM Ama ApaNe sAta no joyA. je ApaNane manogata samajaNa baMne prakAranuM jIvana zuddha rAkhavuM joIe. anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ M hu anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavIda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vIda ad nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, syAdvAda anekAMtavAda, cAMdya pRSTha 16 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 lavAda, syAvAda ane ghaNIvAra evuM banatuM hoya che ke koIka kAraNosara keTalIka nayapramANamAM baMne sAthe ja che. tattvajJAna ApaNane savicAra Ape zuM vyaktio ApaNane nathI gamatI tyAre ApaNe ApaNA aMgata che ane dharma ApaNane AcaraNa zIkhave che. sAro vicAra ane sAro chuM $ pratibhAvathI e vyaktinA samagratA para AghAta pahoMcADatA hoya AcAra, A baMne paraspara saMkaLAyelA ane mahattva dharAvanArA che. zuM The che. kAraNa e ja vyakti ApaNA mATe na gamatI ane anya mATe suvicAra e nizcayadRSTi che ane sadAcAra e vyavahAra dRSTi che. che atipriya hoI zake to pachI evA samaye e vyaktine e ekamAtra Aje jIvananA dareka pagale nizcaya ane vyavahAra naya Avazyaka ? huM dRSTikoNathI mApavAno ApaNane koI adhikAra nathI. je satya che. ApaNA pratyeka kArya vakhate ApaNI dRSTi sadvicAra ke dharma para 8 zuM ApaNane prApta thayuM che te pUrNa nathI ane samajaNa svIkAra point hoya to e mujaba AcaraNa karavuM joIe. jyAre koI eka vastuno kuM 6 of viewmAM paDI gayA chIe. darekane potAnA point of view nirNaya levo hoya tyAre tene aneka bAjuthI joI tapAsIne huM che siddha karavA che ane tene kAraNe aneka TApuomAM sahu vibhAjIta samajavAno prayatna karavo joIe. to ja ApaNe satyanI nikaTa che zuM thaI gayA che. jaina dharmamAM aneka phAMTA joIne AnaMdaghanajIe paNa pahoMcI zakIzuM anyathA nahIM. AMsu vahAvatA gAyuM che. anekAMtavAdanA siddhAMtamAM apekSAbhAva, sApekSatA khUba ja chuM | 'gacchanA bahubheda nayane nihALatA kriyAzIla-Active ane mahattvano bhAga bhajave che. A apekSAvAda che tattvanI vAta karatA tame, lAja ne Ave?' ke syAdvAda e mAtra amuka prakAranI carcA, vyavahAra ke buddhivezadhA che tattvanA nAme bheda na hoya e to samanvayanI bhUmikA che, darzananI karavA mATe ja che evuM nathI, paraMtu vastu mAtra vAstavamAM pote jevI che huM bhUmikA che. sAkSAtkAranI bhUmikA che. ApaNe e ja tattvanA nAme aneka dharmAtmaka che, tevuM tenuM darzana karAvanAra A apekSAvAda- 2 6 judA paDI gayA chIe. eka vyakti ekavAra nadImAM DUbato hato syAdvAda che. enAthI ja vastunA samagra svarUpone samajI zakAya che. huM ke ene lAkaDAnuM pATiyuM maLI gayuM enA sahAre nadI tarI gayo ane Ama sApekSa yA svAdvAdanI dRSTi vastumAM kaMI navuM sarjatI nathI. je che bahAra AvI gayo. have e vyaktie e lAkaDuM choDI devuM paDaze. athavA temAM koI AropaNa karatI nathI paraMtu bhomiyAnI jema che kaMI e A lAkaDAne laIne jamIna para nahIM UDI zake, e lAkaDuM vastumAM je che, te khulluM karIne batAve che. rAma e pitA che, ane huM he eTalA samaya pUratuM ja maryAdIta hatuM. ema ja dareka kSaNanuM satya juduM putra paNa che, e bhAva lavakuzanI ane dazarathanI apekSAthI spaSTa kuM hoya che. ane e kSaNe kSaNe badalAya che. enI sAthe mANase paNa thAya che. zuM badalAvuM paDe che. ApaNI najara nizcita hovA chatAM vyavahArane nizcaya naya ane vyavahAra nayamAM syAdvAda e Balance jevo * ApaNe zuddha na rAkhIe athavA vyavahAra zuddha hoya paraMtu ApaNuM che. karmabaddha thayelA saMsArI jIvane nizcaya jALavI rAkhavA mATe ? OM dhyAna nizcaya parathI khaseDI nAkhIe to te baMne kArya ApaNA mATe muzkelIno sAmano karavAno hoya che. mATe ja vyavahAramAM 'utsarga' huM ra nukasAnakAraka che. jJAna ane viveka baMnemAMthI ekano paNa abhAva ane "apavAda' evA be vibhAgo darzAvyA che. 'utsarga' eTale ? hai na cAle. jJAna ane viveka baMnene jarUrI che. zAstrakAroe kahyuM ja che nizcaya tarapha dorI jato Right Royal Highway jyAre apavAda che eTale mULa mArganA rakSaNa mATe upayogamAM levAto peTA mArga Di- che $ "je AsavA te paDisavA version te pelA mULa mArganA rakSaNa mATe ane saphaLa anusaraNa zuM je paDisavA te AsavA." mATe eka upAya che. udA. tarIke muMbaIthI dilhI jatAM rastAmAM arthAt AtmAne karmabaMdha karAvanArA sthAno karmamAMthI choDAve rIperIMga kArya cAlatuM hoya tyAre "hAI-ve' choDIne anya raste jaIe zuM huM ane karmamAMthI choDAvanArAM sthAno karmano baMdha karAve che. eno tyAre ApaNI mULa najara to mULa rastA para pAchA pharavAnI ja hatI. $ 5 artha evo che ke je pravRttithI ajJAna ane avivekInA karmabaMdhana nayadRSTi mANasanuM ajJAna dUra kare che, ema karavAthI kalyANa ja & thAya e ja pravRtti jJAna ane vivekI sarjana mATe karmamAMthI mukita thAya che. paNa apAvanArI bane. udA. je jJAnI ane vivekI che tenAthI mAnava jema sAta naya joyA tema saptabhaMgI paNa rasaprada che. saptabhaMgI 2 samAjanuM sAruM kArya thAya to paNa te namratApUrvaka vartaze ane karmabaMdhana e kasoTIpatra che. kazuM paNa jANavA mATe mANasane prathama jijJAsA OM nahIM kare jyAre e ja kArya ajJAnI ane avivekIthI thaze to tenA thAya che. A jIjJAsAnuM bIja che saMzaya... saMzaya sAta prakAranA hoya manamAM ahaMkAra Avaze ane karmabaMdhanano bhoga banaze. Ama samajaNa bheda bahu moTo bhAga bhajave che. ghara baMdha karIne, tALuM mArIne, saparivAra yAtrA karavA mATe Aje ApaNe dharma ane tattvajJAnane judA joIe che. paraMtu bahAragAma gayA. tyAM samAcAra maLyA ke gAmamAM corIno upadrava ; anekAntavAda, syAdurvAda ane taryavAda vizeSAMka + akIdvIda, cIrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cadUrvAda ane vayavIda vizeSAMka F anekantivIda, syAd vIda ane naryavAda vizeSAMka 5 anekantivAda, spIdvAda ke anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 17 vAda, svAduvAda ane ane yavAda vizeSAMka anekottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka 4 anekAMntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka 9 anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda anekAntavAda, sTIrvAda # zarU thayo che. tyAre ApaNe asvastha thaIe--ane sAta saMzayo janma paNa pANI nIkaLatuM nathI eTale jamInanI nIce pANI nathI. eTale # (1) mArA gharamAM zuM corI thaI che? jamIna nIce pANI che e vAstavikatA chatAM ahIMthI pANI na maLyuM. huM che (2) corI nathI thaI? ane chelle ghaDo che, nathI ane avyaktavya che. eka kuvAmAM pANI che (3) corI thaI haze ke nahi thaI hoya? che, bIjAmAM nathI, baMnenuM khodANa eka sarakhuM ja hatuM. paNa bIjAmAM (4) zuM kahI zakAya? na maLyuM ane enuM kAraNa kahI zakAya ema nathI. (mUDI che, nathI, paNa (5) thaI haze paNa zuM kahI zakAya? bhaviSyathI thaze ke nahIM khabara nathI.) 8 (6) nathI thaI paNa zuM kahI zakAya? Ama sAta bhaMga dvArA vastunA sAta judA judA nirNayo prApta $ (7) thaI che, nathI thaI, paNa zuM kahI zakAya? thAya che. = jaina dArzanikoe ghaDAnuM udAharaNa che. AvA prazno pUkyA che poTeziyama sAInAIDa je kAtila jhera paraMtu InDasTrImAM teno 6 (1) zuM ghaDo che? - amuka apekSAe ghaDo che. upayoga kevo thAya e rahasya ja. 6 (2) zuM ghaDo nathI? - amuka apekSAe ghaDo nathI. jJAna chevaTe to zraddhA ane buddhinA samanvayathI khIle che. huM (3) zuM ghaDo che ane nathI - amuka apekSAe che ane nathI. sokreTIsanI eka kathA bahu pracalita che. keTalAka lokoe evI chuM 6 (4) zuM ghaDo avAcya che - avAcya arthAt vANI yA zabda dvArA AkAzavANI sAMbhaLI ke A yugamAM sauthI zANo ane DAhyo mANasa jenuM varNana na thaI zake tevo. sokreTIsa che. A sAMbhaLIne loko sokreTIsa pAse gayA ane pUchyuM huM (5) zuM ghaDo che ane avAcya che? ke A vAta sAcI che, tyAre thoDIvAra vicArIne pachI sokreTIse javAba zuM (6) zuM ghaDo nathI ane avAcya che? Apyo, e javAba bahu sUcaka che. "hA e vAta sAcI che, kAraNa ke kuM (7) zuM ghaDo che, nathI ane avAcya che? huM kazuM jANato nathI e vAta huM jANuM chuM.' A sAta sivAya AThamo prazna kadI pUchAto nathI. Ama je mANasa jANe che ke e ajJAnI che te ja mahA jJAnI che. je pahelA vAkyamAM che, pachI nathI. trIjAmAM che ane nathI sudhI jema kabIre yogya guru zodhavA kahyuM hatuM tema sAcuM sthAna paNa pAmavuM huM samajyA pachI ghaDo avAcya che arthAt ghaNIvAra keTalIka paDe. jJAna ane sAcA jJAna mATe to mArga anekAMtavAdamAM che bAbAvAkya pramANam' jevI vAta na hovI joIe. { lAgaNIone vyakata karavA zabda nathI. pahelAM traNa vAkyo spaSTa TUMkamAM jainadarzana pratIti ane sAkSAtkAranI avasthAe che che. ghaDo amuka paristhitimAM che, amukamAM nathI ja ane pachI sApekSa de che ane nathI. have cothA vAkyamAM zabda dvArA jyAM varNana zakya manuSyane lAvIne mUke che. aMte ApaNe sahu eka ja satya ane che AtmAne pAmavAno prayatna karIe chIe tyAre ane kAMtavicAra huM nathI tenI vAta Ave che. varNana karavAnI azaktimAMthI neti neti zuM (nathI, nathI) zabdo pragaTa thayA. Ama ja cothA bhaMgamAM avaktavya ApaNe vicAra samRddhi Ape che. anekAMtavAda ApaNane bIjAnI kuM jagyAe UbhA rahIne vicAra karatA zIkhave che-tyAMthI samanvayanI zuM zabda amuka sApekSatAno sUcaka zuM hoI zake. tyArabAda pAMcamI - zarUAta thAya che ane astitva AtmArthanI sIDI caDhAya che. kuM * ghaDo che ane avaktavya che. ahIM 1 astitva zAzvata che. zuM vastunA astitvanA svIkAra vizva samanvaya anekAnta patha pachI avaktavya kahe che. jamInanI te gaIkAle paNa hatuM, Aje paNa che, AvatIkAle paNa haze. | sarvodaya kA pratipala gAna! 8 nIce pANI che. e vAstavikatA astitva niraMtara astitvamAM pariNamana karatuM rahe che, tethI | maitrI karuNA sarva jIvo 52, re che paNa kuvo khodavA mATe koI | tenuM kyAreya nAstitva thatuM nathI. jaina dharma jaga jyoti mahAna! ! huM pUche to kahevuM paDe ke che, paNa eno artha che - astitva ajara-amara che. * * * zuM kahI zakAya nahIM. eka mANasa janme che, mRtyu pAme che paraMtu AtmAnuM astitva | 10-bI, 702, alIkA nagara, re - chaThThI bhaMgImAMTakI rahe che. lokhaMDavAlA kompaleksa, 6 kvacita ghaDo nathI ane kAMdivalI (IsTa) janma ane mRtyunI paraMparAthI para che AtmAnuM astitva. avaktavya che. muMbaI-400 101. Aje eka pustaka che. AvatIkAle te nAza pAmI zake che, eTale jamInane UMDe khodI mo. 98215 33702. paraMtu paramANunuM astitva kyAreya nAza pAmatuM nathI. 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cAvA pRSTha 18 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, svAduvAda ane anekAMtavAda: samasyAmaya jIvanamAM samanvayanuM meghadhanuSa | ppadmazrI kumArapALa desAI [ padmazrI sanmAnathI emane sanmAnIta karAyA che. jaina darzananA tajajJa vidvAnanI khyAti AMtararASTrIya stare jANItI che. sarjaka, vyAkhyAtA, vaktA evA kumArapALa desAIe aneka kSetromAM potAnuM pradAna ApyuM che. jenA darzananI sAthe gujarAtI sAhityamAM mokharAnuM sthAna dharAvatA A sarjaka prastuta lekhamAM anekAMtavAdano vicAra samaSTimAM zAMti ane sukhanuM nirmANa karavAmAM kaI rIte upayogI che, te rajU kare che. jIvananI sAthe joDI tAttvika vicAraNAne emane saraLatAthI rajU karI che. ] anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda viroSaka 5 anekAMntavIda, syAdrvAda ane vAyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, spArvAda jIvananA dharAtalamAMthI jAgelA ciMtanamAMthI pragaTe che tattvajJAna. Agraha ane ahaMkAramAM rahelI vyakti sadeva potAnI vAta, A tattvajJAnanA e vicAranI pAchaLa akhilAIthI jovAyelA jIvanano mata, abhiprAya ke mAnyatAne mAne che, paNa hakIkatamAM to enI : 6 arka ane marma hoya che. jo e tattvajJAna sAthe jIvananI bhAvanA pAse pUrNa satya hotuM nathI. satyano eka aMza e apUrNa satya che. che joDAyelI na hoya, to samaya jatAM e khokhaluM, cIlAcAlu ane badhA aMzo bhegA thAya, to pUrNa satya prApta thaI zake. A saMdarbhamAM * sarvathA aprastuta banI jAya che. evuM tattvajJAna vyakti, samAja ke eka prasiddha udAharaNa joIe. 4 sAdhakane dizAdarzana karAvavAne badale samAja para bhArarUpa bane che be vyaktio nRtya jovA gaI. eka vyakti aMdha ane bIjI re huM ane tene pariNAme keTalIya bhrAMta mAnyatAo, jaDatA, mUDhatA, badhira hatI. nRtya sAthe gAnano kAryakrama hato. kAryakrama pUrNa thatAM huM zuM dvidhA ane zaMkA jAge che. jIvananA sparza vinAnuM tattvajJAna e aMdha vyaktie kahyuM, 'vAha, gIta kevuM suMdara hatuM? AvuM madhura gIta OM kuM mAtra eka taraMga banIne aTakI jAya che. meM jiMdagImAM kyAreya sAMbhaLyuM nathI.' tattvadarzana jyAre pragaTe che, tyAre mAnavInA samagra tyAre badhire kahyuM, "are ! kyAM koI gIta jevI vAta ja hatI. 3. 8 jIvanadarzanamAMthI pragaTatuM hoya che. mAnavInI vRtti, vANI ane maMca para to kevala nRtya hatuM. gIta nahIM." ane pachI baMne vacce ja { vyavahAra enI sAthe anusUta hoya che. enI pAchaLa manuSya jIvananI kalaha jAgyo. Ama ekAMta dRSTie vicAranAra AgrahamAM sarI paDe 6 OM UrdhvatA ke mAnavakalyANano Azaya rAkhavAmAM Avyo hoya che. che. e potAnI vAtane vaLagI rahe che, ethI ya vizeSa sAmAnI huM ja AvuM tattvajJAna e evI vicArazailI dharAve che ke jenAthI mAnavI vAtano sarvathA, sarva prakAre asvIkAra kare che. jyAre jainadarzanano % mAnasika, caitasika ke AdhyAtmika zAMti ke parama kalyANa ke muktinI anekAMtavAda e 'ja' kArane badale 'paNa'kArano siddhAMta che. e kahe ? prApti karI zake. che ke koIpaNa padArthane eka dRSTibiMduthI jovAne badale sarvAgI che zuM A saMdarbhamAM jainadarzananI jagatane sarvocca bheTa samAna dRSTie jovo joIe. Ane mATe bIjAnI vAta sAMbhaLo ane huM anekAMtavAdano vicAra karIe. atyaMta vilakSaNa lAge evuM A bIjAnA dRSTibaMdune sAMkaLo. dareka vastunI anaMta bAju (dharma) hoya 6 chuM tattvadarzana che, kAraNa ke sAmAnya rIte mAnavI potAnI rIte ke che ane e rIte saMsAra anaMtadharmA che. # potAnI dRSTine anukULa hoya te rIte vicAre che. pote je vicAre koI kavine AkAzamAMthI rUperI cAMdanI relAvato zarada pUrNimAno ja kuM che, ene sarvathA ane saMpUrNa satya che ema mAne che ane e pachI pUrNarUpe khIlelo caMdra e priyatamAnA suMdara mukha jevo lAge, koIne zuM che vaLagI rahe che. Ane kAraNe jagatamAM vicAronI sAThamArI thAya che. vaLI priyatamanI rAha jotI bAraNAmAMthI sahaja DokiyuM karatI nArInA zuM chesAmasAmI pakSApakSI thAya che. AgrahonuM samarAMgaNa khelAya che. suMdara mukha jevo lAge, to koIne caMdranI cAMdanI paru jevI ane 6 che ekabIjA para AkSepa-pratiAkSepo thatA hoya che ane sAmAnI enI AsapAsanA tArAo baNabaNatI mAkhI jevA paNa lAge. & vAtane sadaMtara nakAravAno prayAsa thato hoya che. "mAruM ja sAcuM' eka ja ghaTanAnA kevA bhinna bhinna pratibhAva paNa hoya che ! ema AgrahapUrvaka kahevAmAM Ave che ane bIjAne vicAra-yuddhamAM anekAMtamAM be zabda che ane te che aneka ane aMta. aneka huM - parAjita karIne vyakti AnaMdita banatI hoya che. koIne vAdamAM eTale ghaNA athavA to adhika ane aMta eTale dharma ke dRSTi. A ju chuM parAjita karIne potAnI jAtane e vidvAna vijetA mAnato hoya che rIte koIpaNa vastutattvanuM bhinna bhinna dRSTie paryAvalokana karavuM che ane parAjita thanArane dhutkArato hoya che. A rIte "mAro ja mata te anekAMta che. Ane "aMdhahastInyAya' kahevAmAM Ave che. sAta ja sAco' evI jagatanI zailI che, tyAre bhagavAna mahAvIre prabodhelo aMdhajano hAthIne jue che. enA judA judA aMgane sparze che, ane zuM anekAMtavAda e sAcuM ja mAruM'nuM maulika darzana che. je kAnane sparze che, ene hAthI sUpaDA jevo lAge che. je pagane zuM anekAttavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, svAduvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 19 vAda, svAduvAda ane # sparze che ene hAthI thAMbhalA jevo lAge che. je pUMchaDIne sparze che, avirodhanuM mULa tapAsanAra ane tema karIne tevA vicArono samanvaya zuM chuM ene hAthI doraDA jevo lAge che. e pachI mahAvata A badhAne karanAra zAstra te anekAMtavAda. $ hAthathI AkhAya hAthIno sparza karAvIne enA samagra AkArano ApaNe jANIe chIe ke manuSyajAtie chellA pAMca hajAra chuM che khyAla Ape che ane e rIte e khaMDadarzanane badale akhaMDadarzana varSamAM ochAmAM ochAM paMdara hajAra yuddha karyA che ane A yuddhamAM meM paNa pAme che. kAraNomAM matAMdhatA, Agraha ane ahaMkAra che. Aje to dharma ke che uM anekAMtadarzana kahe che ke satya eka ja che, enuM svarUpa aneka saMpradAyanA jhanUnI Agraha ke Aveze vizva para saMhAraka AtaMkanuM 8 kuM hoI zake. e satyanuM judI judI apekSAe darzana karavuM joIe. rUpa lIdhuM che. Ave samaye vizvane maulika ane saMvAdI darzana 3 huM sAdI rIte vicArIe to eka ja vyakti koIno pitA hoya che, anekAMtavAda ApI zake tema che. e dRSTie jainadarzane saMpUrNa jJAnane 6 koIno mitra hoya che, to koIno pati hoya che. ane tethI ja e pAmavA mATe ApeluM A AgavuM ane viziSTa darzana che. A darzana che meM potAnI pratyeka javAbadArImAM judo judo dekhAto hoya che. potAnA e syAdvAda ke anekAMtavAdane nAme oLakhAya che ane syAdvAdano zuM chuM maMtavyane taTasthatAthI vicAravuM ane virodhInA maMtavyonI AdarapUrvaka artha thAya che "apekSApUrvaka kathana karavuM." eno artha e ke anya chuM vicAraNA karavI e anekAMtano pAyo che. vyaktinuM dRSTibiMdu jovuM ane jANavuM jarUrI che. "mAruM te sAcuM zuM OM bhagavAna mahAvIra ane emanA ziSyo virodhI matavALAne nahIM, paNa "sAcuM te mAruM' evI jhaMkhanAthI anekAMtavAdanA mArge haiM sne hathI potAno mata cAlI zakAya. samajAvatA hatA. hakIkatamAM graMtha vAdhyAyA mAnavInA ahaMkAranuM viSa che che jainadarzananI sauthI mahAna nirmaLa karavAnuM amRta che zuM zuM ghaTanA gaNadharavAdamAM zrI bhadraMkara vidyA dIpaka jJAna vijJAna svAdhyAya satranA upakrame ane kAMtavAda, jainadarzananI he agiyAra gaNadharone bhagavAna | zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita vyApaka dRSTi AmAM pragaTa thAya che mahAvIre devayoni zuM? | pa.pUjya gurudeva DaoN. rAkezabhAI jhaverInI che. e anya darzanonA vicAro huM narakagati zuM? karma che ke | amRtamaya vANI dvArA tarapha pUrvagrahayukta virodhano che nahIM? jIva ane zarIra eka bhagavAna mahAvIranI aMtima dezanA bhAva rAkhatuM nathI, balka apekSA 8 che ke judAM? e zaMkAonuM vizeSe tene paNa satya mAne che ke nivAraNa ApyuM, tyAre emaNe 'uttarAdhyayana sUtra' graMtha ane e rIte koI paNa vastu ke vedanA vAkyono ja navo artha tridivasIya svAdhyAya padArthanuM sAMgopAMga jJAna chu tAravI Apyo hato. emanI karAve che. Ane pariNAme to huM vAtane asatya kahevA ke sthaLa : biralA mAtuzrI sabhAgRha-marIna lAInsa-muMbaI jainadarzana anya darzanonA TheravavAne badale e ja vAkyonuM divasa: 2015 me mAsa, tArIkha 5, 6, 7 maMgaLa, budha, guru siddhAMtane samAdara Ape che ane # jUduM arthaghaTana ApIne samaya : traNa divasa sAMje sADA cha thI nava mAdhyasthabhAve saMparNa virodhono huM samajAve che. saMyojikA: rezmA jaina- 9920951074 samanvaya kare che. AthI to zrI mahAtmA gAMdhIjIe kahyuM che siddhasena divAkara, zrI kuM praveza : jijJAsuone potAnuM nAma saranAmuM oNphisamAM vahelI ke, "mArA jevA alpAtmAne haribhadrasUrijInI, paM. $ take noMdhAvI levA vinaMti. 23820296 svAdhyAyanA divasanA 4 mApavA sAruM satyano gaja kadI AzAdhara, rAjazekhara, pha eka saptAha pahelAM jIjJAsuone praveza patra potAnA saranAme TUMko na thAya." evA A upAdhyAya yazovijayajI jevA che mokalavAmAM Avaze. satyanA gajane pAmavAnI jaina sAdhuoe vaidika ane 6 prakriyA eTale anekAMtavAda. traNa divasa svAdhyAyanA saujanyadAtA bauddha graMtho para suMdara vivecana che eka arthamAM kahIe to bhAgyazALI lakhyuM che ane e rIte potAnI anekAMta dvArA pUrNa satyanuM bipInacaMdra ke. jaina guNagrAhitA, hRdayanI kuM jJAna thAya che. virodhI dekhAtA nilamabena bI. jaina vizALatA ane samanvayavRttino I huM vicAromAM vAstavika paricaya Apyo che. anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, sthIrvAda anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 20 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 kAvAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdrvAda vAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka 9 anekottavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka akAtavAda, syAd vAda je sAmI vyaktinuM dRSTibiMdu jovAnuM zIkhavato syAdvAda Aje aneka hota to hiMdu-samAjanA keTalAya kauTuMbika kalaho ane AghAtonuM che $ virodho ane vivAdomAM khUMpelA jagatane atyaMta upayogI bane nivAraNa thaI zakyuM hota. che tevo che. mahAtmA gAMdhIjIe kahyuM hatuM ke jyAre huM syAdvAda zIkhyo kyAreka evuM paNa lAge ke je tattvajJAnanuM ApaNe graMthomAM vAcana che tyAre ja musalamAnone musalamAnanI dRSTithI ane pArasIne pArasInI karIe chIe ke saMto pAsethI zravaNa karIe chIe e tattvajJAna 5 dRSTithI jotAM zIkhyo. nyAyAdhIza jema vAdI-prativAdInI jubAnI mAtra sAtvika vicAra rahe che, paNa te jIvanano sAtvika AcAra sAMbhaLIne ane temanA dRSTibaMdu samajIne kesano pheMsalo Ape che, bane che kharuM? anekAMtavAda e jainadarzananI vizvane mahAna bheTa che e rIte syAdvAdamAM mAnanAro virodhIonA dRSTibiMdu avalokIne e sAcuM, paraMtu emAM jenI vAta karavAmAM AvI che e anekAMtadRSTi chuM 6 temAMthI sAra kheMcI vastusthitino nirNaya kare che. vaLI emAM samanvaya vize to bhAratanA prAcInatama vedo ane upaniSadomAM paNa ullekha $ ke karAvIne nyAyAdhIzathI eka DagaluM AgaLa paNa vadhe che. maLe che. jainadarzananA A mukhya siddhAMtanI enA AgamomAM carcA kaeN syAdvAda dRSTi vastunA tamAma dharmo tapAse che ane judI judI nathI, paraMtu ene vize 'zrI bhagavatIsUtra' graMthamAM carcA maLe che. je huM apekSAe tamAma vastune nihALe che ane tyAra bAda ja teno khyAla bhagavAna mahAvIrane emanA mukhya ziSya gaNadhara zrI gautamasvAmI zuM OM bAMdhe che. A rIte vividha dRSTibiMduo jANIne viruddha dekhAtA matonI prazno pUche che ane bhagavAna mahAvIra eno ane kAMtadRSTithI uttara samucita saMgati karAve che. Avo siddhAMta vyaktinA aMgata jIvanamAM Ape che. 9 Ave to e anyanA dRSTibiMdune samajI zake ane parasparanA A anekAMtadRSTimAM eka prakAranI vyApakatA che. viveka ane 2 & Agraho, pUrvagraho ochA thAya. kuTuMba ane samAjamAM Ave to samajaNa che. jIvananuM satya hoya ke adhyAtmanuM satya hoya, paNa ene uM zuM keTalAya vivAdo ane kalaho zamI jAya. jagatanA jhaghaDAonuM mULa pAmavAnI cAvI ahIM che. emAM potAnA maMtavyanI taTasthatAthI huM paNa matabheda che. matabhedathI manabheda thAya che ane temAMthI bhaya cakAsaNI karavAmAM Ave che ane virodhIonA maMtavyonI AdarapUrvaka che ane azAMti jAge che. AvA samaye virodhI tattvomAMthI avirodhI vicAraNA karavAmAM Ave che. emAM potAnA siddhAMtane AdarathI huM OM mULa zodhI kADhIne samanvaya karAvanAro syAdvAda jagatanA kalyANanuM jovAmAM Ave che, paNa sAthosAtha bIjAnA dharmasiddhAMtone paNa che kAraNa bane tevo che. sanmAnadRSTie vicAravAmAM Ave che. Ajano mAnavI atyaMta Tenzana(tanAva)mAM rahe che e saMdarbhamAM eka atyaMta sAMkaDA pula parathI be bakarAM pasAra thatA hatA. baMne joIe to jo vyakti anekAMtavAdanI ucca bhAvanA jANe ane pulanA judA judA cheDethI emAM dAkhala thayA. muzkelI e hatI ke te pachI e anupama dharmabhAvanAne potAnA vyavahArajIvanamAM dhabakatI pulano mArga eTalo sAMkaDo hato ke emAMthI mAtra eka ja bakaro ! huM kare, to enI vaicArika ane vAstavika duniyA palaTAI jAya che. e pasAra thaI zake. jo baMne sAmasAmA AvIne athaDAyA hota, to huM huM pahelAM mAtra potAnI dRSTie vicArato hoya che. potIkA svArthane baMne pula parathI nIce paDIne nadImAM DUbI gayA hota. paraMtu eka kuM huM joto hoya che. potAnA saMjogo ane paristhiti pramANe nirNaya bakaro nIce beTho ane tenA para paga mUkIne bIjo bakaro pasAra chuM leto hoya che ane potAnA vicAro mATe tIvra Agraha seve che. thaI gayo, jene pariNAme baMne hemakhema rahyA. meM bIjAnI paristhitino lezamAtra vicAra karyA vinA e anya para A sAmAnya kathA ema samajAve che ke sAmenI vyaktine enA ? huM potAno vicAra lAde che ane e vicAra mujaba bIjAe jIvavuM ja vicAra ke manobhAvane Adara Apavo joIe. jo mALAnA 108 kuM zuM joIe evo Agraha seve che athavA to pote caDiyAto hoya to maNakA khUNekhAMcare verAyelA hoya, to mALA na racI zakAya, paNa che OM ene e rIte jIvavA mATe koIpaNa rIte majabUra kare che. e badhA maNakA bhegA karIe to ja mALA racAya. A rIte anekAMta $ jo jIvanamAM anekAMtadRSTie Ave, to vyakti sAmI vyaktino kahe che ke ApaNe je joIe chIe, te anaMta satya nathI. e to ? huM manobhAva samajavAnI koziza karaze. enI paristhitine jANavAno, satyanuM eka sphalDiMga ke kiraNa che. e badhAM kiraNo bhegA karIe 8 kuM pAmavAno ke AtmasAt karavAno prayatna karaze. enA saMjogone tyAre pUrNa anaMta satya prApta thAya. huM jue che ane enA manamAM Avelo vicAra ke eNe karelAM kArya Ano saraLa artha e che ke tame nIrakhuM te ja satya evo ekAMta s # vize enI dRSTie ciMtana kare che. sIdhI-sAdI vAta karIe to jo Agraha nahIM, paraMtu mArI najaranuM satya ane tenA paranI mArI chuM maiM ApaNA samAjamAM pitAe putranI dRSTie vicAryuM hota, to keTalo zraddhA ane bIjAnI najaranuM satya ane te aMgenI tenI zraddhA vizenI je huM badho saMvAda sadhAyo hota. AjanI vAta javA daIe, paraMtu agAunA vicAraNA - evo sarva dRSTine samAvato anekAMta che. AlbarTa ke OM jamAnAmAM sAsue pote paNa kyAreka vahu hatI, e rIte vicAryuM AInsTAIne A bhautika jagatane sApekSavAda (thiyarI oNpha phre anekAMtavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSaMka anekAntavAda, cArvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cAvAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA mArca 2015 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 21 vAda, svAduvAda ane hoya che. ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda anekAntavAda, sTArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka 5 anekAntavAda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda je rIleTIviTI) Apyo, jyAre bhagavAna mahAvIre 2500 varSa pahelAM je kaMI prApta thayuM che, eno ene AnaMda nathI, paNa je kaMI prApta OM 6 anekAMtaSTi dvArA vyavahArajIvanano sApekSatAvAda batAvyo. thayuM nathI eno vasavaso che. enI vRttio ja enA TenzananuM kAraNa ke anekAMta kahe che ke tamAre sahapratipakSano vicAra karavo joIe. banatI hoya che ane Ave samaye anekAMtavAdanI madhyasthatA vyaktine ? ke koIpaNa vastu vize eka rIte ja vicAravuM e yogya nathI. bIjAnA madadarUpa bane che. 9 dRSTibiMdune paNa lakSamAM levuM joIe. A rIte anekAMtavAdano mahela anekAMtavAdano bIjo artha che paraspara virodhI vicAradhArAono huM huM evo che ke jemAM badhAM darzano vize vicArI zakAya. Ane samanvaya. jenadarzananI mAphaka "bRhadAraNyaka upaniSadamAM paNa AvA uM huM mAnavaprajJAnI zreSTha niSpatti gaNI zakAya. paraspara virodhI guNadharmono saMketa maLe che. emAM upaniSadano RSi chuM ApaNe je vAta karavI che te to e che ke AjanA atyaMta kahe che ke e "sthaLa paNa nathI ane sUkSma paNa nathI' ane e ja rIte huM che Tenzanayukta vyasta jIvanamAM mane anekAMta kaI rIte madada karI zake? 'tetariya upaniSada'mAM kahevAyuM che, je kaI rIte anekAMta dRSTithI huM mArA jIvanane sukhI karI zakuM? AnuM "e parama sattA mUrta-amUrta, vAcya-avAcya, vijJAna (cetana) zuM huM paheluM pagathiyuM e che ke tame je bAbatathI TenzanamAM raho cho, - avijJAna (jaDa) ane sat-asat rUpa che." anekAMtavAda Ane zuM $ enA mULa kAraNano vicAra karo. TenzananA kAraNonA mULamAM vyakti vastunI anaMta dharmAtmakatA tarIke oLakhAve che. eTale ke e vastumAM che 2 bhAgye ja jatI hoya che. mAtra enI prakriyA ke pariNAmamAM ja gUMcavAtI mAtra judA judA guNadharmo che eTaluM ja nahIM paraMtu e ja vastumAM paraspara virodhI guNadharmo paNa hoya che. ghaNIvAra TenzananuM mukhya kAraNa vyaktinI prakRti, Adato, A anaMtadharmAtmakatAne joIe eTale jIvananA ghaNAM duHkho 3 svabhAva ane vRtti hoya che. ghaNAM mANaso satata TenzanamAM rahetA ochAM thAya. jema ke eka yuvatIno mRtadeha paDyo hoya to enA zuM hoya che, kAraNa ke e pote ja potAnA jIvanane yogya rIte parimita pitA potAnI mRta putrIne joIne jonAranuM kALajuM kapAI jAya te chuM ke vyavasthita karavAne badale ghaNAM kAmomAM gUMthAI jAya che. eka evuM AkraMda karaze. jo koI kAmI puruSa e yuvatIno mRtadeha jue che zuM sAthe e saghaLAM kAmone kyAMthI nyAya ApI zake? AthI bane evuM to vicAraze ke AvI yuvatI jIvatI hota ane enI sAthe bhoga 6 chuM ke e eka kAmane nyAya Ape che, paNa tyAM bIjuM kAma upekSA pAme bhogavavA maLyo hota, to kevuM sAruM! koI sonI ahIMthI pasAra chuM zuM che ane e upekSA pAmeluM kAma enA cittamAM "Tenzana'nuM rUpa dhAraNa thaze, to enI najara yuvatInA ghareNAMnI DijhAIna para paDaze ane huM OM kare che. kAM to ene satata vasavaso rahe che ke pote bIjuM kAma karI koI cora pasAra thaze to ene evo vasavaso thaze ke pote jo ahIM che A zakato nathI athavA to e bIjuM kAma enI upekSAne pariNAme navI vahelo Avyo hota, to A badhA ghareNAM corI levA maLata. AmAMthI 4 huM samasyAo sarjatuM hoya che. anekAMta kahe che ke madhyasthatAthI vicAro. darekanA vicAro emanA saMbaMdha ke prakRti anusAra . koI ekane che zuM A mAdhyastha jarUrI che. tame khoTo kahI zakazo nahIM. TenzananuM bIjuM kAraNa Tevo ane Adato che ane vyakti enI jarA judI rIte vicArIe to ema kahI zakAya ke vyakti jagatamAM huM che Adatane kAraNe Tenzanano bhoga banatI hoya che. khUba moDethI je kaMI vastuo vize vicAre che, je koI saMbaMdhonA saravALA mAMDe kuM UThanArI sUryavaMzI vyaktio haMmezAM kAmanA boja heThaLa dabAyelI che, e badhAnI pAchaLa enI rAgadveSanI vRtti kAma karatI hoya che. meM chuM hoya che. kyAreka TenzananuM kAraNa vyaktino kaTusvabhAva ke akAraNa jenA tarapha rAga haze, tenA tarapha najara badalAI jaze ane e ja chuM # krodha hoya che. enA nakArAtmaka svabhAvane kAraNe enA manane kyAMya vyakti tarapha jo dveSa haze, to vAta sAva judI banaze. Ama saMkSepamAM huM hai majA AvatI nathI. enuM mana mukta ullAsa anubhavatuM nathI ane anekAMtavAda e anaMta guNAdharmAtmaka dRSTinuM dRSTAMta banI rahe che. 8 2 sAcA dilathI hasI zakatuM nathI. vaLI nakArAtmakatAne kAraNe e Ano artha e ke vastutattva anaMtadharmA hoya che athavA to che huM enA parivArajano tarapha kaTutA rAkhato haze ane vicArato haze ke bahuAyAmI hoya che, ane tethI dareka pakSanI saMbhAvanAono svIkAra che huM kyAM Avo parivAra maLyo ane e ja nakArAtmakatAne kAraNe vyakti karavo jarUrI bane che. AvI sarvAgI dRSTithI ApaNe ApaNuM 'Tenzana' kuM huM ema paNa vicAre ke kyAM AvA avyavasthA ane bhraSTAcArathI bharelA ochuM karI zakIe chIe. sAmAnya rIte ApaNe vastunA eka ja huM dezamAM mAro janma thayo! pAsAne joIe chIe ane te paNa ApaNA cazmAthI. ApaNe je che AjanA samayanA TenzananuM eka kAraNa mAnavInI vRtti che. mANasa cazmA paherIe chIe, te gamatA-aNagamatAnI phekTarImAM banelA che vadhu ne vadhu bhautika sukho tarapha doDI rahyo che ane e bhautika sukho che. gamatI vAta hoya to tarata doDI jaIzuM. gamatA mAnavInI bhUla chuM enAmAM saMtoSa jagADavAne badale vadhu ne vadhu asaMtoSa jagADe che. bhUla nahIM lAge ane aNagamatA mAnavI navI nAnakaDI bhUla himAlaya zuM anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svIvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 22 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, cArvAda ane anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda ja jevaDI bhUla lAgaze. mAnavI enI jiMdagImAM gamA-aNagamAno Avo vivAda e azAMti sarjato hoya che. eka pakSanA netA hai $ khela khelato hoya che ane enI gamatI vyakti eka kAma kare ane pratipakSano asvIkAra ja nahIM, balka eno prakhara virodha kare che zuM zuM e ja kAma enI aNagamatI vyakti kare, to baMne kArya pratyeno ane Avo virodha samaya jatAM vivAda khaDo kare che ane emAMthI zuM eno pratibhAva judo hoya che. 'Tenzana' UbhuM thAya che. nAnakaDo vivAda samaya jatAM vikarALa rUpa 4 gamatI vyaktinA e kAmamAM e enA vyaktitvanI vizeSatA le che ane pachI to baMne pakSa potAnA virodhI para kaurava-pAMDavanI ? joze ane aNagamatI vyaktinA e kAryamAM enI maryAdAo mAphaka sAmasAme tUTI paDe che ane kalaha, kaMkAsa ke yuddhanuM mahAbhArata E zuM zodhaze. rAga ane dveSanA paDaLa ApaNI AMkhe bAjhI gayAM hoya racAya che. che. A rAgadveSane judI dRSTie paNa vicAravA jevA che. ApaNane Ave samaye koI A virodhI vicAradhArAonI vacce samanvaya ? ke rAga che ApaNA avaguNo tarapha ane ApaNane dveSa che bIjAnA sthApavA prayAsa kare to kevuM? be dezo vacce sarahado satata saLagatI # guNo tarapha. ApaNA avaguNone ApaNe ApaNI khUbI ke hoya, tyAre emanI vacce samanvayanI bhUmikA racavAnI jarUra paDe che | viziSTatA tarIke joIe chIe. koI vyasana karatuM hoya to e che. ApaNA rojiMdA jIvanathI mAMDIne ApaNA tAttvikadarzana ane 2 vyasanane potAnI vizeSatA tarIke khapAve che. potAno putra jIvana-AcAra sudhI AvA samanvayanI AvazyakatA che. mANasa parIkSAmAM ochA guNa lAve to pepara agharuM hovAnuM kahevAya che aMtima cheDe rahevAnuM pasaMda karato hoya che ane ene kAraNe e che ane bIjAno putra jo ochA guNa lAve, to e abhyAsamAM nabaLo, ekabIjA sAthe laDyA ja kare che, pariNAme emanI vacce kyAreya akkalamAM sAmAnya ane AvaDatamAM mIMDuM che ema kahevAya che. saMvAditA sadhAtI nathI, jyAre anekAMta e samanvayanI khoja che. A rAga ane dveSa ja ApaNA jIvanamAM 'Tenzana' UbhA kare che jagatanA mahAna praznono ukela ekAMtaAgrahathI nahIM, paraMtu A ane eve samaye eka ja ghaTanAne copAsathI jovI joIe. eka ja prakAranA anekAMtavAdI samanvaya-ciMtana dvArA AvI zake che. huM $ banAvane sAme pakSe jaIne paNa vicAravo joIe. Ane mATe samanvayano zodhaka e potAnA pakSa ane pratipakSa baMneno vicAra chuM zuM pratipakSano vicAra karavo joIe. jo sahapratipakSano vicAra kare che ane ApaNe e samajavuM joIe ke jo virodha ke vivAda na jai zuM karavAmAM Ave, to tenI samagratAno khyAla Ave. jema ke koI hoya, to na cAle. vikAsane mATe e jarUrI che. jema lokazAhImAM Izvarane sAkAra kahe, to koI Izvarane nirAkAra kahe che. koI vivAdano sUra hovo jarUrI che. jo evo sUra na hoya athavA ene manusmRtino svIkAra kare che, to koI manusmRtino inkAra kare gUMgaLAvI devAmAM Ave, to khuda lokazAhI gUMgaLAI mare che. AthI 0 che. A rIte baMne pakSa eka sAthe astitvamAM hoya che. virodha na hoya to vikAsa nathI, kAraNa ke UMcuM hoya to ja nIcuM chu vartamAna yugamAM virodhI bhAvanAono meLo jovA maLe che. paNa hoya, mRtyu hoya to ja jIvana hoya ane e rIte ja vyaktie 4 eka vyakti eka netAne Teko Ape, to bIjI vyakti enA virodhI pratipakSano pUro vicAra karIne samanvaya sAdhavAno vicAra karavo netAne Teko Ape che. eka zAsaka pakSane Teko Ape, to bIjo joIe. jagatanA virala puruSoe pachI te bhagavAna buddha ke mahAvIra zuM virodhapakSane Teko Ape che. ekane A vizva dIrghakALa sudhI jIvavA hoya athavA to mahAtmA gAMdhIjI ke nelsana maMDelA hoya emaNe che jevuM lAge che ane bIjo satata ema kaheto phare ke huM to AvI emanA pratispardhIonI sAthe kevo meLApa racyo che! samAjamAM reM kaThora duniyAthI chUTakAro meLavavA mATe vaheluM mRtyu IcchuM chuM. jeo parivartanano zaMkhanAda phUke che, teo virodhapakSane potAnI chuM raLiyAmaNI prakRti hoya, to vRkSapremI emAM vRkSa vAvavAno najIka lAve che, eno nAza karatA nathI. vicAra kare, paryAvaraNapremI hariyALI jALavavAno vicAra kare, anekAMtavAda eka trIjI vAta e paNa kahe che ke vastu eka hoya OM nagarapAlikA emAM bagIco banAvavAno vicAra kare ane koI che, paNa enA aneka dharmo hoya che. eTale ke eka vastutattvamAM zuM bilDara e jamIna haDapa karIne enA para gaganacuMbI phleTo anaMtaguNo hoya che ane te samaye samaye pragaTa thatAM hoya che. jema huM bAMdhavAno vicAra kare. eka ja bAbatamAM taddana virodhI dhAraNAo ke eka bALakamAM jeTalI buddhi hoya che, e ja enA jIvanabharano kuM huM jovA maLe che ane e virodhI dhAraNAne kAraNe manamAM "Tenzana' mApadaMDa banI rahetI nathI. enI uMmara jema vadhatI jAya, ema enI huM UbhuM thAya che. buddhi ane samaja vikasatI jAya che. kAcu keLuM ghaNuM kaDaka hoya che vyakti eka dhAraNAno svIkAra karI bIjI dhAraNAno samULago ane pAkuM keLuM pocuM hoya che. A rIte eka ja vastu samaye samaye haiM zuM InkAra kare che. eka vAtano svIkAra karI, virodhI vAtano asvIkAra judA judA guNadharma pragaTa karatI hoya che. kare che. eka pakSano svIkAra karI bIjA pakSane haDadhUta kare che. eka vyaktimAM eka AvaData na hoya, paNa samaya jatAM e zIkhIne zuM anekAntavAda, syAdrvalda ane taryavAda vizeSAMka anekIdvIda, cIrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svadurvAda ane vayavIda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAd vIda ane naryavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 23 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, sthIrvAda $ e AvaData meLavI zakatA hoya che. mAnavIno ja vicAra karo ne? TaeNnzana hoya che. Tenzana vinAno mANasa tamane jovA maLe to ene zuM zuM enAmAM keTalI badhI anaMta zakyatAo ane saMbhAvanAo paDelI tamAruM moTuM sadbhAgya mAnajo. A TaeNnzananA aneka prakAro hoya chuM $ che. kyAreka to evuM paNa bane ke taddana virodhI lAgatA guNadharmo che, tyAre emAMthI ApaNA jIvanane mArgadarzaka koNa banI zake ? OM eka ja vastumAM hoya. jema ke kAcI kerI khATI hoya che, ane pAkI tamane Azcarya thaze, paraMtu AnI cAvI udAra vyaktitva, gahana hai 0 kerI atyaMta madhura ane miSTa hoya che. ciMtanazakti ane utkRSTa dArzanika vicAro ApanArA diggaja vidvAna huM A rIte be taddana virodhI bAbato paNa vyaktimAM hoya che. ane zrI siddhasena divAkarasUrinA 'sanmati-tarka-prakaraNa' (370)mAM kuM ethI ja eka vyaktino vicAra karIe, tyAre ene vize mAtra sAro AlekhAyelI che. emAM A ucca koTinA vidvAna ane sAhityakAra huM ke khoTo khyAla rAkhyo na cAle. e sAro hoya chatAM e saMpUrNa kahe che. che sAro na hoya, enAmAM umadA 'jagatanA ekamAtra guru che # guNo hoya chatAM thoDIka evA anekAMtavAdane namaskAra huM mAnavIya maryAdAo paNa hoya. '2015no viziSTa paryuSaNa aMka che, jemanA vinA saMsArano chuM $ athavA sAme pakSe ema paNa | jaina dharma ane anya dharmanI Avazyaka kriyAo vyavahAra paNa asaMbhava che.' kahI zakAya ke je vyaktinA Ano artha e thayo ke guru che paNa hRdayamAM zetAna vasato hoya, A viziSTa aMkanI viduSI mAnad saMpAdikA: jema vidyA ane mArgadarzana huM tyAM kyAMka mAnavatAno aMza DaoN. razmibena jitubhAI bhedA Ape che, e ja rIte jIvana che paNa vaselo hoya che. zrImatI bhAratIbena bhagubhAI zAha jIvavA aMge anekAMtavAda chuM Ama taddana virodhI mArgadarzana Ape che. vyakti jema che bAbato eka sAthe vasatI hoya jaina paraMparAmAM parama tattvane, AtmAne, paramAtmAne jANavAnA guru pAsethI zikSA meLavIne che huM evo vicAra karIe to ApaNe sAdhanAno mArga eTale cha Avazyaka kriyAone 'SaDuM Avazyaka' potAnuM jIvana ujALe che, e huM manuSyane sAcI rIte oLakhI kahevAmAM Ave che jemAM sAmAyika, logassa, vaMdana, pratikramaNa, ja rIte e anekAMtavAdane huM kAyotsarga ane pratyAkhyAna (paccakhANa)no samAveza thayelo che. zakIe chIe. AvI rIte samajIne enuM jIvana UjaLuM chuM jIvananA dareka kSe TAmAM anya dharmamAM paNa AvI kriyAo che. banAvI zake che. je ane kAMtavAdano dRSTikoNa | uparanA pratyeka viSaya ane anya dharmanAM viSaya upara tajajJa vyavahA2jagatamAM A apanAvavAmAM Ave to eka | vidvAno potAnuM ciMtana A aMkamAM prakAzita karaze. anekAMtavAda kaI rIte upayogI haiM che navI dRSTi, navo abhigama | kriyA ane jJAnanA samanvayano A viziSTa aMka jijJAsu mATe banI zake ? Ane mATe ApaNe zuM che ane navo saMvAda racI zakAya, | eka amUlya najarANuM banI raheze. e vicAravuM joIe ke A kAraNa ke ane kAtanI | prabhAvanA mATe icchita nakalo mATe saMghanI oNphisamAM 022 jagatamAM je vastu tamane { AkAzamAM tame samanvayanuM | 23820296 upara saMparka karavA vinaMtI. 100 thI vadhu nakalono | 'TaeNnzana' ApatI hoya che, e meghadhanuSa sarjI zako cho. paraMtu oNrDara haze to aMkamAM prabhAvanAkAranuM nAma chApI zakAze. ja tamane 'TaeNnzanamAMthI mukta che huM AjanA TenzanabharyA yugamAM eka nakalanI kiMmata rU. 60/ paNa karI zakatI hoya che. jema 8 anekAntane samajavo kaI rIte ke koI netA cUMTaNImAM vijaya ? ke ane enI samanvaya sAdhanA -taMtrI meLavavA mATe puSkaLa prayatna kare, 4 ke karavI kaI rIte ? rAtadivasa pracAra kare, jItaze ke je 9 Aje ApaNe jANIe chIe ke moTA bhAganA mANaso TaeNnzanathI nahIM enI ciMtA seve, matadAnanA divase to potAnI jAtane nicovI kuM grasta hoya che. koIne Arthika taMgIne kAraNe AjIvikAnuM Tenzana nAkhe ane pachI pariNAma Ave tyAre e 'TaeNnzana' anubhavatA hoya che 8 hoya che. to koIne najIka jaIne pUchazo to kaheze ke putrInA che, paNa je sattAprAptinI prakriyA 'TaeNnzana' jagAvanArI hatI, te ja che vivAha aMge ke putranA vartana aMge mana TenzanamAM rahe che. sAmAnya vyaktine sattA prApti thatAM "Tenzana'mukta karI de che. Ano artha e huM mAnavIne potAnI rojiMdI jiMdagI sArI rIte gALavA mATenuM Tenzana thayo ke sattA e 'TaeNnzana' sarjI zake che ane sattA e 'TaeNnzana'mukta che hoya che ane sattAdhArI netAne potAnI sattA jALavavA ke vistAravA paNa karI zake che. dhanaprApti ApaNane tanAvamukta karI zake che ane huM 'anekAMntavAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svITvIda ao nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, svITvIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 24 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda ja e ja ghananI prApti ApaNane tanAvagrasta paNa karI zake che. anya strI joze to enAmAM IrSAne kAraNe dveSa pedA karaze, ane je Ama jIvanamAM sApekSa dRSTinI AvazyakatA rahe che. anekAMtavAda e ja hAra eno pati jue to e patnInA sauMdaryamAM thayelI vRddhino che e sApekSadRSTi tarapha AMgaLI cIMdhIne kahe che, ke jo tame sApekSa anubhava karaze. ka dRSTithI vicArazo, to virodhI lAgatI bAbato paNa virodhI nahIM A rIte eka ja vastu, vyakti ke paristhitinA aneka prakAre lAge ane e rIte sAmasAmo tIvra virodha dUra thaI jaze, jethI paDaghA paDatA hoya che. je ekane game te bIjAne nApasaMda hoya. je re samanvaya sAdhanAno mArga vadhu khullo thaI jaze. A vize 'zrI bhagavatI ekane suMdara lAge, te bIjAne asuMdara lAge. Ano artha e thayo OM sUtra' AgamagraMthamAM bhagavAna mahAvIra svAmIne jayaMti nAmanI ke koIpaNa sthiti ke vyaktine aneka dRSTikoNathI ApaNe jovI haiM OM zrAvikAe pUchelA praznano vicAra karIe. joIe. eka strInuM saudarya enA patine AkarSaNa karanAruM bane, $ eNe bhagavAna mahAvIra svAmIne paDyuM ke mANasa jAgato sAro to e ja strInuM sauMdarya bIjI strIne Tezanagrasta kare che. ke mANasa UMghato sAro? jIvanamAM Dagale ne pagale saMgharSo AvatA hoya che. vivAdo huM tyAre bhagavAna mahAvIre ema kahyuM ke keTalAka mANasa jAgatA thatA hoya che. sAsu ane vahunI judI judI paristhiti, saMjoga ane huM sArA ane keTalAka mANasa uMghatA sArA." samayane kAraNe emanI vacce prabaLa gharSaNo jAgatA hoya che. A che samaye jo baMne ekabIjAnI dRSTie vicAra kare, to e gharSaNonI cha ema ahIM emaNe sApekSa dRSTie vAta karI che ane pachI e sApekSa samApti thaI jAya. parasparanI samajavAnI sAcI dRSTi maLe, ane je 8 dRSTi batAvatA emaNe kahyuM, "dhArmika mANaso jAgatA sArA ane jIvana vadhu samatAyukta bane. huM pApIo uMghatA sArA.' anekAMtavAda vyaktinA aMgata jIvanathI mAMDIne enA haiM - A rIte anekAMta vicAradhArA apanAvavAthI je bAbata sAva vyavahArajIvana ane enI vicArasRSTi badhe ja upayogI banI zake. $ 8 virodhI lAge che, te samanvayI lAgavA mAMDaze. jema ke eka pitA e mANasa moTe bhAge matAMdhatAmAM Avato hoya che. e potAnA matane 3. meM koIno putra hoya che, koIno bhAI hoya che, koIno bhatrIjo hoya eTalo badho daDhapaNe vaLagI paDyo hoya che ke enA bIjAM pAsAMno che chuM che, to koIno vevAI hoya che. Ama eka ja vyakti e judI judI rIte | vicAra ja karato nathI. prAcIna grIsano mahAjJAnI erisToTala ema huM kuM kArya karatI hoya che ane eTale ja e vyakti tarapha enA putranI jevI mAnato hato ke puruSo karatAM strIonA mukhamAM ochA dAMta hoya zuM apekSA haze, evI apekSA enA kAkAnI nahIM hoya. e vyakti vize che. eNe enI A mAnyatAne cakAsavAno kyAreya prayatna karyo 9 ja koI eka abhiprAya ApI zakAya nahIM, kAraNa ke e dareka tabakke nahIM ane e ja rUDha mAnyatAne AdhAre e vicArato rahyo. ? OM vibhinna vartana karato hoya che. eka vyakti enA nokaracAkara sAthe je Na rIte vartatI hoya che, e rIte potAnA baoNsa sAthe ke tapAsa mATe mANasa Agraha ke vigraha kadAca choDI zake che, paraMtu pUrvagraha choDI zakato nathI. A pUrvagrahane pariNAme e mANasa amuka vyakti, re $ AvelA InkamaTeksa adhikArI sAthe vartatI nathI. vyakti to eka hoya samAja, jJAti ke koma pratye sUga, dhUtkAra ke upekSAno bhAva dharAvato $ che che, paNa enA vartanamAM parivartana hoya che ane AvI parivartanazIlatAne hoya che. enI vAta AvatAM ja e tarata ja potAno abhiprAya che ke kAraNe athavA to vyavahArajIvananI sApekSatAne kAraNe e vyakti vyakta karI deze. jo eno virodhI haze to enI zakya eTalI niMdA I vize koI eka nirNaya laI zakAya nahIM. dAdA tarIke e potAnA pautra karaze. koI anya vyaktie enI TIkA karI haze, to ene vize tarapha je dRSTi dharAvato haze, te pitA tarIke potAnA putra tarapha athavA ghaNo nigna abhiprAya dharAvaze. paraMtu e TIkAmAM kaMI tathya che ke zuM $ mAlika tarIke potAnA nokara tarapha judI ja dRSTi dharAvato haze. AthI nahIM ke pachI eno svabhAva ja TIkAkhora che athavA to AvI TIkAo anekAMtavAda kahe che ke AmAM koI ekAMtarUpe nirNaya karI zakAya para dhyAna ApavuM e potAne mATe jarUrI nathI ema sAme cheDe jaIne | vicAra karaze, to enA jIvanamAMthI aneka bAbatonA TaeNnzana ochA jo anekAntavAdanI sApekSadRSTi apanAvavAmAM Ave, to vyakti thaze ane e rIte anekAMtavAda dvArA vyakti TaeNnzanamuktino anubhava virodhI bAbato vize sAcI samaja keLavI zake, virodhI mato vacce hI do. zuM samanvaya sAdhI zake, virodhI vicAro aMge ekatva pAmI zake. suMdarInA kaMThe birAjelo atyaMta suMdara suvarNano kalAmaya hAra e suMdarIne 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, che eka prakAranuM saudarya bakSe che. e ja hAra koI suvarNakAranI dRSTie amadAvAda-380 007. phona : 079-26602675. ja caDaze to e emAMnuM kalAtmaka ghaDAmaNa joze, e ja hAra koI mobAIla : 098 24019925 anekAntavAda, syAdavAda ane teyavAda vizeSAMka ka akAtavAda, syavAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAdvAda, syAdRvIda ane vayavAda vizeSaMka 9 anekIdvAda, spI6 vAda ane teyavAda vizeSAMka anekavilda, cItvIda huM nahIM. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 25 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda saiddhAMtika pakSA anekAntavAda, spArvAda ane vAyavAda vizeSAMka ke akottavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ke anekottavAda, sthIrvAda DaoN. nareza veda [ veda ane hindu zAstronA abhyAsI, prakhara ciMtaka, prabhAvaka vaktA DaoN. nareza veda vidvAna adhyApaka che. uparAMta bhAvanagara yunivarsiTImAM upakulapati paNa hatA. zaikSaNika kSetre aneka siddhio hAMsila karI che. prastuta lekhamAM temaNe saraLa zabdomAM anekAMtavAdano saidhdhAMtika pakSa samajAvyo che. ] koIpaNa viziSTa darzana hoya ke dharmapaMtha hoya, enA AdhArarUpa te ja sAcAM ane bIjAM badhAM jUThAM' - e choDavo ja paDe. Avo $ enA mULa pravartakanI eka khAsa dRSTi hoya che. jema ke zaMkarAcAryanI kadAgraha e na choDe tyAM sudhI te bIjAne anyAya ja karaze, ane e potAnA matanirUpaNamAM "advaitadRSTi' ane bhagavAna buddhanI potAnA ja to hiMsA che. AthI, ahiMsaka rahevA mATe anekAMtavAdI thavuM che # dharmapatha pravartanamAM madhyamapratipadA dRSTi' e khAsa dRSTio che. anivArya che. ahiMsAmAMthI ane kAMtadRSTi sphare che ane 6 jaina darzana bhAratIya darzanomAM eka viziSTa darzana che; sAthesAthe anekAMtadRSTinA yogathI ahiMsA jAgrata ane puSTa thAya che. Ama, zuM viziSTa dharmapaMtha paNa che. tethI enA pravartaka ane pracArakonI eka ahiMsA ane anekAMtadaSTinA yogathI ahiMsA jAgrata ane puSTa che khAsa dRSTi enA mULamAM hovI ja joIe, ane e che paNa kharI. thAya che. Ama, ahiMsA ane anekAMtadRSTi e baMne anyonyane che A dRSTi ja 'anekAntavAda' che. jaina tattvavicAra hoya ke AcAra- upakAraka che. 8 vyavahAra hoya-e badhuMya ane kAntadRSTine AdhAre yojavAmAM Ave anekAntadRSTinuM svarUpa samajavA ApaNe enI vidvAno dvArA 3 che. athavA ema paNa kahI zakAya ke aneka prakAranA vicAro ane apAyelI keTalIka vyAkhyA joIe : 6 AcAromAMthI jaina vicAra ane jaina AcAra zuM che; e kevA hoI (1) vastu athavA vicAranuM judAM judAM dRSTibiMduothI avalokana 3 $ zake e nakkI karavAnI ane enI AkAraNI karavAnI ekamAtra karavuM ke kathana karavuM ene sAdvAda ke anekAntavAda kahe che. bIjI kasoTI paNa anekAntadRSTi ja che. rIte kahIe to eka vastu ke vicAramAM bhinnabhinna dRSTie saMgata zuM tIrthakaroe pravartAvela jaina dharma ane darzananuM hArda che: ahiMsA. thaI zake tevA bhinnabhinna guNadharmono samanvaya karavo eTale svAvAda re OM A ahiMsA AcAra ane vicAra ema baMnemAM hovI joIe. athavA anekAntavAda che. AcAramAM ahiMsAnA be rUpo che: (1) saMyama ane (2) tapa. (2) vastunuM svarUpa amuka ja prakAranuM che ane bIjI rItanuM na ja saMyamamAM 'saMvara' eTale ke saMkoca Ave che-zarIrano, manano ane hoI zake evo nirNaya tenuM nAma ekAMtavAda. dRSTibhedane anusaratuM ? huM vANIno. jIva AvA saMyamane kAraNe navAM baMdhanomAM paDato nathI. vastunuM svarUpa che evo nizcaya karavo te anekAntavAda. huM paNa jUnAM baMdhanonuM zuM? jUnAM upArjita baMdhano jIva 'tapa'thI kApI (3) koIpaNa viSaya, vicAra, vastu, paristhiti ityAdine vadhumAM nAkhe che. matalaba ke mAtra ahiMsAnA pAlanathI manuSya mukti meLavI vadhu dRSTikoNathI, vadhumAM vadhu vigatothI ane vadhumAM vadhu UMDANathI 6 i zake che. tapAsavAM ane emAM dekhAtAM paraspara, virodhI evAM tattvo/vicAro, OM jIvanamAM ahiMsAnuM pUrepUruM pAlana karavuM hoya to vicAramAM dRSTibiMduono samanvaya karIne temAMthI satya tAravavuM te je huM ane kAMtane apanAvyA vinA cAle ja nahi. AthI ahiMsAnA anekAntavAda. satya eka che, paraMtu tenA svarUpo anaMta hoI zake zuM $ khyAlamAMthI ja jaina dharmano dArzanika siddhAnta anekAnta phalita thayo che. e svarUponuM judI judI apekSAe darzana karavuM te anekAntavAda. zuM 5 che. jaina dharma sahiSNutAne ane dareka dRSTibiMdune mAna Ape che. (4) vastune eka dRSTithI, eka bAju thI jovI, e thaI ke cheApaNe jANIe chIe ke dareka dRSTibiMdu AMzika satya che. AvA ekAntadRSTi, matalaba ke apUrNa dRSTi. jyAre vastune aneka bAjuthI, che AMzika satyane pUrNa satya mAnI levAnI bhUla karanAra vAstavamAM bhinnabhinna dRSTibiMduothI nihALatI dRSTi, e thaI anekAntadRSTi; huM zuM asahiSNu ane hiMsaka banI bese che, paraMtu badhAM dRSTibiMduomAM eTale ke vizALa ke vyApaka dRSTi. huM rahelAM AMzika satyone svIkArI temano samanvaya karavAmAM sahiSNutA (5) sAmAnyatayA ApaNI dRSTi ekAMgI hoya che. ApaNe koI che ane sahRdayatA rahelI che. vicAronAM dvAra khullAM rAkho, tamane paNa vastu, vicAra ke paristhitine eka sAthe badhI bAjuthI joI che zuM badhAnA vicAromAMthI satyAMzo prApta thaze ane eno samanvaya karatAM ane samajI zakatA nathI. tethI temanA vizenuM ApaNuM jJAna je te 8 zuM tamane satya maLI Avaze - A che anekAntano artha. satyanA AgrahI sthaLakALa ane dRSTibiMduthI maryAdita hoya che. ene badale koIpaNa zuM OM mATe sau prathama potAno e kadAgraha ke 'mAro vicAra, mAruM dRSTibiMdu vastu, vicAra ke paristhitine judI judI dRSTinA sahAre jANavI ane che anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 260 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane OM svIkAravI ane ema karavAmAM vaicArika jAgRti ane boddhika ane 'vAda' e be zabdothI banelo samAsa che. "syA" eTale amuka udAratA keLavavI enuM nAma anekAntavAda. apekSAe ke amuka dRSTikoNathI. jyAre 'vAda' eTale vicArasaraNI. huM . () sarva padArtho prathama darzane ekarUpanA jaNAya che athavA "anekAnta'mAM "aneka" ane "aMta' ema be zabdo che. temAM aneka'no samajAvAya che, to paNa bIjA rUpamAM athavA aMzamAM bhAvarUpe, artha to ekathI vadhAre, bahu evo spaSTa che paNa 'aMta'no artha che : paNa abhAvarUpe athavA anirvacanIya rUpe guMcavAyelA hovAthI sarve dharma, dRSTi, dizA, apekSA, bAju vagere. e uparathI 'syAdvAdano ru 8 padArtho anekAMtika gaNavA ghaTe che. artha thAya amuka apekSAvALI amuka dRSTikoNa dharAvatI vicArasaraNI. (7) badhAM dRSTibiMduomAM rahelAM AMzika satyone svIkArI "anekAnta'no artha thAya aneka dRSTiothI vividha dizAothI, zuM huM temano samanvaya karavo te ja anekAnta che. svAduvAda yA bhinnabhinna apekSAthI vastunuM avalokana ke kathana karavuM. Ama huM anekAntavAda e eka vizALa dRSTi che je vastunuM bhinnabhinna "syAdvAda' ane 'anekAntavAda' baMne saMjJAo samAna khyAla rajU ke dRSTikoNathI avalokana kare che. A vyApaka dRSTinA avalokana karatI jaNAya che. chuM eka dRSTibaddha vicAro saMkucita ane adhUrA sAbita thAya che ane keTalAka vidvAnoe A vAta judI rIte paNa samajAvI che. emanA zuM huM bhinnabhinna dRSTibiMdu saMgata bhinnabhinna ane virodhI jaNAtA vicAro mata mujaba anekAntavAda mATeno pAribhASika zabda "syAdvAda" che. je che paNa mALAmAM moktikonI jema samanvita banI jAya che. "cAt' eTale 'yaMti." matalaba ke keTaluMka jANavA maLyuM che, paraMtu re A badhI vyAkhyAo jotAM ema samajAya che ke anekAnta eka ghaNuM jANavAnuM bAkI che. eTale anekAntavAda siddhAnta che ane e ? huM jAtanI vicArapaddhati che. kaho ke badhI bAjuothI, badhI dizAo siddhAntane amalamAM mUkavAnI rIti, paddhati ke zailI te syAdvAda che. huM 6 taraphanuM khulluM mAnasa (open mindedness) che. jJAnanA, anekAntavAda vize be prazno: huM vicAranA ane AcaraNanA koIpaNa viSayane te mAtra eka khaMDita pahelo prazna che ke anekAntavAda kalpanA che ke hakIkata? to kahevuM huM che ke adhUrI bAjuthI ke dRSTithI jovAnI nA pADe che, ane zakya hoya joIe ke tattvaciMtakoe karelI hovAthI e dhAraNAyukta kalpanA che, che teTalI vadhAremAM vadhAre vigatothI ane vadhAremAM vadhAre UMDANathI paNa e mAtra kalpanA nathI, vyavahAra jagatamAM enuM AcaraNa karatAM ? huM sarva kAMI jovA, vicAravA ane karavAnI vAta tarapha pakSapAta dharAve e svata:siddha thayelI che. eTale ema kahevuM joIe ke bhale e kalpanA chuM zuM che. teno A pakSapAta paNa mAtra satyanA pAyA upara ja baMdhAyelo hoya paNa hakIkate satyasiddha thayelI hovAthI e tattvajJAna che tema chuM che. jainonA A anekAntavAdane ApaNe apratya ane pAzcAtya vivekI AcaraNano viSaya hovAthI dharma paNa che. A beutattvadRSTiothI paNa samarthita karI zakIe ema chIe. bhAratIya bIjo prazna che ke anekAntavAdanuM jIvitapaNuM zAmAM che? anekAMtanuM tattvaciMtakoe ApaNuM mAnasa khulluM rAkhI navA vicAro, navI jIvitapaNuM emAM che ke te jema bIjA viSayone badhI bAjuthI taTasthapaNe zuM zodhakhoLo, navA saMzodhana tarapha abhimukha rahI jJAnamAM zuddhivRddhi jovA-vicAravA prere che tema e potAnA svarUpa ane jIvitapaNA kuM karatAM rahevA upara bhAra mUkatAM ApaNane zIkha ApelI: 'mAno vize paNa khullA manathI vicAra karavA anurodha kare che. jeTaluM ApaNuM che bhadrA: tavo yatu viravata:/' jyAre varSo sudhI pazcimI philasUphIe vicAranuM khullApaNuM, spaSTapaNuM ane taTasthapaNuM teTaluM ane kAMtanuM re uni-diemensional approach svIkArI kAma karyA karyuM. paraMtu baLa ane jIvana. huM lAMbA anubhave emane samajAyuM ke emano A foundational anekAntavAda ane sApekSavAda : { concept ja bhUla bharelo hato. vastunuM ke ghaTanAnuM pUrNa ane prathama darzane ekAMtarUpavALo padArtha adhika vicArathI anekAMtika ; $ yathArtha darzana karavuM hoya, emAMthI pUrNa jJAna ke satya pAmavA hoya che evI samajaNa dharAvanArane ekAntika graha vaLagato nathI. matalaba kaeN che to khaMDadarzanathI nahIM maLe; akhaMDa darzanathI ja maLe. eTale multi- ke e matAgrahI thatA nathI. vastunA svarUpa nirNaya prasaMge amuka muddAmAM dimentional evo holistic approach emaNe svIkAryo. 'dazeya te nirNaya ekAMta gaNI vyavahAra thAya che, paraMtu vastuvicArathI te 6 dizAomAMthI amane zubha vicAro prApta thAva" evI prArthanA vastu bIjArUpe paNa samajAya che. AthI matabhedane haMmezAM avakAza ; anekAntavAdano ja pratighoSa che. hoya che. AjanI bhASAmAM kahIe to satya haMmezAM sApekSa hoya che. anekAntavAda ane syAdvAda: kAraNa ke vAstava haMmezAM nirIkSaka ane pariveza anusAra, nikaTatA che ema kahevAya che ke syAdvAdanuM ja bIjuM nAma anekAMtavAda ke dUratA anusAra, aMgata ke binaaMgatapaNe artha dhAraNa kare che. huM chuM che. A vAta barAbara samajavA ApaNe baMne zabdonA ghaDatara ane vyakti, vastu, vicAra, paristhitine jonAra koNa che e keTalA arthane spaSTa karI laIe. "syAdvAda' sAmAsika zabda che. "syAt' aMtarathI, kevI dRSTithI, kevA saMjogomAM nihALe che enA upara enA anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda anekAntavAda, syAdrvalda ane taryavAda vizeSAMka F anekIdvIda, cIrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svadurvAda ane vayavIda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAd vAda ane naryavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, sthIrvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 27 vAda, svAduvAda ane ane yavAda vizeSAMka cha anekAMntavIda, syAd vIda ane vayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, spArvAda ane vAyavAda vizeSAMka 4 akottavAda, svAthvIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda kuM arthaghaTanano AdhAra rahe che. jIvanamAM duHkha che e hakIkata che. paNa (3) pUrvamImAMsakoe pramAtA, prameya ane pramitinA jJAnane huM koInA mata mujaba e tRNAne kAraNe, koInA mata mujaba ekarUpa mAnyuM che. huM ahaMtA-mamatA-abhimAnane kAraNe, avidyAne kAraNe-ema (4) brahmavastu aMtargata mAyAzaktinA prabhAvathI ekI vakhate OM matamatAMtaro hoI zake. tyAre satyane pAmavA udAra matavAdI thavuM anekAkAra thaI jagatano vibhrama pedA kare che evuM mAnanAra vedAMtIo ke paDe. Avo udAramatavAda saptabhaMgI nayamAM samAyelo che. satya paNa anekAMtavAdI che. huM 'eka'mAM nahIM"aneka'mAM raheluM che e spaSTa karato A anekAntavAda (5) bauddhoe paNa pAMca varNavALA ratnane 'mecaka' kahIne huM chuM ke cAdvAda, A dRSTie, AjanA vaijJAnika sApekSavAda (theory citrajJAnano svIkAra vijJAnavAdamAM karyo che. of relativity) nuM purAtana rUpa che. ATalA vRttAMtathI samajAze ke anya vicArasaraNI dharAvanArA che anekAntavAda zA mATe? vicArakoe paNa nyAya dRSTithI A anekAntavAdano jAye-ajAye che - nirapekSa ekAMta, naigamanaya, saMgrahanaya ke vyavahAranaya jagatanA svIkAra karavo paDyo che. : vicitra anubhavone jevo joIe tevo khulAso karI zakatA nathI. anekAntavAdanI upakArakatA : zuM A kAraNathI jainadarzananA vicArako vastunuM svarUpa anekAMta mAne hindu ane boddha darzanonI mAphaka jaina darzanapaNa maitrI, karuNA, zuM che. pahelI najare A anekAMtavAda muditA ane mAdhyastha vRtti chuM dhanya guru - dhanya ziSya 'hasavuM ane loTa phAMkavo' jevo keLavavA para bhAra mUke che. e cAra re lAge che. eka ja padArthamAM aneka | zrI siddhasenajIe navakAramaMtrane eka vAkyamAM saMskRtamAM paikInI mAdhyastha vRtti keLavavAmAM ? huM virodhI guNano Azraya zI rIte anuvAdita karyuM. guru vRddhavAdIne A pasaMda nahIM paDyuM. emanI | jainadarzananI A dRSTi vicArakone 8 zuM hoya? te padArthanuM nizcita eka sAthe carcA thatAM, (siddhasenajI) emaNe to ghaNAM Agamono paNa| upayogI thAya tevI che. zuM 6 prakAranuM rUpa hovuM joIe evuM saMskRtamAM anuvAda karavAnI IcchA jAhera karI. gurue emane gaccha manuSyajAtinA rAgadveSo nuM zuM = ApaNuM svAbhAvika maMtavya hoya |bahAra makyA. thoDAM varSa pachI garune emane parata gacchamAM levAnI AvaraNa khaseDavAmAM huM che che. paNa vadhAre UMDI samajaNa IcchA thaI. prAyazcittanA ATalA varSomAM zrI siddhasenajIe tattvajJAnanA abhyAsIoe meM kuM keLavIne jAIzuM to ApaNane zAsananI ghaNI prabhAvanA karI hatI. uparAMta rAjA e emane taTasthatA keLavavI jarUrI che. AvI ; $ jainonuM A maMtavya kharuM lAgyA 'dIvAkara'no IlkAba paNa Apyo hato. eka vakhata teo darabAramAM | keLavaNI ke AvA saMskAra vinA nahIM rahe. | jatA hatA. guru vRddhavAdIe vezapalaTo karI siddhasenajInI pAlakhI , ApavAmAM tattvajJAnanI aneka bA anekAntavAdanI svIkAryatA: upADI. vRddha hovAne kAraNe teo anya traNa majUronI tulanAmAM paddhatio mAM je nonI huM jeo ekAMtavAdI che temane thoDA dhIre dhIre cAlatA hatA siddhasenajIe temane pUchyuM anekAMtavAdanI A paddhati ghaNI haiM huM paNa prakArAnta jANye-ajANya ___ 'bhUribhAra bharA kAntaH skandha ki tava bAdhati?' upakAraka che. kemake anekAntavAda 9 huM A anekAntavAda svIkAravo vastutaH samanvayakaLA che. tenuM artha- "he bhAI, mArA vadhu vajanane kAraNe tAro khabho du:khe che.' | paDyo che. udAharaNa tarIke hindu pariNAma adhUrI ke ekAMgI zrI siddhasenajI ahIM bAdhate kriyApadane badale bAdhati vApare dharmanA darzano tema bauddha dRSTiothI UpajatA kalaho ane che je khoTuM hatuM. dharmadarzana. juo kle zone zamAvI samabhAva vRddhavAdI javAba Ape cheche (1) sAttvika, rAjasI ane | sarjavAmAM che. paraspara saumanasya 'na tathA bAdhate skaMdho yathA bAdhati baadhte|' ke tAmasI evA traNa guNonA sAmya | sAdhavAno mArga, mAnavajAta ? artha-'sUrijI, mane mAro skaMdha (khabho) eTalI pIDA nathI | mATe ane ane kAMtadraSTine bhAvavALI prakRtimAM prasAda, huM saMtoSa, deca vagere aneka dharmono Apato jeTalI pIDA vAdhati' Ape che. sahAre saraLa thAya ema che.* * e kAzrayamAM svIkAra sAMkhya | | (vAdhate Atmane pada, vAsthati parasma pada) kadaMba' baMgalo, 35, prophesara vicAra kone karavo paDyo che. | zrI siddhasenajIne tarata ja phuraNA thaI ke mArI bhUla to mArA sosAyaTI, naoNleja hAIskUla pAse, $ (2) naiyAyiko paNa dravya, guruvRddhavAdI sivAya koI ja nahIM batAvI zake. teo pAlakhImAMthI, moTA bajAra, nIce utaryA ane temanI mAphI mAgI. gurue paNa ATalA samartha | vallabha vidyAnagara (388120). guNa ane karma e traNa padArtho ziSyane AdarapUrvaka pharI gacchamAM lIdhA. sela phonaH 09727333000. zuM sAmAnya tathA vizeSarUpa che ema zuM mAne che. | DaoN. reNukA poravAla, Teliphona : 02692-233750. $ anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 280 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, syAdvAda ane jaina darzanamAM naya | nDaoN. jitendra zAha anekAntavIda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda hu anekAMntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMttavAda, cATvIda ane vayavAda viroSaka anekAMntavIda { [ DaoN. jitendra bI. zAha bhAratIya darzanonA prakAMDa vidvAna, marmajJa ane jaina darzananA vizeSa abhyAsI che. vidyA 2 ane saMzodhana kSetre temaNe aneka ulabdhIo hAMsila karI che. AMtararASTrIya, rASTrIya, prAdezika stare bhAratIya darzanonA ane jaina vidyAnAM vividha seminAromAM teo bhAga le che. holamAM teo ela. DI. InsTiTyUTa a InDolojInA DAyarekTara che. prastuta lekhamAM jaina darzanamAM naya aMge thayelI vizada ane vizALa carcAno kuM khyAla Ave mATe lekhakanA pustakamAMthI amuka ja aMza pasaMda karI ahIM mUkavAmAM AvyA che. ] naya e jaina darzanano viziSTa siddhAMta che. sAmAnya rIte naya nayanA jJAna vinA manuSyane sAdvAdano bodha thato nathI. mATe huM che eTale dRSTi. padArtha athavA paristhitine mUlavavAnI vibhinna dRSTio ekAntano virodha karavAnI IcchA hoya teNe nayanuM jJAna meLavavuM ? chuM eTale ja naya ane A tamAma dRSTiono samanvaya eTale syAdvAda. joIe. che anekAntavAdane samajavA paNa niyasiddhAMta samajavo Avazyaka che. jaha satthANaM mAI sampattaM jaha tavAiguNaNilae / kuM nayo vize Agama sAhityamAM pracura ciMtana upalabdha thAya che. dhADava, raso ta8 yamUtaM gaLacaMte 6 75 // zuM tyArabAda nayasiddhAMta dArzanika rIte paNa mUlavavAmAM Avyo. eTaluM jevI rIte zAstranuM mULa akArAdi varNa che. tapa Adi guNonA * ja nahIM jaina dArzanikoe jayasiddhAMtane tArkika kasoTIthI kasyo ane bhaMDAra sAdhumAM samyakatva ane dhAtuvAdamAM pAro che tevI rIte ke huM tenuM mahattva paNa sthApita karyuM. umAsvAti, siddhasena, pUjyapAda anekAntavAdanuM mULa nayavAda che. B ane samantabhadra jevA samartha dArzanikoe tenI AvazyakatA paNa je NayadiTThivihINA tANa Na vtthuushaavulddhi| zuM pramANita karI. tyArabAda to nayo upara svataMtra graMthonI racanA paNa vaghusadIvavidU sammaviTTI +E hRti 286 / 6 thaI. AcArya devasene nayacakra nAmaka graMthamAM nayo vize vizeSa ciMtana je vyakti nayadRSTithI vihIna che tene vastunA svarUpanuM jJAna ? 2. karyuM che. tenI samAlocanA upAdhyAya yazovijayajIe dravya-guNa- nathI thatuM. ane vastunA svarUpane na jANanAra samyakdaSTi kevI rIte haiM * paryAyanA rAsamAM aneka zAstrIya pramANo ApIne karI che. AcArya hoI zake. huM devasene to saMskRta ane prAkRta bhASAmAM graMtho racyA che. AcArya dhammavihINo sokkhaM tapAcheyaM jaleNa jaha rhido| OM devasena vikramanI 10mI zatAbdImAM thaI gayA che. temaNe darzanasAra, taha dda vaMchaDuM mUTho pavarAimo dhvacchinI 6 TI ArAdhanAsAra, tattvasAra, nayacakra ane AlApa paddhatti Adi jevI rIte manuSya dharma vinA saukhya pAmavAnI IcchA kare, ane 2 graMthonI racanA karI che. darzanasAra itihAsa viSayaka graMtha che. temAM jaLa vagara tRSNA nAza karavAnI bhAvanA rAkhe to te phaLIbhUta thAya ? vibhinna daza matonI utpattinI carcA karavAmAM AvI che. AcArya nahIM tevI ja rIte nayajJAna vagara jo dravyanuM jJAna pAmavAnI IcchA zuM devasena jainadarzananA pramukha siddhAMta "naya siddhAMta'nA pAragAmI kare to te nirarthaka che. huM vidvAna hatA. jaha Na vibhuMjai rajjaM rAo gahabheyaNeNa prinniinno| che darzanasAranI aMtima gAthAomAM jaNAvyA anusAra temaNe tada AvA TyaLo viyachittIthiM riTTILo 7TI | darzanasAra graMthanI racanA dhArAnagarImAM AvelA pArzvanAthanA caityamAM jevI rIte rAjA judA judA khAtAonI vaheMcaNI karyA vagara hiM rahIne karI hatI. teTalI ja mAhitI temanA sthaLa vize prApta thAya che rAja karI zakato nathI tevI ja rIte je manuSya naya jJAna vinA ja che huM tene AdhAre teo dhArAnagaranI madhyapradezanI AsapAsanA kSetramAM dravyanuM jJAna meLavavA Icche te nirarthaka che. huM viharatA haze tevuM anumAna karI zakAya. Ama nayanI mahattA darzAvatI gAthAo darzAvI che. tyArabAda * nayacakra: dravyArthika, paryAyArthika A be nayone sAta nayamAM umerI nava naya ka nayacakrane laghu nayacakranA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. tenA ane traNa upanayo sAthe bAra nayanI vyAkhyA sAthe carcA karI che. huM ja kartA AcArya devasena che. prAkRta bhASA nibaddha 87 gAthAomAM jaina darzanamAM naya OM namonuM svarUpa varNavavAmAM AvyuM che. naya e jaina dharmano viziSTa nircantha darzanamAM vastutattvane anantadharmAtmaka mAnela che. pratyeka dai 8 siddhAnta che. digaMbara paraMparAmAM nayonuM svataMtra varNana karato A vastu anekAneka bhAvAtmaka ane abhAvAtmaka guNadharmothI yukta OM 2. sarvaprathama graMtha che. nayonuM varNana karatA AcArya devasene nayonI hoya che. eTaluM ja nahIM paraMtu vastumAM paraspara virodhI guNadharma * mahattA paNa darzAvI che. paNa ekasAthe jovA maLe che. vastunI A anantadharmAtmakatA ja jahyA NaeNa viNA hoi Na Narassa siyavAyapaDivattI / anekAntavAdano tAttvika AdhAra che. vastumAM aneka guNadharmo hovA chuM tahyA so bohavvo eyaMtaM haMtukAmeNa / / 174 / / chatAM paNa jyAre enuM kathana karIe chIe tyAre koI eka dharmane huM anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddavIda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane anekIttavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekIdvAda, syAdavAda ane yavAda vizeSAMka anekIttavAda, syAd vAda ane teyavAda vizeSAMka kka anekIttavAda, syAdvAda
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA mArca 2015 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 29 vAda, svAduvAda ane ane yavAda vizeSAMka cha anekAMntavIda, syAd vIda ane vayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda koI eka apekSAe mukhya banAvIne kathana karavAmAM Ave che. jyAre kare che. dvAdazAra navacakranA graMthakartA malyavAdI (IsvI. 550- zuM koI eka vastuno vividha pakSonA aMtargatanA koI eka pakSane 600)e nUtana dRSTikoNono AdhAra laI bAra nayonI carcA karI chuM zuM dhyAnamAM rAkhIne kathana karavAmAM Ave che tyAre vastutaH anya pakSa che. nayacakranA ullekha parathI kahI zakAya ke vibhinna dRSTikoNanA che ke guNadharmano abhAva thaI jato nathI. A anaMtadharmAtmaka vastunI AdhAra para nayonuM sAtaso rUpomAM vibhAjana karavAmAM AvatuM zuM koI eka evI kathanazailInI jarUriyAta che je vastunA koI eka hatuM. paraMtu vartamAna yugamAM nayonA vargIkaraNanI saMkSipta ane madhyama Na 8 guNadharmanuM vidhAna kare tyAre anya guNadharmono niSedha na thAya. zailI ja pracalita che. huM bIjA zabdomAM kahIe to vastunA saMbaMdhamAM sApekSita kathana karavAmAM jaina darzanamAM nayanI vyApakatA huM Ave che te koI abhiprAyavizeSa ke dRSTikoNavizeSane dhyAnamAM anekAntavAdanA AdhArabhUta nayavAdanI mahattA AgamakALamAM huM zuM rAkhIne karavAmAM Ave che. vaktAno A abhiprAyavizeSa arthAt sthapAI cUkI hatI, je pachInA kALamAM uttarottara vadhatI ja gaI che 8 dRSTikoNavizeSa e ja naya kahevAya che. taduparAMta je apekSAnA hatI. jaina darzanamAM pratyeka padArthane nayadRSTithI mUlavavAnI paddhati ? chuM AdhAre vastunA ananta guNadharmo paikI koI eka guNadharmanuM vidhAna paNa prAcIna che. AgamanA pratyeka sUtrane vibhinna nayathI vicAravA huM ke niSedha karavAmAM Ave che te naya kahevAya che. nayano saMbaMdha vastunI ane zrotA anusAra tenuM kathana karavAnI praNAlI hatI tethI nayanA zuM huM abhivyaktinI zailI sAthe che. mATe ja AcArya siddhasene sanmati- bhedaprabhedanI saMkhyA paNa vadhatI ja gaI hatI. AvazyakaniryuktimAM zuM * prakaraNa (prAyaH IsvI sananI pAMcamI sadIno pUrvArdha)mAM kahyuM che ke:- jaNAvelA nayAnA sAtaso ke pAMcaso bheda A vAtanI puSTi kare ka jAvaiyA vayaNavahA tAvaiyA ceva hoMti nnyvaayaa| che. jaina darzananA pratyeka sUtro paNa nayane AdhAre kahevAya che. jAvaiyA NayavAyA tAvaiyA ceva prsmyaa||| Ama nayanI sarvavyApakatA jaina darzanamAM jovA maLe che. arthAt kathananI jeTalI zailI ke jeTalAM vacana pada hoya che teTalA AvazyakaniryuktimAM vizeSAvazyakabhASyamAM to eTale sudhI zuM 6 nayavAda hoya che tathA jeTalA nayavAda hoya che teTalAM para-samaya kahevAmAM AvyuM che ke6. arthAt paradarzana hoya che. A AdhAra parathI siddha thAya che ke nayonI nAsthi nahiM vidu, sutta matyo nigama, viMndra | * saMkhyA anaMta che. kAraNa ke vastunA anaMta guNadharmonI abhivyakti mAsanna 3 soyAre, ne navisAro vUmA |22 77Tii. $ mATe vividha dRSTikoNonI sahAya levI paDe che. A badhA dRSTikoNa arthAt jaina darzanamAM nayarahita koI sUtra ke artha nathI, tethI ? naya Azrita ja hoya che. jainadarzanamAM nayonI carcA vibhinna rUpomAM niyavizArada (nayamAM niSNAtaguru) yogya zrotA maLatAM nayanuM vividha ke karavAmAM AvI che. sarvaprathama Agama yugamAM dravyArthika ane prakAre varNana kare. AthI ja pachInA kALamAM pratyeka jaina dArzanikoe cha paryAyArthika dRSTithI vastunuM vivecana jovA maLe che. vastunA dravyAtmaka naya aMge UMDuM ciMtana karyuM che ane tenA vize lakhyuM che. ke nityatvane je potAno viSaya banAve che tene 'dravyArthika-naya' zvetAmbara ane digambara paraMparAmAM nayaviSayaka vipula sAhitya zuM kahevAmAM Ave che. enAthI viruddha parivartanazIla pakSane je naya upalabdha thAya che. nayanA vizada varNana karatAM graMthonI saMkhyA alpa huM potAno viSaya banAve che te naya paryAyArthikanaya' kahevAya che. che. paraMtu darzananA graMthamAM yatra tatra nayanI carcA thayelI che. temAM je che temaja pramANa ane yathArthatAnA AdhAra para paNa prAcIna AgamomAM nayanA lakSaNanI paNa carcA thayela che. vibhinna graMthomAM nayonuM lakSaNa huM be prakAranA nayono ullekha maLe che. je naya vastunA mULabhUta bhinna bhinna jovA maLe che. anuyogadvAravRttimAM nayanuM lakSaNa ApatAM svAbhAvika svarUpane potAno viSaya banAve che te nizcayanaya' ane jaNAvyuM che kehuM je naya vastunA pramANajanya viSayane potAno viSaya banAve che te sarvAtrAnantadharmAdhyAsite vastuni pasAdo vAMdho naya: // huM 'vyavahAranaya' kahevAya che. arthAt anantadharmAtmaka vastunA eka aMzane grahaNa karanAra prAcIna AgamomAM mukhyataH A be prakAranA nayonI carcA bodha te naya che. zuM karavAmAM AvI che. kyAreka vyavahAranaya ke dravyArthika naya athavA nyAyAvatAra (zloka 29)nI TIkAmAM siddharSi nayanI vyAkhyA reM C azrucchitti-naya temaja paryAyArthika-naya ke nizcayanayane bucchitti karatAM jaNAve che kezuM naya kahevAmAM Ave che. nayonA A be prakAranA vivecana uparAMta manantadharmAdhyAsita vastu svAma9taivadharmaviziSTa nathati-prApati zuM ApaNane tenA anya vargIkaraNa paNa upalabdha thAya che. umAsvAtie saMve-mArodayatIti naya: 2. tattvArthAdhigamasUtra (prAyaH isvI. 350)mAM nagamAdi pAMca mULa arthAt anaMtadharmothI viziSTa vastune potAne abhimata evA che nayono ullekha karyo che. siddhasena divAkare sanmattiprakaraNamAM eka dharmathI yukta batAve che te naya che. digambara paraMparAmAM nayanuM naigamanaya choDIne bIjA cha nayonI carcA karI che. tattvArthasUtranA lakSaNa jaNAvatAM kahyuM che ke OM digaMbara TIkAkAra temaja keTalAka anya AcAryo sAta nayonI carcA jJAturabhiprAya: zratavikalpo vA natha:// anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda che lakhyuM che. 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 30 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane svAda ane vayavAda vizeSAMka : anekIttavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekottavAda, syAdvAda hu anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavIda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vIda ad nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, syAdvAda # arthAt jJAtAno abhiprAya athavA zruta vikalpa naya che. mULa pratipAdaka dravyArthika ane paramArthika naya che. bAkInA e benA ja A uparAMta yazovijayajIe saptabhaMgI nayapradIpamAM anya bhedo che. lakSaNo paNa noMdhyA che. A vAtane AcArya devasene nayacakramAM nIce pramANe jaNAvI che. nAnAsvabhAvebhyo vyAvRttayaikasmin savabhAve vastu nayati-prApnotIti nyH|| do ceva mUlimayaNA bhaNiyA davvattha pajjayattagayA vividha svabhAvomAMthI koI eka svabhAvayukta vastunuM jJAna karAve mAM asaMraya saMratA te tameyA muLI ||...// te naya che. arthAt be ja mULa nayo dravyArthika ane paryAyArthika che. bAkInA phaM ___ pramANena saMgRhItArthakAMzo nyH| asaMkhya naya to A benA ja bhedo che. pramANa dvArA saMgrahIta karavAmAM Avela dharmomAMthI koI eka dvAdazAra nayacakragata nayonuM vibhAjana : aMzane grahaNa karavo e nayanuM lakSaNa che. samagra jaina dArzanika paraMparAmAM dvAdazAra nayacakra eka vilakSaNa che tattvArtharAjavAntikamAM nayanuM lakSaNa nIce pramANe jaNAvyuM cheH- dArzanika graMtha che. dvAdazAra nayacakramAM Agamaprasiddha nayonA dvividha che pramANa-prakAzito'rtha vizeSaprarupako nyH|| vargIkaraNano svIkAra karIne temAM darzana yuganA sAta nayono samAveza che arthAt pramANa vaDe prakAzita arthanA paryAyonI prarUpaNA karanAra to karyo che paraMtu te sivAya jaina darzanamAM anyatra anupalabdha evA huM naya che. pramANanayatattvalokAlaMkAra sUtramAM nayanI vyAkhyA karatAM vidhi, niyama, vidhi-vidhi jevA bAra nayono paNa ullekha karavAmAM * jaNAvyuM che ke: Avyo che. temanA dvArA A naya dvAdazavidha naya vargIkaraNa kayA nIyate yena zrutAkhya pramANaviSayIkRtasyArthasyAMzastaditarAMza prakAre dravyArthika ane paryAyArthika evA dvividha ane naigama Adi ___ audAsIcyataH sa pratipatturabhiprAyavizeSo nayaH / sAta nayomAM vibhAgIkaraNa thAya che te nIce jaNAvela koSTaka parathI arthAt siddhAntamAM kahelA, pramANanA viSayarUpa, padArthanA aMzarUpa, sAbita thAya che. huM anya aMzo tarapha udAsInatApUrvakano abhiprAya te naya che. 1. vidhi dravyArthika vyavahAra upara jaNAvela tamAma lakSaNomAM sahuthI vadhu pariSkRta lakSaNa 2. vidhividhaH dravyArthika saMgrahanaya OM pramANanayatattvolaMkAranuM che. temanA anusAra anantadharmAtmaka vastu 3. vidhyubhayam dravyArthika saMgrahanaya chuM je zrutano ane pramANano viSaya che. te anantadharmAtmaka vastunA 4. vidhiniyamaH dravyArthika saMgrahanaya huM koI eka aMzane mukhya karIne bAkInA tamAma aMzo tarapha udAsIna 5. ubhayam dravyArthika naigamanaya OM bhAva rAkhavA pUrvaka arthAt gauNa gaNIne vaktAno abhiprAya vizeSa 6. ubhayavidhiH dravyArthika naigamanaya * e naya che. A ja vAtane anya zabdomAM kahIe to koI eka vastu 7. ubhayobhayam paryAyArthika RjusUtra 8. ubhayaniyamaH paryAyArthika zabdanaya zuM saMbaMdhI judI-judI dRSTie-apekSAe vicAra karavAthI je judA-judA 9. niyamaH paryAyArthika zabdanaya paNa yathArtha abhiprAyo bAMdhavAmAM Ave che te badhA naya kehavAya che. 10. niyamavidhiH paryAyArthika samabhirUDha huM mukhya be bheda: 11. niyamobhayam paryAyArthika samabhirUDha nayonI anantatA hoya to teno bodha thaI ja na zake. nayano 2. nivaniyama: yArthi% gvaMtana ke bodha na thAya to naya dvArA anekAntanI siddhi na thaI zake. Ama uparyukta bAra "ara' dvAdazAra-nayacakranI svayaM vizeSatA che. 3 nathI paraMtu jagatamAM koI paNa vyakti padArthano bodha karavAnI vidhi ane niyama zabdano artha anukrame satno svIkAra ane huM E zarUAta kare che tyAre te padArthane bhedadRSTithI ke abhedaSTithI asvIkAra che. A be zabdonA saMyojanathI ja bAra bheda karAyA che. kuM huM jovAno prayAsa kare che. A dvArA ja te bodha prApta kare che. medaSTi temAM te yuganA samagra bhAratIya darzanono samAveza karavAmAM Avyo 6 * te vizeSa dRSTi che ane abhedagAmI dRSTi te sAmAnya dRSTi che. che. prathama cAra aramAM sane nitya mAnatA darzanono samAveza 4 3 bhedagAmI ane abhedagAmI dRSTimAM ja bAkInI ananta dRSTino karAyo che. ubhayAdi cAra aramAM satyane niyA-nityAtmaka mAnatA ke samAveza thaI jAya che. AthI mULamAM to be ja dRSTi rahelI che. ane darzanono tema ja aMtanAM cAra aramAM sane anitya mAnatA $ A bhedagAmI dRSTi te ja paryArthika naya che ane abhedagAmI dRSTi te darzanono samAveza karavAmAM Avyo che. $ dravyArthika naya che. AthI asaMkhya nayone A be bhAgamAM vaheMcI A pramANe jena darzanamAM nayono kramika vikAsa thayo che paraMtu hai zakAya. kahyuM che ke dvAdazAra-nayacakramAM prayojAyela zailI temaja nayonAM nAma nayacakranA niththayara vayaNa saMgaha visesa patthAra mUlavAgaNNI pUrvavartI ke parAvartI sAhityamAM upalabdha thatAM nathI. * * * davvadvayo ya pajjavaNao ya sessA viyappA siM / / 1-3 / / saujanya-jaina darzanamAM naya pustakamAMthI-lekhaka DaoN. jItubhAI zAha arthAt tIrthakaronAM vacanonA sAmAnya ane vizeSa rUpa rAzionA mobAIla : 09825800126. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekottavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 31 vAda, svAduvAda ane zrI AtmasiddhizAstramAM anekAntavAda ane yavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 akIttavAda, syAdvAda anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvITa pratApakumAra ToliyA che [ pratApakumAra ToliyAe gujarAta ane beMgaloramAM aMgrejI ane hindInA pracAraka tarIke kArya karyuM che. teo prinsIpAla hatA. saptabhASI muM 4 AtmasiddhizAstrano sAta bhASAmAM anuvAda temaja saMpAdana kArya karyuM che. jJAna sAthe saMgItane mukavAnI temanI vizeSa zailInA phaLa svarUpa Apela huM saMgItamaya kAryakramo ane sI.DI. temanI pAsethI maLyA che. ahIM temaNe AtmasiddhizAstranA saMdarbhe anekAntavAda samajAvyo che. ] huM AtmajJAnanA zailazikhara, graMthasAgara, cauda pUrvonA sArarUpa ane vyavahAra, upAdAna ane nimitta, vANI ane vicAra, aMtaHkaraNa huM sAtamA "AtmapravAha" pUrvanA kathana-saMpa ane vizvadharma-svarUpe ane AcaraNa. huM mahAna jainadarzanane suspaSTapaNe, saraLa bhASAmAM, sarva grAhya-sarva A sarvanuM eka pachI eka udhdharaNa saha adhyayana karIe. sarvatra che # svIkArya kSamatApUrvaka prastuta karatA vizvagraMtha zrI Atmasiddhi temAM anekAMtavAda jhaLakato dekhAze. taddana spaSTa tarI Avaze. huM zAstranI mahAnatA temaja sarvoparitA mATe zuM zuM kahIe? vRtti ane vrata: huM aneka mahAna manISIoe, aneka mahAprAjJa puruSoe, aneka 'laghuM svarUpa na vRttinuM, vrata-abhimAna; zuM tattvaciMtakoe A siddha karI dIdhuM che. aneka sAdhakoe A AtmasAt grahe nahIM paramArthane, levA lokika mAna. (gAthA-28) ka karI lIdhuM che. dravya ane paryAya : zrI AtmasiddhimAM nihita Atma-tattvadarzana jainadarzanane teno "AtmA dravya nitya che, paryAye palaTAya; nAmollekha paNa karyA vinA evI kuzaLatAthI, evI samagratAthI, bALAdi vaya traNyanuM, jJAna enake thAya." (68) zuM evI sahajatAthI, evI apUrvatAthI prastuta kare che ke Azcaryacakita niyAnitya vivekaH SapadanAmakathana: $ thaI javAya! "AtmA che', 'te nitya che', e kartA nijakarma; 6 sarva vizvamatothI upare, sarva dRSTione-nayone potAnAmAM che bhoktA vaLI "mokSa che', "mokSa upAya sudharma.' (43) ja samAvI letuM A Atma tattvadarzana bahu sUkSmatAthI, UMDANathI ahIM AtmAnA astitva sAthe ja nityatvanI spaSTatA che, sphaTika ja pha avagAhavA, samajavA ne mANavA jevuM che. jainadarzana kathita "Atma' zI spaSTatA che. ahIM temAM leza paNa saMzaya ke saMdeha nathI. uparanI huM OM svarUpanA sarvocca darzanane rajU karatAM Atmasiddhi zAstra, gAthAmAM ja tene anekAMtavAdathI dravya nitya ane paryAye anitya che ke jinavANInA mahattvapUrNa nirUpaka anekAntavAda'ne abhuta rIte sUcavI nityAnityatAno viveka karI dIdho che. ahIM vedAMta-darzananA che vaNI le che ane vyakta kare che. ema ja lAge ke jANe sarvajJa tIrthakara 'kuTastha nitya' kahenArA ekAMtavAdano ane boddhadarzananA huM bhagavaMta mahAvIranI ane tene jhIlatA-guMthatA jJAnI gaNadharonI 'kSaNikavAda'no AbAda cheda uDAvAyo che. parokSapaNe, kaSAya darzana haiM zuM vAkugaMgA ja jANe temAM na vahI rahI hoya! nAmo bhaNI aMgulinirdeza karyA vinA! 'anekAMtavAda' e saMzayavAda A mahAna prAka-vA-gaMgAne vartamAnakALamAM jhIlIne vahAvatA che ema AropaNa mithyA-prarUpaNa karanArAone bahu sahaja ane 2 zrImad rAjacaMdrajI jevA jJAnAvatAra, paccIsaso varSa pUrve jANe bhagavaMta svasthapaNe jaDabAtoDa javAba apAyo che. jainadarzana-"jinadarzana'nA che B mahAvIra prabhunA zrIcaraNe besIne e divya samavasaraNamAMthI samagratAsabhara satyavAdano jayajayakAra karAyo che ane ke kazAya re ha 'gaNadharavAdanI paricarcAne apUrva datta-citta paNa suNatA hoya, maMDana-khaMDana ane vAda-paraMparAno Azraya lIdhA vagara! ahIM Ama chuM aMtaraUMDe saMgharatA hoya ane ahIM e mahAzravaNane punaH vyakta vyakata thatA anekAMtavAdanI A koI nAnIsUnI siddhi nathI. huM karatA hoya ema pratIta nathI thatuM? jANe temanuM caitanya-temAM Store nizcaya ane vyavahAra : 5 ane Save karelAM tattvo tathyonuM Opening arthAt kaoNpyuTara ja nizcayadRSTi vyavahAradRSTi baMnenuM saMtulanabharyuM ane kAMtika ka huM rahasyodghATana nathI ApatuM? jANe temanuM aMdaranuM 'TeIpa rekorDara' nirUpaNa to zrI Atmasiddhi zAstramAM Thera Thera jovA maLe cheH UdA. OM S (Recorder) A anekAMta tattva paccIsaso varSa pUrvanuM svastha tattva- prathamokta "vRtti ane vrata'nI gAthAnA anusaMdhAnamAM ja A che zuM zravaNa punaH (Replug) zravaNa nathI karAvatuM? astu. pachInI gAthA, kevaLa nizcayanayane apanAvanArA ane vyavahAranayane hai $ A pUrva paramazratanA punaHzravaNamAM jANe temano anekAMtavAdano lopanArA sAme kevo lAlabattIbharyo bodha kare che, uM. abhigama zrI Atmasiddhi zAstramAM yatra-tatra sahajapaNe vyakta thaI athavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanI mAMya; 8 jAya che. A sarvanuM anuciMtana karatAM e nimna sAteka svarUpo ane loe savyavahArane sAdhana rahita thAya." (gAthA 29) 2 sthAnomAM dekhAya che? punaH A sarbodha AgaLa spaSTa thAya che: vRtti ane vrata, dravya ane paryAya, nityAnitya viveka, nizcaya (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 33) anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 32 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, syAdvAda ane anekAnA darzana : tatva ane taMtra | | DaoN. baLavaMta jAnI [ DaoN. baLavaMta jAnI saurASTra yunivarsiTInA pUrva adhyakSa ane vAIsa cAnselara hatA. dharmaciMtana ane bIjA aneka viSayo para deza-videzamAM emaNe vyAkhyAno ApyA che. jJAnI vaktA ane saMzodhana kSetre AgavuM pradAna karanAra A vidvAne prastuta lekhamAM anekAnta darzana : tattva ane taMtranI tAttvIka bhUmikA samajAvI che.] anekAntavAda mATe mane "anekAntadarzanasaMjJA prayojavAnuM game e savayAya II veIttA, avAThThie saMjama diharAyaTI che. ahIM A darzananA tattvanI ane taMtranI vigato TUMkamAM nirdezavA arthAt kriyAvAda, akriyAvAda, vinayavAda ane ajJAnavAda- 8 huM dhAryuM che. A cAra ekAntone (paripUrNa na mAnatA temano sApekSabhAve svIkAra ApaNe ApaNI dharmazAstra paraMparAnI carcA karIe tyAre kare che. sApekSabhAvono svIkAra karavAthI vAda-vivAdano sAgara ke zuM paribhASA saMdarbhe sajAga rahevuM joIe. arvAcIna samayamAM pazcimanI tarI zakAya che.) viziSTa zailIthI sApekSabhAve samajIne, teo zuM zuM aMgrejI paribhASAonA gujarAtI ke bhAratIya saMdarbhamAM prayojavAnuM saMyamano arthAt sAdhanAno ane kAjodarzanano AraMbha thayo. zuM ka AraMbhAyuM, emAM AvI samAnatA jAgRti aneka sthAne nathI rakhAI anekAnta darzanane samajAvavAnA khUba prayatno paMDitoe karyA 5 - evuM mane mArA abhyAsa daramyAna jaNAyuM che. ApaNe jANIe che. anekAnta arthAt eka ja dravyamAM aneka dharmo, lakSaNa, guNo, ru uM chIe ke pazcimamAM dharma mATe "rilIjIyana' saMjJA che. ane grIsamAM avasthAonuM kathana, virodhI lakSaNono samanvaya mukhyatayA 6 darzanazAstra mATe "philosophI' saMjJA che. ApaNe tyAM dharmadarzana eka gauNavanI apekSAe hoya che. je rIte AtmA svabhAvathI nitya sAthe che. pazcimamAM dharma-khristIdharma-ema svAyatta saMjJA che. emAM ane zuddha che, janma ane mRtyunI avasthA anitya che, rAgAdine huM che philosophI saMmilita nathI. e ja rIte grIsamAM philosophI che, jemAM kAraNe azuddha che-AvuM kathana kevaLa kalpanA nathI kAraNa ke, A che { dharma bhaLela nathI. ApaNI akhaMDa sAyujyanI saMkalpanA che. e ja kathana satya AdhArita che. koI eka puruSa koIno mitra che, koIno kuM I rIte ApaNe vAda-prativAdane badale saMvAda, carcA-vimarza, goSThinA pati che, koIno pitA che. eka puruSamAM AvI vividha avasthitionuM chuM OM upAsaka chIe. anekAnta saMjJAmAM vAdane sAMkaLavAthI arthasaMkoca hovuM satya che ane saMbhavita paNa che. ema anekAntamAM zaMkA-saMzaya huM zuM thAya che. anekAnta darzana che, vicAra che, vicAradhArA che. enI nathI paraMtu apekSita kathana hoya che. apekSArahita kathana mithyA hoya $ sAthe 'vAda' vizeSaNa bhaLI gayuM emAM kAraNabhUta paristhiti to che. anekAntamAM anekAntakathana AvI zake. paraMtu ekAntamAM mahAvIrakAlIna darzana vibhAvanA che. tatkAlIna kriyA-akriyAvAda, anekAntano nirdeza na thaI zake. huM vinayavAda, ajJAnavAda ane namaskAravAda ema cAra prakAramAM ajJajanonA jJAnasvarUpa AtmAnA upadeza mATe, tenI aneka para { pracalita darzanone vibhAjita ke vargIkRta karAtA. enAthI para ane zuddha avasthAonA jJAna mATe tattvanA heya ane upAdeyanA viveka jai 6 sarvAzleSI-sarvabhAvane svIkAravAnA valaNavALI vicAradhArA eTale mATe, anekAntadRSTithI tattvanI zraddhA karavAthI samyagudRSTi thAya che. 6 huM anekAntavAda. ema saMjJA pracalita thaI ane prasthApita thaI jaNAya vidhi ane niSedhanI yogyatAnI prasiddhi mATe anekAnta che. huM anekAntanA be bheda che. samyagU anekAnsa ane mithyA ane kAnta. 4 ke anekAntadarzana e mahAvIra vicAradhArA, vyavahAra ane kathananuM anekAnta eTale ke vividha dRSTibiMduthI avalokavuM-svIkAravuM. 6 OM prAptavya che. AgamonI racanA thaI, ema ja sudharmAsvAmI gaNadhare satya eka ja che e hakakata che paNa tema chatAM enA anaMtasvarUpo $ OM mahAvIrasvAmI sAthe trIsa varSa sudhI sAkSAt svarUpe vihAra-vicaraNa zakya che. AvA svarUponuM vividha dRSTie darzana karavuM ke avalokavuM 8 kareluM. sudharmAsvAmInA paTTaziSya gaNAya che jaMbusvAmI. jaMbusvAmInA eTale anekAnta. huM vArtAlApa svarUpe, saMvAda svarUpe zrIsUyagaDAMgasUtra (sUtrakRtAMga sUtra) anekAntadarzanamAM virodhI ke anya matavAdInA matano-vicArano purA zuM che. emAM chaThuM adhyayana pucchisUrNa arthAt 'varastuti' che. emAM Adara sAthe svIkAra karavAmAM Ave che. koIno nakAra, koI paratve huM mAtra ogaNatrIsa gAthA che. bhagavAna mahAvIra vize je kaMI sAMbhaLyuM asaMmati darzAvavAmAM paNa sUkSma ahiMsA rahelI che. jaina darzananI 4 che che te kaho, AvA praznanA uttaramAM jaMbusvAmIe kahela vigatonuM ahiMsAnI vibhAvanA anekAntadarzananA udbhava pAchaLa kAraNabhUta ( A kAvya ardhamAgadhImAM AjathI 2500 varSa pahelAM racAyelI jaNAya che. : racanA che. A racanAnI 27mI gAthAmAM anekAnta darzanano ullekha sAmAnya vyavahAramAM anekAntadarzana hakArAtmaka vAtAvaraNanuM ke zuM ane Alekha che, nirdeza cheH nirmANa kare che, jJAnanI kSitija vistAre che ane tamAmane huM huM kiriyAkiriye veNaIyANuvAya, acchANiyANa paDiyacca ThANA svIkAravAnuM valaNa saMvAditA sarje che. Ama, visaMvAdamAM ke vibhinna chuM anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane ane nayavAda viroSaka buka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, sthIrvAda anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, svAduvAda
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya mArca 2kSa * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 33 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akAttavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, sthIrvAda zuM matavAdIo vacce saMvAditA sthApita karanAruM ghaTaka anekAnta che. ane tIrthasthAno saMdarbhe ekamata nathI. jaDatA, rUDhidAsya ane huM huM sarva vastumAM sarvadharmane jovAthI ane svIkAravAthI arthAt enI paraMparAne mATe durAgrahIpaNuM anekAntanA upAsako dvArA pragaTe che dareka apekSAe vastu svarUpanirNita karatuM hoIne A darzana mATe tyAre A darzana ane paraMparA paratve, emAM sAdhako-upAsako paratve huM $ "anekAntadarzana'evI saMjJA samucita rIte prayojAI che. ahobhAva pragaTato aTake che. 8 saptabhaMgI, naya, nikSepa ane pramANa jevI jenadarzananI anekAntavAda saMjJA bhale pracalita hoya ke prasthApita hoya paNa vAdahuM saMjJAothI anekAntane vadhu spaSTa, surekha rIte samajI zakAya che ke vivAdamAMthI A saMjJA janmI nathI ke A saMjJA mATe koI vAda-vivAda che samajAvI zakAya che. saptabhaMgInA sAta rUpo, nayanA sAta rUpo, nathI. vAda e Ijhama-ismno gujarAtI anuvAda che. aMgrejI arthacchAyA che hai nikSepanA cAra rUpo ane pramANanA be rUpo ane enA peTA paNa pratibaddhatAnI paricAyaka che. anekAnta darzana e jIvana-vyavahAra- hai OM bhedarUponI, enA svarUpanI, arthasaMdarbhanI vigate vAta ane vartananI zailI che, jaina matAnusArI jIvanapaddhatinuM eka lakSaNa che. T vibhAvanAne samajavAthI anekAntadarzana suspaSTa banI rahe che. mULe AgamanA sUtro, mahAvIra anuprANita sAhityanuM adhyayana ane 2 * to mahAvIre purogAmIonI paraMparAne potIkA vyavahAra, vartana paMDito sAthenA vimarzamAMthI prApta paricayane prastuta karavAnuM banyuM, 6 ane vANIthI jainadarzananA kharA paricAyaka anekAntadarzanane vigate e nimitte dharmalAbha raLavAnuM banyuM enI prasannatA sAthe. * * zuM vicAryuM eno ghaNo mahimA e kAraNe paNa sthira thayo, sthApita tIrtha, 264,janakapurI, yunivarsiTI roDa, rAjakoTa-360005. thayo. anekAntadarzanane samajanArA ane samajAvanArAo paNa tithi mobAIla : 09825075098. zrI otmasiddhizAstramAM anekAntavAda (pAnI 21thI cAlu) Ama AtmAnI samagra siddhi karanArA A paramazrutanI apUrva re nizcayavANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM no ya; vANImAM, jainadarzanano anekAMtavAda sajaga saMzodhakone sarvatra prApta huM nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavA soya. (131) thayA vinA raheze nahIM. niya nizcaya ekAMtathI, AmAM nathI kahela; vastunuM vastusvarUpa yathAtathya, jema che tema ane aneka nayaekAMte vyavahAra nahi, banne sAthe rahela. (132) nikSepo saha samagratAmAM (In Totality), saMtulana ane samanvayapUrvaka anekAntavAdanuM AvuM saraLa, manorama citraNa anyatra kyAM ahIM je darzAvAyuM che te sAdhakane zrI jinakathita mokSamArge AraDha maLaze ? karAvanAruM che. A vastusvarUpa darzanamAM anekAMtavAda suspaSTa thayo ke * upAdAna ane nimitta : cetana ane jaDaH che. jinavANIne, jina-darzana, jaina darzanane, paccIsaso varSa pUrvenA jaDa ane caitanyanI bhinnatA darzAvI cetananI preraNAnI mahattA rUpe pratidhvanita karatA A Atmasiddhi zAstrAnI keTakeTalI darzAvatAM zrI Atmasiddhi zAstra nirUpe che, anumodanA, abhivaMdanA, stavanA, ArAdhanA karIe ? temAMnI ja hoya na cetanapreraNA, koNa rahe to karma? anaMta anaMta bhAvabhedo bharI' anekAMtika zailInI keTalI bhajanA jaDa svabhAva nahIM preraNA, juo vicArI dharma.' (75) karIe? zrI Atmasiddhi zAstranA racayitAnI A jinezvaravANIno chuM 'jo cetana karatuM nathI, nathI thatAM to karma; mahimA jANe A Atmasiddhi nihita anekAMtika vANIne paNa lAgu tethI sahaja svabhAva nahi, temaja nahi jIvadharma." (75). agI jaDa-cetananA viveka bhaNI AMgaLI cIMdhI che. te ja rIte "anaMta anaMta bhAva bhedathI bharelI bhalI, nimitta ane upAdAna baMnenuM paNa anekAMtika samAna mahattva ane anaMta anaMta naya nikSepe vyAkhyAnI che, anaMta anaMta...' sthAna batAvAyuM che A gAthAmAM A mahimAmayI anaMta-vANIne, tenA udgAtAne atyaMtarAH haiM 'upAdAnanuM nAma laI, e je taje nimitta; namaskAra karIne, A vANInA mAdhyama dvArA, ApaNe paNa enA huM pAme nahi siddhatvane, rahe bhrAMtimAM sthita." (136) Adi mahAghoSaka mahAvIra prabhunA zrIcaraNe pahoMcI jaIe e divya ka vANI-vicAra: aMtaHkaraNa ane AcaraNa : samavasaraNamAM ane zravaNa karI dhanya thaIe-gaNadharavAdanI e parama manI vevastha manya, RArtha ' evA viparIta mana- prabodhaka, svapara-prakAzaka jinavANI. je vANI-vyavahAra ne aMta:karaNa-AcAra bhizatAbharyA 'deha chatAM jenI dazA varte dehAtIta, che upadezako-tathAkathita dhArmikajanone DhaMDhoLatI AtmasiddhinI te jJAnInA caraNamAM ho vaMdana agaNita!" vANImAM paNa, trividha yogonI ekatAmAM paNa, anekAMtavAda ja | 3OM zAntiH zAntiH zAntiH || * * * nathI bharyo? UdA. 1580, kumArasvAmI lUMAuTa, beMgalora-560 078. huM "mukhathI jJAna kathe ane, aMtara chUTyo na moha; mobAIla : 09611231580. te pAmara prANI kare, mAtra jJAnIno droha.' (137) Email ID pratapkumartolia@gmail.com anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syavAda ane tayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 34 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cAvIda ane jIvananA vyavahAramAM atizaya upayogI anekAntavAda...syAdvAda... ane nayavAda 1 paMnyAsa DaoN. arUNavijaya ma. [ AcArya zrI premasUri mahArAjanA bhAI AcArya zrI subodhasUri mahArAjanA ziSya zrI aruNavijayajIe "Izvara sRSTinA kartA che ke nahIM?' jevA tattvajJAnanA gahana viSaya para pIeca.DI. karyuM che. A viSaya paranA temanA be pustako uparAMta adhyAtma ane tattvajJAnanI saraLa carcA karatA temanA bIjA graMtho vAcakanI jJAnatRSAne saMtoSe che. prastuta lekhamAM anekAntavAda, svAvAda ane nayavAdanI tAtvika bhUmikA samajAvatAM temaNe vyavahArika spaSTatAo ApI che. ] ane yavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda hu anekantivIda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka " anekAntavIda, svAduvAda saMpUrNa jaina dharmanI jJAnagaMgAnI mULa gaMgotrI eka mAtra tIrthakara astikAyAtmaka pAMca padArthonuM samUhAtmaka svarUpa ja che. astitva zuM bhagavaMto ja che. temane kevaLajJAnanI prApti thayA pachI kevaLajJAna ja trikALa nitya-zAzvata svarUpe che. zAzvatano artha ja che anAdithI che che kalyANakanI ujavaNI karavA devatAo AvIne samavasaraNanI racanA astittva dharAve che ane ananta kALa sudhI ekadhAruM astitva TakI ke zu kare che. sarvajJaprabhu AvA Congrigation Place - samavasaraNamAM rahe che. mATe ja A sarva padArtho anutpanna- avinAzI kakSAnA che. ? 8 dezanA Ape che. arthathI tattvanI apAtI dezanA zravaNa karIne gaNadhara je kyAreya utpanna ja na thAya, banI ja na zake tene anutpanna kahevAya huM zuM bhagavaMto sUtrabaddha racanA kare che. te ja kALAntare Agama zAstra ane jeno kyAreya nAza-anta ja na thAya tene avinAzI kahevAya. huM svarUpe prasiddhi pAme che. AvA ja padArtho trikALa-nitya-naikAlika zAzvata hoya che. 6 sarvajJa prabhunuM kevaLajJAna-kevaLadarzana sarvavyApI hoya che. ahIMyA AvA niyamanI kasoTI upara astikAyAtmaka - pAMceya ? OM sarva zabdane dravya-kSetra-kALa-bhAva-bhavAdi nikSepAonI sAthe joDIne paMcAstikAyonA padArthone cakAsavAmAM Ave to te badhA AvA ja zuM joIe to sarvadravya, sarvakSetra, sarvakALa, sarvabhAva, sarvabhavAdi padArtho che. A siddhAntAnusAra AkhuM saMpUrNa jagata-vizva trikALa hai arthamAM vyApaka jJAna-darzana thAya che. A rIte sarva nikSepAothI nitya zAzvata ja che. mULamAM padArtho ja jyAre utpanna thavAnA che vicArIe. svabhAvavALA ja nathI to pachI temanA saMmizraNanI saMmilita 1. sarvadravya - sarva zabda samasta-saMpUrNavAcI che, saMkhyAvAcI kakSAvALA vizvanI utpatti mAnavI te paNa asthAne che. padArtho ja huM paNa che. pramANa-mApavAcI paNa che. samasta dravyone ane temanA mULamAM utpattizIla-utpanna thavAnA svabhAvavALA ja nathI tethI A 8 huM sarvAgINa saMpUrNa svarUpane sarvajJa kevalI potAnA anantadarzana vaDe paMcAstikAyAtmaka jagata-vizva paNa sotpanna kakSAnuM nathI. ane je huM AtmapratyakSathI jue che ane anantajJAna vaDe jANe che. evA sarva je utpattizIla ja nathI te te vinAzI paNa nathI. anutpanna padArtho chuM chuM dravyo je astitva dharAve che, te mAtra pAMca ja che. astikAyAtmaka ane tenI saMmmilita avasthAvALuM vizva paNa avinAzI ja che. je ? 8 astitva dharAvatA hovAthI saMkhyAvAcI pAMca zabda sAthe joDIne je anutpanna-avinAzInI kakSAvALuM hoya te te trikAlanitya- 6 paMcAstikAya tevI saMkhyA apAI che. saikAlika zAzvata ja hoya che. mATe A samagra brahmADarUpa jagata che paMcAstikAyAtmaka pAMca dravyo kyAreya naSTa thavAnuM ja nathI. | 1. jIvAstikAya 2. dharmAstikAya 3. adharmAstikAya 4. mATe AvA brahmAMDarUpa saMpUrNa vizvane utpanna-nirmANa karanArAne ke AkAzAstikAya 5. pudgalAstikAya sarjaka ane teno pralaya karanArAne visarjaka-pralayakartAdi rUpe mAnavA A paMcAstikAyAmaka pAMce ya ane tene sRSTinA sarjanahAra-visarjanahAranI upamAothI navAjIne A Uii padArthonA sammilita-samahAtmaka Izvara-paramezvaranAM birUdathI saMbodhIne sadA tenI tevA ja svarUpe saMyukta svarUpane ja jagatu-vizva stuti-stavanA karatA rahevAnI pravRtti sarvathA mithyA che. evI saMjJA ApavAmAM AvI che. guNa-paryAyAtmaka padArtha svarUpa // S CCC R A rIte AkhuM brahmAMDa-jagata e saMsAranA paMcAstikAyAtmaka pAMceya padArtho mULamAM guNabIjuM kaMI ja nathI paraMtu mAtra paryAyAtma dravyo che. guNa- paryAyAvad dravyanuM tattvArthanuM sUtra A zuM astitva dharAvatA evA svarUpane spaSTa kare che. eka paNa dravya guNa vagarano nathI, hoI ja na anekAMtavAda, syAdrvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, spArvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda viroSaka 5 anekAMtavAda, syAdvAda ane * anekAdvAda, syAdavAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSaMka ka anekAntavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSuka ja anekIttavAda, svAdu vAda ane nayavAda vizeSAMka + anekIttavAda, svAduvAda E A DEii sImA (11) 9 ba ne RESEIGN
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 0 pRSTha 35 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAMntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAdvAda * zake. evI ja rIte paryAya vagaranA paNa nathI. 1. AkAza dravya evA svaguNa vaDe para dravya svarUpa dharmAstikAya AdithI sarvathA bhinna 6 avakAza pradAna guNavALo che. 2. dharmAstikAya dravya gatisahAyaka svataMtra che. guNavALo, 3. adharmAstikAya dravya sthiti sahAyaka, 4. pudgala jIvAtmA ane pudgala dravya : A dravya varNa-gaMdha-rasa-spardhAdi guNavALo ane 5. jIvAstikAya dravya paMcAstikAyAtmaka pAMceya padArthomAM eka mAtra jIvAtmadravya ane jJAna-darzanacAritra-tapa-vIrya-upayogAdi guNavALo dravya che. AvI pudagala A banne dravyo ja paraspara maLe che ane chuTA paDe che. saMyoga- 2 rIte badhA ja dravyo potapotAnA guNovALA che. guNarahita eka viyoga thatA ja rahe che. pudgala dravyanA paramANuo grahaNa karIne zuM paNa nathI. ane eka dravyanA guNone bIjA dravyamAM saMkramita thatA tene deha banAvIne temAM dehAkAra paryAya dhAraNa karIne jIvAtmA che huM nathI. svadravyane choDIne guNo para(anya)dravyamAM jatA nathI. tethI potAnA AyuSya karmanI kALAvadhi sudhI rahe che. te samApta thatA te 6 ke dravya paraguNarUpe rahetuM nathI. guNo bhedaka che. ekathI bIjAne judA jugalAtmaka deha choDIne jIvAtmA jAya che ane svakarmAnusAra bIjo ke # pADavAvALA che. guNo vaDe ja te te dravyanuM mULa svarUpa oLakhAya che. deha banAvIne temAM rahe che-te dhAraNa kare che. je vakhate jevo deha 8 chuM dravyAnuyoganA AvA pAyAbhUta siddhAntonuM jJAna khUba ja dhAraNa karIne rahe che te vakhate jIvAtmA tevI paryAyavALA tarIke agatyanuM anivArya che. oLakhAya che. tevI nAmadinI saMjJA vaDe vyavahAramAM oLakhAya che. je paryAya svarUpa padArthanA mULa svarUpanuM A bhedajJAna sAcA arthamAM samajI levuM ke paryAya-AkAra-prakAra joIe. pudgalano banelo deha ane temAM rahetA cetana AtmAne zu svarUpe che. pratyeka dravyanI te dehAkAra paryAyamAM rahevAthI abhinna-eka svarUpe mAnI levAnI 8 potAnI paryAyo che. je bhrAnti-bhramaNA jIva karI le che. basa A ajJAna dazA ja jIvane ; AtmA-AkAzAdi amUrta du:khI karI mUke che. mATe ja bannemAM bhedabuddhi karavAnI vAta adhyAtma nuM dravyo che. jyAre ekamAtra zAstra samajAvI che. adhyAtma zAstra vaDe bhedajJAna karIne svathI 6 pudgalaja mUrta dravya che. sarvathA bhinna para evA pudgala dravyane oLakhI levAmAM Ave ane AkAza ananta che. amApa tenA varNa-gaMdha-rasa-sparzAdi guNomAM jIvAtmA AkarSAya nahIM. huM mohita na thAya to ja jIvAtmAnuM kalyANa thAya tema che. anyathA saMbhava ja nathI. para evA pudgala dravyamAM potApaNAnI svabuddhi che karI laIne potAne dehAkAra mAnI laIne abhedabhAve jIvo je vyavahAra kare che te vaDe ja mithyArUpe duHkhI thAya che. jIva-pudgala dravyonI saMyoga-viyogarUpe paryAyo badalAtI 6 ja rahe che. basa A prakriyA ja utpAda-vyayarUpe oLakhAya che. jo huM bannemAMthI eka paNa dravyanA guNo eka-bIjAmAM jatA nathI. e g pramANe cetana jIvAtmAnA jJAna-darzanAdi guNo svadravya AtmAne choDIne paradravya pugalamAM jatA ja nathI. pudgalarUpe thatA ja nathI. dravyanuM paradravyarUpe parivartana ke pariNamana thatuM ja nathI. evI ja rIte guNonuM paNa paradravyanA guNarUpe parivartana ke je paNa che ane asIma che. jyAre dharmAstikAya-adharmAstikAya banne dravyonI pariNamana saMbhava ja nathI. paraMtu A jIva-pudgala banne dravyonI hai paryAya vikhaMbhAkAra- caturdaza rajavAtmaka lokapuruSAkAra che. AvI saMmilita avasthAmAM je abheda buddhi jIvAtmAmAM AvI jAya huM emanI paryAya che. banne dravyo amUrta che. arUpI-adRzya che. ane che te tenI ajJAnadazAnA kAraNe che. paraMtu jIva jo tene ja zuM - A banne dravyo sarjAze samAntara che. samAna svarUpe che. mApa-pramANa sAcuM mAnI le to A bhrAnti ja mithyAtva che. AvI mithyA- juM 6 temaja AkAra- prakArAtmaka paryAyarUpe paNa samAna che. eka sarakhA bhrAnta dhAraNA-mAnyatAmAMthI bahAra nIkaLavA jIve mathavuM chuM 8 ja che. samakSetrI che. mAtra guNa bhede ja bhinna che. gatisahAyaka guNa joIe. ane te mATe sarvajJavacana ne sArI rIte samajI vicArI meM vaDe ja dharmAstikAya svathI bhinna para evA adharmAstikAya dravyathI ne sAcuM samyagujJAna meLavavuM joIe ane samyagdarzana tarapha ? OM sarvathA bhinna che. evI ja rIte adharmAstikAya dravya sthitisahAyaka vaLavuM joIe. anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka F anekAntavAda, syAdvAda
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 36 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2315 vAda, cArvAda ane anekantivAda, cArvAda anekAntavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavIda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vada ad nayavAda vizeSAMka hu anekantivIda, syAdvIda ane nayavAda vizeSAMka : meM anekAntavAda-syAdvAda-nayavAdanuM udgamaH sarvajJa-sarvadarzI bhagavaMte potAnA anantadarzanamAM joyA haiM chuM A traNeya vAdono mULa AdhAra padArtha svarUpa che. padArtho potAnA pramANe...ane anantajJAnamAM jANyA pramANe...je rIte saMpUrNa satya zuM OM mULabhUta dravya svarUpe trikALa nitya zAzvata che. jyAre guNa-paryAya ne syAdvAdanI bhASA paddhatithI jagata samakSa jaNAvyuM che temAM te te $ OM svarUpe utpAda-vyayAtmaka sthitivALA che. padArthonA mULabhUta svarUpanA dravyanA eka-eka guNa-dharmane syAd zabda joDIne eka-eka vAkyanuM che [ AdhAre ja saMpUrNa jovuM-jANavuM-aneka svarUpe tenI jANI-joIne kathana karatA sAta ja bhAMgA thAya che. sva ane para ema banne apekSAthI ? huM vicAravuM, tenuM svarUpa bIjAne jaNAvavA kahevuM ane dRSTi vizeSathI dravya-kSetra-kALa-bhAvanI apekSAe sAta-sAta bhAMgA thAya che. eka 8 3 AMzika rUpe kahevuM Adi vyavahAronA kAraNe anekAntavAda, vadhAre eTale ATha paNa nahIM, ane eka ochuM ema cha paNa bhAMgA zuM huM syAdvAda, nayavAda Adi traNeya vAdo-vyavahAramAM Ave che. nathI thatA. thaI thaIne phakta sAta ja bhAMgA thAya che. A bhAMgA huM che anekAntavAda vadhAre ciMtana-manananA staranuM che. jemAM padArthonA eTale vAkya kathana. svadravya je lIdhuM hoya tenI potAnI dravya-kSetra- 6 # dravya svarUpane dhruva-nitya svarUpe, guNa-paryAyanA utpAda-vyayAtmaka kALa-bhAvanI apekSAe eka guNa dharmanI apekSA vicAravI ane 6 chuM parivartanazIla svarUpane jANavA-samajavA-vicAravAnuM hoya che. evI ja rIte sva thI bhinna paranI evI dravya-kSetra-kALa-bhAvanI chuM che jyAre syAdvAda bhASA vyavahAra vaDe tene bIjAne jaNAvavA kahevA badhI apekSAthI eka-eka-guNa-dharma viSe kathana karavA jatA-arthAt kaeN mATe upayogI bane che. enAthI paNa vadhAre koI khAsa dRSTi vizeSa kahevA jatA sAta-sAta bhAMgA ja thAya che. mATe saptabhaMgI evI che 2 vaDe tenA AMzika svarUpane kahevA-bolavAdi vyavahAra mATe nayavAdanI saMjJA apAI che. gaNitIya niyama pramANe dvisaMyogI asti-nAsti che ke bhASA paddhati vaparAya che. A rIte A traNeya vAdo potapotAnA ane avaktavya saMbaMdhI sAta ja bhAMgA thAya che. ochA-vadhAre thaI 8 huM svarUpe vyavahAramAM che. paraMtu te traNeyanuM mULa ugama padArthajJAna ja na zake. te A pramANehuM upara Azrita-AdhArita che. jo padArtha jJAnano pAyo suvyavasthita 1.grApti mAtma-kathaMci AtmA che. arthAt sva dravya, kSetra- 6 majabUta nahIM hoya to tene vicAravA-kahevAnI-bolavAnI bhASA kALa-bhAvanI apekSAe AtmA che. kuM paddhatimAM paNa bhUlo thavAnI saMbhAvanA ghaNI vadhAre rahevAnI. mULa 2thAnAsti mAtmA-para dravya-kSetra-kALa-bhAvanI apekSAe chuM pAyAmAM jaina siddhAntAnusAra padArthonuM svarUpa ja AtmA nathI. sva thI Atma dravya pote. te vakhate-te kALe te deha chuM tripadImaya-tripadAtmaka ja che - 'utpA-vyaya-dhauvyAmavaM sa' - kSetramAM jJAna-darzanAdino vyavahAra karato AtmA che. paraMtu je vakhate kaeN tattvArthAdhikAre pU. vAcakamukhyajI umAsvAti mahArAja jemaNe sva Atma dravyathI che te ja vakhate sva thI bhinna para evA jaDa pugala * jinAgamonA dohanarUpe AvI sUtra 2canA karIne padArtha svarUpa spaSTa dravyarUpe te AtmA nathI. arthAt jaDa zarIra e AtmA nathI. dravyathI ? 6 karatAM jaNAvyuM che ke guNa-paryAyavALuM dravya-utpAda-vyaya-dhruva svarUpe paNa nathI. kSetrathI te zarIra AtmA nathI. kALathI te vakhate paNa nathI huM che. padArtha-dravya mAtra guNa-paryAyavALuM ja che. guNa-paryAya vagaranuM ane bhAvathI te jJAna-darzanAdi vyavahartA paNa nathI. che eka paNa dravya ja nathI. dravyane choDIne guNo kyAMya anyatra rahI zake 3. svAvAstinati va mAtma-prathama banne bhaMga bhegA karatA sva 8 tema ja nathI. ane evI ja rIte guNo vinA dravya rahI zake ja nahIM. dravya-kSetra-kALa-bhAvathI AtmA hovA chatAM te ja vakhate pa2 dravyAdi B evI ja rIte paryAyanI bAbatamAM paNa samajavuM jarUrI che. AvA svarUpe te nathI. he guNa-paryAyavALA paMcAstikAyAtmaka pAMceya padArtho je dravya svarUpe 4. svAduvavaktavya-eka paNa zabda evo nathI ke jenA vaDe hovA chuM dhava-trikALa nitya ja che ane nitya zAzvata hovA chatAM paNa temanA chatAM nathI te vyakta karI zake. mATe avaktavya che. 6 gaNo ane paryAyo utpanna-naSTa thavAvALA hovAthI parivartanazIla 5 NAvAstivanavyavyamAtmA-ba asti-nAstinI saMmmilita * svabhAve che. utpAda-vyaya thavAnA kAraNe guNo paNa badalAya che avasthAmAM hovA chatAM kahI zakAtuM nathI. OM ane paryAyo paNa badalAya che. paraMtu AzcaryanI vAta to e che ke 6 sthanati vamavaravyamAtmA banne asti-nAstinI saMmilita hi utpAda-vyaya thavA chatAM paNa mULa dravya svarUpa je sarvathA avinAzI avasthAmAM ekaluM nathI ema paNa kahI zakAya nahIM. nitya ja rahe che. AvuM pecIduM padArtha svarUpa jemane paNa spaSTa thatuM nathI 7. sAvasti-nAstivakadhvyoSyamAtmA-asti-nAstipaNuM banne - teo sAdvAda-navayAdanI bhASA paddhati paNa samajI zakatA nathI. avasthAne ekI sAthe eka zabdathI vAcya karI zakAtuM nathI. syAdvAda-nayavAdanI bhASA paddhati : A rIte sAteya bhAMgAo vaDe eka dharma 'asti'-hovApaNAnI jai 1. saMpUrNa satya--------- pramANa------ 2. AMzika satya apekSA laIne te dRSTie kathana karatA tenI ja viparIta na hovApaNAnI saptabhaMgI pramANe sapta naya pramANe dRSTi(apekSA)thI ema ubhaya rIte vicAraNA karavAthI eka dravyanA jhuM ' anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka kka anekAMtavAda, sIvAda ane nayavAda vizeSaMka anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSaka 9 anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 37 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekAMntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAdvAda OM sarvAgINa svarUpanI eka dharma 'asti'nI vivakSA thAya che. evI nayavAda: 6 eka-eka dharmanI apekSAthI tenA virodhI dharmanI apekSAthI vAda jeo apekSA sahita-sApekSa svarUpe padArthagata guNadharmone kathana 3 zuM kathana thAya che. tethI vadhu spaSTa thAya che. AvI rIte dravyagata aneka nathI karatA. nirapekSabhAve eka aMzavizeSyanuM AMzika kathana karavAnI zuM A dharmo che. badhA dharmonI apekSAthI vivakSA karIne eka dravya saMbaMdhI bhASA paddhati e nayavAda che. "vaphuraupaprAya vizeSyo naya:' kahenAra che vAda-kathana karatA parane bodha karAvI zakAya che. eka dravya viSe prarUpaNA vaktAno eka abhiprAya vizeSya kahevAya che. kahenAra vaktA bIjA huM karI zakAya che. to ja eka- eka dravya viSenuM saMpUrNa jJAna thaI zake. koIe athavA bIjo naya zuM kare che tenI darakAra na karatA, tenI 3 astithI hovApaNuM, ane nAstithI na hovApaNuM ema paraspara virUddha apekSA na samajatA potAne eka dRSTikoNathI je kahevAnuM che te ja ? - guNadharmo baMne vivalAthI kathana karAya che. mATe eka eka padArtha kahe che mATe nayo nirapekSa che. jyAre syAdvAda sApekSa che. 1. nagama, ke viSeno bodha spaSTa thAya che. pachI zaMkA ne avakAza raheto ja nathI. 2. saMgraha, 3. vyavahAra 4. Rju sUtra, 5. zabdanaya, 6. samabhirUDha 8 OM A rIte syAdvAdanI bhASA paddhati paripUrNa saMpUrNa satya zodhaka ane 7. evaMbhUta. A sAta mukhya nayo che. phakta gacchati iti OM chuM che. sAduM zabda kathaMcita arthamAM hoIne bIjA bhaMganI apekSA darzAve gau-cAlatI-jatI hoya to gAya kahevI paraMtu beThI ke khAtA-pItI chuM che. tethI ja sva apekSAthI vivaza karavA chatAM te ja vakhate para dravyAdinI hoya to gAya na kahevI. evI dRSTivALA alaga-alaga nayo che. 5 apekSAne paNa pahelAthI ja abhipreta kare che. A rIte spaSTa thAya che eka naya eka ja dRSTithI bole che. te sApekSabhAve bIjAnI apekSAno ke syAdvAda e saMzayavAda nathI. paraMtu te satya zodhakavAda che. eka vicAra suddhA karavA taiyAra nathI. mATe nayavAda apramANika che. eka huM dravyanA eka-guNa-dharmanI virakSA karIne te ja vakhate tenA paraspara nayathI eka paNa padArtha dravyanuM sarvAgINa-saMpUrNa satya svarUpa jANI 6 virodhI guNa-dharmanI para rUpe apekSA karIne vAda-kathana karavAnI- zakAya nahIM. samajI zakAya nahIM. jyAre sarva bhAMgAonI apekSAno zuM kahevAnI bhASA paddhatimAM kaMI ja saMzaya na rahetA te adhUrI paNa sAmaTo vicAra karIne kathana karavAthI (vAda) syAdvAda e bhASA 2 zuM nathI temaja zaMkAspada, kathananI pramANika prakriyA che. enA zuM saMzayAtmaka paNa nathI. A rIte AtmAnA 'Saripu' vaDe padArtha-dravyanA eka-eka guNa zuM mULamAM ja padArtha svarUpa ane dharmano sAco bodha thAya che. ema syAdvAdanI paddhati na samajI jaina darzanakAroe, AtmAnA 'Saripu' nAmathI oLakhAtA karatAM jo padArthanA badhA ja guNazakanArA pUrvagrahagrasta evA cha zatruo batAvyA che. e AtmazatruonA nAma cheH "kAma, dharmano sAta-sAta bhaMgo vaDe sAcuM che kahevAtA Adya zaMkarAcArya ane svarUpa samajavAmAM Ave to padArthanuM krodha, lobha, moha, mada ane matsara. AdhyAtmika vikAsamAM temanA anuyAyI evA aDacaNa karanArA A cha duzmano, bhautika vikAsamAM paNa evA sarvAgINa-saMpUrNa svarUpa jANI zakAya. huM rAdhAkRSNana jevA paNa ja ane eTalA ja aDacaNakartA che. A vAta barAbara yAda rAkhavA saMsAranA rojIMdA vyavahAramAM 5 huM syAdvAdane saMzayavAda kahIne jevI che. e bahu moTA avaguNo che. vyavasthita jIvananA nayavAda ja moTA pramANamAM loko che potAnI ajJAnatA vyakta kare vikAsamAM A avaguNo bAdhaka tattvo Blocking elements' | vApare che. syAdvAdanI bhASA che. sarvajJa bhagavaMtoe prarUpelA che. 'ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha' e pAMca paddhati samajanArA-bolanArA chuM mULabhUta padArtha svarUpane dravyamitronI sahAyatA laIne A cha zatruono parAbhava karavA mATe Adi to viralA che. nayavAdanI 6 guNaparyAyAtmaka ane utpAdaraNe caDavuM e pratyeka vivekapUrNa manuSyano prAthamika puruSArtha bhASAmAM Azaya ja jo na samajAya, 8 vyaya-dhrauvyanI tripadI svarUpe che. A vAtane uMcI mUkIne jIvana jIvavAno mArga nakkI thAya ja ane bIjA nayane paNa zuM kahevuM che jANI samajIne eka eka guNanahi. ene lakSyamAM rAkhIne ApaNe je jIvana jIvIe, e 'vizuddha te paNa jo na samajAya to kalezadharmanI apekSAe eka-eka AmodapramodakAraka naMdanavana che.' ene bAda karIne cAlIe kaSAya ane kalahanuM pramANa vadhe. 6 saptabhaMgIthI anekAnta rUpe to jIvana eka jhaMjhaTa che, mahAjhaMjhaTa che. A samajIne saue nayano Azaya / vicAratA ane syAdvAdanI samajavo temaja syAdvAda tarapha 2 8 bhASA paddhatithI jaNAvatA | e mahAjhaMjhaTamAMthI chUTavA mATe syAdvAda zratadhAraka vaLavuM hitAvaha che. * * * pramANa rUpa-prAmANika vyavahAra ane kAntavAdanA abhuta tattvavijJAnano Azraya levAnI mobAIla : 0810839673. je ke thAya che. anivArya AvazyakatA rahe ja che. anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda 'anekAntavAda, sAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 38 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane anekAntavAda siddhAMta aura vyavahAra || DaoN. sAgaramala jaina, ane nayavAda viroSaka 4 anekantivIda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, syAdvAda nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cATvITa [ jaina darzananA ati vidvAna tejasvI zrI sAgaramalajI jene pArzvanAtha zodha saMsthAna, banArasanA pUrva DAyarekTara che. temanA sauthI vadhu pustako, zodha-nibaMdho, lekho vagere prakAzita thayA che. vartamAnamAM temaNe pote sthApita karela saMsthA "prAcya vidyApITha', zAjApura (madhyapradeza)mAM kAryarata che. prastuta aMkamAM temano anekAMtavAdanA vikAsano itihAsa aMgeno lekha pragaTa karela che. temanA lekhamAM saMzodhana dRSTinI nipuNatA jovA maLe che. ]. darzana kA janma mAnavIya jijJAsA se hotA hai. IsA pUrva chaThI prayAsa bhI kiyA che. mAtra yahI nahIM Rgvada (1:164:46) meM zatI meM manuSya kI vaha jijJAsA paryApta rUpa se prauDha ho cukI thI. hI paraspara virodhI mAnyatAoM meM nihita sApekSika satyatA ko ja zuM aneka vicAraka vizva ke rahasyodghATana ke lie prayatnazIla the. ina svIkAra karate hue yaha bhI kahA gayA hai-eka sad viprA: bahudhA jijJAsu cittakoM ke sAmane aneka samasyAoM thI, jaise-isa dRzyamAna vadaMti - arthAt sat eka he vidvAn use aneka dRSTi se vyAkhyAyita huM kra vizva kI utpatti kese huI, isakA mULa kAraNa kyA hai? vaha bhUla karate hai, che kAraNa yA paramatattva jaDa hai yA cetana? punaH yaha jagat sat se isa prakAra hama dekhate haiM ki anekAMtika dRSTi kA itihAsa ati re E utpanna huA hai yA asat se? yadi yaha saMsAra sat se utpanna huA prAcIna che. na kevala vedoM meM apitu upaniSadoM meM bhI isa anekAMtika che zuM to vaha sat yA mULa tattva eka hai yA aneka. yadi vaha eka hai to vaha dRSTi ullekha ke aneka saMketa upalabdha che. upaniSadoM meM aneka zuM 6 puruSa (brahma) hai yA puruSetara (jaDatattva) hai. yadi puruSetara hai to sthalo para paramasattA ke bahuAyAmI hone aura usameM paraspara zuM 6. vaha jala, vAyu, agni, AkAza Adi meM se kyA hai? punaH yadi virodhI kahe jAne vAle guNadharmo nI upasthiti ke saMdarbha milate hai. huM * vaha aneka hai to ve aneka tattva kauna se hai? punaH yadi yaha saMsAra jaba hama upaniSadoM meM anekAntikaSTi ke sanda kI khoja karate hai huM suSTa hai to vaha bhraSTA kauna hai? usane jagat kI sRSTi kyoM kI aura hai to unameM hameM nimna tIna prakAra ke dRSTikoNa upalabdha hote hai- 2 zuM kisase kI? isake viparIta yadi yaha asRSTa hai to kyA anAdi hai? (1) alaga-alaga sandarbha paraspara virodhI vicAradhArA * punaH yadi yaha anAdi che to isameM hona vAle utpA, vyaya rUpI kA prastutIkaraNa. huM parivartanoM kI kyA vyAkhyA che, Adi. isa prakAra ke aneka prazna (2) ekAntika vicAradhArAo kA niSedha. haiM mAnava mastiSka meM uTha rahe the. cittakoM ne apane cintana evaM (3) paraspara virodhI vicAradhArAo ke samanvaya kA prayAsa. zuM anubhava ke bala para inake aneka prakAra se uttara diye. cittakoM yA sRSTi kA mUlatattva sat hai yA asat hama isa samasyA ke sandarbha 2 zuM dArzaniko ke ina vividha uttara yA samAdhAnoM kA kAraNa doharA thA, meM hame upaniSadoM meM donoM hI prakAra kI vicAradhArAo ke saMketa 6 huM eka aura vastutattva yA sattA kI bahuAyAmitA aura dUsarI ora upalabdha hote hai. taittirIya upaniSada (2.7) meM kahA gayA hA ki huM je mAnavIya buddhi, endrika anubhUti evaM abhivyakti sAmarthya kI prArambha meM asat hI thA usI se sat utpanna huA. isI vicAradhArA ja huM sImitatA. phalataH pratyeka cittaka yA dArzanika ne sattA ko alaga- kI puSTi chAndogyopaniSa (319/1) meM bhI upalabdha hotI he. zuM che alaga rUpa meM vyAkhyAyita kiyA. usameM bhI kahA gayA hai ki sarvaprathama asat hI thA usase sat huA anekAntavAda ke vikAsa kA itihAsa aura sat se sRSTi huI. isa prakAra hama dekhate hai ki ina donoM meM | bhAratIya sAhitya meM veda prAcInatama hai. unameM bhI Rgvada asavAdI vicAradhArA kA pratipAdana huA, kintu isI ke viparIta huM sarvAdhika prAcIna hai usake nAsadIyasUkta (10:12:2) meM paramatattva usI chAndogyopaniSad (6:2:1,3) meM yaha bhI kahA gayA ki che ke sat yA asat hone ke sambandha meM na kevala jijJAsA prastuta kI pahale akelA sat hI thA, dUsarA kucha nahIM thA, usI se yaha sRSTi haiM 6 gaI, apitu atta meM RSi ne kaha diyA ki usa parasattA ko na sat huI hai. bRhadAraNyakopaniSad (1:4:1-4) meM bhI isI tathya kI 6 2kahA jA sakatA hai ora na asata. isa prakAra sattA kI bahuAyAmitA puSTi karate hue kahA gayA hai ki jo kucha bhI sattA he usakA AdhAra chuM ja aura usameM apekSA bheda se paraspara virodhI guNa dhama kI upasthiti lokAMtIta sat hI hai. prapaMcAtmaka jagat isI sat se utpanna hotA ja 2 kI svIkRti vedakAla meM bhI mAnya rahI hai aura RSiyoM ne usake hai. huM vividha AyAmoM ko jAnane-samajhane aura abhivyakta karane kA isI taraha vizva kA mUlatattva jaDa hai yA cetana isa prazna ko lekara anekAMtavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda viroSaka F anekAMtavAda, svAduvAda ane P anekAttavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaka = anekAntavAda, syAsvAda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekaodvAda, cIduvAda
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 39 vAda, svAduvAda ane # upaniSadoM meM donoM hI prakAra ke sandarbha upalabdha hote haiM. eka kA darzana jainadarzana ke samAna hI sattA meM paraspara virodhI guNadharmo zuM 6 aura bRhadAraNyakopaniSad (2:4:12) meM yAjJavakya, maitreyI se ko svIkAra karatA pratIta hotA hai. mAtra yahI nahIM upaniSadoM meM kahate haiM ki cetanA inhIM bhUtoM meM se utpanna hokara unhIM meM lIna ho paraspara virodhI matavAdoM ke samanvaya ke sUtra bhI upalabdha hote hai zuM jAtI hai to dUsarI ora chAndogyopaniSada (6:2:1,3) meM kahA jo yaha siddha karate hai kI upaniSadakAro ne na kevala ekAnta kA gayA hai ki pahale akelA sat (citta tattva) hI thA dUsarA koI nahIM niSedha kiyA, apitu sattA meM paraspara virodhI guNadhama ko svIkRti ? huM thA. usane socA ki meM aneka ho jAu ora isa prakAra sRSTi kI bhI pradAna kI. jaba aupaniSadika RSiyoM ko yaha lagA hogA ki { utpatti huI. isI tathya kI puSTi taittirIyopaniSad (2:6) se bhI paramatattva meM paraspara virodhI guNadharmo kI eka hI sAtha svIkRti | nuM hotI hai. isa prakAra hama dekhate haiM ki upaniSado meM paraspara virodhI tArkika dRSTi se yuktisaMgata nahIM hogI to unhoMne usa paramatattva che 6 vicAradhArArthe prastuta kI gayI hai. yadi ye sabhI vicAradhArArthe satya ko anirvacanIya yA avaktavya bhI mAna liyA. tettarIya upaniSad 6 meM hai to isase opaniSadika RSiyoM kI anekAnta dRSTikA hI paricaya (2) meM yaha bhI kahA gayA hai ki vahAM vANI kI pahuMca nahIM hai aura 6 milatA hai. yadyapi ye sabhI saMketa ekAntavAda ko prastuta karate hai, use mana ke dvArA bhI prApta nahIM kiyA jA sakatA. (yato vAco chuM OM kintu vibhinna ekAntavAdoM kI svIkRti meM hI anekAntavAda kA nivartatte aprApyamanasA saha). isase aisA lagatA hai ki upaniSaduM che janma hotA hai, ataH hama itanA avazya kaha sakate haiM ki opaniSadika kAla meM sattA ke sat, asat, ubhaya aura avaktavya/anirvacanIya- 2 ke cittanoM meM vibhinna ekAntavAdoM ko svIkAra karane kI anekAntika ye cAroM pakSa svIkRta ho cuke the. kintu opaniSadika RSiyoM kI 7 huM dRSTi avazya thI kyoMki upaniSadoM meM hame aise aneka saMketa milate vizeSatA yaha hai ki unhoMne una virodho ke samanvaya kA mArga bhI 6 hai jahAM ekAttavAda kAniSedha kiyA gayo che. bRhadAraNyakopaniSad prazasta kiyA. isakA sabase uttama pratinidhitva hameM IzAvasyopaniSad 6 huM (3:8:8) meM RSi kahatA hai ki 'yaha sthUla bhI nahIM hai aura sUkSma (4) meM milatA hai. usameM kahA gayA hai kicha bhI nahIM hai, vaha hRsva bhI nahIM hai auradIrgha bhI nahIM hai. isa prakAra 'anejadekaM manaso javIyo nainadhevA AkhuvacUrvamarSatu' yahAM hameM spaSTatayA ekAntavAda kA niSedha prApta hotA hai. ekAnta arthAt vaha gatirahita hai phika bhI mana se evaM devoM se teja chuM che ke niSedha ke sAtha-sAtha sattA meM paraspara virodhI guNadharmo kI gati karatA hai. 'tadejati tajati tadUre taddantike arthAt vaha calatA $ upasthiti ke saMketa bhI hameM upaniSadoM meM mila jAte hai. hai aura nahIM bhI calatA hai, vaha dUra bhI hai, vaha pAsa bhI hai. isa 'OM taittirIyopaniSa (2:6) meM kahA gayA hai ki vaha parama sattA mUrta- prakAra upaniSadoM meM jahAM virodhI pratIta hone vAle aMza hai, vahIM hai 2 amUrta, vAcya-avAcya, vijJAna (cetana)-avijJAna (jaDa), sat- unameM samanvaya ko mukharita karane vAle aMza bhI prApta hote hai. . huM asat, rUpa hai. isI prakAra kaThopaniSad (1:20) meM isa parama paramasattA ke ekatva, anekatva, jaDatva-cetanatva Adi vividha che # sattA ko aNu kI apekSA bhI sUkSma va mahattva kI apekSA bhI mahAna AyAmoM meM se kisI eka ko svIkAra kara upaniSada kAla meM aneka 6 zuM kahA gayA hai. yahAM parama sattA meM sUkSmatA aura mahattA donoM hI dArzanika dRSTiyoM kA udaya huA. jaba ye dRSTimAM apane-apane je che paraspara virodhI dharma eka sAthe svIkAra karane kA artha anekAnta kI mantavya ko hI ekamAtra satya mAnate hue, dUsare kA niSedha karane meM svIkRti ke atirikta kyA ho sakatA hai? punaH usI upaniSad lagI taba satya ke gadzakoM ko eka aisI dRSTi kA vikAsa karanA kuM huM (3:12) meM eka aura AtmA ko jJAna kA viSaya batAyA gayA che paDA jo sabhI kI sApekSika satyatA ko svIkAra karate hue una che ku vahIMdUsarI ora use jJAna kA aviSaya batAyA gayA che. jaba isakI virodhI vicAroM kA samanvaya kara sake. yaha vikasita dRSTi anekAnta $ vyAkhyA kA prazna AyA to AcArya zaMkara ko bhI kahanA paDA ki yahAM dRSTi hai jo vastu meM pratIti ke stara para dikhAI dene vAle virodha ke 2 apekSA bheda se jo anneya hai use hI sUkSma jJAna kA viSaya batAyA antas meM avirodha ko dekhatI hai aura saiddhAttika dvanda ke nirAkaraNa 2 huM gayA hai. yahI upaniSakAroM kA ane kAnta hai. isI prakAra kA eka vyAvahArika evaM sArthaka samAdhAna prastuta karatI hai. isa che 6 zvetAzvataropaniSad (1.7) meM bhI usa parama sattA ko kSara eva prakAra anekAntavAda virodho ke zamana kA eka vyAvahArika darzana zuM akSara, vyakta avaM avyakta aise paraspara virodhI dhama se yukta hai, vaha unheM samanvaya ke sUtra meM pirone kA saphala prAyasa karatA hai. huM che kahA gayA hai. yahAM bhI sattA yA paramatattva kI bahuAyAmitA yA IzAvAsya meM paga-paga para anekAnta jIvana dRSTi ke saMketa che huM anekAntikA spaSTa hotI hai. mAtra yahI nahIM yahAM paraspara viruddha prApta hote hai, vaha apane prathama zloka meM hI 'tyena tyaktana bhujIthA re huM dharmo kI eka sAthe svIkRti isa tathya kA pramANa hai ki upaniSadakAro mA gRghaH kasyasviddhanam" kaha kara tyAga evaM bhoga-ina do virodhI chuM kI zailI anekAntAtmaka rahI hai. yahAM hama dekhate haiM ki upaniSadoM tathyoM kA samanvaya karatA hai evuM ekAMta tyAga ora ekAnta bhoga ; syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekantivAda, syAdvAda anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka akottavAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka anekAntavAda, svAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda viroSaka F anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya pRSTha 40 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cAvIda ane anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda * donoM ko samyaka jIvana dRSTi ke lie asvIkAra karatA hai. jIvana na praveza karatA hai (IzA-9) ora vaha jo donoM ko jAnatA hai yA le zuM to ekAtta tyAga para calatA hai aura na ekAnta bhAga para, balki donoM kA samanvaya karatA hai vaha avidyA se mRtyu para vijaya prApta chuM je jIvanayAtrA tyAga aura bhogarUpI donoM cakroM ke sahAre calatI hai. kara vidyA se amRta tattva ko prApta karatA hai (IzA.11). yahAM * isa prakAra IzAvAsya sarvaprathama anekAnta kI vyAvahArika jIvanadRSTi vidyA aura avidyA arthAt adhyAtma aura vijJAna kI paraspara 5 ko prastuta karatA hai. isI prakAra karma aura akarma sambandhI ekAntika samanvita sAdhanA anekAnta dRSTi ke vyAvahArika pakSa ko prastuta vicAradhArAo meM samanvaya karate hue IzAvasya (2) kahatA hai ki karatI hai. uparokta vivecana se yaha spaSTa hai ki sattA kI hai "kurvagneha karmANi jijIviSecchatAM samAH' arthAt manuSya niSkAma bahuAyAmitA aura samanvayavAdI vyAvahArika jIvana dRSTi kA 8i bhAva se karma karate hue so varSa jIye. nihitArtha yaha hai ki jo karma astitva buddha aura mahAvIra se pUrva bhI thA, jise anekAnta darzana che ka, sAmAnyatayA sakAma yA saprayojana hote haiM ve bandhanakAraka hote kA AdhAra banA jA sakatA hai. * hai, kintu yadi karma niSkAma bhAva se binA kisI spRhA ke hoM to anekAntavAda kA mUla prayojana satya ko usake vibhinna AyAmoM ke zuM unase manuSya lipta nahIM hotA, arthAt ve bandhana kAraka nahIM hote. meM dekhane, samajhane ora samajhAne kA prayatna hai. yahI kAraNa hai ki huM huM niSkAma karma kI yaha jIvanadRSTi vyAvahArika jIvana-dRSTi che. bheda- mAnavIya prajJA ke vikAsa ke prathama caraNa se hI aise prayAsa parilakSita chuM. 5 abheda kA vyAvahArika dRSTi se samanvaya karate hue usI meM Age hone lagate hai. bhAratIya manISA ke prArabhika kAla meM hameM isa * kahA gayA hai ki dizA meM do prakAra ke prayatna dRSTigata hote hai-(ka) bahuAyAmI yastu sarvANibhUtAnyAtmacevAnupazyati sattA ke kisI pakSa vizeSa kI svIkRti ke AdhAra para apanI dArzanika che | sarvabhUteSucAtmAnaM tato na vijugupsate || (IzA. 6) mAnyatA kA prastutIkaraNa tathA (kha) una ekapakSIya (ekAntika) zuM arthAt jo sabhI prANiyoM meM apanI AtmA ko ora apanI avadhAraNAo ke samanvaya kA prayAsa. samanvayasUtra kA sRjana hI $ 2. AtmA meM sabhI prANiyoM ko dekhatA hai vaha kisI se dhRNA nahIM anekAntavAda kI vyAvahArika upAdeyatA ko spaSTa karatA he. vastutaH huM * karatA. yahAM jIvAtmAoM meM bheda anekAntavAda kA kArya trividha ke evaM abheda donoM ko eka sAtha 'dIrghadaSTA siddhasena divAkarajI hai-prathama, to yaha vibhinna huM svIkAra kiyA gayA hai. yahAM bhI ekAntika avadhAraNoM ke guNaRSi kI ane kAntadaSTi hI | zrI siddhasena divAkarajInA jIvana saMbaMdhI aneka kivadaMtIo doSoM kI tArkika samIkSA karatA hai, pha zuM parilakSita hotI hai jo samanvaya | jANavA maLe che. emAMnI eka thoDI alaga prakAranI che. A vArtA | dUsare vaha usa samIkSA meM yaha huM ke AdhAra para pArasparika dhRNA | mujaba teo ekavAra vihAra karatA cittoDagaDha pahoMcyA. derAsaranA dekhatA hai ki isa avadhAraNA meM hai zuM ko samApta karane kI bAta kahatI | prAMgaNamAM Avela eka staMbha upara emanI najara paDI. A staMbha | jo satyAMza hai vaha kisa apekSA hai | thoDA alaga prakArano emane jaNAyo. temaNe pAsenA jaMgalamAMthI se hai, tIsare, vaha una sApekSika 6 huM eka anya sthaLa para vidyA thoDI vanaspatio maMgAvI. tathA emAMthI eka lepa taiyAra karI satyAMzoM ke AdhAra para, una ke (adhyAtma) 2 avidyA | staMbha upara ene dhIrethI vidhisara lagAvyo. emanA Azcarya vacce ekAntavAdoM ko samanvita karatA ja 6 (vijJAna) (IzA.10) meM tathA | e staMbha kamaLaphUlanI jema khulyo, emAM ghaNAM pustako saMgrahita hai. OM sabhUti (kArya brahma) evaM | thayelA hatA. dIvAkarazrIe emAMthI be pustako joyA ane tarata isa prakAra ane kAntavAda mAtra 2 ke asabhUti (kAraNabrahma) (IzA. | ja eka devI dhvani saMbhaLAyo ke e staMbha kholavA mATeno ucita tArkika paddhati na hokara eka ke 4 12) athavA vaiyaktikatA aura samaya hajI pAkyo nathI. dIvAkarazrIjIe staMbhane punaH e ja vyAvahArika dArzanika paddhati che. je huM sAmAjikatA meM bhI samanvaya | sthitimAM goThavyo. temaNe emAMthI je be vidyA grahaNa karI tenuM | yaha eka siddhAnta mAtra na hokara, huM zuM karane kA prayAsa kiyA gayA hai. 1. lazkara utpanna karavA mATenI "sarasapa' vidyA. A vidyAne satya ko dekhane aura samajhane kI 6 RSi kahatA hai ki jo avidyA AjanA samayanA raoNbo sAthe sarakhAvI zakAya. paddhati (method system) { 6 kI upAsanA karatA hai vaha 2. svarNa siddhi maMtra-ApaNe tyAM 'pArasa pattharanI ghaNI vArtAo vizeSa he, ora yahI usakI 6 je andhakAra meM praveza karatA hai aura che. uparAMta dedAzAha ane tyArabAda AnaMdaghanajInA samayamAM vyavahArika upAdeyatA hai.* * $ vidyA kI upAsanA karatA hai vaha paNa eka saMnyAsIe Avo rasa taiyAra karyo hato. prAca vidyApITha, zAjApura (madhya pradeza) zuM huM usase bhI gahana andhakAra meM mo. : 09424876545. anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAsvAda ane vayavAda vizeSAMka = anekantivAda, spId vIda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdrvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 41 vAda, svAduvAda ane darzanonuM darzana H anekAnta ldvIda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvAda akottavAda, cATvIda ane vayavIda viroSaka anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekA anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka : 1 bhANadevajI [ adhyAtmapathanA A vidvAna lekhaka yogAcArya che. yoga ane tatvajJAnanA pracAra arthe videzabhramaNa karyuM che. aMdAje pAMtrIsa ka pustakonA kartA che. saurASTramAM morabI pAse temanA AzramamAM sthAyI che. ahIM temaNe be lekho dvArA viSayane nyAya Apyo che.]. Adhunika yuganA eka mahAna manISI zrI je. kRSNamUrti kahe che- Agraha karIne kahevAmAM Ave cheThe Life is greater than Philosophy. 'paNa tame kAMIka to kaho !' 'jIvana tattvajJAna karatAM ghaNuM mahAna che." tyAre teo kahe chejIvana ane astitva eTaluM mahAna ane eTaluM vyApaka che ke te 'paNa bhAI! satyane aneka rIte abhivyakta karI zakAya che ane A koI tattvajJAnamAM samAI zake tema nathI. jIvana ane astitva anaMta A rIto prathama dRSTie paraspara virodhI paNa lAgI zake ane tethI meM che ane tattvajJAna sImita che. sImitamAM astitva kevI rIte samAI amAre je kahevuM che, te che-anekAntavAda!' $ zake? vyApakamAM vyApaka tattvajJAna paNa jIvana ane astitvanA Ama ane ATaluM kahIne sUrio mauna thaI jAya che. temanA ? % eka aMzane ja abhivyakta karI zake che. A darzanano AdhAra laIne anekAntavAda' A nAma ane siddhAMtanI ? satya sAkarano pahADa che. jJAnIo kIDIo che. A kIDIo racanA to ApaNe karI che, sUrio to ATaluM kahIne mauna thaI che huM sAkaranA pahADamAMthI sAkaranA thoDAM kaNa potAnA daramAM laI jaI gayA che ! zuM zake, paraMtu sAkaranA AkhA pahADane koI laI jaI zake nahi. anekAntavAda vastutaH vAda nathI, paraMtu sarva vAdothI para thaIne zuM huM eka mahAna bhavananA, daza alaga alaga sthAne UbhA rahIne daza kareluM darzana che. anekAntavAdamAM prayukta 'vAda' geramArge doranAro $ phoTogrAphsa levAmAM Ave to dazeya phoTogrAphsa alaga alaga banaze. che. A anekAntavAda nathI, paraMtu anekAntadarzana che, tema kahevuM kayo phoTogrApha sAco? dazeya sAcA che, paraMtu ekeya pUrNa nathI. pratyeka vadhu sAruM che. phoTogrApha bhavananA eka eka aMzane abhivyakta kare che, paraMtu koI jaina AcAramAM pradhAna tattva "ahiMsA' che. jaina AcAranA pradhAna $ phoTogrAphsa bhavana pUrNataH AvI jatuM nathI. A phoTogrAphsanI jema ApaNAM aMgo mahad aMze "ahiMsAne kendramAM rAkhIne, ahiMsAnI AjubAju chuM tattvajJAnanI pratyeka zAkhA paNa AMzika darzana rajU kare che. pratyeka tattvajJAna goThavAyelAM che. AcAranuM A mukhya tattva ahiMsA "vicAra' sudhI sAcuM che, paraMtu pUrNadarzana ekeya nathI. pahoMce ane vicAraNAne paNa prabhAvita kare to? to temAMthI mAnava cetanAmAM jIvana ane astitvanuM pUrNajJAna, pUrNadarzana anekAntavAda ke syAdvAda niSpanna thAya che ane tema ja thayuM che. huM zuM samAI na zake. jyAre ApaNe koI ekadezIya darzanane ja pakaDIne tene ja satya ApaNe ApaNAM AMzika darzanane pUrNa darzana mAnI levAnI gaNavAno durAgraha rAkhIe chIe tyAre temAM sUkSma svarUpe arthAt 8 bhUla na karIe, te mATe sAvadhAna karanAra koI darzana che? darzanonuM vaicArika bhUmikA para hiMsA thAya che. jainadarzanane AvI sUkSma ke $ darzana karAvanAra te darzana che-anekAnta darzana. vaicArika hiMsA paNa mAnya nathI ane temAMthI anekAntavAda niSpanna mAnavadarzananI A maryAdA ane jIvana gahana rahasyamayatAne thAya che. huM ane kAntavAda eka ghaNI viziSTa rIte abhivyakta kare che. A pRthvI para agaNita darzano pragaTyA che ane vikasyA che. huM huM anekAntavAda arthAt syAdvAda vastutaH koI vAda nathI, paraMtu anekAntavAdanuM je spaSTa darzana jaina darzanamAM che, teTaluM spaSTa ane * sarva vAdonI maryAdA abhivyakta karanAra eka ghaNuM viziSTa darzana nizcayAtmaka darzana anya darzanomAM jovA maLatuM nathI. tethI ja ka - che ane tethI te darzanonuM darzana che. ane kAntavAda ke anekAntadarzana jaina darzananuM viziSTa ane maulika che tattvajJAnIo tattvajJAnanI racanA kare che. tattvajJAnanA siddhAMto pradAna gaNAya che. OM Ape che, paraMtu dRSTAo, sUrio tattvajJAnanI racanA nathI karatA. Ama chatAM ApaNe svIkAravuM joIe ane kahevuM joIe ke haiM 8 teo to Ama kahe che jainetara darzanamAM paNa aneka sthAne koI ne koI rUpe, bhale E "amane Ama dekhAya che, paraMtu amAruM darzana aMtima ke pUrNa "anekAntavAda' zabdano prayoga karyA vinA paNa anekAntavAdanA nathI ane amane je dekhAya che, te paNa buddhipUrvaka ane bhASAnA tattvo jovA maLe che. ahIM ApaNe thoDAM dRSTAMto joIe. mAdhyamathI abhivyakta karI zakAya tema nathI.' 1. vedAMtamAM mAyAnuM svarUpa ane ATaluM kahIne teo mauna thaI jAya che. paraMtu temane bahu advaita vedAMtamAM "mAyAnI dhAraNA ghaNI mahattvapUrNa ane cAvIrUpa che anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, sTArvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda pahoMce ane ti 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 42 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 kAvAda, svAduvAda ane anekantivIda, svAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka 6 anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka avakAdvAda, svAsvAda * gaNAya che. A jagatanA koyaDAne advaitavedAMtadarzana mAyAvAda dvArA anekAntavAda che ja ! zuM samajAve che. 4. siddhatvamapi sApekSa | mAyA thakI ja A jagata pratIta thAya che. A jagata sat nathI bhagavAna zaMkarAcAryakuta brahmasUtra bhASyamAM eka suMdara prasaMga C ane chatAM mAyAne kAraNe sat jevuM jaNAya che. have prazna e thAya che Ave che. advaitavAdanI pratiSThA siddha karavA mATe bhagavAna zaMkarAcArya che ke advaitavAdI vedAMta darzanamAM brahmane ja ekamevAdritIya tattva sAMkhyadarzananA daitavAdanuM khaMDana kare che. te vakhate pUrvapakSa Ama kahe ? gaNavAmAM Ave che, to mAyane kyAM mUkazo? uttara che-mAyA anirvacanIya che. bhagavAna zrIkRSNa zrImad bhagavad gItAmAM bhagavAna kapilane zuM have prazna che-anivArcanIya eTale zuM? siddhomAM paNa sarva zreSTha kahe cheuttara che-mAyA sat nathI, mAyA asat nathI, mAyA sat ane siddhAnAM pitro muna: OM asat paNa nathI, mAyA sat asathI vilakSaNa paNa nathI. to mAyA zatA; 10- 26 huM kevI che! koI zabda dvArA kahI zakAya tema nathI, tethI mAyAne "(he arjuna !) siddhomAM huM kapila muni chuM." anivarcanIya gaNavAmAM Avela che. Ama bhagavAna zrIkRSNa kapilamunine potAnI vibhUti gaNAve juoahIM koIne koI rUpe anekAntavAdanuM tattva che ja! che ane siddhomAM sarvazreSTha gaNAve che. AvA siddhomAM pradhAna che 2. vaiSNavadarzanomAM paramAtmAnuM svarUpa kapilamuni praNita sAMkhyadarzanane khAmIyukta ane tethI khaMDanapAtra ? vaiSNavadarzanomAM paramAtmAnA svarUpa vize Ama kahevAya che- kevI rIte gaNI zakAya? paramAtmA saguNa che, nirguNa paNa che. pUrva pakSanI A dalIlanA uttaramAM bhagavAna zaMkarAcArya lakhe paramAtmA AkAra che, nirAkAra paNa che. paramAtmA kartA che, akartA paNa che. siddhatvamapi saapekssN| saguNa ane nirguNa, sAkAra ane nirAkAra, kartA ane akartA- "siddhatva paNa sApekSa che." A paraspara virodhI tattvo che, to A tattvo paramAtmAmAM eka Ano artha ema ke siddhonuM siddhatva paNa sApekSa che. ahI koI huM sAthe kevI rIte saMbhave ? nirapekSa siddha nathI ke koI siddhanuM vidhAna nirapekSa ke pUrNa satya che, vaiSNavadarzano A uttara A pramANe Ape che ema na kahI zakAya. paramAtmA anaMta che ane je anaMta hoya te paraspara virodhI ahIM sApekSatAnuM kathana A vAtane ane kAntavAda tarapha laI guNanuM AzrayasthAna hoya che. tethI paramAtmAmAM A sarva paraspara jAya che. virodhI lAgatAM dharmo saMbhavI zake che. 5. AlbarTa AInsTAInano sApekSavAda OM juo ! A vaiSNavadarzanomAM Avelo anekAntavAda ja che. ' are ! juo! juo ! A anekAntavAda tattvajJAnanA sImADA ? che3. upaniSadamAM anekAntavAda bhedIne have vijJAna sudhI pahoMcI gayo che. mAtra tattvajJAnanI dRSTie ke tadejati tannejati tad dUre tadvantike / ja A jagatanuM jJAna sApekSa (cAdvAda) che, tema nathI. have vaijJAnika tadantarasya sarvasya tad sarvasyAsya baahytH|| dRSTithI paNa A jagatane, A jagatanA svarUpane, A jagata viSayaka che IzAvAsyopaniSad-5 ApaNAM darzanane sApekSa siddha karavA sudhI ApaNe pahoMcI gayA zuM 'te cAle che, te cAlato nathI. te dUra che ane te atyaMta najIka chIe. Ano artha ema thayo ke anekAntavAdano vijJAnamAM praveza kuM paUNa che. te samasta jagatanI aMdara paNa che ane te samasta jagatanI thayo che. bahAra paNa che ja." A sRSTi vizenA vijJAnanA darzanane, A sRSTinA svarUpane, upaniSadanA A maMtramAM paramAtmAnA svarUpanuM kathana thayuM che. gatine, sRSTinA saMcAlanane prakriyAne-Ama sarvatra sApekSavAda siddha zuM ahIM paNa paramAtmA mATe paraspara virodhI jaNAya tevA guNonuM karIne vizvanA mahAna vaijJAnika AlbarTa AInsTAIna ke zuM kathana thayuM ja che. te cAle che ane cAlato nathI, te dUra paNa che ane anekAntavAdano vijJAna kSetramAM praveza kara2ve che. bhale, temaNe ke 6. atyaMta najIka paNa che ja. te jagatanI aMdara paNa che ane bahAra jainadarzanano abhyAsa na karyo hoya ke bhale teoe 'anekAntavAda' A paNa che ja! zabda sAMbhaLyo paNa na hoya! ane kAntavAdane svavirodhI siddhAMta kahenArA dArzaniko ! 6. bhagavAna buddhanuM mauna 8 sAMbhaLo ! ahIM upaniSadanA RSi zuM kahe che? ahIM eka svarUpe jIvana ane astitvanuM svarUpa evuM ane eTaluM agAdha ane huM anekAMtavAda, cAvAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane anekAMtavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSaka ja anekaodvIda, syAd vAda ane teyavAda vizeSAMka 4 anekantivIda, sthIrvAda
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 43 vAda, svAduvAda ane zuM rahasyapUrNa che ke tenA vize koI nizcayAtmaka vidhAna karavuM bahu zuM samajavuM?" zuM muzkela che. A satyane samajIne bhagavAna buddha AtmA, paramAtmA, sokreTisa to tvarita uttara Ape chezuM asitvanuM svarUpa Adi rahasyapUrNa vigato vize mauna ja rahyA che. 'DelphInI devInI vAta sAcI che. mArA ane tamArA vacce ATalo 5 bauddha dharmamAM AtmA-paramAtmAno vicAra thayo nathI. ja phera che.' I boddha darzanamAM AtmA-paramAtmAno svIkAra nathI. vastutaH 'tame jANatA nathI ane tame e paNa jANatA nathI ke tame jANatA ? huM bhagavAna buddha AtmA-paramAtmAno InkAra nathI karyo. teo mAtra nathI. tame ajJAnI cho, paraMtu tamane tamArA ajJAnanI paNa jANa kuM te vize mauna ja rahyAM che. temanA maunano pachIthI InkAravAcaka artha nathI.' na karI levAmAM Avyo che. bhagavAna buddha koI gAma, nagara ke samAjamAM "huM paNa jANato nathI, paraMtu huM eTaluM to avazya jANuM chuM ke che jatA tyAre pahelAM bauddha bhikSuo Dhola vagADIne bhagavAna buddhane huM jANato nathI. huM paNa ajJAnI chuM, paraMtu mane mArA ajJAnanI amuka prazno na pUchavAnI saune sUcanA ApatA. A praznonI yAdImAM jANa che." chuM AtmA-paramAtmA viSayaka praznono paNa samAveza thato. eTaluM ja juo jJAnI sokreTisa paNa potAne jJAnI gaNatA nathI, kAraNa zuM kuM nahi, paraMtu nirvANa ke je bauddha dharmanuM parama prAptavya che, tenA ke A aphATa ane agAdha rahasyapUrNa astitvane koNa jANI zake? huM OM svarUpa vize paNa buddha ane bauddha dharma mauna ja rahe che. Ama zA A che-sokreTisano anekAntavAda! * mATe? kAraNa eka ja che ke A badhA tattvonuM svarUpa mAnava cetanA ApaNuM A astitva vizenuM jJAna kevuM che? 6 mATe agamya che. je agAdha che, rahasyapUrNa che, tenA vize koI kAMIka AvuMhuM nizcayAtmaka vidhAna kevI rIte thaI zake ? eka samudramAM kinArA pAse be mAchalIo rahetI hatI. eka huM bhagavAna buddha paramajJAnI puruSa che ane chatAM astitvanA A nAnI mAchalI hatI ane bIjI moTI mAchalI hatI. OM rahasyapUrNa satyo vize mauna kema rahyA che. kAraNa eka ja che, ane eka vAra nAnI mAchalIe moTI mAchalIne pUchayuMhu te che - abhivyaktinI maryAdA. 'dIdI! mANaso ahIM kinAre savAra-sAMja pharavA Ave che. teo A abhivyaktinI maryAdA dvArA ahIM koI svarUpe anekAntadarzana "samudra, samudra' ema bolyo kare che. A samudra zuM che?' huM sUcita thAya che! moTI mAchalI uttara Ape chejaina sUrioe je rahasya saptabhaMgI nyAya dvArA abhivyakta "bahena! mANasajAtane Avo lavAro karavAnI Teva che. "samudra' huM * karyuM che, te ja rahasya bhagavAna buddha mauna dvArA abhivyakta kare che. mANasoe phelAvelI eka aphavA che. ApaNe aphavAnA bhoga na banavuM." * 6 mULa vAta eka ja che. ApaNe jIvana samudranA mAchalAM chIe ane ApaNuM jIvana samudra ___ saba zayAne eka mt| viSayaka jJAna mAchalI jevuM che. zuM 7. sokreTisanuM ajJAna ahIM ApaNI pAse ane ApaNI madade anekAntadarzana Ave zuM 6 sokreTisa jJAnI puruSa che, Avo sarvasaMmata mata che. Ama chatAM che. anekAntavAda ApaNane, mAnavajAtane kahe che2. sokreTisa potAne kadI jJAnI puruSa gaNatA nahi. teo kahetA 'huM "he mArA mAnavabaMdhuo! tamArA jJAnanA pramANamAM astitva * jANato nathI. huM ajJAnI chuM.' jJAnI sokreTisa potAne jJAnI kema viSayaka tamAruM ajJAna anekagaNuM vadhu che. tethI mAchalInI jema ja gaNAvatA nathI? ajJAnI zA mATe kahe che? kAraNa spaSTa che. jJAnI jIvanasamudra aphavA gaNI kADhavAnI bhUla na karazo!" OM puruSa potAnA jJAna thakI jIvana ane astitvanI agAdha samApana che rahasyamayatAne joI zake che. tethI teo potAnA jJAnanI mayAdane koI paNa darzana jyAre anekAntavAdanA svarUpane samaje nahi ane potAnA ajJAnane joIe zake che. tethI teo jANe che ane ane tenA hArdane svIkAre nahi tyAre te darzana durAgrahI banI jAya che huM tethI kahe che-ahIM koI pUrNajJAnI nathI ane tadanusAra huM paNa che ane svamatamaMDana ane paramatakhaMDanamAM paDI jAya che. paraMtu jo huM pUrNajJAnI nathI. ApaNe anekAntavAdanA hArdane AtmasAt karI zakIe to ApaNe ekavAra DelphInI devIe jAhera karyuM ke sokreTisa grIsanA sauthI A khaMDanamaMDana ane vitaMDAvAdamAMthI bacI zakIe chIe tethI A 6 8 mahAna jJAnI puruSa che. anekAntavAda sarva darzanonuM darzana che! 8 loko sokreTisa pAse pahoMcyA ane temaNe sokreTisane kahyuM * * * $ "Apa kaho cho ke Apa jJAnI puruSa nathI; paraMtu DelphInI devIe sarasvatI niketana Azrama, kumAra chAtrAlaya pAse, jodhapara (nadI), 6 OM to kahyuM ke Apa grIsanA sauthI mahAna jJAnI puruSa cho. to amAre vAyA morabI-363642.mobAIla : 09374416610. anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svAthvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivIda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekottavAda, sthIrvAda anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda hu anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMttavAda, syAdvAda 'anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 44 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane anekAntadarzanA || bhANadevajI anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda bhUmikA ane taviSayaka ApaNAM AMzika darzanane prajJAvAna jaina sUrioe " The life is a mystery and it is to remain a mystery potAnI prajJAvaMta dRSTithI joyuM che ane temAMthI eka mUlyavAna darzana de for ever. pragaTa thayuM che. te che - anekAntavAda ke syAdvAda. "jIvana eka rahasya che ane te sarvadA eka rahasya ja raheze." anekAnavAdanuM svarUpa jIvana ane astitva agAdha, aphATa ane aTala che. tene jainadarzana vAstavAdI darzana che. tadanusAra te mana ke AtmAthI zuM sAMgopAMga ane sAdyata koI jANI zake nahi. atirikta sRSTinI sattAno svIkAra kare che. jagata mithyA che-A trasvedanAM nAsadIya suktanA aMtima be maMtro A pramANe che- darzanano jainadarzanamAM svIkAra nathI. vo adhdhA ved va da ka vIvata, 3eta manAtA ta Dya visRSTi: I have prazna e che ke jainadarzana A vAstavika jagatanA tattvonuM savA maNa visarganenAtha, veH yata bAvapUrva || darzana kaI rIte kare che ane tene abhivyakta kevI rIte kare che. -Rve; 6 0-6 21-6 koI paNa vastu, paristhiti, ghaTanA, tathya ke vyakti vize ApaNe A saSTi kyAMthI AvI ane kaI rIte utpanna thaI, te koNa koI eka vidhAna karIe chIe tyAre te vidhAna ekadezIya ke ekAMtika zuM jANI zake ane koNa kahI zake ? devo paNa A sRSTi racAyA pachI hoya che; kAraNa ke astitvanI bahudezIyatA koI eka ekadezIya huM utpanna thayA che, tethI A sRSTi kevI rIte utpanna thaI te koNa jANe vidhAna dvArA yathArthataH abhivyakta karI zakAya nahi. AvI 6 abhivyakti ekAMgI ja hoya che. jenadarzana A svarUpanA iyaM visRSTiryata AbabhUva yadi vA dadhe yadi vaan| ekAMgIpaNAthI sAvadhAna che ane tethI te ekAMgIdarzanane badale ? yo asyAdhyAkSa: parame vyoman tso aGga veda yadi vA na ved|| anekAMgIdarzana sUcave che. A anekAMgIdarzanane anekAntavAda ve; 10.26-7 kahevAmAM Ave che. anekAntavAda eTale sarvadezIya darzana. A suSTi jemAMthI Avirbhata thaI che, te paramAtmA paNa tene anekAntavAdane syAdvAda paNa kahevAmAM Ave che. 'cAt' % dhAraNa karI rAkhe che ke nahi? paramAkAzamAM A sRSTinA parama zabdano artha ahIM 'amuka dRSTikoNathI' ke 'amuka apekSAe' evo ? 8 adhyakSa parabrahma paramAtmA paNa A sRSTinA rahasyane pUrNataH jANatA thAya che. Ama anekAntavAda eTale aneka dRSTibiMdunA svIkArapUrvaka 8 zuM haze ke teo paNa nahi jANatA hoya?' kathana. pratyeka tattva aneka lakSaNo ke pAsAMothI yukta che. tadanusAra | A be maMtro dvArA zuM sUcita thAya che? anekAntavAda tattvanI anekaTezIyatAnI abhivyakti che. astitva eka rahasya che ane gahana rahasyane pUrNata: ukelI anekAntadRSTimAMthI nayavAda arthAt saptabhaMgI naya phalita thAya * zakAya tema nathI. RtaMbharA prajJAnA prakAzathI A mULabhUta rahasyane che. anya rIte kahIe to saptabhaMgInaya dvArA anekAnta darzana vadhu ? zaSio kyAreka kAMIka aMze joI zake che. pUrNataH to nahi ja ! spaSTa rIte abhivyakta thAya che. huM jeTaluM joI zakAya che, tene paNa pUrNataH vyakta karI zakAtuM nathI. jaina dArzaniko dravya ke tattvanA pratyeka guNanA vidhiniSedhane $ A darzana AMzika che ane abhivyakti to AMzikanI paNa AMzika sAta prakAranA zabda prayogo dvArA abhivyakta kare che, darzAve che tene saptabhaMgInaya kahevAmAM Ave che. A saptabhaMgI nyAya A jo jIvana ane astitva viSayaka ApaNuM jJAna AvuM ane ATaluM rIte darzAvAya che. AMzika che to ApaNe jIvana ane astitvanA svarUpa vize koI nizcayAtmaka, sarvathA nizcayAtmaka vidhAna na ja karI zakIe. 2. syAt nAsti ApaNuM samarthamAM samartha darzana paNa AMzika darzana ja che ane 3. syAt asti ca nAsti ca tadanusAra ApaNuM taviSayaka koIpaNa vidhAna paNa AMzika, 4. syAt avaktavyam chuM ekadezIya ane ekAMgI ja rahevAnuM che. 5.syAt asti ca avaktavyam ca jIvana ane astitvanA A ati gahana ane rahasyapUrNa svarUpane 6. syAt nAsti ca avaktavyam ca anekottavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAdvAda, syAsvAda ane teyavAda vizeSaka ka anekIttavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekIttavAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syodgA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 45 vAda, syAdavAda ane 7. syAt asti ca nAsti ca ghaDo, paTa Adi anya kAMIka tarIke astitvamAna nathI. uparyukta vidhAnomAM 'cAt' zabda atyaMta mahattvapUrNa che. A prathama dRSTie joIe to saptabhaMgI nayanA A prathama ane thAya che ke koIpaNa eka vidhAnasabhya kaI dvitIya vidhAna vacce pUrNa virodha nathI. A dvitIya vidhAna prathama * vidhAnone bAkAta rAkhIne nirapekSa svarUpe sAcuM na hoI zake. pratyeka vidhAnanuM pUrNa virodhI nathI. A dvitIya vidhAna ghaDAnA astitvano zuM nirNaya ke vidhAna sApekSatAnI chApathI aMkita che. pratyeka vidhAna InkAra karatuM nathI, paraMtu temAM vidhAyaka svarUpe hAjara na hoya ? huM koI eka viziSTa dRSTibiMduthI arthAta viziSTa ghaTakanI hAjarInA tevA anya lakSaNone dhyAnamAM levAmAM Ave to ane tyAre ja huM 8 dRSTibiMduthI sAcuM che. Ama ApaNA sarva nirNayo sApekSa che. Ama tenA astitvano InkAra karavAmAM Ave che. Ano artha ema karavo ahIM nirapekSavAdanI dhAraNAnuM khaMDana che. joIe ke ghaDo astitvamAna na hoya to tenuM astitva svIkArI huM have ApaNe anekAntavAdanA A saptabhaMgI nyAyane samajavAno zakAya nahi. * prayatna karIe, ahIM ApaNe samajaNanI spaSTatA mATe eka ghaDAnA A prathama ane dvitIya vidhAna te saptabhaMgI nayanA muLa vidhAno huM astitvane dRSTAMta tarIke laIe chIe, tema samajavuM. che. bAkInA pAMca vidhAno temanA AdhAre phalita thAya che, tema chuM 1. cAt ghaDo astitvamAna che. samajavuM joIe. A vidhAna prathama dRSTie sUcita kare che ke amuka dRSTibiMduthI 3. cAt thaDo astitvamAna che ane astitvamAna nathI ru ghaDo astitvamAna che. A vidhAna samajavA mATe UMDo vicAra karavo Avazyaka che. 8 padArtha sAthe saMbaMdhita cAra mukhya tattvo che-(1) dravya (2) kSetra ghaDo che ane nathI. A baMne eka sAthe kevI rIte sAcuM hoI zake ? kuM (3) kALa (4) paryAya. A vidhAna A rIte samajavuM joIe-ghaDo sva-dravya-kALa-kSetraA cAra tattvo vidhAnanA viziSTa dRSTibiMdune nizcita kare che. paryAyanA dRSTikoNathI astitvamAna che, paraMtu para-dravya-kALa-kSetrache A cAreya tattvone A rIte samajI zakAya paryAyanA dRSTikoNathI joIe to te astitvamAna nathI. (1) dravya-ghaDo mATI nAmanA dravyathI banela che. A viziSTa A tattvane saraLa rIte Ama rajU karI zakAya. kuM dRSTibiMduthI jotAM kahI zakAya ke ghaDo astitvamAna che. ghaDo je dravyano-mATIno banelo che, te dravyathI te astitvamAna (2) kSetra-ghaDo jyAM avasthita che, te ghaDAnuM kSetra che. A viziSTa che. paraMtu anya dravyano, jemake suvarNano banelo nathI. dRSTibiMduthI jotAM kahI zakAya ke ghaDo astitvamAna che. ghaDo je kALamAM astitvamAna che, te kALa sivAyanA kALamAM zuM 8 (3) kALa-je vartamAna samayamAM ghaDo astitvamAna che. te ghaDAnA astitvamAna nathI. astitvano kALa che, samayanA A viziSTa gALA daramiyAna tenI ghaDo je kSetramAM astitvamAna che, te kSetramAM astitvamAna che upasthitinA dRSTibiMduthI nihALatAM ghaDo astitvamAna che. tema paraMtu te kSetra sivAyanA kSetramAM astitvamAna nathI. dRSTAMtataH ghaDo kahI zakAya; paraMtu utpatti pUrve ane vinAza pachI ghaDo nahi hoya. eka oraDAnA eka khUNAmAM astitvamAna che, paraMtu te oraDAnA # A dRSTikoNathI ghaDo astitvamAna che, tema kahI zakAya nahi. anya khUNAmAM astitvamAna nathI. { () paryAya-A "paryAya' dvArA ghaDAnuM svarUpa ke AkAra sacita ghaDo je svarUpamAM astitvamAna che, te sivAyanA svarUpamAM zuM thAya che. A viziSTa svarUpanA dRSTikoNathI nihALatAM ghaDo astitvamAna nathI. huM astitvamAna che, tema kahI zakAya. paraMtu A svarUpa sivAya ghaDo Ama ghaDo astitvamAna che ane astitvamAna nathI. A baMne astitvamAna che, tema na kahI zakAya. vidhAna satya hoI zake che. Ama A prathama vidhAnano artha evo che ke dravya, kSetra, kALa A vidhAnamAM be paryAyonI kramika abhivyakti che. huM ane paryAyanA dRSTibiMduthI vicAratA sva-dravya-kSetra-kALa-paryAya 4. cAt thaDo avaktavya che. rUpe ghaDo astitvamAna che. prathama vidhAna ane dvitIya vidhAnane kramika rIte levAmAM Ave huM 2. cAt ghaDo astitvamAna nathI. che tyAre tRtIya vidhAna bane che ane prathama ane dvitIya vidhAnane hai zuM A vidhAnano artha e che ke ghaDAnA dravya-kSetra-kALa-paryAyanA yugapat levAmAM Ave che, tyAre temAMthI A caturtha vidhAna bane lakSaNonI gerahAjarInA dRSTibiMduthI nihALatAM ghaDo astitvamAna che. nathI. A vidhAnane vadhu spaSTa karavA mATe kahI zakAya ke para-dravyanuM prathama ane dvitIya yugapat levAmAM Ave tyAre astitva ane kSetra-kALa-paryAyathI ghaDo astitvamAna nathIAno artha ema ke abhAva, A baMne khyAlo eka sAthe svIkAravAmAM Ave che. Ama chuM hu anekAntavAda, cArvAda ane yavAda vizeSAMka akAtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 akIdvIda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ke aookottavAda, sthIrvAda anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka akAtavAda, sAduM vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, sthIrvAda anekAMtavAda, syAsvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane teyavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, svAsvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cAMdya pRSTha 469 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 kavAda, svAduvAda ane hu anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka 6 anekAMntavAda, syA dUrvAda ane vAyavAda vizeSAMka cha akAtavAda, syAd vAda aoo nayavAda vizeSAMka 5 akAdvAda, cArvAda je bane tyAre te avaktavya banI rahe che. zakya nathI. A rIte A anekAnta darzana che, ane ekAnta darzana che $ ghaDAnA astitva ane abhAva A baMne svarUpane eka sAthe nathI. darzAvavA hoya tyAre te mATe koI zabda nathI tethI tene ahIM 'ghaDo koI paNa padArtha ke paristhitinuM pratyeka pAsuM A sAta avaktavya che' ema kahevAmAM Ave che. dRSTibiMduothI nihALI zakAya che. AmAMnuM pratyeka dRSTibiMdu satya che. astitva ane abhAva-A baMne pAsAM pratye ekI sAthe dhyAna che, paraMtu koI dRSTibiMdu pUrNa nathI. sAMgopAMga nathI. samagra satya manovaijJAnika ane tArkika rIte azakya lAge che. sAta dRSTibiMduonA samanvayamAM che. 3 sat ane asat--A baMne paraspara niSedhaka che ane tethI eka vastunA nirNayano A saptabhaMgInaya jainadarzananI viziSTa ane 6 ane samAna vastumAM baMnenuM eka sAthe AropaNa azakya che. AthI advitIya paddhati che. ke "ghaDo avaktavya che" ema kahevAno prasaMge upasthita thAya che. sAmAnyataH pratyeka darzana potAnA matanuM khaMDana ane anyamatanuM chuM $ 5. syA thaDo astitvamAna che ane avaktavya che. khaMDana karavAmAM rAce che. tyAre jainadarzanano A anekAntavAda $ ghaDo astitva dharAve che. te mAnya che, paraMtu ghaDA vize badhuM kahI udAratApUrva kahe che$ zakAya tema nathI, tethI astitvamAna hovA chatAM ghaDAmAM ghaNuM 'hA, sAt tamArI vAta paNa sAcI hoI zake che." avyaktavya paNa che. ane yAda rahe! anya dArzanikonI jema jaina dArzanika sAmAnyataH Ama ahIM astitva ane avaktavyapaNuM, eka sAthe che. khaMDana-maMDanamAM paDyA nathI. Ama banyuM che, tenA pAyAmAM jaina astitvamAna hoya te badhuM ja vaktavya nathI. tadanusAra sUrionuM A anekAntadarzana che. dharmane nAme saMgharSo jaino kadI huM astitvamAna vastu sAthe avaktavyapaNuM paNa hoya ja che. karatA nathI. tema banavAnA kAraNo A be che-jaina darzanano ? 6. syAt ghaDo astitvamAna ane avaktavya che anekAntavAda ane jaina-AcAranI ahiMsA! - A vidhAnano artha A rIte thaI zake A anekAntavAde ane A ahiMsAnA mahAna siddhAMte jainone zuM OM ghaDo tenA abhAvadarzaka pAsAMmAMnA saMbaMdhamAM astitvamAna nathI, khUba zAMtipriya prajA banAvI ane rAkhI che. jaina maMdiro banAve che zuM paraMtu tenA astitvadarzI ane abhAvadarzI svarUponA dRSTibiMduthI che, paraMtu anya dharmanA maMdiro toDe tevI kalpanA paNa koI na karI che 8 nihALatA te "avaktavya' banI rahe che. zake. A duSkRtyomAMthI jainone koNa bacAve che? anekAntavAda zuM - jema astitva avaktavya hoya che tema nAstikatva paNa avaktavya ane ahiMsA ! ja hoya zake che. jainadarzananA sAta pAyA chehuM 7, cAtu ghaDo astitvamAna che, astitvamAna nathI ane 1. ane kAntavAda, 2. ahiMsA, 3, navakAra maMtra, 4. karmano avaktavya che. siddhAMta, 5. tapa, 6. cauda guNasthAna 7. nava tattvo-(1) jIva zuM ghaDo potAnA guNadharma pramANe astitvamAna che; potAnA (2) ajIva (3) puNya (4) pApa (5) Asava (6) saMvara (7) zuM huM abhAvadarzaka guNadharmo pramANe astitvamAna nathI. nirjarA (8) baMdha (9) mokSa. A baMne dRSTibiMduone ekI sAthe letAM te "avaktavya" che. A sAteya tattvano tAttvika AdhAra zuM che-A tAttvika AdhAra chuM ahIM ghaDAnA traNeya dRSTibiMdunuM saMyojana che-astitva, nAstitva che-anekAntavAda arthAt ane kAnta darzana ! ane avaktavya! samApana A sAteya vidhAnone ApaNe A prakAre mUkI zakIe. vizvanA dArzanikoe anekAntavAdanI jeTalI noMdha levI joIe, prathama ane dvitIya vidhAno mULabhUta vidhAno che. teTalI lIdhI nathI, kAraNa ke jeno ane jainadharma anAkramavAdI ke prathama ane dvitIya vidhAnane kramika rIte mUkatAM tRtIya vidhAna ane apracAraka prajA che. jainone saMkhyAmAM rasa nathI ane vijaya ane baMnene yugapata mUkatAM caturtha vidhAna phalita thAya che. paNa meLavavo nathI. huM AmAMthI prathama dvitIya ane tRtIya vidhAna sAthe caturtha vidhAna Ama chatAM potAnI dRSTinA vikAsa mATe ApaNe sau A zuM 6 umeratAM anukrame pAMcamuM, chaThuM ane sAtamuM vidhAna phalita thAya che. mahAnadarzana-anekAnta darzanane AtmasAt karIe to temAM saunuM che koIpaNa paristhiti vize A sAta svarUpe vidhAna karI zakAya che kalyANa che. chuM - che, nathI, che nathI, avaktavya, che avaktavya, nathI avaktavya sarasvatI niketana Azrama, kumAra chAtrAlaya pAse, jodhapara (nadI), 6 che ane che nathI avaktavya. A sAtathI atirikta AThamuM koI vidhAna vAyA morabI-363642. Teliphona : 093744166 10. anekAntavAda, svAdurvAda ane vAyavAda vizeSAMka akAdvAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAntavAda, cArvAda ane yavAda vizeSaka = anekaodvAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekantivAda, strInkvIda anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAsvAda ane tayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAddA mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 47 vAda, svAduvAda ane anekAntavAdanI vyavahArika bhUmikA 1 guNavaMta baravALiyA ane yavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka 4 akIttavAda, syAdvAda anekAntavAda, syA dUrvAda ane rIvAda vizeSAMka akodvAda, syAdvAda ane nayavAda viroSaka 4 anekAntavAda, svAduvAda che [ lekhaka vyavasAye cArTarDa ekAunTanTa che. jene sAhitya ane jena ciMtanane lagatA aneka pustakonA lekhaka, saMpAdaka che. jene jJAnasatranuM Ayojana karI jJAna-saMvardhananI pravRttimAM satata kAryarata che. hAlamAM jena vizvakozanI pravRti sAthe saMkaLAyelA che. prastuta lekhamAM temaNe anekAntavAdanI vyavahArika bhUmikA samajAvI che.] anekAMtavAda ke sApekSavAda e vastune yathArtha rUpe jaNAvanAra e barAbara nathI. vastumAM rahelA anaMtadharmomAMthI ekanI paNa upekSA huM che che tethI te yathArthajJAna che. ekAMtavAda e nirapekSavAda che. tethI (apalApa) karyA vinA vastunA sarvadharmano samanvaya karanAra tarIke che vastune ayathArthapaNe ane viparIta rIte batAvanAra che - tethI te oLakhAvIe te ThIka che paraMtu ekAMtavAdanA pAyA para racAyelA hiM mithyA che. apramANa che. syAdvAda zrutarUpI pramANa vaDe jANelI sarva dharmo ke sarvadharma mArgo mukti apAvanArA che. ema kahevuM te che kuM vastunuM jJAna e ja asaMdigdha ane nirmAta che. bhrAMti ane saMdeha nitAnta asatya che. vahevAramAM syAdvAdIno sarvadharma samanvayavAda chuM e jJAnanA doSa che. duSita jJAna vaDe thatI prakRti yathArtha na hoya. ke sarvadharma tulanAvAda judo ja che te satyane satyarUpe ane asatyane huM * yathArtha prakRti vinA ISTa siddhi na thAya. ISTa siddhi mATe jema yathArtha asatya rUpe oLakhI asatyano parihAra ane satyano svIkAra ka ke prakRtinI jarUra che tema yathArtha prakRti mATe asaMdigdha (zaMkA ke karavAmAM rahelo che. uM karyujhana vagaranuM) bhrAMti rahitanA jJAnanI jarUra che. AvA jainadarzanamAM "syAdvAda' tattvajJAnane samajavA mATe je paddhati 4 zuM sApekSajJAna vaDe heyanuM dAna (je je choDavA jevuM che te choDI zakAya), taiyAra karavAmAM AvI che tene 'naya" nAmathI oLakhavAmAM Ave che. zuM 6 upAdeyanuM upAdAna (je graha karavA yogya che tene jIvanamAM grahaNa "naya' zabdano artha ApaNe apekSArthe thatuM vastunuM jJAna Relative $ ka karavAnI pUrvabhUmikA pAtratA sarjAya) ane upekSaNIyanI sAcI upekSA Knowledge evo karIzuM. * rojabarojanA jIvanamAM tenI mAdhyastha bhAva dvArA upekSA karI zakAya. A nayanA mukhya be vibhAga che. zuM koIpaNa kathana nirapekSapaNe satya nathI. satya haMmezAM ApaNA (1) dravyArthika eTale vastunA sAmAnya svarUpane saMbhave te zuM dRSTibiMduone sApekSa che. mAnavI potAnI dRSTi choDI bIjAnI (2) paryAyArthika eTale vastunA vizeSa svarUpane samajAve che te ? dRSTithI paNa joze to bIjAnI vAta paNa sAcI che evuM mAnavAthI sAta naya paNa svIkAravAthI aDadhuM jagata zAMta thaI jaze. - 1: naigama 2: saMgraha 3: vyavahAra 4: RjusUtra 5: zabda 6: 9 anekAMtavAdane nAme keTalIka gerasamajaNo phelAya che. keTalAka samabhirUDha 7: evaMbhUta kuM kahe che ke syAdvAda e saMzayavAda che. vaLI keTalAka Adhuniko kahe dharmanA AcaraNa mATe jainadArzanikoe ene nizcaya ane vahevAra chuM huM che ke syAdvAda e samanvayavAda che. vastutaH bemAMthI eka vAta paNa naya ema be vibhAgamAM vaheMcyA che. ahIM nizcayano artha mULabhUta huM che barAbara nathI. siddhAMta dhyeya athavA eka ane abAdhita satya evo thAya che. mATe kuM sAdvAda e saMzayavAda nathI paNa sarva saMzayono cheda uDADanAra vahevAra nayamAM e siddhAMtanI pUrti mATe vahevAramAM AcaravAmAM huM nizcitavAda che. je apekSAe je vAkya kahevAya te apekSAe te upayogI thAya evI bAbatono samAveza karavAmAM Avyo che. mULa che kuM vAkya tema ja che ema cArvAda "ja' kAra pUrvaka kahe che. dAkhalA siddhAMtano bAdhaka virodhI ke umUlaka hoya evA vyavahArano Ama $ tarIke syAdavAdI dravya dRSTie AtmAne nitya "ja' mAne che ane paNa emAM samAveza thato nathI. * paryAya dRSTie anitya ja mAne che. dravya dRSTie nitya paNa che ane pratyeka vastu aneka dharmAtmaka che. A aneka dharmAtmaka eTale ke huM anityapaNa che, ke paryAdRSTie anitya paNa che ane nitya paNa che, pratyeka vastune eka nahi paNa vividha bAjuo hoya che. AmAMya ? huM ema syAdvAda kahetA nathI, "ja' kAra pUrvaka kahevA chatAM syAt pAchI khAsa khyAlamAM rAkhavAnI ane samajI levAnI vAta e che ke A 8 padano prayoga te eTalA mATe kare che ke AtmA jema dravya dRSTie aneka dharmomAM paraspara virodhI evA guNadharmo paNa hoya che." OM nityadharmavALo tema paryAya dRSTie anityadharmavALo paNa che. e jhera eka ja hoya che. pramANa ane avasthAbhede te mANasane mAre vAtanuM vismaraNa thAya to ekAMtavAda AvI jAya ane ekAMtavAdathI paNa che ane jIvADe paNa che. mAratI vakhate e jhera kahevAya che ane huM * tattva pAmI zakAya nahIM. Ama anekAMtavAda paryApta nirNaya karanAro jIvADatI vakhate e auSadha amRta kahevAya che. eka ja vastuno A ke zuM nizcitavAda che. paraspara virodhI svabhAva thayo. vahevAramAM ghaNAM tene samanvayavAda tarIke oLakhAve che paraMtu mULa vastu ekanI eka hovA chatAM tenA judA judA svarUpo judA che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane anekAMntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAdu vAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdurvAda
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIThThI. pRSTha 48 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, svAduvAda ane vAda ane nayavAda hu anekantivAda, spArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda viroSaka 9 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka = anekAntavAda, * judA nAmathI oLakhAya che. A judA judA svarUpo pAchA paraspara Azraya laIne AvI ghaNI vAto spaSTatAthI samajAvI che. $ virodhI guNa dharmovALA hoya che. lokhaMDa eka vastu che. temAMthI Adhunika manovijJAna zAstrIo kahe che ke, dareka mANasomAM zuM banAvavAmAM AvatAM DhAla, talavAra, cAka, kAtara, ane soya vigeremAM 'DaoNkTara jekila ane misTara hAIDanI' jema paraspara virodhI, - lokhaMDa hovA chatAM te badhA judA judA nAme oLakhAya che ane vaLI uttara dhruva ane dakSiNa dhruva jeTaluM aMtara dharAvatI vRttio hoya paraspara virodhI kAma paNa kare che. talavAra kApe che jyAre DhAla ene ja che. eTale, koIpaNa saMsArI mANasane sarvathA sAro athavA kApavA detI nathI. kAtara cIrA pADI zake che jyAre soya e cIrAne sarvathA kharAba-bro-ema kahI zakAya ja nahi. huM sAMdhIne pAchA eka karI de che. eka sajjane potAnA nAmathI eka sArvajanika davAkhAnuM $ pistola ApaNAM hAthamAM hoya che tyAre ApaNuM rakSaNa kare che. bAMdhavA mATe paMdara lAkha rUpiyA ApyA. tene tyAM kAma karatA # pratipakSInA hAthamAM jAya to e ja pistola ApaNuM mota nIpajAve eka nokarane oparezana karAvavA mATe jarUrI paMdara hajAra rUpiyA E che. ahIM pistolano kSetrabheda thayo. pelA jheramAM (pramANa) bhAvabheda ApavAnI temaNe ghasIne nA pADI. pariNAme jarUrI sAravAra pelo $ thayo hato. gumAsto meLavI nA zakyo ane enuM avasAna thayuM. mANasanI paNa bacapaNa, kizorAvasthA, yovana, AdheDa avasthA, A sajjana mATe ApaNe zuM kahIzuM? dayALu? udAra? ivRddhAvasthA ane aMtima avasthA joIe chIe. deha ane nAma eka ja nirdaya ? adhama ? javAba ApavAnI kazI AvazyakatA nathI. saheje * hovA chatAM kALabhede kALanI apekSAe-keTalA svarUpo thayA? temAM samajAI jAya evI vAta che. huM pAchA paraspara virodhI, A virodhI paNa mAtra dRSTi puratA ja, dekhAva AvA AvA to aneka dRSTAMto bhinna bhinna kSetromAM jovA OM che puratA ja nahi. svabhAva paNa pAcho parasapara virodhI hoya che. maLaze. e badhA uparathI saheje samajAze ke "eka ja vastu che ane saMskRtamAM vidvAna 'to' jarmana bhASA mATe 'Dha' kahI zakAya. Ama nathI' ema jyAre jaina dArzaniko kahe che te anekAMta dRSTithI kahe ke eka vyakti vidvAna paNa ane 'Dha' paNa che. che ane te yathArtha che, ema kahevAmAM teo taddana sAcA che. A che. sapheda dIvAlavALA rUmamAM pILA raMganI rAtre lAITa thAya tyAre vAtano svIkAra ApaNe karavo ja joIe. * dIvAla pILI lAge. divase jonArane sapheda lAge. eka apekSAe anekAMta dRSTinI AvI vAto khUba ja samajavA jevI che. jo huM banne sAcA che ane banne khoTA paNa che. barAbara samajAI jAya to, pachI jagata ane jIvananI tamAma ghara mAlika Ano phoDa pADI zake. samasyAono ukela bahu ja saraLatAthI AvI jAya. dravyabheda-dravyanI apekSAe te ekano eka ja deha sukomaLa vajU anekAMta dRSTi rAkhIne A vAtano vadhAre vicAra karIzuM to, 7 jevo majabUta, mAMdalo, taMdurasta, sazakta, azakta, dADhI mUcha eka ja vastumAM sattva ane asattva, nityattva ane aniyattva vagarano, dADhI mUchavALo, TaTTAra, vAMko, makhamala jevo mulAyama ane tema ja ekatva ane ane katva vagere eka ja samaye rahe che, e zuM karacalIovALo jarjarIta paraspara virodhI guNadharmovALo paNa bane samajavAmAM kazI muzkelI nahi naDe. e badhuM jovA ane samajavA mATe, anekAMtavAdano Azraya levo paDaze. eno AdhAra jo na chuM e ja deha kSetranI apekSAe aMgreja, amerikana, yuropiyana, Aphrikana, laIe to te ApaNane kadIpaNa nahi samajAya. # baMgALI ane gujarAtI vagere judA judA nAme oLakhAya che. eka ane aneka eka sAthe eka samaye rahe che, te samajavAmAM 6 bhAvanI apekSAe ja mANasa saumya, raudra, zAMta, azAMta, sthira, to AjanA A vijJAnavAdI aNu-paramANu-saMzodhana yugamAM huM asthira, dhIra, adhIra, chIcharo, gaMbhIra, rUpALo ane kadarUpo paNa kazI muzkelI nahi naDe. 8 dekhAya che. vastunuM niyatva ane aniyatva samajavuM paNa saheluM che. badhuM 8 kALanI apekSAe ene ja ApaNe bALaka, kizora. yuvAna AdheDa ja parivartanazIla che; A vAta to sau koI svIkAra che. dravya, huM ane vRddha kahIe chIe. Ama manuSyano deha ekano eka hovA chatAM, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe tathA avasthA (paryAya) bhede kuM vastu tarIke eka ja hovA chatAM dravya-kSetra-kALa-bhAvanI bhinna bhinna eka ja vastu aneka parivartana pAme che. e parivarzanazIla che apekSAthI judo judo dekhAya che. judo judo banI jAya che. A badhuM eTale ene anitya kahI zakAya-anitya che. chatAM, enuM mULa B ApaNe sAcuM mAnIe ja chIe. badhAM mAne che. A badhuM e niHzaMka dravya, judA judA svarUpamAM paNa emAM kAyama rahe che, eTale ene E puravAra kare che ke koI paNa padArthamAM paraspara virodhI evA guNadharmonuM nitya paNa kahI zakAya-nitya che. ekaluM nitya kahevuM e jema huM astitva hoya ja che. A vAtano svIkAra karavAmAM have kazI aspaSTatA khoTuM Thare tema ekaluM anitya kahevuM e paNa khoTuM che. kuM nahi rahe, kaMI muzkelI nahi rahe. jaina dArzanikoe anekAMtavAdano A parivartana paNa sahasA-ekAeka nathI thatuM. e eno syavAda anekAntavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka aokodvAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMntavAda, anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAsvAda ane tayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 49 vAda, svAduvAda ane ane nayavAda vizeSAMka cha anekantivIda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda anekAntavAda, svAdurvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMntavAda, svAthvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda zuM samaya le ja che. kapaDuM ekadama meluM thatuM nathI, cokhAmAMthI bhAta mahAsAgara samo jaina tattvajJAnano anekAMtavAda ubho che. enI zuM huM ekadama nathI banI jato, ghauMmAMthI sIdhI roTalI nathI banatI ane samajaNa e ja sAcI samajaNa che. A vAta svIkAravAmAM have kazI huM zuM bALaka ekadama vRddha nathI banatuM. A badhAno eka kALakrama che. AvA Apatti rahe che? nathI rahetI. haju thoDuMka vizeSa spaSTikaraNa karIe. kai badhA parivartano chatAM enI mULa vastuno sarvathA nAza paNa nathI satya ane asatyane badale ApaNe satya ane asatva evA be thato. | zabdo mUkIe. A baMnemAM paraspara virodhI evA guNadharmo che. paNa, che ke mATImAMthI ghaDo jyAre banAvyo tyAre te ghaDAnA svarUpamAM paNa ahIM ApaNe pelI cAra apekSAne, catuSTayane lAvIne mUkIzuM to jaNAze ke kuM mULa padArtha mATInuM astitva to rahyuM ja. e ghaDAnA jyAre TukaDA svadratyakSetrakALabhAvathI ke satva che, te ja sattva paradravyakSetrakALa bhAvathI chu $ thAya che, tyAre, enA e bIjA svarUpamAM paNa mULa dravya mATInuM asattva che. 8 astitva hoya che. A dravya-kSetra-kALa-bhAvanI apekSAmAM sva zuM ane para zuM? A e ja nyAye tattvajJAnanI bhUmikA upara, koIpaNa vastutattvane vAta navI AvI, kema? kazA saMbhramamAM na rahevAya eTalA khAtara * sarvathA satya ke asatya, sarvathA nitya ke sarvathA anitya ema mAnavuM eka TUMkI samajaNa ApaNe ahIM laI laIe. jyAM pote' che e zuM e paNa bhUla che. badhA ja vastutattvo jevA che tevA ja rahevAnA hoya, emAM "sva' ane jyAM 'pote' nathI e 'para'. A viSaya upara ApaNe zuM huM paraspara virodhI guNadharmo jo na hoya ane e parivartanazIla na hoya to AvIe tyAM sudhImAM Ano thoDoka vicAra jo karI rAkhazo to te che ka pachI enuM astitva kevaLa nirUpayogI banI jAya che. vakhate e samajavAnuM bahu saheluM thaI paDaze. patthara eka kALe jevo ane jevaDo che, tevo ane tevaDo ja jo A rIte asattva ane sattva, aniyatva ane niyatva, anekatva huM sarvakALe te rahevAno hoya, to pachI eno artha e thayo ke tenAmAM ane ekatva vigere paraspara virodhI guNadharmavALI bAbatone, te huM kriyAzIlatA nathI. have, enAmAM kriyAzIlatA jo na hoya, to pachI vastuone ApaNe jo vividha bAjuothI joIe to pachI e badhuM zuM 6 enA dvArA kaMI paNa kArya thAya evI AzA kema rAkhI zakAya? anekAMtAtmaka che, e vAta khUba saraLa rIte ane sahelAIthI samajAze. 6 chuM evI ja rIte, brahmane ekane ja mAtra satya mAnavAmAM Ave ane eka ja vastumAM aneka prakAranA guNadharmo hoya che e vAta jainetara chuM che enA astitvane taddana sthira temaja aparivartanazIla mAnavAmAM tattvajJAnIoe paNa svIkArelI che. je loko anekAMtavAdane pUrNapaNe zuM zuM Ave, to pachI, enAmAM kriyAzIlatAno abhAva hoI enI samajyA nathI e loko evo prazna pUche che ke "A to amArAmAM zuM $ upayogitA zuM? paNa che? jaina philasUphoe navuM zuM kahyuM?' jagatane jo sarvathA mithyA ja mAnavAmAM Ave, to pachI, jene ahIM ja, jaina dharmanI viziSTatAnuM darzana thAya che. pratyeka vastumAM che vAstavika (satya) mAnavAmAM Ave che tevA brahma sAthe eno saMbaMdha aneka guNadharmo hoya che, e dekhADavA mAtrathI ja jaina tattvajJAnane 8 joDI ja kevI rIte zakAya ! evI ja rIte jaDa ane cetanane ekabIjAthI anekAMtavAda nAma nathI ApAyuM. jainadarzane vastu, e vAta, sAbita zuM zuM taddana bhinna ja mAnavAmAM Ave to pachI ekanI asara bIjA upara karIne batAvI che. huM thAya evI AzA paNa kema rAkhI zakAya? taduparAMta, e pratyeka vastumAM 'paraspara virodhI' evA tattvo che 6 jagata jo parivartanazIla hoya to pachI, e jagatamAMthI utpanna "eka sAthe' rahelA che ane vastu mAtra "aneka guNadharmAtmaka nahi B thayuM hovAnuM vaidika tattvajJAnIo mAne che ne batAve che, te brahma paNa "paraspara virodhI evI anekaguNadharmAtmaka' che ema jaina re che paNa, parivartanazIla ja hovuM joIe. ema jo na hoya to eka tattvajJAna kahe che. A je virodhI guNadharmo che te ekAMta dRSTithI E nitya ane aparivartanazIla brahmamAMthI anitya ane parivartanazIla dekhAtA nathI. anekAMta dRSTithI ja ene joI tathA samajI zakAya che. huM huM jagata udbhave ja kevI rIte? jaina tattvajJAnanI, anekAMtavAdanI, je viziSTatA che te A che. A ekAMta nityamAMthI anitya ke ekAMta anityamAMthI nityano kaMI nAnI sUnI viziSTatA nathI. tattvajJAnanA viSayamAM e eka svataMtra udbhava kadI saMbhavI zake ja nahi. A vAta jaina mahAna siddhi che. eTalA mATe ja A anekAMtavAdane tattvaziromaNI huM tattvajJAnIoe khUba ja bhArapUrvaka ane asaMdigdhapaNe kahI che. e mAnavAmAM AvyuM che. OM vAta khUba samajavA jevI che. vaita, advaita ane enA badhA AkAraNa karuNAnA karanAra bhagavAna mahAvIranI ciMtanapradhAna hai che phATAomAMthI tathA kSaNikavAda vagere badhAM ekAMta tattvajJAnomAMthI tapasyAe temane anekAMta dRSTi sujhADI ane emanI satpanna zodhano che 3 A badhI samajaNa maLatI nathI. kemake e badhA pAchaLa darzAvyuM che te saMkalpa saphaLa thayo. emane potAne sAMpaDelI e anekAMta dRSTi cAvIthI 6 mujaba eka naya (ekAMtajJAna)nA AdhAre ane ekAMtika nirNayo vyaktigata tema ja sAmUhika jIvananI vyAvahArika ane pAramArthika che re dvArA racAya che. e badhAnI sAme sarovaranA samUha samakSa ghUghavAtA samasyAonA tALA ughADI nAkhyA ane samAdhAna meLavyuM tyAre ? emaNe jIvanamAM upayogI vicAra ane AcAranuM ghaDatara karatI vakhate huM anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svIvIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAntavAda, syA dUrvAda
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 50 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, cArvAda ane anekantivAda, spArvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ka anekAMntavIda, syAdrvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavIda, syAd vAda ane nayavalda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, # e anekAMta dRSTine nIce pramANenI mukhya zaratothI prakAzita karI vahetuM nathI chatAM e pravRtti tIvra ane ghAtaka hoya che. huM ane potAnA jIvanadvArA enuM anusaraNa karavAno keTalI zaratoe vizvAsaghAta, koInA gupta rahasyone vivekahIna rIte ughADAM zuM upadeza Apyo. pADavAM, dhrAsko paDe tevuM bolavuM ke samAcAra ApavA, zoSaNa ane che* rAga ane dveSamAMthI pedA thatA saMskArothI vaza na thavuM arthAta anyAya dvArA parigrahanI pravRtti paNa hiMsA che. ayogya mArge koInuM che tejasvI madhyasthabhAva dhAraNa karavo. breIna vaoNza karavuM ke SaDayaMtro racavA e hiMsA che. jyAM lagI madhyastha bhAvano pUrNa vikAsa na thAya tyAM sudhI e vicAronA vikRta arthaghaTana ane abhivyakti dvArA ApaNe hiMsaka dhyeya rAkhIne kevaLa satyanI jijJAsA rAkhavI. banI anekAMtanA hatyArA banIe chIe. AkarI, zuSka, azakya game tevA virodhI dekhAtA pakSathI gabharAvuM nahi ane potAnA ane kAlpanika vAto dvArA yuvAnone dharmavimukha banAvavAnI hiMsAthI pakSanI jema e pakSanI paNa AdarapUrvaka vicAraNA karavI ane bacIe. potAnA pakSa tarapha paNa AkarI samAlocaka dRSTi rAkhavI. aparigrahanA ekAMtika AgrahathI huM kadAca kaTTara digaMbara banI zakuM. huM * virodhI lAgatA hoya tevA bIjAnA anubhavomAMthI je je aMzo ahiMsAnA ekAMtika AgrahathI huM kadAca kaTTara sthAnakavAsI banI zakuM. huM sAcA lAge teno vivekabuddhithI samanvaya karavAnI udAratA sAthe jIvadayA ane hiMsAnA vaicArika anubaMdhathI huM kadAca terApaMthI banI zakuM. huM abhyAsa karavo. samanvaya karavAmAM mithyAbhimAnano tyAga karavo. jinapUjAmAM AraMbha-samAraMbhanI vivekaThina anivAryatA mane kadAca kaTTara jIvana vahevAramAM anekAMtanA AcaraNa mATe bhagavAnanI A mUrtipUjaka banAvI de. kaTTaratAmAM dharmajhanUna abhipreta che. dharma e amRta ka zIkhamAM sva para kalyANa abhipreta che. che, paNa jhanUna e viSa che. e viSathI ApaNe bacavAnuM che. vivekapUrvaka haiM jena tattvajJAnIoe haMmezAM evo Agraha rAkhyo che ke tIvra vicArIzuM to ahIM anekAMta vicAradhArA ApaNane bacAvI zake. ekAMta che OM buddhizakti hovA chatAMya taTastha bhAva jyAM sudhI pragaTato nathI tyAM kriyAvAda ke ekAMta jJAnavAda mokSa tarapha javAnA mArge nahIM laI jaI zake. jai 8 sudhI pUrNa satyanI prApti thatI nathI, e taTasthavRtti keLavavA mATe jJAnanI AMkha ane kriyAnI pAMkha dvArA ja A Atama paMkhI Urdhvagamana che huM ajJAna dUra karI samyakajJAna meLavavuM paDe. pUrvagraho, abhiprAyo karI zake. ane ahaMkArathI mukta thavuM paDaze. IndriyAdika vRttio sAtheno mArI vicAradhArA, daDha mAnyatA ane Agrahane kAraNe huM ke zuM saMbaMdha dharAvatA bhotika svArthane tyAgavo paDaze. vivekabuddhinA tyAgamArgamAM paNa zAMti meLavI zakuM nahi. kAmarAga ane sneharAgathI zuM zuM jAgaraNa sAthe vizva vAtsalya, karUNA ane maitrIbhAva keLavavo paDe chUTavuM hajI saheluM che, paNa dRSTirAgathI mukta thavuM kaThina che. huM vaLI. paramata sahiSNutAnI pAvana jyota pragaTe to ja anekAMtano dRSTirAgathI parAdhIna evA mane mArI dayA Ave che. dayA-dharmanA ka che anero lAbha maLe. jJAtAoe kahyuM che ke pahelAM svadayA pachI paradayA. svadayA eTale ke huM bIjo paNa sAco hoI zake, bIjI dArzanika paraMparA ne anya potAnAM jJAna, zAMti, AnaMda ane samatvanA bhAvaprANa haNavA na hai $ dharmonI vAta sahiSNutAthI sAMbhaLavI (tene mAnI levI evuM jarUrI devA te. ahIM paLe paLe bhayaMkara bhAvamaraNathI AtmarakSaNanI vAta huM nathI). tema karavAthI dharmajhanuna nivArI zakAya, anekAMta samajIne abhipreta che. potAnA bhAvaprANa haNAya tevI pravRtti svahiMsA che. dareka pAsAno vicAra karavAthI vyavahArika jIvanamAM - pati-patnI, jyAre bIjAnA bhAvaprANa haNAya tevI pravRtti parahiMsA che. mAtA-pitA, putra-putrI, bhAI-bhAI, sAsu-vahu, naNaMda-bhojAI sAdhanAnA mArge AgaLa vadhato sAdhaka viveka ane jayaNA dvArA ke jevA saMbaMdhomAM sAmaMjasya sarjAze. ziSya-guru, bhakta-guru, nokara- lohI vahe tevI sthaLa hiMsA to sahaja nivArI zake, paraMtu ahIM chuM mAlika (zeTha), saMsthAnA kAryakaro rAjakIya pakSo, zikSaka-vidyArthI, AgaLa vadhIne sUkSma ahiMsAnuM ciMtana karavAnuM che. lohI na vahe che che netA-amaladA-prajA vacce dareka tabakke hArmanI jaLavAI raheze. tevI hiMsAthI bacavAno puruSArtha sAdhakano samyaka puruSArtha che. ane A 0 anekAMta dvArA rASTranI sImAo, jaLa, jamIna, AkAza ane bhagavAna mahAvIre cIMdhelI anekAMta vicAradhArAnuM AcaraNa ja temAM & kudaratI saMpattinI vaheMcaNI mATenA gharSaNa aTakaze. anekAMtanuM sahAyaka banI zake. AcaraNa vyaktine anya dharma pratye thatI napharata rokaze paNa jyAM jyAM saMdarbha graMtha : huM sAruM che te mAruM che, mAruM che te ja sAruM che nahi paNa anekAMtanI samajaNathI anekAMta syAdvAda. lekhaka-caMdulAla zAha caMdra' che haMsadRSTino viveka, pramodabhAva ane mAdhyastha bhAva pragaTaze. tya bhAva pragaTaze. anekAMtavAda. lekha-harisatya bhaTTAcArya lohIne hiMsA sAthe saMbaMdha che. sAmAnya rIte hiMsaka pravRttimAM jaina dharmano prANa. lekhaka-paMDita sukhalAlajI chuM ApaNane lohI dekhAya che, paraMtu A to sthULa hiMsAnI vAta thaI. 601, smIta eNpArTamenTa, upAzraya lena, ghATakopara IsTa, keTalIka hiMsaka pravRttio evI hoya che ke je hiMsA dvArA lohI muMbaI- 400 077, mo. : 09820215542. 'anekAntavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSaka " anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivAda, syAdvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, svAduvA. mArca 2015 0 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha pa1 vAda, svAduvAda ane anekAntavAda ane sApekSavAda DaoN. je. je. rAvala ane yavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 akodvIda, svIvAda anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka aokottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka 4 anekAntavAda, sthA [ DaoN. je. je. rAvala muMbaI pleneTarI sosAyaTInA presiDenTa che. khagoLa vijJAnane lagatA aneka mahattvanA saMzodhano temaNe karyA che huM ane temaNe kareluM pradAna khUba ja mahattvanuM che. rASTrIya-AMtararASTrIya stare temanuM nAma jANItuM che. 2000 lekho, aneka saMzodhana che ke patro ane 24thI vadhu pustako lakhyA che. teoe AInsTAInanA sApekSavAda para saMzodhana paNa karyuM che. ahIMteoe anekAntavAdanI je vAta sApekSavAdanA saMdarbhe khUba ja rasaprada rIte rajU karI che. ] che. Adhunika samayamAM sApekSavAdano siddhAMta AInsTAInanA che. mAnavakalyANa mATe, mAnavanA utthAna mATe ane jJAnanI che sApekSavAdanA siddhAMtanA nAme vikhyAta che. tathyamAM te hajAro varSothI parisImAnI najIka pahoMcavA mAtra anekAMtavAda ja aMtima rasto ha bhAratIya manISIone jANIto hato. vedo ane upaniSadomAM che. jo ke Ama kahevuM ane kAMtavAdanI virUddhamAM che ane te huM mAnavInA manovijJAna saMdarbhe teno ullekha che. manISIoe kaheluM ekAMtavAdamAM pariName che, paNa te syAdvAdane lIdhe anekAMtavAda huM che ke mAnavInA mAInDanI eTalI zakti che ke te game te karI zake che. ja banI rahe che, kAraNa ke aMzanI vAta karIe tyAre sAduvAdathI ja huM * sukhaduHkha e badhuM sApekSa che. vAta karI zakAya. A badhAne samajavA ane vicAravA bhASAnI kSamatA " ke mahAvIra svAmIe anekAMtavAdamAM sApekSavAdane samAvI, ochI paDe che. zabdonI kSamatA ochI paDe che. chellA aDhI hajAra ke che mAnavIne brahmAMDane nIrakhavAnI ane satyanA svarUpano ahesAsa varSamAM mahAjJAnI, kevalajJAna prApta mahAvIra svAmIno A siddhAMta OM karavAnI dRSTi ApI. mahAsiddhAMta tarIke upasI Ave che. tenI aMdara ahiMsA bhArobhAra AInsTAIne gaNitazAstrIya ane bhautikazAstrIya rIte sAbita karyuM bharI che. vicAronI hiMsAne te pUrNavirAma Ape che. huM pote ? . ke gati, samaya, parimANo, padArtha, raMga badhuM ja sApekSa che. tame zaMkarAcAryano anuyAyI chuM, je advaitavAdanA siddhAMtanA pravartaka che ? che tene ane brahmAMDane kayA pleTaphorma parathI juo cho tenA para badho paNa huM saMmata thayo chuM ke advaitavAda karatAM anekAMtavAda zikhare bese che { AdhAra che. kaI dRSTithI tame brahmAMDane juo cho tevuM brahmAMDa dekhAya che, te DeDa-enDa nathI. zaMkarAcAryane kadAca AInsTAInano siddhAMta, 2 huM brahmAMDamAM kazuM paNa nirapekSa nathI. mATe haMmezAM vastune sApekSamAM, E=me ane kavaoNnTama siddhAMta, veva pArTIkala DuAlITI (Duality), zuM saMdarbhamAM jovAnI rahe che. garama-ThaMDuM, DAbu-jamaNuM, hoMziyAra- taraMga ane padArthakaNanA dvisvarUpanI jANa na hatI. jo temane A ka huM ThoTha, nAnuM-moTuM badhuM ja sApekSa che. siddhAMtonI khabara hota to te advaitavAda jarUra sudhArate. AInsTAIne 8 atre ApaNe mahAvIra svAmInA anekAMtavAdane, syAdvAdane, darzAvyuM ke padArtha e padArtha nathI ane urjA e urjA nathI. padArtha che zuM nayavAdane - sApekSavAdanI pArzvabhUmikAmAM samajavAno prayatna karIzuM. urjAmAM rUpAMtara pAmI zake che ane urjA padArthamAM. Ama padArthakaNa zuM huM anekAMtavAda eTale potAnA ja maMtavyo, vicAro ane ane taraMgo ekabIjAnA rUpaka che. prakAzakaNa phoTona padArthakaNa che huM chuM mAnyatAone na vaLagI rahI bIjAnA maMtavyo, vicAro ane ane taraMgo paNa che. padArthakaNa eTale padArtha (Mass-m) ane urjA ? # mAnyatAone paNa eTalo ja Adara Apavo ane tenA para paNa eTale taraMgo (Waves). A sAbita karavAmAM plAnka E=hv, E= 6 vicAra karavo ane dhyAna ApavuM, kAraNa ke "satya eka ja nathI." UrjA, V eTale taraMganuM Avartana (phrikvansI) ane n e acaLa chuM satyane pAmavAnA ghaNA rastA che. bIjAnA vicArone paNa samajamAM (constant) jene plAnkanA mAnamAM 'plAnTano acaLa' kahe che. plAnke zuM meM levA. ekAMtavAda eTale mAtra potAnI mAnyatA ja sAcI ane e Ama kudaratanA virodhAbhAsI rUpane pragaTa karyuM. Ama anekAMtavAda I ja satya che, bIjuM satya nathI evo bhAva. anekAMtavAdane aMta hoto vastunuM virodhAbhAsI citra paNa khaDuM karI zake che. jema ke sUrya ApaNane 4 huM nathI, tene cheDo hoto nathI. jyAre ekAMtavAdane cheDo hoya che. jIvADe che tema te ApaNane mRtyu paNa pamADI zake che. kArbana kuM aMta (Dead End) hoya che. jyAMthI AgaLa vadhI zakAya nahIM. DAyoksAIDa aMgAravALuM che. globalavormIga kare che paNa te vRkSono kuM 6 24mA jaina tIrthakara mahAvIra svAmI (I. pU. 599-527)e khorAka paNa che ane A vAyuthI ja ApaNe pRthvI para hUMpha pAmI che kevaLajJAna pAmyA pachI anekAMtavAdano prathama bodha Apyo. A zakIe chIe, nahIM to ApaNe ThaMDA thaI jAta. ThaMDImAM jyAre khUba ja che ke darzAve che ke mahAvIra svAmI phakta jJAna ja pAmyA na hatA, paNa ThaMDI lAge che tyAre ApaNe kocaluM vaLIne mAthe oDhIne sUI jaIe huM kevaLajJAna pAmyA hatA. A viSayane saMlagna badhuM sAhitya vAMcatA chIe, paNa kArbanaDAyoksAIDane lIdhe ApaNe hUMpha pAmIne paga chuM zuM evA nirNaya para Avyo chuM ke anekAMtavAda e suprIma siddhAMta pasAravA zaktimAna banIe chIe. agni ApaNane bALI zake che ? anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka cha avakAntavAda, syAd vIda ane vayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. | pRSTha para , prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 kAvAda, svAduvAda ane nayavAda viroSaka 9 anekantivIda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka akAtavAda, syAd vAda ane vayavIda vizeSAMka ka akAtavAda, sthIrvAda che paNa te ja agni ApaNane jIvADe paNa che. rajU kare che. paNa jyAre mApaNI karavI hoya tyAre eka ja taraMga zuM ApaNe pRthvI para medAnamAM jaIe to ApaNane lAge ke ApaNe bAkI rahe che. bAkInI badhI ja adRzya thaI jAya che. te hovA chatAM huM jai ja vizvanA kendramAM chIe. muMbaIthI dilhI jaIne joIe to paNa adRzya thaIne rahe che. e badhI ja saMbhAvanA astitva dharAve che. huM ema ja lAge ke ApaNe vizvanA kendramAM chIe. to kharekhara vizvanA anekAMtavAdane kvaoNnTama bhautikazAstrano moTo Teko che. hAlamAM 5 zu kendramAM kyuM bindu che ? dareke dareka bindu vizvanuM kendra che ane koI vijJAnamAM kvaoNnTama bhautikazAstra sarvoparI che jema anekAMtavAda huM paNa bindu vizvanuM kendra nathI. te anekAMtavAdane pradarzita kare che. savoparI che. kuM ApaNe ApaNI pharate dUra dUra kSitija (Horizon) joIe chIe. atre huM anekAMtavAdane samajavA ane samajAvavA be bhautika ? huM te AbhAsa che. ApaNe cAlIe to ApaNI sAthe kSitija paNa paristhitinuM varNana karavA mAguM chuM. 2 cAlavA lAge. te ApaNA vizvane bAMdhatI hoya tema lAge, paNa te bhAratanA rAjasthAnanA raNamAM unALAmAM uSNatAmAnano pAro 8 kuM satya hovA chatAM asatya che, kAraNa ke brahmAMDa vizALa che. ekAMtavAda 55 aMza selsIasa batAvato thaI jAya che. A sthaLe jo ApaNe OM huM mAnavIne cheDe lAvIne mArga vagarano karI mUke che. jyAre anekAMtavAda eNnTAkarTikAnA mANasone laI AvIe, to teo kaheze ke zuM huM mAnavIne hajAro rastA dekhADI zake che. rAjasthAnanA mANaso boIlaramAM rahe che. anekAMtavAdanA jJAnathI advaitavAda ekAMtavAda tarIke najare paDe zaninA kSetramAM uSNatAmAna ochA 240deg (-240deg) ke che. te saMzAtmaka thaI jAya che. tenI hada baMdhAya che. vijJAna badhI ja selsIasa rahe che. jo zaninA sauthI moTA upagraha para jIvana hoya che huM jAtanA baLo eka ja che, chevaTe badhuM eka ja che ema pratipAdita karI ane tyAM mANasa rahetAM hoya ane te manuSyone ApaNe haiM ke advaitavAdane sAbita kare che paNa tenuM chelluM pagathiyuM je che te brahmAMDanI eNnTAkarTikAmAM laI AvIe to teo kaheze ke eNnTAkarTikAnA 6 hai cetanA che. UrjA che ane tene dvisvarUpa che. Wave particle duality mANaso boIlaramAM rahe che. The che. te advaitavAdamAMthI anekAMtavAdamAM praveze che. mATe ekAMtavAdanI pyuTonA kSetramAM uSNatAmAna ochA 260deg (- 260deg) [ pArthabhUmimAM aMza tarIke badhA vAda samajI zakAya tema che. eno selsIasa che. jo tyAMnA upagraha para jIvana hoya ane tyAM mANaso artha e nathI ke A badhA vAdo khoTA che. paNa temane paNa ApaNI rahetAM hoya ane te manuSyone ApaNe zaninA upagraha para laI chuM zuM samajamAM sthAna che jeTaluM ane kAMtavAdanuM ApaNI samajaNamAM sthAna AvIe to teo kaheze ke zaninA upagraha paranA mANaso kuM che che. A ja anekAMtavAdane zikhare besADe che tema chatAM te anekAMtavAda boIlaramAM rahe che. kra che. te cheDo haMmezA khullo ja rAkhe che. to boIlara kayuM? boIlara badhI ja jagyAe che ane te koIpaNa * re ekAMtavAda samaya ane sthaLano sUcaka che. je samaye ane je jagyAe nathI. tame kaI dRSTie boIlarane juo cho, paristhitine sthaLe je satya ApaNane samajAyuM te ekAMtavAda, paNa anekAMtavAda pAmo cho, juo cho tenA para badho AdhAra che. zuM tenAthI AgaLa jAya che, e arthamAM anekAMtavAda saMpUrNa che, kAca hAthamAMthI paDe to tenA TukaDe TukaDA thaI jAya. kAca ghana che meM 6 saMpUrNatA darzAve che, nirapekSatA darzAve che. tema chatAM te potAne ane tenA guNadharmomAM parAvartana, vakrIbhavana, meghadhanuSa utpanna nirapekSa mAnato nathI. badhA rastA khullA rAkhe che. A uparathI karavuM vagere che. have huM tamane kahuM ke pANI paNa kAca che to tamane je ApaNane khabara paDe che ke mahAvIra svAmIe kharekhara kevaLajJAna navAI lAgaze. tamane thAya ke pANI to ApaNe pIe chIe, tenA zuM prApta karyuM hatuM. kevaLajJAna eTale zuM? teno ApaNane ahIM artha vaDe snAna karIe chIe. AkAzamAMthI pANIno varasAda varase che. huM ane mahattA samajAya che. to pANI kAca kevI rIte hoI zake ? pANInA aneka guNo che paNa keTalAMka loko mAne che ke vijJAna dharmanI virUddha che. hakIkata e pANI kAcanA paNa badhA ja guNo dharAve che. te parAvartana, vakrIbhavana che che ke vijJAna dharmanuM jabbara TekedAra che. Adhunika yugamAM dharmanA kare che, meghadhanuSa utpanna kare che, mATe pANI kAcathI paNa ghaNuM hai siddhAMtone bhautika rIte sAcA darzAvavA mATe vijJAna ja eka mArga vizeSa che. vizeSa kAca che. have tame mArI sAthe sahamata thazo ke zuM che ane te karI zake che, paNa te saMzayAtmaka satya che. ekAMtavAdanuM hakIkatamAM pANI kAca che. - syAdavAdanuM satya che. anekAMtavAda pramANe te eka rasto che. bIjA have huM tamane kahuM ke pRthvI pharatenuM vAtAvaraNa paNa kAca che te $ chuM paNa rastA hoI zake paNa bhASAnI maryAdAne kAraNe eka vAta eka tamane mAnavAmAM Avaze ? pRthvI pharatenuM vAtAvaraNa parAvartana kare 6 ja vakhata kahI zakAya che. kvaoNnTama bhautikazAstra anekAMtavAda ane che, vakrIbhavana kare che, mRgajaLa dekhADe che, meghadhanuSa dekhADe che mATe je syAdvAdane barAbara rajU karI zake che. kvaoNnTama bhautikazAstra pramANe pRthvI pharatenuM vAtAvaraNa paNa kAca ja che; paNa kAcathI vizeSa che zuM { taraMgonuM jUtha ((wave packet) badhI ja saMbhAvanAne (probability) jemAM ApaNe pharI zakIe chIe, zvAsa laI zakIe chIe. Ama zuM anekAMtavAda, cAvAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, spId vAda ane nayavAda vizeSAMka anekaodvIda, sthIrvAda * anekAntavAda, syAdvAda anekantivAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 53 vAda, svAduvAda ane dyavAda vizeSAMka 1 anekAntavalda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka akAttavAda, syAdvAda # vAyumaMDaLane tame kaI dRSTithI juo cho tenA para AdhAra che. meLavavuM agharuM che. ApaNe gharanI pUrva dizAnI bArImAMthI joIe rR zuM have huM tamane kahuM ke ApaNI pharatenuM aMtarikSa paNa kAca ja che to duniyA eka lAge. uttara dizAnI bArImAMthI joIe to alaga 6 zuM to? tamane mAnavuM agharuM paDe. aMtarikSa dekhAtuM paNa nathI paNa te hoya. tevI ja rIte pazcima ane dakSiNa dizAnI bArImAMthI joIe zuM che kAcanA badhA ja guNo jevA ke parAvartana, vakrIbhavana, mRgajaLa, to paNa alaga hoya. brahmAMDane eksa-re prakAzamAM joIe to te meM meghadhanuSa badhuM ja Avare che. Ama kaI dRSTithI ApaNe vastune alaga citra dekhADe. asTrAvAyoleTa prakAzamAM joIe to te alaga che huM joIe chIe tenA para badho AdhAra che. te satya che, ane satya citra dekhADe, reDiyo prakAzamAM ane dRzya prakAzamAM paNa alaga- huM huM nathI paNa. alaga citra dekhADe. to savAla e thAya ke brahmAMDanuM sAcuM citra satya eka ja nathI. satyanA ghaNAM rUpo che. te bahurUpI che. te karyuM? che taraMga-padArthakaNa dvisvarUpa (wave-particle duality) mAphaka brahmAMDane tame kayA pleTaphorma parathI juo cho tenA para AdhAra che $ bahurUpI che. mATe ja tene anekAMtavAda dvArA ja pAmI zakAya. syAdvAda rAkhe che. AnA TekAmAM eka sarasa vArtA che. eka gAmamAM eka huM dvArA tenuM varNana karI zakAya. te ekAMtavAda nathI paNa saMzayAtmaka mahAna sAdhu AvyA. temaNe gAmamAM rAmAyaNanI kathA kahevI zarU che huM vAta karIe tyAre te ekAMtavAdanuM rUpa dhAraNa kare che. karI. mahArAja eTalI suMdara rIte jJAnamaya kathA kahetA hatA ke zrotAo zuM mahAvIra svAmIe lokone anekAMtavAdano bodha Apyo ke jethI rAjI rAjI thaI gayA hatA. purA gAmamAM temanI suMdara kathAnI vAto zuM * karIne loko ekabIjAnI sAthe nAhakanA jhaghaDe nahIM ane zAMtithI prasarI hatI. AkhuM gAma mahArAjanI kathA sAMbhaLavA AvatuM. A 5 PS ane saMvAditAthI rahe. vAta hanumAnajInA kAne AvI. hanumAnajI to rAmabhakta eTale e zuM paNa rAjakAraNIone anekAMtavAda anusaravAnI khAsa jarUra che kAraNa paNa kathA sAMbhaLavA AvyA. temane to kathA adRzyarUpe ja sAMbhaLavI che che ke temane vividha vicAro ane siddhAMtavALA lokone maLavAnuM che. paDe. nahIM to loko herAna kare. hanumAnajIne kathA sAMbhaLavAmAM meM temane temanI sAthe sahakAra ane saMvAditAthI kAma karavAnuM che, khUba majA AvI. eTale bIje divase paNa adRzyarUpe kathA sAMbhaLavA hai temanA prazno ukelavAnA che. tethI temanAmAM badhAne sahana karavAnI AvyA. temane khUba ja AnaMda thayo. pachI to hanumAnajI rAmAyaNa- * zakti hovI joIe, je anekAMtavAda ja ApI zake. kathA sAMbhaLavA dararoja AvavA lAgyA. eka divase mahArAje huM anekAMtavAda jIvananA dareka kSetre kAryarata che ane ApaNane azokavanamAM sItAjI jyAM beThA hatA tenuM varNana karatAM kahyuM ke huM che. kAma Ave che. te dareka vastune lAgu pADI zakAya che. kAraNa ke koI sItAjInI pharate sapheda phUlanA choDa hatA. hanumAnajI A sAMbhaLIne huM OM ja vastu kharAba hotI nathI. tenA sArA ane kharAba badhA ja prakAranA camakyA. temane thayuM ke mahArAja khoTuM bolI rahyA che. azokavanamAM ka $ upayogo hoya che. ApaNe teno upayoga kevI rIte karIe chIe jyAM sItAjI beThA hatA tyAM to lAla raMganA phUlanA choDa hatA. meM re huM tenA para AdhAra che. DaoNkTaranA hAthamAM charI mAnavInuM jIvana bacAvI ja teno seMkaDonI saMkhyAmAM dhvaMza karyo hato. mahArAjane khoTuM kahetAM huM $ zake che, jyAre khUnInA hAthanI charI mAnavIne mArI nAkhe che. sAMbhaLIne hanumAnajIne thayuM ke lokomAM khoTI mAhitI jaze, mATe huM ApaNI buddhi jo kharAba vicAra kare to te ApaNane zayatAna mahArAjane sudhAravA jarUrI che. tethI hanumAnajI dRzyarUpe AvyA huM zuM banAvI zake che ane sArA vicAra ApaNane mahAna banAvI zake che. ane mahArAjane kahevA lAgyA ke mahArAja ApanI bhUla thAya che. zuM # anekAMtavAda koIpaNa mAnavI, sthiti, banAva ke saMjogone azokavanamAM to lAla-phUla hatA. mahArAje kahyuM ke he hanumAnajI, je 6 lAgu paDI zake. te sarvavyApI siddhAMta che ane te sarva siddhAMtone huM to samAdhimAM rAmakathA kahuM chuM. temAM mane evuM dazyamAna thayuM ke # potAnAmAM Avare che. te badhAnA vicArone navI dRSTithI jue che tethI sItAjInI AsapAsa sapheda phUla hatA tema kahyuM. hanumAnajIe haiM 5. ane badhI ja vastuone, badhA ja vicArone yogya rIte mUke che. kahyuM ke huM pote azokavanamAM gayo hato ane meM pote azokavananA che Na mAnavI janme che tyAre tenI sAthe tenuM brahmAMDa janme che ane lAlaphUlonA choDono kaccaraghANa bolAvyo hato. hanumAnajIe huM mRtyu pAmatAM tenuM brahmAMDa mRtyu pAme che mATe brahmADa nitya che ane mahArAjane rAma bhagavAna pAse satya jANavA ApaNe baMne jaIe uM 6 anitya paNa che. brahmAMDa keTaluM moTuM ? teno javAba che: tame jANo tevuM sUcana karyuM ane baMne rAma bhagavAna pAse gayA. rAma bhagavAne huM eTaluM moTuM. brahmAMDanuM astitva ApaNA saMdarbhe maLe. baMnenI vAta sAMbhaLIne kahyuM ke he hanumAnajI ane mahArAja, huM chuM 6 anekAMtavAda darekane vicAronI svataMtratA Ape che. ThaMDu-garama, pote azokavanamAM hato nahIM. tyAM to sItAjI ane hanumAnajI sukha-du:kha badhuM sApekSa che. muMbaImAM rahetI vyaktine zimalA ThaMDuM baMne ja gayA hatA. to satya jANavA mATe cAlo sItAjI pAse. huM zuM lAge. koI mANasanuM sukha bIjA mANasanuM duHkha paNa hoI zake. Ama rAma bhagavAna, hanumAna ane mahArAja sItAjI pAse gayA zuM A brahmAMDa sAta aMdhajana ane hAthInI kathA jevuM che. tenuM citra ane badhI vAta karI. vAta sAMbhaLIne sItAjIe kahyuM ke azokavanamAM zuM anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 54 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane # sapheda phUlo hatA. hanumAnajI to vAta sAMbhaLIne jhAMkhA paDI gayA A bAbate duryodhana ane yudhiSThiranI kathA paNa jANItI che. ja huM ane kahyuM ke mAtAjI, tamo paNa sapheda phUla hatA tema kaho cho paraMtu bhiSmapitAmahe baMnene kahyuM ke rAjyamAM DAhyA ane vidvAna mANaso ? OM meM to azokavanamAM lAla phUlonA choDano kaccarakhANa vALI nAkhyo keTalA che tenI yAdI banAvI lAvo. tyAre duryodhana rAjyamAM pharyo chuM 2 hato. sItAjIe vAtane samajAvatAM kahyuM ke phUlo sapheda raMganA ja ane chevaTe nirNaya para Avyo ke te pote ja rAjyano ekamAtra che. $ hatA paraMtu tame jyAre azokavanamAM AvyA tyAre khUba ja krodhita DAhyo ane vidvAna mANasa che. yudhiSThire rAjyanA DAhyA ane vidvAna huM thaIne AvyA hatA eTale tamArI AMkha lAla thaI gaI hatI mATe mANasonI yAdI banAvI ane lakhyuM ke tenAmAM potAnAmAM ghaNI 8 huM tamane sapheda phUla lAla raMganA dekhAyA hatA. khAmIo che. duryodhananA mate duryodhana khoTo na gaNAya, te paNa huM huM eTale kahevAno hetu e che ke ApaNe kevI paristhitimAM chIe sAco gaNAya ane yudhiSThiranA mate yudhiSThira sAcA gaNAya. huM che tenA para AdhArita saMsAra ApaNane dekhAya che. ApaNe gamagIna anekAMtavAda baMnene sarTiphikeTa Ape che kAraNa ke duryodhana je pleTaphorma che hoIe tyAre saMsAra paNa gamagIna dekhAya che ane AnaMdita hoIe parathI duniyAne jue che te alaga che ane yudhiSThira je pleTaphorma 6 I chIe tyAre e ja saMsAra ApaNane AnaMdita lAge che. bAkI to parathI duniyAne jue che te alaga che. huM saMsAra e ja hoya che. gamagInI vAtAvaraNamAM caMdranI cAMdanI tame ja sAcA cho te bhASA ekAMtavAdanI che ane tame paNa kuM $ ApaNane AnaMdita karatI nathI jyAre AnaMdita vAtAvaraNamAM te sAcA cho te bhASA anekAMtavAdanI che. anekAMtavAdamAM eka javAba che * ja cAMdanI ApaNane AnaMdita kare che. A brahmAMDamAM badhuM sApekSa nathI hoto paNa ghaNA badhA javAbo hoya che. anekAMtavAdanuM kahevAnuM ke hyuM che. koIpaNa nirapekSa nathI. te ApaNA para, ApaNA jIvana para, che ke kAMIpaNa pUrNa nathI. koI javAba pUrNa nathI. aMtima nathI. huM paNa ApaNI paristhiti para ApaNA sAthe banAva banyo hoya tenA para anekAMtavAda koInuM paNa apamAna karato nathI ane te vaicArika che hai athavA ApaNI sAme Avela vastu para AdhAra rAkhe che. te sApekSa ahiMsaka che, je ahiMsAnuM bahu uccastara che. che che. je raMganA cazmA paheryA hoya te raMganI duniyA dekhAya che. badhAne sAhityamAM anekAMtavAda AtmasAt karavA pAMca vAtane hAthI ane sAta aMdhajanonI vArtAnI khabara ja che. je aMdhajana anusaravI jarUrI che. * hAthInA je bhAga para hAtha pheravato tevuM te hAthInuM varNana karato. 1. manane khulluM rAkhavuM. badhuM jANo ane badhAne svIkAro. zuM A sAteya hAthInuM varNana karavAmAM sAcA che ane sAteya khoTA che 2. jIvanamAM taTastha raho. ? kAraNa ke teoe hAthIne pUrNa rUpe jANyo ja nathI. Ama satyane 3. jIvanamAM doraDInI mAphaka raho, koIpaNa vastu mATe akkaDa valaNa ? ka ApaNe pUrNapaNe jANIe nahIM tyAM sudhI tenuM pUrNa varNana thaI zake nahIM rAkho. OM ja nahIM. tethI tenuM adhuruM varNana ja thAya ane te AMzika hoya che 4. vividhatA ane alagatA ja jIvananuM rahasya samajAve che. huM ane tenI sthitimAM te sAcuM hoya che. Ama ekAMtavAda AMzika 5. samajo ke tako ghaNI che, rastAo ghaNA che. zuM sAco hoya che mATe dareka vAdane mAna ApavuM ghaTe. koI vAdano sahanazIlatA ane dhIraja jIvanamAM bahu jarUrI che. mAphI mAgavI - taddana cheda uDADavo na joIe. syAdvAda je te varNana kare che. eka ane mAphI ApavI jIvanane haLavuM phUla banAve che. badhAno sahakAra 6 zuM samaye te ekavAdanuM varNana kare teno artha e nathI ke bIjA vAdo lyo ane badhAne sahakAra Apo. bahu jarUra paDatuM bolavAmAM kalyANa # nathI. jyAre ekavAdanuM varNana thAya tyAre garbhita rIte bIjA vAdo che. huM astitva dharAve che. anekAMtavAda pramANe A marma che. mATe te badhA satya pAmavAnA ghaNA rastA che. tame te patrakAra thaIne pAmI zuM che vAdano svIkAra kare che ane pUrNatAne pAmavA rasto khullo rAkhe zako che. DaoNkTara, enjiniyara, polIsa, rAjakAraNI, vijJAnI, de che. vijJAna paNa jyAre vAta kare che tyAre AziMka paristhitinI mahAtmA, sIe vagere game te banIne pAmI zako cho. hinduomAM te zuM vAta kare che. A rIte advaitavAda paNa cheka sudhI sAco hoya che paNa 33 karoDa devatA che. ATalA badhA devatA? hA, hindudharma bahu che huM tenA chellA biMdue te ekAMtavAda puravAra thAya che. ane anekAMtavAda khullA manano che. tame game te devatAne, paththaramAM kaMDArelA devatAne huM huM tenI paNa para che. anekAMtavAdamAM advaitavAda che, paNa advaitavAdamAM pUjIne paNa satya meLavI zako cho. ahIM ApaNane anekAMtavAdanA ? huM anekAMtavAda nathI. anekAMtavAda mahAsiddhAMta che te tenA svabhAvathI darzana thAya che. vijJAna paNa kahe che ke eka prameya game teTalI rIte 6 samIpa jAya che. advaitavAda ekAMtavAda hovAthI vAdano cheDo nathI. siddha karI zakAya. be binduo vacceno rasto game te hoI zake. $ OM nirapekSa nathI. vastusthitine sApekSa che. kAraNa ke satyane pUrNa rIte loko dharmane samajI zakyA ja nathI. temanA ja bhagavAna eka bhagavAna 8 zuM jANI zakAtuM nathI. anekAMtavAda A rasto khUllo rAkhe che. mATe te che ane bIjAnA bhagavAna, bhagavAna nathI, tema kahevuM te ajJAnano ke mahAsiddhAMta che. sAgara kahevAya. saMto ane mahApuruSoe kadApI AvuM kahyuM nathI. $ anekAttavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, svIk vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvIda, svAduvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdya mArca 2015 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 55 vAda, svAduvAda ane zuM A to dharmanA TekedAroe UbhI karelI bhAMjagaDa che. kayA dharmamAM hato ke AgaboTa parathI koIe tene dhakko mAryo na hota to huM te zuM zuM kahyuM che ke nirdoSa bALakone eka sAthe 132 ke vadhArene mArI nAnI bALakIne bacAvI zakyo na hota. Ama bolavAnA zabdo chuM nAkhavA? barAbara hovA joIe, nahIM to bolavuM paNa nakAmuM che. ane dhAro hindu dharmamAM lakhyuM che ke jJAnA devatu kevalyam ! eTale jJAna ja ke koIe tene dhakko mAryo hoya ane tene parANe samudranA pANImAM 2 mokSa apAvI zake. maryA pachI nahIM, maryA pahelAM, A jIvanamAM nAkhyo hota-to paNa AvA prasaMgoe e bolavAnI jarUra na hatI, huM ane te anekAMtavAdathI zakya che kAraNa ke temAM nathI harIphAI, kAraNa ke te aprastuta kArya gaNAya. huM nathI IrSyA, badhA pratye samabhAva che. koInA pratye dveSa nathI. koI anekAMtavAda satyanA aMzo che. je bhegA thaIne pUrNa satya tarapha kuM khoTA nathI ane koI pUrNapaNe sAcA paNa nathI. badhAmAM AnaMdanI ApaNane laI jaI zake che. badhAne potAnA maMtavyo hoya che ane je B vAta che. A mokSa nahIM to zuM? gItAmAM kahyuM che ke nahi jJAnena badhA ja potapotAnI rIte sAcA che. aneka ekAMtavAdo maLIne 4 sadeza pavitramihavidhAtA-jJAnathI pavitra kAMI ja nathI. kayuM jJAna? anekAMtavAda bane che. mahAvIra svAmIe Apelo anekAMtavAda ke anekAMtavAdanuM jJAna. anekAMtavAdanA jANyA pachI huM sahamata thayo mAnavajAta mATe AzIrvAda che, jo ApaNe tene anusarIe to. e kuM chuM ke A mahAsiddhAMta jo jIvanamAM utare to jIvana pAra paDI zake. anekAMtavAda bahu AyAmI sApekSavAda che. loko tene jainono huM zuM ApaNe sAcA chIe te ekAMtavAda mAnavAno nathI ane bIjA khoTA pAyAno siddhAMta kahe che. paNa huM to kahIza ke te pUrI mAnavajAnate huM che, sAcA nathI te ekAMtavAdane paNa mAnavAno nathI. vyaktigata jIvavA mATe pAyAno siddhAMta che. 3 jIvana e uddhatAI che. eka ja dharma sAco ane bIjA badhA dharmo judI judI dRSTie satyane pAmI tenuM saMyojana karI satyane ke khoTA te paNa ajJAna ja che. ajJAnamAM dIvA pragaTe nahIM. arthapUrNa pAmavAno A siddhAMta che. mAtra eka dRSTie satyane zodhavuM te zuM zuM AcaraNa ane bolavAnuM ja mAnavIne mAnavI banAve che. satyanA mAtra aMzane pAmavA jevuM che. badhI dRSTinuM saMyojana ApaNI haiM $ eka kathA che ke eka pAyalaTa dIkarAe mAtA-pitAne vimAnanI pAse satyanA badhA aMzonA saMyojananuM citra rajU karaze je satyanA 3 6 musApharI karAvavAno vicAra karyo. vimAnane uDADatI vakhate teNe svarUpanI jhAMkhI haze. e paNa aMtima satya to nahIM ja hoya paNa che tenA mAtApitAne kahyuM ke jyAM sudhI vimAna pharI pAchuM jamIna para aMtima satyanI najIka to kharuM. utare nahIM tyAM sudhI kAMIpaNa bolatA nahIM. vimAne barAbara uDIne koIpaNa vastune ghaNA guNo ane pAsA hoya che. ghaNI rIte te re huM jamIna para utarANa karyuM tyAre pAyalaTanI mAtAe kahyuM ke, dIkarA, astitva dharAve che. tethI tenA badhA ja rUpomAM tene samajavuM, te zuM che tArA kahevA pramANe vimAna utarANa na kare tyAM sudhI bolatA nahIM mAnavInI potAnI akSamatA-sImA hoI zakya nathI. chuM paraMtu have jyAre vimAne utarANa karyuM ja che tyAre tene kahuM chuM ke anekAMtavAdano mahAsiddhAMta eka dizAno nathI paNa aneka ru huM tArA pitAjI bahAra pheMkAI gayA che. AvuM na bolavAno to koI dizAno che. ekataraphI nathI paNa bahutaraphI che. zuM artha nathI. kyAre bolavuM, keTaluM bolavuM, zuM bolavuM-na bolavuM anekAMtavAdanuM AMzika rUpamAM varNana karI tenA bIjA aMzonuM huM badhAno vivekathI vicAra karavo joIe. A saMdarbhe eka kathA che. niropaNa karanAra siddhAMta syAdvAda che. te anekAMtavAdano TekedAra chuM eka AgaboTa mahAsAgaramAM saphara karI rahI hatI. tenA uparathI vAda che. anekAMtavAdanuM vAhana che. # eka nAnI chokarI pANImAM paDI gaI. kepTana Deka para Ubho hato. satya eTaluM gUDha ane rahasyamaya che ke mAtra eka ja thIerI zuM chuM teNe A joyuM ne du:khI thaI gayo. tarata ja teNe joyuM ke eka vRddha (vAda) tenA svarUpane pUrNa rIte rajU karI ja na zake. anekAMtavAda e 6 $ mANasa sTImaramAMthI kUdyo ane te nAnI bALakIne bacAvI lIdhI. tarapha AMgaLI cIMdhe che. tethI syAt zabda e koIpaNa vAdane zaratI haiM The kepTana A banAvathI khUba ja prabhAvita thaI gayo. teNe vRddha mANasanI rajU kare che. Ama nirapekSatA sthAna pAmatI nathI ane dharmAdhatA hai 0 hiMmatane biradAvavA ane tene mAna ApavA te sAMje sTImaramAM adRzya thAya che. huM jabbara pArTI ApI, jemAM sarasa bhojana, saMgIta vagere rAkhavAmAM saptabhaMgInI dareka bhaMgimAM virATa gUMcavaNabharela, gUDha, bahurUpI uM { AvyA hatA. ane chevaTe kepTane vRddha mANasane tenA hIroIka kArya satyane samaya, aMtarikSa, vastu ane rItinuM sApekSa dRSTie varNana chuM huM mATe be zabdo bolavA kahyuM. te vRddha mANase kahyuM ke huM te nAnI kare che ane samajAvavA prayatna kare che, jethI satyanI saMyojana svarUpe huM bALakIne bacAvI zakyo na hota jo koIe mane pANImAM sau prathama jhAMkhI thAya. satyanI gUDhatAne najara aMdAja karIne tenuM sAdA rUpamAM che dhakko mAryo na hota. tathyamAM tenuM kahevAnuM ema hatuM ke jo koIe varNana karavuM te eka aMdhazraddhAtmaka pagaluM bane che. chuM ene taratAM na zIkhaDAvyuM hota to te bALakIne bacAvI zakyo na saptabhaMgInI sAta bhaMgimA nIce pramANe che, je satyanI gUDhatAne zuM hota. paNa tenA zabdo barAbara na hatA ane artha ema nIkaLato anekAMtavAdanA siddhAMta pramANe tapAse che. tenI gUDhatAne samajavA anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavIda anekAntavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIvA pRSTha pa6 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 kavAda, svAduvAda ane anekantivAda, syAdrvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, cATvIda ane nayavAda viroSaka ke anekantivIda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, cIrvAda che ane samajAvavA prayatna kare che. dhyAnamAM le che, temane nakAravAnI vAta nathI. anekAntavAda jaina 1. sAduM asti-te (thIarI, vicArasaraNI) koIka rIte sAcI dharmanA siddhAMtone paNa aMtima mAnato nathI. e vAta badhAne vidita hoya. ja che ke mahAtmA gAMdhI mahAvIra svAmInA anekAMtavAdamAM mAnatA 2. cA nAsti-te koIka rIte sAcI na paNa hoya. hatA ane tethI ja temaNe sarvadharma samabhAva, ahiMsA ane 4 3. syAd astinAsti-te koIka rIte sAcI hoya ane koIka rIte satyAgrahano mArga pakaDyo hato. satyAgrahamAM Agraha che, paNa te ? sAcI na paNa hoya. baLajabarI nathI, paNa satyane anusaravAnI daDhatA che, samyakatva huM 4. syAd astiviktavya-te koIka rIte sAcI hoya paraMtu tenuM tarka para AdhArita che ane temAM aMdhazraddhAne sthAna nathI. varNana karavuM agharuM che. anekAntavAda e mahAvIra svAmIe Apelo sApekSavAda che. 6 5. sAdu nAstiavaktavya-te koIka rIte sAcI na paNa hoya paNa syAdvAda ane nayavAda anekAMtavAdanA madadanIza siddhAMto che. A # tenuM varNana karavuM agharuM che. traNa siddhAMto koIpaNa vivAda para tarka ane dalIla karavAmAM je 6. syAd asti-nAstiviktavya-te koIka rIte sAcI hoya ane vAparavAmAM Ave che. zuM koIka rIte sAcI na paNa hoya paNa tenuM varNana karavuM agharuM che. syAdvAda ane nayavAda e anekAMtavAdane rajU karavAmAM zuM 7. syAd avaktavya-tenuM koIka rIte varNana karavuM agharuM che. upayogamAM levAmAM Ave che, kAraNa ke citra rajU karavA bhASA uNI anekAMtavAdano siddhAMta mahAvIra svAmIe badhA ja lokonA utare che ane eka sAthe ApaNe dareka vastunI asImita zakyatAone che kalyANa mATe Apyo che. mahAvIra svAmInA vicAro, siddhAMto, rajU karI zakatA nathI. syAdvAda anekAMtavAdano ja bhAga che. huM bodhane anusaranAro eka samAja jaino kahevAyA. paNa tethI mahAvIra syAdvAda eTale eka dRSTie jotAM athavA koIka rIte. syAdvAda zuM svAmIno anekAMtavAdano siddhAMta che tema kahevuM nathI, te vaizvika koI eka vastune vaLagI raheto nathI. te ekAMtavAda nathI paNa tenI siddhAMta che. sApekSavAdano siddhAMta AInsTAInano sAco, mATe te aMdara anekAMtavAda chUpAyelo che, garbhita che. B sApekSavAdane anusaranArA vaijJAniko ke vijJAnano ja siddhAMta nathI. asaMkhya zakyatAomAMthI koI paNa eka zakyatAne eka dRSTine ? te vaizvika siddhAMta che. jo ke, AInsTAIne sApekSavAdane vaijJAnika sAbita karavA anekAMtavAda nayavAdano upayoga kare che. nayavAda svarUpa ApyuM te sAcuM che. paNa A anekAMtavAdano siddhAMta hajAro anekAMtavAdano ja bhAga che. anekAMtavAdano AMzika bhAga che. jyAre chuM varSothI jANIto che. anekAMtavAda sApekSavAdano ja siddhAMta che. ApaNe koI eka aMzanI vAta karIe tyAre ApaNe nayavAdano mahAvIra svAmIe anekAMtavAda ApIne sApekSavAdanI prathama upayoga karavo paDe che. kAraNa ke bIjI badhI vAto ahIM sthAna sthApanA karI gaNAya. tene samAjanA saMdarbhe, dharmonA saMdarbhe, pAmatI nathI. A barAbara arvAcIna vijJAnanA kvaoNnTama mikeniksa it manovijJAnanA saMdarbhe Apyo hato. ema to hinduzAstramAM vedo, che. kvaoNnTama mikeniksamAM taraMgonA samUhanA badhA ja taraMgo mATe paNa upaniSadomAM paNa sApekSavAdanuM nirUpaNa thayuM ja che. tema chatAM saMbhavitatA che. dareka taraMga eka mAhitI rAkhe che, paNa jyAre haiM AInsTAIne tene vaijJAnika rIte sAbita karyo, tene vaijJAnika svarUpa ApaNane temAMthI mAhitI joItI hoya tyAre temAM eka ja taraMga ApyuM ane vijJAnamAM sthAna apAvyuM. rahe che ane bIjA badhA taraMgonuM patana khaI jAya che. bIjA badhA ja anekAMtavAda e vicArasaraNIono guNAtvakano siddhAMta che. taraMgonI mAhitInI saMbhAvanA (probability) zUnya thaI jAya che. * te brahmAMDanI dareke dareka vastune, dareke dareka samaye, sthaLa, saMjogomAM dA. ta. jyAre ApaNe blyu BMW kAranI vAta karIe chIe tyAre zuM lAgu paDe che, mATe dharmone paNa lAgu paDe che. tenI ja vAta karIe chIe. paNa badhA ja raMganI BMW kAro che paNa 6 anekAMtavAdanuM kahevuM che ke satyane jANavAnA alaga-alaga temAMthI ApaNe blyu BMW para ja ApaNuM dhyAna kendrita karIe 6 ke rastA che. alaga-alaga raste ane taddana virodhAtmaka raste paNa chIe. nayavAda A kArya kare che. te eka vastu para, eka vAda para, re huM satyane jANI zakAya che. satyane jANavA eka ane mAtra eka ja eka vicArasaraNI para, dhyAna kendrita kare che paNa bIjI badhI huM rasto hoI ja na zake. eka ja vicArasaraNI pUrNa satyane kadApI paNa vicArasaraNInI hayAtImAM te ekanI vAta kare che. te nayavAdano chuM pAmI zake nahIM. artha che. jyAre ApaNe blyu BMW kAranI vAta karIe chIe tyAre ? anekAntavAda nirapekSa satyamAM mAnato nathI, kAraNa ke satyanuM tenA athavA kAranA raMgonI vAta karIe chIe. A vakhate tenA 6 svarUpa virATa, gUMcavaNa bhareluM ane gUDha hoya che je hAthI ane sAta yaMtro, silInDara, jhaDapa, kiMmata vagerenI vAta karatA nathI. aMdhajananI vArtA dvArA nirUpAI zake che. nayavAdanuM kahevAnuM che ke duniyAmAM vAdo vacce je jhaghaDA thAya chuM anekAntavAda e virodhI vicArone ane mAnyatAone paNa che tenI pAchaLanuM kAraNa ApaNI alaga alaga dRSTio che. je che * anekAdvAda, svAduvAda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAttavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSaka = anekantivAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, sthAvAda anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha pa7 vAda, svAduvAda ane anekAMtavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvAda dRSTio vacce gUMcavaNa UbhI kare che. bAkI jhaghaDAnuM kAraNa koI ja koIne paNa sAco ke khoTo kaheto nathI. sAthe sAthe te pUrNa satya haiM zuM nathI. jo ApaNe dareka vicArasaraNIne mAtra eka dRSTi tarIke ja tapAsavA salAha Ape che. preraNA Ape che. $ laIe to koI jhaghaDA thAya ja nahIM. anekAMtavAdanI aMtargata nayavAda anekAMtavAda kahe che ke koIpaNa vicArasaraNIne nakAravI ke zuM 5 A tathyane samajAve che ane e pramANe kArya kare che ane svAduvAda avagaNavI te satyanA eka aMzane nakAravAnI vAta che. Ama jeTalI che zu AvI paristhitinuM varNana kare che. vicAsaraNIne ApaNe nakArIe eTalA satyanA aMzane ApaNe huM nayavAda ApaNane satyane pagathiye pagathiye samajAve che. aMza nakAratA jaIe chIe. ApaNI pAse mAtra eka aMza rahe che, tene huM huM pachI aMza (pArTa bAya pArTa) samajAve che, jethI vividha aMzo samajI ApaNe vaLagI rahIe chIe. teno artha ema paNa thAya ke ApaNI - pachI temAMthI satyanuM pUruM rUpa jovA ApaNane samartha banAvI zake buddhi eTalI vicakSaNa nathI ke bIjI vicAsaraNIne paNa te samajI huM che. alaga alaga bhAgo jANI pUrNa satyanA rUpanuM saMyojana ApaNe zake mATe tene ApaNe avagaNIe chIe. jema gaNitazAstrane che zuM karavAnuM che. samajatAM nathI teo tene avagaNe che. tene bhaNatAM nathI kAraNa ke zuM chuM anekAMtavAda pramANe ApaNe potAnI vicArasaraNI TakAvI temanI buddhi te samajI zakatI nathI. ApaNI buddhi badhuM samajI zake che bIjAnI vicArasaraNIne samajavA prayatna karavAno che. tene te paNa zakya nathI. satyane tenI pUrNatAmAM samajavuM te ApaNA ; OM nakAravAnI nathI, ema karIne nAhakanA jhagaDAmAM paDavAnuM nathI mATe zakya nathI mATe ApaNe nayavAdanI agatya samajavI joIe, 8 ke kAraNa ke aMtima satya baMne vicArasaraNImAM nathI temAM AMzika sAdvAdanI agatya samajavI joIe ane anekAMtavAdanI agatya * satya che. paNa samajavI joIe. che anekAMtavAda ApaNane paraspara virodhI vicArasaraNI samajavAnI asIma satyane samajavuM ghaNuM agharuM che, mATe badhA ja aMzonuM che che ane tene sahana karavAnI taka Ape che. jJAnanA vAdavivAdamAM A saMyojana karI eka citra rajU karavuM jarUrI che, je ghaNAkharA aMzone guNo jarUrI hoya che. temAM mArAmArI karavAnI nathI hotI. Avare ane pUrNatAnI jhAMkhI dekhADavA samartha bane. nahIM to badhuM ke anekAMtavAda kahe che ke ApaNe ApaNI vicArasaraNI choDI devAnI alaga alaga jANI zuM hAthamAM Ave? 3 nathI. tenI tarapheNamAM dalIlo paNa karavAnI che paNa bIjI thIarIne anekAMtavAda satyane samajAvavAno sApekSavAdano siddhAMta che.. zuM mAnathI samajavAnI koziSa paNa karavAnI che kAraNa ke te astitvamAM mahAvIra svAmIne zA mATe lokone anekAMtavAda samajAvavAnI { AvI che mATe temAM paNa pUrNa nahIM te AMzika satya to samAyeluM ja jarUra paDI? loko AtmAne samajavAnA prazno pUchatA hatA ke AtmA chuM. che. eka dharmanA vidvAnoe bIjA dharmanA vidvAnone ane siddhAMtone zuM che? kAyamI che ke nathI? je samajavA jarUrI che. meM joyuM che ke eka dharmanA anuyAyIo bIjA mahAvIra bhagavAne kahyuM ke dravyanI dRSTie joIe to AtmA che dharmanA maMdire paNa jatA nathI. temanA vize kAMI jANavA paNa prayatna kAyamI che, paNa tenA kAryomAM je pheraphAra thAya che te haMgAmI che. huM zuM karatA nathI. temanA pustako to vAMcatA ja nathI paraMtu tene niSedha kAyamI nathI. te ajara-amara che ane nathI paNa. zuM samaje che. A asahya bAbata gaNAya. anekAMtavAda A sthitine tattvArthazlokavArtIkA (116) mAM AcArya vidyAnaMdI (IsunI 6 huM svIkArato nathI. agiyAramI sadI) satyanA svabhAvane samajAvavA eka udAharaNa eka ja vicAraNI satya che tema mAnavuM te satyane sImita Ape che. kaLazamAM jo ApaNe mahAsAgaranuM pANI bharIe to te je karavAnI vAta che, sImitamAM jovAnI vAta che, je nathI. kaLazane ApaNe na to mahAsAgara kahI zakIe ane na to mAtra zuM anekAMtavAdano artha evo nathI ke badhI ja vicArasaraNI sarakhI kaLazanuM pANI kahI zakIe, paNa tene mAtra mahAsAgarano bhAga che tuM che, paNa kaI vicArasaraNI sarakhI che, tarkabaddha che ane potAne kahI zakIe, mahAsAgaranuM pANI kahI zakIe. tethI koIpaNa dharmanI che zuM sAbita karavA purAvA Ape che ane keTalI hade ? ane kayA saMdarbhe ? vicAsaraNI jo ke pUrNa satyamAMthI utpanna thAya che tethI tene pUrNa zu huM anekAMtavAda badhA dharmo prati mAnanI dRSTie jovAno hakArAtmaka satya paNa na kahevAya ane asatya paNa na kahevAya. zuM siddhAMta che. sattaramI sadInA jaina sAdhu yazovijayagAnI (jJAnI) anekAMtavAdathI 3 - je aMdhajana hAthInA page hAtha pheravIne tene thAMbhalA jevo kahe AgaLa jaIne madhyastha mATe dalIla kare che. A paristhitie temane huM zuM che ane bIjo aMdhajana tenI pITha para hAtha pheravIne kahe che ke te bIjA dharmanA mAnavIonA guNonA vakhANa karavA zaktimAna chuM TekarI jevo che. A vAtamAM baMne vyakti jhaghaDe te barAbara na gaNAya banAvyA ke je jaina na hatA. zuM kAraNa ke AMzika rIte baMne sAcA che. paNa pUrNa satya koInI pAse anekAMtavAde jaina dharmanA vikAsamAM ane tene bacAvavA moTuM chuM nathI. A paristhitinuM samAdhAna mAtra anekAMtavAda ja karI zake. te yogadAna ApyuM che eTaluM ja nahIM tene rAjadarabAramAM sthAna apAvyuM che. huM ane nayavAda vizeSAMka ka anekottavAda, svAthvIda ane nayavAda viroSaka % anekAntavAda, cAvIda ane vayavAda vizeSAMka - anekantivAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda 'anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthAvA pRSTha 58 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane jai jaina graMtha prabaMdhakAntamaNI pramANe rAjA siddharAja jayasiMhane ane sAmAjika laDAI ane chevaTe mahAlaDAI sudhI mAnavajAtane ja 6 prabuddha thavAnI IcchA thaI ane jIvanamAM mukti maLe, zAMti thAya, laI jAya che, je hAlamAM ApaNe joI rahyA chIe. mAro dharma athavA che tevI bhAvanA jAgI. teNe potAnA rAjyanA badhA ja dharmaguruone tamAro dharma chevaTe duniyAne bhayaMkara yAtanAonI khAImAM dhakelI de che. zuM te bolAvIne, teone sAMbhaLyA. badhAe ja potapotAno ja dharma sAco sUtrakRtAMga graMtha kahe che ke je loko potAnA ja dharmanI zu dharma che ane bIjA dharmo dhatiMga che evI dalIlo karI. A vicArasaraNInI prazaMsA kare che ane bIjA dharmanI vicArasaraNInI re huM dharmaguruomAM jaina dharmanA guru hemacaMdrAcAryane paNa AmaMtraNa maLeluM. niMdA kare che te satyane kurUpa banAve che. jema vijaya dharmasUrI mahArAje 8 zuM chevaTe siddharAje temane bolAvyA ane jaina dharma viSe vAta karavAnuM kahyuM che tema huM nathI jaina, nathI hindu, nathI yudhiSThira, nathI zaivadharmI zuM huM kahyuM. temAMthI bodha ApavAnuM ane jaina dharma bIjA karatAM kema alaga ke vaiSNavadharmI paNa huM zAMtinA mArgano pravAsI chuM. chuM paDe che te jaNAvavA kahyuM. tyAre hemacaMdrAcArye bIjA dharmanA dharmaguruo anekAMtavAda A duniyAnA keTalAMya prazno hala karI zake che. huM jevI vAta na karatAM eka suMdara vAta (bodhakathA) kahI. te pramANe Aje paryAvaraNanA prazno UbhA thayA che. te mATe paNa anekAMtavAda chuM eka rogI mANasa hato. tene badhAe jAta jAtanA osaDiyA ane pAse ukela che. A prazno zA mATe UbhA thayA che? te eTalA mATe huM $ vanaspati khAvAnA sUcano karyA. e rogIe te pramANe karyuM ane UbhA thayA che kemake mAnavIe kudaratanA ane mAnavInA bhAgalA 8 teno roga maTI gayo. paNa tene e khabara na paDI ke kharekhara kaI pADyA che. mAnavI vasudhaiva kuTuMbakamnI bhAvanAne bhUlI gayo che, OM ke vanaspatie, ke kaI jaDIbuTTIe teno roga maTADI dIdho. A nAnI je koIne paNa dhikkAratI nathI ane badhAne potAnA svajana gaNe che huM bodhakathAno saMdezo e che ke hakIkatamAM rogIne e khabara na paDI ke che. mAnavajAta ane kudarata alaga-alaga nathI. nyAya, lokazAhI, huM huM zenAthI teno roga maTI gayo. paraMtu te nirogI thaI gayo. te hakIkata vicAro, mukta karavAnI svataMtratA, sarvadharma samabhAvanI pAchaLa zuM banI gaI. tevI rIte DAhyA manuSyoe badhA ja dharmone mAna ApIne jo koI siddhAMta baLa Apato hoya to te anekAMtavAda che. OM mukti meLavavA prayatna karavo joIe. na jANe te badhAmAMthI kayo duniyAne sukha, zAMti apAve evo jo siddhAMta hoya to te | dharma tene mukti apAvI zake. rAjA jayasiMha hemacaMdrAcAryanA mahAsiddhAMta anekAMtavAda che. eka jaina AcArye kahela che ke huM : anekAMtavAdanI bodhakathA sAMbhaLI khUba ja AnaMdita thaI gayo ane ekAMtavAdane namaskAra karuM chuM kAraNa ke teNe anekAMtavAdane janma huM tene dRDha paNe manamAM vicAra Avyo ke jaina dharma ja dharma che. temaNe Apyo che. aMdhazraddhA ane geramArge doranAra dharmanA jJAne, ApaNA haiM huM tyArapachI jainadharma aMgIkAra karyo ane hemacaMdrAcAryane potAnA jIvanane mAna nahIM ApavAnI ane bIjAnA maMtavyone sahana nahIM ? gurupade sthApyA. hemacaMdrAcArya pachI "siddhahema' nAmano graMtha racyo, karavAnI niSphaLatAe ApaNane khataranAka vaLAMka para lAvI mukyA rka ke je gujarAtI bhASAno prathama graMtha che, je te vakhatanI gujarAtanI che. haju paNa samaya cAlyo gayo nathI. ApaNe bAjI sudhArI zakIe ? paristhitino khyAla Ape che. A graMtha jyAre pUrNapaNe racAI gayo chIe, jo anekAMtavAdane pUrNa rIte anusarIe. che tyAre tene hAthInI aMbADI para rAkhI zaheramAM pheravIne tenuM bahumAna karyuM. duniyAmAM zAMti sthApanI hoya to, anekAMtavAda moTuM yogadAna hai 6 anekAMtavAda pramANe ApaNe satyanA badhA ja svarUpono svIkAra ApI zake che. 6 karavo ghaTe. to ja pUrNa svarUpanI jhAMkhI thaI zake. ApaNe satyane anekAMtavAda dharmonI ekataraphI bhUlothI dUra rahe che ane badhA * jotAM nathI paNa satyanA paDachAyAne joIe chIe. satyanA dharmonI paraspara virodhI vicArasaNIne mAnabhera grahaNa kare che ane je 6 paDachAyAne paNa pUrNapaNe jovo hoya to ApaNe anekAMtavAdane temAM sApekSa satyanI bahu pAyAnI bahulatA che ane tethI te duniyAne zuM mArge ja cAlavuM paDe, je jIvana mATe royalaroDa che. naMdanavana banAvavA samartha che. mahAvIra bhagavAne temanA anuyAyIone bIjA dharmono abhyAsa anekAMtavAdano artha evo nathI thato ke te anizcita che. tenuM ke zuM karavAnuM kahyuM. bIjA dharmano abhyAsa karavAthI ApaNe ApaNA dharmanI kahevuM che ke ApaNe ApaNA dharmanI vicArasaraNI to rAkhavAnI ja huM vicAsaraNIne svaccha, suMdara ane mahAna banAvI zakIe. temAM jo che paNa bIjAnA dharmanI vicAsaraNIne mAna ApavAnuM che, te khoTI huM uNapa hoya te dUra karI tene paripUrNa ane zreSTha banAvI zakIe. che ke te sAcI che, tenA jhaghaDAmAM paDavAnuM nathI. teo ApaNA | huM anekAMtavAda dharmonI vicAsaraNInI laDAIomAM mAnato nathI. dharmanI vicArasaraNI mAne ke na mAne. zaMkarAcArya anekAMtavAda $ AvI vicArasaraNInI laDAIne paNa te mAnasika, vaicArika hiMsA samajavA A bhUla karI che. OM ja mAne che ane A ahiMsAnuM guru zikhara che. ahiMsAnuM chelluM neLa viI vi to sa vavahAro savvA nivUDa zuM pagathiyuM gaNAya. tassa dhuvaNeka guruNo Namo annegNtvaayss|| dharmonI vicArasaraNInI laDAI chevaTe zArIrika, rAjakIya, dhArmika -AcArya siddhasena divAkara anekAntavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSaMka - anekAntavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, spId vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, spIdvAda anekantivAda, spArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvA. mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 59 vAda, svAduvAda ane - hA anekAntavAda, spArvAda ane vAyavAda vizeSAMka 4 akottavAda, cATvIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAd vIda ane nayavAda vizeSAMka ke anekottavAda, sthIrvAda anekAMtavAda saMsArano guru kahevAne yogya che. enA sivAya A brahmAMDamAM badhuM sApekSa che. che A saMsArano vyavahAra sArI rIte cAlI zake tema nathI tethI AcArya A brahmAMDamAM ghaNIvAra je dekhAya che te sAcuM hotuM nathI ane siddhasena divAkara kahe che ke huM tene namaskAra karuM chuM. sAcuM hoya che te ghaNIvAra dekhAtuM nathI. anekAMtavAdano siddhAMta dArzanika jagatane, jainadarzananI maulika mokSa eTale zuM ? tenI paNa vAkhyA karavI paDe. ane alaga alaga bheTa che, dena che. A jaina ciMtakonI, jaina dArzanikonI, jaina mate tenI vyAkhyA alaga alaga che. zAstromAM kahyuM che ke- jJAnA huM AcAryonI, jaina guruonI vicakSaNa dRSTi che. vAstavamAM A siddhAMta Tuvatu vaizavambhA mAtra jJAna ja mokSa apAvI zake-to A jJAna kevuM huM kuM vizva maMgalakAraka che. durbhAgyanI vAta e che ke ene jaina saMpradAyanI hoya? huM chApa lagAvIne alaga rAkhI devAmAM Avyo che ke e to jaina dharmano gItAmAM bhagavAna zrIkRSNa kahe che ke- nahi jJAnena sAM huM che siddhAMta che. jeno tene anusare che. pavitramavidyate | arthAt jJAnathI pavitra koI vastu nathI. A chuM zuM ApaNe zarIranA saMdarbhamAM anitya chIe paNa AtmAnA pavitramAM pavitra jJAna ja ApaNane anekAMtavAdanI mahattA samajAvI $ pta saMdarbhamAM nitya chIe, svAmI dayAnaMda sarasvatIne ekavAra koIe zake ane ApaNane ucca AtmAnA stara para laI jaI zake. 6 prazna pUchyo. Apa vidvAna cho ke avidvAna! to svAmIjIe uttara vijJAna ekAMtavAda para AdhArita che ke ane kAMtavAda para? A raeN E Apyo ke dArzanika kSetre vidvAna paNa vepAranA kSetre avidvAna. prazna che. vijJAna ghaNI badhI zakyatAnuM mahArathI che ane koIne paNa che sakhata garamImAM kheDUta khetaramAM kAma kare che. tenA mATe A kAma aMtima mAnatuM nathI. bIjuM e ke kudaratane koI 100 TakA jANI svAbhAvika che. sukha che, paNa eNnTAkaTikamAM rAta-divasa rahenArA mATe te zakavA samartha nathI. jema ke 100 TakA avakAza utpanna karI zakAto che asahya che, durlabha che. temAM sukha kayuM ane duHkha kayuM? nathI. ApaNe -273 aMza selsIasa sudhI jaI zakatA nathI. mApana zuM amerikAmAM atyAre rAta che ane ApaNe tyAM divasa che. to paddhatimAM keTalAya prakAranI bhUlo thAya che. A badhuM batAve che ke | amerikAmAM kahe ke rAta che. ane ApaNe kahIe ke divasa che, to vijJAna anekAMtavAdanuM dyotaka che. paNa koI cokkasa mApanamAM te 6. baMne pota-potAnI jagyAe sAcA che paNa ekabIjAnI dRSTie nayavAdano upayoga kare che. varNanamAM te svAvAdano ja upayoga * alaga che. kare che. kvaoNnTama phijhiksa badhI ja saMbhAvanA sAthe zaru thAya che paNa 6 kalakattA keTaluM dUra? A prazna adhUro gaNAya. kyA sAdhanothI mApana vakhate eka ja rAha pakaDe che, te ja nayavAda. paNa bIjA badhA kuM tame kalakattA dU2 kaho cho te jarUrI che. tame cAlIne jAva to rAha to che ja. vijJAna, anekAMtavAdanI kharekhara prayoga dvArA rajUAta 6 mahinAo dUra, jo TreInamAM jAva to be rAta ane eka divasa kare che. vijJAnamAM prayogo, sAbitInayavAda che paNa badhA ja prakAranI 4 jeTaluM dUra, jo plenamAM jAva to be kalAkanA samaya jeTaluM dUra, ane dhAraNA (Hypothesis) temAM astitva dharAve che. vijJAna sApekSavAda che mobAIlathI vAta karatAM kSaNa-samaya jeTaluM dUra. Ama A brahmAMDamAM para nirbhara che. temAM kAMI ja nirapekSa nathI. 3 dara ke najIkanI vAkhyA tame kevI rIte te sthaLe pahoMcyo che, jAva cho hakIkatamAM gurutvAkarSaNa zuM che? te koI kharekhara jANatuM nathI. 6 tenI para AdhArita che. ghana ane RNa vidyutabhAra zuM che? te koI jANatuM nathI. cUMbakatva che che pRthvInI sApekSamAM pRthvI parathI sUryane joie to te goLa- zuM che? te koI jANatuM nathI. zA mATe alaga-alaga baLone alagaje goLa ghUmato ane AkAzamAM vicarato jaNAya ane pRthvI taddana alaga gaNadharmo hoya che? kharekhara jIvana zuM che? te kevI rIte zuM sthira gaNAya. sUryanI sApekSamAM sUrya para jaIne pRthvIne joIe to utpanna thayuM che? te koIne ja khabara nathI. brahmAMDanA aMtima satyonI E puthvI goLa-goLa ghUmatI dekhAya ane sUryanI parikramA karatI dekhAya koIne ja khabara nathI. A badhI bAbato ApaNe anekAMtavAdanA che ane sUrya sthira lAge. to AmAM sAcuM zuM? sahAre samajI zakIe chIe. 9 ApaNe savAre plenamAM pazcimamAM jatAM ja rahIe, jatAM ja rahIe sApekSavAdano upayoga e che ke je vastu anekAMtarUpa che te sApekSa huM to kadI sUryAsta thato jaNAya ja nahIM. dhAro ke vimAnamAM nyUkliyara dRSTie ekAMta che. hakIkatamAM anekAMta ekAMta para AdhArita che. huM huM kyala che je hajAro varSa sudhI khatama na thAya to, ane jo vimAnamAM anekAMtavAda sarvanayAtmaka che. je prakAre alaga alaga motIone haiM huM bALaka janme ane te plenamAM ja moTuM thatuM rahe to tene rAta zuM? eka sutramAM parovIe to suMdara mALA banI jAya che. te rIte bhinna 3 caMdra zuM ? tArA zuM? tenI khabara ja na paDe. to zuM rAta nathI? have bhinna nayIne cAvAdarUpI sUtramAM bAMdhIe to saMpUrNa nayazruta pramANa OM jo pravAsI rAtanA pUrva tarapha vimAna laIne jAya to tene tenA bane che. huM jIvanaparyata rAta ja dekhAya. vimAnamAM jo bALaka janme to tene koI dharmanuM darzana jue-eka aMza ane tene pUrNAga kahe che ? $ divasa athavA sUryanI khabara na paDe, to zuM divasa ane sUrya nathI? barAbara nathI. aMdhajana hAthInA pagane aDake ane tene hAthI kahe che ? anekAntavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, cATvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvIda ane vayavAdavizeSAMka ka anekAntavAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvAda anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cATvI pRSTha 60 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane ane nayavAda viroSaka 4 anekantivIda, syAdrvAda ane vAyavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAd vIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, cArvAda anekantivAda, syAdvIda ane nayavAdavizeSAMka 4 anekottavAda, syAdvAda * yogya nathI. Divakara: would the system established by anceszuM sAduvAda e spaSTa kare che ke ahIM je varNana karavAmAM AvyuM che tors held true on examination? In case it does not, I am not here to justify if for the huM te aMzAtmaka che. aMzanA saMbaMdhe che. pUrNa vastu mATe nahIM. ekAMta sake of loving the traditional grace of the ka aMza jue che, anekAMta samagratAmAM vAta kare che. hAthInI pITha kaI dead irrespective of the wrath I may have ki zuM apekSAe TekarA jevI paNa che tema kahI zakAya. A kathana aMzAtmaka to face. che pUrNa satya che. paNa pUrNatA mATe AMzika satya che. pAvara paoNInTa (Vardhamana Dvatrimisika 6/2) In Sanmatitarka Divakara furthers address: OM prejhanTezana ekAMtavAdanuM dyotaka che kAraNa ke temAM badhuM jaDAI jAya All doctrines are right in their own respect $ che. jyAre vyAkhyAna anekAMtavAdanuM dyotaka che. syAdvAda, zAyadavAda tive spheres but if they eneroach upon the che ke saMzayavAda nathI. province of other doctrines and try to refuse brahmAMDamAM evI maMdAkinIo che je edge on dekhAya che jANe their views, they are wrong. A man who hold the view of the cummulative characzuM ke rekhAkhaMDa. paNa jyAre tene face on joIe to khabara paDe ke te ter of truth never says that a particular view huM to cakra jevI maMdAkinI che. Ama AMzika satya ane pUrNasatya alaga is right or a particular view is wrong? alaga hoya che. IsunI trIjI sadImAM rAjA vikramAdityanA darabAramAM AcArya ke brahmAMDa paNa alaga alaga dizAmAM, alaga-alaga dekhAya che. siddhasena dIvAkAre satyanA svabhAva viSe nIce pramANe vistArathI alaga-alaga prakAzamAM alaga alaga dekhAya che. tenA saMpUrNa samajAvyuMzuM svarUpano ahesAsa karavo nAmumakIna lAge. brahmAMDanA AMzika bhAgo vikramAditya : satya zuM che? zuM te e che je vAraMvAra e ja rUpe haiM 6 satya che paNa te pUrNa satya nathI. badhAne sAthe mUkIe to satyano dRzyamAna thAya che ke jene moTethI kahevAmAM Ave che ke jene bahu ja 6. ahesAsa thAya. satyano paDachAyo joI zakAya paNa pUrNa satya nahIM. AtmavizvAsa ane othorITIthI kahevAmAM Ave che, ke jene lagabhaga 3 syAdvAda eka dRSTibiMdu che je ApaNane darzAve che ke brahmAMDanuM ghaNAMkharA loko mAne che? huM kaI rIte, kevI rIte avalokana karavuM joIe. koIpaNa vastune pUrNa dIvAkara : AmAnuM kAMI ja satyane sthApita karI zake nahIM. dareke zuM rIte samajavAnA prayatnamAM vividha dRSTibiMduthI tenuM avalokana karavuM dareka jaNane satyanI potAnI vyAkhyA hoya che ane te ekataraphI OM joIe, to ja te pUrNa rUpamAM ApaNI samakSa AvI zake ane teno (zaratI ekAMtavAdI) hoya che. aMdAja nIkaLI zake. | vikramAditya : ApaNA rIta-rivAjo viSe ApanuM zuM kahevAnuM ? C anekAMtavAda ane syAdvAda vastu svarUpanuM sAcA svarUpamAM jovA che? zuM tene ApaNA pUrvajoe sthApita karelA che ane te samayanI zuM digdarzana karavAvALA siddhAMto hovAthI te AtmazAMtinI sAthe sAthe kasoTI para sAcA sAbita kayA che? $ vizvazAMtine sthApavAnA paNa siddhAMto che. "anekAMtavAda sAthe dIvAkara : zuM pUrvajoe sthApelA rIta-rivAjone kasoTInI eraNa uM 3. anusaMdhAna'-te bhAratanI ahiMsA sAdhanAnI carama sImA che. tene para tapAsavAmAM AvyA che? jo na tapAsavAmAM AvyA hoya to huM zuM duniyA jeTalI jaldIthI svIkAra karaze teTalI jaldI duniyAmAM zAMti tenA viSe kazuM kahevA mAgato nathI kAraNa ke mAre pUrvajonuM mAna sthapAze. rAkhavAnuM che. tenA mATe mAre bhale game te sahana karavuM paDe. Acharya Siddhasena Divakara (3rd century A.D.) ex | (vardhamAna dvArniMsIkA 6/2) zuM pounded on the nature of truth in the court of king sanamatItArakAmAM dIvAkara svAmi kahe che : u Vikramaditya in the following way: dharmanI badhI vicArasaraNIo tenAmAM sAcI che. paNa teo zuM Vikramaditya : What is truth? Is it that which is said re peatedly, that which is said loudly, that jyAre bIjA dharmanI vicArasaraNIomAM praveza kare ane temane khoTI che whichis said with authority or that which is pADavA prayatna kare to te badhI ja khoTI che. je mANasa satyanI haiM agreed by the majority? bahulatAnI vicArasaraNInA guNane jANe che, te kadI paNa ema 8 Divakara: None of the above. Every one has his own nahIM kahe ke koI eka dharmanI vicAraNI sAcI che ke te khoTI che.' ? definition of truth and it is conditional. Vikramaditya : How about traditions? Have they been es tablished by our ancestors and have they InDiyana pleneTarI sosAyaTI, varalI, muMbaI- 400 018 been passed the test of time? Teliphona : 222-28948678. anekAMtavAda, sthIrvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane tayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthAvAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, syAdurvAda ane vayavAda vizeSaka = anekaodvAda, syAd vAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, spIdvAda
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 61 mAda, svAduvAda ane syAdavAda | g dinakara joSI anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSaka 6 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda [ lekhaka, saMpAdaka, anuvAdaka dinakara joSIe 150 pustakanuM sarjana karyuM che. mahAtmA gAMdhI, jhINA, TAgora, narmada ane saradAra paTela nA caritrakAra dinakarabhAInuM nAma gujarAtI sAhityamAM ghaNuM jANItuM che. aneka mahattvanA viSayo paranA temanA ciMtanAtmaka lakhANo navI dizA prere che. prastuta lekhamAM syAdvAdanI samaja dinakara joSI pAsethI ApaNane maLe che. ] eka mANasa muMbaIthI rAtre daza vAgye UpaDatA gujarAta melamAM amadAvAda jUduM hoya ane relave-mArge janArAnuM amadAvAda juduM je agAuthI rijharva karAvelI bartha upara zAMtithI sUI jAya che ane hoya. amadAvAda to eka ja che. have jo relave-mArge janAro ema huM 8. vahelI savAre cha vAgye enI AMkha UghaDe che tyAre e amadAvAdanA kahe ke amadAvAda to relave-mArge ane eya gujarAta melathI ja che che kALupura sTezane AvI pahoMcyo hoya che. rAtabharanI musApharI pachI pahoMcI zakAya ane jo vimAnamArge janAro ema kahe ke amadAvAda ] paNa e thAkyo nathI, tAjomAjo lAge che, kema ke enuM rijharvezana pahoMcavA mATe havAI musApharI e ja ekamAtra mArga che, to e erakaMDizana klAsamAM hatuM. baMne satyathI dUra che. eka rIte emanI vAta sAcI che ke teo huM huM bIjo mANasa paNa muMbaIthI amadAvAda ja jAya che, paNa ene potapotAnI rIte amadAvAda pahoMcyA che ane potapotAnI sagavaDa * rAtabharanI relavenI musApharI pasaMda nathI, eTale sAntAkrujha erapaoNrTa pramANe emaNe musApharI karI che. potapotAnA anubhavanA AdhAre ka che uparathI vahelI savAre cha vAgye UpaDatA vimAnamAM musApharI kare A traNeyano mArga sAro ane sAco paNa lAge to emAM kazuM ? huM che. AgalI rAtre gujarAta melamAM muMbaIthI nIkaLelo pelo mANasa vAMdhAjanaka na kahevAya. traNeyanI jarUriyAto judI che. traNeyanI che huM ane Aje vahelI savAre sAntAkrujha eraporTa parathI vimAnamAM sagavaDo judI che, paNa jo traNeya ema kahe ke A ja ekamAtra sAco chuM zuM amadAvAda Avelo bIjo mANasa-baMne lagabhaga sAthe ja pahoMcyA mArga che, to ApaNe A traNeyane svastha cittanA mANaso kahI ; zuM che ema kahI zakAya. nahi zakIe. je vimAnamAM Avelo mANasa enA vimAnano DIpArcara TAIma have eka bIjuM udAharaNa joIe. mIrAMbAI page ghuMgharuM bAMdhIne jai huM vahelI savAre cha vAgyAno hovAne kAraNe niyata karelA rIpaoNTiMga citoDanA rAjamArgo upara sAdhusaMto sAthe pado gAtA-gAtAM nRtya ? OM TAIme savAre pAMca vAgye sAMtAkrujha pahoMcyo hoya che. dhAro ke e karatI rahI ane A nRtyanA Theka-Theke ja eNe siddhi meLavI lIdhI $ OM borIvalI raheto hoya, to savAre pAMca vAgye sAntAkrujha pahoMcavA eno koI InkAra karI zake ema nathI. zaMkarAcArye page koI ghUMgharuM che mATe eNe moDAmAM moDuM salAcAra ke sADAcAra vAgye to nIkaLavuM bAMdhyA nahotA. rAjamArgo upara nRtya paNa karyAM nahotAM, chatAM paNa huM ja joIe. have A samaye taiyAra thaIne nIkaLavA mATe eNe moDAmAM emaNe paNa mIrAMbAI karatAM taddana judA mArge siddhi meLavI ja hatI. huM zuM moDuM sADAtraNa vAgye to UThavuM ja joIe. Ama, gujarAta melamAM mIrAMbAInI siddhi ane zaMkarAcAryanI siddhi be alaga alaga pradezo 6 je gayelo musAphara AkhI rAtanI UMgha lIdhA pachI amadAvAda pahoMcyo nathI. baMnenA mArgo judA hatA paNa gaMtavyasthAna eka ja hatuM. A 4 che che ane havAI musApharI karIne pahoMcelo mANasa jo ke eka ja nizcita gaMtavya sthAne potapotAnA mArge teo pahoMcI gayAM hatAM. kalAkamAM pahoMcI gayo che, paNa lagabhaga AkhI rAtanA ujAgarA A duniyAmAM vaividhyano koI pAra nathI. ApaNA rojiMdA jIvanake pachI pahoMcyo che. vyavahAramAM paNa ApaNe roja pratyeka kSaNe AvA vaividhya vaccethI che trIjA mANasane paNa muMbaIthI amadAvAda ja javuM che, paNa e pasAra thatA hoIe chIe. A triparimANI vizva ApaNe AkheAkhuM chuM huM moTara-mArge potAnI gADI laIne amadAvAda jAya che. ene surata saLaMga kyAreya joI zakatA nathI, saMvedI zakatA nathI. ApaNane be kra ane vaDodarAmAM eka-be kalAkanA dhaMdhAdArI rokANo che, eTale ja AMkha caherAnA AgaLanA bhAgamAM Izvare ApI che. Ama hovAthI 5 E eka divasamAM badhAM kAmo ATopI zakAya evI gaNatarIthI savAre jyAre ApaNe AgaLanuM vizva joIe chIe tyAre pAchaLanuM vizva huM che ATha vAgye nAsto-pANI patAvIne, DrAIvarane sAthe laIne pravAsa joI zakatA nathI. joI zakatA nathI mATe e nathI ema to na ja kahI OM zarU kare che. ekAda kalAka surata ane ekAda kalAka vaDodarAmAM zakAya. koI ema kahI zake ke pITha pAchaLanuM vizva A kSaNe bhale hai 8 rokAIne dhaMdhAdArI kAmo ATope che ane rAta paDye amadAvAda dekhAtuM nathI, paNa A pUrvenI kSaNe cahero ghumAvIne ene saMveduM huM pahoMcI jAya che. hatuM. A vAta ardhasatya che, kAraNa ke satata parivartanazIla vizvamAM ApaNe joI zakIe chIe ke A traNeya mANaso amadAvAda ApaNe je kaMI eka kSaNa pahelAM pITha pAchaLa joyuM hatuM e badhuM che zuM to samayasara pahoMcyA ja che. emanuM dhyeya emaNe potapotAnA mArge atyAre paNa ema ne ema ja che ema mAnavuM e bhoLapaNa che. huM suM pravAsa karIne hAMsala karyuM ja che. evuM nathI ke vimAnamArge janArAnuM pratyeka kSaNe saghaLuM parivartanazIla hoya che. eka kSaNa pUrve tame je zuM anekAMtavAda, syAdurvAda ane saMyavAda vizeSAMka kka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka + anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavIda
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cItva pRSTha 62 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane he joyuM hatuM e bIjI kSaNe enuM e nathI hotuM. emAM apAra pheraphAra amadAvAda eka ja che, paNa tyAM pahoMcavAnA mArgo judA judA che, E thaI gayA hoya che. A parivartana tatkAla ApaNe noMdhI zakatA nathI e ja rIte ahIM paNa tame to eka ja cho paNa tamArA sudhI pahoMcavA E e ApaNI maryAdA che. ApaNo anubhava athavA ApaNuM darzana mATenA mArgo athavA to tamArI sAthe saMbaMdha sthApita karavA mATenI huM ka ekAMgI hoya che. ene pUrNa mAnI levuM e satyane nahi samajavA apekSAo tamArI AsapAsanA sahu mANaso mATe judI judI che. hUM jevuM che. "sAco chuM' ema tame bhale vizvAsapUrvaka kahI zakatA ho, che ApaNAM lagabhaga tamAma gharSaNonuM kAraNa AvA ekAMgI darzanane paNa e sAthe ja 'tame paNa kadAca sAcA hoI zako" evo vizvAsa OM ApaNe pUrNa mAnI laIe chIe e ja hoya che. parivAramAM, dharAvavAnI tamArI taiyArI e ja A syAdvAda che. IslAmamAM je $ paDozamAM, vyAvasAyika saMbaMdhomAM ke koIpaNa sAmAjika saMbaMdhomAM nathI mAnatA e kAphiro che ane A kAphirone allAhanA sAcA 6 { ApaNA maryAdita anubhava ane darzanane cokakasa ane aMtima rUpa mArge laI javA mATe emane musalamAna banAvavA joIe e eka kuM je ApIne ApaNe ghaNAM prazno pedA karIe chIe. eka musalamAna mAnyatA che. A mAnyatA vize kadAca kaTTara IslAma paMthIo prAmANika ? huM namAja paDhatI vakhate nIrava zAMtinI apekSA rAkhe che, kemake ene paNa hoya, teo kharekhara ema mAnatA paNa hoya, paNa jo e ja ke OM evI graMthi bAMdhI devAmAM AvI che ke allAhanuM sAMnidhya A rIte rIte anya dharmanA anuyAyIo paNa mAnavA mAMDe ane parasparane, chuM che namAja paDhavAthI ja prApta thAya che. A sivAyanA bIjA koI mArge pote mAnI lIdhelA allAha sudhI pahoMcADavA mATe dharmAtara karAvavA meM ha paNa IbAdata karIne allAha sudhI pahoMcI zakAya che e vAta ene mAMDe to jagatamAM yuddho sivAya bIjuM zuM thAya? Aje A ja banyuM che huM gaLe ja nathI UtaratI. AvuM ja anya dharmonI prArthanA paddhatio che. syAdvAdano enA marma sAthe sahajabhAve svIkAra karavAne badale che chu vize paNa kahI zakAya. | ApaNuM vartana enAthI viparIta rahyuM che. pariNAme, je dharmanI utpatti jai jaina dharma mAnava saMskRtinA itihAsamAM bIjuM game te bhale ApyuM sukha ane zAMti mATe thaI hatI e ja dharmo mAnavajAtane vadhAremAM hoya ke na ApyuM hoya, paNa jene syAdvAda athavA anekAMtavAda vadhAre asukha ane azAMti ApI rahyA che. 3 kahIe chIe e evuM adabhuta darzana ApyuM che ke mAnavajAta sadeva ApaNA jevA sarerAza mANaso vaizvika stare vyApelI A * jaina dharmanI oziMgaNa raheze. A 'syA' zabdanA aneka artho aNasamajane kadAca aTakAvI na zake, paNa vyaktigata dhoraNe enuM zuM karavAmAM AvyA che, paNa ApaNA jevA sarerAza mANasone samajavA anusaraNa karavAmAM kazI ja muzkelI nathI. rojiMdA vahevAramAM Dagale OM mATe A paikI eka ja artha upayogI che. A artha 'enA saMdarbhamAM' ne pagale ApaNA saMkhyAbaMdha gamA-aNagamA hoya che. AvA gamA- huM pra evo thAya che. A "enA saMdarbhamAM' eTale zuM e thoDuMka vigate aNagamAnI viruddhamAM jeo gamA-aNagamA dharAvatA hoya emanA 5 zuM samajIe. mATe ApaNe moM macakoDI daIe chIe. & dhAro ke tame rastA vacce UbhA cho ane barAbara e ja vakhate dhAro ke kobInuM zAka tamane bhAvatuM nathI eTale jemane kobInuM 8 zuM tamArA pitA AvIne emanA mitrane kahe che ke A mAro putra che. zAka atyaMta bhAve che emane svAdapUrvaka e zAka khAtA joIne huM huM tame tamArA pitAnA putra cho e to niHzaMka che, eTale A satyano tamArA manamAM asukha pedA thaI jAya che. kyAreka tame babaDI paNa zuM tame svIkAra karo cho. barAbara e ja vakhate tamAro putra enA mitra nAkho cho ke "kobInuM zAka e te kaMI zAka che? dhULa ane DhephAM jevuM che re sAthe tyAM AvI pahoMce che ane e enA mitrane kahe che ke A mArA lAge ! e to Dhorano khorAka kahevAya!' A vakhate jo koI tamane ? chuM pitA che. tame A satyano paNa svIkAra karo cho. je rIte tame tamArA pUche ke kobIne Dhorano khorAka kayA zAstramAM kayA pUrvajoe kahyuM che kuM pitAnA putra cho e ja rIte tamArA putranA pitA paNa cho. tamArI che, to tame tamArI mAnyatAne sAcI TharAvavA mATe game tyAMthI game haiM 6 patnInA saMdarbhamAM tame enA pati cho ane tamArI bahenanA saMdarbhamAM te vAkyo TAMkI detAM paNa acakAzo nahi. * tame enA bhAI cho. tamArA baoNsa mATe tame enA hAtha nIcenA ahIM syAdvAdanA mULane sparzI zakAya che. A to eka sthaLa huM karmacArI cho to tamArA hAtha nIcenA karmacArI mATe tame baoNsa cho. udAharaNa thayuM, paNa AvA udAharaNanA Azraye ja ApaNe ApaNA paNa tame to eka ane avibhAjya cho, paNa tamArI AsapAsanA anya gamA-aNagamA vize paNa vicArI zakIe.. meM A sahu mATe tame judAjudA cho. pitAne mana tame putra cho, to syAdvAdanA AvA anusaraNathI vaizvika sukha ane zAMti sthapAya OM putrane mana tame pitA cho. patnIne mana tame pati cho, to bahenane ke na paNa sthapAya, paNa vyaktigata sukha ane zAMti to avazya kaeN $ mana tame bhAI cho. Ama, ekanI eka vyakti paNa judAMjudAM prApta thaze ja. pAra vinAnA mAnasika kalaho ane uttApo zamAvI zuM * mANasonAM judAjudA saMdarbhomAM judI judI rIte oLakhAya che. A zakavAne samartha evo A rAjamArga che. ApaNe jyAre ApaNI che dareka apekSAno tamAre svIkAra karavo rahyo. tame eno InkAra karI mAnyatAmAM makkama hoIe chIe eTale ke kaTTaravAdI hoIe chIe ? OM zako nahi. upara TAMkelA amadAvAdanA udAharaNamAM je rIte tyAre enuM ane mAtra enuM ja samarthana karavA pAchaLa ApaNA moTA zuM anekAMtavAda, syAdavAda ane tayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda viroSaka 9 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka 1 anekAMtavAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha da8 mAda, syAdavAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda 2 bhAganA samaya ane zaktino vyaya karIe chIe. ApaNA gamA- potAnI vAta paNa rajU kare che. Ama baMne pakSe badhuM khulluM thAya che ? aNagamAnA paNa je koI cokkasa tArkika kAraNo hoya ene rajU eTale beya pakSamAM jyAM-kyAMya paNa cUka hoya emAM sudhAro thAya karavAmAM kazuM khoTuM nathI. paNa tarka haMmezAM satyanA mArge ja laI che ane jyAM nyUnatA hoya tyAM umero thAya che. Ama, A zAstrArthathI jAya che evuM mAnavuM sAcuM nathI. baMne pakSe jJAnamAM vadhAro thAya che ane baMne pakSe je kaMI bhUlacUka zuM ApaNI mAnyatA mATe jema ApaNo anubhava ane ApaNA hoya emAM sudhAro thAya che. jo A zAstrArtha na thato hoya to baMne ? tarko hoya che ema ethI viparIta mAnanArAne paNa enA potAnA pakSa pAse potapotAnuM maryAdita jJAna ema ne ema rahyuM hota ane huM huM tarko ane anubhavo hoya che eno ApaNe svIkAra karavo joIe. A samajamAM jyAM-kyAMya paNa UNapa hatI e ema ne ema ja re $ eka ke be vANiyAthI chetarAyelo koI mANasa satata evuM kaheto akabaMdha rahI hota. huM ja sAco chuM ane tame khoTA cho evA bhAvathI 6 phare ke badhA vANiyA luccA ja hoya che, to emAM tarkadoSa che. A jo Avo zAstrArtha thAya to khaMDana ane maMDananA vivAdo pedA ; nirIkSaNamAM bhale svAnubhava hoya, paNa tarka nathI. tarkazAstranA thAya. ene badale syAdvAdanA anusaraNathI eTale ke "tame paNa zuM jANakAro samajI zakaze ke AmAM ativyAptino doSa che. e ja sAcA hoI zako cho enA bhAvathI thatA zAstrArthane pariNAme ; rIte badhA musalamAno kaTTaravAdI ja hoya che ke badhA hiMduo udAra mAnava saMskRtimAM vadhAro thAya che. OM ja hoya che, e mAnyatAmAM paNa bharapUra tarkadoSa che. mane maLelA zAstrArtha pAchaLa jyAre Avo bhAva nathI hoto tyAre vijaya ke 2 cAra musalamAno paikI traNa jaNano mAro anubhava kaDavo rahyo hoya, parAjayano pakSa pedA thAya che. parAjaya koIneya pasaMda nathI hoto. paNa paNa ethI kaMI vizvabharanA karoDo musalamAno mATe huM sAmAnya eTale parAjita thavA chatAM mANasa potAnA matanuM sAcuM-khoTuM zuM nirIkSaNa karI zakuM nahi. mAre kahevuM joIe ke mane AvA-AvA anumodana karyuM ja jAya che. vijayI thanArane vijayano kepha caDe che, huM huM kaDavA anubhavo thayA che, paNa anyone sArA anubhavo thayA hoya enA ahaMkAramAM vadhAro thAya che ane parAjitanA ahaMkArane Thesa -4 che evuM ya bane. vAgI hovAne kAraNe enAmAM roSa janme che. potAnA matanA samarthana huM ApaNe jyAre ApaNA gamA-aNagamA vize dRDha AgrahI chIe mATe e vadhu vegathI kAme lAgI jAya che, eTaluM ja nahi, vipakSI re che tyAre eka rIte to samagra vizvanA daravAjA ApaNA mATe baMdha thaI pratye have enA manamAM dveSa paNa pedA thAya che. Ama syAdvAdathI huM jAya che. ApaNe ema mAnIe chIe ke ApaNe jUThANAMone, viparIta AcaraNa karavAne kAraNe jJAnano pravAha kaluSita thAya che, zuM asatyone mane anicchanIya tattvone bahAra rAkhyAM che, paNa kharekhara eTaluM ja nahi, sAmAjika stare ahaMkAra, dveSa, krodha-A badhAM 8 * to ApaNe ja bahAra jatA rahIe chIe. koIka moTA meLAmAM bhUluM nAstivAcaka mUlyo pratiSThita thAya che. DhuM paDI gayeluM bALaka raDavA mAMDe ane jo koI polIsa ene pUche "zAstrArtha' zabda vidvAno mATe rahevA daIe, to sAmAnya saMvAda che tyAre A bALaka raDatAM-raDatAM kahI de ke mArI mA khovAI gaI che- e ApaNo gharelu anubhava che. jo huM pahelethI ja mArA mata mATe che OM enA jevo ja A tAla thAya che. bhIDamAM mA nathI khovAI gaI, haThAgrahI na houM, eTaluM ja nahi, mane jo mArI samajadArI ke je kai bALaka khovAI gayuM che. paNa bALakane enI khabara nathI, eTale e buddhimattA vize ahaMkAra kahI zakAya evo khyAla na hoya, to AvA ema ja mAne che ke huM to yathAsthAne ja chuM, paNa mArI mA kyAMka saMvAdathI sAmevALAnA matamAM bhale moTA bhAge atArkika vAto * khovAI gaI che. hoya, toya keTaluMka satya to avazya lAdhe che, paNa ApaNo pelo syAdvAdanuM saraLa anusaraNa ApaNAM dainika jIvananA apAra ahaMkAra eno svIkAra karavA deto nathI. A ahaMkArane ogALIne huM saMgharSo to TALe ja che ane mAnasika zAMti paNa Ape che, paNa je kaMI satya vipakSe hoya eno paNa svIkAra enuM nAma ja sAcuM zuM enAthI sahuthI vadhu lAbha mAnavIya jJAnanA kula jaththAne thAya che. rezanAlijhama che. A arthamAM Adhunika rezanAlisToe syAdvAda re ApaNe tyAM prAcInakALamAM zAstrIya vivAda athavA zAstrArtha samajavA jevo che. syAdvAdanA anusaraNathI rezanAlijhama sAcA re avAranavAra yojavAmAM AvatA. syAdvAdano svIkAra karIe to arthamAM rezanAlisTa banaze. zuM AvA zAstrArtha potAnA koI matanA maMDana ke vipakSInA koI matanA jo ApaNe syAdvAdane A rIte samajIne vahevAramAM utArIe haiM khaMDana mATe nathI hotA. zAstrArtha karanAra ubhayapakSanuM lakSya e ka ja to ApaNA ghaNAM saMgharSo ane samasyAonuM nirAkaraNa ApoApa zuM hoya che. thaI jAya che ane mAnasika stare haLavAza paNa prApta thAya che. * huM eka pakSa kahe che ke A viSayamAM ATaATalI vAto huM jANuM chuM 102/e, pArka evanyu, ema. jI. roDa, dahANukaravADI, huM ane ATaATalA viSayomAM huM ATaATaluM samajyo chuM. A mAruM kAMdivalI (vesTa), muMbaI-400 067. $ jJAna che. have tame tamAruM jJAna kaho. vipakSI pratispardhaka e ja rIte mobAIla : 09969516745. anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavIda anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 64 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane vizeSAMka = anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAttavAda, ane hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda zrI siddhasena divAkarasUrijInI anekAMtavAdanI ghoSaNA DaoN. reNukA poravAla [ reNukA poravAle AcArya buddhisAgarajInA jIvana ane sAhitya upara DaoN. kalAbena zAhanA mArgadarzana dvArA mahAnibaMdha lakhyo che. hAlamAM teo Do. sAgaramala jena pAse "mathurAnA jaina stupa para saMzodhana' adhyayana kArya karI rahyA che. temaNe jena jagatanA hindI vibhAganuM saMpAdana kArya karyuM che. prastuta lekhamAM temaNe siddhasena divAkarajI nA saMdarbhe anekAMtavAda samajAvyo che. ] mahAna tArkika ziromaNI AcArya siddhasenasUrijIe sau prathama A graMthane eTalo Avazyaka ane pavitra gaNavAmAM Ave che ke je anekAMtavAdanuM nirUpaNa sAta naya ane saptabhaMgI vaDe sanmati tarka enA abhyAsa mATe jo koI apavAda sevavo paDe to paNa tenA je zuM prakaraNamAM karyuM. jIva ghaNI vAra mUDhatAne lIdhe padArthane vAstavika prAyazcittanI jarUra rahetI nathI. jIvakalpanI cUrNimAM eno spaSTa kuM zuM svarUpe avalokavA samartha banato nathI. te eka ja dRSTithI tattvane nirdeza che ke, "sanmati-graMtha'nA adhyayana mATe saMdhyAkALanA bAdhita chuM che jue che jenAthI enA pratye ekAMta rAga udbhave che, jenA kAraNe samayano upayoga karyo hoya to paNa ene mATe prAyazcitta nathI. A che zu te ekAMtavAdI thAya che. jIva jo padArthane ke siddhAMtane samajavA graMthanI bhASA ardhamAgadhI mizrita mahArASTrI prAkRta che. EUR mATe vividha dRSTi apanAve to enuM dRSTibiMdu vizALa bane che. A A bhASAnuM prabhutva pazcima bhAratamAM vadhu hatuM mATe graMthanI huM tarkano upayoga janahitArthe karI alaga alaga darzanane temaNe naya racanA A kSetramAM thavA saMbhave che. te samaye jainomAM karmakAMDa vadhu - ane saptabhaMgInA pramANathI samajAvyuM. hato. navIna paribaLono samAveza karavo to lagabhaga azakya ja huM zuM AcArya zrI siddhasenasUrijInuM jIvana vRtta: kahevAtuM. AvA kaparA samayamAM prabhu mahAvIranA siddhAMtone anya ke je AcArya siddhasenasUri Azare vikramanI cothI zatAbdInA darzanonI samakakSa mUkI eno pracAra karavo ema temanI IcchA hatI. seM uttarArdhamAM thaI gayA. temanI guru paraMparA prabhAvaka caritra'mAM prabhunA siddhAMtone jagatane jaNAvI jainonuM prabhAvazALI vyaktitva che savistRta rIte jovA maLe che. tanusAra teo 'mAtharI vAcanA'nA ujAgara karavAnI temanI nema hatI. che. praNetA Arya skaMdIlanA praziSya tathA zrI vRddhavAdInA ziSya hatA. sanmatitarkanuM viSaya vastu? zu A vAcanA vi. saM. 370 arthAt mahAvIra nirvANa 840mAM thaI anekAMtavAdanI sthApanAnA A graMthamAM AryA chaMdamAM 167 ? & hatI. "sanmati tarka' paranI TIkA mallavAdIe vi. saM. 1mAM racI gAthA che. (pATha bhede 166 gAthA). e traNa vibhAga arthAt kAMDamAM E uparAMta pUjyapAda devanaMdInA "jainendra vyAkaraNa'mAM paNa sanmati vibhAjIta che. huM tarkano ullekha che je pAMcamI ane chaThThI sadInI madhyamAM thaI hatI - prathama kAMDa-pa4 gAthA chu mATe zrI siddhasenajIno samayagALo yogya jaNAya che. bIjo kAMDa-43 gAthA zuM temanuM mULa nAma mukuMda paMDita, ane pitA devaRSI hatA. teo trIjo kAMDa-70 gAthA chuM vAda vivAdamAM eka vAra vRddhavAdI samakSa hArI jatAM. zarta anusAra uparokta pramANe traNa kAMDomAM 167 gAthAomAM nibaddha A kuM temanA ziSya banyA. temanuM dIkSAnuM nAma kumudacaMdra hatuM. paraMtu 'sUri' graMtha che. prathama kAMDamAM anekAMtavAda, nayavAda ane saptabhaMgInI padanI prApti bAda siddhasena tarIke jANItA thayA. carcAno samAveza che. ahIM anya darzanonI ekAMtavAdI mAnyatAonI che sanmatitarka prakaraNa: samIkSA karyA bAda anekAMtavAdanuM bhArapUrvaka samarthana karyuM che. je | zrI siddhasenajInI mukhya kRtiomAM agrasthAne 'sanmati tarka saptabhaMgI-sthati , sAti, sthAptinati-vagereno ullekha prakaraNa'nI gaNanA thAya che. anya kRtiomAM mukhyatve dvAtrizikA, ahIM prathama vakhata jovA maLe che. nyAyAvatAra ane kalyANa maMdira gaNAya che. sanmati arthAt vastune bIjA kAMDamAM kevaLa darzana ane kevaLajJAnanI utpattinA prazranI ke vAstavika rIte samajavA mATenI nirmaLa mati ane e jenAthI maLe chaNAvaTa karyA bAda amedavAdanI potAnI mAnyatA paNa prastuta karI re jaeN evo graMtha eTale 'sanmatitarka prakaraNa." ahIM 'sanmati' zabda prabhu che. trIjA kAMDamAM zraddhA ane tarkanI mAnyatAonuM spaSTIkaraNa che chuM mahAvIranA nAmArthe paNa vaparAyela che. ("dhanaMjaya nAmamALA' pramANe anekAMta dRSTi vaDe karI batAvyuM. uparAMta ahIM koIpaNa kArya banavAnA 2 prabhu mahAvIranuM nAma "sanmati' paNa che.) nimittarUpa pAMca samanvaya (samavAya) kALa, svabhAva, niyati, puruSArtha che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda viroSaka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, svAduvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 65 pAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda che vagereno saMbaMdha batAvyo. mArI kAvyazakti ke parasparanI IrSyA ke kIrti-prasiddhinI IcchAthI $ A graMthamAM teo kahe che ke phakta zabdonA artha jANavAthI sUtrano huM tArI stuti karato nathI paraMtu guNIjano tAruM bahumAna kare che ? Azaya samajI zakAto nathI. mATe huM paNa karuM chuM. teo pote zA mATe anekAMta, nayavAda ane sanmatitarkanI racanAno uddeza: saptabhaMgI dvArA tattvane rajU karatA tathA samanvayavAdI dRSTi * te kALe jaina sAdhuo tyAgapradhAna jJAnI to hatA paraMtu rUDhiomAM apanAvatA, enuM kAraNa AgaLanI gAthAmAM jaNAve che ke6 jakaDAI javAthI saMkucita mAnasavALA thaI gayA hatA. tIrthaMkara parasparAkSepaviluptavetasa: svavAdrapUrvAparamUDhanizAn | je mahAvIranA siddhAMtone jagata samakSa mUkavA mATe navI dRSTi apanAvI samIkSyatattvotpathiviDrina: rtha gumAchithinArayiA (6) hai navA klevara sAthe rajU karavA mATe teo taiyAra na hatA. zrI prathama kAtrizikA divAkarajIne lAgyuM ke prabhunA siddhAMto gaMbhIra ane udAra hovAthI bhAvArtha-paraspara AkSepo karIne jeonA citta kaMIpaNa vicAravA * vistarIta karI zakAya tema che jo emAM tarka ane prajJA bhaLe to. paNa samartha nathI, teo potAnA siddhAMta (vAda)ne paNa samajatA nathI. huM A kArya mATe zramaNo taiyAra na hatA. teo ene zAsananI AzAtanA evA ekAMtavAdIonI nIti ane durAgrahathI kaMTALelo puruSa tArI jaNAvatA hatA. zrI divAkarajI jaina darzana tathA anya darzananA samartha anekAMtavAdI samanvayadRSTi tarapha jarUrathI AkarSAze. * paMDita hatA. A graMthanI ghaNI TIkAo upalabdha che. zrI vijayAnaMdasUri, zrI ke sanmati tarka dvArA anekAMtavAdanI ghoSaNA : upAdhyAyajI ane zrImad rAjacaMdrajIne A graMthanuM adhyayana karavAnuM che 9 siddhasenajI yugadraSTA hatA. jaina dharma jyAre spaSTapaNe zvetAMbara ane sanmAna karavAnuM ghaNuM gamatuM. aMtamAM anekAMtavAdanI gaMbhIratA zuM huM ane digaMbara AmnAyamAM aAtmatattva pAmavA mATe upayo sucano ane vizALatAnuM jJAna darzAvatI A vibhAjIta thayo na hato tyAre | dvADhizikAnI paMktio che- 8 kuM temaNe A graMthanI racanA karI | 1 kSetra Adi bAhya graMthi (Asakti), mithyAtvAdi AvyaMtara | 'samudramAM sarva saritAo bhaLI ? I hatI. prabhu mahAvIra pratye temane | graMthi (Asakti)no tyAga karI AtmahattvanuM dhyAna karavuM. | jAya che tema tArA che kuM apAra anurAga hato. temane | 2. saMga ja badhAM duHkhanuM kAraNa manAya che mATe saMgatyAga karavo. | anekAMtavAdamAM badhI dRSTio { prabhunA siddhAMtonI viziSTatAnuM saMgatyAgathI upazamabhAva janme che. upazama-bhAvathI jIva | bhaLI jAya che. jema bhinna bhinna che darzana thayuM, paraMtu zrAvako temano AtmasvarUpamAM sthira thAya che. saritAomAM kyAMya paNa samudra huM tarkavAda sAMbhaLavA taiyAra na hatA.. 3. jyAM sudhI parigrahano tyAga nathI thato tyAM sudhI cittanI | dRSTigocara thato nathI tema ekAMta che chuM temaNe jaNAvyuM ke jinezvaranA malinatA nAza pAmatI nathI. parigrahano nAza thatAM ja cittanI dRSTiomAM tuM kyAMya jaNAto 6 huM kathita tattvo para zraddhA rAkhanAranuM malinatA nAza pAme che. nathI." jJAna e ja samyaka darzana che, je 4. jyAM sudhI kaSAyonI saMllekhanA karavAmAM na Ave tyAM sudhI udadhAviva sarvasindhavaH huM prApta karavA dareke prayatna karavo. bahAranI badhI ja saMllekhanAo nirarthaka che. kaSAyonI | 'muvALA+ samudIrNAstvayi srvdRssttyH| I prabhunA siddhAMtone sarvagrAhya | saMllekhanA karavAthI ja AtmA-tattvamAM sthiratA prApta thAya na ca tAsu bhavAnudIkSayate karAvavA temaNe khUba udyama sevyo. pravibhaktAsu saritsvivodadhiH $ eka suMdara stuti temaNe | 5. krodha, mAna, mAyA, lobha rUpI cAra kaSAyo kRza thAya to T6 // dvAaizikAmAM ApI che. dhyAnamAM sthiratA prApta thAya che. (caturthI dvAaizikA) na kAvyazakterna paraspareIyA na * * * vIra! vortiprativothanecchA | 6. samyakajJAna dvArA upasargo ane parigraho upara vijaya meLavavo joIe. 10, dIkSita bhavana, na kevalaM zrAddhatayaiva nUyase guNAjJa 148, pI. ke. roDa, 7. asaMyamita Indriyo ane caMcaLa mana viSayarUpI vana tarapha doDe pUjyo'si yto'ymaadrH||4|| che. temaja badhA ja prakAranA tyAga pachI mana viSayo tarapha ja muluMDa vesTa, muMbaI-400080. prathama dhAtrizikA doDatuM hoya to darzana, jJAna, cAritra, tapa badhuM ja niSphaLa phonaH 256 1623. bhAvArtha-he vIra, mAre kaMI thaI jAya che. mo. : 09821877327 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIhvAda ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 66 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane ane nayavAda viroSaka 6 anekAdvAda, ane anekAntavAda : vyAvahArika pakSa 1rDo. nareza veda zuM koI bAbata ke ghaTanAne eka bAjuthI, eka dRSTithI jovI, e posTaoNphisanAM bAraNAM sudhI, eno kAgaLa na hoya chatAM, dhakko ? za thaI ekAntadRSTi; eTale ke apUrNa dRSTi. jyAre koI paNa bAbata ke khavarAvatA. e vAta jarA paNa mana upara lIdhA sivAya, akhUTa zraddhA OM ghaTanAne aneka bAjuethI, bhinnabhinna dRSTibiMduothI nihALatI dRSTi, ne anaMta pairya hoya tema e haMmezAM posTaoNphise dhakko khAto ne $ ene kahevAya anekAntadRSTi; eTale ke sarvAzleSI vyApaka ane yathArtha dararoja ThAle hAthe pAcho jato. kuM dRSTi. ahiMsApremI jaina dharmadarzana ane tattvadarzana AvI sarvAzleSI posTaoNphisethI pAcho vaLatAM te posTaoNphisane praNAma karIne huM ja anekAntadRSTinuM puraskartA che. jenonA A viziSTa saMpratyayane anya cAlyo jato joIne posTamAstarane e gAmaDiyo jaNAya che. pAMca je $ eka lekhamAM saiddhAttika svarUpa ApaNe samajavAno prayatna karyo che. pAMca varSothI, game tevI Rtu hoya chatAM te kAgaLa levA roja Ave che che A lekhamAM eka udAharaNa dvArA, tenuM vyAvahArika rUpa ane artha che e jANIne posTamAstarane e kevaLa gAmaDiyo ja nahi, gamAra raeN * samajavAno ApaNe prayatna karIe. ane gAMDo paNa jaNAya che. teo paNa posTamenanI ThaThThAmazkarImAM 5 paNa anekAntavAdanuM AvuM rUpa ane artha samajavA ahIM ApaNe bhaLe che. paNa eka vakhata alI be-traNa divasa sudhI posTaoNphise huM gujarAtI sAhityanA TUMkI vArtAnA eka saphaLa sarjaka dhUmaketunI bahu dekhAyo nahi. posTaoNphisamAM tenuM mana samajI jAya evI sahAnubhUti huM zuM jANItI 'posTa oNphisa' nAmanI vArtAnuM udAharaNa laIe. ke vizALa dRSTi koInAmAM na hatI, paNa e kema na Avyo tenuM huM vArtAno nAyaka che alI. te mULa hoMziyAra zikArI hato. zikAranA saune kautuka jarUra thayuM. che abhyAsamAM te evo kuzaLa banyo hato ke haMmezAM jema aphINIne pachI eka divasa tanamanathI thAkI hArI gayelo hAMphato Avelo aphINa levuM paDe tema tene zikAra karavo paDe. te aThaMga zikArI banI alI adhIro thaI sIdho posTamAstarane potAnI putrInA kAgaLa 4 gayo hato. zikArano rasa letI nasenasamAM UtarI gayo hato. paNa vize pRcchA kare che tyAre gAma javAnI utAvaLamAM azAMta che huM jyAre jIvanasaMdhyA pahoMcatI lAgI tyAre A zikArI bIjI dizAmAM manamagajavALA posTamAstara eno savAla jhIlI na zakyA ane tenI zuM zuM vaLI gayo. enI ekanI eka dIkarI mariyama paraNIne sAsare gaI upara gusso karI, tene dhamakAvI, cAlyA gayA. te divase tenI zuM ka pachI jene mATe te jIvana nibhAvato hato te mariyama, lazkaramAM AMkhomAM anAthatAnA AMsu chalakI UThyAM. azraddhA na hatI; paNa ka re nokarI karatAM pati sAthe paMjAba tarapha gaI te pachI pAMca varSa thayAM enI dhIrajano aMta Avyo hato. bImArI pachI maraNanA pagalAM 6 tenA kAMI samAcAra hatA nahi. tene mATe to te jIvana nibhAvato ene saMbhaLAvA lAgyAM hatAM. enI phikara e hatI ke potAnA mRtyu hato; paraMtu je divase mariyama gaI, tene jiMdagImAM ekalatA sAlavA pachI mariyamano patra Ave to tene kyAMthI pahoMcaze ? 6 lAgI. te dahADAthI alI, zikAre jato, paNa zikAra bhUlI, sthira posTaoNphisanA eka sArA svabhAvanA kArakUnanI pAse jaI 6 zuM dRSTithI anAjanAM khetaro joI raheto. eka samaye uDatAM paMkhIno jIvanabhara jhaMI kaMI karI pote bhegI karelI potAnI jIvanajaNasarUpa chuM je zikAra karI, enAM AkuLa-vyAkuLa baccAMne joIne AnaMda pAmatA traNa sonAnI gInI ene ApIne e vinave che: "sAcuM kahuM chuM, je 6 alIne, dIkarI sAsare gayA pachI ane enA koI samAcAra na Aja have chello divasa che. mariyama na maLI, na maLyo kAgaLa. upara chuM OM maLavAthI, jiMdagImAM pahelI vakhata samajAyuM ke kudaratamAM snehanI AkAzamAM allA che, tenI sAkSImAM tamane A paisA ApuM chuM. meM sRSTi ane virahanA AMsu che! dIkarInA virahamAM ane yAdamAM eka mArI mariyamano kAgaLa Ave to tamAre mArI kabara upara che 0 divasa to eka khAkharAnA jhADa nIce besIne haiyAphATa rUdana karI pahoMcADavo." pachI alI koI divasa dekhAyo nahi. enI khabara huM beTho. tyAra pachI haMmezAM savAramAM cAra vAgye UThIne posTa oNphise kADhavAnI ciMtA to koIne zAnI hoya? huM jato thayo. eno kAgaLa to koI divasa hoya nahi; paNa putrI tyAra bAda vArtAmAM vaLAMka Ave che. eka divasa posTamAstara chuM huM mariyamano kAgaLa eka divasa Avaze evI bhaktanA jevI zraddhAmAM jarA aphasosamAM hatA. emanI dIkarI dUra dezAvaramAM mAMdI hatI huM che ne AzAbharyA ullAsamAM te haMmezAM sauthI pahelo posTaoNphise ane enA samAcAranI rAha jotA e zokamAM beThA hatA. TapAla che jaIne besato. posTaoNphisa enuM dharmakSetra tIrthasthAna banyuM. ene AvI ne thAka paDyo e sAthe ja raMga uparathI potAnuM kavara che ema huM dhUnI ke pAgala jANI sau hasatA. posTamena mazkarI karatA ne kyAreka dhArIne posTamAstare jhapATAbaMdha eka kavara UMcakI lIdhuM paNa tenA che E majAkamAM enuM nAma daI, ene jyAM e beTho hoya tyAMthI upara saranAmuM hatuM. kocamaeNna alI DosA. vIjaLIno AMcako lAgyo chuM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane 1ra : anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivAda, syAdvavAda anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 67 kAda, syAdurvAda ane je hoya tema temaNe te nIce nAkhI dIdhuM. dilagIrI ane ciMtAnI thoDI samAcAra jANavA mATe taDapatA hoya tyAre emane alIDosAnI vedanA zuM chuM kSaNamAM emano adhikArIno kaDaka svabhAva jato rahyo ane mAnava samajAya che. ekamAtra jIvanaAdhAra jevI putrI paraNIne cAlI jatAM huM zuM svabhAva bahAra Avyo. emane ekadama sAMbharyuM ke A pelA DosAnuM ekalA paDelA aThaMga, ane nirdayI alIne apatya prema ane zuM "OM ja kavara-ane kadAca enI dIkarI mariyamanuM. posTamaeNnane pUchatAM RNAnubaMdhano RjugAvo bhAva samajAya che, jIvanamAM sneha ane che e DosAnI tapAsa karavAnuM jaNAve che. viraha zuM che e samajAtAM eno dRSTikoNa badalAya che, tema alIDosA ! huM te divase posTamAstaranI putrInA samAcAra na AvyA. AkhI jevI paristhitimAM mUkAtA posTamAstarano dRSTikoNa badalAya che; huM zuM rAta emaNe zaMkAmAM vitAvI. bIje divase traNa vAgyAmAM teo ghAyalanI gata ghAyala jANI zake te rIte. zarUAtamAM posTaoNphisanA huM oNphisamAM jaIne beThA, cAra vAge ne alIDosA Ave ke turata kArakuno ane posTamAstara ekAntadRSTie alInA vyavahAra-vartana : che pote ja tene kavara Ape evI IcchAthI. vRddha DosAnI sthiti jotA hatA, paNa vArtAne aMte lakSmIdAsa TapAlI ane posTamAstara che nuM posTamAstara have samajI gayA hatA. pote eka AkhI rAta savAre anekAntadRSTie jotA thAya che. he AvanAra kAgaLanA dhyAnamAM gALI hatI. paNa alIDosAe to e kAntadRSTi ApaNane pUruM satya ApI zakatI nathI; chuM pAMca pAMca varSanI rAto A rIte gALI hatI. pAMca pAMca varSa sudhI anekAntadRSTie koI bAbata ke ghaTanAne nihALIe tyAre ja ApaNane huM { AvI akhaMDa udvigna rAto gALanAra alI tarapha emanuM hRdaya satya prApta thAya che. eka najarathI, eka dRSTithI ke eka taraphathI ja pahelIvAra lAgaNIthI UchaLI rahyuM. barAbara pAMca vAgye bAraNe jotAM ApaNe e bAbata ke ghaTanAne yathArtha rUpamAM samajI zakatA ke jhuM TakorA paDatAM, e TakorA alInA haze ema mAnIne, pitAnuM hRdaya nathI. paraMtu koI bAbata ke ghaTanAne badhI bAjuethI, judI judI dRSTithI ( pitAnA hRdayane pichAne tema e UbhA thaI, doDyA ane bAraNuM ane vividha najarathI joIe tyAre samagra darzana prApta thAya che. huM OM kholI : "Avo alIbhAI! A tamAro kAgaLa' ema kahI ene ekAntadRSTi TUMkI ane aparyApta che, anekAnta dRSTi lAMbI ane hai 6 kAgaLa ApavA prayatna karyo. paNa patra nIce paDyo. pote dInavadane paryApta che. koI vyakti, ghaTanA ke bAbata vize alaga alaga che bAraNAmAM Ubhelo joyo alI Doso sAco hato ke pachI potAnI vyaktiono alaga alaga mata hoI zake. mANasane potAno mata ? * bhramaNA hatI tenI vimAsaNamAM posTamAstara paDyA. posTaoNphisanI bahu kiMmatI jaNAya che. tethI te potAno mata, potAno khyAla, potAnI huM rojanI rUTina kAryavAhI AgaLa cAlI, nAmo bolAvA lAgyA, vAta ja satya, bAkInI mithyA, evuM samajavA lAge che tyAM ekAntadRSTi 2 zuM kAgaLo levA AvanAra tarapha pheMkatA rahyA. paNa dareka kAgaLamAM eka che ane e duHkhadAyI che. kemake e mata nathI, paNa mamata che; huM dhaDakatuM hRdaya hoya ema posTamAstara ekI najare e badhAM kAgaLo matAgrahitA che. evI matAgrahitAmAM mANasa aMdha, avivekI ane 6 $ tarapha joI rahyA. kavara eTale eka Ano, ne posTakArDa eTale be gumAnI banI bese che. jIvanamAM matanuM mahattva che, mamatanuM nahIM. huM paisA e dRSTi cAlI gaI. TheTha AphrikAthI, koI vidhavAnA ekanA mANasa jyAre potAnI dRSTi, potAno mata bAju upara rAkhI sAmA eka chokarAno kAgaLa eTale zuM? posTamAstara vicAramAM vadhAre mANasanA matane, tenI dRSTine samajavA mathe, e jarUrI che. potAnA huM ne vadhAre UMDA UtaratA gayA. vicAro ane siddhAnto ja sAcA ema mAnIne cAlanArA Akhare chuM te sAMje lakSmIdAsa nAmanA pelA sArA svabhAvanA kArakuna sAthe jIvanamAM niSphaLa jAya che ane duHkhI thAya che. sAmI anya vyaktinA huM OM posTamAstara dhIme pagale alInI kabara sudhI jaI, kAgaLa kabara para vicAro ane siddhAntone sahRdayatAthI samajavAne mATe je loko tatpara raeN chuM mukI AvyA. emanuM pitA tarIkenuM hRdaya alIne na samajavA mATe rahe che, teo kyAreya jIvanamAM niSphaLa nathI jatA. anyanI dRSTi chuM $ DaMkhatuM hatuM. hajI potAnI putrInA to samAcAra maLyA na hatA tethI ane vAtane samajavAnI tatparatA ane svIkAravAnI sahRdayatA enuM zuM OM samAcAranI ciMtAmAM te pAchA rAta gALavAnA hatA. paNa teo tyAre nAma anekAntavAda. sAmAnya rIte ApaNI dRSTi ekAMgI hoya che. je paNa Azcarya, zaMkA ane pazcAttApanA trividha tApathI tapI rahyA hatA. ApaNe koIpaNa vastu, vicAra ke paristhitine ekI sAthe badhI bAjuthI ? huM lekhaka posTamAstaranA manamAM UThatA vicArarUpe vArtAnA dhvaninuM joI ane samajI zakatA nathI. tethI temanA vizenuM ApaNuM jJAna je 8 huM spaSTIkaraNa kare che: "manuSya potAnI dRSTi choDI bIjAnI dRSTithI te sthaLakALa ane dRSTibiMduthI maryAdita hoya che. ene badale koIpaNa zuM huM jue, to ardha jagata zAMta thaI jAya. be pitRhadayanI bhAvadhArAo vastu, vicAra ke paristhitine judI judI dRSTinA sahAre jANavI ane huM # mUkI emAMthI vivakSita dhvani pragaTAvavAnI lekhakanI nema che. paraNIne svIkAravI, ane ema karavAmAM vaicArika jAgRti ane bauddhika udAratA dUra sAsare gayelI putrIno lAMbA samayathI koI patra na hovAne dAkhavavI, enuM nAma anekAntavAda. * * * che kAraNe roja posTaoNphise dhakkA khAtA alIDosAne, enI lAgaNIne "kadaMba' baMgalo, 35, prophesara sosAyaTI, naoNleja hAIskUla pAse, huM koI samajatuM nathI. khuda posTamAstara potAnI bImAra putrInA moTA bajAra, vallabha vidyAnagara (388120). phona naM. 02692-233750. mobAIla : 09727333000. anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka + anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavIda
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 68 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane jainadarzana ane anekAntavAda 'tuM saMpAdanaH sUryavadana ThAkoradAsa javerI akAdvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka ka akAttavAda, ane hu anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda [ jene darzananA tattvonA jANakAra ane e aMge satata abhyAsa ane ciMtana karanAra vidvAna sUryavadana jhaverIe A kSetramAM mahattvanuM pradAna karyuM che. jenA darzananA mahattvanA siddhAMto aMge temaNe aneka lakhANo karyA che. prastuta lekhamAM teoe jaina darzananA mahattvanA siddhAMta anekAMtavAda para saiddhAMtika ane thoDIka vyavahArika, udAharaNa ApI vAta karI che. ] $ jainadarzana anekAntavAdI darzana che. anekAntavAdano artha anekanuM eka sAthe eka samaye ekamAM hovuM tenuM nAma anekAnta moTebhAge evo karAto hoya che ke huM paNa sAcI ane tuM paNa che. huM sAco. rAga paNa dharma che ane vItarAgatA paNa dharma che. zuM A AtmA eka che. Atmapradezo asaMkhyAta che. AtmAnA guNo zuM huM cAdvAdI kathana che? zuM A anekAnta svarUpa che? nA! pahelAM to anaMta che ane ane paryAyo anaMtAnaMta che. Ama eka evA che kra e suspaSTa thavuM joIe ke kyAM ekAnta ghaTita karavo? ane kyAM AtmadravyamAM eka sAthe, eka samaye saMkhyAtatA, asaMkhyAtatA, ka re anekAnta ghaTita karavo? prathama to e mATe "anekAnta' zabdane anaMtatA tathA anaMtAnaMtatA hovuM sUcave che ke AtmAmAM anekAntatA re da samajavo joIze. anekAnta e sAmAsika zabda che. aneka+aMta e che. huM be zabdo maLI bahutrihI samAsa thatAM "anekAnta' zabda bane che. eja pramANe pratyeka dravya utpAda-vyaya-dhrovya yukta che. 'ADatpAH- zuM $ jenA aneka aMta (ENDS) cheDA che te anekAnta che. have aneka vyaya-dhrauvya yukta satyA' e dravyanI vyAkhyA che. dravyanI e vyAkhyAmAM 6 huM ane "aMta" e be zabdanuM arthaghaTana karIzuM to "anekAnta' zabda utpAda ane vyaya paraspara virodhI che. e utpAda ne vyaya maLIne kuM je samajAze. paryAya thAya che. $ "aneka" eTale zuM? je eka nathI te - anaeka evuM aneka dhrauvya eTale dhruva arthAt nitya-avinAzI-sthira, je dravya che. kuM zuM che. arthAt je 2,3,4,5,6.1 1,12,13...99...101, A brovyatA pote avirodhI che. paraMtu utpAda-vyayarUpa paryAya tenuM - 102..anaMta che, te sarva saMkhyA aneka kahevAya che. e saMkhyAmAM virodhI che. che je be (2) che te jaghanya (Minimum) (koTinuM aneka che ane je Ama virodhI avirodhI evuM utpAda-vyaya-dhrauvya je virodhIpaNuM che & utkRSTa koTinuM-parAkASTAnI (Minimum) koTinuM aneka che te che te eka ja dravyamAM rahela hovAthI AtmA sahitanA sarva dravyo uM huM 'anaMta' (Infinity) che. anekAnta svarUpI che. AvA anekAnta svarUpI dravya ke vastune huM | 'aMta' eTale zuM? aMta eTale cheDo ke END. adhyAtmakSetre aMta' samajavAnI ane samajAvavAnI rItane syAdvAda kahevAya che. tethI zuM zabdanA be artha thAya che-AdhyAtmika arthaghaTana karatAM 'aMta'no anekAntapaNuM vastumAM hoya che ane syAdvAdanA vacanamAM hoya che. huM OM eka artha che "dharma' ane bIjo artha che 'guNa'. A "aMta' zabdano Ama jJAnamAM-vicAramAM anekAntatA che jyAre vANI (kathana)mAM chuM zuM artha "dharma' karavo ke "guNa" te aneka zabdano zuM artha karIe chIe syAdvAdatA che. { tenA upara avalaMbe che. jyAM aneka zabdano artha be (2) karAto gaLyApaNuM, cIkaNApaNuM, pILApaNuM badhuMya eka dravya goLamAM ; OM hoya tyAM 'aMta' zabdano artha 'dharma" thato hoya che. tathA jyAM "aneka hoya che. eka evA goLa dravyamAM mIThA(gaLya)paNAdinI anekatA hai zabdano 'anaMta' karAto hoya tyAM "aMta' zabdano artha 'guNa' thato arthAt anaMtatA che. huM hoya che. pratyeka vastu yA dravyamAM paraspara viruddha dharma be (2) hoya putranA pitA cho? e syAdvAda vacana che. putrano saMbaMdha mukhya che zuM che ane guNo anaMtA hoya che. vastumAM paraspara virodhI dharma je rAkhIne bAkI pati, putra, kAkA, mAmA, mAsA, phuA vigerenA saMbaMdho 6 huM hoya che te vastunI zakti hoya che. e 'zakti' jene "dharma' kahIe ahIM gauNa karAyA che. AvI rIte ekane mukhya karIne bIjAne gauNa huM (r) chIe, te nitya-anitya, zuddha-azuddha, dhruva-adhruva, sthira-asthira, (adhyAhAra) rAkhIne kahevAnI zailI (paddhati)ne syAdvAda kathana re bheda-abheda, rUpI-arUpI, asti-nAstinA tenA joDakAmAM yugma kahevAya che. tIrthakara bhagavAnanI vANI syAdvAdavANI hoya che. arthAt anekAntasvarUpI vastunuM nirUpaNa karatA koIka ekane AgaLa karI, huM ethI viparIta mukhya rAkhI anya anekane gauNa rAkhIne kahevAnuM athavA na kahI uM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha 69 mAda, syAdavAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka * anekAntavAda, syAdavAda je zakavAnuM nAma syAdvAda che. goLanI cIkAza, pILAza Adi gauNa (hAlata-dazA-avasthA) hoya che. jyAM viruddhatA-pratipakSatA6 karI 'goLa gaLyo che" ema kahevuM te syAdvAda che. paNa goLa kevo pratidhaMdhatA hoya che tyAM dharma hoya che. paraMtu jenI judI judI taratama zuM gaLyo che te varNavIne kahI na zakavuM te akathya eTale avaktavya che. caDhatI utaratI avasthAo-paryAya hoya che te vastu (dravya)nA guNa zuM goLanI mIThAza e asti che. goLa kaDavo, tUro, tIkho, khATo hoya che. guNo ekalA hoya che-jyAre dharma bekalA-joDyA hoya che. Adi nathI te nAsti che. goLa e pudgala che. goLanI mIThAzano saMsAranA lokavyavahAramAM to pati-patnInuM yugala (sajoDuM) hoya ? huM AnaMda e pudgalano AnaMda che. bolavA (vacana)mAM bhASA- che ane pAchA tenA bALabaccAM-saMtAno hoya che ane pAchA tenA hai $ vargaNAnA pudgalonuM AlaMbana che. Ama pugalano AnaMda paNa bALabaccAM-saMtAno hoya che. tethI viparIta je pariNIta na hoya zuM $ (bhASAvargaNAnA) pudgalathI batAvI zakAto na hoya to pachI evA vAMDhAne ke kanyAkumArIne bALabaccAM yA pharajaMda (saMtAna) na huM atIndriya AnaMda kevI rIte banAvI zakAya?!-varNavI zakAya ? ! hoya. adhyAtma kSetre paristhiti taddana ulaTI che. dharma je nityAnitya, OM mauna ekAdazIe mauna upara pravacana ApavAnuM che. kema karI zuddhAzuddha, svapara rUpa, bhedabheda, vaitAdvaitarUpa ke asti-nAstirUpanA je huM samajAvAya? maunane zuM mauna rahIne samajAvAya? mauna samajAvavAne joDalA athavA yugmarUpa hoya che, tenA bALabaccAM ke saMtAnorUpa chuM OM mATe zabdano AdhAra arthAt bhASAvargaNAnA pudgalanuM AlaMbana paryAya nathI hotA, paraMtu guNa je jJAnadarzanAdirUpa ekalA che te huM te levuM ja paDe. Ama.. tenI bhinnabhinna avasthArUpa ke kArya yA kriyArUpa anaMta paryAya hoya mauna samajAvAya to bolIne zabdathI che. jemake jJAnaguNanA mati, zruta, avadhi, mana:paryAyAdi paryAyo, huM paraMtu darzana-zraddhAguNanA samyaka, mithyA Adi paryAyo. mIna anubhavAya to mUMgA rahI azabdathI !! sikkAnI paraspara virodhI be bAju-be paDakhA hoya che; je chApa chuM anekAntanuM nAma pramANa che. astibhAMgAthI, nAsti bhAMgAthI, ane kAMTo ke heDa enDa TeIla tarIke oLakhAya che. e sikkAnI 6 huM asti-nAsti bhAMgAthI, avaktavyAdi sAta prakAre kahevAnI ke na goLAkAra dhAra upara AMkA ke gIsIo aneka-ghaNI badhI hoya che. huM OM kahevAnI-kaccha-akathyanI kathana zailIne syAdvAda zailI kahevAya vartuLanI trIjyA ke vartuLanA vyAsa bahu badhA hoya che. paNa vartuLathI 4 6 che. e zailInA bhAMgA (bheda) sAta ja thatAM hoya che. sAtathI AThamo parigha dvArA bAju be vibhAgamAM vaheMcAyela che. vartuLanI parighathI eka sAtathI ocho cha prakAra hotA nathI mATe sAdvAda zailI e gherAyela bAju aMdaranI bAju hoya che jyAre parighanI bahAra taraphanI 8 saptabhaMgI zailI che. thoDuM thoDuM aMze aMze koI apekSAthI kahevAya asImita vyApaka bAju bahAranI bAju hoya che. e ja pramANe pratyeka huM che mATe sApekSavAda-naya che. avaktavya paNa-avaktavya che evuM dravya yA vastunA paraspara viruddha dharmo-pratipakSI dharmo be che paNa guNa huM kathana to karavuM paDatuM hoya che mATe te kathana zailIno prakAra che. Ama anaMtA che. athavA to kaho ke dorI (dhAgA)nA cheDA be ja che. UbhI 8 huM cAdvAda e naya che. eka advaita che te nirapekSa rIyala pUrNa nitya rAkhela dorInA be cheDA uttara ne dakSiNa che to ADI rAkhela dorInA 3 huM sthira hoya che. daita che tyAM anekatA che mATe tyAM sApekSatA che mATe pUrva ane pazcima evA be cheDA hoya che. paraMtu dorI je dhAgA ke hUM che jyAM apekSA sahitatA che tyAM sApekSavAda che. jyAre koI ekano taMtunI banelI hoya che te vaLa caDAvIne dorIrUpa taMtuo ke dhAgA huM anyamAM Aropa ke AkSepa karIne nAma rUpAdino pratIka, pratikRti aneka eTale be thI vadhu bahu badhA hoya che. chuM (pratimA) ane pratinidhino je jIvana vyavahAra che te nAma-rUpanA vastunA pratipakSI dharmo che tathA bhedarUpa bhinnabhinna guNo anaMtA je vyavahArane AdhyAtmika kSetre nAmanikSepa, sthApanAnikSepa, dravyanikSepa hoya che. te be pratipakSI dharmo tathA anaMtA guNonI rajUAta to OM ane bhAvanikSepa kahevAya che. AvI jainadarzananI enekAntatAnI ekasAthe samakALa ke yugapat to thaI zakatI nathI. rajUAta karavI paNa vyaktatA pramANa, naya, nikSe pA ne syAdvAdatAthI che. hoya, kahevuM hoya to vArApharatI eka pachI eka kramazaH thoDuM thoDuM ? anekAntasvarUpane jANanArA ane kahenArA jJAnane 'pramANa" kahe kahevAya. TUkaDe TUkaDe rajUAta thAya. sva apekSAe asti che, para 8 che. syAdvAdanA viSayane jANanArA ane kahenArA jJAnane 'naya' kahe apekSAe nAsti che. paramANu apekSAe zuddha che, skaMdha apekSAe 3 che. 'naya' e jJAnano aMza che. azuddha che ema thoDuM thoDuM kaMIka kaMIka kathaMcita eTale syAt ane huM dharma (vastutva-vastu svabhAva)nA paryAya nathI hotA, paNa asti- vAda eTale kahevAya ke kathana karAya. kramazaH kathaMcita-syAt kahevAya OM nAsti rUpa enA be paDakhA hoya che. svapaNAthI bhAvarUpatA eTale (vAda) eTale kathanamAM ke vacanamAM syAdvAda hoya. kathya che mATe vaktavya ? chuM ke hovApaNuM astidharma che. parapaNAthI abhAvarUpatA eTale ke ane akathya che mATe avaktavya che. zuM nahovApaNArUpa nAstidharma che. ethI viparIta guNono paryAya Ama jaNAya badhuM eka sAthe-eka samaye samasamuccaya. paraMtu zuM anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka 6 anekAntavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 70 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane syAddhavAda ane tarkavAda viroSaka 6 anekattivAda, ane anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAdvavalda ane nayavAda vizeSAMka anekAMntavIda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekattivAda, zuM kahevAnuM Ave tyAre kahevAya krame krame vArApharatI kramazaH By And to e che ke jainadarzana na to ekaluM ekAnta anekAntavAdI che ke na $ By. kAraNa ke kahevAmAM bhASAvargaNAnA pudgalanuM mAdhyama hovAthI to ekaluM ekAnta ekAntavAdI che. OM parAdhInatA, maryAditatA ane kramikatA hoya che. paraMtu jJAnamAM sarva ane kAnta+ekAnta=ane kAnta evuM je nadarzana samyagU che che kAMI jaNAya eka sAthe samasamuccaya. kAraNa ke jJAna sva hovAthI ekAntapUrvakanuM samyagU anekAnta evuM anekAntavAdI darzana che. paNa huM svAdhInatA, vyApakatA ane akramikatA hoya che. kemake jJAna svabhAva- kyAreya rAgabhAvathI mokSa thAya ja nahi. vItarAgabhAvathI ja mokSa huM huM svaguNa che. tethI ja anekAntadharmI dravyanI kathanazailI syAdvAdazailI thAya evA samyak ekAnta saha samyaka anekAnta e jainadarzana che. huM huM che. e syAdvAdazailInA asti, nAsti, astinAsti Adi sAta samyagajJAnI, samyagU ekAnta samyagdarzana svarUpI AtmA huM bhAMgA (bheda-prakAra) hoya che. e sAte bheda vaktavya ane avaktavyanA (dhrauvya)no anubhava karI samyagU anekAnta svarUpI jagata samastane chuM che paraMtu jJAtavya ane ajJAtavyanA nathI. sarva kAMI jJAtavya ja che. jANe che. chuM kazuM ja ajJAtavya nathI. jema AkAza (avakAza)nI bahAra kAMI ja vardhamAna cothe mALe che. vardhamAnane khoLatA AvelA mitravargane kuM nathI tema jJAnanI bahAra kAMI ja nathI. bhoMyataLiye rahela mAtA kahe che ke upara jAo ! vardhamAna cothe zuM Ama vicAra-jJAnamAM anekAntatA che jyAre vANI-kathanamAM mAne che. khoLatA khoLatA mitravarga cotho mALa cUkI jaI pAMcamA kaeN 2 syAdvAdatA che. vaLI A syAdvAda e nirUpaNavAda ke prarUpaNavAda mALe jaI pahoMce che. pAMcame mALe hisAbI kAmakAja karatA pitA ' & hovAthI te kathanazailI che. vastusvarUpa anekAntadharmI (anekAnta mitravargane nIce cothe mALe javA jaNAve che. mitravarga guMcavAya ? chu svarUpI) hovAthI jJAnamAM anekAntatA che. vANImAM-kathanamAM jAya che ke mitra vardhamAna kyAM che? upara che ke nIce ? AmAM anekAnta che kathaMcitatA ne kramikatA hovAthI syAdvAdatA che. che. mAtA paNa enI apekSAe sAcA che ane pitA paNa enI have AmAM huMya sAco ane tuMya sAco tathA badhuMya sAcuM, evuM apekSAe sAcA che. kAraNa ke bhoMyataLiye rahela mAtAnI che kyAM AvyuM? kaI vastu kaI apekSAe sAcI che ane kaI apekSAe apekSAe-dRSTikoNathI cothe mALe rahela putra vardhamAna upara 'ja' 4 khoTI che, te jANIne samajIne apekSA lagADI vAta kahevI paDe. A che. jyAre pAMcame mALe rahela pitAnI apekSA-dRSTikoNathI putra che huM je apekSA lagADavAnI vAta che tene 'sApekSavAda' kahevAya che je vardhamAna cothe mALe hovAthI nIce 'ja che. zuM AInsTAInanI Theory of Relativity nAmathI prasiddha che. A rIte "paNa" avyayanA prayogathI thayela kathanamAM sAt zabdanA huM * vyavahAramAM je kAMI vyavahAranuM che te badhuM koInA kazAka saMbaMdhathI pragaTa ke apragaTa garbhitapaNe prayogathI anekAnta svarUpanuM prakAzana ka huM che ke pachI koI ne koI saMdarbhamAM arthAt Reference to Con- thatuM hoya che. paraMtu "ja" ke "cAt pava' avyayanA prayogathI amuka text, hoya che. dRSTikoNa View Point thI athavA to apekSA lagADIne thatAM ja hai pUrNa to pUrNa ja hoya. ene koInI apekSA hoya nahIM tethI kathanamAM anekAnta che ane te sApekSavAda che, je syAdvAdasvarUpa che. hai che nirapekSa hoya che. evuM e nirapekSa paNa kathanamAM Ave tyAre te anekAntarUpI vastunA nirUpaNa ke kathanamAM syAdvAdazailI hoya che zuM sApekSa thaI jAya che. apUrNa harahaMmeza apekSA sahita sApekSa ja che. e zailImAM yAt ke kathaMcita yA "paNa" kahevA dvArA ke vaktA ja hoya. apUrNa hoya to te kayA pUrNathI keTaluM ne kevI rIte apUrNa che dvArA anya guNanI svIkRti pragaTapaNe yA to garbhita (apragaTa) zuM te jANavuM paDe ne kahevuM paDe. vaijJAnika sara AInsTAInanI thIerI paNa rahela hoya che. kema ke vaktA yA upadRSTA jANato hoya che ke 2 opha rIleTIviTI to apUrNanI apUrNa sAthenI sarakhAmaNIrUpa kahevAmAM Ave yA kathana karavAmAM Ave tyAre bhASAvargaNAnA sApekSavAda che. jyAre jainadarzanano sApekSavAda to pUrNa-nirapekSanI pugalanuM mAdhyama svIkAravuM paDatuM hovAthI kathanamAM parAdhInatAke tulanAmAM apUrNatA jaNAvato ane kaheto nirapekSa kendrita sApekSavAda sImitatA-ane kramitA hoya che. upara-nIce, jamaNe-DAbe, pUraba-pazcima, aMdara-bahAra ke bAhyahai have jainadharmIne pUchavAmAM Ave ke zuM jainadarzana anekAntavAdI atyaMtara, zuddha-azuddha, nitya-anitya, dhruva-adhruva, sthira (cara)- OM darzana che? ApaNe kahIe ke hA! pharI pharIne pUchAtA pharI pharI asthira (acara) evA evA paraspara be viruddha dharmo, pratipakSo, 6 $ jainadarzana anekAntavAdI darzana che evo ja javAba vAraMvAra maLato vaita ke ThaMdra jyAM hoya tyAM anekAnta dharma syAdvAdazailIthI kahI huM ja rahe che. Avo ekano eka javAba maLato raheto hovAthI te zakAto hoya che kAraNa ke koI apekSAe vastune upara, jamaNe, dR anekAntavAdI karatAM te mithyA kathana kare che. kharekhara vAstavikatA pUrabamAM kahI zakAya che. to te ja vastune koI bIjI apekSAe zuM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 71 mAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda 2 nIce, DAbe, pazcimamAM che; ema kahI zakAtuM hoya che. "paNa" avyayanA kriyAne sAcI kahevAmAM ane ekalA jJAnane ja sAcuM kahevAmAM to che prayogathI baMne paDakhAMone svIkAra thato hoya che. e syAdvAda ekAntatA che. jainadarzane tethI ja to eka mahAna sUtra ApyuM che ke.. huM che. paraspara virodhI ubhayapakSI vAtone eka sAthe nityAnitya, || jJAnakriyAkhyAm mokSa || ekalA jJAnathI ke ekalI kriyAthI huM * zuddhAzuddha, bhedabheda, dhruvAdhruva, gamanAgamana ema pratipakSI dharmo mokSa nathI. jJAna vagaranI ekalI kriyA AMdhaLI che ane kriyA vinAnuM ke huM kaMda samAsathI kahI zakAya che. paraMtu anekAntadharmI ke anekAntaguNI jJAna pAMgaLuM che. aMtarajJAna ke atyaMtaramAM sAcI samajaNapUrvaka che yA anaMta guNAtmaka vastune te pramANe jamAvI zakAtI nathI. tethI bAhyamAM thatI dRzyAtmaka bAhya kriyAthI mokSa che. Software tathA che meM anaMtaguNAtmaka vastunA kathana mATe to syAdvAdazailI je saptabhaMgI Hardware baMnenI jarUra paDe. e baMne hoya tyAre kaoNpyuTara kAryazIla hai 8i kahevAya che tenI sahAya levI jarUrI thaI paDatI hoya che. thAya. phu anekAntadharmI vastunA vastusvarUpanuM nirUpaNa karatA karatA eka aMtaramAM evI to vairAga ke vItarAga pariNita ubhare ke tyAre sthiti evI paNa Ave che ke jyAre kahevuM paDe ke A ja sAcuM che bahAramAM zarIramAM khorAka na javAnI kriyA je thaI jatI hoya che, te ke zuM arthAt aMtima AtyaMtika nirapekSa satya che, rIyala che, kAraNa ke anazana yA upavAsa che. e ja Atma-sAmIpya ke Atmakya. bhItara zuM che rIleTIvITI ke sApekSatA rahI nathI. A ja satya che ema kahevAmAM svarUpamAM evA to DUbI gayA ke pachI garakAva thaI gayA ke gharavALA huM * pachI vastu svarUpanuM nirUpaNa anekAnta na rahetA ekAtta thaI jAya bhojanathALI mUkI gayA te emanI ema paDI rahI, te tyAM sudhI ke re che. paraMtu te ekAnta kathanamAM apekSA lagAvI 'ja' avyayano prayoga mAkhIo baNabaNavA lAgI ne pharate kIDI makoDA pharavA lAgyA. ? 4 thato hoya che. ane te ekAntika kathana sApekSika nayAtmaka kathana gharavALA AvIne kahevA lAgyA ke kyAM khovAI gayA te bhojana zuM thatuM hoya che. paNa na karyuM ane A badhI hiMsA thaI gaI. are bhAI ! hiMsA kyAM jai $ pUjA, bhakti, vrata, paccakhkhANa Adi zubha bhAva che. enAthI thaI? A to moTI ahiMsA thaI gaI. svabhAvanI svarUpanI jAgRti 8 mokSa na ja thAya. saMsAra asAra ja che. saMsAra du:kharUpa, duHkhamaya, e ja moTI ahiMsA che. svarUpAnubhavamAM ke svarUpaciMtanamAM evA zuM * du:khaphalaka ja che. rAga-dveSAdi kaSAya bhAvothI mokSa na ja thAya. to khovAI javAya ke khAvApIvAnuM bhAna ke sudhabudha rahe nahIM. je huM AmAM ekAnta ja ghaTita thAya. udAharaNa paramaguru gaNadhara zrI A vAto sAMbhaLI vicArakane prazna udbhavyo ke kriyA AvI chuM huM gautamasvAmIjInuM che. zuddhabhAva-zuddhopayoga-vItarAgabhAvathI ja kyAMthI? pratiprazna karyo ke bhAva gayA kyAM? pahelAM to bhAva ane huM 6 mokSa thAya. AmAM ekAnta ja ghaTita thAya. rAgathI ya mokSa thAya ane kriyA ubhaya hatAM. kriyA rahI gaI to bhAva kyAM gayA? jJAna-samajaNa ke vItarAgatAthI ya mokSa thAya evA anekAnta tyAM ghaTita na thAya. je bhAvajanaka che te rahyA nahi tethI bhAva sahitanI bhAvakriyA thaI ? jainadarzana samyagU ekAntapUrvakanuM samyagU anekAntadarzana zakatI nathI mATe kuLaparaMparAnI bhAvavihoNI paNa kriyA karavAnI hai zuM hovAthI jyAM jyAM je je yogya-ghaTita thatuM hoya tyAM tyAM te te cIlAcAlu pravRtti to rahI paNa vRtti khovAI gaI. jyAM pravRttimAMthI huM zuM ghaTita karavuM joIe. tethI ja yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjAnuM nivRttimAM AvIne vRtti vinAnA nirvikalpa thavAnuM hatuM ane huM zuM gAna che ke... svabhAvamAM sthira thaI javAnuM hatuM tyAM vRttinuM bASpIbhavana thaI gayuM ? eka anekarUpa nayavAde, niyate naya anusarIe re. ane pravRtti dhamadhokAra cAlu thaI gaI. zAMti khovAI gaI ane vAsupUjya zrImajI rAjacaMdrajInuM paNa gAna che ke.. ghoMghATa khUba vadhI gayo. pachI anAhatanAda-AtmanAda saMbhaLAya zuM jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM te; kyAre ? azAMtimAMthI zAMtimAM javAnuM che, zabdamAMthI azabdamAM, zuM tyAM tyAM te te Acare, AtmArthI jana eha... bhedamAMthI abhedamAM jaIne karavApaNAmAMthI jyAM TharavApaNAmAM 8 Atmasiddhi AvavAnuM che tyAM karavApaNAmAMthI karavApaNuM ja nipajatuM rahyuM paNa ke ahIM koI jijJAsu prazna kare ke.. TharavApaNuM to bhUlAI gayuM. upayoga thakI yoga hovA chatAM dekhAto jIva mokSane ja Icche che ke evo ekAnta hoya ke nahi? yoga ane dekhItI yogakriyA rahI gaI paNa atyaMtara na dekhAtI samAdhAna : jyAM jIva potAne zuddhAtmA mokSasvarUpa joto- upayogakriyA gAyaba thaI gaI. huM jANato-anubhavato hoya tyAM pachI mokSanI IcchA paNa kyAM rahe? anekAntamAMthI ekAntamAM javAnuM hatuM ane parama dhairyane prApta chuM je IcchA sahitatA to rAga che. IcchA che ane IcchA rahitatA nIrihItA karI lokAgra zikhare paramadhAmamAM paramapade-virAjamAna thavAne badale je huM e vItarAgatA che. anekatAmAM ane anekAnta (bhavobhavanA bhavAMta)mAM ja gUMcavAyelA re eka kahe kriyAkAMDa sAcA che. bIjo kahe jJAna sAcuM che. ekalI rahyA. anekamAMthI je eka kevalyatAmAM Ave che te ja enA huM anekAntavAda, cAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka 6 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka F akaodvAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 72 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cATvAda ane el. hu anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavalda vizeSAMka anekantivAda, syAdvavalda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda viroSaka 4 anekottavAda, che kevaLajJAnamAM anekane pratibiMbarUpa samAvI le che. A kavali ja che. badhAya aMgopAMganA banela sarvAgI zarIpha kahevAya che. zarIranA chuM anAdi-anaMta kALano eka samaya rUpa saMkoca kare che, jyAre chazvastha aMgopAMga avayava kahevAya che jyAre khoDakhAMpaNavALuM pAMgaLuM 8. eka samayane anaMtakALa rUpa vistAra che. zarIra vikalAMga kahevAya che. A to jIvAtA jIvanAnubhavanA ekAnta re vidhAna, kathana ke vAkya ekAntika che ke anekAntika; tene 3; tena (eka) ane anekAnta (aneka)nA buddhigamya udAharaNo che. & oLakhavAnI nizAnI te vAkyaprayogamAM vaparAtA avyayo "ja" naya vivekSA rahita tathA "ja' kAra sahitathI guNonA sarvathA bhedanI uM ane "paNa" che. A Ama 'ja che, e vAkyaprayoga ekAntika che. che. ke guNInA sarvathA abhedAdinI je je prakAranI ekAnta mAnyatAo A Ama paNache e vAkyaprayAga anakonika che. hindI bhASAnA che; te sarva ekAnta mithyAtva che. anekAnta dharmavALA AtmAne che vAta karIe to 'hI" avyayano prayoga ekAntatA sUcaka che to "pI" eka ja dharmavALo AtmA mAnavo te ekAnta mithyAtva yA abhiniveza chuM 3 avyayano prayoga anekAntatA sUcaka che. je sA hI hai A che. - vAkyaprayoga ekAnta sUcaka che. je paisA bhI hai A vAkyaprayoga "huM to Avo ja chuM!" "huM to pApI ja chuM!" evuM ekAnta na E anekAnta sUcaka che. e pramANe aMgrejI bhASAmAM May, wil, WIl, mAnavuM. "svabhAva (svarUpa)thI huM paramAtma svarUpa chuM !' 'bhale vartamAna huM anekAnta sUcaka che to Must, Shall ekAnta sUcaka che. avasthAmAM pApI chuM !' 'dravyadRSTithI huM paramAtmA chuM !' "paryAya * koI eka aMza (Part-vibhAga) ne aMzI (pUrNa ke Whole) dRSTie huM jIvAtmA chuM!" dravyadRSTinI dRDhatA jema jema vadhatI jAya mAnavo arthAt AtmAne nitya ja mAnavo; AtmAne anitya che. tema tema paryAyadRSTi ghaTatI jAya che. palaTAvAnuM nAma ja paryAya huM ha (kSaNabhaMgura) ja mAnavo, te saghaLI ekAntika AgrahI mAnyatAo che. jo paryAya parivartanazIla hota nahIM to duSTajana sajjana thAta re che. koI dazana AtmAne nitya ja mAnavAno Agraha rAkhe che to nahi ane saMsArI kyAreya siddha thaI zakata nahIM. zuM koI darzana AtmAne anitya ke kSaNabhaMgura mAnavAno Agraha rAkhe anekAntavAdI jainadarzana sArvabhaumika che, sArvakAlIna che, zuM zuM che te sarva ekAnta mithyA mAnyatA che je jainadarzanamAM "ekAnta sArvajanika che, kAraNa ke te vItarAgavijJAna ane AtmavijJAna che. mithyAtva' ke abhiniveza nAmano mithyAtvano eka prakAra che. vaLI e jagajAhera che ke je vijJAna hoya te sarvane, sarvatra, sarvadA, jainadarzana vItarAgavijJAna hovAthI nirAgrahI che. tethI kahe che, sarvathA eka samAna lAgu paDe. tethI ja to vItarAga sarvajJa tIrthakara. AtmA dravyadRSTie (mULamAM)mAM nitya che ane paryAyadRSTie te na pAyadASTae bhagavaMtoe ekAntathI pIDAtA jagatane anekAntatAno upadeza (vartamAna avasthAe) anitya (kSaNika) che. AtmA dravyadRSTie jo te $ (mULa svarUpanI apekSAe) zuddha che ane paryAyadRSTie (vartamAna mAna sahu koI haLukarmI bhavyAtmAo doSa-avaguNanI vartamAnamAM huM avasthAnI apekSAe) azuddha che. jenadarzananI A samyak mAnyatA je asti che. tenI nAsti karIne tathA svarUpa guNanI vartamAnamAM je zuM samyaka anekAntatA che. svanI astithI svamAM ekatva che ane paranI paranA nAsti che, tenI asti karIne sadguNo keLavI svarUpa guNone pragaTa huM nAstithI parathI vibhakta che, te jainadarzananI anekAnta darzanazailI karI anya-parathI vibhakta thaIne (chUTA paDIne) svathI aikya sAdhIne mULa maulika svarUpe pragaTa karI astitvano AnaMda mANo! evI zuM 2 AtmAne ekAnta nitya ke anitya, zuddha ke azuddha, abhedarUpa hArdika abhyarthanA! * * * chuM ke bhedarUpa mAnavo te saghaLI 4 mAnyatA ekAnta mithyAtva che. thiMktine mArI zako cho, astitvane nahi 802, skAya hAI TAvara, ke koI pUche ke bhAratadeza eka || mahAvIranA darzananuM hArda che zaMkara lena, mAlADa (pa.), paNa che ke ane ka che? tyAre te | tame koI vyaktine mAro cho to te zarIra sAthe joDAyelI | muMbaI-400 064. & praznakartAnuM samAdhAna karatAM | hiMsA che, vadhe che. mo. : 9869712238. jaNAvavuM paDe ke.deza tarIke bhArata tame koInuM aniSTa ciMtana karo cho, te mAnasika hiMsA che. | nodha: deza eka ja che paNa te deza ke tame koI vyaktine dabAvavA mATe koI vyaktine UMcako cho, svarUpaciMtaka paMDitazrI panAlAla huM rASTrano rAjya yA prAMta rUpe ullekha | koI vyaktinA utthAna mATe koI vyaktine dabAvo cho te ja. gAMdhI tathA navayuvAna karatAM jaNAvavuM paDatuM hoya che ke bhAvAtmaka hiMsA che. paMDitathI phulacaMda zAstrIjIthI bhArata rASTra aneka aThThAvIsa | tame koI vyaktine mArI zako cho, astitvane nahi. saMpAdita jJAnanA AdhAre prastuta che prAMtono banela eka rASTra yA deza tame koI vyaktine nIce pADI zako cho, astitvane nahi. lekhanuM saMpAdana thayuM che. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane 1 che. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 73 mAda, svAduvAda ane anekAntavAda ane samyakajJAna (1prA. Do. kokilA hemacaMda zAha | anekAttavAda, syAddhavAda ao dyavAda vizeSaMka 5 akAtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, syAddhavAda ane vAyavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAdavAda [ DaoN. kokilA hemacaMda zAha - muMbaI yunivarsiTInA eDajanTa prophesara tarIke, pIeca. DI. gAIDa tarIke potAnI sevA Ape che. somaiyA kaoNlejamAM jaina senTaranA paNa adhyayana kAryamAM rata che. viduSI lekhikA jaina sAhitya samArohamAM potAnA vidvatAbharyA saMzodhana patro rajU kare che ane lekho paNa lakhe che. prastuta aMkamAM temaNe samyak darzananA keTalAka mahattvanAM pAsAnI carcA anekAMta darzananA saMdarbhe karI che. ] 'neza vinA noTsa vavadAro savvA ja nibaiDA anekAMtano zAbdika artha che - jeno aMta eka nathI te, arthAt zuM tasya bhuvaNekkAguruNo Namo anneNgtvaayss||' jeno guNa eka nathI evo mata - ke je anusAra koIpaNa vastu (-siddhasena divAkara - sanmattitarkaprakaraNa) ekAMtika nathI. A samajavA keTalA dRSTAMto paNa jaina sAhityamAM zuM jenA vinA jagatano vyavahAra paNa nathI cAlato te samasta jovA maLe che, je dvArA paraspara virodhI lAgatA guNono samanvaya % lokanA eka mAtra guru anekAMtavAdane huM namaskAra karuM chuM." kevI rIte thAya te jANavA maLe che. bhagavatI sUtramAM prazna pUchyo che ka * jainAcAryonA sarva dArzanika ciMtanano AdhAra anekAMtavAda che. ke, "loka zAzvata che ke azAzvata?' huM satyajJAnanI prAptinI vAta to dUra rahI, samAja ane parivAranA bhagavAna mahAvIra A praznano uttara ApatA kahe che - "loka che che saMbaMdhano nirvAha paNa anekAMta vinA nathI cAlato. samagra jagatano zAzvata paNa che, azAzvata paNa che. traNe kALamAM evo eka paNa zuM zuM ekamAtra guru ane anuzAstA anekAMta che. samyakajJAna ane samagra samaya nathI jyAre loka na hoya tethI te zAzvata che. loka sadA, 8 zuM vyavahAra enA dvArA anuzAsita che. tethI tene namaskAra. jainadarzanamAM haMmezAM eka sarakho nathI raheto. te avasarpiNI ane utsarpiNImAM zuM syAdvAda athavA anekAMtavAdanuM eTaluM badhuM mahattva che ke Aje sAdvAda badalato rahe che tethI te azAzvata che. Ama vastumAM paraspara virodhI ke anekAMtavAda jainadarzanano paryAya banI cUkyo che. dharmo hovAthI anaMta dharmAtmaka che." jayaMti mahAvIrane prazna pUche cheanekAMtavAda jainadarzanano maulika siddhAMta che. dareka vastu padArtha 'sUtA rahevuM sAruM ke jAgatA rahevuM?" mahAvIra kahe che-keTalAka zuM ka anekAMtmaka che. jainAcAryonA mata anusAra pratyeka vastumAM anaMta jIvonuM sUtA rahevuM sAruM jyAre keTalAkanuM jAgatA rahevuM sAruM.' 6 guNadharmo hoya che. "anaMta dharmAtmakamvastu. paraspara virodhI jayaMti pUche che, e kevI rIte ? mahAvIra kahe che, je jIvo adharmI che ? guNadharmonuM hovuM e mULabhUta siddhAMta che. pratyeka vastu paraspara virodhI emaNe sUtA rahevuM sAruM ke jethI te bIjAne pIDA na pahoMcADe. jyAre huM evA anaMta guNadharmAtmaka, aneka prakAranI vividhatAothI bharelI dhArmika jIvonuM jAgavuM sAruM che kAraNa ke te aneka jIvone sukha arpe che. huM jainadarzana pramANe vastumAM aneka guNadharmo che. eka ja guNadharma zuM ke manuSyanI A anAdikAlIna jijJAsA rahI che ke satya zuM che? para bhAra mUkavo eTale ekAMtavAda. AMzika satyane pUrNa satya mAnavuM chuM OM tattva zuM che? samyakajJAna zuM che? eka vakhata gaNadhara gautame bhagavAna eTale mithyAjJAna. ekAMtavAda koI eka dRSTinuM ja samarthana kare che. je 6 mahAvIrane pUchyuM ke "tattva zuM che?' 'kiM tattvam ?' ekAMtavAda kyAreka sAmAnya athavA vizeSanA rUpamAM maLe che to zuM bhagavAne kahyuM, '3napatrer3a vA, vipAmer3a vA, dhRved vA !' kyAreka sat ke asatnA rUpamAM. tattvane pUrNa rUpamAM jovuM eTale arthAt utpanna thavuM, nAza thavo ane zAzvata rahevuM e tattva che. ekAMtavAdano tyAga karavo. tAttvika dRSTie - padArthanA eka huM A tripadI tattva che, satya che. ahIM sApekSatAnuM (Relativism) guNadharmane sarvathA satya mAnavuM ane bIjA guNadharmane sarvathA mithyA ? huM sUcana che. vastu nitya che, anitya che ane zAzvata che e satya che. mAnavuM e vastunI pUrNatAne khaMDita kare che. paraspara virodhI lAgatA che je eka che te aneka paNa che. je nitya che, te anitya paNa che. phakta guNo ekabIjAthI avazya virodhI che; paNa saMpUrNa vastuthI virodhI 6 zAzvata, ke phakta nitya ke, phakta anitya e tattva nathI. nityatA nathI. vastu baMnene samAnarUpI Azraya Ape che - A dRSTi anekAMta huM ane anityatA sApekSa che. tattva utpAda, vyaya ane dhrovyAtmaka che. che, syAdvAda che, sApekSavAda che. anekAMtavAda eka vilakSaNa svataMtra huM je mahAvIre A rIte tattvajJAnano upadeza Apyo. temaNe vastunA dRSTi che jemAM vastunuM pUrNa svarUpe pragaTa thAya che. eka ane aneka, je huM svarUpanuM badhI dRSTiothI pratipAdana karyuM. anekAMtano AdhAra sAta nitya ane anitya AvA guNono anekAMtavAdane AdhAre samanvaya zuM OM naya - dRSTibiMdu (standpoint) che. karavAmAM Ave che. anekAMtanuM sUtra che saMtulana. paraspara virodhI che anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka jha anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka 6 anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAdavAda
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 74 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, ane lAgatA guNone eka ja dravyamAM avirodhI rIte samanvaya karavA te A guNo virodhI nathI. anekAMtavAdanI deNa che. anekAMtavAdI phakta dravyadRSTithI joto nathI, nayavAda ane anekAMtavAda OM phakta paryAyadRSTithI paNa nahIM. dravya ane paryAya baMne dRSTithI jovuM jainadarzanane sAcA arthamAM samajavA mATe anekAMtavAda, nayavAda che che te anekAMta arthAt anekAMtadaSTi na kevaLa dravyAtmaka che, ke na ane sAdvAdanuM svarUpa samajavuM jarUrI che. huM paryAyAtmaka, paNa ubhayAtmaka che. AcArya mahAprajJa anekAMtane trIjuM vastu aneka dharmAtmaka che. AvI vastunuM ke dravyanuM jJAna be rIte huM netra kahe che. samyakajJAnanI dRSTie, satyanI dRSTie te trIjuM netra thAya che - eka pramANathI ane bIjuM nathI. pramANa eTale sAcuM kuM (6 che. eka ja vastumAM rahelA paraspara virodhI guNadharmo ane tattvone jJAna. A jJAnanA pAMca prakAra che-miti, zruta, avadhi, mana:paryAya - chuM khullA karIne je batAvI zake te anekAMtavAda. A guNadharmo vastunI ane kevaLajJAna. AkhI vastune tenA vividha paDakhAthI jANavuM te zuM re aMdara rahelA che. tattvajJAnanA ucca tathA kaThina kSetrathI mAMDIne, pramANa che. jyAre te ja vastune tenA eka paDakhAthI jANavuM te naya ! vicAramUlaka bhUmikAthI laIne AcAramUlaka pradeza sudhInI tamAma che. pramANa dvArA vastunuM samagra yathArtha jJAna maLe che jyAre vastunA kuM paristhitiomAM anekAMta tattvajJAnanI samajaNa khUba ja upayogI AMzika svarUpano paricaya naya dvArA maLe che. pramANa dvArA vastunA DuM banI zake tema che. anekAMtathI sApekSatAno vikAsa thAya che. enAthI akhaMDa svarUpanuM jJAna thAya che. jyAre naya dvArA vastunA aMzabhUta * jIvana vyavahAra svastha ane sAmaMjasyapUrNa thAya che. judA judA svarUponuM darzana thAya che. paramasatyanI anubhUti anekAMtanA AdhAre thAya che. ekAMtavAda dareka vastune jANavAnA dRSTikoNo paNa aneka hoI zake che. huM ke nirapekSa ciMtana pUrNa satya nathI. samyakajJAnanI bhUmikA eTale paraMtu jyAre ApaNe eka dRSTikoNathI vastune jANIe tyAre bIjA che hai anekAMtadRSTi. koIpaNa vastunA vividha pAsAMo tapAsI tenA satya dRSTikoNano niSedha na karIe to tene naya kahevAya. paraMtu eka haiM svarUpane jANavuM te anekAMtavAda che. satya eka ja hoya che. paraMtu dRSTikoNathI vastu jevI jaNAya tevI ja mAtra vastu che ema mAnI che che tenA pAsA aneka hoya che. dareka pAsAne judI judI apekSAthI jovA jevuM tene durnaya kahevAya. jema koI aMdha vyakti hAthInA pagane ? * ane samajavA te anekAMtavAda che. tattvane vividha dRSTikoNathI jovuM sparza karI ema mAne ke hAthI thAMbhalA jevo ja che to te durnaya che zuM te anekAMta siddhAMta che ane tenuM sApekSa pratipAdana karavuM te kahevAya. paNa jo te ema samaje ke hAthInA zarIrano eka bhAga chuM huM sApekSavAda che. naya eTale koI eka dRSTikoNa pramANenuM satya. thAMbhalA javo che to te naya kahevAya. ka nayavAda eTale apekSAvAda. sAmAnya manuSya eka kALe vastunA eka jaina dArzanikonA mata pramANe vastunuM sAcuM jJAna-samyak jJAna ka $ ja dharmane, pAsAne jANI zake che. tethI tenuM jJAna sApekSa hoya che, meLavavA mATe tene judI judI bAjuethI samajavAno prayatna karavo ? huM AMzika hoya che. naya dvArA je jJAna che te eTalA mATe samyak joIe ane A badhA pAsAMne yogya rIte bhegA karI vastunuM sAcuM huM zuM mAnavAmAM Ave che ke te potAnA dRSTibiMduthI atirikta bIjA jJAna prApta karI zakAya che. judA judA dRSTikoNathI prApta thayela che 6 jeTalA dRSTibiMdu che teno niSedha nathI karatuM paNa te pratye upekSAbhAva mAhitIne bhegI karIne vastunuM jJAna prApta karavAnI prakriyAmAM koIne 6 huM darzAve che. syAdvAda virATa dRSTikoNa prastuta kare che. virodha jevuM lAge, kAraNa ke Ama karavAthI eka ja vastu nitya ane huM je kahevAya che ke mahAvIre citravicitra pAMkhavALA eka moTA anitya, sat ane asat AvA paraspara virodhI guNavANI lAge meM $ 5skokilane svapnamAM joyuM. puMskokilanI citravicitra paMkho ane prazna thAya ke AvA virodhI guNo eka ja vastumAM eka sAthe che anekAMtavAdanI pratIka che. jyAM eka ja jJAnanA paMkha hoya tyAM kaI rIte rahI zake? Ama, AMtarika virodha che evA bhayathI ApaNe haiM - ekAMtavAda che. anekAMtavAda eka ja raMganuM pAMkhavALuM kokila nathI, vastunI aMdara evA guNone na svIkArIe to vastunuM yathArtha svarUpa che paraMtu citravicitra pAMkhavALuM kokila che. jyAM vividha varNanA paMkha ApaNe samajI na zakIe. ahIM e vAta yAda rAkhavI ghaTe ke eka ja ? huM hoya che tyAM anekAMtavAda hoya che. A rIte jaina dharmanA prANabhUta vastumAM A paraspara virodhI jaNAtA guNo eka sAthe rahe ja che zuM siddhAMta anekavAdanuM suMdara rIte citraNa karyuM che. ekAMtavAda koI eTale emAM kharekhara virodha che ja nahIM. jyAre jena dArzaniko kahe huM huM eka dRSTibiMdunuM samarthana kare che. kyAreka sAmAnyanuM to kyAreka che eka ja vastu nitya-anitya, eka-aneka Adi che tyAre teno huM chuM vizeSa guNadharmanuM; jyAre anekAMtavAda anekanuM samarthana kare che. artha evo nathI ke vastu te ja apekSAthI nitya paNa che ane anitya chuM OM paraspara virodhI lAgatA guNono eka ja dravyamAM avirodhI rIte paNa che. anekAMtanA siddhAMta pramANe eka ja vastu eka apekSAthI chuM samanvaya karavo e anekAMtavAdanuM darzanazAstramAM mahattvanuM yogadAna nitya che, to bIjI apekSAthI anitya paNa che. Ama judI judI chuM $ che. be virodhI guNonuM apekSAbhedathI rahevuM e zakya che, vAstavamAM apekSAthI vastumAM judA judA guNano svIkAra karAya che. A badhA che anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, cIThThI mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 75 pAda, svAduvAda ane anekAttavAda, syAddhavAda ane vAyavAda vizeSuka ja akAtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka = anekaodvAda, syAddhavAda ane vAyavAda viroSaka anekantivAda,syAsvAda guNa vastumAM eka sAthe ja rahe che. amuka vakhate amuka guNone (1) naigamanya 6 mukhya karavAmAM Ave che. jyAre bIjA guNane gauNa karavAmAM Ave (2) saMgrahanaya che che. Ama anekAMta e vastunuM svarUpa che ane AvI aneka dharmAtmaka (3) vyavahAranaya vastu-svarUpane jANavAnuM kAma ApaNe dRSTikoNarUpa nayane (4) RjusUtranaya ru svIkAravAthI karI zakIe. paraMtu eka nayathI jANela vastunA svarUpane (5) zabdanaya huM te vastunuM saMpUrNa svarUpa mAnI levuM bhUlabhareluM che. AthI ja jaina (6) samabhirUdranaya AcAryoe kahyuM che ke bIjA dRSTikoNano virodha karyA vinA eka (2) evambhUtanaya - nayane mukhya karIe tyAre bIjA nayanI vAtano niSedha na karatA ahIM pahelA cAra arthanaya che jyAre chellA traNa zabdanaya che. kaeN zuM ApaNe bIjA nayanI vAtane gauNa karIe to te naya che ane jo sAte nayo eka ja vastune jovAnI, samajavAnI bhinna bhinna bAjuo huM OM bIjA nayano niSedha karIe to te durnaya che. Ama naya eTale koI che. A sAteya bAju ekaThI maLIne vastuno saMpUrNa khyAla Ape che. eka dRSTikoNa pramANenuM satya. anekAMta nirapekSa nayono samUha nayanA jeTalA bheda che eTalA mata che. anekAMtavAdane bIjAonA nathI kAraNa ke paraspara nirapekSa naya mithyA che. je apekSA sahita dRSTibiMduo, mato pratye mAna che. dareka matamAM, vicAramAM satya che huM ke naya che te vastusvarUpa che. e vAta te mAnya rAkhe che. paraMtu e paNa samajavuM jarUrI che ke dareka ka zu Ama, nayonuM vizeSa mahattva che. nadRSTi vagara vastusvarUpane mata, vicAra, saMpUrNa satya nahi paNa AMzika satya rajU kare che tethI ? samajI zakAtuM nathI. virodhAbhAsanuM samAdhAna nayanI samajaNathI pUrNa satyane pAmavA paraspara visaMvAdI matono samanvaya karavo jarUrI che zuM thAya che. pratyeka vastu dravyadRSTithI nitya ane ekarUpa che ane che. e rIte judA judA darzanono samanvaya karI virodha dUra karI zakAya. paryAyaSTithI anitya-ane karUpa che. pahelI dRSTimAM dravyanI mukhyatA anekAMtavAdanuM kArya mAtra vividha mato, vicAro, darzanonA satyo chuM zuM che ane paryAyanI gauNatA che. Ama gauNatA ane mukhyatAthI ja vastunI sApekSa ane AMzika che e darzAvavAnuM nathI paNa sAthe sAthe temano zuM OM siddhi thAya che. naya dvArA jIvAdi padArthonuM samyakajJAna thAya che. eka bIjA sAthe yathAyogya meLa karI virodhanuM zamana karavAno che ? anekAMtAtmaka vastune jANavAnI ane samajavAnI paddhati che ane vadhu ne vadhu sarvagrAhI uccattara satyane pAmavAnuM che. A kAraNe OM nayavAda che. jaina dArzanikoe nayanA judI judI rIte bheda pADyA che. ja jainadarzana potAne bhinna bhinna darzanonA samanvayarUpa samaje che. je (1) dravyArthika ane paryAyArthika naya "Sadarzana jina aMga bhaNIje." je naya vastunI zAzvata bAju jue che dravyArthikanaya ane je naya anekAMtavAda ane svAvAda huM vastunI parivartanazIla bAju jue che te paryAyArthika naya. syAdvAdano mULabhUta siddhAMta che-pratyeka vastu sApekSa che. $ vastunirUpaNanI badhI ja dRSTio A be dRSTimAM samAI jAya che. syAdvAdaH syAdvAda eTale zakyatAno siddhAMta. 6 mULa A be ja naya che. AcArya siddhasene A nayanuM samarthana karatAM syAdvAda sApekSika kathanapaddhati che. anekAMtAtmaka vastune naya r huM kahyuM che ke A be no mukhya che-bIjA badhA emanA prakAro ja che. dvArA jANIe paNa enuM varNana karavuM hoya to ApaNe evI bhASA zuM OM dravyadRSTithI dareka padArtha nitya che jyAre paryAyadRSTithI anitya che. paddhati apanAvIe ke jethI vastunA koIpaNa pakSano niSedha na thAya. ? chuM (2) arthanaya ane zabdanaya AvI paddhati je jaina zAstrakAroe vikasAvI che te syAdvAda che. ? je naya vastune athavA padArthane jue che te arthanaya ane je naya syAdvAda padArtha ke vastunA vividha pAsAMonuM vividha dRSTikoNathI ? tenA vAcaka zabdane jue che te zabdanaya. vizleSaNa kare che-e rIte ke amuka vastunuM kathana karatA vastunA (3) nizcayanaya ane vyavahAranaya aneka guNadharmono niSedha thato nathI. syAdvAda dvArA sat-asat, vastunA nirapekSa svarUpane jonAra naya te nizcayanaya jyAre eka nitya-anitya Adi paraspara virodhI lAgatA paraMtu eka sAthe eka 8 kuM vastunuM bIjI vastumAM AropaNa karI jonAra te vyavahAranaya. ja vastumAM rahetA te guNo bAbata kathana karavAmAM Ave che. ahIM ? huM nizcayanaya vastunuM pAramArthika rUpa che jyAre vyavahAranaya vastunuM AvA paraspara virodhI lAgatA guNo zA mATe kharekhara virodhI huM ke pratibhAsika rUpa che. Indriyagamya vastunuM sthULarUpa vyavahAranI dRSTithI nathI, paraMtu ekabIjAnA pUraka che e vAta darzAvI che. A paddhatimAM huM yathArtha che. nizcayanaya dRSTi IndriyAtIta che, sUkSma che. baMne dRSTio dareka kathana sAthe 'sA pada lagAvavAmAM Ave che. A siddhAMtamAM ? huM samyak che, yathArthatAnuM grahaNa kare che. svAda' zabdano artha che koI eka apekSAthI athavA kathaMcit', 6 jaina dharmanA dArzanika graMthomAM sAta nayonuM varNana jovA maLe che. "cAt'pUrvaka je vAda che-kathana che-te syAdavAda, 'syAd' zabda che anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka avakAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 760 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cArvAda ane ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka ddha anekAntavAda, ane hu anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka akAttavAda, syAdvavAda che ane kAMtano dyotaka che. tethI stitva anaJda che apekSAbhedathI nizcayAtmaka che. te chuM syAdvAdane anekAMtavAda paNa | hiMsA mRtyu che, koIkane mAravuM te hiMsA che. saMzayavAda ke ajJAnavAda nathI. $ OM kahe che-(syAvAda maMjarI). je janme che te mRtyu pAme che. je janmato ja nathI, te mRtyu syAdvAdane vAstavika rIte na hai A sAduvAdane 'saptabhaMgI' paNa [pAmaze kevI rIte ? jANanArA A siddhAMta para huM kahe che. "saptabhaMgI' eTale judI | astitva anAdi che. doSAropaNa kare che je mithyA che. huM zuM apekSAe yojAtA sAta jeno Adi nathI, teno aMta kevI rIte hoI zake ? te Adhunika vijJAna-padArtha vAkyono samUha, syAdvAdanA je amara ane zAzvata che, tene koNa mArI zake ? vijJAna sAthe susaMgata che. sAta bhaMgo nIce mujaba che vyavahAramAM paNa anekAMtavAdanA ? 1. yAt parva-vastu amuka apekSAthI che. ghaNA phAyadA che. tenAthI vivAda ane vaicArika saMgharSanuM nivAraNa huM 2. sthA nAsti parva-vastu amuka apekSAthI nathI. zakya bane che. vaicArika sahiSNutA dvArA dharma sahiSNutA-judA judA E 3.yAt tiya nAtiya parva-koI apekSAthI vastu che ane koI dharmomAM rahela satya AMzika rIte jovA maLe che. Ama temAM vividha huM apekSAthI nathI. vicAradhArAonA samanvayanI zakti che. vividhatAmAM ekatA sthApavA huM * 4. yAtmavaktavyam parva-vastu, koI apekSAthI che ane avaktavya A siddhAMta upayogI thaI zake. che. Ama samyakajJAna mATe anekAMtavAda, nayavAda ane syAdvAda zuM 5. cAt tiya avyaktavyam parva-vastu amuka apekSAthI che ane jarUrI che. jaina dArzanikonI niSpakSavRtti ane ahiMsaka pravRttino che ane avaktavya che. ahesAsa A siddhAMta karAve che. jyAM koI naya kiMcit mAtra na 6.yAt nAtiya pravaktavyam parva-amuka apekSAthI nathI ane dubhAya evI jinezvaronI vANI che-"anaMta anaMta bhAvabhedathI meM avaktavya che. bharelI, anaMta anaMta naya nikSepe vyAkhyAnI che." saptabhaMgI eka suM 7. sthAt stiya nAtiya 3 vyaktavyam vaM-amuka apekSAthI vastu evo siddhAMta che ke je vastunuM AMzika paraMtu yathArtha kathana karavA che, nathI ane avaktavya che. samartha bane che. anekAMtavAdanA mULa siddhAMto samanvayavAda ane Ama vastu eka ja rUpa nathI-tenA anya rUpa paNa che. sahaastitvAda sUcave che. anekAMtadRSTie samasyAnuM samAdhAna koI vastunuM astitva ke nAstitva ekAMta nathI. syAdvAda pramANe zodhavAthI Agraha-vigrahano prasaMge upasthita thato nathI. anekAMtanuM ka $ badhA ja kathano sApekSa che-dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI amuka yogadAna dArzanika kSetramAM jema mahattvapUrNa che tema vyAvahArika ? huM apekSAthI satya che. vastunuM svarUpa; jainadarzana pramANe-asti, nAsti jIvanamAM paNa tenI mahattA che. che ane avaktavyathI samajI zakAya che. syAdvAdamAM dareka kathana ekAMta aMtamAMzuM che paNa samagra kathanapaddhati ane kAtmaka che. syAdvAda anizcitavAda "je anekAMtapadane prApta che, evA akhila pramANano viSaya chuM chuM ke saMzayavAda nathI. kAraNa ke 'syA'no artha saMbhavataH hovA chatAM jayazIla ho, te anekAMtapada pravRddhazALI ane atula che tathA potAnA OM "eva' zabdano prayoga kathanapaddhatimAM karavAmAM Avyo che te ema ISTa arthanI siddhi ApavAvALo che. emAM anaMta guNone udaya che. je zuM sUcave che ke je jJAna maLe che te nizcita ane sApekSa maLe che. vijJAnamAM te pUrNarUpathI nirmaLa, jIvone AnaMdita karavAvALo, mithyA 6 $ AInsTAInanI Theory of Relativity sAthe te sAmya dharAve ekAMtarUpa, mahAna aMdhakArathI rahita tathA zrI vardhamAna tIrthakara chuM che. svAduno artha May be' ke 'Perhaps' nathI-paNa "koI eka pratipAdita che. 9 apekSAthI' che. syAdvAdamAM dareka kathana ekAMta che. paNa te vastu (prameya kamalamArtaNDa pR-51, 3dvitIya bhAga) uM jevI che tevI ja batAve che. syAdvAdano AdhAra che vastutattvanA ane kAtmaka arthavALuM vAkya e ja syAdvAda che ema huM huM anaMta guNo, mAnavIya jJAnanI apUrNatA ane sApekSatA. jaina vadhIyastraTIkAmAM kahyuM che-anekAMtadRSTi e satyadRSTi che tethI huM tarkazAstrIo A sApekSa kathana yA vidhAnanA siddhAMtane syAdvAda samyakajJAna che. AMzita satyane pUrNa satya mAnavuM e mithyAjJAna chuM zuM kahe che. anekAMtavAda darzana che. syAdvAda enI abhivyaktinuM che. tattvane pUrNarUpamAM jovuM eTale anekAMtavAdano svIkAra karavo ? mAdhyama che. satya mATenI zailInA mukhya be tattva che-pUrNatA ane jenuM tattvajJAna anokhuM ane viziSTa che. chuM yathArthatA je anekAMtavAda kahe che anekAMtanuM samyak parijJAna thayA bI-14, kakaDa niketana, derAsara lena, ghATakopara (pUrva) ku vagara jaina tattvajJAnane yathArtha rIte samajavuM azakya che. syAdvAda muMbaI- 400 077. mobAIla : 932307992 2. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 77 pAda, syAdurvAda ane AnaMdaghanajInA stavanomAM anekAMtA | DaoN. abhaya dozI anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda [ DaoN. abhaya dozI - muMbaI yunivarsiTInA gujarAtI vibhAganA adhyakSa che. jaina dharma-ciMtana ane sAhityanA UMDA abhyAsI ane saMzodhaka che. jaina saMzodhakone pIeca. DI. karAvanAra A vidvAnanuM covIsI sAhitya paranuM pustaka khUba ja lokapriya thayuM che. prastuta aMkamAM AnaMdaghanajInA stavanomAM anekAntavAda viSe temaNe viSada carcA karI che. ] OM sattaramI sadInA pUrvArdhamAM thayelA AnaMdaghanajInI eka marmI doSa Ave che, mATe A matane manamAM vicAra karI parIkSA karo. $ sarjaka tarIke khyAta che. temanA padomAM alokika anubhavanI vaLI, vedAMtadarzanavALA kahe che; AtmA kevaLa nitya che, ane ; 3 abhivyakti jovA maLe che. rAjasthAna-gujarAtanI sarahada para teo AvI vAta karI AtmadarzanamAM lIna thAya che. paNa temAM karelAM : zuM vicaratA A sAdhaka muni saMpradAya ane darzananA bhedathI para thaI karmano nAza ane nahi karelA karmanI prAptino doSa Ave che, te zuM huM AtmatattvanI, anahadanI dhUna lagAvIne beThelA saMtapuruSa che. emanA manuSya joI zakato nathI. * padonI abhivyaktimAM nirguNa saMta paraMparAno prabhAva joI zakAya che. AtmAne ekAMta nitya mAnavAmAM Ave to pratyakSamAM jovAtA ka je kavinI 'padabahuterI' prasiddha racanA che. to e sAthe ja emanI kArya-kAraNabhAva ghaTI zake nahi . dA. ta. sonArUpI padArthamAMthI $ bIjI prasiddha racanA 'covIsI' nAme suvikhyAta che. Aje ApaNane tAra banAvavAmAM Avyo, tAramAMthI kaDI banAvI devAI eTale ke OM kavine hAthe sarjAyelA 22 stavano ja upalabdha thAya che. A tArarUpI kAraNamAMthI kaDIrUpa kArya utpanna thayuM. 8 stavanomAM kavie bhaktinI sAthe ja tattvajJAnanI rasabharI lalita paraMtu, jo tAra sadAkALa nitya mAnavAmAM Ave, eka ja svarUpamAM che $ rIte prastuti karI che. kavi anekAMtadarzananA AkaMTha abhyAsI che. rahenAra mAnavAmAM Ave to temAMthI kaDI kaI rIte niSpanna thaI zake? * AthI kavinI aneka racanAomAM anekAMtavAdanuM nirUpaNa sahaja eTale AtmA AtmasvarUpe suvarNanI jema nitya che, paraMtu kaDI { rIte Ave che. dasamA zItalanAtha bhagavAnanA stavanamAM paramAtmAmAM ane tAra jevA vividha paryAyo-pariNAmo bhava apekSAe dhAraNa zuM huM paraspara virodhI guNono anekAMtadRSTie subhaga samanvaya darzAvyo kare che. Ama, AtmA saMyoga anusAra vividha pariNAma dhAraNa kare che ka che. AvA aneka sthaLo covIsInAM stavanomAM joI zakAya. ema che, mATe te ekAMte nitya nathI. che chatAM, kavinuM 20muM ane 21muM stavana dArzanika bhUmikAe vaLI sugata eTale ke bauddhadarzanavALA kahe che ke, AtmA kSaNika ? huM anekAMtavAdanI rajUAta kare che. che. jo AtmAne kevaLa kSaNika mAnavAmAM Ave to, AtmAne baMdhache vIsamA munisuvratasvAmI stavanano prAraMbha sAdhakanA praznathI mokSa, sukha-du:kha Adi saMbhavI zakatA nathI. A vicArane barAbara $ thAya che; manamAM besADo. Atamatattva kayuM jANuM? jagataguru! eha vicAra muja kahIyo." vaLI, lokAyatika vagere darzanavALA kahe che ke pRthvI, agni, he jagataguruprabhu! Atmatattva kevI rIte pAmuM teno mArga darzAvo. vAyu ane jaLa. A cAra bhUtathI vibhinna AtmA jevuM kAMI che nahi. * zuM sAdhaka bIjI kaDImAM A Atmatattva jANavAnI jIjJAsAnuM kAraNa AvuM kahenAra mata to aMdha manuSya jevo che. aMdha manuSya jema bAjumAM zuM darzAvatA kahe che ke Atmatattvane jANyA vinA jIva nirmANa samAdhi rahelA gADAne joI na zake, ane kahe ke A jagatamAM gADuM nathI, huM 4 pAmato nathI. to gADuM nathI, e vAtane kevI rIte mAnI zakAya? bhAratIya paraMparAmAM je vividha darzano Atmatattva aMgenA AvA vividha matone lIdhe sAdhaka bhramamAM paDyo che. cittasamAdhine re huM potAnA mato dharAve che, tenI vAta karatAM kavi kahe che: mATe AtmatattvanuM darzana jarUrI hovAthI pharI prazna pUche che ke, he ja keTalAka vedAMta Adi darzanavALA AtmAne baMdharahita mAne che, prabhu ! tamArA sivAya AtmatattvanuM darzana karAvavA koI samartha nathI. jai $ paNa vyavahAramAM teo kriyA karatA dekhAya che. teone A kriyAnuM Apa ja samAdhinuM kAraNa evA AtmadarzananuM tattva kaho. ahIM kavi 8 kuM phaLa koNa bhogave evuM pUchavAmAM Ave to teo rIsAya che. paraspara virodhI vedAMta, bauddha ane lokAyatika darzananI vAta rajU DuM 4 vaLI, nAstikamatavALA kahe che ke jaDa ane cetanamAM koI bheda karI temanA doSo darzAvI dArzanika rIte "anekAMta'nI sthApanA je huM nathI, baMnemAM Atmatattva eka che. sthAvara ane jaMgama sarakhA che, karI cUkyA che. teo bhinnabhinna, nityAnitya evI AtmatattvanI huM AvA matane mAnIe to sukha ane du:khanA saMkara (mizraNa)no oLakhANa prabhumukhe ApI zakyA hota, paraMtu AnaMdaghanajI kevaLa zuM anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvAda , syAddhavAda ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 78 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSuka anekAntavAda, ane huM dArzanika vAda-vivAdathI saMtoSa pAme evA sAdhaka nathI, teo samA sAMkhya ane yoga e be darzanane vakhANuM chuM. A banne darzano che 6 sAdhakane sAdhanAnA garbhamAM praveza karAvavA Icche che. dArzanika AtmAnI sattAnuM vivaraNa karI AtmAnI sthApanA kare che, mATe bhUmikAmAM aTavAtA sAdhakane darzanathI upara laI jaI zuddha teo dehamAM jema caraNa (paga) gati karavAmAM AdhArarUpa hoya che, $ ke adhyAtmanA kSetramAM vihAra karAvatI anubhavayogInI vANIno e rIte A caraNo AtmAnA svIkAra karavA dvArA sAdhanApradezamAM ke madhurasparza juo; gati karAve che. | 'valatuM jagataguru INi pare bhAkhuM, pakSapAta savi cheDI AtmAne paramAtmAthI bhedarUpa eTale nazvara mAnatA sugata rAgadveSa moha varajita, Atama zuM raDha maMDI." (bauddha) ane AtmAne abhedarUpa mAnatA mImAMsaka jinezvaradevanA muni. be hAtho che. bauddhadarzanathI vairAgyanuM poSaNa thAya che, to vedAMtathI che Atama dhyAna kare jo kouM, so phiri INamAM nAve, siddhasvarUpa sAthenuM anusaMdhAna thAya che. A darzananI samajaNathI chuM vAgajALa bIjuM sahu jANe, eha tattva cittacAve." loka ane alokanuM svarUpa paNa samajAya che. muni. kavi pAMcamA darzana tarIke lokAyatikane jinavaranI kukSirUpe sthApe 2 sAdhakanA hRdayanI jIjJAsAnA pratyuttaramAM prabhu kahe che; he sAdhaka, che. lokAyatika zabdano eka pracalita artha nAstika che. paraMtu tenA ja * A ke te matano pakSapAta choDI daI, rAgadveSa ane mohathI varjita artha aMge ghaNI mImAMsA thaI che. 'lokAyata' nAmanuM pustaka paNa ka evA zuddha AtmatattvanI laganI lagAva, 2Dha mAMDa. enuM ja eka 'lokAyata' zabdanI arthavicAraNA mATe lakhAyuM che. "lokAyata' ? E praNidhAna kara. AvA zuddha AtmAnuM praNidhAna karanArA sAdhaka pharI zabdathI gozAlakano niyativAdathI mAMDI lokapracalita AcAro, OM A carcAmAM AvatA nathI. teo AtmatattvanI anupama carvaNAmAM gaNapati upAsaka mato jevA artha sUcavAyA che. vaLI, devaguru chuM 8 DUbelA hovAthI, A sarva dArzanika vAtone vAjALa-kevaLa carcArUpa bRhaspatino mata paNa lokAyata' mata tarIke svIkRta che. ja mAne che. Avo viveka karI jeo A ke te pakSa grahaNa na karatA AnaMdaghanajIne 'lokAyata" zabdathI kayo artha abhipreta haze, huM 8 AtmAnA pakSane grahaNa karanArane ja tattvajJAnI kahIe. AvA e nizcita karavuM agharuM che. paraMtu lokAyata' zabdathI kevaLa nAstikathI 8 munisuvrata prabhunI kRpAthI (tattvajJAnane prApta karI) aMte AtmAnA vizeSa cokkasa kavine abhipreta hovuM joIe. huM zuddha AnaMdaghana svarUpane prApta [tamAma kAryonuM kAraNa kevaLa eka karma ja che kavi kahe che ke, A darzananI jhuM ka karI zakIe. A sthApanA, te te darzanamAM 7 20mA stavanamAM eka-eka | eka sthaLe barAbara baMdha karelo eka karaMDiyo paDyo hato. emAM | rahelA aMzone AdhAre karavI. 8 darzananI pakSa sApekSa maryAdAo | kaIka khAvAnuM haze ema samajIne eka bhUkhyA udare, e kareDIyAmAM | athavA A sarva da no mAM ja ke darzAvI che. to ra1mA stavanamAM dAkhala thavA mATe kANuM pADavAno udyama zarU karyo. pote e | jinezvaraprabhanuM tattva aMzata: $ huM A ja darzano paramAtmAnA karaMDIyAmAM dAkhala thaI zake eTalA mATe e udare karaMDIyAne kAtaravA | raheluM che, ema samajIne sthApanA aMgarUpa banI AtmadarzanamAM kaI mAMDyo. kAtarI kAtarIne karaMDIyAmAM eNe kANuM pADyuM. karavI. A tattvavicAra atigUDha je rIte sahAyaka bane che, tenuM darzana | 'e karaMDIyAmAM koIe eka sarpane pUrI rAkhyo hato. ghaNAM | che, ane amRtanI dhArA samAna che chuM karAvyuM che. divasano bhUkhyo e sarpa, karaMDIyo korAto hato te jANI aMdara che, mATe yogya gurugamathI ja A che zuM kavi A stavananA prAraMbhamAM TaTTAra thaI gayo. pelo uMdara jevo e karaMDiyAmAM dAkhala thayo ke | vicAra yathArtha rIte samajIne A OM ja kahe che; cha darzanane turata ja pelA sarpanA moDhAmAM jaI paDyo. sarpane bhakSa ane mukti amRtadhArA samAna tattvavicArane 2 jinezvaradevanA aMga jANo. A e beu eka sAthe ja sAMpaDI gayA. uMdaranuM bhakSaNa karIne, udare ja| pI zakAya. huM cha darzananI prabhu aMgamAM sthApanA | kAtarI kAtarIne taiyAra karelA kANAmAMthI e sarpa bahAra nIkaLyo | jainadarzana e jinezvaradevanuM 6 karo. naminAtha bhagavAnanA ane vanamAM cAlyo gayo." uttama aMga che, eTale ke mastaka 6 upAsako cha darzananI ArAdhanA | 'ahIM udyama to uMdare karyo. paraMtu udyama karanAra maryo ane | che. te bahirraMga ane aMtaraMga huM zuM karanArA hoya che. aMdara purAyelo sarpa tyAMthI mukti meLavIne chaTakyo. kaho tyAre, 1 ema be prakAre che. A cha darzananA huM sarvaprathama sAMkhya ane AmAM karma e ja baLavAna che ke bIjuM kaMI ?' AvI vAta karIne | akSaro no eTale ke tenA chuM yogadarzananI vAta karatA kavi kahe A dRSTAMta dvArA karmakAraNavAdIo kahe che ke "A jagatamAM banatA | zAstravicArono yogya rIte kuM che; jinezvaradevanA caraNakamaLa tamAma kAryonuM kAraNa kevaLa eka karma ja che. samanvayapUrvaka sthApanA (nyAsa) anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 79 pAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda karavA dvArA uttama sAdhaka guru nathI ane anekAMtavAdanI vizeSatA upAsanAne ane kAMtamArgamAM zuM bhagavaMtanA mArgadarzana anusAra samajIvavA dIvAkarazrIno puruSArtha sthiratA ApanArI darzAvI che. huM ? sAdhanA kare che. naya ane anekAMtavAdane spaSTa samajAvavA ane jena | vaLI, A kALamAM A sAdhanA A jinezvaradeva anekAMtamaya tattvajJAnanI e vizeSatAne sarvagamya karavA sauthI pahelAM buddhi | durlabha banI che teno viSAda hovAthI sarvadarzano samAya che. ane tarkasiddha jo koI prayatna tharyA hoya to te dIvAkarazIno ja darzAvI aMte paramAtmAnI huM anya darzanomAM jinezvaradeva hoya * | prayatna che. digaMbarAcArya sAmaMtabhadranI AptamImAMsA ane upAsanA ja A kALamAM sahAyaka che athavA na paNa hoya. sAgaramAM zvetAMbarAcArya haribhadranI anekAMta jaya patAkA vagere kRtio che, evA bhAva sAthe samApta thAya OM OM badhI ja nadI samAya che, paraMtu | e pAchaLanA prayatno che. che. A banne stavanamAM huM nadImAM sAgara samAto nathI. A AnaMdaghanajIe bhaktinI sAthe huM | vIra ane vidvAna puruSanI prabhA kAMI potAnA ja kulane ApIne 2 jinezvaradevanI ArAdhanA karavA ane kAMtanI khUba suMdara rIte aTakatI nathI. e to sahastrakiraNa sUryanI peThe badhI dizAone $ mATe jinasvarUpa thaIne ArAdhanA prasthApanA karI che eTaluM ja nahi. 6 jhagamagAvI mUke che. emanA tejobaLathI AkarSAyelA bIjA vidvAna zuM karavI joIe. je rIte IyaLa | aneka mArgo jyAM aMta pAme evA huM AcAryoe paNa emanAM guNAgana karavAnuM vIcAryuM nathI. bhamarIno caTako pAmI bhamarI banI adhyAtmatattvanI suMdara bhUmikA ka (paM. sukhalAlajI ane pa. becaradAsa, sanmati jAya che, ane AvI bhamarIne tarka ane tenuM mahattva', "jaina" ropya aMka) racI Ape che. * * * 8 loko jue che, e ja rIte sAdhaka e/31, gleDaharTa, phirojha zAha huM jinezvaramAM tanmaya banI sAdhanA kare to jinasvarUpa thAya. roDa, sAMtAkrujha (pa.), have kavie prathama jinezvaradevamAM vividha darzanonI sthApanA rajU muMbaI-400 054. phona : 98926 78278 zuM karI hatI. have samaya puruSa athavA AgamapuruSamAM vividha aMgonI abhaydoshi@gmail.com OM sthApanA darzAve che. kevaLa sUtrane AdhAre artha karanAra ekAMtamAM pariziSTa :huM sarI jAya che. anekAMtaSTivALA cUrNI, bhASya, niryukti, vRtti 1. mudrA-maMtrazAstra anusAra amuka cokkasa zArIrika mudrAomAM dhyAna dharavuM. chuM ane anubhava tema ja paraMparAnA A aMgo che. A aMgone je chede 2. bIja-pratyeka maMtranA maMtrazAstrAnusAra bIjamaMtro hoya che. athavA zuM de che, te durbhavya che. devI-devatAonA paNa bIjataMtra hoya che. zu A AgamapuruSa-samayapuruSanA dhyAna mATe mudrA", bIja, 3. dhAraNA-maMtrazAstromAM te te maMtronI dhyAna karavAnI cokkasa paddhati hoya ? dhAraNA, akSara Adino nyAsa, karavApUrvaka temaja arthanA che, tenI pUrvataiyArI rUpe dhAraNA karavAmAM Ave che. zuM viniyogapUrvaka ArAdhanA kare te mArgane yogya rIte pAme che, te 4. cAsa-aMga para amuka amuka maMtrAkSaronI sthApanA karavI, te rIte ? kriyAavaMcakapaNuM pAmI chetarAyA vagara mokSamArgane pAme che. maMtramaya banI maMtranI ArAdhanA karavI. A samagra vAta mATe AnaMdaghanajI jevA mahApuruSa paNa kahe che, A banne gAthAno tAtparyArtha evo lAge che ke, je rIte amuka maMtranA jai "huM zAstrane AdhAre vicArIne boluM chuM. mane evA sadguruno yoga dhyAnanI A paddhatio upalabdha che, paraMtu samagra AgamazAstronA jai chuM maLato nathI. kriyA karavA chatAM paNa upara varNavI evI avaMcaka dhyAna mATenI viziSTa paddhati mATeno gurugama upalabdha nathI. vadhu jai dhyAnanI kriyA sAdhI zakAtI nathI, teno viSAda cittamAM vyApta rahasyArtha to jJAnI puruSo ja darzAvI zake. thayela che. e mATe he prabhu! tamArI AgaLa Ubho rahyo chuM. he saMdarbha sUci :2 prabhu! tame mane tamArA Agama (samaya) anusAranA cAritrarUpa (1) bhaktirasajharaNA-khaMDa-1, saM. abhayasAgarajI ma.sA. (caraNasevA) sevA dejo, ke jema karIne AnaMdaghanapada pAmIe." prakAzaka : prAcIna gruta rakSaka samiti, kapaDavaMja (ji. kheDA) Ama, AnaMdaghanajIe A be stavanomAM chaye darzanonI (2) AnaMdaghana eka adhyayana-le. DaoN. kumArapALa desAI huM anekAMtanI bhUmikAe mAMgaNI karI che. prathama stavanamAM vividha prakAzaka : Adarza prakAzana, gAMdhI roDa, amadAvAda-380001. zuM darzanonI maryAdA darzAvI, darzanathI para thaI AtmatattvanI upAsanA (3) lokAyata OM para bhAra mUkyo che. bIjA stavanamAM A cha darzanomAM rahelA amuka- (4) AnaMdaghana covIsI-munizrI kuMdakuMdavijayajI ma.sA. (pachIthI jai huM amuka tattvo AtmadarzanamAM kaI rIte sahAyaka banI zake, te darzAvyuM AcArya kuMdaduMdasUrIzvarajI ma.sA.) che, eTaluM ja nahi ethI AgaLa vadhI samayapuruSa (AgamapuruSa)nI bhakti prakAzana maMdira, navaraMgapurA, amadAvAda-380 009. anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka kka anekAttavAda, sthadvavAda ane nayavAda vizeSaMka = anekadvAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka - anekodvAda, cAvIda ane nIvAda vizeSuka - anekAMedvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 80 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane sAmAjika sauhArda, samarasatA aura anekAnta daSTi 1 DaoN. vIrasAgara jaina [ zrI lAlabahAdura zAstrI rASTrIya saMskRta vidyApITha khAte jaina darzana vibhAganA adhyakSa che. e uparAMta A ja yunivarsiTI khAte teo 'DIna' tarIkenI bhUmikA bhajave che. jaina tattvajJAnanA vidvAna ane saMzodhanakartA DaoN. vIrasAgarajI pAsethI 20 thI 25 pustako prApta thayA che. ahIM teoe anekAnta dRSTi samajAvato lekha lakhyo che. ] che jainadarzana eka atyanta vyAvahArika darzana hai. usake siddhAnta na hameM anekAntavAda kA samIcIna svarUpa samajhanA hogA, tabhI hama cai kevala pAramArthika dRSTi se, apitu laukika yA vyAvahArika dRSTi se usakI sAmAjika sauhArda meM bhUmikA kA nirNaya evuM vicAra kara reM chuM bhI atyanta upAdeya siddha hote hai. yahI kAraNa hai ki AcArya pAyeMge. # vidyAnanda jaise adhyayanazIla vidvAna muni ne bhI jainadarzana ke sabhI kyA che anekAntavAda kA svarupa2 pramukha siddhAntoM kI sAmAjika vyAvahArika vyAkhyA nimna prakAra se jainadarzana ke anusAra isa vizva kI sabhI vastu anekAntAtmaka raeN prasiddha kI he he, anekAntasvarupa hai arthAt unakA svarupa hI anekAnta hai. 1. AtmAnuzAsana - svayaM para svayaM kA zAsana. anekAnta kA artha hai ki usameM aneka "anta' rahate hai. "anta' kA 2. anekAntavAda - sabake sAtha samanvaya kI kalA. artha yahAM dharma, guNa, vizeSatA Adi samajhanA cAhie tathA "aneka' 3. ahiMsAvAda - kisI kA mana vyartha me mata dukhAo. kA bhI artha vaise to aneka (ekAdhika, bahuta, saMkhyAta, asaMkhyAta 4. aparigrahavAda - ati lobha khatare kI ghaTI che. aura ananta taka bhI) samajhe jA sakate haiM, kintu yahA~ rUDhivazAd 5. syAdvAda - pahale tolo, phira bolo." 'do' hI aura vaha bhI paraspara viruddha pratIta hone vAle 'do' hI huM jainadarzana ke pramukha siddhAnto kI ukta vyAkhyA ko unhoMne 'vizva grahaNa kie jAyeM to adhika acchA rahegA, usI se anekAntavAda che kuM kalyANa meM upayogI zreSTha jIvana-nirmANa ke pAMca sUtra' zIrSaka kA saundarya athavA vaizisya ubharakara sAmane A sakegA - aisA huM $ dekara sarvatra pracArita kiyA hai. isase siddha hotA hai ki jainadarzana jainAcAryo kA spaSTa nirdeza che. * eka atyanta vyAvahArika darzana hai aura usake siddhAnta kahane kA tAtparya yaha huA ki vizva kI pratyeka vastu paraspara AtmakalyANArtha hI nahIM, vizvakalyANArtha bhI atyanta upayogI che. viruddha pratIta hone vAle do-do dhama ke ananta yugaloM kA nivAsa9 AcArya vidyAnanda muni kI bhAMti anya bhI aneka manISI sthAna hai aura isa lie vaha anekAntAtmaka yA anekAnta-svarupa che de cintaka ne jainadarzana aura usake siddhAntoM kI vyAvahArikatA evuM che. tathA isa prakAra vizva kI pratyeka vastu ko anekAnta-svarupa uM lokahita meM upAdeyatA para baDA hI sundara prakAza DAlA hai, parantu mAnanA anekAntavAda hai aura use kahane yA samajhane ke lie che $ vistAra-bhaya se yahAM hama usakI vizeSa carcA nahIM kara sakate hai, jisa samIcIna paddhati kA Azraya liyA jAtA hai, vaha syAdvAda hai. $ : mAtra satyadeva vidyAlaMkAra kA eka kathana uddhata kara apanI bAta ko anekAntavAda ke sAtha syAdvAda ko bhI samajhanA parama Avazyaka huM Age baDhAte hai. unakA vaha kathana isa prakAra hai- hai. donoM paraspara atyanta sambaddha hai. anekAnta pratyeka vastu ko zuM "jaina dharma kA sAmyabhAva yA samAjavAda kevala mAnava samAja paraspara viruddha ananta dharmayugaloM kA nivAsa-sthAna ghoSita karatA huM * taka sImita nahIM hai. prANimAtra usakI paridhi meM samA jAte hai, vaha hai, kintu aise jaTila svarupa vAlI vastu ko syAdvAda ke binA kahanA huM vipakSI ke lie bhI apane hI samAna guMjAiza rakhatA hai. yadi yA samajhAnA sambhava nahIM hai, ataH syAdvAda anekAntAtmaka vastu paNa dUsare ke lie guMjAIza rakhakara jIvana vyavahAra kiyA jAye to saMgharSa ko samIcInatayA kahane yA samajhane kI uttama vidhi hai, jo prAyaH Na hai kI saMbhAvanA nahIM rahatI.. vyAvahArika rUpa meM jainadharma kI kSamatA isa prakAra kathana karatI hai ki - pratyeka vastu syAt (kathaMcit | kisI haiM OM asIma he.2 eka apekSA se | amuka apekSA se) nitya hai aura vahI vastu yAt Aja hamArA viSaya jenadarzana ke eka atyanta pramukha siddhAnta (kathaMcit | kisI eka apekSA se | amuka apekSA se) anitya bhI ? : anekAntavAda kI sAmAjika sauhAda meM upayogitA para cintana che. athavA - pratyeka vastu sAt asti hai, syAt nAsti bhI hai. * zuM karanA hai. kahane kI AvazyakatA nahIM hai ki isake lie sarvaprathama athavA syAt eka hai, syAt aneka bhI hai, ityAdi. hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdvAda mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAnta-syAdvAda yA yaha siddhAnta vastu-svarRpa ko samIcInatayA samajhane-samajhAne meM atyanta samartha hone se darzana vyakti, parivAra, samAja, rASTra au2 yahAM taka ki sampUrNa vizva meM sukha-zAnti sthApita karane kI dRSTi se bhI baDA hI mahattvapUrNa aura upAdeya samajhA jAtA hai. isa sambandha meM jainAcAryo ne to apanA dRSTikoNa prabalatApUrvaka hI hai, kintu duniyA bhara ke samAjazAstriyoM au2 2AjanItijJoM ne bhI isa saMbaMdha meM apane vicAra mukta-kaMTha se rakheM haiM, jinase siddha hotA hai ki saMpUrNa vizva meM vyApta dharmAMdhatA, sAmpradAyikatA, asahiSNutA, AtaMkavAda Adi sIsamasyAoM kI samApta kara sAmAjika sauhArda aura samarasatA kA vAtAvaraNa banAne meM anekAntadRSTi atyanta samartha hai. yahAM taka bhI kahA jA sakatA hai ki ekamAtra anekAntAdaSTi hI isakA samIcIna upAya che. adha upAya hai, pramANasarUpa hama yahAM katiSaya jainAcAryoM aura vizva-prasiddha dArzanika, sAmAjika evuM rAjanItika cintakoM ke kathana | vicAra udhRta kara rahe haiM. AzA hai, inase anekAntadRSTi kI vyAvahArika jIvana meM upayogitA bhalIbhAMti spaSTa ho sakegI pRSTha 81 pAda, syAdvAda ane upasthita karatA hai. vaha apane apane dRSTikoNa ke anusAra vastu ke svarUpa ko mAnakara paraspara meM vivAda karane vAle logoM meM samajhautA ke kSetra meM to baDA upayogI mahattvapUrNa mAnA hI jAtA hai; kintukarAne meM samartha che. Aja saMsAra meM sarvatra trAhi-trAhi kI pukAra sunAI paDatI hai. azAMti se trasta mAnava zAMti kI abhilASA karate hai, lekina unako pUrNa zAMti nahIM milatI. zAMti kA thathArtha upAya hai-vibhinna draSTikoNoM kA samanvaya yA ekIkaraNa. kisI bhI vastu ko yadi pUrNa rupa se samajhanA hai to isake lie vibhinna dRSTikoNoM se usakA nirIkSaNa karanA Avazyaka hai kyoMki aisA krie binA; vastu kA pUrNa rUpa samajha meM nahIM A sakatA. kisI bhI bhAta para vibhinna daSTikoNoM se vicAra karane kA nAma hI syAdvAda che aura eka dRSTikoNa se kisI viSaya para vicAra karanA ekAntavAda hai. ekAntavAdI apane dRSTikoNa se sthira kie hue satya ko pUrNa satya mAnakara anya logoM ke dRSTikoNa ko mithyA batavAte hai, matabhedoM tathA saMgharSoM kA kAraNa thahI ekAnta dRSTi ke, jainadarzana kA syAdvAda siddhAnna bhinna-bhinna matabhedoM ko dUra karane meM sarvathA samartha hai.' tIna loka kA advitIya guru ke anekAntavAda, usake binA lokavyavahAra bhI nahIM cala sakatA'tasyAnekAntavAdasya liMgaM svAcchabda ucyate| anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSAMka - anekAntavAda, syAddhavAda ane tayavAda vizeSaka anekAntavAda, syAdavAda -pro. udayacandra jaina, vArANasI virodhI se pyAra karane kI adbhuta kalA sikhAtA hai anekAntavAda'jisa prakAra meM syAdavAda ko jAnatA hUM usI prakAra usako mAnatA bhI . mu yaha anekAnta baDA priya che....pahale meM mAnatA thA ki mere virodhI ajJAna meM haiM. Aja maiM. virodhioM se pyAra karatA hU~. -mahAtmA gAMdhI vayavAda vizeSarSaka anekAntavAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAvA sAmpradAyikatA, dharmAnyatA, asahiSNutA Adi aneka samasyAoM kA samAdhAna che anekAntavAda jainAcAryoM kI yaha vRtti abhinandanIya hai ki unhoMne IzvarIya Arloka ke nAma para apane upadezoM meM hI satya kA ekAdhikAra nahIM tAyA. isake phalasvarUpa unhoMne sAmpradAyikatA aura dharmAMdhatA ke durguNoM ko dU2 ka2 diyA, jisake kAraNa mAnava-itihAsa bhayaMkara dvandva au2 2ktapAta ke dvArA kalaMkita huA. anekAntavAda athavA syAdvAda vizva ke darzanoM meM advitIya ...... spAAda sahiSNutA aura kSamA kA pratIka che; kAraNa vaha yaha mAnatA hai ki dUsare vyakti ko bhI kucha kahenA hai. samyagdarzana aura syAdvAda ke siddhAMta odyogika paddhati dvArA prastuti kI gaI jaTila samasyAoM ko sulajhAne meM anyadhika kAryakArI hoMge, 5 5 kyoMki aba maiM virodhiyoM kI dRSTi se apane ko dekha sakatA huM, merA taduktArthe binA bhAve lokayAtrA na pravartI ||'artha-usa anekAntavAda kA cihna 'syAt' zabda hai, use kahe. anekAntavAda satya aura ahiMsA inhIM yugala siddhAntoM kA pariNAma binA loka-yAtrA bhI nahIM cala sakatI hai.. jaiza viNA yogaro vi vavahAro sannahA mAM ziAi tassa bhuvogaro zarmA arNargatavAyaphsa ||" artha-jisake binA lokavyavahAra bhI bilakula nahIM cala sattA, usa tIna loka ke advitIya guru anekAntavAda ko meM namaskAra karatA sarva vivAo~ kA vinAzaka (samAdhAna) hai anekAntavAda'paramAramasyajIvaM niSiddhajAtyandhasindhuravidhAnam / sakalanayavilasitAnAM virodhathanuM namAmyane kAnam / / artha-jo saMpUrNa paramAgama kA prANa hai aura jisameM sabhI naya isa prakAra vizvAsa karate haiM ki janmAnya vyaktioM ke hasti-darzana saMbaMdhI vivAda kI bhAMti sarve vivAda sahaja hI samApta ho jAte haiM usa anekAntavAda ko maiM namaskAra karatA hUM. vibhinna daSTikoNoM ke samanvaya kI addabhuta kalA sikhAkara zAnti sthApita karatA hai anekAntavAda -DaoN. esa. vI. niyogI, bhUtapUrva cIpha jasTisa "syAdavAda vibhinna daSTikoNoM kA samanvaya hamAre sAmane tathA kulapati, nAgapura vizvavidyAlaya anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane sAhavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane nayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka + anekattivAda, ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavalda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavIda anekAMtavAda, sparva pRSTha 82 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane lokadaSTi se bhI baDA upayogI che anekAntavAda vastu meM aneka guNa rahate haiM ora ye sAdvAda se hI alpajJAnI dvArA re huM "jenoM ke "anekAnta ko kucha Astika darzanoM meM chala kI saMjJA dI jAne jA sakate hai'15 { gaI hai; kintu yaha ThIka nahI hai. anekAntavAda saMzaya kA hetu bhI bhautika ekatA aura vizva zAMti ke lie * nahIM hai, kyoMki saptabhaMgI naya meM samajhAyA gayA hai ki pratyeka atyadhika upayogI che anekAntavAda padArtha meM sva-svarupa aura para-svarupa ke vizeSa kI upalabdhi hotI "anekAnta jainadarzana kA eka mahattvapUrNa siddhAnta hai jisako huM che hai. isa dRSTi se anekAntavAda meM saMzaya kI koI guMjAiza nahIM hai. pazcimI vaijJAnika tathA hindu tarkazAstriyoM dvArA sAmAnyarUpa se hI che haiM isake atirikta vaha to lokadRSTi se jitanA upayogI che vicAra nahIM svIkRta kiyA gayA hai kintu usako bhautika ekatA yA samajhate haiM kI dRSTi se bhI utanA hI upayogI he.10 dvArA vizvazAnti ke lie bhI pramukha siddhAMta mAnA gayA he.16 -DaoN. vAcaspati nairolA vicAra-sahiSNutA aura saha-astitva kI bhAvanA naitika utkarSa ora vyAvahArika zuddhi ke lie bhI jAgRta karatA te anekAntavAdaatyanta Avazyaka che anekAntavAda | 'anekAntadRSTi se vicArasahiSNutA aura paramasanmAna kIvRtti pANini sUtra "asti nAsti diSTa matiH' (pA. 4/4/30) ke jaga jAne para mana dUsare ke svArtha ko apanA svArtha mAnane kI aura. kra anusAra jainadarzana Astika darzana meM hI parigaNita hotA hai. pravRtta hokara samajhIte kI ora sadA jhukane lagatA he. jaba usake kra re jainadarzana kA anekAnta to usakA AdhAra-stambha hai hI, paraMtu svAdhikAra ke sAtha hI sAtha svakartavya kA bhI bhAva udita hotA hai, je E paramArthata: pratyeka dArzanika vicAradhArA ke lie bhI isako Avazyaka taba vaha dUsare ke Antarika mAmaloM meM jabaradastI TA~ga nahIM OM mAnanA cAhie kyoMki svabhAvataH pratyeka tattva meM anekarupatA aDAtA... 5. javAharalAla neharUne vizvazAnti ke lie jina paMcazIla $ honI hI cAhie. naitika utkarSa ke sAtha vyAvahArika zuddhi ke lie siddhAntoM kA ughoSa kiyA hai unakI buniyAda $ zuM bhI anekAnta darzana jainadarzana kI mahAna dena hai.11 anekAntadRSTi-samajhIte ki vRtti, saha-astitva kI bhAvanA, huM DaoN. maMgala deva zAstrI samanvaya ke prati niSThA aura varNa-jAti-raMga Adi ke bhedoM se ja zuM syAdvAda se sarva satya vicAroM kA dvAra khula jAtA he upara uThakara mAnava mAtra ke samaabhyadaya kI kAmanA para hI to huM zuM "jainadarzana ke siddhAnta prAcIna tattvajJAna tathA dhArmika paddhati ke rakhI gaI hai.17 ka abhyAsiyoM ke lie bahuta mahattvapUrNa che. isake syAdvAda nAmaka -DaoN. mahendra kumAra cAcAcArya che $ siddhAnta se sarva satya vicAroM kA dvAra khula jAtA he.12 ekAttavAdI mAnasika rUpa se vikalAMga hotA he -jarmana vidvAna harmana jekobI 'vikalAMga do prakAra ke hote hai-zArIrika aura mAnasika. jo huM zuM anekAntavAda ko jitanA zIghra apanAyA jAegA ekAntavAdI hote haiM ve mAnasika vikalAMga hote hai. anekAntavAdI utanI hI zIdhra vizva meM zAnti sthApita hogI hI pUrNa thA sarvAga ho sakatA hai aura vahI dUsaroM kI bhI vikalAMgatA huM | 'isameM koI sajeha nahI ki anekAnta kA anusaMdhAna bhArata miTA zakatA hai."18 jai kI ahiMsA-sAdhanA kA carama utkarSa hai aura sArA saMsAra ise -pro. vAcaspati upAdhyAya zuM jitanI hI zIdhra apanAegA, vizva meM zAnti bhI utanI hI zIdhra vacana-zuddhi kA ekamAtra upAya che anekAnta syAdvAdasthApita hogI.13 jainadarzana kA syAdvAda siddhAnta vastutaH bolane kI kalA kA hI -rAmadhArI siMha dinakara carama vikAsa che. syAdvAda ke avalambana binA kabhI koI acchA anekAnta dRSTi hI pUrNa evaM yathArtha dRSTi che bola hI nahIM sakatA, kyoMki usake binA saccA bolA nahIM jA huM "saba dhama meM eka paramatattva kA hI guNagAna hai, aura saba sakatA. jo saccA na ho vaha kesA bhI ho, acchA nahIM ho sakatA, huM { darzana ne bhinna-bhinna zelI se usa paramatattva kA vivecana kiyA hai, ataH acchA va saccA bolane ke lie syAdvAda kA avalambana DuM - parantu syAdvAda zailI saMpUrNa evaM yathArtha hai."14 anivArya che. vastuta: anantadharmAtmaka jaTila vastu ko syAdvAda ke -zrImad rAjacaMdra binA bolane kI kobhI koziza ThIka se ho hI nahIM sakatI.'19 - "isI prakAra ke vicAra mahAna vaijJAnika AlbarTa AinsTIna ne prAkRtavidyA bhI prakaTa kie hai-hama kevala sApekSa satya ko hI jAna sakate hai. AtaMkavAda kahatA he-maro ora mAro, 8 vastu ke samagra satyAMzo ko vizvadRSTA hI jAna sakatA hai. kAraNa ki anekAntavAda kahatA hai-jIo ora jIne do anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 83 pAda, syAdurvAda ane ane nayavAda vizeSaka 6 anekottavAda, syAdavAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ekAntadRSTi AtaMkavAda hai. usameM para-sahiSNutA nahIM hotI. saMdarbha sUci: 6 usakA siddhAnta hI hotA hai-"maro aura mAro', kintu anekAntadRSTi 1. kundakunda bhAratI zodha saMsthAna naI dillI ke pravezadvAra para prasAritakA siddhAnta hai-"jIo aura jIne do'. vaha sabhI ko apane sAtha- prasArita. 2. bAbu choTe lAla jaina abhinandana grantha (kalakattA) meM prakAzita unake lekha se. $ sAtha para kA bhI dhyAna rakhanA sikhAtI hai. matabheda hote hue bhI 3. "yadava tat tadeva atat yadevaikaM tadevAneka, yadeva sat tadevAsat, yadeva ka ? manabheda na rakhane kI adabhuta kalA kA vikAsa anekAntadRSTi se hI nitya tadevAnityamitye kavastutvaniSpAdakaparaspara EUR hotA hai. ata: ekAntadRSTi AgrahapUrNa hone se vividha vivAda viruddhazaktidvayaprakAzananamanekAnta." AcArya amRcanda, samayasAra5 ko janma dekara sarvatra azAnti kA vAtAvaraNa utpanna karatI hai aura TIkA, pariziSTa. $ anekAntadRSTi sarvavivAdoM ko samucitarUpa se sulajhAkara sarvatra zAnti 4. AcArya jaTAsihanadi, varAMgacaritra, 26/83 5. AcArya siddhasena sanmatisUtra-3/69 kI sthApanA karatI hai. anta meM meM apanI bAta zraddheya pa. 6. AcArya amRtacanda, puruSArthasiddhi-upAya, zloka-2. 4 cainasukhadAsajI nyAyatIrtha ke hI eka mahattvapUrNa kathana ke sAtha pUrNa 7. anekAnta aura syAdvAda (gaNeza varNI saMsthAna, vArANasI), pRSTha 19 zuM karatA hUM: 8.jaina dharma, ahiMsA aura mahAtmA gAMdhI (kuMdakuMda bhAratI, naI dilhI). 'duniyA meM bahuta se vAda hai, syAdvAda bhI unameM se eka hai, para 9. prAkRtavidyA, aprela-dimbara-2008, pRSTha-155 10. bhAratIya darzana, pRSTha-114 ka vaha apanI adbhuta vizeSatA lie hue hai. dUsare vAda vivAdoM ko 11. jaina darzana (mahendra kumAra nyAyAcArya), prAkkathana, pRSTha 14 4 utpanna kara saMgharSa kI vRddhi ke kAraNa bana jAte hai taba yAdvAda jagata 12. syAdvAda (paM. javAharalAla zAstrI), pRSTha 249 ke sAre vivAdoM ko miTA kara saMgharSa ko vinaSTa karane meM hI apanA 13. saMskRti ke cAra adhyAya, pRSTha 137 zuM gaurava prakaTa karatA hai. syAdvAda ke atirikta saba vAdoM meM Agraha 14. zrImad rAjacandra, bhAga-1, pRSTha : 245 6 hai isalie unameM se vigraha phUTa paDate hai, kintu syAdvAda to nirAgraha 15. syAdvAda (5. javAharalAla zAstrI), pRSTha-249 16. AcArya zivasAgara smRti grantha, pRSTha 546 6 vAda hai, usameM kahIM bhI Agraha kA nAma nahIM hai. yahIM kAraNa hai ki 17. jaina darzana (gaNeza varmI saMsthAna, vArANasI) pRSTha 474 isameM kisI bhI prakAra ke vigraha kA avakAza nahIM hai."20 * * * 18. jaina samAja grIna pArka naI dillI dvArA Ayojita vikalAMga sahAyatA 6 zrI lAlabahAdura zAstrI rASTrIya saMskRta vidyApITha, zibira meM. naI dillI-110016. 19. prAkRtavidyA (aprela- dimbara-2008) kavara pRSTha-2 dUrabhASa : 011-26177207, 9868888607. 20.prAkRtavidyA (aprela- dimbara-2008) pRSTha-111 anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka anekaodvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSuka 5 anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda anekAnta, svAhAda evuM saptabhaMgI : eka saMkSipta vivecana 1 DaoN. vIrasAgara jaina 6 anekAnta, syAdvAda eve saptabhaMgI-ina tInoM ke pArasparika se kathana meM doSa nahIM rahatA aura samagra vastu-svarupa kA samIcIna zuM # saMbaMdha ke viSaya meM logoM ko baDA bhrama rahatA hai, yahAM use saMkSepa paratipAdana ho jAtA hai. zuM meM spaSTa karane kA prayAsa kiyA jA rahA hai. isa prakAra hama dekhate haiM ki anekAnta vastu kA svarUpa hai aura OM anekAnta kA artha che-aneka (ananta) dharma/guNa vAlI vastu. syAdvAda use kahane kI paddhati zailI hai. dUsaro zabdoM meM, anekAnta zuM OM jainadarzana eka anusAra sabhI vastuoM annata dharma guNa vAlI hai, vAcya hai aura syAdvAda vAcaka hai. che ananta dharmAtmaka hai, ataH anekAntasvarUpa hai. jainadarzana ko aba prazna hai ki saptabhaMgI kyA hai? hai isIlie anekAntavAdI kahate hai, kyoMki vaha pratyeka vastu ko uttara-anekAMta kahatA hai ki pratyeka vastu meM ananta dharma rahate hai kuM anantadharmAtmaka mAnatA hai. anantadharmAtmaka kA artha bhI mAtra hai. syAdvAda kahatA hai ki - unheM sadA syAt lagA kara hI kaho, tAki huM huM itanA hI nahIM hai ki usameM ananta dharma rahate hai, balki yaha hai ki usa samaya usake anya pratipakSI dharma bhI gauNa rupa se pratipAdita huM hai usameM aise aneka dharma-yugala rahate hai jo paraspara viruddha bhI pratIta ho sake, unakA abAva na ho pAye. kintu saptabhaMga siddhAnta aura che { hote hai, Age baDhakara kahatA hai ki ve pratyeka dharma-yugala vAstava meM sAta sAta ke huM aba syAdvAda kA artha samajate hai - anekAntAtmaka vastu ko bhaMga vAle hai. yadyapi usake mUla bhaMga do hI kahe jAte hai, para yadi chuM E kahane kI eka vizeSa paddhati jisameM hara eka vAkya ko "cAt' ko bArIkI meM jAeMge to usake sAta sAta bhaMga banege. ise hI saptabhaMgI kuM zuM lagAkara bolA jAtA hai, syAdvAda kahelAtI hai. "cAt' pada lagAne kahate hai. udAharaNArtha-vastu meM asti-nAsti, eka-aneka, bheda- 6 anekAMtavAda, syAdavAda ane yavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, cIvAda ane
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane anekAMtavAda, sya pRSTha 84 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane abheda, nitya-anitya Adi uttara-pratyeka vastu meM ananta re zuM ananta dharmayugala hai. inameM astitva dharmayugala rahate hai aura sabhI kI zuM syAdvAda to mAtra itanA kahakara || prazna e paNa che ke vidhi-niSedha rupa mUla do bhaMga ? kra cupa ho jAegA ki vaha zuM hiMsA astitva sAthe joDAyelI che ? se ananta saptabhaMgiyAM bana ka 2 svacatuSTaya kI apekSA asti hai zuM hiMsA thaze to astitva nahi rahe ? sakatI hai, ataH ananta re huM ora para svacatuSTaya kI apekSA zuM ahiMsA ane astitva vacce koI saMbaMdha che? saptabhaMgI kahI gaI hai. yahI hai { nAsti hai, kintu saptabhaMgavAda jo banne vacce saMbaMdha hoya to saMbaMdhasetu kayo che? kAraNa hai ki saptabhaMgI ko aneka ? huM abhI Age kI jijJAsA kA bhI ApaNuM astitva che paraMtu ApaNane astitvanI anubhUti nathI. vidvAno ne vidhi-niSedha-kalpanA hU zuM samAdhAna karegA, jo sAta prakAra mUlaka paddhati kahA hai. AcAryo chuM ApaNe vyaktitvamAM aTavAyelA chIe. re se hotI hai. yathA ne bhI saptabhaMgI kI yahI astitvanI abhivyakti eTale vyaktitva. huM prathama bhaMga-sthAt paribhASA dI hai--"ekasmin 4 eka astitva abhivyakta che pazu ane pakSInA rUpamAM, huM asti-vastu svacatuSTaya se hai. vastuni praznavazA dRSTanenTena ca | 8 dvitIya bhaMga-syAt eka astitva abhivyakta che pRthvI, pANI, agni, vAyu ane mA mA No nA vi 2, ddhA 6 * nAsti-vahI vastu paramacatuSTaya | vanaspatinA rUpamAM. vidhipratiSedhavikalpanA saptabhaMgI ke se nahIM hai. astitva samAna che, vyaktitva samAna nathI. vizeyAna' akalaMka, rAjavArtika che tRtIya bhaMga-cAt astiastitva dRzya nathI, vyaktitva dRzya che. 1/6/5 hai nAsti-yugapa donoM hai. astitva zuddha che, vyaktitva bheLaseLa che. prazna-saptabhaMgI do prakAra kI caturtha bhaMga-sthAt vyaktitva mRtyu pAme che, astitva nahi. kahI jAtI he-pramANa-saptabhaMgI ; huM avaktavya-yugapa kaha nahIM vyaktitvane mArI zakAya che, astitvane nahi. aura naya-saptabhaMgI. unameM kyA huM je sakate. antara che paccama bhaMga-sthAt asti avaktavya-svacatuSTaya se asti hai, uttara-pramANa-saptabhaMgI ora naya-saptabhaMgI meM lagabhaga vahI huM yugapada nahIM kaha sakate. aMtara hai jo pramANa aura naya meM hotA hai. pramANa pUrNa vastu kA che SaSTha bhaMga-sthAt nAsti avaktavya-paracatuSTaya se nAsti hai, grAhaka hotA hai aura naya usake eka deza kA. usI prakAra jisa hai yugapade nahIM kaha sakate. saptabhaMgI se pUrI vastu kA pratipAdana kiyA jAya use pramANasaptama bhaMga-cAt asti-nAsti avaktavya-kramazaH kaha sakate saptabhaMgI kahate haiM ora jisa saptabhaMgI se vastu ke eka deza kA huM cha hai, yugapa nahIM kaha sakate. pratipAdana kiyA jAya use naya-saptabhabhaMgI kahate hai. hai jisa prakAra yahIM astitva-nAstitva-isa dharmayugala para udAharaNArtha-syAt jIvaH '--yaha pramANa-saptabhaMgI kA prathama meM ke saptabhaMgI ghaTita karake batAI hai, usIprakAra sabhI dharmayugaloM para bhaMga kahalAyegA, kyoMki yaha pUrI vastu kA pratipAdana kara rahA hai, $ ghaTita kara lenA cAhie. yahI saptabhaMgI siddhAnta hai. kintu 'syAt asti'--yaha naya-saptabhaMgI kA prathama bhaMga kahelAyegA, 2 isa prakAra hama kaha sakate haiM ki saptabhaMgI vastutaH koI alaga kyoMki yaha vastu ke eka deza kA pratipAdana kara rahA hai. siddhAnta nahIM hai, apitu cAdvAda kA hI pUrNa vistAra che. syAdvAda prazna-"cAt sat' - yaha pramANa-saptabhaMgI kA prathama bhaMga hai zuM OM eka dharma ko usake eka apara dharma ke sAtha avirodha bhAva se samajhAtA yA naya-saptabhaMgI kA? te hai, kintu saptabhaMgavAda use aura adhika kholakara usake jo sAta uttara-bahuta acchA prazna kiyA. isameM logoM ko baDA bhrama hotA che zu AyAma (bhaMga) bana sakate haiM, una sabako unakI apekSA (vivakSA) che. "sat' zabda guNavAcaka bhI hai auradravyavAcaka bhI. jaba dravyavAcaka ? samajhAte hue avirodhabhAva se samajhAtA hai. hotA hai to use pramANa-saptabhaMgI samajhanA cAhie aura jaba zuM dhyAna rahe, saptabhaMga siddhAnta eka dharma ke sAta bhaMga nahIM prastuta guNavAcaka hotA hai to use naya-saptabhaMgI samajhanA cAhie. karatA, balki dharmayugala ke sAta raMga prastuta karatA hai. syAdvAda ora isa prakAra anekAnta, syAdvAda aura saptabhaMga siddhAnta kA attara che saptabhaMga meM antara hI yaha hai ki syAdvAda to usake eka apara pakSa saMkSepa meM spaSTa kiyA gayA. vizeSa jijJAsuoM ko anya baDe granthoM che ko hI dikhAne se bana jAtA hai, parantu saptabhaMgavAda usameM sAta kA adhyayana karanA cAhie. * * * ha bhaMga mukhya-gauNa vivakSA se siddha karatA hai. zrI lAlabahAdura zAstrI rASTrIya saMskRta vidyApITha, E prazna-to phira pratyeka vastu meM ananta saptabhaMgI kese kahI gaI naI dillI-110 016. dUrabhASa : 011-26 177207, 9868888607. anekAMtavAda, svAthvIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 85 mAda, svAduvAda ane AgamanI daSTie anekAntavAda 1 varSA zAha | anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda [ risarca AsisTanTa ane jenolojI kaoNrsanA prAdhyApikA tarIke ke. je. somaiyA senTara phora sTaDIjha Ina jenijhama sAthe joDAyelA che. A kSetramAM satata saMzodhana ane manana kare che. prastuta lekhamAM temaNe Agama ane anekAntavAdano saMdarbha kaI rIte joDAyelo che, te lakhyuM che.] 'jeNa viNA logassa vi, vavahAro savvahA na nivvhi| jyAM vividha raMgavALI pAMkho hoya tyAM anekAntavAda hoya che. eka che tassa bhavaNekkagaruNo Namo annegNtvaayss||' raMganI pAMkhovALA kokila ane vividha raMgonI pAMkhovALA kokilamAM siddhasena divAkara sanmatI tarka, (3/69) A ja pharka che. bhAvArtha : jenA vinA A jagatano vyavahAra bilakula cAlI na zake kevaLajJAna paNa ekAntavAda-syAdvAda AdhArita hoya che. huM huM evA traNa lokanA eka mAtra guru samAna anekAntavAdane namaskAra anekAntavAda siddhAMta che ane syAdvAda e siddhAMtane upayoga karavAnI huM jaina paraMparAmAM vasudarzananA ane dRSTa vastunA pratipAdana mATe rIta che. tattvane anaMta dRSTikoNathI jovuM te anekAnta ane tenuM anyatra jovA na maLatI eka viziSTa zailI jovA maLe che. sApekSa pratipAdana karavuM te syAdvAda che. ekAntavAda kadI saMpUrNa raeN AcArAMga, sUtrakRtAMga, sthAnAMga, bhagavatIsUtra Adi judAM satya samajI na zake. OM judAM dvAronA AdhAre vastu vicAra karavAmAM Avyo che. vibhajyavAda ane anekAntavAda vyAkhyA karavAnI paddhatinuM paripakva svarUpa anuyogadvAra sUtramAM majijhamanikAya (sutta, 99) anusAra mANavaka bhagavAna buddhane meM zuM jovA maLe che. prazna pUche che, "he bhagavAna! meM sAMbhaLyuM che ke gRhasthI ArAdhaka $ tattvArthasUtramAM umAsvAmIe ane tyArabAda siddhasena divAkara, hoya che, na ke saMyamI?' zuM A. sAmaMtabhadra Adi dArzanikoe tattvanA nirUpaNamAM pramANa, bhagavAna buddha uttara Ape che, 'gRhasthI mithyAtvI che to ArAdhaka zuM naya ane nikSepano vicAra karyo che. nathI temaja saMyamI paNa mithyAtvI haze to nirvANamArgano ArAdhaka 6 ekAttavAda ane anekAntavAda: na hoI zake. jo banne samyaka pratipatti sampanna hoya to banne ArAdhaka ke prabhu mahAvIra chadmastha avasthAnI aMtima rAtrinA pAchalA che. E praharamAM daza svapna joIne jAgRta thayA. daza svapnamAMthI trIjA buddha gRhastha ane tyAgInI ArAdhanAnA prazna saMbaMdhI re svapnamAM bhagavAne raMgaberaMgI pAMkhavALA puskokilane joyA jeno vibhAjanapUrvaka uttara Apyo, ekAntarUpathI nahi. AvA prakAranA zuM 6 ullekha bhagavatI sUtramAM che. uttarane vibhajyavAda kahevAya che. va mahuM vintavivittapamamAM tramAM suvi sintA | sUtrakRtAMgamAM paNa AvA prakAranA prayoga jovA maLe che. jyAre i.pddibuddhe| bhagavAnane prazna pUchAyo ke eka bhikSue kevA prakAranI bhASAno ja taNNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vicitaM sasamayaparasamaiyaM duvAlasaMga upayoga karavo joIe. javAbamAM bhagavAna kahe che ke bhikSue zuM gaNipiDagaM Adyaveti pannaveti pruveti| vibhajyavAdano upayoga karavo joIe. (bhagavatI sUtra, 16.6) "pivaravU vipannavArya va viyAgArejJA/. zramaNa bhagavAna mahAvIre je puskokila svapnamAM joyuM che eno (sUtrakRtAMga, 1.14). 8 artha evo ghaTIta thAya che ke teo vividha vicArayukta svasiddhAMta mANavaka ane bhagavAna buddhanI jema gotamAdi ane bhagavAna chuM ane parasiddhAMtane pragaTa karatI dvAdazAMgInI parUpaNA karaze. mahAvIra vacce AvA prakAranAM saMvAda carcA paNa jovA maLe che. haiM $ zAstrakAro A svapna vize jaNAve che. A citravicitra puMskokila sahastrAnika rAjAnA putrI, zatAnika rAjAnA bena, udAyana ' rAjAnA phebA, mRgAvatI rANInA naNaMda ane bhagavAna mahAvIra zuM A pakSI anekAnta-syAdvAdanuM pratIka che. eka ja raMganI svAmInA sAdhuonA prathama zayyAtarI (sthAna ApanAra) jayaMtI che $ pAMkhavALo kokila nathI paraMtu citravicitra raMgano pAMkhavALo kokila zramaNopAsikA hatA. teNe bhagavAna mahAvIrane keTalAka prazno pUchyA hyuM che. jyAM ekaja raMganI pAMkho hoya tyAM ekAntavAda hoya che ane che. anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka anekAdvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizIrSIka anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 86 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, svAda ane hu anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka anekAntavAda, ane he bhagavAna! jIvo sUtelA zreSTha che ke jAgRta zreSTha che? che. je jIva parAkrama nathI karato te karaNavIryanI apekSA avIrya che. che he jayaMtI! keTalAka jIvo sUtelA zreSTha che ane keTalAka jIvo (bhagavatI sUtra, 1.8) huM jAgRta zreSTha che. gautama : koI ema kahe ke meM sarvaprANa, sarvabhUta, sarvajIva, che he bhagavAna! tenuM zuM kAraNa che? sarvasatvanI hiMsAnA paccakhANa (pratyAkhyAna, tyAga) lIdhAM che to ke | he jayaMtI! je jIvo adharmI che, adharmanuM AcaraNa kare che, zuM te supratyAkhyAna che ke dupratyAkhyAna che? che adharmano upadeza Ape che, adharmamAM AnaMda mAne che, tevA jIvo bhagavAna : apekSAe supratyAkhyAna ane apekSAe ke sUtelA hoya te zreSTha che. tevA jIvo jAgIne adharma AcaraNathI dumratyAkhyAna. che aneka jIvone pIDA pahoMcADe che ane adharmamAM joDe che, tethI te gautama : e kaI rIte? zuM sUtelA hoya te ja zreSTha che. bhagavAna : jene jIva-ajIva, trAsa-sthAvara khabara ja nathI tenA : je jIva dharmI che, dharmanuM AcaraNa kare che, dharmano upadeza Ape pratyAkhyAna dupratyAkhyAna che. te mRSAvAdI hoya che. jene khabara che dai che, dharmamAM AnaMda mAne che, tevA jIvo jAgRta hoya te zreSTha che. te ke A jIva che, ajIva che, trasa che, sthAvara che, tenA pratyAkhyAna zuM huM jAgRta rahIne, dharmanuM AcaraNa karIne anya aneka jIvone zAtA supratyAkhyAna kahevAya. te satyavAdI hoya che. * pamADe che ane anyane dharmamAM joDe che. (bhagavatI sUtra, 7.2). che te ja rIte adharmI jIvo nirbaLa hoya te zreSTha che ane dharmI jIvo AvA prakAranA praznottarI zailI vicAronuM nirAkaraNa lAvavAnI re Cg baLavAna hoya te zreSTha che. adharmI ALasu hoya te zreSTha ane dharmI zailI che. AvI zailIthI vastunA aneka pAsAMo jANavA maLe che. 2 udyamavaMta hoya te zreSTha che. jaina.darzana mAne che ke vastunA aneka dharma hoya che. je vastu ? (bhagavatI sUtra, 12.2) zAzvata lAge che te azAzvata paNa hoya che. je vastu kSaNika pratIta $ evI ja rIte gautama ane bhagavAna mahAvIra vacceno saMvAda thAya che te zAzvatI paNa hoI zake. zAzvata ane azAzvata banne ke je A pramANe che. vastuonA svarUpane samajavuM bahu ja jarUrI che. paraspara virodhI 4 gautama : bhagavAna! jIva sakampa che ke niSphampa ? lAgavAvALA dharmano samanvaya kaI rIte thaI zake ? padArthamAM e mahAvIra : gotama! jIva kampa paNa che ane niSphampa paNa che. kevI rIte rahe che. ApaNI pratItithI teomAM zuM sAmya che ItyAdi gautama : kaI rIte? praznono AgamanA AdhAre vicAra karIzuM. mahAvIra : jIva be prakAranA che, saMsArI ane siddha. loka nitya che ke anitya siddha jIva be prakAranA che-anantara siddha ane paraspara siddha. loka sAnta che ke ananta huM parampara siddha niSkarmo hoya che ane anantara siddha kampa hoya che. jIva nitya che ke anitya saMsArI jIvonA paNa be bheda hoya che. zailezI ane azailezI. jIva sAtta che ke ananta zuM zailezI jIva niSkarmo hoya che ane azailezI jIva sakarmo hoya che. pudgala nitya che ke anitya (bhagavatI sUtra, 25.4) jIva dravya ane ajIvanI dravya ekatA ane anekatA. anya ThekANe gotama ane mahAvIranI vacceno saMvAda A pramANe AvA praznone bhagavAna buddha avyAkRta kahyA che. bhagavAna mahAvIre AvA viSayomAM mauna dhAraNa karavuM ucita nathI samajyu. gautama : bhagavAna, jIva savarya ho che ke avIrya? emaNe praznonA vividha rIte javAbo ApyA che. bhagavAna : jIva savIrya paNa hoya che ane avIrya paNa hoya che. lokanI nityatA ane anityatA upara jamAlIno prazna. gautama : e kaI rIte? bhagavAna : jamAlI ! loka zAzvata paNa che ane azAzvata paNa che bhagavAna : jIva be prakAranA che. saMsArI ane siddha. siddha jIva che. traNe kALamAM eka paNa samaya evo nathI ke jyAre loka na hoya. huM avIrya che. eTale loka zAzvata che. che saMsArI jIva be prakAranA hoya che. zelezI pratipanna ane azailezI masApa to namatI! huM pratipanna. zailezI pratipanna jIva labdhivIryanI apekSAe savarya hoya (bhagavatI sUtra, 9.33) he che ane karaNavIryanI apekSAe savIrya savarya ane avIrya paNa vaLI loka sadA eka rUpamAM nathI raheto, e avasarpiNI ane E hoya. je jIva parAkrama kare che te jIva karaNavIryanI apekSA savIrya utsarpiNImAM badalAya che eTale loka azAzvata paNa che. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 87 | pAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda bhagavAna mahAvIre nitya ane anityanA prazno saMbaMdhI banne bhagavAna buddha jIvanI nityatA ane anityAnA praznane paNa che dRSTithI javAba ApyA che. avyAkRta zreNImAM rAkhyo che. bhagavAna mahAvIre A praznananuM paNa loka haMmezAM koI ne koI svarUpe rahe che. eTale te nitya che, anekAnta dRSTi ane syAdvAda zailIthI samAdhAna karyuM che. ka dhruva che, zAzvata che, aparivartanazIla che. loka haMmezAM ekarUpa nathI bhagavAnana mahAvIre mokSa prApti mATe paNa AvA prakAranA ka re rahetA. kyAreka temAM sukhanI mAtrA vadhI jAya che, to kyAre duHkhanI praznonA jJAnane jarUrI mAnyuM che. AcArAMganA prAraMbhamAM ja keTalAka S mAtrA vadhI jAya che. kALa bhedathI lokamAM vividhatA jovA maLe che. vAkyothI A vAtanI samaja Ave che. eTale loka anitya che, azAzvata che, asthira che, parivartanazIla 'se mAyAvI, to vAru, vempAvarDsa, vikariyAvADrA' 8 che, adhruva che, kSaNika che. AcArAMga, 101.5 lokanI sAttatA (aMta sahita) ane anantatAne laIne bhagavAna bhAvArtha : te je paribhramaNano siddhAMta samaje che te. * mahAvIre A pramANe samAdhAna ApyuM che. AtmavAdI : AtmAnA astitvane mAnanArA che. $ "loka cAra prakArathI jANI zakAya che-dravyathI, kSetrathI, kALathI lokavAdI: AtmAnI jema loka paNa astitva che (evuM mAnanArA) zuM ane bhAvathI. karmavAdI : punarjanmanuM kAraNa karmabaMdhana che. dravyanI apekSAe kriyAvAdI : karmabaMdhananuM kAraNa zubhAzubha pravRtti che. (evuM ka loka eka che ane sAtta che. mAnanArA) kSetranI apekSAe | 'koNa chuM?" ane "huM te ja chuM.' AtmAnI dArzanika carcAmAM che loka asaMkhyAta jojana kroDAkroDI vistAra ane asaMkhyAta yojana A be vAta ghaNI ja agatyanI che. pahelI vAta nIjanA svarUpa vize zuM zuM kSetraphaLa pramANa che eTale kSetranI apekSAe loka sAnta che. jANavAnI jIjJAsA darzAve che ane bIjI vAta nIjanA svarUpane ? kALanI apekSAe oLakhavAnI te jIjJAsAnuM samAdhAna che. koI kALa evo nathI ke jyAre loka na hoya eTale loka dhruva che, punarjanma AtmAnA tattvano spaSTa nirdeza kare che. punarjanmanuM ja huM nitya che, zAsvata che, avyaya che, akSaya che, avasthita che. eno kAraNa karmabaMdhana che ane te baMdhananuM kAraNa zubhAzubha pravRtti che. huM che aMta nathI. A badhuM lokamAM (saMsAramAM) bane che. bhAvanI apekSAe jIvanI zAzvatatA ane azAzvatAne laIne gautama ane bhagavAna ka lokanA anaMta varNa paryAya, gaMdha paryAya, rasa paryAya, sparza mahAvIrano saMvAda A pramANe che. uM paryAya che. anaMta saMsthAna paryAya che. ananta guruladhu paryAya che gautama : bhagavAna! jIva zAzvata che ke azAzvata? huM eno koI aMta nathI. mahAvIra : gautama ! jIva amuka dRSTithI zAzvata che ane amuka zuM huM eTale ke loka dravya ane kSetranI dRSTie sAtta che ane kALa ane dRSTithI azAzvata che. zuM bhAvanI dRSTie ananta che. goyamA ! davvaTThayANa sAsayA bhAvaTThayAe asaasyaa| lokanA A rIte cAra dRSTiethI vicAra karavAmAM AvyA che. | (bhagavatI sUtra, 7.3) dravyanI dRSTiethI loka sAtta che kema ke e saMkhyAmAM eka che. bhAvArtha : dravyAdikanI dRSTithI zAzvata che ane paryAyAdi dRSTithI ? kSetranI dRSTiethI paNa loka sAnta che kAraNa ke sakaLa AkAzamAM azAzvata che. koIka kSetramAM loka che. A kSetra asaMkhyAta kroDAkroDI yojananI dravyadRSTie jIvamAM kyAreya jIvatva abhAva hoto nathI. e zuM paridhimAM che. kALanI dRSTie loka ananta che kAraNa ke vartamAna koIpaNa avasthAmAM hoya che, jIva ja rahe che. ajIva banato nathI. bhUta ane bhaviSyanI koIpaNa kSaNa evI nathI jemAM loka na hoya. paryAyanI dRSTie jIva azAzvata che. eka paryAya choDIne bIjA hai bhAvanI dRSTithI paNa loka anaMta che kAraNa ke eka lokanA paryAyane grahaNa kare che. huM anaMta paryAya che. jIvanI sAntatA ane anantatAne laIne naMdakamuni ane $ bhagavAna mahAvIre sAntatA ane anantatAnuM potAnI dRSTithI bhagavAna mahAvIrano saMvAda, dravya, kSetra, kALa ane bhAva A cAra OM samAdhAna karyuM che. bhagavAna buddha sAntatA ane anantatA baMnene dRSTithI karavAmAM Avyo che. ke avyAkRta zreNImAM rAkhyuM che. dravyanI dRSTithI jIva sAtta che. jIvanI niyatA ane anityatA kSetranI dRSTithI jIva asaMkhyAta pradezavALo che eTale sAtta che. zuM anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 88 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane huM kALanI dRSTie jIva haMmezAM che eTale e ananta che. badalAtA upayoganI dRSTie huM aneka chuM. bhAvanI dRSTie jIvanA ananta jJAnaparyAya, ananta darzanaparyAya, (bhagavatI sUtra, 1.8) anaMta cAritraparyAya che, anaMta agurulaghuparyAya che eTale jIva ananta ajIva dravyanI ekatA ane anekatAnuM spaSTIkaraNa karatA gautama ane bhagavAna mahAvIra vacceno saMvAda A pramANe cheH (bhagavatI sUtra, 2.1) gautama! dharmAstikAya-dravyanI dRSTie eka che eTale akhaMDa che. huM zuM pugalanI nityatA ane anityatAne laIne gotama ane e ja dharmAstikAya pradezonI dRSTie asaMkhyAtaguNa paNa che. evI ; huM bhagavAna mahAvIrano saMvAda A pramANe che. ja rIte adharmAstikAya, AkAzAdi dravyanI dRSTie eka che ane zuM dravyano sauthI nAnAmAM nAno aMza jeno pharIthI bhAga na pADI pradezanI dRSTie aneka che. OM zakAya te paramANuM che. (prajJApana sUtra, 3.56) je paramANuMnA cAra prakAra batAvavAmAM AvyA che. paraspara virodhI lAgatA badhAM dravyonuM eka AkAza pradezamAM huM sUkSmatama dravya te dravyaparamANuM/pudgalaparamANuM che. avirodhapaNe samanvaya thaIne rahevuM e anekAntavAdanI ja dena che! AkAza dravyanuM sUkSmatama pradeza kSetraparamANuM che. bhagavAna mahAvIre anekAntavAdano upayoga rAga-dveSa ghaTADavA 5 samaya pradezanuM sUkSmatama kALa paramANuM che. mATe karyo jethI samabhAva vadhe ane maitrIbhAva ane zAMti jaLavAI ? rahe. dravya paramANunuM varNAdi paryAyamAM pariNamana thavuM te bhAva paramANuM vartamAna sthiti : A gautama ane bhagavAna mahAvIranA saMvAdathI spaSTa thAya che ke vizvanA anya dharmomAM jaina dharmanuM uttama sthAna che. te vaijJAnika paramANuM nitya paNa che ane anitya paNa che. tathyothI susajja che. vaizeSika Adi anya darzana dravya paramANuMne ekAnta nitya mAne sthAnAMga sUtramAM AtmArthI saMtone daza dharmanI sAthe grAmya dharma, . kuLadharma, nagaradharma, rASTradharma, gaNadharma, saMghadharma, sUtradharma, vratadharma, zuM bhagavAna mahAvIra paramANuM nityavAdanuM khaMDana karatA kahe che ke cAritradharma ane vizvadharma upara paNa bhAra Apyo che. * jema paramANunuM kArya ghaTAdimAM parivartana thAya che ane te anitya vartamAna yuganI ApaNI eka moTI maryAdA saMpradAyavAda che. huM che tema ja paramANu pote paNa aniya che kAraNa je pudagala pUrve eka ApaNe vADAomAM vaheMcAI gayA chIe ane temAM keda thaI gayA che chu samayamAM rukSa guNavALo hato te naSTa thaIne anya samaye arasa paNa chIe. tethI ApaNe khUba nabaLA paDI gayA chIe. huM bane che. eTaluM ja nahi eka samayamAM eka dezathI je pudagala rasa bALako ane yuvAnonI muMjhavaNo, mAgaNIo, AvazyakatAo haiM hato te naSTa thaIne anya samaye eka dezathI akSa paNa bane che. samajI enuM samAdhAna zodhI ApIzuM to yuvAvargane sAcA dharmathI svabhAvathI athavA prayoga dvArA aneka varNa pariNAmavALA pudgala vimukha thato rokI zakIzuM. : naSTa thaIne eka ja varNa pariNAmavALA pudgala paNa thaI jAya che. purANI ora nI rozanI meM pharaka ItanA che, dravyadRSTithI pudgala nitya che kAraNa evo koI samaya nathI je use kizatI nahIM milatI, Ise sAhila nahIM milatA! $ samaye pudgala pudgalarUpe na hoya paNa varNa, gaMdha, rasa, sparza jaina dharmanuM dhArmika baMdhAraNa ane jainonI sAmAjika vyavasthAo che paryAyanI dRSTie pudgala azAzvata che. tathA jIvanazailI ghaNI ja susajja che, mAtra bAhya rIte dekhAtuM tanca 2 jIvadravya ane ajIvadravyanI ekatA anekatA : jo susaMgaThita thAya ane je khAmIo dekhAya che te dUra karAya to e che { jIva dravyanI ekatA ane anekatAne laIne mahAvIra ane saumila prabuddha varga jainatattvathI cokkasa prakAre prabhAvita thaI zake che. zuM huM brAhmaNano saMvAda A pramANe che: sAthosAthe ApaNe dhArmika, sAmAjika, naitika ane sAMskRtika lAbho somila ! dravyanI dRSTithI huM eka chuM. jJAna ane darzananI dRSTithI meLavI zakIe tema chIe. OM huM be chuM. * * * | zAzvata pradezonI dRSTie huM akSaya che, avyaya che. avasthita bI-3/16, parerA sadana, naTarAja rRDiyo sAme, ema. vI. roDa, aMdherI (pUrva), muMbaI-400 069. mo. : 9757124282. hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 89 pAda, syAdurvAda ane anekAntavAda ane upaniSadanI dArzanika vicAraNA 1 DaoN. niraMjanA joSI ane teyavAda vizeSaka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekantivAda, spIddhavAda ane vayavIda vizeSAMka F anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 6 anekAntavAda, syAdavAda [ DaoN. niraMjanA joSI adhyApaka che, saMskRta ane gujarAtI bhASA sAhityanA jANakAra, gItA ane anya vedika sAhityanuM jJAna dharAve che. sarjanAtmaka ane vivecanAtmaka lekho lakhe che. prastuta lekhamAM upaniSadanI sAthe anekAntano tulanAtmaka sAra rajU karyo che. ] jantUnAM narajanma durlabhamataH puMstvaM tato vipratA AtmasaMyama, brahmacarya ane citaikADha dvArA teo AtmavijayI banyA. tasmAdvaidikadharmamArgaparatA vidvatvamasmAt parama / AdhyAtmika vikAsanI ADe AvatA paribaLo ane prabhAvono uccheda 6 AtmAnAtmavivecanaM svanubhavo brahmAtmanA saMsthiti: karI AtmasAkSAtkAra karI pUrNAnubhUti pAmyA. samasta cetanasRSTine huM mukti! zatakoTijanmasu kRtaiH puNyavinA lbhyte|| kalyANa ane sukhapradAna karavA svAnubhUtino bodha Apyo. prANImAtra mATe narajanma durlabha che. ethI ye durlabha puruSajanma vedonA sArarUpa hovAthI vedAMta tarIke oLakhAtA upaniSadonA kuM $ (navadvAre pure dehi iti nara:puruSa:) che. temAMya vidyAparAyaNa (vipra, maMtradRSTA RSioe vedAMtavidyA jevo amUlya nidhi mAnavasamAjane che OM thavuM kaThaNa che. enAthI ye vedapratipAdita dharmamArge javuM agharuM che. dharI dIdho. A amUlya nidhine prApta karavAnA adhikAra mATe bahirga che che ethIye muzkela zAstratattvane pichANavuM-vidvattA hovI e che. ethIye ane aMtaraMga sAdhanone AtmasAt karavAnI anivAryatA samajAvI. agharo AtmA ane anAtmA viveka-be vaccenA bhedanI samaja-che. bahirga sAdhanomAM viveka (nitya ane anitya vastuonA bhedanI zuM tyAra pachI AtmAnubhUti zakya bane che. tema ja AtmA ja brahma che, samaja-), vairAgya (-ihaloka ane paralokanA bhogo pratye huM huM paramAtmA che evI anubhUti thAya che, tenuM ja nAma mokSa; je so anAsakti-), pa saMpatti (zama, dama, titikSA, zraddhA, samAdhAna -4 8 karoDa janmanA sadAcArathI kamAyelAM puNya vinA maLato nathI. ane uparati), mumukSA (muktinI utkaTa icchA). A bAhya sAdhanone che manuSya tarIke janma levo paryApta nathI. enI durlabhatA AtmasAta karyA pachI ja aMtaraMga sAdhano (zravaNa, manana, re huM samajavAvALAe tene sArthaka karavAnuM lakSya sevavuM paDe che. e nididhyAsana) apanAvavAnI pAtratA maLe che. zuM lakSyasiddhi mATe RSio, AcAryo, munioe mArgadarzikA- Ama jaina tIrthakaro ane maMtradRSTA RSioe Atmazodhana dvArA huM $ AcArasaMhitA-ghaDI kADhI che tenuM zravaNa, manana, nididhyAsana paramapada prAptine ja parama lakSya mAnyuM che. baMne darzanonA mULabhUta $ (ekAgratApUrvaka satata ciMtana) karavAthI naramAMthI nArAyaNa ane viSayo aMgenA siddhAMto kadAca upalaka dRSTie bhinna jaNAya, paNa E puruSamAMthI puruSottama banI zakAya che. tethI ja kahyuM cheH aMtima lakSya aMge baMne darzano ekamata jaNAya che. sRSTinI utpatti, durlabhaM trayamevaitad devAnugrahahetukam / AtmA, karmamImAMsA vagere viSayo aMgenI baMne darzanonI vicAraNA che manuSyatvaM mumukSatvaM mhaapurusssNshryH|| abhyAsa mAgI le che. havA ane AkAza jevo sarvatra vyApaka evo zuddha dharma mAnavI sRSTinA udgamasthAna ane tenA svarUpa viSe svedanA dIrghatamA ke huM mAtrane svataMtra vicAraka banavA daI tene guNavAna, cAritryazIla, RSi kahe che: sa vipra vahudhA vanti-arthAt sat to eka che, zuM namra tathA sAcA sevaka banavA tarapha dore che. kintu vidvAno tenuM varNana vividha zabdo dvArA kare che. vedomAM be - jina eTale AtmavijayI; je ahaMta tarIke paNa oLakhAya che. bhAga che. eka advaita vedAMta ane bIjuM kaita vedAMta. vaita vedAMta jIva, huM saMskRtamAM a dhAtuno artha ja yogya hovuM, pAtratA hovI-evo Izvara ane jagatane saMpUrNapaNe pRthak tattvarUpe mAne che. jyAre huM & thAya che. dA. ta. mAnArha eTale mAna ApavAne yogya. jinamAMthI zaMkarAcArye e ja vedopaniSadanA AdhAre sane eka ane advaita ka de AvelA jainamUlyomAM kevalin (saMpUrNa jJAnI), nigraMtha (anAsakta), kahyuM. vRda satya namannidhyA nIvo vRdauva nApaY:-ema kahI nityahuM zramaNa (saumya svabhAvadhArI) ane tIrthakara (bhavasAgaratAraka)-A anityanA vivekanuM pramANa ApyuM. huM sarvanI gaNanA thAya che. jina ane ahaMta aneka che, paNa tIrthakaro trasvedanA nAsadIyasUktamAM RSivacanomAM ApaNane 6 covIsa manAya che. mAnava saMskRti ane dharmAcaraNanA sthApaka, samanvayavAdI dRSTinI jhalaka jovA maLe che. Adima veda RgvadanI 6 phe karmayuganA AraMbhaka RSabhadeva mAnavajAtanA agresara gaNAya che. anaMta zAkhAonA 1018 sUktomAMnA A eka nAsadIya sUkta je chellA traNa tIrthakaro-ariSTanemi (vAsudeva kRSNanA raktasaMbaMdhI RgvadanA dasamA maMDalamAM 129muM sthAna dharAve che. A sUktamAM je baMdhujana), pArzvanAtha ane vardhamAna mahAvIra manAya che. A sarva sRSTinI utpattinuM rahasya varNavAyuM che. sRSTi utpanna thaI che eTale huM chuM tIrthakaro sAmAnya nara tarIke janmyA hatA, chatAM dunyavI sukho choDI jarUra teno utpAdaka hovo joIe. brahma sRSTinA utpAdaka kAraNa che haiM anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 90 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAttavAda, chuM ke nimitta kAraNa? A praznano javAba A sUktamAM che. sRSTisarjana parabrahma paramAtmAe jIvonA karmAnusAra sRSTi utpanna karavAno che huM pahelAM nAsANI no savAsI taddAnI-asat paNa nahotuM ane sat saMkalpa karyo. pachI sRSTi sarjI temAM pote praveza karyo. pachI mUrta- kuM paNa nahotuM eTale tenuM nAma na AsIs-nAsadIya sUkta paDyuM. amUrta-saguNa-nirguNarUpe-pRthvI, jala, teja rUpe A bhUtamAtramAM 8 * AkAza, pRthvI, jaLa-kaMI nahotuM. rAtri ane divasa jevo bheda ane vAyu evuM AkAza-A adRSTa bhUtomAM pragaTa thayA. Ama ka che paNa tyAre nahoto. eka ahorAtri eTale 21,600 zvAsocchavAsa dRzya ane adRzya badhA satyasvarUpa paramAtmA ja che. 6 ane 16200 nimiSa-palakArA. sAmAnyataH sudaDha ane nirogI masDakopaniSadamAM traNa dRSTAMto dvArA samajAvavAmAM AvyuM che re je manuSyanA 24 kalAkamAM jeTalA zvAsocchavAsa thAya te uparathI ke parabrahma paramezvara ja A jaDa-cetanAtmaka saMpUrNa jagatanuM nimitta OM RSioe kALamApana karyuM che. tene 'prANAdimUrtasaMjJAtmaka kALa' ane upAdAna kAraNa che. paheluM karoLiyAnuM daTAMta ApI kahevAmAM che zuM kahevAmAM Ave che. ane eka divasamAM AMkhanI pAMpaNa mANasa AvyuM che ke -yazonarSi: kRnate gRhakhate va yathA pRthivyAmoSathaya: sasthati rUM * keTalI vakhata ughADabaMdha kare che, tene "tUTyAdiamUrtasaMjJAtmaka kALa' 12:7ii jema karoLiyo potAnA mukhamAMthI nIkaLatI lALane bahAra zuM kahe che. A kALanuM paNa sRSTinA sarjana pahelAM astitva nahotuM. kADhI, vistArI jALa banAve che ane pachI tene gaLI jAya che, te ja re huM te kALe phakta timira hatuM. mArI tamasA mUDhamagataM satitaM sarva prakAre te parabrahma paramezvara potAnI aMdara sUkSmarUpe lIna jaDa- huM --TUMkamAM sRSTinA sarjana-visarjana mATe nimitta bhagavakribhUti cetanarUpa jagatane sRSTinA AraMbhamAM vividharUpe utpanna karI vistAre che ? te mahAkALa che. eTale ja gItAkAre paNa A ja mahAkALane potAnI che ane pralayakALe tene potAnAmAM ogALI de che. zrImad ru hai vibhUti gaNAvI che. vAtogazmi novakSaya pravRddhA -2 - bhagavadgItAmAM bhagavAne svamukhe A ja vAta kahI che. sarvabhUtAni hai { Ama vedakALamAM sRSTisarjananA mULabhUta kAraNo A pramANe kauteya prakRtiM yati mami vatvakSaye punastAni utpAvI virRnAkhyam suM huM jaNAvyA che. veda pachI upaniSadakALa zarU thayo. upaniSadamAM paNa 6:7 zuM sRSTinA udgama bAbata vizada carcA thaI che. bRhadAraNyaka, chAMdogya bIjA udAharaNa dvArA upaniSadakAre kahyuM cheH pRthvImAM je je che che ane kaThopaniSadamAM ApaNane bhinna mato jovA maLe che. prakAranA anna, ghAsa, latA vagere auSadhio tyAM utpanna thAya che, zuM chuM kyAMka vAyuthI, kyAMka jalathI to kyAMka prANathI utpatti batAvI tema sRSTimAM koI pakSapAta nathI. sRSTinA jIvonA bhinna bhinna che kuM che. matamAM bhinnatA dekhAtI hovA chatAM koI ja dRSTA jaDatva yA prakAranA karmanA bIjAnusAra ja bhagavAna temane bhinna bhinna chuM 8 acetana tattvathI A sRSTinuM sarjana thayeluM mAnatuM nathI. paNa sRSTinA yoniomAM utpanna kare che. tethI temAM koI ja prakAranI viSamatA * mULamAM avazya koI cetana tattva che, teno svIkAra kare che. nathI. (brahmasUtra : 2/1/34) OM maharSi pippalAda prazropaniSadamAM kahe che: taaisa hovAva pragAAmo trIjA udAharaNa dvArA-yathA sata: puruSAt zatomAni tathAkSara - huM vai anApati: sa tapoDatata sa tA: tatvA mithunamutpAdyate I raviMdya samavatIda vizva-samajAvyuM che ke jema manuSyanA jIvita zarIrathI cha prA| velyatau va6thA paranA: variSThatA-prajApatine sRSTinA taddana vilakSama evA keza, rUvATAM ane nakha ApameLe utpanna thAya teM OM AraMbhakALamAM prajA utpanna karavAnI IcchA thaI. ane temaNe che ane vRddhi pAme che, tene mATe koI prayatna nathI karavo paDato, te che huM saMkalpasUtra tapa karyuM. tapathI temaNe sarvaprathama ravi (caMdra) ane prANa ja rIte parabrahma paramAtmAthI A sRSTi svabhAvathI ja samayasara utpanna DuM 8 (sUrya) utpanna karyA. te baMne vividha prakAranI sRSTi utpanna kare evo thaI jAya che ane vistAra pAme che. tene mATe janmavA koI prayatna che zuM temano uddeza hato. ghana ane RNanI jema (vidheyAtmaka ane karavo paDato nathI. zrImad bhagavada gItAmAM paNa bhagavAne kahyuM che. huM niSedhAtmaka) prANa ane ravinA saMyogathI sRSTinuM samasta kArya mayAdhyakSe prakRti: sUyate savarAvaram 1:20 namAM maffNa ninti saMpanna thAya che. anyatra A ja tattvone agni ane soma evaM name maMnne RdI 4:24huM A jagatano sarjaka hovA chatAM paNa re puruSa tathA prakRti tarIke oLakhavAmAM AvyA che. akartA chuM. bRhadAraNyakopaniSadamAM AtmAne mULa kAraNa mAnI temAM ja zvetAzvetaropaniSadamAM brahmajijJAsuo aMdaroaMdara carcA karIne kuM tat tat madhadvivarta pati-yAjJavakyanA mAtma vI mevA mavI e niSkarSa para AvyA che ke kALa, svabhAva, karma, paMcamahAbhUta ke huM mArI nAkhyAtvivinamiSA sakSata tovALu sRjJA tiA dazyamAna, jIvAtmA sudhInA sRSTisarjana pAchaLanA kAraNonA je adhiSThAtA- huM chuM zrAvya ane cahya jaDa-cetanamaya pratyakSa jagatanA rUpamAM pragaTa thatAM svAmI - che, arthAt e badhA jemanI AjJA ane preraNA meLavI, reM pahelAM kAraNa avasthAmAM eka mAtra paramAtmA ja hatA. temaNe jemanI zaktino ekAda aMza laIne potapotAnA kAryamAM samartha chuM prANImAtranA karmaphalabhogArtha bhinna bhinna lokanI racanA karI. thAya che. te eka sarvazaktimAna paramezvara ja A sRSTinuM vAstavika chuM | tetirIyopaniSadamAM kahyuM cheH soDavAmayatA vaghu manAyetiA kAraNa che, anya koI nahIM. : 2ni nivRitAni tAni vAtAtmayuel ; anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 91 mAda, syAdurvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka * anekAntavAda, syAdavAda * caMtiSThatyeka : rUA. ane anaMta che. tenI mAtrA nathI ghaTatI, nathI vadhatI. kevaLa rUpAMtara che huM Ama upaniSadomAM aneka paraspara virodhI matonuM mULa "brahma' thAya che. teo sRSTi sthitimAM mULa dasa sUtro mAne che. haiM yA "AtmA' ja Thare che. e virodho vaccenA tArkika samanvayAtmaka punarjanma : jIva maryA bAda pharI pharI janma le che. dRSTikoNane kAraNe ja tenuM varNana anirvacanIya, avyakta, avikArI, karmabaMdhana : jIva sadA karma bAMdhe che. nirAkAra, avinAzI, nirindriya, ajara, amara, nirbhaya vagere mohanIya-karmabaMdha : jIva sadA niraMtara mohanIya karma bAMdhe che. je 8 zabdomAM karavAmAM AvyuM. virodhI dharmone apekSAbhedathI eka ja jIva-ajIvano atyaMtabhAva : jIva ajIva thaI jAya ke ajIva zuM dharmamAM apanAvI levAmAM Avyo che. ahIM ja anekAMtavAdanA jIva thaI jAya evuM na to thayuM che ane na to thavAnI zakyatA che. nuM udgamanuM nimitta ane pUraka baLanuM darzana thAya che. jena dArzanikone traNa sthAvara-aviccheda : badhA trasa jIva sthAvara banI jAya yA 6 6 e aupaniSadika samAdhAnomAM anekAMta dRSTinA pratipAdana mATe badhA sthAvara jIva trasa banI jAya yA badhA jIva kevaLa trasa athavA zuM OM sahayoga maLyo hoya evo saMbhava che. kevaLa sthAvara banI jAya-evuM na to banyuM che, na banavAnI zakyatA IzAvAsyopaniSadamAM tadnati tasaiti taTUre nita tAraNya che ane na kadI banavAnuM che. zuM sarvasva taTu sarvasAsya vIta: kahyuM che : parabrahma aMtaryAmI hovAne lokAloka pRthakatva: AvuM na to thayuM che, na bhAvya che ke na kadI kAraNe cAle paNa che ane nathI paNa cAlatA, eka ja kALamAM paraspara thaze ke loka aloka thaI jAya ane aloka loka thaI jAya. virodhI bhAva, guNa tathA kriyA jenAmAM rahI zake che, te ja parabrahma lokAloka anyonyAvanya praveza : evuM na to banyuM che, na bhAvya ja che. saguNasAkAranI lIlA temanuM "cAlavuM" ane nirguNa nirAkAratA che ane na kadI banaze ke loka alokamAM praveza kare ane aloka haiM zuM temanI 'acalatA' che. e ja rIte bIjo artha ema paNa thaI zake ke lokamAM praveza kare. huM zraddhA-premarahita mATe te "dUrAtidUra che ane zraddhA-premayukta mATe loka ane jIvono AdhAra-Adheya saMbaMdha : jeTalA kSetranuM nAma huM che te 'nikaTatama che. loka che, eTalA kSetramAM jIva che ane jeTalA kSetramAM jIva che, teTalA che zvetAzvataropaniSadamAM saMyumetakSaramakSaraMva vyavyikrUparate kSetranuM nAma loka che. ke vizvamIza: manIzvarabhA vadhyate ropAvAgnIvA TrevaM mukhyatve sarvapAzA loka maryAdA : jeTalA kSetramAM jIva ane pudgala gati karI zake che T:8aaaa kahyuM cheH che, eTaluM kSetra loka che ane jeTaluM kSetra loka che teTalA kSetramAM chuM jIvAtmA sRSTinA viSayono bhoktA banI rahevAne kAraNe prakRtine jIva ane pudgala gati karI zake che. kra adhIna thaI enI mohajALamAM phasAI jAya che. ane paramAtmA tarapha aloka-gati-kAraNAbhAva : lokanA badhA aMtima bhAgomAM Abaddha ka dRSTipAta ja nathI karato. jyAre te paramezvaranI kRpAthI mahApuruSasaMzraya pArthaskRSTa pugala che. lokAMtanA pudgala svabhAvane kAraNe gatimAM cha karI paramatattvane jANavA mATe abhilASA rAkhI niSThApUrvaka prayatna kare sahAyatA karavAnI sthitimAM saMghaTita nathI thaI zakatA. tenI sahAyatA che OM tyAre te badhA prakAranA baMdhanomAMthI sadAkALa mukta thaI jAya che. jIvanI vagara jIva alokamAM gati nathI karI zakatA." (jaina darzanamAM meM traNa avasthA-siddha, mukta ane baddha-mAMthI baddha avasthA janto nihito tattvamImAMsA') guhAyAm-mAM vyakta karI che. yuvAcArya mahAprajJanA mate vikAsa ane hrAsa jIva ane pudgala - A zuM 8 muDakopaniSadamAM Avi: saMnihita dIvaraM nAma maha pam | batra be dravyomAM thAya che. pudgala acetana che, tethI teno vikAsa ke hrAsa che zuM patana samarpita (2:) sarvazaktimAna, sarvajJa, sarvavyApI paramezvara caitanyaprerita nathI thato. jIvanA vikAsa ane hrAsanI A vizeSatA zuM zuM prakAzasvarUpa che. te hRdayarUpI guphAmAM rahe che. te sat ane asat che. tenAmAM caitanya hoya che eTale tenA vikAsa-hAsamAM bAhya uparAMta huM che arthAt kArya ane kAraNa evaM prakaTa ane aprakaTa-badhuM ja che. AMtarika preraNA paNa hoya che. Atmajanita AMtara zreraNAthI $ uparokta maMtromAM vidhi ane niSedha baMne pakSono vidheyAtmaka AdhyAtmika vikAsa thAya che ane zarIra janitathI zArIrika vikAsa re huM samanvaya thayo che. zradanA RSie baMne virodhI pakSono asvIkAra 'badhA ja prANI, jIva karmanA prabhAvathI ja vibhinna avasthAone ja karI niSedhAtmaka rIte trIjA anubhava pakSane (neti neti kahI) prApta kare che. karma ja temanI utpatti, sthiti ane gatinuM Adi 6 upasthita karyo che; jyAre upaniSadonA maMtradRSTA RSioe baMne kAraNa che. gatinI dRSTie prANI be bhAgamAM vibhakta che. sthAvara 6 huM virodhI pakSano samanvaya karI vidheyAtmaka dRSTikoNathI koIpaNa matanuM ane trasa. trasa jIvomAM gati, agati, bhASA, IcchA-vyaktikaraNa zuM je khaMDana na karatAM ubhayamatamaMDana karyuM che. ahIM ja samanvayavAdanA Adi caitanyanA spaSTa lakSaNo pratIta thAya che. eTale temanI je huM mULa jovA maLe che. sacetanAmAM koI saMdeha nirmANa nathI thato. sthAvara jIvomAM jIvanA ! sRSTi sarjana prakriyA aMge jaina darzana kahe che: "jagata anAdi vyAvahArika lakSaNa spaSTa pratIta nathI thatA, tethI temanI sajIvatA che anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka anekadvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizIrSIka 6 anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 92 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane chuM cakSugrAhya nathI. jaina sUtra kahe che: pRthvI, jala, agni, vAyu ane non-creationism - ekabIjAnA paryAya gaNAya che. vanaspati-A pAMce sthAvara kAya jIva che. vedAMtanI bhASAmAM badhA manuSya sarvotkRSTa prANI che, kAraNa te vicArazIla, mananazIla, padArthomAM eka ja cetana pravAhita che. jaina bhASAmAM samagra saMsAra prANI che. teNe vicArI, samajI tattvanuM anveSaNa karyuM. temAMthI be haiM 4 anaMta jIvothI vyApta che. eka aNumAtra pradeza paNa jIvarahita vicArapravAha nIkaLyA. kriyAvAda ane akriyAvAda. AtmA, punarjanma, 5 OM nathI." ("jainadarzana meM tattvamImAMsA'--yuvAcArya mahAprajJa) mokSa para vizvAsa karavAvALA 'kriyAvAdI' ane na karavAvALA cha jaina darzana sarjaka dvArA sRSTinA sarjanamAM mAnatuM nathI. sRSTi "akriyAvAdI' tarIke oLakhAyA. kriyAvAdI vicAradhArAmAM che che ane tenA ghaTako-AtmA, padArtha, avakAza, kALa ane gatinA vastusthiti spaSTa thaI. lokoe saMyamamArga pasaMda karyo. tyAga-tapasyA huM siddhAMto-astitva dharAve che. badhA ja ghaTako ane karmo vaizvika jIvanamAM utAryA. akriyAvAdI vicArapraNAlIthI vastusthiti para che zuM prAkRtika niyamo dvArA saMcAlita che. asatumAMthI (anastitva) AvaraNa chavAI gayuM. loko bhautika sukha tarapha vaLyA. kriyAvAdIe vicAryuM ? ke padArthane utpanna karavo zakya nathI. tethI sRSTinA samagra padArtho AtmAnA astitvamAM saMdeha na karavo. te amUrta che. tethI indriyagrAhya zuM (sAmUhika rIte utpatti ke vilaya pAmI zakatA nathI.) yathAvat ja nathI, nitya che. akriyAvAdInA mate paMcamahAbhUtamAMthI caitanya yA zuM huM rahe che. sRSTi sajIva ane nirjIvanI banelI che. dareka sajIvano AtmA pedA thAya che. teo mAne che ke jIvAtmA koI jIvaMta padArtha che 5 AtmA ananya ane anutpAdita che ane AdikALathI astitva nathI. jema araNinA lAkaDAmAMthI agni, dUdhamAMthI ghI ane talamAMthI 4 # dharAve che. tela nIkaLe che, tema ja paMcamahAbhUtAtmaka zarIramAMthI jIva utpanna ? huM jaina darzananA kAryakAraNabhAvanA siddhAMta mujaba kAraNa ane thAya che. zarIra naSTa thayA bAda AtmA jevI koI vastu rahetI nathI. huM huM tenA pariNAmo haMmezAM svabhAve sarakhA hoya che. tethI parabrahma jevuM Atmatattva bhAratIyadarzananuM pradhAna aMga gaNAya che. zuM - jAgRta (sajAga) tattva asAra (binajarUrI) sRSTi jevuM sArabhUta AtmavAdIoe bahumukhI tarko dvArA AtmA ane punarjanmanuM huM zuM tattva na sarjI zake. divyatA ke devI tattvanI bAbatamAM paNa teo samarthana karyuM che. svasaMvedana, atyaMtAbhAva, upAdAnakAraNa, pha OM mAne che ke je (jIva) karmo ane vAsanAno nAza kare che, tene ja samratipakSa, bAdhaka pramANano abhAva, satno niSedha (AtmA nathI ? chuM mokSa (mukti-nirvANa) maLe che. vAsanA ane kAmanA rahita jIvane emAM AtmAno niSedha nathI, kintu tenuM koInI sAthe thavAvALA sRSTinA kArabhAramAM dakhalagIrI karavAnuM mana thatuM nathI. divya jIvane saMyogano niSedha che), indriya pratyakSanI vikalatA, guNa dvArA guNInuM ; 8 mATe puya-pApa rasano viSaya ja nathI, paraMtu brahmAMDamAM janmajAta grahaNa, vizeSaguNa (caitanya) dvArA svataMtra astitvano bodha, saMzaya, * naitika AdezomAM phaLa svayaM saMcAlita yaMtraNA che; jyAM pratyeka vAve dravyanI trikAlAtmakatA, saMkalanAtmakatA (pAMca indriyonuM huM tevuM laNe che. potAnA karmonA pariNAma teNe bhogavavA paDe che. saMkalanAtmaka jJAna), smRti (AtmAnA abhAvamAM indriyo ane cha jaina darzana yugothI sarjaka ane sarvazaktimAna parabrahmanI mana baMne niSkriya thaI jAya), joya ane jJAtAnuM pRthakatva (kuMbhAra, OM bhAvanAno asvIkAra karatuM AvyuM hovAthI tenI gaNanA nAstika ghaDo ane mATI), pUrva saMskAranI smRti vagere anekavidha tarko dvArA hai OM darzana thAya che. kAraNa temAM brahmAMDa vijJAnamAM, karmazAstramAM, Atmatatva ane punarjanmanuM samarthana karyuM che. $ mokSaviSayamAM, naitika cAritryamAM dareka dArzanika parimANomAM bhAratIya darzana prAyaH jIva ane AtmAmAM bheda mAne che. teoe 2 asarjakatAno ane devIkRpAno abhAva jovA maLe che. jaina darzana AtmAnA svarUpapara mukhyatve mokSanI dRSTie vicAra karyo che. 8 zuM pratipAdana kare che ke dhArmika ane sadAcArI jIvana sarjaka parabrahma punarjanmanI siddhi mATe AtmAnI amaratA mAnavI Avazyaka paryAya zuM vinA paNa zakya che. Adi ane aMta vagaranA vividha AkAra dharAvato che. upaniSadomAM AtmAnI kalpanA vividha rUpomAM jovA maLe che. huM ka padArtha eTale sRSTi ema jaina darzana mAne che. temanA mate A sRSTi ane tenA astitvanI siddhi ane svarUpanA nirUpaNano prayatna dekhAya che PS cha tattvothI banelI che. sajIva, nirjIva, dharmatattva, adharmatattva, che. kaThopaniSadamAM naciketAe yama pAsethI aneka pralobhanone huM Akaza ane kAla. hukarAvI AtmavidyA prApta karyAnuM varNana che. bRhadAraNyakopaniSadamAM huM $ dharmanI vibhAvanA kahI che - vatyu sahAyodhammo - padArthano yAjJavakya pAsethI maitreyI AtmA saMbaMdhI jJAna prApta kare che ke AtmA zuM 6 aMtargata (mULabhUta) svabhAva e ja sAco dharma! teo kahe che: parabrahma ja darzanIya, zravaNIya, mananIya ane dhyAna karavA yogya che. mAtmA juM zuM kharekhara sarjaka hoya, to cetana ane acetana evA be virodhI vA mare draSTavya: zrotavya: manataMtra: nidridhyAsitavyo (2:4:6) OM pariNAmo mATe eka ja upAdAna kevI rIte hoI zake ? Ama tArkika chAndogyopaniSadamAM kahyuM cheH Atmatatva ja eka evuM tatva che meM $ rIte asAra (immaterial) sRSTi jaDa padArthonI banelI che, tethI jenA jJAna vinA samasta jJAna evaM vidyA vyartha thaI jAya che. nArada huM temane tenA sarjaka parabrahmane mAnatAM roke che. Ama jaina darzana ane muni sanaskumArane kahe che ke teo pote sarvavidyAonA jJAtA hovA chatAM huM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda. mArca 2015 - prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha 93 mAda, svAsvAda ane ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekaodvAda, syAddhavAda a vayavAda viroSaka ka anekantivAda, syAdavAda # zokAkula hatA. kAraNa teo Atmatatvane jANatA nahotA. jIva ane AtmA eka ja tattvanA nAma che. jaina darzanamAM AtmA 6 chAndogyopaniSadamAM AtmAnuM svarUpa pApathI nirlepa, jarA-maraNa- svata:siddha, anAdi, anaMta, amUrtika, avinAzI, akhaMDapradezI zokarahita, kSudhAtRSArahita kahyuM che. bRhadAraNyakopaniSadamAM AtmAne kartA dravya manAyo che. vaLI teo anaMta AtmAonI kalpanA kare che. sai. OM tathA jAgrata, svakha, suSupti avasthAomAM, mRtyu ane punarjanmamAM eka umAsvAtIe 'tattvArthasUtra'mAM 'nIvAza' kahyuM che. jena ane paNa sAmAna rahevAvALo ane AtmA amUrta ane anubhavAtIta che ema nyAya-vaizeSika tathA viziSTAdvaita ciMtaka baMne AtmAne zarIra, mana kahyuM che. muDakopaniSadamAM caMdra ane sUryane AtmAnA cakSu, aMtarikSa ane IndriyothI bhinna mAne che. jaina darzanamAM jIva ane AtmAmAM huM huM ane dizAone tenAM kAna ane vAyune teno ucchavAsa kahyAM che. koI bheda manAto nathI. baMne zabda eka ja sattAnA sUcaka che. paraMtu zuM huM Ama upaniSadamAM AtmAne ajanmA, nitya, zAzvata, purAtana kahyo vedAMta darzanamAM AtmA je brahma kahevAya che, tene jIvanathI bhinna chuM che che. AtmAne rathI, zarIrane ratha, manane lagAma, indriyone azva tathA mAnyo che. baMne darzana AtmAne caitanya svarUpa mAne che. AtmAnuM chuM chuM viSayone mArga kahyAM che. bRhadAraNyakamAM AtmAne sarvapriya kahyo che. caitanya jAgRta, svakha, suSupti avasthAmAM astitva dharAve che. baMne ? chuM kaThopaniSadamAM AtmAne aNuthI paNa aNu ane mahAnathI paNa mahAna darzana AtmAne sat, cit, AnaMdasvarUpa mAne che. paNa jaina darzana kuM ane hRdayarUpI guhAmAM rahevAvALo kahyo che. taitirIyopaniSadamAM tenAthI AgaLa anaMtadarzana ane anaMtavIrya paNa mAne che. zuM AtmAne sarvavyApaka kahyo che. zvetAzvataropaniSadamAM AtmAne upaniSadomAM cAra mahAmaMtro dvArA parama bodhano udghoSa karyo che. aMguSThamAtra, soyanI aNI jeTalo, kezanA agrabhAganA hajAramAM tatvamasi, ahaM brahmAsmi, prajJAna brahma ane sarva khalvidam brahma. huM bhAga jeTalo kahyo che. jIvAtmA karmono kartA, bhoktA, sukhAdi A cAra maMtrone hRdayaMgama karI manuSya Atmastha thaI zake che. huM guNavALo, prANano svAmI kahyo che. AtmAnI cAra AtmAnA astitva aMge jaina darzana kRtanizcayI che. 'niyamasAra'mAM zuM hai avasthAo-jAgRta svapna, suSupti, turIya; AtmAnA pAMca kundakundAcArya AtmAne baMdhanarahita, anAsakta, nirdoSa, 8 che. koSa-annamaya, prANamaya, manomaya, vijJAnamaya tathA Anandamaya (truTirahita), nirIccha, nirahaMkArI kahe che. AtmAnA guNajJAnathI ke 3 koSa-upaniSado gaNAve che. upaniSadomAM AtmA mATe brahma uparAMta tenuM dhyAna karI tenI anubhUti thavI zakya che. "aMta:preraNA ane jIva zabda paNa prayojAyo che. saMsArI AtmA je karmono kartA, bhokatA, jJAna jenAthI thAya che, te huM chuM, anAtmA nathI'-A samajaNa zuM sukhaduHkhano anubhava karyA che, te jIvAtmA kahevAya che. dRDhapaNe AvavI e AtmAnubhUti che. AtmAnuM sAcuM jJAna meLavavA zuM huM muDakopaniSadamAM 'dvA suparNA sayujA sakhAyA' kahI jIva ane brahma Indriyo ane mananA bAhya valaNane vaLAMka ApI aMtarAtmA tarapha huM ka vacce aMtara dekhADyuM che. jIva phaLono svAda le che, jyAre AtmA yA laI javo joIe. sthULa dehamAMthI manane haTAvI sUkSma deha tarapha $ brahma kevaLa dRSTA yA sAkSI che. taduparAMta upaniSadomAM kahevAmAM AvyuM vALavAthI Asakti ane pratikULa valaNathI mukta thaI zakAya che. huM che ke jema nadI samudramAM maLI samudrAkAra banI jAya che arthAt samudramAM jaina darzane AtmAnA traNa prakAra kahyA che-1. bahirAtmA: je zuM vilIna thaI jAya che, tema jIvAtmA brahmamAM bhaLI mokSAvasthAmAM deha dhAraNa kare che, te AtmA che ema samajanAra chetarAya che. te haiM 6 ekAkAra thaI jAya che. brahma AnaMdasvarUpa che eTale mokSAvasthA paNa ajJAnI che. 2. aMtarAtmA: te je teno svabhAva barAbara jANe che 6 upaniSadomAM AnaMdasvarUpa kahI che. taitirIyopaniSadamAM yAjJavakya ane samyaka dRSTa ane samyaka zraddhA dharAve che. 3, paramAtmA : je OM RSie maitreyIne jIvAtmA ane brahmanA tAdAtmane pANImAM ogaLI sarva azuddhi-vikArothI saMpUrNa mukta che ane sarvajJa che. AvA zuM gayelA lavaNa jevuM gaNAvyuM che. uramAtmA be prakAranA hoya che. dehadhArI ahaMta kahevAya che ane huM jaina darzanamAM AtmAnuM vivecana tattvavicAranA rUpamAM thAya che. derahita siddha kahevAya che. meM jaina darzanamAM sAta tattva manAya che. jemAM prathama jIva yA AtmA che dArzanika vicAraNAnA saMdarbhe ApaNe ahIM sudhI sRSTinI utpatti che tathA anya cha ajIva yA jaDa che. e badhAnuM mahattva jIvane lIdhe che. ane AtmA viSe upaniSadika (vedAMta) ane jaina-baMne darzanomAM re & e sAta tattvo A pramANe che. jIva, ajIva, Asava, bandha, saMvara, ciMtanano vicAra karyo. have baMne darzanonuM karmamImAMsA aMgenuM ciMtana hai zuM nirjarA ane mokSa. TUMkamAM sAta tattvomAM-sajIva ane nirjIva ema tapAsIe. huM be ja tattvo mahattvanA mAnyA che. pUjyapAdAcAryae 'Ibdopadeza'mAM vedAMta vicAradhArA mujaba pratyeka jIva potapotAnI IcchA mujaba 6 zuM kahyuM che ke jIva pudgalathI alaga che ane pudgala jIvathI bhinna che. karma kare che. karmomAM bhinnatAne lIdhe keTalAka karmothI jIva baMdhanamAM huM haiM umAsvAtIe AtmAne upayoga svarUpa kahyo che. sarvArthasiddhimAM pUjya paDe che to keTalAka karmo mokSadAyaka bane che. Ama baMdhana ane muktino 2 4 pAdAcAryae, dravyasaMgrahamAM nemicandrAcAryae AtmAne caitanyasvarUpa vicAra karmasiddhAMta para avalaMbita che. mukti (mokSa) mATe samyak ! zuM kahyo che. upayoga caitanyanuM ja anvayI pariNAma che. jaina darzanamAM jJAna, samyaka darzana ane samyak cAritranI AvazyakatA che. je anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 9 anekAdvAda, sAddhavAda ane vayavAda vizeSuka " anekattavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAMtavAda , cAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, sthIrvAda ane
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 94 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane huM sammacAritra ja mokSano AdhArastaMbha che. samyaka cAritra eTale premano prabhAva ane vicAre anekAMta arthAt satyano prakAza! huM satyatA evaM vAstavikatA pramANe karma karavuM. mAnave potAnA anekAMta e vAda nahIM, jIvanadarzana che. tenI naitikatAnuM paryApta zuM astitvanI sAthe sAthe bIjAnA astitvano vicAra karI ucita baLa che ahiMsA! ahiMsAthI parama dharma anya koI nathI. "mAruM te zuM * Acarama karavuM. satya nahIM satya te mAruM'-A mAnavInuM sUtra hovuM joIe. ka zreya ane preya-baMneno vicAra karI nIrakSIra vivekathI preyanI vinobAjIe kahyuM hatuM: 'mAnavIe satyAgrahI banavA karatAM che upekSA karI zreyane grahaNa kare te dhIra. zreyo hi dhIrogati preyasI vRLIte satvagrAhI banavAno prayatna karavo joIe.' kAraNa satya zabda che 8 pyo manTo yogakSemA vRLI (kaThopaniSada 2/2). zreya eTale haMmeza arthagrAhya evaM bhAvagrAhya che. A vAtane spaSTa karavA mahAvIra che mATe badhA duHkhomAMthI mukta thaI nitya AnaMdasvarUpa parabrahma svAmIe anekAMtavAdanuM pratipAdana karyuM. AInasTAIna jene zuM puruSottamane prApta karavAno upAya, jyAre prema eTale vADI, baMgalA, sApekSavAda (theory of relativity) kahe che; zrImad Adya zaMkarAcArya DuM ja yaza Adi ihaloka ane svargalokanI bhautika bhoganI sAmagrIne jene mAyAvAda tarIke oLakhAvI Degrees of truth samajAve che; jai prApta karavAno upAya ! Ama kaThopaniSadamAM naciketAnA kathAnaka vedoe je udghoSa karyo - gA no madrA: pvo thanuM vizvata: (dareka huM dvArA samyaka cAritrano mArga dAkhavavAmAM Avyo che. dizAmAMthI umadA vicAro mArI pAse AvavA do); upaniSadanA huM muDakopaniSadanA dvitIya khaMDanA pahelA maMtramAM kahyuM cheH tatat dohana samI zrImad bhagavadgItAmAM 'samarzana' pada vAparI samanvayatA che ? satya manveSu maffNa vayo yAcArUM tAni tretAyAM vahudhA sanItAni darzAvI, te ja vicArane jaina darzane anekAMtavAda kahyo; jenI nayavAda 'huM tAni bAvaratha nityaM satyAmAM paN: 4:: suvRtI noveA jAgatika ane syAdvAda be pAMkho che. jaina darzananA hRdayasamo anekAMtavAda huM zuM unnati cAhavAvALA manuSyo unnatino suMdara mArga manuSyadehane samaje ApaNane bheda ane khaMDitatA (visaMgati) dUra karI aikya ane huM 6 che. ALasa ane pramAdamAM ke bhogo bhogavavAmAM pazuonI jema susaMvAditatA kema jIvanamAM sthApavI te batAve che. satya prati kevI jIvana vItAvavuM manuSyadeha mATe ucita nathI. taitirIyopaniSadamAM rIte vyApaka ane sahiSNa dRSTi keLavavI te zIkhave che. zrImad che agiyAramA anuvAkamAM brahmacArI aMtevAsI AzramamAMthI adhyayana bhagavadgItAno sarvatra samarzana:" guNa jainanA soma, zama ane re chuM karI gurugRhethI vidAya laI AcArya pAsethI vratadIkSA meLave che, zrama-A traNa bhAratIya saMskRtine maLelAM adabhUta yogadAna che. huM zuM tyAranA maMtro sadAcAranA AdhArasthaMbha che. satuM vaddA dharma vara pratyekane sArI rIte jIvavuM che. darekane potAnI jIvanazaktino pUrNa kuM svAdhyAyAnma pramaHA phevapitRzrApyAm na prativyam laukika ane svataMtra anubhava levo hoya che. tenI A jIvana zakti (joma, ane zAstrIya jeTalA paNa kartavyarUpe prApta zubhakarma che, teno kadI joza) upara tarApa mAravAno koIpaNa prayatna spaSTa hiMsA che. potAnuM OM tyAga ke upekSA nahIM thavA joIe. mAtRdevo bhavA pitRdevo bhava tema ja bIjAnuM jIvana paNa eTaluM ja mahattvanuM che evo vivekavicAra kuM paNa bhAvAryavo thavA tithivo thavA yAcavadyAni tAni sevitavyani ja ahiMsA AcaravA prere che. potAnA jIvana tathA vicAronI satyatA meM to tarALA yAni nA suritAni tAni tvayA rUpAsthatino tarALA jeTaluM ja bIjAnA jIvana ane vicAronI satyatAno AdarapUrvaka haiM OM zraddhayA Tem| zraddhayA kayA ziyA teyam...ahIM upaniSadakAra svIkAra karavo e bauddhika ahiMsAnuM AcaraNa che. anekAMtavAda 8 $ udAramatavAdI dekhAya che. AcArya ziSyane spaSTa zabdomAM kahe cheH AMzika matonI kUpamaMDUka vRtti tyajI eka samanvayavAdI vicAra vizvane zuM amArA gurujanonA AcAra-vyavahAramAM paNa je uttama zAstra evuM Ape che. A ja vicAradhArA samyakracAritrano mukhya mApadaMDa che. 6 ziSTa puruSo dvArA anumodita AcaraNa che, je niHzaMka AcaraNIya koIpaNa jIvanuM anya jIva dvArA zoSaNa, nirdana, yA sattAprasthApana DuM suM che, tenuM tamAre anukaraNa karavuM joIe; anya nahIM. (svAyattIkaraNa) anyAya che. Ama anekAMtavAda dvArA sarvodayI ke IzvaranI AjJA tathA paraMparAgata upadezanuM nAma ja anuzAsana! samAjanI racanA zakya che. AvI ja bhAvanA vaidika prArthanAmAM paNa * sadAcAra ane kartavyapAlana anuzAsanabaddha vyakti ja karI zake. vyakta thaI che. samAnI : mAtaH samanA hRdayani va: samAnamastu vo ? hai sadAcAranuM mahattva zvetAzvetapaniSadanA prathama adhyAyamAM sodAharaNa mana: yathA 4: suhAsatA ahIM 'va:' sarvanAma ja pramANa Ape che ke zuM spaSTa samajAvyuM che. je koI sAdhaka viSayothI virakta thaI sadAcAra, mAtra potA pUratI A prArthanA nathI. amArA hetu, saMkalpo, manobhAva zuM - satyabhASa tathA saMyamarUpa tapasyA dvArA sAdhanA karato karato prabhunuM samAna rahe. jethI ame prasanna rahIe. niraMtara dhyAna karato rahe che, tene parabrahma paramAtmA avazya prApta chelle sarvatra surivana: sanatu sarve santu nirAmayA: sarve bhadrANi pazyantu thAya che. mA zcitaDu:0mayyA | A prArthanA paNa sarvodaya samAja nirmANanI ke jaina vicAradhArAne saMkSepamAM varNavavI hoya to anekAMta ane bhAvanA ja vyakta kare che. * * * I kuM ahiMsA-e be zabdo paryApta banI rahe. AcAre ahiMsA arthAt .. ala mobAIla : 9820637644 anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 95 pAda, syAdurvAda ane anekAMtavAda : sAta nayonuM vaicArika meghadhanuSa 'DaoN. ranatabena khImajI chADavA [ jena dhArmika baoNrDanI parIkSAo ApI 'vizArada' jevI upAdhio prApta karanAra ratanabena dhArmika darzana-ciMtanano bahoLo anubhava dharAve che. zrI jIvadayA maMDaLInA mukhapatranA mAnada maMtrI che. prAcIna hastaprato ukelavAnI vidyAmAM pAraMgata che. prastuta lekhamAM temaNe sAta nayane samajAvyA che. ] jainadarzanano aMtanAda anekAntavAda che. enA pAyA para ja zabda che eTalA naya che. tema chatAM mukhya be naya che- dravyArthika naya kuM meM samagra jaina siddhAMto racAyelAM che. uppaneIvA, vigameIvA, dhruveIvA ane paryAyArthika naya. zeSa naya tenI zAkhA-prazAkhAo che. A tripadIne sAMbhaLI viziSTa jJAnI gaNadhara caudapUrvonI racanA dravyArthika naya ane paryAyArthika naya OM karI le che. A tripadImAM je tattva samAyeluM che te anekAnta che. A jaina paribhASAmAM abheda darzanane dravyArthika naya ane bhadadarzanane A dRSTithI samagra jaina vADmayano AdhAra anekAnta che. e pramANita paryAyArthika naya kahe che. vastu darzananA je nAnA prakAro che e badhAnuM che cha thaI jAya che. - vargIkaraNa jaina AcAryoe bhagavAna mahAvIrane anusarIne A be huM vastu anaMtadharmAtmaka che. enA asaMkhya pahelu che. AvI sthitimAM dRSTimAM ke be nayomAM karyuM che. dravyArthika naya sAmAnyagAmI darzana hai huM koI eka zabda dvArA koI eka dharmanA kathanathI vastunuM samagra svarUpa temaja anekatvanuM darzana karAve che to paryAyArthika naya vizeSagAmI ? huM pratipAdita karI zakAtuM nathI. tyAre samagra svarUpanuM prAmANika darzana temaja ekatvanuM darzana karAve che. bhAratIya to zuM vizvanA ju huM pratipAdana karavA mATe eka ja upAya che ke vastunA koI eka dharmane koI paNa dArzanika maMtavyano A be nayomAMthI game te ekamAM samAveza kuM OM mukhya rUpathI kahevAmAM Ave ane zeSa dharmone gauNa svarUpamAM thaI zake che. evo dAvo jainAcAryono che. ane temaNe atyAra sudhImAM seM huM svIkAravAmAM Ave. arthAt apekSA athavA anapekSAthI vastu-tattvanI UbhA thayelA temane jJAta samagra darzanone A be nayomAMthI game te huM OM siddhi karI zakAya. tene anekAnta dRSTi kahevAya. anekAnta dRSTi ekamAM kevI rIte samAvI zakAya che te yuktipUrvaka batAvyuM paNa che. $ OM virATa vastu tattvane jANavA mATeno e prakAra che, je vivakSita A be nayonA avAMtara bhedo jJAta karavAmAM AvyA che. jema ke, che che dharmane jANIne paNa anya dharmono niSedha nathI karato. ene gauNa neama, saMgraha, vyavahAra, RjUsUtra, zabda, samabhiruDha ane 7 huM athavA avivakSita karI de che. AvI rIte anekAnta dvArA samagra evaMbhUta-A sAta nayomAM bhAratIya darzanonA samagra siddhAMtone huM 6 vastunuM mukhya-gauNa bhAvathI kathana thAya che. temAM koI paNa aMza samAvI levAmAM AvyA che temaja samanvaya karavAmAM AvyuM che, jenuM zuM (huM chUTato nathI. A anekAntavAdane sApekSavAda paNa kahyo che. vivaraNa nIce mujaba cheH nayavAda 1. nagamanAya re zramaNa bhagavAna mahAvIre satyanI zodha mATe sApekSa dRSTinuM nagamanaya sAmAnya vizeSagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana kare che. meM nirdhAraNa karyuM hatuM. sApekSatAno mULa AdhAra nayavAda che. jema zAstra vedAntane mate sat te ja kahevAya je saikAlika hoya. jyAre nyAya- chuM huM racanAno AdhAra mAtRkApada (akAra Adi varNa) che, tattvano AdhAra vaizeSika darzananI mAnyatA che ke AtmA Adi padArtho saikAlika sat chuM OM utpAda, vyaya, dhrotyanI tripadI che, tema anekAntano AdhAra nayavAda che paNa badhA kAryadravyo saikAlika sa nathI. teo prathama asat hoya che che. vastunA anaMta dharmomAMthI koI paNa eka dharmanuM kathana karavuM te paNa pachI sat thAya ane pAchA asat thaI jAya. vaLI keTalAka padArtho che huM naya kahevAya che. arthAt vastuno aMzagrAhI abhiprAya naya kahevAya mAtra sAmAnya che to keTalAka mAtra vizeSa che ane keTalAka sAmAnya ha kuM jene vikalAdezI mAnavAmAM Ave che. vizeSa che. paNa vedAMtanI jema je kAMI sat che te mAtra sAmAnya ja che jaina darzananI anekAnta dRSTi vibhinna darzanonI paraspara viruddha ema nyAya-vaizeSiko mAnatA nathI. vaizeSikonA A maMtavyane huM che. mAnyatAone alaga alaga nayanI ekAMgI dRSTinA rUpamAM svIkRti jainadarzane naigamanaya kahyo che eTale ke teo sAmAnya ane vizeSa chuM chuM ApI AMzika satyanA rUpamAM tene mAnyatA Ape che. vastu bannene mAne che; mAtra sAmAnya ke vizeSane nahi. paraMtu Ama chatAM anaMtadharmovALI che to svAbhAvika eka eka dharmane grahaNa karavAvALA teo eka ja vastune sAmAnya-vizeSAtmaka mAnatA nathI jevI rIte huM abhiprAya paNa anaMta thaze. eTale jeTalA vacana prakAra che, jeTalA jainadarzana mAne che. jainadarzana anusAra sAmAnya vinA vizeSa na chuM anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda anekottavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka " anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka ka anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdava pRSTha 96 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, syAdvAda ane hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSuka anekAntavAda, ane zuM hoI zake. ane vizeSa vinA sAmAnya na hoI zake. AthI baMne Ave to asathI prapaMca kema thAya? AtmA AtmAmAMthI baMdhAya che 3 parasparAzrita hoI svataMtra nathI; paNa eka ja vastunA be pAsA che. nahi paNa anAtmAthI baMdhAya mATe AtmA ane anAtmA- ajIvatattva OM vedAMtanI jema sAMkhya paNa sane 2kAlika ja mAne che. AthI banne svIkAravA Avazyaka che. AthI vedAMta darzanane paNa AMzika che temanA mate koI paNa kArya navuM utpanna thatuM nathI. paNa talamAMthI satyarUpe saMgrahanayamAM jainAcAryoe samAviSTa karyuM che. huM telanI jema mAtra AvirbhAvane pAme che. vedAMtanA brahmanI jema jainadarzananI jema sAMkhyadarzana paNa jIva ane ajIva ema be che zuM sAMkhyonI prakRti sarvaprapaMcAtmaka che. prakRtimAMthI navA navA pariNAmo tattvone puruSa ane prakRtirUpe mAne che. nAyikAdi darzano paNa ArvibhUta thAya che ane temAM ja pAchAM vilIna thaI jAya che. A jIva ane jaDa sRSTi svIkAre che. kevaLa jIva AtmA mAnavo e jaina che badhAM kAryono samanvaya eka ja prakRtimAM hovAthI badhA ekarUpa che. darzananI dRSTie AMzika satya che. pUrNa satya jIva ane ajIva banne 3 AthI koI paNa vastuno kyAMya paNa abhAva nathI. sarvasarvAtmaka mAnavAmAM Ave to bane. he evI mAnyatA sAMkhyonI che. temanA A vAdane satkAryavAda kahevAmAM A nyAye kevaLa vijJAnavAda, zUnyavAda ane zabdAdvaitavAdane paNa E Ave che. AnI virUddha naiyAyiko, vaizeSiko ane boddho jainadarzana AMzika satya mAnI saMgrahanayamAM sthAna Ape che. zuM asatkAryavAdI che. temane mate kArya jo utpattinI pahelA paNa sat 3. vyavahAranaya * hoya to tenA utpAdano prayatna vyartha lekhAya mATe kAryane tenI je vastunuM vizeSagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana kare che. dravyArthika ka krU utpattinI pUrve ane vinAzanI pachI asat ja mAnavuM paDe. nayanA eka bheda tarIke vyavahAra naya mAnavAmAM Ave che. vyavahAranuM ? A banne virodhI maMtavyono samanvaya jainadarzane enekAnta dRSTi tAtparya e che ke lokavyavahArane pramANa mAnIne cAlavuM. lokavyavahAra OM vaDe dravya-paryAyavAdathI ja karyo che. dravyarUpe sat chatAM paryAyarUpe vastugata sUkSma bhedone dhyAnamAM lIdhA vinA ja sthUla abheda mAnIne pheM asat mAnavuM joIe. jema ke mATI enI e ja chatAM temAMthI navA cAle che. AthI vyavahAranaya dravyArthikano bheda che ane jJAnane nahi 8 { navA pAtro banAvI zakAya che. suvarNa enuM e ja hoya chatAM navA paNa ajJAnane mahattva Ape che. cArvAko vyavahAranayavAdI ja che. $ 2 navA ghATa banAvI zakAya che. Ama mATI ke suvarNa rUpe dravya nitya- kAraNa ke teo paNa mAtra bhUlone ja mAne che. svataMtra evA jJAnamaya che dR sthira hoya chatAM judAM judAM ghATo to navA banatAM-bagaDatAM hoI te caitanya AtmAne mAnatA nathI. kAraNa ke teo lokavyavahArane ja huM huM te rUpe te anitya paNa che. Ama dravyarUpe nitya tema ja paryAyarUpe pramANa mAnIne cAle che. AtmA jevI sUkSma vastunA vicAramAM paDatA huM 4 anitya che. nathI. AthI teo ajJAnavAdano ja Azraya le che. jo ke cArvAkano che $ 2. saMgrahanaya virodha to dArzanikoe Atmatattva svataMtra mAnIne karyo ja che. 8 saMgrahanaya je sAmAnyagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana dharAve che. jainadarzanamAM jIva ane ajIva tattvonI mAnyatA sthira thayelI che. huM $ cArvAka darzana mAtra jaDa tattvane mAne che. jyAre vedAMta ke aupaniSada AthI jaDa bhautika vastu pUratuM cArvAka darzana sAcuM che. paNa caitanya huM darzana mAtra caitanyane mAne che. vedAMta darzanano samAveza jaina darzana viSenI tenI mAnyatA bhrAmaka che. eTale te paNa eka nayane anusare chuM zuM anusAra saMgrahanayamAM thaI zake. lokamAM je kAMI che te sarvano che ema mAnavuM rahyuM. eka nayamAM satya pragaTa thatuM nathI. sarva nayomAM huM je samAveza sat tattvamAM thaI zake che kAraNa ke te badhuM sat to che ja pUrNa caitya pragaTa thAya che. AthI cArvAkane paNa ekAMta asatya darzana jai chuM ema saMgrahanaya paNa mAne che. vedAMta darzana sane caitanyarUpa mAne kahI zakAya nahi. temAM paNa AMzika satya to che ja, ema jainadarzana chuM zuM che je puruSa ke brahma ke AtmA kahevAya che. jainadarzana caitanyatattvanA mAne che. 5 astitvamAM to saMmata che paNa acetana kahI zakAya tevuM tattva paNa saMsArI jIvAtmAomAM adhikAMza evA che ke jemane Atma- 2 jI hovuM joIe. anyathA caitanyamAM baMdha ane mokSa, saMsAra ane anAtmano viveka hoto nathI. teo ajJAnane kAraNe zarIrane ja 9 huM nirmANanI ghaTanA ghaTe nahi ema mAne che. AtmA mAnI vyavahAra kare che. A vyavahAra cArvAka darzanane AdhAre hai | vedAMtamAM mAyA, mithyAtva, ajJAnane caitanyavirodhI mAnavAmAM che ema mAnI zakAya. vyavahAranayanuM maMtavya che ke pramANonA vividha 6 huM Ave che paNa mAyAne sane badale anirvA kahe che; eTale ke lakSaNo je dArzaniko dvArA ApavAmAM AvyA che te ekabIjAthI huM huM brahmathI bhinna paNa nahi temaja abhinna paNa nahi evuM mAne che. judAM paDe che, eTale emAMthI kone satya mAnavuM? pramANa kone kahevuM? zuM jai jainadarzana jaDa tattvane svIkAre che jene kAraNe AtmA baMdhanamAM paDe e nakkI thaI zakatuM na hoya tyAre tenA dvArA vastutattvanuM jJAna kevI chuM che. mAyAne jo sat mAnavAmAM Ave to brahma ane mAyA ema be rIte zakya bane ? mATe lokamAM sAcuM mAnIne je vyavahAra cAle che te huM sat thAya to advaita siddha na thAya. ane jo mAyAne asat kahevAmAM ucita che. vastutattvanuM yathArtha jJAna thaI zakatuM nathI. mATe ajJAna ja ; anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 97 mAda, cArvAda ane TET hu anekAntavAda, syAddhavAda ane vAyavAda vizeSaMka anekAMtavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka akAdvAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka 6 anekantivAda, syAdavAda : zreya che. Ama vyavahAranayane | anekAMtavAdanI saMjIvanI zakti evI viziSTa che ke | paryAyanayanA e ka bheda che zuM Azraye ajJAnavAdanuM utthAna thayuM | e matone navatara rUpe ApI de che. temAMthI kadagrahanuM | 8 jusUtranayamAM karyo che. huM viSa nIkaLI javAthI te mithyA rahetAM nathI. paraMtu jainadarzana vastutattvane sAmAnya* vaLI mImAMsakoeto jJAna karatAM | vizeSAtmaka mAne che. AthI te ka satyanA eka aMza tarIke navajIvana prApta kare che. teM karmane ja mahattva ApyuM che ane te | banne nayone temAM sthAna che. che rIte jJAna nahi te ajJAna e arthamAM temano karmavAda paNa eka prakArano 5. zabdanaya, 6. samabhiruDha, 7. evaMbhUta ajJAnavAda che. A badhA prakAranA ajJAnavAdano samAveza jainadarzana uparanA cAra naya vastuvicAra karanArA arthanayo che, paNa che OM saMmata vyavahAranayamAM thayo che. ane te matano samanvaya jainadarzane jIva vyavahAramAM zabdono artha kevI rIte karavo, enA vividha arthono che che ane ajIva tattva mAnIne tathA AtmAmAM - saMsArI AtmAmAM jJAna- samAveza traNa zabda nayomAM thayo che, jema ke zabda, samabhiruDha ane ajJAna banne mAnIne karela che. parama tattvanuM bhale pratyakSa jJAna na evaMbhUta naya. A badhA ja zabdano paryAyArthika nayamAM gaNAya hoya paraMtu parokSa jJAna e ajJAna ja che ema kahI na zakAya. vaLI che. kAraNa ke te sAmAnya dravyane nahi paNa vizeSane-paryAyane potAnA huM ajJAnavAdIe dArzanikonA lakSaNomAM virodha darzAvyo che. paNa te viSaya banAve che. * virodhadarzanane jJAna ja mAnavuM paDe che. anyathA virUddha siddha thAya zabdanayamAM prathama zabdanayano evo abhiprAya che ke Indra zabdathI 6 ke nahi. Ama lokavyavahAramAM paNa jJAna-ajJAna bannethI kAryasiddhi je arthano bodha thAya che te ja arthano bodha zacIpati zabdathI paNa re che thAya che, ekalA ajJAnathI nahi. thAya che. mAtra kArakabhede ke kAlabhede arthabheda che. paNa samabhiruDha. mImAMsaka vedo bhale karmamAM mAne paNa e karma viSe to yathArtha to paryAya bhede paNa arthabheda svIkAre che eTale ke koI be zabdano OM jJAna joIe. Ama karma bhale pote jJAna rUpa na hoya paNa e viSenuM eka ja artha hoI zake nahi. evaMbhUta naya AthI paNa vadhu sUkSmatAthI hai jJAna jo na hoya ane ajJAna ja hoya to amuka karmamAM pravRtti zabdArthanI vicAraNA kare che jema ke zabdanI vyutpatti je kriyAne laI che ane amukamAM nivRtti kevI rIte thAya? mATe mImAMsakoe paNa hoya te kriyAno artha jo vastumAM maLe tyAre ja kahevAya. jema ke je chuM ekAMta karmane nahi paNa jJAnane mAnavuM paNa jarUrI che. jema ke mAtra gamana kare te gau. Ama A zabdanayo paNa AMzika satyo upara huM davA levAnI kriyAthI rogamukti thatI nathI, paNa yogya davA kaI che bhAra Ape che to paNa temane anekAMtavAdamAM sthAna che. jainadarzana ka e jANIne davA levAthI rogamukta thavAya che. mATe jJAna ane karmanA temAMnA eka paNa nayane nirAza karatuM nathI. paNa sahuno svIkAra kaM samuccayano mArga ja yogya che. hitAvaha che. Ama cArvAka, mImAMsaka karI emane yathAsthAne goThave che. huM darzana Adino samAveza vyavahAranayamAM karyo che. jema aneka dizAmAMthI AvatI nadIo samudramAM bhaLIne eka huM che 4. 2 bhusUtranaya thaI jAya che, potAnuM astitva khoI nAkhe che, tema anekAMtavAdamAM zuM $ je vastutattvanI vartamAnagrAhI dRSTikoNanuM pratipAdana kare che. paNa aneka ekAMtavAdI mato maLI jAya che ane potAnuM astitva zuM zuM vedAMtane mata sat te kahevAya je saikAlika hoya. paNa tenI viruddha khoI nAkhe che. arthAt teo judA hatA tyAre mithyA kahevAtA hatA, huM * bauddhoe kahyuM ke, sat te ja kahevAya, je mAtra vartamAnakAlika hoya, paNa jyAre ane kAMtamAM samanvita thaI jAya che tyAre temanuM juduM ? anya nahi. vedAMta anusAra sarva prapaMcono saMgraha eka brahmamAM-eka astitva samApta thaI jAya che ane satyanA eka bhAga tarIke ja huM sAmAnya sabhA thai jAya che. tethI pRthak kAMI rahetuM nathI. paNa vartamAna rahe che. AthI teo mithyA maTI jAya che. anekAMtavAdanI huM tenI viruddha bauddhoe kahyuM ke sAmAnya jevI vastu koI che ja nahi je saMjIvanI zakti evI viziSTa che ke e matone navatara rUpa ApI de # ? sarva saMgrAhaka hoya, mAtra vizeSo ja che ane te sau pRthaka pRthaka che, che. temAMthI kadAgrahanuM viSa nIkaLI javAthI te mithyA rahetAM nathI. meM huM kSaNika che. saMsAramAM nitya jevI koI vastu ja nathI. bauddhono A paraMtu satyanA eka aMza tarIke navajIvana prApta kare che. Ama huM zuM vAda paryAyanayanA eka bheda RjusUtramAM samAviSTa che. bauddha ane anekAMtavAdamAM aneka virodhI maMtavyono samAveza thato hovAthI vedAMtanA paraspara virodhI maMtavyo che. paNa jainadarzane e bannene virodha zamI jAya che. jaina dArzanika AcAryoe paNa anekAMtavAdanA AMzika satya mAnI potAnA dravya-paryAyavAdamAM samAvI dIdhAM che. vizALa prAsAdamAM vividha dArzanikonA maMtavyone sthAna ApI ekatA dravya-e saikAlika satya-nitya che paNa tenA pariNAmo-vizeSo sAdhavAnuM bhagIratha kArya karI batAvyuM che. * * * anitya che ema kahI ukta banne virodhI vAdono eNe samanvaya epha) 302, guMdecA gArDana, lAlabAga, muMbaI- 400 012. karyo che. vedAMtano jaina saMmata saMgrahanayamAM samAveza che to bauddhono mo. : 98928 28 196. - anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ja anekaodvAda, sAddhavAda ane vayavAda vizeSuka paNa anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaMka cha akAttavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSuka F anekantivAda, syAdavAda anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane saMyavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cArvAda ane nayavAda vizeSAMka = anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIva pRSTha 98 * prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 HvAda, syAdvAda ane apekSA [ dezanI AjhAdI mATe satyAgyamAM joDAnAra caMdulAla sAkaracaMda zAha patrakAra hatA. tenA pravAsanA pustako bahAra paDyA che. adhyAtmanA raMge raMgAI e dizAmAM ciMtana karyuM hatuM. viSayanuM tabakkAvAra varNana karavAnI temanI zaktino paricaTa vAcakone temanI lekhinImAM thaze ja. prastuta lekhamAM saptabhaMgIne samajavA mATenI apekSA'nI bhUmikA saraLa zabdomAM temaNe samajAvI che.] 1 zrI caMdulAla sakaracaMda zAha ane nayavAda vizeSAMka 6 anekIdvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaMka 4 anekAntavAda, ane saptabhaMgI' e judI judI apekSAe yojAtA sAta vAkyono 'In relation to' (...nA saMbaMdhamAM) ema kahevAmAM eka vastu che OM samUha che. eTale enI vicAraNAmAM "apekSA' e zabdano prayoga sAthe bIjA kazAkano saMbaMdha joDavAmAM Ave che. saptabhaMgImAM jyAre 3 ApaNe satata ApaNI najara samakSa rAkhavAno che. A 'apekSA' zabdano upayoga thAya che tyAre temAM paNa Avo ja chuM 3 cAra AdhAra viSe je vicAraNA agAu ApaNe karI gayA, temAM artha rahelo che. huM 'dravya, kSetra, kALa ane bhAva" e "apekSAcatuSTaya' vize thoDIka 'dravyanI apekSAe, kALanI apekSAe, kSetranI apekSAe tathA zuM huM samajaNa to apAI gaI che. Ama chatAM, "saptabhaMgI" aMgenI bhAvanI apekSAe' ema cAra prakAranI apekSAe koI eka vastuno, huM ka vicAraNA ApaNe zarU karIe, te pahelAM A 'apekSA' zabdane ApaNe dAkhalA tarIke eka AbhUSaNano ullekha jyAre karavAmAM Ave tyAre barAbara samajI laIe te atyaMta Avazyaka che. temAM rahelAM dravyano eTale suvarNano, samayano, sthaLano tathA tenA | sAmAnya vyavahAramAM 'apekSA' zabdanA judA judA artha karavAmAM svarUpa-AkAra ityAdino saMbaMdha joDavAmAM Ave che. { Ave che. athavA to, judA judA arthamAM e zabdano upayoga karavAmAM A 'apekSA' zabda, uttara bhAratanI lagabhaga badhI ja bhASAomAM zuM - Ave che. bhASAno upayoga karatI vakhate jema rUDhI ane paraMparAthI te te bhASAonA aMgabhUta zabda tarIke dAkhala thaI gayo che. e huM huM paNa ghaNAM zabdone judA judA arthamAM vAparavAmAM Ave che tema zabdano spaSTa artha te te bhASAbhASIo samaje che kharA, paraMtu huM emanI vyutpatinA hisAbe vividha mULa arthamAM paNa vAparavAmAM bIjA vyAvahArika arthomAM teo paNa A zabdano upayoga kare che. raeN chuM Ave che. zabdakoSa taiyAra karanArAo e rIte karavAmAM AvatA ApaNI gujarAtI bhASAmAM je je mAnya zabdakoSo che temAM A chuM zuM paraMparAgata arthane tathA aneka mULa-arthane kabUla rAkhe che. ane zabdanA vyavahArika arthono ja ullekha karavAmAM Avyo che. je OM zabdakoSamAM te te zabdonI sAme enA aneka mULa artha tathA rUDhijanya 'navajIvana prakAzana maMdira taraphathI pragaTa thayelA "sArtha gujarAtI 8 ka arthone zAmela kare che. joDaNI koSamAM "apekSA' zabdane icchA, agatya ane AkAMkSA A aneka artha paddhatimAM 'apekSA' zabdane 'AzA, IcchA ane evo artha lakhyA pachI temAM 'kSita' umerIne, "apekSAvALuM' evo chu "AkAMkSA' evA arthamAM vAparavAmAM Ave che. paraMtu teno artha batAvavAmAM Avyo che. A jotAM ema lAge che ke je syAdvAdanA saMbaMdhamAM mULa artha judo ja thAya che. vyavahAropayogI karavAmAM AvatA artho vadhAre pracalita banyA che. | 'tame zAnI apekSA rAkho cho? evI apekSA rAkhazo nahi paraMtu, ahIM ApaNe tattvajJAnanI vicAraNA karI rahyA chIe; eTale ke { AvI matalabanA vAkyone upayoga ApaNe tyAM sAmAnya che. AmAM tattvajJAnanA kSetramAM A zabda kayA arthamAM vAparavAmAM Ave che te phu ja A "apekSA' zabdane upara jaNAvyA-te "AzA, IcchA ane vAtane, e zabdanA hArdane, samajI levAnuM savizeSa Avazyaka che. [ AkAMkSA-arthamAM vAparavAmAM Avyo che. ahIM A zabdanA A jaina tattvavettAoe A 'apekSA' zabdano upayoga cokkasa chuM OM rIte thatA prayoganI carcAmAM ApaNe utaratA nathI. paNa eno je arthamAM karyo che, "......' nA saMbaMdhamAM, ....' ne lakSyamAM laIne... zuM syAdvAdane upayogI artha che, tene ApaNe barAbara samajI laIe. eka ja darzAvatA zabda prayogo ApaNe A 'apekSA' zabda mATe prastutamAM "apekSA' zabdano artha "saMdarbha" athavA 'AdhAra' karI zakIzuM. huM evo thAya che. aMgrejImAM ene mATe With reference to cer- jyAre 'dravyanI apekSAe' ema ApaNe kahIzuM, tyAre koI paNa huM 3 tain context, athavA From certain point of view' evA vastumAM dravya (Substance of basic material) raheluM che, te zuM 6 vAkyo vaparAya che. eTale eno artha koI amuka vastu athavA dravyane lakSyamAM laIne ApaNe vAta karIzuM. dAkhalA tarIke, eka zuM bAbatanA dRSTibiMduthI, koI eka bAbatane anulakSIne, evo thAya khurazInI ApaNe 'dravyanI apekSAe" vAta karIzuM tyAre vyAvahArika chuM jaeN che. In certain respect koI eka prakAre evo artha paNa teno arthamAM lAkaDuM" ApaNA manamAM Avaze. A lAkaDuM AMbAnuM, meM zuM thAya che. aMgrejI bhASAmAM A mATe vadhAre spaSTa zabdo Relativ- jaMgalI, sAga ke sIsama e bAbata turata ja ApaNA khyAlamAM huM # ity' arthAt In relation to' evA vAparavAmAM Ave che. Avaze. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 99 yAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda sonAnA koI alaMkAranI vAta karIzuM, tyAre eno ghATa-AkAra- Atmadravya-vyApIne raheluM che te to pratyakSa vAta che. A badhA saMbaMdho ja huM game jevo hovA chatAM, dravyanI epekSAnI vAta jyAre Avaze, tyAre paNa judA judI jAtanI apekSAone vazavartI hoya che. A 'sApekSatA hai "suvarNa'nA mULa svarUpanI ja ApaNe vAta karatA hoizuM. AvI ja e jagatano eka trikAlAbAdhita niyama che. kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAnI vAta ApaNe jyAre karIzuM tyAre utpattine badale 'utpA' zabda jaina tattvajJAnIoe vAparyo zu je vastu vizenI carcA thatI haze te vastunA potAnA kSetra (sthaLa), che. A zabda paNa apekSAyukta Relative che. utpAdano artha utpanna kare 8 kALa (samaya) ane (bhAva) (guNadharma) sAthenA te vastunA saMbaMdhanI thavuM evo thAya che. chatAM utpatti ane utpAdanamAM pharaka che. utpattimAM, huM huM spaSTa samajaNa ja emAMthI tarI Avaze. enI virUddhamAM paradravya, enI pUrve bIjuM kazuM kalpavAmAM AvyuM nathI; jyAre utpAdamAM, enI huM parakSetra, parakALa ane parabhAvanI vAta paNa Avaze ja. pUrve bIjuM kazuMka hatuM e spaSTa artha che. 9 agAu ApaNe 'utpatti, sthiti ane laya'no ullekha karI gayA evI ja rIte, 'laya' zabdamAM, 'tenA pachI kazuM rahetuM nathI OM chIe. enI sAme jaina tattvajJAnIoe 'utpAda, vyaya ane dhrauvya' evo bhAva Ave che. jyAre 'vyaya' zabdamAM 'eka avasthAno nAza jai che evA je traNa zabdo batAvyA che, teno ullekha paNa ApaNe karyo thavA chatAM, bIjI avasthAnuM AviSkaraNa sUcavanAro ane e rIte huM avasthAMtara prApta thavA chatAM tenA AdhArabhUta evA mULa dravyanA A tripadI (traNa zabdo)nA upara jaNAvelA be bhinna bhinna TakI rahevApaNuM darzAvato spaSTa bhAva ane artha che. 8 zabdaprayogomAM A "apekSA' zabdanuM savizeSa mahattva che. utpatti, manuSya zarIrano, agni saMskAra dvArA jyAre laya athavA nAza che je sthiti ane laya' e traNa zabdomAM koI jAtano pUrvApara saMbaMdha thAya che, tyAre jIvaMta zarIramAM caitanyarUpI je AtmA hato te ane huM chuM nathI.-koI jAtano apekSAbhAva nathI; eTale e "ekAMtasUcaka' tenA gayA pachI bAkI rahelA pudgalo e baMne, koI ne koI bIjA 6 6 zabdo che. e moTI gerasamajaNa che. 'utpAda, vyaya ane dhrauvya"mAM. svarUpe kAyama rahe ja che, eTale A 'vyaya' zabdamAM, saMpUrNa nAza che sApekSatAnuM-apekSAbhAvanuM spaSTa sUcana hoI, e zabdaprayoga nathI, paNa AdhArabhUta dravyanA TakAvano bhAva rahelo che. AnI chuM anekAMtavAdanA siddhAMta para nirbhara che ane sAco che. vastu mAtra pAchaLa paNa sApekSatA, apekSAbhAva, Relativity no siddhAMta kAma pariNamanazIla hoI tenA pratyeka pariNamanamAM varALamAM jema pANI kare che. zuM raheluM che tema, tenA mULa dravyano dvava aMza to hoya ja che. eTale, prathama tripadImAM 'sthiti' evo zabda vaparAyo che. tenA arthamAM varALanA dravyanI apekSAnI vAta Avaze tyAre temAM pANI' Avaze ane jaina tattvajJAnIoe vAparelI tripadImAM "dhovya' zabdanA * ja. e rIte pANInA dravyanI vAta Avaze tyAre temAM vAyune lagatI arthamAM paNa ghaNo pharaka che. 'sthiti' zabdano vyavahAramAM karavAmAM 5 vAta paNa Avaze ja. Avato artha, "je sthitimAM hoya te sthitimAM rahevuM" evo thAya che. che 'utpatti' zabdano je artha karavAmAM Ave che, te jotAM, enI paraMtu, jagatanI mAnavAmAM AvatI utpatti pachInI ane mAnI che zuM pahelAM kazuM hatuM ja nahi. evI vAta temAMthI niSpanna thAya che. have, lIdhelA laya pahelAM je sthiti che, vacagALAnI je sthiti che, teno 8 "pahelAM kazuM hatuM ja nahi' e vAta to khoTI che. te tripadImAM 'laya" artha 'vahaghatI sthiti' evo thAya che. A zabdano koI vastu aMge ke zuM zabdane je arthamAM vAparavAmAM Avyo che, teno ja vicAra karIe jyAre ullekha karIe, tyAre paNa, eno "vahetI sthiti evo ja chuM che to e traNe zabdonA prayogo yogya nathI, e ApaNe samajI zakIzuM. artha thavo joIe. 6 pralayakALe pRthvIno nAza thAya che, laya thAya evI eka mAnyatA have, ApaNe jANIe to chIe ja ke pratyeka vastunI avasthA e 2 zuM che. A laya athavA nAza jo kharekhara hoya ane saMpUrNa hoya to niraMtara palaTAtI ja rahe che. parivartanazIlatAnI ghaTamALa cAlyA ja zuM ke pachI, pharIthI utpatti zakya ja banatI nathI. Ama chatAM, evA aneka kare che. eka svarUpa adazya thatAM bIjuM prakaTa thAya che. vaLI koI eka che $ pralayakALonI-laya-ane nAzanI vAto ApaNe sAMbhaLIe athavA ja svarUpa dIrghakALa paryata TakyA karatuM dekhAvA chatAMya emAM rojeroja, re huM vAMcIe chIe. zuddha tarkanI dRSTie A vAta khoTI Thare che. pratipaLe pheraphAra thato ja rahe che. che e traNe sthitine sApekSa mAnIne cAlIe, emAM apekSAbhAvanuM Ano spaSTa artha e thayo ke "sthiti rahetI nathI; eno vyaya- 2 6 AropaNa ApaNe karIe, to ja temAMthI ApaNane prakAza prApta vaparAza-cAlyA ja kare che. rUpAMtaro dvArA vinAzazIlatA ane navIna 6 kuM thaze. jemAM anyanI ke bIjA sAtheno saMbadha na hoya, evuM kazuMya navIna svarUpazIlatAno krama cAlyA ja kare che. enA mATe, jaina kuM A jagatamAM nathI. eka ja dravyane enI judI judI avasthAo sAthe tattvavettAoe, 'sthiti'ne badale "dhrauvya" evo zabda Apyo che; je zuM saMbaMdha hoya che. tevI ja rIte eka dravyano bIjA dravya sAthe paNa kemake te te pratyeka parivartanamAM paNa koI kAyamI aMzanI sApekSatA- 6 saMbaMdha hoya che. jIva ane pudgala dravyanA aNue aNumAM jIvadravya- apekSA-bhAva-rahelo ja hoya che. anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka pu anekaodvAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka anekadvAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka = anekAntavAda, syAddhavAda ane tIvIda vizeSaMka 4 anekantivIda, codavIda Aii ke che. prAta anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha100 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cATvAda ane ane huM Ama A 'utpAda, vaya ane dhrovyamAM je traNa paristhitionuM paNa, emAMnA "cAt' zabdathI cokkasa ane nizcita ullekha thAya zuM ApaNe darzana karIe chIe e sthiti paNa pRthaka pRthaka judI judI che. A "ja" ane "paNa" zabdo koI acokkasatA, koI saMbhava, hai bhinna ke eka bIjAthI svataMtra nathI. eka ja vastunI e traNa judI koI saMdeha ke anizcitatA batAvatA nathI. e zabdo, "koI eka hai 9 judI avasthAo mAtra che. A traNe avasthAno eka bIjA sAtheno ane bIjA prakAranI nizcitatA darzAve che. A vAta jo barAbara huM saMbaMdha che, te A sApekSatA-apekSAbhAva upara nirbhara che. samajavAmAM Avaze, to pachI, saptabhaMgI aMgenI samajaNamAM kazo che vastunA pratyeka pariNamanamAM teno dravyaaMza kAyama rahe che, goTALo ke saMbhrama nahi rahe. je pUrvaparyAyano nAza thAya che ane uttara paryAyanI utpatti thAya che. saptabhaMgImAM jyAre apekSAnI vAta Ave che, tyAre te paNa, je ke vastuno je dravyaaMza che te dhruva (kAyama) rahe che ane paryAya aMza eka nizcita sthiti che. adhUrA ke anizcita arthamAM nahi paNa pUrNa che $ utpanna-naSTa thAya che. arthAt mULa dravyanuM dhrauvya che ane pUrvaparyAyano ane nizcita arthamAM ja e "apekSA' zabda vaparAyo che. 'TopI' che kuM 3 nAza tathA uttaraparyAyanI utpatti che. A rIte, vastumAtramAM A ane 'TopI nathI' emAM be paraspara virodhI vidhAnomAM A ke OM traNe dharma-utpAda, vyaya ane dhrauvya-anAdi anaMtakAla paryaMta cAlyA apekSAbhAva rahelo ja che. judI judI apekSAe judI judI vAta bhale zuM zuM kare che. vastuno je dhruva (kAyamI) aMza che te nitya che ane utpanna karavAmAM Ave, e badhI vAto "asaMdigdha ane nizcita che. nAnuM * tathA vinaSTa aMza che, te anitya che. A rIte vastu mAtra, kathaMcit bALaka moTuM thayuM, have nAnapaNanI TopI hayAta hovA chatAM e kaM 6 nityAnitya-svarUpa che, evuM jaina darzanakAro bhArapUrvaka jaNAve che. TopI tarIke kAma nahi lAgatI hovAthI TopI nathI e paNa sAcuM ja re huM ekAMta nitya ke ekAMta anitya koI vastu hoI zakatI ja nathI. che. huM ahIM koI kadAca evo prazna pUchaze ke 'utpAda-vyaya' to paryAyamAM evI ja rIte, "sva" ane "para" zabdo paNa anizcitatAnA sUcaka 6 thayA ane brovya dravyamAM rahyuM; to pachI, A 'utpAda-vyaya-dhrauvya'ne nathI; nizcitatAnA sUcaka che. dAkhalA tarIke, gharamAM ApaNe zAka 6 zuM eka ja vastunA traNa dharmo kevI rIte kahevAya?' sudhAravA mATenuM eka cakhu athavA charI jyAre zodhIe chIe tyAre, jai Ano uttara taddana spaSTa che. paryAya, vastuthI kaMI judA nathI.. "cappa che" athavA "cappa nathI' evA je paraspara virodhI javAbo meM chuM dravya paNa vastuthI kaMI juduM nathI. vastu pote dravyarUpa paNa che. ane ApaNane maLe che, te baMne nizcita javAbo che. cappa jyAre che, zuM zuM paryAyarUpa paNa che; tethI e traNa dharma eka ja vastunA che. tyAre te ya cokkasa javAba che ane cappa jyAre nathI, tyAre te paNa OM vastu mAtranA je judA judA aneka aMta cheDA che, te dareka aMta cokkasa javAba che. svataMtra nathI. e badhAM aMta, koI ne koI apekSAe eka bIjA have, "cappa nathI' evo javAba jayAre maLyo tyAre eka cappa huM sAthe saMbaMdha dharAvanArA che. A vAta jaina dArzaniko jyAre nayadRSTithI to gharamAM hatuM. e cappa bALakone ramavA mATenuM ane buThuM hatuM. huM ane saptabhaMgInA koSTaka dvArA batAve che, tyAre enI sAme moTAmAM eTale te vivakSita upayogI camyuM nathI. eTale, "cappa nathI' ema 2 moTuM bUmarANa e macAvavAmAM Ave che ke "e adhUrI vAta hovA jyAre kahevAmAM Ave tyAre paradravya, parakSetra, parakALa ane hai che uparAMta emAM anizcitatA che.' A baMne vAto-e badhI bUmarANo parabhAvanI apekSAe kahevAmAM Ave che. "cappa sivAyanI bIjI khoTI che. ghaNI cIjo gharamAM hovA chatAM, "sva-dravya' rUpI cappa tyAM nathI. huM jaina tatvavettAoe koIpaNa vAtane adhUrI ke acocakkasa rIte bIjAnA gharamAM bhale hoya, ApaNA gharamAM 'rava-kSetrae nathI. savAre kahI nathI. emanI koI paNa vAtamAM, kyAMya paNa, anizcitatA ke gaI kAle hatuM, paNa atyAre, "sva-kALamAM te nathI. je ramakaDuM huM nathI. ethI ulaTuM, nizcitatA ja spaSTapaNe rahelI che. paDyuM che te 'buThuM che.' dhAradAra nathI. emAM buThThApaNuM e para-bhAva zuM | 'ja" ane "paNa" e be zabdo ApaNI bhASAmAM aniyaMtritapaNe hoI, "svabhAvamAM capyuM nathI. ke vaparAya che. e baMne zabdo cokkasa artha dharAve che. saptabhaMgImAM eTale, jyAre 'nathI' agara "che" ema ApaNe kahIe chIe, huM yAtinI sAthe sva (evo zabda che, te eka nizcitatA batAve che, tyAre te nirapekSa-svataMtra ke sva-AdhArita kathana nathI. e kathana, hai | 'eva' eTale "ja'. A 'ja' zabda jyAM paNa vaparAya che tyAM te sApekSa, apekSAyukta ane saMbaMdha dharAvatuM, Relative che. 6 nizcitatA ane bhArapUrvakatA darzAvavA ja vaparAya che. ApaNI samajaNazaktimAM ane buddhimAM A "apekSA' zabda eka 1 zuM "sAasti+eva' maLIne banatA 'eka vAkyamAM eka bAbata camatkArika kahI zakAya tevI vRddhi kare che enI upekSA jo karIe to zuM # che ja' evI nizcitatA ja batAvavAmAM Ave che. e sAthe ja, 'e pachI, jyAMnA tyAM ja ApaNe rahevAnA AgaLa vadhavAne badale 6 sivAya bIjuM paNa kaMIka che. bIjI bAju "paNa" che, e vAtano pAchA paDatA javAnA. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAda anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 101 TAda, syAdurvAda ane # jaina tattvajJAnanA ane kAMtavAda'nA siddhAMtamAM A navuM sarjatI nathI athavA temAM koI AropaNa karatI nathI; paraMtu haiM 'apekSAbhAva, sApekSatA' khUba ja kriyAzIla-Active ane bhomiyAnI jema, vastumAM je che, te khulluM karIne batAve che. rAma e zuM huM mahattvano-Important bhAga bhajave che. jIvananA vividha kSetramAM pitA che ane putra paNa che, e bhAva lava kuzanI ane dazarathanI zuM paNa A apekSA-sApekSatAne jo ApaNe choDI daIe, to pachI apekSAthI spaSTa thAya che. aMdhArAmAM gothAM khAvAnuM ja rahe. sApekSa zabdano artha "saapekSA=jemAM apekSA rahelI che te, A apekSAvAda ke syAdvAda e mAtra amuka prakAranI carcA, evo thAya che. mULamAM prAdhAnya tenA apekSAbhAvanuM ja che. A vAta che vyavahAra ke buddhivezadyA karavA mATe ja evuM nathI, paraMtu vastu mAtra ane A "apekSA' zabdano artha barAbara samajI lIdhA pachI, huM huM vAstavamAM pote jevI aneka dharmAtmaka che, tevuM tenuM darzana karAnAra 'saptabhaMgI' samajavAmAM ApaNane kazI muzkelI nahi paDe, ghaNI huM A apekSAvAda-syAdvAda-che. enAthI ja vastunA samagra svarUpone sugatamA tethI sAMpaDaze huM samajI zakAya che; Ama sApekSa yA syAdvAdanI dRSTi vastumAM kaMI saujanya : "anekAMta syAdvAda" lekhaka : sva. zrI caMdulAla sakaracaMda zAha anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda saptabhaMgI' e eka viziSTa prakAranI ane bhAvanI cAra apekSAo ApaNe nakkI chuM kasoTI-mALA'-A chain of wonderful karIe." y formulas-che. e eka siddha paddhati dravya : berisTara cakravartInI udAratA ka * Proved method (mAtra Proved nahi, In zrI caMdulAla sakaracaMda zAha mATenuM dravya, temanI pAse avAnavAra Approved paNa) che; siddha uparAMta svIkRta phAjala paDatA paisA urphe dhana rUpI dravya che. zuM paNa che. emAM kazuM saMdigda nathI, kazuM aspaSTa nathI, kazuM anizcita A dhana temanI pAse phAjala hoya tyAre temanI udAratA rUpI vastu nathI. kriyAzIla bane che. sAta judI judI rIte ApaNe vicAratA thaIe, to tethI, rojIMdA kSetra : berisTara cakravartInI udAratAnuM kSetra temanI jJAti che. huM * jIvanamAM vyavahAranA AcaraNano nirNaya karavAmAM ApaNane khUba paraMtu A jJAtimAM paNa je garIba varga che te kSetramAM ja temanI huM sahAya maLI rahe e vAta paNa nizcita che. e rIte ApaNane maLI udAratA pragaTa thAya che, anyathA nahi. zakatI sahAyanuM spaSTa darzana thAya, e hetuthI, ApaNe eka dRSTAMtano kALa : berisTara cakravartI, savAre nitya karmathI paravArIne temanA % sahAro laIe. asIlone maLavAmAM ane kaoNrTa aMgenA kAmanI taiyArI karavAmAM ka ke A mATe, 'berisTara cakravartI nAmanA eka kalpita pAtranI racanA samaya vitAve che. divasanA bhAgamAM teo korTanA kesa calAvavAmAM zuM ApaNe karIe. A nAma ahIM eka kalpI lIdheluM pAtra hoI, koI rokAyelA rahe che. sAMje kyAreka kyAreka kalabamAM jaIne thoDo samaya che zuM paNa jIvaMta vyakti sAthe, bhUta, bhaviSya ke vartamAnanA evA koI teo brIja rame che. e daramiyAna, kyAreka teo vhIskInA be cAra zuM zuM nAma sAthe A lakhANane kazo saMbaMdha nathI. ATalI cokhavaTa karIne pega paNa caDAve che. ravivAre ane rajAnA divasoe teo potAnA 6 zuM ApaNe AgaLa cAlIe. gharamAM ja hoya che. eTale, temanI udAratAno kALa (samaya) teo A berisTara sAheba eka viziSTa prakArano saguNa dharAve che. jyAre kAmamAM rokAyelA na hoya, kalabamAM na gayA hoya ane nazo ja zuM e guNa "emanuM audArya-udAratA." na karelo hoya te samaya che. A rIte teo jyAre phurasadamAM hoya chuM che 'udAratA" e AtmAno eka guNa che. AtmAne jo ApaNe tyAre teo emanI udAratAne kriyAzIla banAve che. eTale emanI hai & 'dravya tarIke gaNIne udAratAno vicAra karIe to A udAratA udAratA mATe kALanI apekSA te emanI 'kurasadano samaya' che. 9 6 guNa, 'bhAvanI apekSAmAM Ave.' udAratA koI dravya nathI, AtmAnA bhAva: berisTara cakravartInI udAratA mATeno bhAva, temano ? huM svaguNanuM-svabhAvanuM eka aMga che. 'zikSaNaprema' che. keLavaNI sivAyanA bIjA koI kAryamAM teo rAto Ama chatAM, udAharaNa tarIke, berisTara cakravartInI A udAratAne paiso paNa kharcatA nathI. te eTale sudhI ke mANasa bhUkhe marI jato $ ApaNe eka 'vastu' gaNIne cAlIzuM, A prayoga, saptabhaMgInI hoya to paNa, teo eka pAI paNa khIssAmAMthI kADhatA nathI. $ huM vyavahArika upayogitA samajavA mATe ApaNe kahIe chIe. e keLavaNI sivAyanA bIjA badhA viSayomAM teo taddana anudAra che. huM je mATe ApaNe prathama vAkya evuM banAvIe chIe ke 'berisTara cakravartI zikSaNane lagatI badhI ja bAbatomAM teo chuTTA hAthe paisA kharcavA $ udAra che." taiyAra hoya che. - have berisTara cakravartInI A udAratA mATe, 'dravya, kSetra, kALa Ama berisTara cakravartInI udAratA mATenI, dravya, kSetra, kALa anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka " anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdva pRSTha 102 0 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, svAvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cAlvAda ane thayuM. hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane chuM tathA bhAvanI cAra apekSAo upara batAvI te che. ApaNe temane kahI daIzuM ke 'berisTarano udAratAno lAbha temane TUMkamAM berisTara cakravartInI A udArAta mATe "paisA" e 'dravya' maLaze.' ahIM prathama bhaMganI apekSAe nakkI thayuM ke 'berisTara sAheba OM che, temanA garIba jJAtijanoe 'kSetra' che. phurasadano ane nazo udAra che." karelo nA hoya tevo temano samaya te "kALa' che. ane temano pelA gaMgAdharabhAI berisTaranI jJAtinA sabhya nathI. udAratA ? huM 'zikSaNaprema' e "bhAva" che. A cAra temanA sva-dravya, sva-kSetra, mATenuM A "para-kSe tra' hovAthI, e pa2-kSetranI apekSAe ke sva-kALa ane sva-bhAva rUpI "svacatuSTaya' thAya. gaMgAdharabhAIne to ApaNe kahI daIzuM keevI ja rIte, temanI pAse jyAre phAjala paisA na hoya e "para- 'berisTara sAheba udAra nathI." dravya che. temanA garIba jJAtijano sivAyanA bIjA badhA loko e pahelA ane bIjA bhaMga anusAra A baMne vAto je ApaNe je 'para-kSetra' che. jyAre kAmamAM rokAyelA hoya athavA nazo karelo karI tethI prathama AvelA catrabhujabhAIne AzA baMdhAtAM teo | chuM hoya te samaya, 'para-kALa' che ane zikSaNa-keLavaNI sivAyanA bIjA ApaNI pAse bese che. pahelAM bhaMga dvArA A lAbha temane thayo; huM huM badhA ja viSayo e 'para-bhAva" che. A temanuM para-catuSTaya eTale "AzA baMdhAI bIjA bhaMga anusArano javAba maLatAM zrI chuM $ udAratA mATenA "para-dravya, para-kSetra" "para-kALa ane para-bhAva' gaMgAdharabhAI tyAMthI cAlyA jAya che. emane lAbha e thayo ke $ berisTaranI udAratA temane mATe nathI ja evo nizcita javAba # Ama, upara jaNAvyA mujabanA svacatuSTayanI apekSAe berisTara maLavAthI khoTI AzA rAkhIne mithyA phAMphAM mAravAmAMthI teo bacI cakravartI udAra che ane paracatuSTayanI apekSAe berisTara cakravartI gayA. OM udAra nathI. have, saptabhaMgInA sAta pada anusAra have ApaNe A pelA gaMgAdharabhAI cAlyA gayA ane pote have ekalA ja hai UdaratA rUpI vastune tapAsIe. umedavAra bAkI rahyA te jANIne caturbhujabhAI rAjI thayA che. potAne che prathama bhaMga: 'berisTara cakravartI' udAra "che'. lAbha thaze evI AzA temane baMdhAI che chatAM vadhu khAtrI karavA ? bIjo bhaMga: 'berisTara cakravartI" udAra 'nathI." mATe teo pharIthI pUche cheH 'berisTara sAhebanI udAratAno lAbha . trIjo bhaMga: 'berisTara cakravartI' udAra 'che ane nathI'. huM temano jJAtijana chuM eTale maLaze to kharo. e lAbha mane cokkasa cotho bhaMga: 'berisTara cakravartInI udAratA" avaktavya "che'. maLaze? berisTara sAheba zuM kharekhara udAra che?' pAMcamo bhaMga : 'berisTara cakravartI'nI udAratA "che' ane A praznano ApaNe zuM javAba ApIzuM? cakravartInA svakSetranI $ "avaktavya" "che'. apekSAe A caturbhujabhAI mATe teo nizcitapaNe udAra che ja; ke chaThTho bhaMga: 'berisTara cakravartInI udAratA' nathI ane 'avaktavya' paraMtu bIjI badhI apekSAone A bhAI pUrNa kare che ke kema te 8 ApaNe jANatA nathI. eTale ApaNe emane eka vAkyamAM spaSTa ; sAtamo bhaMga : "berisTara cakravartInI udAratA' che, nathI ane javAba Apavo hoya to ApaNe temane kahIzuM ke - huM avaktavya che'. berisTara sAheba udAra che ane nathI." je A sAte padomAM pelA be zabdo, "cAt' ane "eva' rahelA che Avo, paraspara virodhI javAba sAMbhaLIne caturbhujabhAI ApaNI jai chuM ema mAnIne ja ApaNe cAlavAnuM che. eTale, uparanA sAta vidhAno pAse e mATe khulAso mAge che tyAre ApaNe temane kahIe chIe zuM # avaktavya che. ke berisTara cakravartInI udAratA sarva kALe, sarva sthaLe (kSetre) ane have, vyavahAramAM berisTara cakravartinI A udAratA, upara sarvabhAve kAma karatI nathI. pragaTa thatI nathI. e mATenI zarato che. zu jaNAvelA sAta padonI sAta judI judI dRSTithI zuM kAma kare che te (apekSAo) hoI, svacatuSTayanI apekSAe teo udAra che ane ? & ApaNe tapAsIe. A tapAsavA mATe "catrabhuja' ane 'gaMgAdhara' paracatuSTayanI apekSAe teo udAra nathI. nAmanA be gRhasthone A "saptabhaMgI samAraMbhamAM dAkhala karIe. A caturbhujabhAI pote berisTara cakravartInI jJAtinA che eTale huM A baMne gRhastho berisTara sAhebanI udAratAno lAbha levA e eka apekSA paripUrNa thavAne kAraNe berisTara sAhebane tyAM javAno ? 6 umedavAro che. e baMne jaNa AvIne prazna pUche che ke "berisTara vicAra karIne ApaNane pUche cheH "to huM berisTara pAse jAuM to zuM reM sAhebanI udAratano lAbha maLaze?' mane phAyado thaze." huM A bemAMnA caturbhujabhAI berisTara sAhebanI jJAtinA sabhya A praznanA javAbamAM eka spaSTa ane nizcita vAta jo karavI chuM zuM che. svacatumAMnI eka apekSA-svakSetranI apekSAne lakSyamAM laIne hoya to ApaNe mATe cothA bhaMgavALo uttara ja anukuLa ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 103 pAda, svAduvAda ane OM vAstavika banaze. ApaNe emane tarata ja kahI daIzuM ke: "avaktavyaH bAMdhI laIe chIe, Ama chatAM, emanI saphaLatA ke niSphaLatAno ? zuM arthAt kAMI kahI zakAya nahi.' AdhAra, udAratA aMgenA berisTara sAhebanA 'sva-kSetra'nI apekSA kuM ahIM ApaNe caturbhujabhAInelAbha maLaze ke nahi maLe e paripUrNa thAya che e vAtanI pratIti teo sAhebane kevI rIte thAya 8 bemAMthI eka paNa vAta nizcitapaNe kahI zakatA nathI. kemake maLavuM che enA upara hovAthI, have chaThThI bhaMgano Azraya laIne ApaNe ? athavA nahi maLavuM te sva ane para catuSTayanI apekSAne AdhIna che. caturbhujabhAIne kahIzuM ke:caturbhujabhAIne ApaNe eka nizcita ane asaMdigdha javAba ApavA 'berisTara sAhebanI udAratA nathI ane avaktavya che." zuM mAgIe chIe. e bhAI keTalI apekSAone paripUrNa kare che te arthAt, caturbhujabhAI garIba hoya tevuM ApaNane lAgatuM nathI ? je ApaNe jANatA nathI ane ApaNe emane aMdhArAmAM ke khoTI eTale berisTara sAheba para-kSetranI apekSAe udAra nathI. jyAre te huM huM AzAmAM paNa rAkhavA mAgatA nathI. eTale cothA bhaMga anusArano sivAyanI bIjI apekSAo mATe citra aspaSTa hovAthI, huM OM A nizcita abhiprAya ApaNe temanI samakSa rajU karIe chIe. caturbhujabhAI temanI pAse jAya to zuM pariNAma Avaze e ApaNe Ama chatAM, "kaMI kahI zakAya nahi' evo javAba ApIne jANatA nathI enuM varNana ApaNe karI zakatA nathI. zuM caturbhujabhAIne ApaNe nirAza karatA nathI. berisTara sAhebanI ApaNo A javAba caturbhujabhAI pAse eka evuM suspaSTa citra che udAratA aMgenI badhI apekSAothI ApaNe temane vAkepha karIe rajU kare che, ke paristhiti jotAM berisTara sAhebanI udAratA emane e chIe athavA to ApaNA javAba dvArA e badhI zaratothI mAhitagAra mATe nathI ja; Ama chatAM kaMI kahI zakAya nahi, A javAbathI paNa huM thavAnuM ApaNe temane sUcavIe chIe. caturbhujabhAIne eka navI dRSTi sAMpaDe che ane tethI berisTara pAse ke have caturbhujabhAI ApaNane jaNAve che keH huM berisTara sAhebanI javA mATe tema ja potAnI icchita vastu prApta karavA mATe, gera huM 6 jJAtino sabhya chuM ane mAre mArA putranA zikSaNa aMge sahAyanI samajaNa na thAya tevI rIte potAnA kesa kALajIpUrvaka raju karavAnuM jarUra che. mArgadarzana temane maLe che. re A vAta karIne udAratAnA A umedavAra kSetra uparAMta bhAvanI A badhuM samajyA pachI caturbhujabhAI berisTara cakravartI pAse seM huM apekSAne paripUrNa kare che. emano kesa eTalo majabUta bane che. javA mATe UbhA thAya che. jatAM jatAM teo pUche che ke, barAbara chuM eTale berisTara sAhebanI udAratAno lAbha temane maLavo joIe. kALajIthI vAta karuM to berisTara sAhebanI udAratAno lAbha mane zuM "OM Ama chatAM bIjI apekSAo pUrNa thAya che ke kema te ApaNe jANatA cokkasa maLaze? nathI. eTale, pAMcamA bhaMgano Azraya laIne ApaNe emane evo A savAlano javAba levA mATe ApaNe sAtamA bhaMgano Azraya huM spaSTa javAba ApI zakIzuM ke: levo paDaze. ApaNe emane khoTI AzA ApavA mAgatA nathI, huM chuM "berisTara sAheba udAra che ane avaktavya che arthAt kaMI kahI temane nirAza paNa karavA mAgatA nathI ane 'vadhArAmAM tame mane zuM ( zakAya nahi' eTale berisTara udAra to che ja paNa emano lAbha ADe raste doryo, paristhitinuM spaSTa citra tame ApyuM nahi." Avo ; che caturbhujabhAIne maLaze ke kema te nizcitapaNe kahevAnI sthitimAM Thapako paNa caturbhujabhAI pAsethI sAMbhaLavA mAgatA nathI. eTale huM reM haju ApaNe AvyA nathI. eTale, ApaNo A javAba taddana spaSTa ApaNe temane kahIzuM keche ane vAstavika che. 'berisTara sAheba udAra che, udAra nathI ane avaktavya che. zuM huM have, A caturbhujabhAI sAthe vAtacIta karatAM ApaNane jANavA avaktavya che arthAt kaMI kahI zakAya nahi. A javAbathI berisTara chuM $ maLe che ke teo sAmAnya rIte sukhI kahI zakAya tevI sthitinA che. sAhebanI udAratAnA svacatuSTaya tathA paracatuSTayanI bhinna apekSAo uM ke emanA jaNAvavA mujaba, gharanA sAmAnya kharca puratI Avaka emane tathA e baMnenI ekatra apekSAne lakSyamAM rAkhIne caturbhujabhAIne che huM che; paraMtu emanA putranA kaoNlejamAMnA ucca zikSaNa aMge thatA kharcane ApaNe eka navI ja svataMtra dRSTi ApIe chIe. huM pahoMcI vaLavAmAM emane muzkelI paDe che. A rIte, sAte sAta bhaMganI bhinna bhinna dRSTithI ane bhinna huM A vAtathI, teo "garIba' nathI ema nakkI thaI jAya che. bhinna apekSAo mujabanA je sAta vidhAno-abhiprAyo-ApaNe huM che berisTaranI udAratA sva-kSetranI je apekSA, teo temanI jJAtinA zrI caturbhujabhAIne ApyA te badhAe bhegA maLIne berisTara che huM hovAthI pUrNa thatI hatI te ahIM kAcI paDI jAya che. ane anya cakravartInI udAratA aMgenuM eka AkhuM citra taiyAra karyuM. huM apekSAo to pAchI ubhelI ja che. A saMjogomAM berisTara sAhebanI berisTara cakravartInI udAratA zuM che, zuM nathI, kyAM che, kyAM chuM udAratAno lAbha emane nahi maLe evo nizcita abhiprAya ApaNe nathI, kyAre che, kyAre nathI, eno lAbha maLI zake ema che ke huM anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane teyavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka anedvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekIdvIda , cAhavI ane taryavIra vizarjAka akIedvIda, codavIda anekAMtavAda, syAdavAda ane saMyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane teyavAda vizeSAMka rka anekAMtavIda, cIvAda ane
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha104 * prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, cArvAda ane hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAntavAda, ane nahIM, e lAbha kone maLI zake tema che ane kone na maLI zake, ane have, jenuM khUna thayuM che, e khUna to eka hakIkata che, eka che huM kayA saMyogomAM maLe tathA kayA saMjogomAM na maLe, kyAre maLe ne nizcita hakIkata tarIke e vAta raju karavAmAM AvI che. savAla have huM kyAre na maLe vagere badhI bAjuone samajAvatuM badhI bAjuonuM AropInA bacAvano Ave che. eno bacAva berisTara cakravartInA $ nirUpaNa e sAte bhaMga dvArA maLelA bhinna bhinna javAbo dvArA ane hAthamAM che. emanI sAme phariyAda pakSanA sarakArI vakIla che. teo ka che e badhA javAbonA saravALA dvArA, caturbhujabhAI pAse pragaTa thaI baMne maLIne, sAmasAmA UbhA rahIne, nyAyAdhIza samakSa A kesa huM ke jAya che. A rIte taiyAra thatuM e AkhuMya citra pAchuM yAt' zabdane calAvavAnA che. pakSa taraphathI sAkSIo paNa AvavAnA che. kesa chuM che AdhIna che. e vAta bhUlavAnI nathI; kema ke, e samagra citra paNa daramiyAna, jyurInA sagRhastho paNa hAjara rahevAnA che. che emAM pratyeka aMgopAMganI apekSAne vazavartI che. e citramAM, ekatva nyAya-cukAdo-ApavAnuM kAma nyAyAdhIza sAhebe karavAnuM che. che che ane anekatva e baMne apekSAbhAve rahelA ja che. te pahelAM kyUrIno abhiprAya paNa meLavavAno che. teo sAheba, Si berisTara cakravartInI udAratAne lagatuM A je dRSTAMta ApaNe A kesanI AkhIe kAryavAhI daramiyAna, temanA haMmezanA svabhAva che huM joI gayA. ahIM ApaNe A saptabhaMgInA vyavahAra upayogitA mujaba taTasthatA bhAva dhAraNa karIne besavAnA che. AropIe khUna zuM huM batAvavAnA zubha AzayathI eka pAtranI kalpanA karIne eka citra karyuM che e pUravAra karavA phariyAda pakSa mahenata karaze. AropI nirdoSa chuM * raju karyuM che e bhUlavAnuM nathI. mukhya savAla A rIte vicAra karavAno che e puravAra karavA berisTara cakravartI AkAza-pAtALa eka karaze. ka eTale vastunI bhinna bhinna bAjuone tapAsavAnI Teva pADavAno arthAt, purepurI mahenata karaze. e badhAmAM satya zuM che e vAtano ke che ane e rIte ApaNI tulanAzaktine sApha karavAno tathA majabuta nirNaya karIne niHpakSa cUkAdo ApavAnuM kAma sauthI chelle nyAyAdhIza 9 banAvavAno che. A hetu ahIM barAbara jaLavAyo che e niHzaMka che. sAhebe karavAnuM che. 8. AvI ja rIte, berisTara sAhebanA adAlatI kAmakAjamAM paNa, have ApaNe A kesanI kAryavAhI daramyAna nyAyAdhIza sAheba zuM yAdvAdamAM upayoga lAbhaprada rIte ajamAvI zakAya che. samakSa kevA bhinna bhinna citro rajU thAya che. te joIe. udAharaNa tarIke, eka peDhInA mahetAjInuM khUna thayuM che. e kesamAM (1) phariyAda pakSa taraphathI rajU karavAmAM AveluM tahomatanAmuM re bacAva pakSanA berisTara tarIke A cakravartI sAhebane ApaNe rokIe. vAMcIne eka abhiprAya Ave che ke "AropI gunhegAra che." dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI cAre apekSAo A khUna kesane (2) berisTara cakravartInuM bacAvanAmuM joIne bIjo eka abhiprAya che * lAgu paDe che. Ave che ke "AropI gunhegAra nathI." (1) ugharANI karIne pAchA pharatAM khUna thayuM che. = dravya (3) tahematanAmAnI apekSAe tathA bacAvanAmAnI apekSAe zuM (2) muMbaI zaheramAM dhobItaLAva AgaLa khUna thayuM che. = kSetra taTastha nyAyAdhIza noMdhe che keH "AropI gunhegAra che ane nathI. huM (3) baporanA aDhIthI traNanA gALAmAM khUna thayuM che = kAla (4) A saMyogomAM cukAdo ApavAnuM kAma "avaktavya che, (4) luMTa karavAnA irAdAthI khUna thayuM che. = bhAva cukAdA viSe kaMI kahI zakAya nahi." $ have berisTara cakravartI, AropInA bacAva mATe uparanA saMyogo (5) phariyAda pakSanA sAkSIonI jubAnInoMdhAya che ane berisTara chuM raeN tathA hakIkatone lakSyamAM laIne, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI cakravartI emanI ulaTa tapAsa le che. sAkSIonI jubAnI jotAM reM zuM apekSAo vaDe yukta evo kesa taiyAra kare che. AropI gunhegAra che; paraMtu ulaTa tapAsa jotAM e gunhegAra che (1) khUba AropIe karyuM nathI. = dravya evo cUkAdo ApI zakAya tema nathI. eTale, "AropI gunhegAra chuM (2) AropI dhobItaLAva najIka hato nahi. = kSetra che paNa cukAdA viSe kaMI kahI zakAya nahi.' (3) baporanA 1 thI 3 vAgyA daramyAna AropI borIvalImAM (6) bacAva pakSanA sAkSIonI jubAnI noMdhAya che ane sarakArI che huM hato ane tenA sAkSI purAvA che. = kALa vakIla emanI ulaTa tapAsa kare che. A sAkSIonI jubAnI jotAM huM huM (4) AropI khUna kare tevo mANasa nathI, enI jiMdagImAM AropI gunhegAra nathI; paraMtu ulaTa tapAsa jotAM e gunhegAra huM eNe mAMkaDa ke macchara paNa mAryo nathI. = bhAva nathI evo cUkAdo ApI zakAya tema nathI. eTale, 'AropI gunhegAra che upara darzAvelA baMne catuSTayomAM khUna jenuM thayuM che, te mahetAjI nathI paNa cukAdA viSe kaMI kahevAya nahi." mATe je svacatuSTaya che te AropI mATe parIcaya banI jAya che (7) phariyAda pakSano kesa majabuta rIte raju thayo che, bacAva pakSa che chuM ane AropI mATe je svacatuSTaya che te khUna aMge paracatuSTaya banI taraphathI paNa evI ja rIte AropInA lAbhamAM saMgIna rajuAta thaI che huM jAya che. che. paraMtu jyurIno nirNaya haju AvavAno bAkI che. eTale cukAdA kuM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 pRSTha 105 pAda, svAduvAda ane Apaze. OM viSe haju kaMI chevaTano nirNaya nyAyAdhIza sAhebe karyo nathI. eTale, zailIthI rajU karyo hato. e vAta sAcI, paNa e rIte rajU karavAmAM zuM 'AropI gunegAra che, AropI gunegAra nathI ane cUkAdA viSe emaNe ekAMtika kathana karyuM hota to ene syAdvAdazailI kahI zakAta chuM OM kaMI kahevAya nahi." nahi. evI ja rIte, nAmadAra nyAyAdhIza sAhebe je cukAdo Apyo * A sAte bhinna bhinna dRSTibiMduo nAmadAra nyAyAdhIza samakSa temAM paNa syAdvAdanI paddhati tathA anekAMtavAda aMgenI pUrepUrI noMdhAyA che. rajU thayA che. e sAte bhegA thaIne je eka saLaMga citra samajaNe ghaNo moTo bhAga bhajavyo hato e AkhAya dRSTAMtamAMthI re & rajU kare che te teo sAheba pAse paDeluM che. e dareka abhiprAyane phalita thAya che. zuM bhinna bhinna rIte tathA e sAtene ekaThAM karIne nAmadAra nyAyAdhIza jaina zAstrakAro, anekAntavAda ane svAvAdane eka asAdhAraNa zuM sAheba jyurIne doravaNI Ape che kharA, paNa cUkAdo nathI ApatA. jJAna-tattvavijJAna-gaNyuM che. A eka khUba ja gaMbhIra viSaya che, je 6 huM A vAta samajavA jevI che. potAne je pheMsalo karavAno che, je maLe te badhAnI pAse A viSayanA jJAnane khulluM mUkavAno jaina ; OM cUkAdo ApavAno che te viSe nyAyamUrti agAuthI kazo nirNaya zAstrakAroe niSedha karyo che. temaNe evI zarata mUkI che, ke jemanI ? ke bAMdhI letA nathI. temanuM potAnuM maMtavya-abhiprAya zuM che e to buddhimAM grAhyazakti UMcI kakSAnI hoya, mumukSu bhAve jJAna meLavavA ? pUrIno nirNaya AvyA pachI teo vicAraze ane pachI ja cUkAdo mATe ja A tattva vijJAnane samajavA mAMgatA hoya ane jIvana tathA che jIvananA dhyeya paratve pUrNapaNe jAgrata tathA gaMbhIra hoya tevA viziSTa che zu have jyurInA sad gRhastho eka judA oraDAmAM jaIne e AkhAye koTInA vivekI jijJAsune ja A viSayanuM jJAna ApavuM. 9 kesanI vicAraNA kare che. aMdara aMdara vicAra-vinimaya kare che. anekAMtavAdanA adhyayana ane paThana bAbatamAM jaina tattvavetAo, uM huM berisTara cakravartIe potAno kesa syAdvAda zailIne lakSyamAM rAkhIne sadIothI, A zaratanuM pAlana karatA AvyA che. A jJAna badhAne huM ane sthApita kAyadA kAnunone barAbara samajI-samajAvIne rajU ApavAnI bAbatamAM, A niSedhane kAraNe ja, teo saMkoca nuM che karyo che. kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAo jotAM, AropI nirdoSa anubhavatA rahyA che. AnuM eka pariNAma e AvyuM ke, anya ekAMtika chuM OM ja che evI saMgIna asara jyurInA sahastho upara teo pADI matamatAMtaro jevI prasiddhi A abhuta tattvavijJAnane maLI nathI. $ zakyA che. je sthaLe khUna thayuM te sthaLe AropI hato ja nahi ane je evo dAvo karavAmAM Ave che ke Aje ApaNe buddhivAdanA huM zuM samaye khUna thayuM kahevAmAM Ave che, te samaye te dhobI taLAva para jamAnAmAM jIvIe chIe. jIvananA bhinna bhinna kSetromAM agAu je OM nahi paNa borIvalImAM hato. evA saMgIna ane vizvAsapAtra saMtoSa pravartato hato tenuM sthAna have asaMtoSe lIdhuM che. je jANIe che purAvAo temaNe korTamAM rajU karyA che. A badhuM joIne, pUratI chIe eTalAthI saMtoSa mAnIne besI rahevA AjanuM jagata mAnatuM ? huM vicAraNA karyA pachI, "AropI nirdoSa che evo pheMsalo (Ver- nathI. navuM navuM jANavAnI ane samajavAnI bhUkha have ughaDavA lAgI dict) kyUrI Ape che. e pheMsalo barAbara ane yogya che. evuM, te che. huM pachI pUratI vicAraNA bAda nyAyAdhIza sAhebane lAge che ane svAduvAda siddhAMtane, jijJAsuonA khullA bajAramAM mUkavAno huM che teo "AropI nirdoSa che ane tene choDI mUkavAmAM Ave che.' samaya have pAkavA Avyo che. A siddhAMtano pracAra karavAno, sArA huM evo cUkAdo saMbhaLAve che. pramANamAM ane jorazorathI pracAra kavarAno samaya pAkI gayo che. meM huM AropI chUTI jAya che. berisTara cakravartIne saphaLatA maLe che. A siddhAMtanI samajaNanI AvazyakatA Aje che tevI agAu kyAreya huM syAdvAda paddhatino e vijaya che. paNa nahotI ema kahevAmAM atizayokti nathI. thoDuMka jokhama kheDIne zuM OM A AkhAya kesa daramiyAna ApaNe joyuM ke nyAyAdhIza pote paNa, A upakAraka ane virala tattvajJAnano pracAra have pUrI tAkAtathI che taddana nipakSa, taTastha ane potAnA gaurava aMge pUrNapaNe sajAga thavo joIe. huM rahyA che. syAdvAda siddhAMtanuM saphaLa anusaraNa karavA mATe Avazyaka tattvajJAnanA ucca tathA kaThina kSetrathI mAMDIne, vicAramUlaka hai evA guNo, "madhyastha vRtti, ati nipuNa buddhi ane vivekapurNa bhUmikAthI laIne AcAramUlaka pradeza sudhInI tamAma paristhitiomAM - gAMbhIrya nyAyAdhIza sAhebamAM hatA, eTale ja teo eka nyAyayukta anekAnta tattvajJAnanI samajaNa khUba ja upayogI banI zake tema che. huM che cukAdo ApI zakyA. e guNone syAdvAdanI samajaNa meLavavA vivekapUrvaka A jJAnano upayoga karanArAo mATe, emAM lAbha zuM re mATe jaina tattvavettAoe khAsa Avazyaka gaNyA che. ane kalyANa bharapUra paDyA che. che agAu kahI gayA chIe ke syAdvAda satya ane nyAyano pakSakAra saujanya : "anekAMta syAdvAda' : kuM che. A kesamAM berisTara cakravartIe AropIno bacAva syAdvAda lekhaka : sva. zrI caMdulAla sakaracaMda zAha-"caMdra' anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka kka anekAttavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSuka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka anekaodvAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sTIva pRSTha 106 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 vAda, syAdvAda ane bhAratIya darzanonuM samanvaya tIrthaH anekAMtavAda DaoN. razmi bhedA. ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAdvAda, syAdvavAda ane nayavAda viroSaka 6 anekAttavAda, ane [ DaoN. razmi bhedA jena tatvajJAnanA utsuka abhyAsI che. 'amRta yoganuM, prApti mokSanI' viSaya para zodhaprabaMdha lakhI muMbaI yunivarsiTImAMthI pIeca. DI.nI padavI prApta karI che. prastuta aMkamAM temaNe bhAratIya darzanonI vividhatAmAM kaI rIte anekAntavAda jIvanamAM samanvaya sAdhavAmAM madada karaze e bAbata para lekha lakhyo che. ] jema vedAMtadarzananuM pradhAna aMga advaitavAda che, bauddhadarzananuM siddhAMtono saMgraha jemAM rahelo che evA AgamazAstronuM avagAhana chuM E pradhAna aMga kSaNikavAda che ema jaina darzananuM pradhAna aMga che karatAM jaNAya che ke A darzanamAM vastunA kevaLa eka mAtra dharmanuM zuM 6 anekAMtavAda/syAdvAda. Aje jagatamAM badhA vicArako sAme eka svarUpa batAveluM nathI paraMtu emAM saMbhavita badhA dharmono svIkAra * prazna Ubho thAya che ke vastunuM svarUpa zuM che? ane vastunA AkharI karela che; pachI bhale e paraspara virodhI lAgatA hoya. jaina darzana DhuM svarUpa mATe bhinna bhinna vicArono ArvibhAva thAya che. A jagatamAM pramANe dareka vastu anaMtadharmAtmaka che, anekAntAtmaka che ane e paNa vividha darzana ane AcArazAstrono udgama thAya che tyAre sUkSma ja anekAntavAda che. anekAntavAda eTale vastunuM yathArtha jJAna OM buddhivALA lokonA hRdayamAM prazna thAya che ke kyuM darzana apanAvavA karAvanAra vAda. anekAntavAda e jaina darzananA tattvajJAnanI vizeSatA OM jevuM che? tyAre sarva dArzanikonA taraphathI eka tarapha e samAdhAna che. e jaina darzanano eka svataMtra ane vizeSa siddhAMta che eTaluM ja chuM hovuM joIe ke je sarva vastuono jJAtA hoya ane sarva doSothI nahi paNa jagatanI tattva vicAradhArAmAM anekAntavAda maulika ane ? rahita hoya evA puruSa vizeSa pratipAdita kareluM darzana ane amUlya phALo Ape che. 'sat' vastu (jenuM astitva hoya te) aneka zuM AcArazAstra apanAvavuM joIe, arthAt je darzanamAM tarka-yukti dharmAtmaka che. "sa' eka ane aneka bane che. vaLI te nitya che zuM che ane pramANathI vastusvarUpanuM pratipAdana kareluM hoya ane je darzana temaja anitya che. sAmAnya bhAve che ane vizeSa bhAve paNa tenuM zuM kra para AdhAra rAkhavAvALA AcArazAstramAM batAvela vidhi nipekSa astitva che. te kUTastha che ane pariNAmI paNa che. te dravyarUpe che 5 paraspara avirUddha hovAthI sarva jIvo mATe kalyANasAdhaka thAya che ane paryAyarUpe paNa che. Ama dekhItI rIte paraspara virodhI dharmonuM C (thaI zake che). A bhUmikA para jyAre sarva darzanono abhyAsa dhAma bane che. kAraNa ke A badhA dharmono samanvaya satumAM thaI jAya zuM karIe tyAre khyAla Ave che ke koI jagatanA astitvano asvIkAra che. A ja anekAntavAdano sAra che ane Avo ane kAntavAda jaina 6 kare che to koI enA astitvanuM samarthana kare che. astitvanuM samarthana darzanano sAra che. jaina darzana kyAre paNa ema kahetuM nathI ke bIjA zuM zuM karavAvALAmAM paNa koI darzana ema mAtra cetanAtattvane svIkAre che darzanonA siddhAnta taddana asatya che. temanuM mAnavuM che ke pratyeka huM che to koI mAtra jaDatattvane ja svIkAre che to vaLI koI darzana jaDa (dareka) jainetara darzanano pAyo tarkazuddha che ane tethI ja amuka aMze 6 ane cetana baMne tattvano svIkAra kare che. cetana tattvano svIkAra te darzana grAhya bane che. jainetara darzanonA siddhAMtamAM satnuM ekAMzI zuM hai karavAvALA paNa koI enA bahutvano niSedha kare che to koI enI darzana jovAmAM Ave che, mATe ja e darzano eka bIjA sAthe sahamata chuM anekatAnuM samarthana kare che. A badhA vicAronuM parIkSaNa karIe to thaI zakatAM nathI ane e badhAMno aMtima samanvaya anekAntavAdamAM ke $ khyAla Ave che ke alaga alaga pravaktA vastunA bhinna bhinna thaI jAya che eTale ja anekAMtavAdane sarva darzanonuM 'samanvaya tIrtha' ? huM svarUpamAMthI koI eka svarUpanuM darzana karIne enuM ja pratipAdana karI kahyuM che. { rahyAM che. jyAre sarva darzanonA taththAMzane bhegA karIne pratipAdana ApaNe bhAratIya darzanonA siddhAMtone anekAntavAdanI dRSTithI zuM karIe tyAre ja vastunuM sAcuM svarUpa samajAya che. joIe. 'sat' mATe vedAMtanuM kathana ema che ke "sat' eka advitIya che karma siddhAnta ItyAdi siddhAntonuM ati vistArathI vivecana jaina che. sAMkhyayoga kahe che ke sat padArtho be che-prakRti ane puruSa. ? * darzanamAM upalabdha che ane yukti-tarkathI abAdhita che ane jaina nyAya-vaizeSika mata pramANe mULa sat padArtho e jaDa paramANuo, zuM darzanane pratipAdana karavAvALA tIrthaMkara paramAtmA sarvajJa ane AtmA, kALa, dizA vagere che. eTale sat padArtha mATe vedAMta zuM zuM vItarAga arthAt rAgadveSathI pa2 hatA. emanA dvArA pratipAdita advaitavAda svIkAre che. sAMkhya darzana dvatane mAnya rAkhe che ane nyAya ? anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka - anekAMtavAda, syAdavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane yavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekAttavAda, ane
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 107 mAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda & bahutattvavAdI che. A badhA darzana bIjAno virodha kare che jyAre anitya che. bIjI rIte joIe to zabda pudgala dravyano paryAya che ? huM jaina darzana kahe che ke dareka darzana amuka apekSAe satya che. "sat' ane dravyarUpe pudgala nitya che tethI AdhArabhUta dravyanI apekSAe zuM dravyano artha jo ApaNe ema karIe ke jagatanI sarva ghaTanAonA zabda nitya che. A rIte mImAMsA ane nyAya darzana baMne paraspara huM * mULamAM 'sat' che, to te dRSTie "sat' eka che paNa jAgatika virUddha hovA chatAM baMne aMzataH satya che. eTale jaina darzana pramANe ke { ghaTanAomAM UMDA utarIne joyuM to emAM maulika bhedo dekhAya che zabda paryAya dRSTithI anitya che jyAre dravya dRSTithI nitya che. Ama che jemake jaDa ane cetana. nyAya-vaizeSiko kahe che tema paramANuo, baMne darzanonuM eNe samAdhAna karyuM che. kALa vagere ekabIjAthI svabhAva bhinna che je badhA sat padArtho che. jaina darzanamAM bhagavAna mahAvIre anekAntavAdanI je prarUpaNA aMtima satanI bAbatamAM A traNeya darzanono matabheda e kevaLa karI che tenA mULamAM tatkAlIna dArzanikomAMthI bhagavAna buddhanA che 2 dRSTibheda ja che. niSedhAtmaka dRSTikoNanuM mahattvanuM sthAna che. jIva ane jagata temaja huM paryAyanI bAbatamAM vedAMta kahe che ke dravyanA pariNAmo asat IzvaranA nityatva-aniyatva vize je prazno pUchavAmAM AvatA temane huM E che. paNa nyAya kahe che ke A pariNAmo dravyanI jeTalA ja sat che. buddha avyAkRta kahyA che paraMtu bhagavAna mahAvIre te ja praznonuM ; 8 anekAMtavAda pramANe vedAMta kahe che tema AdhArabhUta dravyanA abhAve samAdhAna anekAntavAdano Azraya laIne karyuM che. bhagavAna buddha dravya pariNAma saMbhavI zake nahi. mATe pariNAma amuka aMze asat samayanA mukhya prazno nIce pramANa hatAche. koIpaNa dravya amuka svarUpe IndriyagrAhya bane che tethI dravyano e 1, lokanI niyatA, anityAta ane sAMtatA, anaMtatAno prazna svarUpa paryAya thayo ane nyAya kahe che tema amuka aMze te sat che 2. jIva zarIranA bheda-abhedano prazna eTale jaina darzana kahe che ke paryAya amuka aMze satya che ane amuka 3. jIvanI nityatA, anityatAno prazna aMze asatya paNa che. jaina darzana pramANe sat padArtha haMmezAM pariNAmI bhagavAna buddha vidhAyaka rUpe koI praznonA uttara ApyA nathI. DuM nitya dravya hoya che. jo te loka ke jIvane nitya kahe to temane upaniSada mAnya zAzvatavAda chuM kAryakAraNavAdanI bAbatamAM paNa nyAya, sAMkhya ane vedAMta svIkAra karavo paDe ane jo te anitya pakSano svIkAra kare to cArvAka chuM huM paraspara virUddha che. sAMkhya mata sat kAryavAda kahevAya che ane enA jevA bhautikavAdIne mAnya ucchedavAdano svIkAra karavo paDe. eTale zuM OM pramANe kAryanI spaSTa utpatti pahelAM, kAraNamAM, pahelethI ja kArya emaNe A praznone avyAkUta gaNAvyA. jyAre bhagavAna mahAvIre haiM raheluM hoya che. jyAre nyAya darzananA asat kAryavAda pramANe kArya te samayanA vAdonA guNadoSonI parIkSA karI je vAdamAM satyatA che uM e taddana navIna ghaTanA che. kAraNamAM pahelethI kArya hotuM ja nathI. hatI te teTalI mAtrAmAM svIkArI badhA vAdono samanvaya karavAno huM huM vedAMta pramANe kAraNa ja sat che ane jene ApaNe pariNAma athavA prayatna karyo. (A ja bhagavAna mahAvIrano anekAntavAda che) 6 kArya kahIe chIe te anirvacanIya che. ahIM jaina darzana kahe che ke bhagavAna buddha je praznonA uttara vividharUpe ApavA nahotA IcchatA che amuka aMze sAMkhya mata paNa sAco che ane amuka aMze nyAya mata te badhA praznonA uttara bhagavAna mahAvIre anekAntavAdano Azraya che paNa sAco che. kArya ane kAraNa baMneno AdhAra dravya che ane e laIne Apyo. baMne dravyanuM judI judI rIte svarUpa batAve che chatAM dravya pote svabhAvathI bhagavAna buddha avyAkata jaNAvelA praznomAMnA prathama cAra-lokanI sata thatuM nathI eTale kAryano spaSTa AvirbhAva dekhAyA pahelA nityatA. aniyatA tathA sAMtatA ane anaMtatAne lagatA che. te che kAraNamAM kArya pUrvavartI raheluM che. have kAryane paryAya dRSTie joIe praznonuM bhagavAna mahAvIre je spaSTIkaraNa karyuM che te bhagavatI sUtramAM che to te eka navIna ghaTanA che ane kAryanA pratyakSa avirbhAva pahelAM aMdaka, parivrAjakanA adhikAramAM Ave che. loka dravyanI apekSAe re huM te nahotuM. paraspara virodhavALA A darzanonA matAMtaronuM samAdhAna sAtta che kAraNa ke te saMkhyAnI apekSAe eka che paraMtu paryAyanI 6 anekAMtavAdathI thaI zake che. apekSAe loka anaMta che kAraNa dravyanA paryAya anaMta che. kALanI ? mImAMsA darzana zabdanI niyatAmAM mAne che. tethI uchuM nyAya dRSTie loka anaMta che eTale ke zAzvata che. kAraNa ke evo koI $ zuM kahe che ke zabdonI utpatti tathA prayoga Akasmika che. zabda ghaTanAo kALa nathI ke jemAM lokanuM astitva na hoya, paraMtu kSetranI dRSTie OM Adi ane aMtavALI hovAthI anitya che. jaina darzana anekAMtavAdathI loka sAnta che kAraNa saMpUrNa kSetramAMthI thoDA bhAgamAM ja loka che. huM baMnenuM samAdhAna kare che. jaina darzana pramANe taiyAyikonuM kahevuM ahIM bhagavAna buddha lokanI sAMtatA ane anaMtatA baMnene avyAkRta re che aMzataH satya che. kAraNa zabda mAnava prayatnathI utpanna thAya che mATe gaNAvyA che. jyAre bhagavAna mahAvIre anekAntavAdathI lokane sAnta zuM anekottavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka " anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka ka anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 1080 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane huM ane anaMta jaNAvyo che. apekSA bhede zAzvata ane yazAzvata kahyo che. dravyanI apekSAe jIva chuM che. e ja pramANe lokanI zAzvatatA, azAzvatatA vize bhagavAna nitya che ane bhAvanI apekSAe anitya che. AmAM zAzvatavAda $ 2 baddha avyAkata kahyuM jyAre jaina darzana kahe che ke loka zAzvata paNa che ane ucchedavAda baMnenA samanvayano prayatna che. cetana jIva dravyano che ane azAzvata paNa. trikALamAM evo ekeya samaya nathI jyAre loka viccheda kyAreya thato nathI e dRSTie jIvane nitya mAnI ! huM koI ne koI rItamAM na hoya tethI te zAzvata che. paraMtu te azAzvata zAzvatavAdano svIkAre che. jyAre jIvanI judI judI avasthAo jevI paNa che kAraNa ke haMmezAM ekarUpa nathI raheto. temAM utsarpiNI ane ke bAlava, pAMDitya vagere asthira che te apekSAe uccheda avasthAno 6 avasarpiNIne lIdhe avanati ane unnati paNa jovAmAM Ave che. paNa svIkAra che. bhagavAna mahAvIre jamAlI sAthenA praznottaramAM che tethI te azAzvata paNa che. jIvanI zAzvatatA ane azAzvatatA vize je spaSTIkaraNa karyuM che je huM jIva ane zarIrano bheda che ke abheda e prazna bhagavAna buddha bha bhagavatI sUtramAM che-traNe kALamAM evo koI samaya nathI jyAre re $ athAkRta kahyo che. cArvAko zarIrane ja AtmA mAnatA jyAre jIva na hoya tethI ja jIvane zAzvata, nitya kahevAmAM Ave che. paraMtu che huM opaniSada AtmAne zarIrathI jIva nAraka maTIne tiryaMca bane che. je ka taddana bhinna mAnatA. jyAre jaina 'prabuddha jIvana'no tiryaMca maTIne manuSya thAya che. Ama hai darzana te baMne matono samanvaya aneka avasthAo dhAraNa kare che. huM karIne AtmAne zarIrathI bhinna DIjhITilAyajhezana yugamAM praveza e apekSAe anitya che tethI jIva chuM zuM paNa kahe che ane abhinna paNa zAzvata ane azAzvata bane che. zuM kahe che. jo AtmAne zarIrathI | zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA A mukhapatrano prAraMbha AvI rIte bhagavAna buddhanA huM zuM taddana jUdo mAnavAmAM Ave to | sana 1929 thI thayo. tyArathI Aja sudhInA aMko badhA avyAkRta praznonuM nirAkaraNa che OM kAryakta karmonuM phaLa tene na | saMsthAnI vebasAITa upara mukavAno prAraMbha thaI gayo bhagavAna mahAvIre vidhimArgano zuM maLavuM joIe ane jo atyaMta che. uparAMta A sarva aMkonI sI.DI. paNa taiyAra thaze. svIkAra karIne anekAntavAdanA huM zuM abhinna mAnavAmAM Ave to Azraye karyuM che. vAcakonA sUcano AvakArya che. che zarIrano dAha thatAM AtmA paNa mokSano mArga atIndriya che. 8 e naSTa thaze jethI paralokano veba sAITa saMpAdaka : temAM upayogI evA AtmA, karma ? huM saMbhava nahi rahe. ahIM paNa jaina zrI hiteza mAyANI - e beno saMbaMdha, e saMbaMdhanA 6 darzane baMne virodhI vAdono 09820347990 hetuo, eno viyoga ane e huM samanvaya karyo ane bheda temaja viyoganA kAraNo e saghaLuM huM che abheda baMne pakSono svIkAra atIndriya jJAnagamya che. tethI che prastutakartA : je karyo. ekAMta bheda ke ekAMta jIvone aneka prakAranI bhrAMtio, raeN chuM abheda mAnavAthI je doSa Ave zrI rohitabhAI mahetA - skUlanAo, saMzayo, viparyayo chuM zuM che te ubhayavAda mAnavAthI 09920308045 utpanna thayA vinA rahetA nathI. A 8i AvatA nathI. jIva ane badhAnuM tarkagamya ane zraddhAgrAhya che zarIrano bheda eTalA mATe mAnavo joIe ke zarIrano nAza thavA nirAkaraNa na thAya tyAM sudhI mumukSu AtmA paNa mokSamArgamAM yogya che huM chatAM paNa AtmA bIjA janmamAM rahe che ane siddhAvasthAmAM azarIrI pragati sAdhI zakato nathI. anekAntavAdathI tenuM buddhigamya ane huM 6 AtmA paNa hoya che. ane abhedatA eTalA mATe ke saMsArI zraddhAgamya nirAkaraNa thaI zake che. eka eka dharmane grahaNa karatA 6 6 avasthAmAM zarIra ane AtmAnuM nIrakSIravat tAdAbhya hoya che. darzanonI truTio enAthI dUra thAya che ane vastunuM sarvadezIya jJAna che kAyA sAthe koI paNa vastuno sparza thatAM AtmAmAM saMvedana thAya prApta thAya che. eTale ja anekAntavAdane "sarva darzanonuM samanvaya che tIrtha" kahyuM che. * * * evI ja rIte jIvanI nityatA ane aniyatAno prazna paNa buddha 23, kAMti mahetA roDa, sanaphlAvara haoNspiTala sAme, juhu skIma, chuM avyAkRtanI koTImAM nAkhyo che. jyAre bhagavAna mahAvIre jIvane vilepArale (vesTa), muMbaI-400 056. hu anekantivIda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAdvavalda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane vayavAda viroSaka anekottavAda, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 109 mAda, svAduvAda ane ahiMsA-anekAMtanA paripekSyamAM [ pArvatI neNazI khIrANI. [ jaina dharma-sAhityanI aneka parIkSAo ApI aneka padavIo pAmanAra pArvatIbena jaina dharmanI zikSaNa saMsthAomAM sUtradhAra sthAne che. teo dhArmika zikSikA che, uparAMta prAcIna hastaprata ukelavAnI vidyAmAM pAraMgata che. prastuta lekhamAM temaNe anekAnta siddhAMtanI carcA ahiMsAnA pariprekSyamAM karI che. ] anekAMtanuM svarUpa : siddhAMta che. jema jema AtmavikAsa thAya ema ahiMsAno vikAsa ruM 8 anaekAMta=anekAMta. annnanahi. arthAt koI paNa vastunuM thavo joIe to ja pUrNa ahiMsAne (arthAt ahiMsAnA badhA pAsAne) hai huM ekAMta svarUpa na mAnavuM tenuM nAma anekAMta. dareka vastunuM enA prApta karI zakAya. ahiMsA mAnavajAtinA UrdhvamukhI virATa ciMtananuM zuM pAsA paratve judI judI rIte jJAna thAya che ane anekAMta kahevAya sarvottama vikAsabiMdu che. laukika ane lokottara baMne prakAranA maMgala che. anekAMta adhyAtmapradhAna saMskRtino sudaDha AdhArastaMbha che, je jIvanano mUlAdhAra ahiMsA che. vyaktithI parivAra, parivArathI huM $ ApaNA vicAronI zuddhi kare che. huM vicAruM chuM e ja satya che evo samAja, samAjathI rASTra ane rASTrathI vizva baMdhutvano je vikAsa OM Agraha vyaktine saphaLatAthI vaMcita rAkhe che. potAnA vicArone ja thayo che athavA thaI rahyo che enA mULamAM ahiMsAnI ja pavitra che sarvesarvA mAnanArano AdhyAtmika vikAsa rUMdhAya che. bhAvanA kAma karI rahI che. mAnava sabhyatAnA Ucca AdarzonuM kharekharUM che che jaina tattvamImAMsAnA anekAMtavAda anusAra pratyeka vastumAM mUlyAMkana ahiMsAnA rUpamAM karI zakAya che. anaMta virodhI yugala eka sAthe rahe che. eka samayamAM eka ja dharma ahiMsAnI vimaladhArA prAMtavAda, bhASAvAda, paMthavAda, 2 abhivyaktino viSaya bane che. satya anaMta che enuM eka dRSTikoNathI saMpradAyavAda vagerenA kSullaka gherAvAmAM kyAreya baMdhAtI nathI tema 8 pratipAdana na thaI zake. e saMdarbhe vinobA bhAvee kahyuM che ke "mANase ja koI vyaktigata dhoraNe paNa vyakata nathI thatI. ahiMsA e to che satyAgrahI (satyanA AgrahI) banatA pahelAM satyAgrAhI banavuM vizvano sarvottama siddhAMta che tathA mAnavatAnuM ujjavala pRSTha che. joIe. satyane grahaNa karyA vagara satyano Agraha rAkhavo e daMbha ahiMsAno arthazuM kahevAya. daMbha game teTalo bhavya hoya to paNa ene satya na ja kahevAya. a + hiMsa. anahi, hiMsa mArI nAkhavuM. hiMsAno abhAva zuM prabhu mahAvIra satyAgrahI hatA. potAnA virodhI vicAramAM paNa =ahiMsA. mana, vacana ane kAyAthI pIDA na karavApaNuM, koI paNa huM che satya hoya to eno Adara karavo joIe evI emanI samajaNa jIvane mana-vacana ane karmathI na dubhavavAnI vRtti. mArAmArI keka zu pUrNa pakva hatI. e samajaNamAMthI ApaNane anekAMtano siddhAMta kApAkApI na karavI, koIno ghAta na karavo, mAnasika rUpathI koInuM re hiM maLyo. anekAMta eTale satyanA svAgata mATe khUlluM mana. anekAMta ahita na vicAravuM. eka vAkyamAM kahevuM hoya to durbhAvano abhAva che huM mAnavIya ekatAno mahAna siddhAMta che. tathA samabhAvano nirvAha. satya anaMta che. enuM eka dRSTikoNathI pratipAdana na thaI zake. jIvAtmA pAse mana, vacana, kAyAnI moTI hATaDI che. e traNethI che e ja rIte pratyeka vastu-vicAra-siddhAMta anaMta dharmAtmaka che enI satata karmavyApAra cAlu che. emAMthI nivRtti meLavIe to hATaDI che vyAkhyA eka dRSTikoNathI na thaI zake. aneka dRSTikoNathI vicAra baMdha thAya ane zAzvata sukha (mokSa) prApta thAya. nivRttinI zarUAta chuM karIe to ja vastunuM vAstavika svarUpa samajI zakAya che. ahiMsAthI thAya che. enA mATe bhagavAne AcAramAM ahiMsA, huM zuM prabhu mahAvIre dharma ane vyavahAranA je siddhAMtonuM pratipAdana vicAramAM anekAMtavAda ane uccAramAM syAdvAdano siddhAMta prarUpyo kuM zuM karyuM che emAMno eka mukhya siddhAMta che "ahiMsA'. mahAvIra svAmIe che. arthAt mananI ahiMsA anekAMtavAda che. vacananI ahiMsA zuM * ahiMsAne sarvocca dhArmika mahattva ApyuM che. "ahiMsA paramodharma." cArvAda che ane kAyAnI ahiMsA eTale koI jIvane na mAravuM e ke huM dharma mATe hiMsA-AcarI zakAya nahIM. dharmanuM rakSaNa ahiMsA dvArA che. tattvane anaMta dRSTikoNathI jovuM te anekAMta ane tenuM sApekSa 6 ja thAya che. emaNe dharmanA traNa lakSaNo batAvyA. ahiMsA, saMyama ane pratipAdana karavuM te syAdvAda. OM tapa. traNeya lakSaNo sAttvika ane vaiyaktika che. enAthI phalita thatuM anekAMtanA dRSTikoNathI ahiMsAnuM svarUpa$ caritra naitika hoya che. bAra vratamAM paNa prathama vrata ahiMsAnuM che. ahiMsAnA mukhyatve be prakAra che. niSedhAtmaka ane vidheyAtmaka. bAkInA badhA vrata ahiMsAne poSavA mATe ja che. Ama ahiMsAnuM niSedhAtmaka ahiMsA4 phalaka vizALa che. niSedhano artha che rokavuM-thavA na devuM. eTale niSedhAtmaka che huM ahiMsAnuM svarUpa ahiMsAno artha che koI prANIno vadha na karavo, mAravuM nahi tathA $ ahiMsA e AtmavikAsanuM sarvathI prathama aMga che. eka vyApaka kaSTa ApavuM nahi. prAyaH karIne A artha ja ahiMsAnA saMdarbhamAM chuM anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSaka 6 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda anekIttavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSAMka - anekadvAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSuka 5 anekottavAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekaodvIda, cAvIda ane nIvAda vizeSaMka F anekadodvIda, codavIda anekAMtavAda, syAdurvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cATvIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cATvIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha110 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane ke pracalita che. e dayAnA mULamAM hiMsA che. mATe evI dayA ahiMsAnI koTimAM na * zuM vidheyAtmaka ahiMsA Ave. vartamAne paNa evA jIvo jovA maLe che. je mAtA-pitA ke zuM vidheya eTale pravRtti. keTalAka prakAranI vizeSa pravRttio karavI anya snehI svajanone emanI saMpatti meLavavA mATe sArI rIte rAkhe, te koInuM kaSTa dUra karavAnI pravRtti karavI te vidheyAtmaka ahiMsA sevA kare paNa jevI saMpatti emanA nAme thaI jAya ke emane rajhaLAnavI $ che. dayA, karUNA, anukaMpA, sevA, prema, maitrI vagere enA svarUpo mUke. evI dayA paNa hiMsAnuM ja pariNAma che. tyAM anubaMdha dayA paNa batAvI che jemAM te jIvane trAsa pamADe, paNa aMtarathI tene huM zuM jema koIne kaSTa ApavuM, mAravuM te hiMsA che. e ja rIte zakti zAtA devA Icche che. jema ke mAtA putrane roga maTADavAnA arthe zuM hovA chatAM pIDitonuM kaSTa dUra na karavuM te paNa hiMsA che. eka kaDavuM auSadha pIvaDAve, paNa aMtarathI tenuM bhaluM Icche che. tene sudhAravA huM mANasa bhUkhathI TaLavaLI rahyo hoya ne ApaNI pAse vadhArAnuM bhojana mATe tADana-tarjana kare. evI ja rIte guru ke pitA kaThora anuzAsana che hoya chatAM enI sudhAnuM nivAraNa na karIe to e paNa hiMsA ja kare, zistano Agraha rAkhe enA mATe kaThora zikSA paNa kare paNa he che. e ja rIte ApaNI pAse kabATa bharIne vastro che paNa koInI aMtarathI to guNa vadhAravA mATe bhaluM ja IcchatA hoya che. emAM huM E TADha uDADavA eka vastra paNa na ApIe athavA to ApaNI pAse hiMsA dekhAtI hoya chatAM paNa pariNAma ahiMsAnA ja che. mATe zuM OM zakti, samaya ne samarthatA che chatAM koI mAMdAnI sevA suzruSA na evI dayAnuM ja pAlana karavAmAM sAra rahelo che. evI dayA mATe huM karIe ke pachI koI ajJAnanA aMdhakAramAM bhaTakato hoya ene TenIsana kahe che ke kind hearts are more than coronets. niSphara ka ApaNA jJAnathI mArgadarzana na ApIe to e badhA hiMsAnA ja hRdayanA bAdazAha karatA dayALu hRdayano kaMgAla mANasa vadhAre huM prakAra che. e vidheyAtmaka ahiMsAthI ja dUra thaI zake che. caDiyAto che. dravya-bhAva baMne rIte dayAnuM pAlana thavuM joIe. evI $ vijaLInA be tAro hoya che. negeTIva ane pojhITIva. te be ja dayAthI ahiMsAnuM zreSTha pAlana thAya che tema ja zreSTha samAjanI re - bhegA thAya tyAre ja vijaLI utpanna thAya che ane prakAza ApI zake racanA thAya che eTale ja kadAca kahevAyuM che ke-kindness is the huM che. tevI ja rIte jIvanamAM niSedhAtmaka (negeTIva) ane vidheyAtmaka golden chain by which society is bound together. (pojhITIva) baMne prakAranI ahiMsAno saMgama thAya tyAre ja ahiMsA ahiMsAnA vividha svarUpochuM tejasvI banI zake che. * mana, vANI ane karma e traNene vizuddha ane pavitra rAkhavA te huM huM hiMsA ke ahiMsA baMnenA pAlana pAchaLa bhAva paNa mahattvano ahiMsA che. zuM hoya che. kayA AzayathI hiMsA ke ahiMsA thaI rahI che e jANavAmAM * zArIrika, mAnasika ane bauddhika dareka pravRttimAM bhAvakriyAnuM * Ave to ja hiMsA ahiMsAnuM ubhayAtmaka svarUpa ja anekAMtavAdane rahevuM te ahiMsA che. $ siddha kare che. * prApta kaSTone samabhAvathI sahana karavA e ahiMsAnuM viziSTa rUpa huM jo jIvaghAtane ekAMta hiMsA mAnIe to yathArthatAno lopa che. zuM thaI jaze. kAraNa ke vizeSa prasaMgamAM jIvaghAta hiMsArUpa nathI paNa * ahiMsA eTale svayaM nirbhaya thavuM ane bIjAone abhayadAna ? $ hotI, jema ke koI apramatta muni, saMpUrNa rUpathI jAgRta hoya, ApavuM. zuM pUrNapaNe jatanAnuM pAlana karatA hoya chatAM koI jIvane bacAvI na * jyAM bhogano tyAga hoya, unmAdano tyAga hoya, Avegano chuM zake, hiMsA thaI jAya to ene hiMsAnI koTImAM mUkavAmAM nathI tyAga hoya tyAM ahiMsA che. chuM AvatI. sAmAnya rIte jIvaghAta hiMsA che ene ahiMsA na manAya * ahiMsA arthAt bAhya AkarSaNathI mukti tathA svano vistAra chuM kuM paNa AvA kAraNamAM ekAMta hiMsA ke ahiMsArUpa na manAya. koI * ahiMsA eTale anyAyI pAse ghuMTaNa TekAvavA ema nahIM paNa huM 6 DaoNkTara oNparezana vakhate vyaktine kaSTa ApI rahyo hoya tyAre anyAyInI IcchA viruddha potAnA AtmAnI badhI zakti lagADIne ke ene hiMsArUpa na manAya. sAmAnyapaNe kaSTa ApavuM bhale ne hiMsAnI anyAyathI mukta thavuM. 6 koTimAM AvatuM hoya. koI baLAtkAra kare ne zIlarakSA mATe sAmano * jenAthI sat, cit ane AnaMdanI anubhUti thAya e ahiMsA che. huM paNa kare tyAM paNa hiMsaka na gaNAya. zAstramAM caNarAjAnI vAta Ave che badhA prANIo pratye AtmIyabhAva arthAt bIjAnA dardane potAnuM che 2 che. yuddha kare che chatAM emane vratadhArI kahyA che. darda mAnavuM te ahiMsA che. OM bhagavatI sUtramAM dharma jAgarikAmAM dayAdharmanI vAta Ave che je ahiMsaka vyaktinI vizeSatAozuM vidheyAtmaka ahiMsA ja che. emAM paNa svarUpadayAnI vAta Ave che. ahiMsaka vyakti dareka paristhitimAM zAMta rahI zake che. enA kuM je te koI jIvane mAravAnA bhAvathI pahelAM te jIvane sArI rIte khavaDAve aMtaHkaraNamAM zItaLatAnI lahero hoya che. huM ane zarIre hRSTapuSTa kare sAra-saMbhALa le e dayA uparathI dekhAvamAtra * ahiMsaka vyakti mAravAnI kSamatA rAkhatI hovA chatAM koIne mAratI zuM che paraMtu pAchaLathI te jIvane mAravAnA pariNAma rahelA hoya che. nathI. anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka pRSTha 111 da, cArvAda ane hu anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 9 anekAMtavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAnaMvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAddhavAda ane vAyavAda viroSaka = anekAntavAda, syAdavAda 6 * jenI dRSTi bAhya bhedone pAra karIne AMtarika samAnatAne jotAM du:kha thAya, ApaNe temanA du:khamAM nimitta na banIe evI che zIkhI jAya te ahiMsaka che. - jIvanazailI apanAvavI tenuM nAma jayaNA, jIvadayAnuM pAlana karavA zuM 8 -ahiMsaka sAcA vIra hoya che je svayaM marIne bIjAnI vRtti badalI mATe jIvone na mAravA e jeTaluM mahattvanuM che eTaluM ja mahattva e kuM OM de che. hRdaya parivartana karI de che. jIvo pratye prema, karUNA, maitrIbhAva keLavavAnuM che. che * ahiMsaka, dveSa, IrSA, krodhAdi, Agraha, apekSA AdithI mukta gRhakArya khUba ja sAvacetIpUrvaka karavuM. verAyelA, DhoLAyelA che hoya che. kaNo-pANI vagerevALI jamInane tarata ja svaccha karI levI jethI huM ahiMsA ane paryAvaraNa jIvotpatti ja na thAya ane saheje hiMsAthI bacI javAya. gharamAM yogya huM A sRSTinI samagra saMpatti sahiyArI che. je koI eka vyakti pramANamAM havA ujAsa Ave to paNa ghara jIvajaMtu mukta raheze. kadAca huM che mATe nathI ja, koI A prAkRtika saMpattino bephAma durUpayoga kare che koI kAraNasara jIvotpatti thaI jAya to sUryAsta saMdhyAkALa samaye chuM enI gerasamajaNa che e geravyAjabI paNa che. vizvanI prAcIna sabhyatA dhUpa karavo. divase dhUpa karavAthI bahAra nIkaLanArA jIvo sUryaprakAza re temaja saMskRtirUpa gaNatA bhArata dezanA divya maharSioe enI sahana na karI zakatA maraNane zaraNa thAya che ke pachI cakalA, kAbara, ke zuM rakSA mATe, pRthvI, pANI, vAyu, agni vagere mATe maMtro banAvIne kAgaDA, kUtarA, bilADAno zikAra banI jAya che. vahelI savAre dhUpa zuM paryAvaraNanA rakSaNanI dIrgha dRSTi khIlavI hatI. jainadarzana pramANe karavAthI khorAka mATe nIkaLelA pakSIo e jIvajaMtunuM bhakSya banAvI huM * to pRthvI vagere sajIva che. cetanavaMta che mATe teno bephAma upayoga de che. rAtre dhUpa karavAthI dekhI zakanArA jIvo aMdhArAmAM na dekhI ka OM karavAthI e jIvonI virAdhanA ke hiMsA thAya che mATe jIvadayAnA zakavAthI bhayabhIta banI jAya temaja garoLI vagerenA bhakSya banavAno re 8 pAlana para bhAra mUkIne A jIvonI rakSA karavA para bhAra mUkayo saMbhAvanA rahe. mATe jIvadayAnA pAlana mATe sUryAstano samaya ja zuM che. jethI paryAvaraNa praduSaNanI samasyA ApoApa dUra thaI jAya zreSTha che. khAlI tapelA vagere uMdhA ja rAkhavA jethI temAM jIvo na - che. sacarAcara vizvanA ApaNe paNa eka aMzamAtra chIe. jema ApaNe bharAya ke karoLiyA jALA na bAMdhe. aLasiyA, sApoLiyA nIkaLe to che jIvavA IcchIe chIe ema badhA jIvavA Icche che. "sabe nIvAvi ene sAvacetIthI upADIne dUra jhADImAM koIno zikAra na thAya e che { Draddheti na marinIhA' koI mRtyune IcchatuM nathI. mATe 'jIvo ane rIte mUkI AvavA. A rIte aneka jhINI jhINI bAbatonuM dhyAna re jIvavA do.' jethI paryAvaraNanI rakSA paNa thaI jaze. e ja paryAvaraNanA rAkhIne ahiMsAnuM pAlana karavuM te jayaNA che. zuM saMdarbhamAM ahiMsA pAlananuM hArda che. Ama samagratayA jotAM khyAla Ave che ke jainadarzane ahiMsAne huM bhAratIya saMskRti ane ahiMsA vyApakatA pradAna karI che. emaNe ahiMsA mAtra, zArIrika ahiMsA zuM bhAratIya saMskRtimAM mAtra bhUkhyA tarasyAne ja anna ApavuM ema ja nahi paNa bauddhika ahiMsAne paNa anivArya mAnI che. anekAMta 5 OM nahi, paNa kIDIone kIDiyArUM, kUtarAne roTalo, kAgaDA, kabUtara, A boddhika ahiMsAnuM ja pratipAdana kare che. jene mUlataH ahiMsAno pheM cakalA vagere pakSIone caNa ApavAmAM AvatuM. AnI pAchaLa eka vaicArika siddhAMta paNa kahI zakAya che. e vaicArika ahiMsAnuM vAcika che OM mahAna tathya samAyeluM hatuM. bIjA jIvone khAIne jIvatA pazu pakSIo rUpa sApekSavAda che. koIpaNa vastunA ekAda dharmane mAnIe, enA zuM $ jyAre temane pUratA pramANamAM nirdoSa khorAka maLI jAya ane enAthI virodhI dharmano svIkAra na karIe to aneka vivAdo janme che ane huM huM dharAI jAya jethI bIjA jIvone khAtA nahi. ema bIjA jIvonI emAMthI hiMsA janme che jyAre anekAMtika dRSTikoNa ke sApekSa huM rakSA thatI ane e jIvone nahi khAvAthI pazu-pakSIonA jIvanamAM dRSTikoNa samanvayane janma Ape che ane samanvaya ahiMsAne. huM paNa ahiMsaka saMskAro pedA thatA jene laIne pazu-pakSIo ahiMsaka eka vaktA je zabda kahe che te zabda eNe kyAre, kyAM, kaI kuM jai rIte jIvatA jIvIne potAnA jIvanane ahiMsAthI anAyAse paristhitimAM zA mATe kahyo, enuM uddezya zuM che vagere biMduo prati $ pariplAvIta banAvI detA. dhyAna na apAya to enA vicAro pratye dharmane apekSApUrvaka grahaNa che jUnA jamAnAmAM pakSIonA mALA mATe gharanI bahAranI divAlamAM karo. kAraNa ke satya sApekSa che. svayaMnI sAthe bIjAne paNa samajavAnI ! bAkorA rAkhavAmAM AvatA jyAM pakSIo surakSita rIte mALA bAMdhIne koziSa karo. e ja bauddhika ahiMsA che je sApekSa dRSTithI phalita thAya rahI zake. che. nirapekSa dRSTikoNa hiMsAne janma Ape che mATe ahiMsAnA huM Aje pazcimanI saMskRtinA AkramaNane kAraNe saMskRtimAM vikRti anekAMtavAdanA svarUpane vikasita karavAnI khUba ja jarUra che. AvI pravezI gaI che. te dUra karIne pharIthI ApaNI mULa saMskRtine jAgrata ja ahiMsA sAmAjika jIvananA pratyeka kSetramAM unnati lAvI de che karavAnI jarUra che. temaja vizvazAMtinI vALA prajvalita karI de che. * jaina saMskRtimAM jayaNA ApaNane zAMti sukha vedanArahita jIvana game che to bIjAne 423, jeThavA nivAsa, 448, bI. Ara. AMbeDakara roDa, zuM huM paNa evuM ja jIvana game che tethI bIjA jIvone ochAmAM ochuM mATuMgA, kiMgsa sarkala,muMbaI-400019. mo. 9869787692 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, cAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, sAddhavAda ane nayavAda vizeSaka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka 9 ane kAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekantivAda, syAdavIda
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1120 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane khristI dharma anekAntavAda saMkalana : DaoN. thomasa paramAra ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAMedvAda, ane [ vidvAna lekhaka DaoN. thomasa paramAra eca. ke. ArTsa koleja tathA bho. je. saMsthA-amadAvAdamAM 34 varSa sevA ApI nivRtta thayA. hAla gujarAtI ane jaina vizvakozamAM kAryarata che. prastuta aMkamAM temaNe bAIbalanA vicArone anekAntavAdanA saMdarbhamAM rajU karyA che. 'prabuddha jIvananA teo niyamita lekhaka che. ]. jaina dharma e ahiMsApradhAna dharma che. satya ane ahiMsA tenA jaNAya ke te vAkyomAM anekAntavAdano paDagho paDyo hoya. 4 re pAyAnA siddhAMto che. vyaktie mana, vacana ane kAyA vaDe hiMsA "navA karAra'mAMnA nIcenA vAkyono abhyAsa karatAM e samajAze. re pta karavI nahi, karAvavI nahi ke tema karanArane anumodana ApavuM 1. tuM tArA bhAInI AMkhamAMnI raja zA mATe jue che ane E nahi. jaina darzananI eka vizeSatA che ke te koI paNa vastune ekAMgI potAnI AMkhamAMno bhAraTiyo kema joto nathI? tArI AMkhamAM huM { rIte na jotAM badhI bAjuethI jue che. A prakAranI vicArapaddhati bhAraTiyo hoya tyAM sudhI tuM tArA bhAIne zI rIte kahIza ke, 'lAva huM ka anekAMtavAdane nAme oLakhAya che. A vicArapaddhati dvArA satyane tArI AMkhamAMnI raja kADhI ApuM?' he dAMbhika, pahelAM potAnI ka ke badhI dizAethI tapAsI zakAya che. keTalAka vidvAno anekAMtane AMkhamAMthI bhAraTiyo kADhI nAkha, to pachI tane tArA bhAInI re huM saMzayavAda tarIke oLakhAve che, paraMtu A vicAra paddhatimAM zaMkAne AMkamAMnI raja kADhatAM barAbara sUjhaze. (mAththI 7,3-5) huM koI sthAna nathI. saMpUrNa jJAna mATe dareka vastune badhI bAjuethI arthAt koIno doSa kADhatAM pahelAM vyaktie sau prathama pote ? - tapAsavAno prayatna che. anekAntanI racanA ahiMsAnA pAyA para potAnAmAM rahela doSa dUra karavo joIe tevo sAmAnya artha A chuM chu ja racAyelI che. anekAnta rUpI bauddhika ahiMsA jenA dvArA vicAronuM vAkyano thAya che. bIjI rIte UMDANathI joIe to anya vyaktinI che raeN vaimanasya, mAlica tathA kAluSya ogaLIne parasparano vicAra-saMgharSa dRSTi arthAt vicArasaraNI ke abhiprAyanI TIkA karatAM pahelAM potAnI reM chuM tathA zuSka vAdavivAda naSTa thaI jAya che. anekAnta manuSyane eka dRSTi ke vicArasaraNI ke abhiprAya tapAsavA jarUrI che. anekAMtavAdanI che huM viziSTa prakAranI dRSTi Ape che. te satyane sarva rIte cakAsIne vaicArika sahiSNutA ahIM sUkSma rIte jotAM jaNAI Ave che. zuM 6 apanAve che. mAnavajIvanane anekAntanI dRSTie jovAthI jIvanamAM 2......potAnA vize rAkhavo ghaTe tenAM karatAM UMco khyAla rAkhavo ? kaM ghaNAM kalezo, saMgharSo ane matabhedonuM zamana thAya che. anekAntavAda nahi, paNa darekane je pramANe ghaTato khyAla rAkhavo. (roma, 12, ka E mANasane svataMtra ciMtana pradAna kare che. te mANasane vicAra-sahiSNu 3) C banAve che. mANasa jyAM sudhI potAnA maMtavya athavA vicArane ja sAmAnya vyavahAramAM vyakti kyAreka potAne anya vyakti karatAM vaLagI rahe che tyAM sudhI tenAmAM bIjAnA dRSTikoNane samajavAnI caDhiyAtI mAne, UMcI mAne ke adakerI mAne che. A caDhiyAtupaNuM ? 3 udAratA AvI zakatI nathI. paMDita sukhalAlajI anekAntavAdanuM dharma, jAti, varga ke dhana-vaibhavanI bAbatamAM paNa hoI zake. 6 zuM mUlyAMkana karatAM kahe che ke, "anekAnta e eka jAtanI vicAra paddhati bauddhikomAM vaicArika UMca-nIcanA khyAla pravartatA hoya che. AvI kuM che. te badhI dizAethI khulluM evuM mAnasacakSu che. mAnavInA sAmAnya vaicArika UMcA-nIcatAno khyAla rAkhavo e vaicArika hiMsAne re chuM vyavahAramAM te ghaNuM ja upayogI bane che. jIvanamAM tenA vaDe aneka vikasAvavAmAM madadarUpa thAya che. anekAntavAda vaicArika ahiMsA para bhAra kuM prakAranA dhArmika ane sAmAjika saMgharSo TALI zakAya che. mUke che e bAbatano dhvani ahIM aMkAyo hoya tema lAge che. $ jaina dharmano A anekAntavAda khristI dharmamAM jovA maLe che 3. bAIbalanA jUnA karAranuM nIcenuM vAkya anekAntavAdano chuM ke kharo? A praznano uttara meLavIe e pahelAM ApaNe e jANavuM paDagho pADatuM hoya tema jaNAya che. zuM jarUrI che ke bhAratI dharmo-hiMdu, bauddha ane jaina dharmanI jema khristI ghaNAM mANaso potAnA abhiprAyothI geraraste dorAI gayA che paNa dharmamAM tattvajJAnanI carcA nathI. khristI dharmamAM bAIbalanA jUnA ane bhrAMtibharyA anumAnoe temanI vicArazaktine gothA khavaDAvyA hai karAramAM payagaMbaranI vANImAM ane navA karAramAM IsunA upadezamAM che. (upadezamALA, 4, 29) mANasa potAnA abhiprAyothI geraraste haiM 8. mAtra pavitra jIvana jIvavAnI saraLa paddhati ane Izvara pratyenI aDaga dorAI zake che ane bhrAMtibharyA anumAnothI temanI vicArazakti $ zraddhAnI bAbatane prAdhAnya ApavAmAM AvyuM che. temAM tattvajJAnanI gothA khAI zake che. AvI paristhitimAM anyanA abhiprAyone huM je koI vicArasaraNInI UMDI carcA nathI. AthI svAbhAvika che ke khristI sAMbhaLavAnI taiyArI rAkhI hoya to A paristhiti UbhI na thaI ? phu dharmamAM anekAntavAda ke tenA jevI koI tAttvika carcA karavAmAM na zake. jo koI vyakti DhAlanI eka bAju joIne ema abhiprAya zuM AvI hoya. Ama chatAM navA karAranA keTalAMka vAkyo vAMcatA ema Ape ke Dhola to mAtra cAMdInI ja che to te satya nathI. DhAlanI bIjI anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sthIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 113 kapAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda OM bAjuno jeNe abhyAsa karyo che te abhiprAya Ape ke DhAla to mAtra ane rASTranA vicArako eka maMca para besIne sahiSNutA ane vairyathI 6 sonAnI ja che to te paNa satya nathI. satya baMne vyaktionA parasparanI vAta sAMbhaLe ane potAno abhiprAya ke dRSTibaMdu parANe zuM OM abhiprAyanI vacce che. baMne sAcA che ane baMne khoTA che. bIjI ThokI besADavAno haThAgraha na rAkhe to sau satyane pAmI zake, zuM rIte kahIe to baMne sAcA nathI ane khoTA paNa nathI. baMneno samanvayanA dvAra khulI zake, sarvodayanI keDI sApha thaI zake, sarvatra abhiprAya potAne geramArge dore che. jo baMnee ekabIjAnA zAMtipUrNa sahaastitva ane sahajIvanano prakAza phelAI zake. abhiprAyane grAhya rAkhyo hota to geramArge na dorata ane satya zuM jANavA maLata ke DhAla aMzataH sonAnI ane azataH cAMdInI che. 23, mahAvIranagara, ela. je. kaoNmarsa kaoNleja pAse, vastrApura, AthI vyaktino potAno abhiprAya tene geramArge dorI zake che. amadAvAda-380015. (mo. 9825384623). thomasa kempisanA "dhI ImiTezana oNpha krAIsTa' (anu. Isune saMdarbha graMtho pagale', naTavaralAla buca, 1967)nI khyAti eTalI badhI che ke nagInadAsa pArekha : saMpUrNa bAIbala khristI samAjamAM pavitra bAIbala pachI vadhAremAM vadhAre vaMcAtuM isudAsa kavelI (anu.) zuM pustaka te che. raskine tene Books for All Time kahIne biradAvyuM * devendra munijI (saMpA.) : dharma ane saMskRti hyuM che. A graMthanA nIcenA vAkyo ane kAntavAdanI vaicArika * AcArya navInacaMdra : bhAratIya dharmo ka sahiSNutAno aNasAra Ape che. * naTavaralAla prabhulAla buca (anu.) : Isune pagale 4. kArya ke vartanamAM vadhu paDatI utAvaLa na karavAmAM ane ApaNAM potAnA vicArone haThAgrahathI na vaLagI rahevAmAM DahApaNa che. (bhAga-1, prakaraNa-5). prabuddha jIvana huM 5. tamArA potAnA vicAro ja satya che evo vadhu paDato vizvAsa (phorma naM. 4, rUla naM. 8) # na rAkho, paNa bIjAnA vicAro dhyAnamAM levA taiyAra raho. (bhAga1 prakaraNa-9). | mAlikI ane te aMgenI mAhitI. che 6. evuM bane ke be vicAramAMno dareka sAro hoya, paNa jyAre buddhi 1. prakAzana sthAna : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, $ cIMdhADe ke paristhiti mAge tyAre paNa bIjA sAthe sahamata na thavuM e 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, muMbaI-400 004. huM abhimAna ane haThAgrahanI nizAnI che. (bhAga-1, prakaraNa-9). kAmacalAu saranAmu : 33, mahammadI mInAra, * 7. tame pote kevA cho te tapAso, ane bIjA vize mata bAMdhavAmAM 14mI khetavADI, muMbaI-400 004. ke sAvadha raho (bhAga-1, prakaraNa-14). 2. prasiddhino krama : mAsika. dara mahinAnI 16mI tArIkhe 4 8. bIjAnuM mUlyAMkana karavAmAM ApaNe ApaNI zakti veDaphIe 3. mudrakanuM nAma : zrImatI puSpAbena caMdrakAMta parIkha { chIe; ApaNe ghaNIvAra galatI ane pApa karI besIe chIe paNa 4. prakAzakanuM nAma : zrImatI puSpAbena caMdrakAMta parIkha zuM ApaNuM potAnuM mUlyAMkana karavAmAM ApaNI je zakti vaparAya che. rASTrIyatA : bhAratIya zuM tenAthI ApaNane lAbha ja thAya che. (bhAga-1, prakaraNa-14). saranAmuM: : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, OM 9. ....matamatAntara ane mAnyatA bhedane pariNAme anekavAra 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, huM mitro ane pADozIo vacce temaja dhArmikavRtti ane bhaktivRttinA muMbaI-400 004. je loko vacce paNa laDAI jhaghaDA janme che (bhAga-1, prakaraNa-14). 5. taMtrI : zrI dhanavaMta tilakarAya zAha ekabIjAnA dRSTibiMdune barAbara samajavuM tenuM nAma ja rASTrIyatA : bhAratIya ke "anekAnta' che. "dhI ImiTezana opha krAIsTa'nA uparokta vAkyo saranAmuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, A arthane pragaTa karatAM jaNAya che. thomasa kempise potAnA 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, zuM vicAronI satyatAnA Agraha-haThAgrahane tilAMjali ApIne muMbaI-400 004. je anyanA vicArone paNa dhyAnamAM levAnI uttama salAha ApI che | 6. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha hai ane Ama karavAmAM ja DahApaNa raheluM hovAnuM jaNAve che. 'mAro ane saranAmu : 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, $ "ja" abhiprAya sAco emAMno "ja' vicAronA zAMta sarovaramAM muMbaI-400 004. * patharo pheMkavAnuM kArya kare che ane tethI je taraMgo utpanna thAya che te huM dhanavaMta tilakarAya zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara jaNAvelI 2 dharma, samAja, rASTra ane vizvamAM laDAI-jhaghaDA tarapha dorI jAya vigato mArI vadhumAM vadhu jANa ane mAnyatA mujaba sAcI che. zuM che; sarvatra azAMtinI lahera phelAI jAya che. vividha dharma, samAja tA. 16-3-2015 | dhanavaMta tilakarAya zAha, taMtrI anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 5 aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeka anekAMdvIda, codavIda
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 114 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 navAda, syAdvAda ane saMgharSanI samApti ane saMvAditAno setu eTale mahAvIra svAmIno anekAMtavAda 1 zrImatI pArUlabena bI. gAMdhI [[ bI.e.mAM suvarNacaMdraka sAthe M.A. karI ujjavaLa zaikSaNika kArakirdI dharAve che. jena dharmanA paNa UMDA abhyAsI che. sAmayikomAM lekho lakhe che ane sAhitya samArohamAM zodha-nibaMdho rajU kare che. patrakAratvanA traNa eNvaoNrDa maLyA che. prastuta lekhamAM temaNe anekAntavAdanA siddhAMtane kAraNe kaI rIte vizvamAM zAMti sthApI zakAya te aMgenI vAta lakhI che. ] prastAvanA: maLyuM che paraMtu ghaNuM jANavAnuM bAkI che. anekAMtavAda siddhAMta che haiM anekAMtavAda e jaina dharmanI AdhArazIlA che. jaina tattvajJAnanI ane e siddhAMtane amalamAM mukavAnI rIti, paddhati ke zailI te huM AkhI ImArata A anekAMtavAdanA siddhAMta para avalaMbita che. syAdvAda che. je saptabhaMgI tarIke paNa oLakhAya che. A mATe anekAMta jaina dharmano prANa che. jaina dharmanI koIpaNa vAta sAduvAdanI prAcIna dRSTAMta che ke sAta aMdhajanoe potAnI hatheLI vaDe sparza cha kasoTI parathI sAMgopAMga UtArIne pachI ja kahevAmAM AvI che. karI hAthIno AkAra jANavAno prayatna karyo tyAre koIkane hAthI huM A ja kAraNe dArzanika sAhityamAM anekAMtavAdane syAdvAdadarzana sUpaDA jevo, to koIne thAMbhalA jevo, to koIne doraDA jevo hai huM paNa kahe che. saMsAramAM jeTalA paNa ekAMtavAdanA AgrahI saMpradAyo lAgyo. potAnI vAta sAbita karavA te aMdaroaMdara jhaghaDavA lAgyA. huM che, teo padArthanA eka aMzane arthAt eka eka guNane pUro padArtha mahAvate temane hAtha vaDe hAthInA dareka aMgano sparza karAvI hAthInA huM che mAne che. tethI teo anya dharmanA loko sAthe laDatA-jhagaDatA rahe AkhA AkArano khyAla Apyo. hAthInA khaMDadarzanane badale che che. potAnI vAtane ekAMtapaNe manAvavA teo ghaNIvAra Akramaka akhaMDadarzana karAvanAra mahAvata te anekAMtavAdanA sthAne che. Ama chuM paNa banI jAya che. vAstavikatA e che ke teo je bAbatane pUrNa AcArapradhAna jaina darzananI AcArazuddhinuM AgavuM sthAna aparigraha. ha huM mAne che te saMpUrNa nathI paNa aMzamAtra che. anekAMta sarvadRSTi darzana jyAre vicArazuddhinuM AgavuM sthAna anekAMtavAda kahI zakAya. zuM $ che. tethI te ekAMtavAdIone samajAve che ke tame kaho cho te eka Ama anekAMtavAda eTale vicAramAM ahiMsA kAraNa ke huM * dRSTikoNathI satya che, badhA dRSTikoNathI nahi. anekAMtavAda eTale virodha pakSanA maMtavyonI AdarapUrvaka vicAraNA * anekAMtavAdano artha : karavI ane potAnA pakSanA maMtavyonI paNa prAmANikapaNe, haiM paNa anekAMtano artha che pratyeka vastuno judA judA dRSTikoNathI vicAra mAdhyasthabhAve, satyanI jijJAsAthI AlocanA karavI ane 4 OM karavo. judA judA dRSTibiMduothI jovuM. koIpaNa vastunA aneka mithyAbhimAnano tyAga karI potAnI bhUla hoya to sudhAravI tathA OM aMta eTale ke guNadharma hoya che. vastunA pratyeka dharmane, guNane, udAratA ane vivekabuddhithI uttama tattvono samanvaya karavo. bhagavAna hai chuM aMtane pUrI rIte tapAsI temAMthI samagrapaNe satya tAravavuM joIe. mahAvIre eTale ja anekAMtavAdane cAritravikAsanA sAdhana tarIke phu * koIpaNa viSaya, vicAra, vastu, paristhiti ItyAdine vadhumAM vadhu paNa apanAvyo. dRSTikoNathI, vadhumAM vadhu vigatothI ane vadhumAM vadhu UMDANathI anekAMtanA keTalAka laukika ane dArzanika dRSTAMta: OM tapAsavA ane temAM dekhAtA paraspara virodhI evA tattvono samanvaya eka phaLane laIe to phaLamAM rUpa che, rasa che, gaMdha che, svAda che, huM rka karIne temAMthI satya tAravavuM te anekAMtavAda. satya eka che paraMtu AkAra che, bhUkha maTADe che, roga dUra karI zake che ane roga pedA ka tenA svarUpa anaMta hoI zake che, e svarUpanuM judI judI apekSAe paNa karI zake che. Ama temAM aneka lakSaNo che chatAM ApaNI buddhi paNa darzana karavuM te anekAMtavAda. sImita hovAthI badhA guNadharmo jANI zakAtAM nathI. tevI ja rIte jai jaina dharmamAM mAtra eka ja dRSTikoNathI padArthanuM avalokana koI eka puruSane laIe to te koIno pati, pitA, putra, bhAI, huM zuM karavAnI paddhatine apUrNa ane apramANika mAnavAmAM AvI che zeTha, nokara, kAkA, mAmA vagere hoI zake. Ama eka ja vyakti 9 huM ane eka ja vastumAM judA judA dRSTikoNathI, judA judA guNonuM ghaNuM badhuM hoI zake. AmAM dareka loko potAnI dRSTie sAcA che paNa huM * AropaNa karavAnI paddhatine pUrNa ane pramANika mAnavAmAM AvI ekAMte mAtra eka ja vyaktinuM svarUpa sAcuM che tema na kahI zakAya. je zuM che. A paddhati te ja anekAMtavAda. anekAMta mATeno pAribhASika have dArzanika dRSTie nityatva ane aniyatva joIe to mATIno 6 OM zabda che syAdvAda. syAd eTale kathaMcita eTale ke keTaluMka jANavA eka ghaDo laIe to AkAranI dRSTie te nAzavaMta che, mATInA mULa 2 anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdvAda ane tayavAda vizeSAMka % anekAMtavAda, syAdvAda ane takavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, spArvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka + anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekantivIda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka F anekottavada, ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 praSTha 115 prAda, svAduvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka F akaodvAda, syAdavAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda je svarUpanI dRSTie laIe to te avinAzI che. tevI rIte jIva dravya che che. jo bhAratanA badhA prAcIna darzanano paricaya karavA jaIe to ja te kyAreya nAsa pAmatuM nathI e dRSTie nitya che. manuSyabhava, eka daLadAra graMtha taiyAra thAya. ahIM vistaraNanA bhaye mAtra pAMca seM nArakIpaNuM vagere tenA paryAya che je anitya che. jIva dravyamAM caitanya mukhya dArzanika vicAradhArA viSe joIzuM. vizvanI vyavasthA je zuM guNa rahelo che. Ama ekanI eka vastumAM paraspara virodhI jevI goThavAyelI che temAM A pAMceya vicAradhArAonuM khUba ja mahattva dekhAtI nityatA ane anityatAnA guNone siddha karanAra siddhAMta raheluM che. paraMtu pAMceya darzanonI vicAradhArAmAM paraspara bhayaMkara che hai ja anekAMtavAda che. saMgharSa che. pratyeka eka-bIjAnA matonuM khaMDana kare che, ane potAnA zuM dArzanika jagatano samrATa anekAMtavAda, ekalAthI ja dareka kArya siddha thaI zake che tevuM mAne che, dAvo kare che. paraMtu haiM 6 vizvavyavasthAmAM aneka samasyAonI mAsTara kI badhAno vyavasthita rIte abhyAsa karIe to khyAla Ave ke ekeyano dAvo 6 huM dArzanika jagatamAM anekAMtavAdanA amara siddhAMtane ghaNo ja sAco nathI. mahAvIradeve A pAMceya vicAradhArAone samajI tenA zuM # mahattvano mAnavAmAM Avyo che. mahAtmA gAMdhI jevA mahApuruSoe viSe ghaNuM vicAryuM che. temaNe darzAvyuM ke badhAne potapotAnI rIte je zuM tenI mukta kaMThe prazaMsA karI che. pAzcAtya vidvAna DaoN. thomasa kahe mahattva che te hakIkata che. paraMtu mAtra ekathI ja kArya thAya che te huM zuM che-anekAMtavAda/syAdvAdano siddhAMta ghaNo ja gaMbhIra che. vastunI mAnavuM bhUlabhareluM che. A vAtane temaNe anekAMtavAdathI huM ka bhinna bhinna sthitione te ghaNI ja spaSTa rIte prakAzita kare che. (samanvayavAdathI-syAdvAdathI-kathaMcitavAdathI-apekSAvAdathI) suMdara $ vartamAne deza-deza vacce , dharma-dharma vacce, jJAti-jAti vacce, sagA- rIte samajAvI che. A mATe pAMceya vicAradhArA viSe thoDuM vistRta re saMbaMdhIo vacce, saMpradAyanI, svArthanI, huMsAtuMsInI, mArA-tArAnI rIte joIzuM. zuM je sUgALavI divAlo UbhI thaI che tene anekAMtavAda dvArA ja 1.kALavAdaH A loko mAne che ke jagatanA sarva padArtho kALanA ? jamInadosta karI zakAya che. kabajAmAM che. kALanuM badhA para Adhipatya che. strIgarbhAdhAna viSe - huM kuTuMba, samAja, deza, rASTra badhA ja samasyAonI bhIMsamAM ribAya vicAra karIe to yogya umaranA strI-puruSanA saMyogathI strI garbha ru OM che tyAre anekAMtavAda ja A badhI samasyAonI mAsTara kI che. A dhAraNa kare che. paraMtu e ja strI vRddha thayA pachI puruSano saMyoga thavA * huM siddhAMta vizvane jaina dharmanuM AgavuM ane anokhuM pradAna che. chatAM garbha dhAraNa karI zakatI nathI. tevI ja rIte garbha amuka samaya zuM AInsTAInano sApekSavAdano siddhAMta A mahora mAre che. garbhamAM rahe to ja vikasaze, bALaka tarIke janma leze, yogya umare je A visaMvAditAmAM saMvAditA ane vaimanasyamAM paNa prema zodhI ApavAnI bolaze, cAlaze vagere. e ja rIte anya jIvasRSTi para paNa kALanI che AgavI ane anokhI dRSTi te anekAMtavAda. anekAMtavAda dvArA sattA che. vanaspatine paNa kALa paripakva thAya tyAre ja aMkura phUTe, huM satyano anubhava pote ja karavAno che. UchIno anubhava satyano zAkhAo thAya, phaLa-phUla Ave. te ja rIte sUrya-caMdra enA samaye ke huM sAkSAtkAra karAvI zake nahi. AthI ja kahI zakAya ke anekAMtavAda Uge-Athame che, Rtu badalAya che, ThaMDI-garamI-varasAda paDe che. zuM huM satya jJAnanI cAvI che. tene jIvanamAM utAravAthI rAga-dveSa ghaTe Ama kALavAdInA mate duniyA AkhI kALa pramANe ja cAle che. je - zuM che, visaMvAda dUra thAya che, kaleza ghaTe che, samabhAva janme che, mitratA kharekhara ekAMte satya nathI. OM vikase che. saMvAda ane zAMti sthapAya che. IrSA, anudAratA, 2. svabhAvavAda: A loko mAne che ke svabhAva pramANe ja badhuM jai chuM sAMpradAyikatA, saMkucitatA vagere anekAMtavAdanI sAme AvatA thAya che. jema ke vanaspatinA hajAro prakAra che paNa darekamAM tenA ke chuM bhayabhIta thaI bhAgI jAya che. vera-jhera maTI jAya che. AthI ja ema svabhAva pramANe rasa pragaTe che. koIne phUla Ave, koIne phaLa Ave, zuM OM paNa kahI zakAya ke vizvamAM jyAre paNa zAMtinuM sAmrAjya prasthApita koIne phaLa-phUla na Ave. pRthvImAM kaThinatA, pANImAM pravAhitA ? thaze tyAre te anekAMtavAdanA amara siddhAMta dvArA ja thaze. Ama ane ThaMDaka tathA agnimAM rahelI USNatA svabhAvagata che. puruSa uM anekAMvAdanA siddhAMtanI sArthakatA vartamAne paNa puravAra thAya che. yuvAna thatAM dADhI-mUcha Uge che te strIne zA mATe nathI UgatA? 8 - have joIe dArzanika jagatanuM samrATatva anekAMtavAda kaI rIte vaMdhyA strIne saMtAnaprApti kema nathI thatI? hatheLImAM vALa zA mATe bhogave che nathI UgatA? lImaDAne goLa ane ghInuM siMcana karo to paNa mITho huM | bhAratamAM dArzanika vicAradhArAno jeTalo vikAsa thayo che teTalo madhura banAvI zakAya? dahIMne valovavAthI ja mAkhaNa nIkaLe che, zuM OM anyatra kyAMya thayo nathI. bhAratavarSa e judA judA darzana ane pANIne valovavAthI nahi. Ama pratyeka vastu potAnA svabhAva pramANe je huM dArzanikonI janmabhUmi che. ahIM bhinna bhinna darzano dvArA bhinna kArya kare che. svabhAvanI sAme kALa, karma, puruSArtha, niyati kazuM bhinna vicAradhArAo koIpaNa prakAranA avarodha vinA phUlIphAlI karI zakatA nathI. anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaMka anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 116 prabuddha jIvana 9 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, cArvAda ane anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekantivIda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka F anekattivAda, huM 3. karmavAda: A eka prabaLa dArzanika vicAradhArA che. karmavAdanuM saMsAramAM thatAM dareka kAryanI pAchaLa pAMce pAMca samavAya rahelA che. he E kahevuM che ke anya tenI sAme tuccha che. saMsAramAM sarvatra karmanuM ekacakrI koI ekathI ja samagra kArya siddha thAya tevuM banI na zake. AthI je huM zuM zAsana che. eka ja mAtAne be bALakomAM eka buddhimAna hoya to vicakSaNa ane buddhimAna manuSyo che te koI eka ja vAdano durAgraha $ 5 bIjo sAva mUrkha ! AvuM zA mATe? baMnenuM vAtAvaraNa sthiti vagere choDIne badhAne sAthe rAkhI kArya kare che. badhAnA samanvaya vagara ke sarakhA hovA chatAM bheda che te karmanA kAraNe che. be vyakti sarakhI saphaLatA saMbhavI ja na zake. bhagavAna mahAvIranI A vAtane dRSTAMta zakti, abhyAsa, sAmAjika staravALA hovA chatAM eka hajAro rUpiyA dvArA samajIe... che kamAI le che jyAre bIjAne be TaMka bhojananA paNa ThekANA nathI. kapaTI, 1. jyAre mALI dvArA koI bIjane ke goTalAne vAvavAmAM Ave haiM huM daMbhI, durjano lahera kare che jyAre saraLa, dharmI, nikhAlasa sajjano badhethI che to temAMthI aMkura phUTe che te teno svabhAva che. paraMtu bIja vAvyA DuM pAchA paDe che. sArA kAryo karanAraduHkhI che jyAre bIjAne trAsa ApanAra pachI tene khAtara-pANI-vADathI rakSaNa karavuM vagere udyama karavo jarUrI ? sukhI che. A badhA karmanA khela che. AthI ja vidvAno kahe che ke dinA vamaLo che. teno kALa pAkaze pachI ja temAMthI aMkura phUTaze, zAkhA nIkaLaze, zuM ti: arthAt karmanI gati ati gahana che. pAMdaDA, phaLa-phUla vagere Avaze. A badhuM karyA pachI jo tenI niyati zuM huM 4. puruSArthavAda: A vicAradhArAvALA kahe che ke puruSArtha haze to ja te bIja phUlI-phAlI vRkSa banaze. jo tenuM AyuSya karma ka vinA duniyAnuM eka paNa kArya saphaLa thaI zakatuM nathI. je kAryo thAya baLavAna nahi hoya to te vRkSa phUlI-phAlI zakaze nahi. re che tenI pAchaLa kartAno puruSArtha rahelo che. kerInI goTalImAM kerI 2. eka jIvAtmA jyAre saMsAra choDI siddhagati prApta kare che ? CE utpanna karavAno svabhAva che paraMtu koThAramAM paDelI goTalImAMthI tenI pAchaLa paNa A pAMce bAbato ghaNI mahattvanI rahelI che. sarvaprathama huM { AMbAnuM jhADa taiyAra thaze kharuM? Aje mAnavIe je kAMI vikAsa saMsArI jIvane laIe to karma dvArA ja te saMsAramAM bhaTakI rahyo che. huM 6 sAdhyo che te tenA puruSArthane AbhArI che. caMdra para mAnavI pahoMcyo karmane jIvathI alaga pADavA mATe kaThina puruSArtha jarUrI bane che. 6 kuM te puruSArthane kAraNe ja. koI bhUkhyA mANasane mIThAIno thALa Ama chatAM je bhavI hoya te ja mokSanI sAdhanA karI zake che; kAraNa huM * sAme mUkIe, baTakuM moDhAmAM ApIe paNa te cAve ane gaLe na te ja teno svabhAva che mATe karI zake che. je jIvano mokSa thavAno che ? $ utAre to bhUkha nahi maTe. e puruSArtha teNe pote ja karavo paDaze. te kevaLIe kevaLajJAnamAM joyeluM che. Ama te tenI niyati che ja kuM che Ama puruSArtha ja mahAna che tema teo mAne che. ane mokSa paNa. jyAre eno samaya pAkaze tyAre ja thaze AthI kALa OM 5. niyativAda: A darzana thoDuM gaMbhIra che. prakRtinA aTala e rIte mahattvano che. niyamone niyati kahe che. niyativAdanI vicAradhArAnuM kahevuM che ke upasaMhAra : huM je kAMI kAryo thAya che te badhAM niyatine AdhIna che. sUrya pUrvamAM uparanA baMne dRSTAMto dvArA e sAbita thAya che ke koIpaNa kAryanI zuM huM Uge che, pazcimamAM kema nahi? kamaLa pANImAM ja Uge che, paththaramAM pAchaLa ghaNI badhI bAbato rahelI che. AthI koI eka ja bAbatane kuM kema nahi? pakSIo AkAzamAM UDe che, pazuo zA mATe nahi? koI eka kArya mATe javAbadAra gaNI zakAya nahi. anekAMtavAda A huM zuM A badhA praznono javAba e che ke prakRtino niyama aTala che, pharI ja bAbatanuM samarthana kare che. samanvaya dvArA saMgharSane TALI, vaimanasyane che ? zake nahi. jo temAM parivartana thAya to saMsAramAM pralaya ja thaI vidArI sAyujya sAdhavuM e vAta ja mahattvanI che. anekAMtavAda dvArA re chuM jAya. duniyAnI samagra vyavasthA khoravAI jAya. AthI ja niyati e zakya bane che tethI ja te zreSTha che, ziramora che. Aje ekAMtavAdane che 6 mahAna che. tenI pAse bIjA badhA siddhAMta tuccha che. koIpaNa vyakti kAraNe cAre bAju saMgharSa-jaDatA-samasyAo-vera-jhera ane jida jovA prakRtinA niyamo viruddha jaI zake nahi. maLe che. jene kAraNe aneka samasyAo sarjAya che. A samasyAonuM ke che bhagavAna mahAvIra prarUpita anekAMtavAdanI sArthakatA tathA siddhi: samAdhAna eTale mahAvIradevano ane kAMtavAda-samanvayavAda- 2 bhagavAna mahAvIre A ekAMtavAdonI saMgharSa samasyAne UMDANathI syAdvAda. tenAthI mAtra koI eka mAnavInuM nahi, cokkasa samAjanuM huM huM samajI-vicArI tenA samAdhAnarUpe anekAMtavAda mUkyo. A vAda nahi paraMtu samagra vizvanuM ane samagra jIvasRSTinuM kalyANa thaI zakaze. 6 huM mujaba AgaLa batAvelI pAMceya vicAradhArA potapotAnI rIte A vAtane Aje nahi to kAle samagra duniyAe svIkAravI ja paDaze. je barAbara che. paraMtu koIpaNa kAryanI pAchaLa eka ja vAra kAma kare che te vAta vAstavikatA nathI. kadAca eka vAdanI mukhyatA hoI zake 'uSA jAgRti', 1, bhaktinagara sosAyaTI, jaina upAzrayanI bAjumAM, hiM arthAtu eka vAdano hisso 80% hoya to bIjA cAra 20% mAM rAjakoTa-360 002. phona : 0281-2222795 huM AvI jatA hoya, paNa eka ja vAra mukhya hoya tevuM banI zake nahi. . mo. : 97256 80885 98244 85410 E-mail : bharatgandhi19@gmail.com. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 117 mAda, svAduvAda ane THE SEEKER'S DIARY - ON ANEKANTVAD anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka anekantivAda, syAdavAda Since the last three months, I have been struggling In January, I was by sheer default made to be a to write on this vast subject of 'Anekantvad.' Sejal decision maker in a close friend's family feud. Default Ben, Dhanvant Bhai all have been exasperated and since I was made judge only because at that moment yet very patient quite unable to comprehend as to when tempers were running high I happened to be "why am I not giving this article on Anekantvad..? present there and I had extremely tender relationship They gave references, examples. explanations on with all the seven members. their attempts at inspiring me, to make me come out the subject was 'Fairness'. The object was 'jewellery with my thoughts.. And I was just plain stuck. Perhaps and the problem was that all of them felt that they Z I felt that I was not qualified to write on a subject this had been short changed. Seven of them deep, this vast, that no matter what I had understood, The mother was in a position of power as she was it was all intellectually and not experiential. I could technically the divider of this jewellery between her superficially explain it to those who were unfamiliar three sons. She was weak and not given to clarity 3 to it but Anekantvad was perhaps not yet a part of due to the overpowering men in her life. A strongly my DNA. It was not yet seeped inside me. The ability opinionated husband and powerful three sons. To e to see 'anek'ant - Many ends or many perspectives make it brief, the story was that during the weddings on the same subject to be able to see the other, or of her two sons in a brief spell of spiritual high, the another's point of view with absolute non judgement. men insisted on no jewelery. They had felt that they In brief; the concept - Anekantvad which is to see had enough. and accept another person's perspective and his point The mother made a slight noise about it, saying it of view and accept that as holding as true as your was not right 'vyavhar' not to make new jewellery for own perspective. the weddings but was disregarded and condemned As we unfold this beautiful beautiful subject, please at her attachment to 'pudgal.' The wives were not know this article is not 'Taatvik' in the sense that given the jewellery at the right time.' A decade passed thinkers, masters, philosophers have spoken far more and prices went up. The age of materialism seeped eloquently on this - I am merely speaking it in a very in the innocence of youth and love and fresh air had Z personal tone and relating it to incidents of our daily been outgrown and the time had come to take stock lives. and pass on to what was to the two wives and some Anadi Sanskar' (previous births karmic baggage) for the third son yet unmarried. Trends had changed. blended with the present birth's logic and environment suddenly what had seemed enough and a lot then combined with experiences and emotions and morals was not so anymore. The division was not done fairly. - all this mixed together and despite these so many The mother was pointed at and both the brothers felt layers to see the world from another's perspective, that they had got the smaller pie. The bottom-line was the per through its endless, contradictory ways - how is it there were seven people here who all were feeling even possible ? miserable inspite of the exchange. What am I talking about? Will try and explain. The mother because she was finally giving away all e This writing about Anekantvad led me into a three her 'stree dhan' to wives who were not satisfied with month journey into observing Reshma while she was it anyway. with another person, while she was reacting to any The wives because they all felt that they had got pleasant, unpleasant event, occurrence and most of lesser or the less prettier piece and as an outsider all while opposite reactions were being addressed. was listening to their seemingly petty discussion, in Let me take you with me through an incident as an my mind judging all of them. example, and then thoughts from the very ordinary Why could not the mother have been strong then to the profound. and put her foot down? anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAdasyAddhavAda ane vayavAda vizeSuka ka anekAttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, cAvIda ane nayavAda vizeSaMka 6 anekantivAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1180 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka ka anekAntarvAda, Why cannot the father come and protect his wife and Acceptance first of Karmic debts. e make the jewellery for all? Acceptance then that Nothing in this world is absolute Why can't the sons who are doing so well for and only - there are different perspectives and one themselves not buy for their wives and protect their has to be able to respect the others perspective, even mom? if you are unable to understand or relate to it at times. e Why cannot the two wives see how the mother in How Liberating would it feel when we in our core belief law's life has panned and ease out on judging her? system really believe that NO ONE or nothing else Why cannot the third son be the hero and say "Mal is to blame that it's just a matter of each one's don't want anything, since anyway I am single, just individual perspective. give away all. How beautiful is this concept. The fundamental core So what is my point? of Jainism is Ahimsa - non violence. When we are In this above glimpse of 'Ghar Ghar ki kahani'. we able to see the other's perspective for what it is and 5 can see that all of us live between idealism, not what it is in comparison to our perspective. pragmaticness and our own desires, sanskars and Comparison leads to conflict and acceptance leads karmic debts. to co-existence. We see the world only through our eyes and our Anekantvad then to me means Forgiveness. expectations and never from anyone else. Forgiveness that naturally stems from Acceptance, Idealistically we would want to give the world to our that is a natural by product of Acceptance. husbands, sons, parents, friends, loved ones and yet Forgiveness first of the self because birth itself means realistically when it comes to it we might be unable that it accumulated the karma in previous lives and to give that one pair of earrings which a sister in law still hung on to the illusion that happiness can be from has also been coveting for. the outside and forgiveness thus then of all others As I experienced life and people, I saw that this whom you have thought could give you pleasure or concept of Anekantvad was only possible to pain because they can't. experience when we were not directly involved, when Anekantvad thus also means Non Judgement. up we were these outsiders of human dramas unfolding, Non Judgement because there is nothing like 'bad' when we were not in the battlefield, but were mere or 'evil' to judge - within another or self.'Not judging 2 observers. anything as 'bad' implies also not judging In the above story saw myself being judamental anything as 'good'! also. Because when you judge and taking sides as to why was the mother in law something as good it instantly also implies existence being weak, and why the daughters in law so needyOT of a bad. It's just that our negative judgment is only and the sons greedy - and all inherantly wonderful hidden. people. so even though I saw 'all' the points of view, How can we sit in the chair of a judge? Our knowledge E I was still not calm enough to be non judgmental and and perspective is so limited that we are unable to see the point of views as they existed from each even sit in the chair of another person - to slip in his person's perspective. Each of them had their shoes and see his point. perspective and no one was right or wrong. Each Non-judgment propels us into that state called bliss - one has their layer of past karma and sanskars which is not that state which is good and joyous' but blended with the factors of this birth and were seeing a state that is beyond the opposites of duality... and reacting due to it. beyond good or bad... beyond painful or So for me Anekantvad in its broadest meaning pleasurable... into the neutrality of all is as it is. means many things - To begin with - Acceptance. Anekantvad then to me means Surrender. 2 Acceptance of duality. Acceptance of people, Surrender not of resignation and giving up but of arms events, situations, things, religions, code of conducts, outstretched, head held high to any and all situations as they are without the layer of good or bad or right [ Continued on Page 121] or wrong. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane it is anekIttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 119 pAda, syAdurvAda ane APPLICATION OF ANEKANTVADA : MULTI DYNAMIC VISION anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda [Dr. (Kum) Utpala Kantilal Mody, Ex-Vice Principal and Professor of Bhavan's Hazarimal Somani College, founder faculty member in Jain Academy and University department of Philosophy. Author of Gujarati book'Jain Gnana Sarita', actively Participated and presented a paper in various state, National and International Seminars.] Anekantavada is the heart of Jaina metaphysicstion of philosophy is not merely an academic pursuit & and Nayavada and Syadvada or Saptabhangi are of reality. It is a way of life. It emphasizes a catholic its main artieries, or to use a happier metaphor, the outlook towards all that we see and experience. bird of anekantavada flies on its two wings of Jainism is realstic and pluralistic. Its philosophy is Nayavada and Syadvada The claim that based on logic and experience. Moksha is the ultianekantvada is the most consistent form of realism mate aim of life. It is realised by the three fold path of lies in the fact Jainism has allowed the Principle of right intuition, right knowledge and right conduct. Right distinction to run its full course until it reaches its knowledge is possible by the right approach to the I logical terminus, the theory of manifoldness of realiity problems of life. Anekanta gives us the right approach and knowledge. to look at the various problems of life. Anekantavada In the theory of the Anekanta nature of reality meets the extreme and presents a view of reality the notion of manifoldness, not merely pre supposes which comprehends the various sides of reality to give the notion of manyness or pluralism, but also con- a synthetic picture of the whole. tains the activistic implication of reciprocity or inter- The anekanta view presents a coherent picture of action among the reals in the universe. the philosophies, pointing out the important truths in A thing has innumerable number of each of them. It looks at the problem from various charscteristics. Every object possesses innumerable points of view. The cardinal principle of the Jaina phipositive and negative characters. It is not possible losophy is its Anekanta which emphasizes that three for us ordinary people to know all of them. We know is not only diversity. Two doctrines result from the only some qualities of somethings. To know all the Anekantavada, Nayavada and Syadvada. Nayavada 5 aspects of thing is to become omniscient. is the analytic method investigating a particular stand si The epistemological and logical theory of the Jain point of factual situation. Syadvada is primarily syne as is called 'Syadvada'. Both Anekantavada and thetic designed to harmonise the different view points & Syadvada are the two aspects of the same teach- derived at by nayavada. ing-realistic and relativistic:pluralism. They are like Every difference in religious and philosophical idethe two sides of the same coin. als, in fact, in all opinions and beliefs may in this light, 5 The logical justification for the formulation of these be uderstood to furnish not a cause for quarrel, but a 5 two methods of nayavada and Syadvada consists welcome step towards the knowledge of the real truth. in the fact that the immense complexity of the rela- Anekantavada requires that all facts and asser& tivistic universe is too baffling for the human mind, tions should be studied in relation to the particular E with its limited range of perceptual and other ca- point of view involved and with reference to the parpacities to penetrate at once, into its full secrets. In ticular time and place. If these differences are clearly the process of grasping the bewildering universe, understood, the differences in principles will vanish analysis or Nayavada, naturally precedes synthe- and with them the bitterness also. Obviously, this is sis, or Syadvada, and the two methods together of the best means of promoting common understand fer an articulated knowledge of the Universe. ing and good will amongst the followers of different Anekanta consists in a many sided approach to faiths. One might say that this is mere common sense the study of problems. Intellectual tolerance is the that the principle is pre-supposed in every system of foundation of this doctrine. It is the Symbolisation of thought. It must, however, be remembered that the the fundamental non-violent attitude. principle if kept in the background is always forgotten It emphasizes the many-sidedness of truth. Re- when needed most, and that common sense, unforality can be looked at from various angles. The func- tunately, is a thing which is most uncommon. anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekaodvAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka anekaodvAda, cAddhavAda ane nayavAda vizeSuka - anekaotvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sya pRSTha 120 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane w Syadvada aims at harmonizing seemingly discor It is a way of thinking. This reconciliatory attitude is a dant doctrines and teaches us toleration as well as panacea for all philosophical and religious conflicts. intellectual freedom. It does not make a man obdu All views must be equally honoured. 5 rate but simple and increases in him the stock of One should never resort to violence and all harmless cheerfulness. diferences and disputes relating to religion, language, Anekanta is attitude of mind whcih would forbid region or other political or economic grievance should e us to take one-sided partisan view of a thing or prob be settled by peaceful and constitutional means. lems. It is a manysided approach to the understand Anekantavada can be used as a technique. TechTing of the problems. One sided and dogmatic ap nique consists in the means used or the mode in proach breeds discontent and hatred and it does which the whole method or a stage of it is to be purnot really give a comprehensive picture of reality. sued. It draws attention to the fact that there are in2 Anekanta is an expression of intellecutual ahimsa. numerable qualities in things and beings that exist, It teaches us to respect other views. We should re and ever so many sides to every question that may alize that we are not the only persons who are right arise. We can talk about or discuss only one of them and that we are not alone. at a time. The seeming differences in statements * What we need today is the spirit of understand vanish when we understand the particular point of i ing and respect for each other in our social and po view. litical life. We are exploiting communal distinctions We have thus seen how a difference, or to be more w from poloticial gains. we are made aware of our dif accurate, a seeming difference of opinion may arise ferences rather than identify views and interests. And between two persons when they are actually speakanekanta attitude will facilitate understanding and ing about two different aspects of the truth. Two men sympathy for each others point of view. Then will pulling a piece of rope in opposite directions; the rope disappear the iron, the bamboo and the dollars cur breakes in two, both the men are sure to fall. If one of tains. Today religious and communal distinations are the two men slackens his hold, not he but the other being politically exploited. Widepsread regional feel man falls. Likewise, the believer in syadvada takes ings, corruption and nepotism have degenerated the no part in disputes, and thereby achieves a victory. very fabric of our society. We have become help Impressed by the rapid striden in science and tech* less spectators in the fierce drama of hatred, averice nology, the mind of the modern man has got mouland violence. Under the garb of ideologies of doubt ded to accept all things by logic and scientific stanful suitability to our society and the concept of com dards. Science has as it were become an obsession mitted social order, we are destroying the very foun with the modern man. dations of social order built with ardeous and pain How can one hope to be happy without peace of ful efforts of great men for centuries. The principle mind? And how can one hope to have mental peace of anekanta, ahimsa should be the solid foundation without Anakantavada? Learn, therefore, first to asof society today. we should seek forgiveness for all similate the philosophy of Anekantavada in life and creatures and we offer friendliness of all. We should you will be astonished to find yourself mentally at have no enemity against any. peace even in the midst of all vicissitudes of life, in The application of this Anekantavada approach fair weather or foul! ( method) or outlook on life or living, is very signifi The practical aspect of the 'Syadvada' Primarily cant whatever may be the philosophical standpoint, lies in the fact that one must always concede to the up unless it has a relevance to life, it does not get, full e significance and value. Because, religion, vision and other point of view without decesion and thus win his philosophy are all meant for the prosperity of the freindship: if this be not possible, one should at least cultivate neutrality. Indeed if only we learn to see othmankind. Whenever there is a clash and conflicts ers through their point of view, mankind would be 5 amongst different groups, harmonising and order could be established by the doctrine of spread the sad results of manifold consists. Needless to say, then, that this Anekantavada' is anekantavada. It is a true real outlook on the life. It w is not the monopoly and privilege of any one. It is a like an antidote a potent pill spiritually which teaches man to think with balance of reason in the light of 5 E balanced, broad, impartial outlook on life. It helps us to decide and resolve conflicts. So it is a model. such comparisons and relativities and ultimately cures anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cIvAda ane tayavAda vizeSAMka 5 anekAMtavAda, cAlvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 121 mAda, svAduvAda ane | nayavAda vizeSAMka anekottavAda, syAdavAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka F anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAdvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane Z him of his helplessness in suffering and canceit in ing, consistent thinking and how to act in certain happiness. circumstances and how to judge between two "Anekantavada' therefore can be called to be a courses of action and select the right course of acSpiritual tonic' which tones both body and mind of tion to proceed further for onward march fo liberathe suffering self. It promises peace of mind and, tion. therefore health of physique also. Pleasure and pain, We are living in a world of chronic conflicts and in good and bad all are our mental attitudes. Heaven constant dread of war. The warring nations forget and hell are first the creation of our mind, before we the dignity and sacredness of human life. Decision experience them externally in life. As the great En- making involves' selecting the best alternative to fulglish poet Shakespeare hath said, "there is nothing fil the given task, or choosing a particular course of good or bad in the world but thinking makes it so" or action to achieve a goal.' Application of Mind in its own place can make a heaven of hell or Anekantavada helps us to understand and think rahell of heaven. They all depend on our angles of tionally, consistently all the aspects of a thing and to looking at the situations. It is up to us to live in con- avoid the religious conflicts as well as biased attistant happiness or in permanent unhappiness on tudes. Application of Anekantavada is a Panacea for this earth. the present communal problems and a key to peace The habit of relative or comparative thinking is and happiness which is of prime importance. Will the the real key to peace and happiness. It served as world adopt it? ** * the key to unlock the doors of wisdom and the soul Vishal Apts, 'H' Bldg., Flat No. 402, 4th floor, Sir M.V means to establish uniformity amidst diversity of Road, Andheri (E), Mumbai -400069. views. Mobile : 8879591079 The value of looking at things from different angles SEEKER'S DIARY - ON ANEKANTVAD both in sceintific investigations and in practical affairs is obvious. It draws upon us the idea that reality (Continued From Page 118 ) is always complex it discourages dogmatism and embracing it with the firm belief that I have created hasty conclusions. In practical matters it nurses a this and have within me the ability to go through it. spirit of justice and guards us against fanaticism. We Stop looking at situations as perpetrated by others are in short, encouraged to respect the feelings and against you to hurt you or cause you misery but to $ we use of others. The Anekantavada thus, is the mas- see them as an echo of your own previous karma z ter key of different religions. which is coming back to you. What utter power. Today the world is entangled in the meshes of Thus... Anekantvad to me is the easiest tool towards ideologies. Each ideology tried to uproot the others, Liberation. Because in its laws, it embraces all, it gives but in the ensuring conflict it is humanity itself, which is being uprooted. In such an environment, the ap can us the technique to see people as they are in their w plication of Anekantavada with its philosophy of rela pure self rather than what our mind projects us to tivity can play a supreme role in bringing harmony see. In its core, it enables contradictions to co-exist, among these conflicting ideologies. If used it as a unity to exist. model, it persuades each side to understand and And yet as I sit here, attached to the body, to the 5 appreciate the point of view of the others and thus people and things and see them as me or mine, I remove discord. It is not a sect or just one more con- know I am a long way off. flicting ideology, it is a way of thinking and conflict Let us all help ourselves and others by simply ing ideology, it is a way of thinking and living. It is a attempting for five minutes after reading this to simply technique to synthesize and harmonize the conflicts see, feel all around you as perfect because t which can be applied in various disciplines and fields. Anekantvad in its ultimate sense is that 'It is all perfect $ It applied as a decision model, its application will ! All fair and all just as it is meant to be. liberate the mind, develop the mind and liberate from false beliefs, dogmas, superstitions, dogmatic atti Reshma Jain. tudes, mis conceptions and so on. Its main aim is to The Narrators develop man's taste, reasoning, mind, rational think Tel: +91 99209 51074 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka buka anekaodvAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaMka 4 anekIedvAda, cAddhavAda ane tarkavAda vizeSaMka 4 anekaotvIda, cIdavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 1220 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 navAda, syAdvAda ane ANEKANTAVADA O Dr. KOKILA HEMCHAND SHAH nkAntavAda, dvivAda ane nayavAda vizeSaka + anekAntavAda, ane "Without whom, even the worldly affairs cannot is permanent in some respect, that is, from the point be carried out I bow to that Anekantavad - the only of view of substance & changing, Z preceptor of the world. Anekantvada is one of the from the point of view of its modes. Syadvada seeks 2 e important doctorines of Jainism. The term to ascertain the meaning of things from all possible Anekantavada may be translated as the doctorine standpoints. Thus in respect of nature of all things, 5 of many sidedress of reality & knowledge. It is rela- the aforesaid predications are to be made. 5 tive pluralism or non-absolutism. It is the oposite of According to Anekantvada there is no contradic- $ Ekantavada-which is looking at the things from one tion in maintaining that a thing can be both permaangle. Anekantavada is based on the realistic char- nent & impermanent. It is based on the real nature of acter of a thing or a substance. Looking at a thing a thing & is not imaginary. Anekantvada is associfrom many points of view is Anekantavada. ated with Nayavada - doctorine of stand points & 5 Jainism is pulralistic realism.Reality is many & it Syadvada -doctorine of relative expression. A Jain has many dimensions. This multi dimensional char- logician Samantabhadra explained the conception of * acter of reality is reflected in Anakantavada. The Anekantavada, by saying that triple characteristics of world is objectively real. There are many reals in origination, decay & permannence belong to the subthe world & each real is complex. So there are dif- stance at one & the same time. From the point of ferent points of view from which it can be looked at view of substance, a thing is permanent while from Take for instance on particualr idividual-the man. the point of view of its modes a thing originates & is 5 5 He can be looked at from different view points. He is destroyed. Thus reality-an object is combination of 5 a husband in relation to wife, father to his son, brother universal & particular, one & many, permanence & to his sisters or brothers, son to his parents etc. Ev- change etc. ery view of his is correct from one angle of vision. Anekantavada is a theory of Reality. It is a theory 5 Thus reality has many aspects in accordance with of knowledge. Apart from its philosophical its relationship to other reals. Anekantavada postu- implecations, Anekantavada has practical applica- E lates relativity of reals. Since a object has many as- tions also. It is useful in all fields of life. It can provide pects, we cannot know complete truth by knowing a platform for inter faith dialogue. It examines differone or the other aspect of it as it reveals only partial ent opinions in objective ways. The results is creation truth. The basic postulates of Anekantavada may be of harmonious atmosphere. Thus in the social & poe stated as follows: litical context it is useful for resolution of conflicts. It (1) Every object has infinite number of qualities. askes us to respects the view-points of others. It may These qualities may be apparently contradictory. be called intellecual non-violence. It is an art of t $ (2) An object cannot be described completely un- Synthestis of different standpoints. It also facilitates less it is studied with respect to all its aspects. understanding at personal & inter-personal level. It (3) Apparently contradictory attributes are noth- can help in bringing the different sects together. Muing but complementary parts of the whole object. tually contradictory views are compatible. All state (4) Every description of an object is a parital truth ments about a thing are relative. This can be illus- 5 only. Hence any statement about it is only condi- trated by story of six-blindmen & the elephant de tional. This is expressed by the doctorine called scribed in Jain text. One blind man describes an elsi syadvada. There is nayavada-The doctorine of ephant as a pillar by touching his leg. The other man standpoints. It is an attempt at comprehending a thing describes it touching different part of it. Likewise each from one particular standpoint. Syadvada is the of them only grasped a partial truth & so each one's method of Synthesising these from different view conception was not the whole truth. If partial truth is w points. Syadvada is the doctorine of assertion of dif- understood as perfect truth, disputes arise. So the ferent possibilities like (1) A thing exists (2) It does implication is that one cannot obtain the whole truth not exists. (3) It exists & it does not exist. (4) It is by knowing only aspect of reality. We need to culti inexpressible (5) It is & is inexpressible (6) It does vate many-sided outlook. This is the message of 3 2 not exist & is inexpressible (7) It is, is not & is inex- Jainsim. It is because of this wonderful philosophy pressible. The meaning of the term Syad' is in some that Jainism occupies an important place among difrespect'. To take an example. ferent systems of philosophy. In the end "Let the Jain E Is soul permanent or changing? The answer is it Religion be victorions. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane ***
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 123 pAda, syAdurvAda ane visara anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda InsTiTyUTa oNpha jainolojInA ceramena zrI nemu caMdarayAe kahyuM IMglenDanA sauthI vizALa jaina derAsaranI pahelIvAra mulAkAte hatuM, 'briTanamAM judAM judAM 30 jeTalAM jaina samAjo mAtra "jaina" paNa padhArelA padhArelA prinsa oNpha velsane "ahiMsA evaoNrDa' benara heThaLa ekatrita thayA che ane InsTiTyUTa oNpha jainolojI InsTiTyUTa oNpha jainolojInA rajatajayaMtI prasaMge IMglenDanA gavarnamenTamAM ane InTarapheItha bAbatomAM emanuM pratinidhitva kare huM posabAramAM AvelA briTananA sauthI moTA jaina derAsaramAM che. Aje ghaNAM dharmanA agraNIo ahIM upasthita che eno amane huM 6 sarvaprathamavAra AvelA prinsa oNpha velsane "spezyala' ahiMsA AnaMda che. amAre mATe yAdagAra banI rahelA A divasane ame zuM meM enivarsarI evorDa enAyata karavAmAM Avyo. sadAya amArI smRtimAM jALavI rAkhIzuM. InsTiTyUTa oNpha jainolojI InsTiTyUTa oNpha jainolojInA caeNramena zrI nemu caMdarayA ane jaina philosophI ane mUlyo vize kalA, saMskRti ane zikSaNanA huM osavALa esosiezananA pramukha rakSita eca. zAhe prinsa oNpha mAdhyamathI jAgRti lAvavA mATe prayAsa kare che. ahiMsA, anukaMpA * velsanuM svAgata karyuM hatuM. e pachI jaina maMdironA zilpazAstranA ane dayA e jainadharmanuM hRdaya che." zu niSNAta zrI arsanA saMgharAjakAe prinsa oNpha velsane A bhavya saMparka: InsTiTyUTa oNpha jainolojI. bI-101, samaya eNpArTamenTa, 8 ane anupama derAsaranA zilpasthApatyanI oLakha ApI hatI. AjhAdI sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380 015 e pachI osavALa esosiezana oNpha yu.ke.nA A prasaMga bhArata. Tel. : 91 79 2676 2082. Fax : 91 79 2676 1091. huM mATe navI sajAvaTa pAmelA esembalI haoNlamAM prinsa oNpha velsa E kumarpalad1 @sancharnet.in/kumarpalad1@gmail.com che A prasaMge jaina samAjanA temaja judA judA dharmanA pratinidhio (2) OM ane harTapharDazAyaranA laoNrDa lephTananTa velvIna heTaphaphilDanA meTara ane jaina dharma-darzananuM Online zikSaNa-DaoN. yogendra pArekha che temanA patnI, harTapharDazAyaranA hAI zerIpha ane mahAnubhAvone maLyA AcAryazrI vAtsalyadIpa surIzvarajIno RNasvIkAra $ hatA. e pachI prinsa oNpha velsane ahiMsA evorDa enAyata karavAmAM gujarAta sarakAra dvArA sthApita DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara huM Avyo hato. A evaoNrDa dara bIjI okTobare mahAtmA gAMdhInA gora, gAvAnA opana yunivarsiTI, gujarAta rAjyanI ekamAtra opana yunivarsiTI janmadivasa nimitte briTananA jaina samAja taraphathI hAusa opha che. baso eMsI jeTalA kendro dvArA rAjyavyApI phelAvo dharAvatI A. huM komansamAM enAyata karavAmAM Ave che ane mAnavajAti, prANIo yunivarsiTInA mAdhyamathI chevADAnA mANasa paNa sthaLa ane samayanA ke paryAvaraNa tarapha anukaMpA dAkhavanArane e ApavAmAM Ave che. baMdhanathI mukta rahIne ghare beThAM zikSaNa meLavI zake che. dUravartI haiM InsTiTyuTa opha jainolojInA 'jenapIDiyA' projekTanA zikSaNa (DisTansa ejyukezana) paddhati dvArA apAtA A zikSaNanA ekjhikyuTiva DAyarekTara DaoN. mehula saMgharAjakAe prinsa oNpha velsanuM lAbhArthI vidyArthIonI saMkhyA vartamAna samayamAM A paddhatinI mahattA OM abhivAdana karatAM kahyuM, 'ghaNAM lAMbA samayathI tame A yuddhagrasta paravAra kare che. vizvamAM AMtarika saMvAda ane zAMti sthApavA mATe prayatnazIla cho. TekanolojIno sadaupayoga karavAthI uccazikSaNa kSetre navA kudaratI paryAvaraNanI jALavaNI ane AvatIkAlanA vizvane vadhu pariNAmo upasatA jAya che. atyAdhunika saMsAdhanothI susajja thaI sAruM banAvavA mATe tame saMkalpabaddha cho ane tene mATe tame aneka rahelI DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTI dvArA avirata ; prayAso karyA che. A ahiMsA evorDa dvArA InTarapheitha saMvAditA sakriyatAnA pariNAma svarUpe navA prayogo thaI rahyA che. OMKAR sAdhavA mATenA ane judA judA dharmo vacce ekatA sAdhavAnA tamArA : (opana meTikSa noleja eDavAnsamenTa risorsa phora empAvaramenTa) prayAsone ame abhivAdana karIe chIe. tamArA zabdo ane kAyo aMtargata vividha vidyAzAkhAmAM prathama tabakkAmAM agiyAra jeTalAM amAre mATe preraka ane protsAhaka banyA che." onalAIna zikSaNa meLavI zakAya tevA navA abhyAsakramo zarU thayA $ che A prasaMge prinsa oNpha velsa emanI aitihAsika mulAkAtanI che. A upakrama anvaye jainadharma-darzanano abhyAsakrama zarU thAya chuM reM smRtirUpe rAkhavAmAM AvelI takatInuM anAvaraNa karyuM hatuM ane evI omakAra-I prakalpanA svapnadRSTA vartamAna kulapatizrI DaoN. je che InsTiTyUTa oNpha jainolojIno graMtha temane arpaNa karavAmAM Avyo manojabhAI sonInI lAgaNI hatI. Adhunika vizvanI samasyAonA hato. briTananI tamAma jaina saMsthAonuM pratinidhitva karatAM nirAkaraNa mATe paMca mahAvrata dhA2ka jainadharmanI anivAryatA sarvavidata anekIttavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekottavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSuka ka anekAMntavAda, syAdavAda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 1240 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 20 mArca 2015 hvAda, syAdvAda ane anekantivAda, syAdvavAda ane tayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka anekantivIda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda viroSaka F anekottavada, ane manuSyathI kAMI zreSTha nathI.' DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara che $ jainadharma-darzananA prastuta namAnuSAt zreSThatara hI kishcit| opana yunivarsiTIe khAsa Devalapa chaM abhyAsakramanA saMyojaka tarIke porTala htpp://omkare.in para che A lakhanAre prakhara abhyAsI mahAbhAratanA suvAkyane caritArtha karavAnuM zreya to A rIte mahAvIrane 1| logaIna thavAthI A paNa che jenadharmAcArya vAtsalyadIpa | ja jAya che. Atmavat sarvabhUteSunI dRSTivALA mahAvIre jagata ane abhyAsakramano lAbha ghare beThAM laI 8 sUrIzvarajIne vinaMtI karI. jIva pratye sAmyadRSTi-samatvavRtti keLavavAno potAnA vartana ane vANIthI zakAya che. vAIbranTa gujarAta- 3 upadeza Apyo. mahAvIranI A sAmyadRSTinA AgrahamAMthI AcArakSetre juM kAMdivalI-muM baI mukAme 2015mAM gAMdhInagara mukAme ahiMsA janmI ane vicArakSetre tenA pariNAma svarUpa anekAntavAda cAturmAsa arthe birAjamAna kulapatizrI DaoN. manojabhAI temane prApta thayo. badhA dhArmika saMpradAya vadhatA ochA aMze ahiMsAnI meM AcAryazrIe yunivarsiTI kakSAe sonIe omakAra-I aMtargata A raeN chuM jainadharma-darzanano abhyAsakrama zIkha ja Ape che to kharA paraMtu mAnava, pazu, vanaspati uparAMta pRthvI, | agiyAra abhyAsakramo khullA chuM pANI, agni vagerenA sUkSma jIvonI hiMsAthI paNa bacavAnI sUkSma $ zarU thAya e mATe rAjIpo vyakta mukAyA. sthaLa-samayanA baMdhanathI ? che karyo ane protsAhaka pratisAda | ahiMsAnI vAta to mahAvIra ane jaina dharma ja vade che.bIjAnI lAgaNI mukta ghare beThAM, vinAmUlya duHkhAya tevA vANI ane vartana e paNa hiMsA ja che. e prakAranA sUkSma Apyo. onalAIna ejyukezana onalAIna ejyukezana sulabha che & mATe viDiyo lekTarsanI jarUra rahe ahiMsAnA ciMtana nA phaLa svarUpe, satya ane anyanuM mana na dubhAya e karAvavAno A prayoga samagra dRSTie nirdoSa ane satyathI yukta sAdvAdanI vastusvarUpane varNavavAnI zuM che. gurudeva cAturmAsa nimitte | bhAratamAM prathama prayoga che. BAOU (kathana zailI mahAvIrane sUjhI AvI. je muMbaI-kAMdivalI (vesTa) mukAme nI A navI pahelane mATe je che birAjamAna hatA. vidyAjagatamAM sArvatrika abhivAdananI lAgaNI janmI che. jainadharma che cAturmAsanI dharmArAdhanAnA atyaMta vyasta kAryo ane kAryakramonI darzananA prasAra mATe mUlyavAna pUravAra thanAra prastuta abhyAsakrama te vacce DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTInA jaina dharma mATe potAnA vidyAtapanI prabhAvanA karavA badala AcAryazrI : zuM darzananA abhyAsakrama mATe khAsa zrotAo samakSa, pUrI zaikSaNika vAtsalyadIpa sUrIzvara pratye yunivarsiTI vatI DAyarekTara DaoN. ravi zuM zuM zistathI vyAkhyAnanuM Ayojana karavAnuM kArya ghaNuM zramazrAdhya hatuM. gora tathA saMyojaka DaoN. yogendra pArekhe AbhAranI lAgaNI vyakta rka lagabhaga cAra dAyakAthI avirata svAdhyAya nimagna AcAryazrI karI hatI. OM vAtsalyadIpa sUrIzvarajIe samagra abhyAsakramanA vyAkhyAno karavAnuM saMparka : 09427903536 / 09725274555 S svIkAryuM te khUba AnaMda pamADe tevI ghaTanA hatI. AcAryazrIe OM cArakopa jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanA TrasTIo zrI paMkajabhAI aham spiriTyuala senTara saMcAlita saurASTra kesarI prAguru chuM 8 bI. jaina, zreyAMsabhAI je. paTTaNI, vipulabhAI gAMdhI Adi samakSa jaina philosophikala enDa liTararI risarca senTara Ayojita zuM vAta karI. kAMdivalI saMghanA hoddedAroe apUrva avasara samajI viziSTa akhila bhAratIya zvetAmbara sthAnakavAsI jaina konpharansa kuM je vyAkhyAna zreNInuM rekorDiMga AyojananI javAbadArI svIkArI. muMbaInA sAmayika "jaina prakAza'nI zatAbdI prasaMge zrI bRhad ja $ kAMdivalI (vesTa) cArakopa saMghamAM ja A vyAkhyAnonuM rekorDiMga muMbaI vardhamAna sthAnakavAsI jaina mahAsaMgha prerita jaina sAhitya zuM thayuM. zrI saMghe samagra upakramano garimApUrNa utsavanI jema mahimA jJAnasatra-12: ka karyo. 21mI sapTembaranA roja zrI durlabha sAgara sUrIzvarajI evorDanA phebruArI 14-15 re jAhera vitaraNa samAraMbhamAM jainadharma-darzananA vyAkhyAnonI DI.vI.DI. saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala enDa lITararI risarca ? DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTI, amadAvAdane arpaNa senTara Ayojita, a. bhA.je. sthAnakavAsI jaina konpharansa muMbaInA hai zuM karavAno kAryakrama thayo. kAryakramamAM yunivarsiTI vatI abhyAsakrama mukhapatra "jainaprakAza'nI zatAbdI prasaMge bRhad muMbaI sthA. jaina ; 6 saMyojaka DaoN. yogendra pArekha upasthita rahyA hatA. "prabuddha jIvananA mahAsaMgha prerita jaina sAhitya jJAnasatra-12 muMbaI-ghATakopara, zuM taMtrI DaoN. dhanavaMta zAha, zrI razmikumAra jhaverI tathA zrImatI reNukAbena pArasadhAma khAte saMpanna thayuM. ja poravAlanI preraka upasthitimAM saMghapramukha zrI paMkajabhAI jene DaoN. kumArapALa desAInA pramukhasthAne yojAyela A jJAnasatranI ? 6 DI.vI.DI. arpaNa karI. (A kAryakramano ahevAla "prabuddha jIvanamAM zarUAta tapasvI pU. rAjamatIbAI ma.sa. dvArA maMgalAcaraNa gAI zuM OM agAu pragaTa thayo che. tethI ahIM vistArathI lakhyuM nathI.) thaI hatI. mahAsaMghanA pramukha ane kaoNnpharansanA TrasTI prANalAla haiM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka % anekantivAda, ane anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIrvAda. mArca 2015 prabuddha jIvana anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka che pRSTha 125 mAda, syAdavAda ane * zeThe A so varSa jUnI saMsthA ane jainaprakAzanI vigato kahI hatI. samApanamAM padmazrI DaoN. kumArapALa desAIe abhyAsapUrNa jJAnasatranA saMyojaka guNavaMta baravALiyAe senTaranI jainazruta zodhapatro rajU karavA badala vidvAnone abhinaMdana ApyA hatA. satramAM E saMzodhananI pravRttino citAra Apyo hato. kula bhAratabharanA vividha kSetromAMthI 47 vidvAno upasthita rahyA huM * DaoN. madhubahena baravALiyAnA gurumahimAnA stavana pachI guNavaMta hatA. E baravALiyA saMpAdita bhAratIya saMskRtimAM guru mahimA graMthanuM kaoNnpharansa vatI AbhAradarzana rajanIbhAI gAMdhIe tathA saMcAlana paNa vimocana khImajIbhAI chADavAe karyuM hatuM. 'jJAnadhArA'nuM vimocana DaoN. gulAba deDhiyAe karyuM hatuM. vyavasthA surezabhAI paMcamIA ane hai rekhAbahena gAMdhI, zrImadjInA kAvya apUrva avasaranI nivRtti prakAzabhAI zAhe saMbhALI hatI. hai 'alaukika upalabdhi'nuM vimocana sI. DI. mahetA ane ilAyacIkumAra $ kevaLI rAsa AdhArita IlA alaMkAranuM vimocana yogezabhAI aAma prabhAkare munizrI puNyavijayajI caMdraka * bAvIzIne haste karavAmAM Avela. DaoN. ramaNIkabhAI manasukhabhAI zAhane arpaNa | kaoNnpharansanA hodedAro dvArA A prasaMge jaina prakAzanA pUrva huM taMtrIo ane vartamAna saMpAdaka ane taMtrIonuM sanmAna karavAmAM prAkRta sAhityanA vidvAna ane prAcIna prAkRta-graMthonuM hastaprato parathI saMzodhana-saMpAdana ane anuvAdana karanAra DaoN. ramaNIkabhAI ke 5 AvyuM hatuM. sanmAnano pratyuttara maNilAla gAlAe Apyo hato. zAhe emanI sArasvata sAdhanAnA phaLa rUpe cAlIsathI vadhAre graMtho chu A prasaMge khAsa upasthita jaina jAgRti senTaranA mukhapatra "jAgRti ane aneka lekho lakhyA che. 1968mAM mukhya viSaya prAkRta ane huM che saMdeza'nA taMtrI ramezabhAI saMghavInuM paNa sanmAna karavAmAM AvyuM gauNa viSaya bhASAvijJAna sAthe anusnAtaka padavI meLavanArA DaoN. huM OM hatuM. pramukhasthAnethI DaoN. kumArapALa desAIe jaina prakAzanA saMdarbhe ramaNIkabhAI zAhe jaina dharmadarzananA prakhara vidvAna paM. becaradAsajInA huM 8i 'sAMprata jaina patrakAratva: mahattva ane paDakAro' para pravacana ApyuM hatuM. mArgadarzana heThaLa '11mI sadInA jainAcArya siddhasenasUri aparanAma che gurumahimA beThakanA adhyakSa Do. niraMjana rAjyagurue saMta sAdhAraNa kavi viracita apabhraMza mahAkAvya vilAsavaikahAnuM raeN * sAhityamAM guru mahimA vize vAta karavA sAthe madhurakaMThe guru mahimAnI saMzodhana, saMpAdana ane adhyayana' e viSaya para pIeca.DI.nI padavI zuM bhajana racanAo prastuta karI hatI. saMcAlana DaoN. nAthAlAla gohila meLavI. lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiramAM prAkRta viSayanA $ che tathA DaoN. abhaya dozIe karyuM hatuM. DaoN. nAthAlAla gohile bhAratanI saMzodhaka-saMpAdaka adhyApakanI kAmagIrI saMbhALatA emaNe jaina che * vividha paraMparAomAM gurumahimAnI vizada chaNAvaTa karI hatI. A jJAnabhaMDAromAM rahelI aneka apabhraMza kRtione prakAzamAM lAvavAnuM che 4 beThakamAM DaoN. praviNabhAI zAha, DaoN. kokilA zAha, DaoN. reNukA kAma karyuM. DaoN. harivallabha bhAyANI sAthe zIlopadezamAlA huM poravAla, DaoN. chAyAbena zAha, DaoN. bhAnubahena satrA, bakula gAMdhI, bAlAvabodhanuM saMpAdana karIne emaNe apabhraMzathI jUnI gujarAtI 6 DaoN. dIkSA sAvalA, rezmA paTela, DaoN. razmi bhedA, kanubhAI zAha, $ DaoN. sureza gAlA, DaoN. nalinI desAI, Do. prIti zAha, phalyunI sudhInA graMthonuM saMpAdana karavAnuM kArya karyuM. $ zAha vigere vidvAnoe pepara prastuta karyA hatA. jhaveracaMda meghANI temanA saMzodhana-adhyayananI sImA prAkRta, saMskRta, apabhraMza, re jUnI gujarAtI-rAjasthAnI sudhI vistarI che. prAcIna prAkRta-apabhraMza re seMTara rAjakoTanA DaoN. abAdAna rohaDiyAe cAraNI sAhitya ane graMthonuM hastaprato parathI saMzodhana-saMpAdana ane anuvAdana temanuM chuM zuM loka sAhityamAM guru mahimA para ciMtanasabhara pravacana ApyuM hatuM. priya kArya rahyuM che. temanI sArasvata sAdhanAnA phaLa rUpe 40 thI vadhu zuM. bIjI beThaka DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanA adhyakSasthAne maLI hatI graMtho ane aneka lekho sAMpaDyA che. ke jenuM saMcAlana DaoN. ratanabahena chADavAe kareluM. DaoN. dhanavaMtabhAIe zrImanI Atmasiddhi zAstranI vicArasRSTi vize vizada chaNAvaTa 'prAkRta vidyAmaMDaLa'nA mAnamaMtrI tarIke temaNe ghaNAM varSa sevAo che ApI hatI. hAla prAkRta TekasTa sosAyaTI jevI AMtararASTrIya prasiddha chuM karI hatI. A beThakamAM jainadarzananA, ucca koTinA graMtho ane tenA saMsthAnA adhyakSa che. AvA nakhazikha vidvattAne varelA ramaNIkabhAIne je sarjakonI vicArasRSTi aMge hiMmatabhAI gAMdhI, DaoN. chAyA zAha, A pUrve amadAvAdanI saMzodhana saMsthA saMbodhi saMsthAna taraphathI $ cetana zAha, khImajIbhAI chADavA, DaoN. pArvatIbahena khIrANI, DaoN. bahumAnapUrvaka "saMbodhi puraskAra" ane jaina vizvabhAratI yunivarsiTI, je 6 ketakI zAha, DaoN. pravINa zAha, rameza gAMdhI, dhanalsamIbahena badANI, lADanU (rAjasthAna) taraphathI I. sa. 2002-2003no 'jaina Agama * DaoN. utpalA modI, DaoN. gulAba deDhiyA, jitendra kAmadAra vi. vidvAnoe manISI puraskAra prApta thayo che. zuM pepara prastuta karyA hatA. paMkaja jene vIracaMda rAghavajI gAMdhI vize * * * huM potAnA saMzodhano rajU karyA hatA. anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane ane nayavAda vizeSAMka F anekodvAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka rka anekAntavAda, svAsvAda anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka 6 anekavitavAda, syAddhavAda anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 5 anedvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekIdvIda , cAhavI ane taryavIra vizeSaMka 6 anekIedvoda, codavIda
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1260 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAnanI yAdI saMbaddha ane apekSita mAnasazAstranA vidvAna pro. viliyama jemsa temanA Principles of Psychology nAmanA graMthamAM lakhe che ke ApaNI aneka duniyA che. sAdhAraNa mANasane zuM A badhI duniyAonuM asaMbaddha ane anapekSitarUpamAM jJAna thAya che. sAco tattvavettA to e che ke je A badhI duniyAone ekabIjAthI saMbaddha ane apekSitarUpa jANe che. hu anekantivAda, spIdvavAda ane teyavAda vizeSAMka F anekantivalda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane saMyavAda vizeSaka 4 anekAntavAda, ane prabuddha jIvana nIdhi phaMDa bhAnu ceriTI TrasTa 80,000 phorama opha jaina InTeleksayala 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo haste: aMjanA razmikumAra jhaverI 5,000 kula rakama 10,000 mulacaMda karamacaMda zeTha paryuSaNa vyAkhyAnamALA 90,000 kula rakama 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo - dIpacaMda TI. zAha pustaka prakAzana 5,000 kula rakama 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo vizvamaMgalama anerA 4 5,000 kula 2kama 5,00,000 caMdrAbena piyuSabhAI koThArI jamanAdAsa hothIbhAI mahetA anAja rAhata kaMDa 2,00,000 zrI bipinacaMdra jaina 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha- 7,00,000 kula rakama zikAgo saMgha jIvaMta rsabhya 5,000 mohanalAla becaradAsa mahetA 5,000 zrI bakula naMdalAla gAMdhI (jyoti AIskrIma) 5,000 kula rakama 2,500 maNibena lakSmIcaMda mahetA saMgha jatarala phaMDa smaraNArthe : kamaLAbena mahetA 3785 manahara ane muktA pArekha 2,500 puSpAbena mahendra mahetA (yuesa.e.) 15,000 kula rakama 3,785 kula rakama kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa 5,000 mitAbena narendrabhAI zAha-zikAgo A vizeSAMkanI 5,000 sonala koThArI haste ramAbena mahetA chUTaka nakalanI che 10,000 kula rakama kiMmata rUA. 60/ | sudhAro. | 'prabuddha jIvana' phebruArI aMkamAM pAnA naM. 78 para rU. 3,00,000 (traNa lAkha) prasana chuM ena. ToliyA 'prabuddha jIvana" korpasa phaMDa mATe zaratacukathI lakhAyA che. temanuM amUlya dAna rUA, 3,00,000 vArSika paryuSaNa vyAkhyAnamALA mATe Apela che anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane paMthe paMthe pAtheya... | dhyeya tathA e dhyeye pahoMcavAno mArga ApaNe nakkI anaMta AnaMdanA ApaNe bhokatA banI zakIzuM. karIe, to jIvana eka jhaMjhaTa samuM nahi, paNa, A AnaMdamAMye sva ane paranuM kalyANa karavAnI (anusaMdhAna pRSaTha chellAnuM cAlu) | paramaAnaMda, pramodakArI, naMdanavana samuM banI jaze. udAtta bhAvanA ja ApaNane jovA maLaze. saMsArane asAra mAnavo ane tenI A rIte ApaNA jIvanane ghaDavAmAM 'syAdvAda' syAdvAda sivAya AvI parama kalyANaka hai zuM sAthosAtha, ApaNI cAre tarapha je sAra paDelo ApaNane khUba khUba madada karI zake tema che. e paristhitinuM sarjana kadI paNa thaI zakaze nahi. huM ja che, tene grahaNa karatA rahIne masta jIvana zabdano je AtmA che, "syAt' te ApaNA anyAya ke anItine sahana karI levAnuM ke je 6 jIvavuM; enA jevo utkRSTa mArga, saMsArI jIvananI, ApaNI zaktinI tema ja calAvI levAnuM syAdvAda ApaNane zIkhavato ? 4 AtmAo mATe, bIjo eka paNa nathI. yogyayogyatAnI maryAdAnI badhI bAjuonuM bhAna nathI. jyAM jarUra paDe tyAM laDI levAnI e che "syAdvAda', ApaNane A saMsAramAM paDelA karAve che ane kramazaH AgaLa vadhavAno yogya mArga ApaNane nA pADato nathI. paNa, AvA meM 0 asAra ane sAra e baMnenuM yathArtha darzana karAve ApaNane bAtave che. A zakti "syAdvAda'mAM saMyogomAM, jene ApaNe anyAya ane anIti 2 mAnIe chIe, te kharekhara anyAya athavA ja zuM ApaNA dhyeyane ApaNI pAtratA puratuM "syAdvAda' siddhAMtane anusarIne jema jema anIti che, ke pachI ApaNA vArtha ane mohane 6 maryAdita rAkhI. ApaNe ene pacAvatA jaIe, tema tema, sukha kAraNe ApaNane evuM ayathArtha dekhAya che, e che che. bIjuM, ApaNI yogyatAne vadhAravA mATe ane duHkha e baMne prakAranA paraspara virodhI vAtanI spaSTa AvazyakatA ubhI thaze, tyAre e meM zuM ApaNe prayatnazIla banIe. pAtratAmAM jema saMvedano upara ApaNo potAno kAbu Avato laDI levAnI nyAyapUrvakanI, buddhipUrvakanI ane huM jema vadhAro thato jAya, tema tema, ApaNA jaze. samatA, samabhAva ane sahiSNutAbhAva samabhAvayukta paddhati paNa ApaNane syAdvAda che 2 dhyeyano vistAra ApaNe karatA jaIe. A ApameLe ApaNAmAM pragaTa thatAM jaze. kSaNika ja batAvaze. e mArge ApaNA mATe saphaLatA ; zuM paddhatinuM avalaMbana laIne, ApaNA jIvananuM sukhadu:khanI pakaDamAMthI dhIme dhIme mukta thaIne ane vijaya nizcita banaze. * * * anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane vayavAda viroSaka 6 anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda viroSaka F anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 127 mAda, syAdrvAda ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArtha 80 mI vRSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekIttavAda, syAddhavAda ane vayavIda vizeSAMka ka anekAdvAda, syAdavAda A vyAkhyAnamALAnA badhAM vyAkhyAno ane bhakti saMgIta Apa saMsthAnI veba sAITa upara sAMbhaLI zakazo. Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email : shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 (tA. 2 oNgasTa 2014thI tA. 29 oNgasTa 2014) (phebruArI 2015nA aMkathI AgaLa) apamAnajanaka rIte vAta karIe to teno koI artha nathI. saMvara je vyAkhyAna-agiyAra: 27 oNgasTa eka sTezana che. temAM jaina dharmano sAra che paraMtu ApaNe tenuM ochuM che viSaya: zraddho, jJAna, ane sarya jJAna sAMbhaLIe chIe. jJAnanA mArgamAM Avo to karmanirjarA thaze. $ vyAkhyAtA : zrI vallabhabhAI bhaMzILI ApaNane lAge ke karmanirjarA thaI, karmo kharI paDyA, paNa A bhramaNA che. bhagavAne kahyuM che ke saMvarane sAdhaze eTalI kramanirjarA thaze ke bhagavAna mahAvIre eka paNa kSaNa gAphelA tamane mokSa maLaze. paheluM sTezana zraddhA che. bALakane mA upara zraddhA huM nahIM rahevAno upadeza 38 vAra Apyo che che. tenA khoLAmAM te salAmata che evI bALakanI zraddhA che. bALaka [ zrI vallabhabhAI bhaNazALImAM dharma, sarasvatI ane lakSmIno paDI jAya tyAre mA AMgaLI pakaDIne Ubho kare tyAre bALakanuM raDavuM triveNI saMgama che. teo sAdhucarita pitAnA putra che. teo baMdha thAya che. bALaka zALAmAM jAya tyAre te mAtAne kahe che tuM vipazyanAnA pUrepUrA sAdhaka che. A vyAkhyAnamAM vallabhabhAI bahAra besI rahe. A prakAre zraddhA TakI gaI. tyArapachI jJAnanuM sTezana bhaNazALIe bhavacakranI vAta karI che. temAM saMvara, karmanirjarA ane Ave che. jIvanamAM koI gAIDa ke mArgadarzaka nathI. ApaNe pote che navA karma Ave nahIM tenI vAta vyAkhyAnamAM che. ] AgaLa vadhavAnuM che. pote vAMcIne pote samajavAnuM hoya che. tyArapachI chuM vallabhabhAI bhaNazALIe 'zraddhA, jJAna ane samyakajJAna vize samyakajJAnanuM sTezana che. te potAnA anubhavanuM jJAna che. je ApaNe jaNAvyuM che ke paryuSaNa eTale mAnavajanmanuM mUlya oLakhavuM. paryuSaNa jJAnathI jANIe temAM zraddhA hoya te zraddhA che. temAM satarkatA huM eTale pare ke UMDANa sudhI mukti ane zuddhine zodhavA. tene kinAre (elarTanesa) madada kare che. bhagavAna mahAvIre 38 vAra ekapaNa che ke uparachallI rIte zodhIe to te pUratuM nathI. kabIre dohAmAM gAyuM kSaNa gAphela nahIM rahevAno upadeza gautamane Apyo che. AsavanI zuM ka che ke ApaNI sthiti ghaMTInA be paDanI vaccenA dANA jevI che. nadInuM vaheNa eTaluM joradAra che. temAM tuM taNAI jaIza. tenA mATe $ ghaMTInA paDanI vacce pratyeka dANAno vAro eka pachI eka Ave che. vrata kare, ane pratikramaNa kare. niyama che. paNa elarTanesa nathI to huM temAM koI bacatuM nathI. mahApuruSo te cakkImAMthI chUTavAno vicAra teno artha nathI. niyama pratye joDANa (pezana) hoya to kaSAya Ave. zuM kare che, rasto zodhe che. eka cakra janmamRtyumAM laI jAya che. jagatamAM jJAnIo kahe che ke joDANa che te kaSAya che. kaSAya chUTe eTale huM be tattva jIva ane ajIva che. ajIva pAse samaya, avakAza, gati mukti maLe. chellI vAta che sAcI samaja. teno artha samyakajJAna. zuM che. jIvano svabhAva rUpa, gaMdha, zraddhA ane vizvAsa vigere che. jIva bhagavAne kahyuM che ke duniyA to satata cAlyA kare che. tamane tattva, huM meM potAnAmAM zraddhA jagADe che. jagatamAM sArI vAta hoya to te vadhAre sTezana ke jIva ajIvanI sIdhI samaja nathI to nahIM cAle. nAnI haiM chuM mAge che. je kharAba lAge tenAthI bhAge che. je vastu joIe che nAnI vAto karI laIe paNa te lAMbuM nahIM cAle. tamane UMDI samaja kuM tenA mATe te bIjo janma le che. ApaNe tene rAgadveSa kahIe chIe. nathI ane potAnA svabhAvanI samaja nathI to te nahIM cAle. eka tenuM kAraNa moha che. A jagatamAM badhuM ja ekadhAruM cAle che. temAMthI sTezana guNasthAnaka che. saMsAramAM sukha lAgatuM hatuM ane vrata karavA bahAra nIkaLavuM kevI rIte ? manuSya sukha ane icchA pAchaLa bhAge lAgyA. amArI ALasa ghaTI gaI. upavAsa karavAthI nirjarA thAya che. ApaNe satyane jANavAnuM che. bhagavAne kahyuM ke dAna, puNya ane e vAta sAcI che. nirjarAnA keTalAka jokhama che. saMvarane choDI jai che tapano mArga sAro che paNa tenAthI ApaNe pharI cakkImAM eTale ke nirjarAnA mArge jaIe tyAre zuM thAya? karmano samUha ekaTho thayo OM janmamRtyunA cakkaramAM Avaze. potAnI aMdara 'jAva' e sAro dharma te kalpanA che. ApaNane kevaLajJAna prApta thayuM nathI tethI tenI zuM TaeN che. mahAvIra bhagavAna mAtAnI jema A mArgamAM ApaNane AMgaLI jANakArI nathI. jethI tamArI zakti che, tamAro viveka che, e rIte ? zuM pakaDIne AgaLa vadhAre che. ApaNe je cakkI ke cakarAvAmAM pharIe tapa karo. ApaNe citta virUddha kAma karIe te hiMsA che. bIjAnI 8 chIe temAM pAMca sTezana che. temAM keTalAMka jaMkazana Ave che. temAMthI jema potAnA tarapha paNa hiMsA hoya che. vAha vAha khAtara ke bIjAe huM rasto nahIM badalIe to AsavamAM (ekadhAruM doDyA karavuM) phasAyelA karyuM eTale ApaNe aThThAI karIe teno artha nathI. vRddhAvasthAmAM zuM zuM raheze. aThThAI karIne parivArajano upara gusso karIe ke khAI zakatA nathI. rasatyAga karyo. te samaye vrata-upavAsano artha zuM anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka kka anekAntavAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaka anekantivAda, syAddhavalda ane nayavAda vizeSaka 6 akAttavAda, syAdavAda
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1280 prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 mavAda, cATvAda ane nathI. tene tyAga na kahevAya. samaya ke pahelAM tyAga karyo te udIrNA. aneka paNa zuddhivALA ochA dekhAya che tenuM kAraNa loko sAdhanA chuM huM tenAthI mukti thAya. karmo pratye dveSa ane mukti pratye rAga rAkho zuddhi mATe nahIM paNa siddhi mATe kare che. jeTalI vizuddhi eTaluM jJAna. kuM huM to nirjarA na thAya. have saMvaranI vAta. Asava Ave to paNa huM dazavaikAlika sUtramAM kahevAyuM che ke pahelAM jJAna pachI dayAnI vAta * nahIM kharuM. saMvarano mArga ApaNane niDara banAve che. ApaNAmAM vicAro. AcAryasUtra kahe che ke aMdarathI jANo. pachI bahAranI vAta. pAMca prakAranA jJAna che. mativijJAna, avadhijJAna, zuddhajJAna, aMdaranA sukhamAM sthira thavAnuM jANavuM jarUrI che. mahAvIranA mArge 3 mana:paryavajJAna ane DAyarekTa jJAna. mana:paryavajJAna eTale mArA cAlIe chIe paNa aMdaranA sukhamAM sthira thavAnuM nahIM jANIe to che OM manamAM zuM cAle che te jANavuM. Asava Avyo ane huM badalAyo. ApaNI gADI game tyAre pATA parathI utarI paDI zake che. { tenA 'cempIyana' thavA te saMvaranA 'cempIyana'. sAdhanA karanArA (vadhu vyAkhyAno eprila-2015nA aMkamAM)) hu anekAntavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSuka anekAnta ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vividha pravRttio * 'prabuddha jIvana' (saMghanuM mAsika mukhapatra) dara mAsanI 16 tArIkhe pragaTa thAya che. koI paNa prakAranI jAxkha prakAzita nahi karatuM ane ciMtanAtmaka vicAro pragaTa karatuM saMsthAnuM mukhapatra. * * zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa Arthika sahayogathI cAlatI paryuSaNa vyAkhyAnamALA E - sva. dIpacaMda tribhovanadAsa zAha TrasTanA upakrame ciMtanAtmaka prakAzano sva. vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALA prerita 'premaLa jyoti'nA upakrame jarUrIyAtavALAne davAnI madada karato vibhAga { * zrI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA ane bhAnu ceriTI TrasTa upakrame jarUrIyAtavALA parivArone anAja Apato vibhAga * sva. sarasvatIbena DAhyAbhAI javerI cazmAbeMka phaMDa upakrame jarUrIyAtavALA parivArane cazmA ApavAmAM Ave che. 3 0 zrI kizora TIMbaDiyA keLavaNI phaMDanA upakrame vidyArthIne skaoNlarazIpa ApavAmAM Ave che. * vidyAbena mahAsukhalAla khaMbhAtavALA mahAvIra vaMdanA upakrame dara varSe mahAvIra jayaMtI nimitte bhakti saMgItano progrAma karavAmAM Ave che. * prabuddha jIvana nIdhi phaMDa : 'prabuddha jIvana' mAsika mukhapatra mATe Arthika sahAya svIkArato vibhAga * mahAvIra janma kalyANaka divasa nimitte jaina tIrthakaro ane muni bhagavaMtonA jIvana ane ciMtananI kathAonI tridivasIya prastutiatyAra sudhI gotama kathA, mahAvIra kathA, nema-rAjula kathA, RSabha kathA, pArzva-padmAvatI kathA ane 2015mAM hemacaMdrAcArya kathA. * jaina dharmanA mahAna graMthonA svAdhyAyanI tridivasIya zibiro. A varSe 2025mAM gurudeva rAkezabhAI jhaverInI amRtavANI dvArA tA. 5,6,7 menA tridivasIya 'uttarAdhyayana' sUtra upara svAdhyAya. Apa uparanI koI paNa pravRtti mATe ApanA dAnano pravAha vahAvI zako cho. lagabhaga 87 varSathI saMsthAnuM vaicArika mukhapatra 'prabuddha jIvana" pragaTa thAya che. Apa koI paNa eka aMkanA rUA. 20,000/-nuM dAna ApI e aMkanA dAtA banI zako cho. vicAra dAna e uttama dAna che. A dAnathI Apa banne dAnanA lAbhArthI banI zako cho. vividha pravRttio ane tenA saMcAlako premaLa jyoti - jamanAdAsa hothIbhAI mahetA anAja rahita phaMDa saMcAlako : saMcAlako : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha Te. naM. 23631285 zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA mo. 9619195938 zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha Te. naM. 23873611 zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha mo. 9819782197 - kizora TiMbaDIyA keLavaNI yojanA phaMDa zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha Te. naM. 238736 11 saMcAlako : bhAtu ceriTI TrasTa : anAja rahita phaMDa zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA mo. 9619195938 saMcAlako : - zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha mo. 9819782197 zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha mo. 9819782197 ku. vasubahena caMdulAla bhaNazAlI mo. 9821168319 zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA mo. 96 19195938 zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha Te. naM. 238736 11 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekandl, ; :1 ane goda viroAMka rAte tA.1:, sagIra ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 129 pAda, svAduvAda ane (1) anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda bhAd-udbhAd mallinAtha bhagavAnanuM bhavya samovasaraNa kyAM racAyuM? parazurAmanI zuM prabuddha jIvananA dareka aMko uttama koTinA letha, nayanaramya janmabhUmi kaI? A badhA savAlono eka ja javAba che, jyAM eka ke huM sarasvatI devInA zilpa-citro maDhita kalAtmaka mukhapRSTha ane aMtima jamAnAmAM e zahera gaMgA nadIne kinAre hatuM ane have be hajAra huM pRSTha para DaoN. reNukAbena poravAla nirmita raMgIna citra-kathA; A varga kilomITaranI vAIlDalAIpha seMcyuMrInI vanarAjIthI suzobhita sarva aMgo DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanI umadA saMpAdakIya kuzaLatAnuM nagarI hastinApura, jyAM dara kArtika pUrNimA ane akhAtrIje bhavya che 8 upAdAna che. prinTara ane prakAzaka puSpAbena parIkha, anAmI grAphIka utsavo yojAya che. akhAtrIjanA divase seMkaDo tapasvIo varSItapa 3 DijhAInara ane DaoN. reNukAbenane abhinaMdana. aneka aMkomAM karI A tIrthamAM pAraNA karavA Ave che. A pAvana kSaNomAM mAnava 3 ke mukhapRSTha upara sarasvatIdevI pragaTa thayA che e eTalA AkarSaka che maherAmaNa jovAno AnaMda kaMI anero hoya che! ke temanuM pradarzana yojAvuM joIe. hastinApura tIrtha dilhIthI 120 ki.mI. ane meraTha zaherathI | 'prabuddha jIvana"nA "jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyanA vizeSa 32 kimI.nA aMtare che. tyAM dilhIthI basa dvArA jaI zakAya che. huM aMka'ne pragaTa karavAnA DaoN. dhanavaMtabhAInA AdhyAtmika sAdane DaoN. hastinApura mahAbhAratanA samayathI ja rAjanItika uthalapAthala ane reNukAbena poravAla ane DaoN. abhaya dozIe bakhUbI ati aneka kudaratI Aphato-gaMgA nadInA pUra ane tIDonA ToLAo huM paNa kuzaLatAthI jhIlI enuM saMpAdana karyuM che. emane khobalA bharI bharIne thakI khetIvADIno taddana nAza vi. dhvaMzAtmaka ghaTanAnuM sAkSI che. huM zuM abhinaMdana. eka jamAnAmAM jaina dharmano tyAM suvarNakALa hato paNa kALanA hai adbhuta tIrthasthAno ArAdhya deva-devInA darzana karAvI ApaNane khapparamAM enI jAhojalAlI daTAI gaI. agiyAramI sadI pachI hai dhanya to kare ja che paNa tenI sAthe sAdharmika samUhane joDavAnuM jaina dharmano sUraja ugyo. ke uttama kArya paNa kare che. jyAM jyAM tIrthasthAno ane devAlayo che DaoN. reNukAbene tIrthasthAnanI vyAkhyA ApatAM lakhyuM che ke, 3 huM tyAM sAdharmika bhegA thAya che. aparokSa rUpe paNa tyAM sAmUhika UrjA "tIrthasthAna eTale eka ja sthaLe zraddhA, kalA, sAhitya ane sthApatyano chuM che ane maMgala bhAvanAono vikAsa thAya che. sau yathAzakti tana, saMgama.' * mana ane dhanathI bhegA maLI tIrthasthAnonI sevA kare che. hastinApura tIrthamAM A cAre tattvono saMgama to thayo ja che. ka je bhAratanA nAnA zaheromAM ane videzamAM jenAlayo varadAnarUpa paNa te uparAMta ahiM prAcIna ane arvAcIna saMskRtinuM milana thayuM ? $ che. bALako mATe devadarzana saMskAra siMcananuM amulya sAdhana che. che. jyAM AbAla-yuvAna-vRddha saune maMgaLamaya paLo vitAvavAno che | deza-videzamAM anya dharmI loko paNa ApaNA kalAtmaka AnaMda Ave evuM A sthaLa che. 8 tIrthasthAnomAM rasa letA thaI gayA che. IMglenDa ane amerikAnA sana 1174mAM ajameranA zrI devapAla sonIe hastinApuramAM zuM jaina tIrthasthAnonA Ayojakoe potAnI dIrgha dRSTithI zvetAmbara, pAMca phITa cha IMca UMcI bhagavAna zrI zAMtinAthanI mUrtinI sthApanA zuM * digaMbara, sthAnakavAsI saunuM vizALa phalaka para "jaina senTaranuM nAma karelI e kALanA gartAmAM jamInamAM daTAI gaI. ene tyAM thoDA ? zuM ApI saMtoSajanaka samanvaya karyo che. varSo pahelAM digaMbara jainAlayamAM pratiSThita karAI che. sana 1548mAM zuM tIrthasthAnono viziSTa aMka vAMcatA mane kaMIka khAlIpo paNa bhaTTAraka zrI jinacaMdrajIe digaMbara jaina kSetranI pratiSThA karAvelI. huM 6 lAgyo. mArA be priya tIrthasthAnonA temAM darzana na thayA eTale. sana 1801mAM mogala rAjyanA bAdazAha zAha AlamanA zreSThI re eka dilhInuM ane bIjuM pazcima uttara pradezanuM. vicAra thayo rAja harasukharAye digaMbara jinAlayanA nirmANa mATe dAna ApyuM. te $ ene viSe thoDuM lakhuM. thoDIka "kavIjha'nI ramata karIe. varSItapanuM tyArabAda tyAM aneka digaMbara ane zvetAMbara jinAlayonI pratiSThA zuM pAraNuM karavA mATe uttama tIrtha kyuM? traNa tIrthakaro : zrI zAMtinAtha, thaI che. OM zrI kuMthunAtha ane zrI aranAtha bhagavAnanA cAre kalyANaka: cyavana hastinApura tIrtha aneka AkarSaNothI bharapUra che enA viSe $ (garbha), janma, dikSA ane kaivalya kyAM thayA? zrI AdinAtha bhagavAne jANIe. varSItapa karyA bAda potAnA prapautra zreyAMsakumAranA hAthe zeraDIno * kailAza parvatanI racanAmAM bhagavAna zrI riSabhadevanI zuM rasa pIne pAraNuM kyAM karyuM ? bhagavAna pArzvanAthe, mahAvIra svAmIe nirvANabhUmi aSTApada, 131 phITa UMcA sthApatyamAM nirmANa thayuM zuM huM ane zrI munisuvrata svAmIe uttara pradezamAM vihAra kyAM karyo ? zrI anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka a /ka.+c., savAra ane prayA: nizasis of rics? , 2al' dvAra ane nayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, cArvAda ane anekottavAda, sthAvIda ane nayavAda vizeSAMka anekIttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka " anekottavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSaMka ka anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdavAda
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha 1300 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAhnavIda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka anekAntavAda, ane zuM che. ahiM savA agiyAra phITa UMcI dhyAnAvasthAmAM beThelA zrI yAtrikonI rahevAnI sagavaDavALA 700thI adhika rUmo che. huM mahAvIra bhagavAnanI pratimA birAjamAna che. rUma buka karAvavA mATe Teli. naM. :01233-280133-280188. hai mAna staMbha je 31 phITa UMco che enuM nirmANa 1955mAM dilhInI najIka hovAthI A Adarza tIrthasthAna hastinApuranI thayeluM. yAtrA yAdagAra raheze. sumerUparvata je 101 phITa UMco minAro che. 1mANeka ema. saMgoI 084 phITa UMcA jaMbudvIpanI racanAnI kalpanA hastinApuranI 18 sAgaraprabhA, prabhAnagara, prabhAdevI bIca roDa, huM 6 triloka zodha saMsthAe karI che. temAM moTA 78 caiyAlaya, 201 muMbaI-400 025. Mobile : 09167465242. nAnA caitAlaya, nadI, TekarI ane enI cAre tarapha pANInI nahera OM jenuM nAma lavaNa samudra. aneka vRkSo ane kuvArAothI suzobhita "prabuddha jIvana" oNkTo-14, "jaina tIrthanaMdanA ane zilpa ? zuM A nayanAbhirAma racanA che. sthApatya' vizeSAMka uttama, kImatI ghareNAM jevo lAgyo. aitihAsika * trimUrti maMdiramAM lagabhaga cha phITa UMcI prabhu zAMtinAthanI vigere mAhitIsabhara, kalArasika ane bhAvavAhI vizeSAMka vAMcI che kAyotsarganI mudrAmAM UbhelI sleTI raMganI pratimA che. ghaNAM badhAM tIrthonI manabharIne jAtrA thayAno avismaraNIya AnaMda meM dhyAnamaMdira, poNo bhAgano ghummaTa lIlAchama ghAsathI DhaMkAyela thayo. keTalAka tIrthonI jAtrA vAraMvAra karIne paNa Avo anahada che huM A manohara sthaLa che. AnaMda kyAreya nathI thayo. pharI A badhA tIrthonI yAtrA have A | mukhya digaMbara jaina kSetra sthApatya kaLAnuM anupama udAharaNa aMka sAthe laI jaIne karavAnI bhAvanA thAya che. che. cAlIsa phITa UMcI TekarI upara cAra phITanA vizALa pleTaphorma A vizeSAMka mATe baMne mAnada saMpAdakono temaja tamAma zuM che upara be levalamAM A digaMbara jainAlayanuM nirmANa thayuM che. tenA lekhakono jeTalo AbhAra mAnIe eTalo ocho che. { AkarSaka ghummaTa upara eka bhavana ane tenI upara bIjo ghummaTa che. eka sUcana karavAnuM mana thAya che ke A badhA tIrthonI judI judI che maMdiramAM doDha phITa UMcI padmAsanamAM dhyAnastha sapheda ArasanI paricaya pustikA athavA pemphaleTa, pholDarsa banAvavA ane je te che E mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pratimA birAjamAna che. enI tIrthanI jAtrA daramyAna upayogamAM Ave te rIte yogya kImate maLe zuM $ DAbI bAju kuMthunAtha bhagavAna ane jamaNI bAju bhagavAna to yAtrALuo-khAsa yuvA vargane khUba rasa paDe yAtrAno. * aranAthanI mUrtio sthApI che. AbhAra saha. zrI samavasaraNa jinAlayamAM suMdara bhIMtacitro che. [ pI. esa. zAha (kapaDavaMjavALA) (u.va.-73) jala maMdira ane pAMDuka zilA che. 5/pa9, navanirmANa nagara, pragati nagara pAse, zvetAmbara jinAlayamAM bhagavAna AdinAthane emanA prapautra nAraNapurA, amadAvAda-380013. zreyAMsakumAra varSItapanA pAraNA rasa pIvaDAvI karAvI rahyA che enI Mobile : 09376163296. che chuM anupama UMcI mUrti che. *jalamaMdiranI sAme eka moTA rUmamAM pAMca pAMDavonI UbhI tA. 23-01-2015 zuM mUrtio che. "muMbaI jaina yuvaka saMghe' 'vizvamaMgalam - anerA' (sAbarakAMThAmAM AcArya vidyAnaMda myujhiyama aneka mAhitIthI sabhara che. AvelI saMsthA) javAno je vicAra karyo, te bahu ja yogya ane *prAkRta bhASAnuM risarca seMTara ane 15,000 jaina pustakonuM gAMdhInA vicAra pramANe cAlatI saMsthA jovAno AnaMda maLe evo jJAnamaMdira jaMbudvipa pustakAlaya che. che. muMbaI jaina yuvaka saMghanI A prathA ghaNAM varSothI cAlI Ave che * e uparAMta bALakone AnaMda pamADanArI Toya TreIna ane ke, jemAM Apa sau dAna ApanAra ane mitro sAthe evA sthAno che hAthI savArInI bheTa che. jovA jAva cho ke, jyAM pAyAnA kAryakartAoe lokajAgRti karIne zuM jaina gurukula chAtrAlaya che. vikAsa karyo hoya. "vizvamaMgalam-anerA' eka evuM sthAna che ene zuM jenAlayamAM AratI vakhate IlekaTrIkathI cAlatA ghaMTArava karatAM te sthAnamAM tamane zrI goviMdabhAI rAvala ane sumatibahena rAvala huM ja nagArA vagADatAM sAdhano che. e baMnee je kAma karyuM che ane baMnenI je bhAvanAo che te to ja moTI bhojanazALAno prabaMdha che. jovA maLaze, paraMtu AsapAsano je vistAra che temAM paNa zrI ? * helikopTara mATe helIpeDa che. goviMdabhAIe keLavaNI mAraphate e sthAnano vikAsa karavA mAMDyo anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, rIdl ne hAthauda che. F FokaDAda. syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka anekAMtavAdacArvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka anekAntavAda, ane
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 131 mAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda che che, te dekhAze. varSo pahelAM bhUdAna AMdolana daramyAna AvI badhI che enI itihAsa eka divasa noMdha jarUrathI leze. tamAro tyAga 2 zuM saMsthAo jovAno moko maLelo. emAM mane yAda che tyAM sudhI khuda eLe nahIM jAya. huM vinobAjInI gujarAta yAtrAmAM A vizvamaMgalam - anerAnI 'prabuddha jIvana'nA vAMcakone jaNAvavAnuM ke DaoN. dhanavaMtabhAInI zuM mulAkAta lIdhelI. dezanuM rAjakAraNa bhale ADApATe caDI gayuM hoya, thoDAka varSo pUrve kemikala phekTarI hatI. temAM je kemikala banAvatA ka 6 chatAM gujarAtamAM racanAtmaka rIte kAma karanAra je loko che te lokoe te mAchalIone pakaDavA mATe vaparAtuM. A vAtanI emane jyAre huM potAnI saMsthAo banAvI che ane potAnuM jIvana emAM samarpita khabara paDI ke tarata ja phekTarI baMdha karI, dhaMdhAkIya pravRttino aMta ? zuM karyuM che, te jovAthI gAMdhI vicAra aMgeno ApaNo prema vadhI jAya lAvIne pariNAme vizeSa prakAre jIvanI ahiMsA aTakAvI. A bhoga haiM $ evuM A sthaLa che. muMbaI rahetA lokone gAmaDAmAM rahIne gAMdhI jevo tevo nahoto. je phekTarImAMthI sArI evI AmadAnI thatI haiM huM vicAra pramANe pAyAnuM kAma karanAra sevakonI saMsthAo jovAnuM hatI te choDIne jIvadayA pratye emaNe RNa adA karyuM. maLe tene huM eka tIrthayAtrA ja kahuM chuM. jema tame pAlItANA ke DaoN. dhanavaMtabhAI, jema tamArA jIvanamAM A yu-Tarna Avyo $ zaMkhezvara jevA tIrthamAM jatA ho tevI A yAtrA thaze evuM mAruM evI ghaTanA ghaNAM saunA jIvanamAM AvatI hoya che je preraNA- 6 cokkasa mAnavuM che. mane vyaktigata rIte e AnaMda che ke, mArA strota banI rahe. A mATe Apane eka namra apIla karuM chuM ke "prabuddha bhUtakALanA varSomAM bhUdAna yAtrAonA kAmamAM huM A badhA kAryo jIvana'nA vAMcaka-rasikone A mATe AmaMtraNa ApIne, A che ane saMsthAo joI Avyo chuM. mane AnaMda che ke, tame sau e TAIpanI ghaTanA banI hoya te jaNAve je anya vAMcakagaNa mATe jovA jAva ane mULabhUta pAyAnuM kAma thAya che te juo. teno preraNArUpa bane. zuM tamane jarUra manamAM saMtoSa thaze. majAmAM hazo. mane cokkasa khAtarI che ke tamo A bAbatamAM ghaTatuM karazo ja. zuM | sUryakAMta parIkha | | rajanIkAMta cImanalAla gAMdhI ? (svAtaMtrya senAnI) ploTa naM. 1 12, bloka naM. 3, zAMtisadana, jaina mo. : 09898003996 sosAyaTI pAse, sAyana (vesTa), muMbaI-400 022. ? mobAIla naM. 09867425025. $ - tamArA dareka aMkamAM jIvana jIvavAnI kaLA samAyelI che. badhA ja lekhako Ph.D. che eTale eka sa-rasa hovAno ja. sAthe mukhapRSTha "prabuddha jIvana' ApazrInA sahakArathI niyamita maLe che. zu para Avato mArI priya devI sarasvatIno phoTo mane khUba ja mohita ApazrInA sahayoga badala AbhArI chuM. huM kare che. | 'paMthe paMthe pAtheya'mAM svAnubhavanA lekha savizeSa game che. gItA zuM paryuSaNanI lekhamALA paryuSaNanA vyAkhyAnone asara karatI nathI. jene kaccha bhacAunI mulAkAtanA anubhava lekha dvArA samAjanuM je huM huM baMne potAnI rIte sarasa cAle che. paryuSaNamAM aneka vidvAno potAno citra rajU karyuM che je ciMtana-manana karavA yogya che. amulya samaya ApI je lAbha jana samudAyane Ape che teno huM mahAtmA gAMdhIjI e AtmakathAmAM AtmA mATe prArthanA anivArya meM virodhI nathI. che tevo ullekha karI badhA ja dharmomAM prArthanAnI upayogitA, mahattva jai chuM paryuSaNa bAda je je jarUratamaMda saMsthAone tame madada karo cho te darzAvyuM che. jIvananI samasyAonuM samAdhAna, jIvana AnaMda mAtra huM kaMI nAnuM puNya nathI. prArthanAmAM ja rahelo che je satyabodha A Acamana dvArA maLe che. jai prabuddha jIvana jIvaMta sudhI basa cAlyA ja kare. 1 goviMda khokhANI re Apano cAhaka, mAdhApara-kaccha. mo.: 9426967818 ? bAbubhAI maMgaladAsa zAha 804-e, pArtha darzana, navayuga kaoNleja sAme, "prabuddha jIvana'nI niyamita bheTa-bakSisa ApIne amane jinarAMdera roDa, surata-395 009. zAsana-jIvana dharma vize jAgRta rAkho cho. Apano e upakAra che. zuM jayabha--i vize aMkomAM Apela vigato vAMcavA maLI. hamaNAM huM gayA paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA satra daramyAna sAkSara ziromaNI navakAra saMvAdayAtrA zreNI cAle che. navakAramaMtranuM mahattva, lakSya, OM 6 zrI guNavaMtabhAI zAhanuM vyAkhyAna "gharamAM derAsara' kharekhara upayogitA vize pU. bhAInuM ciMtana alaukika lAgyuM. bhAratIbenane 6 $ prasaMzanIya tathA mananIya hatuM. tamoe dharma pratye je khevanA batAvI vaMdana karuM chuM. jayabhikhkhanuM lekhana vistRta che. e pustako vAMcavA je anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeka ka aneadvAda, spIdvavAda ane vayavIda vizeSuka - anekodvIda, cIvaTa ane naryavAda vizeSaMka anekAMdvIda, codavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, tAva At uthaka'. zeka | lavAda, cAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, sparva pRSTha1320 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 hvAda, cATvAda ane (9). $ mATe rUci thAya ja ne meLavavAnI IcchA rahe che. A vinaMtI sAme mahArAja sAheba TrasTIo sAthe rUpiyAno sodo kare ' jayabhikhkhanI premabhakta kavi jayadeva ane te uparathI ApazrIe che ke amUka kama Apo to ja ame amArA pagalAM karIe. ka kareluM nATya rUpAMtara vAMcyA vinA kma cAlaze? zuM A yogya che? ke "prabuddha jIvanamAM AvatA lekhonuM uDANa to hoya ja che. javAba 'hA' mAM hoya to zA mATe ? huM anubhavajanya paNa hoya che. javAba "nA" mAM hoya to tenuM nivAraNa thaI zake ? kevI rIte? huM zrI goviMdabhAI-anerA amArA pathadarzaka che. yogya sthaLe dAna mAruM nAma ApavA mAMgato nathI. { ApavAnA abhinaMdana. vinaMtI : prabuddha jIvananA koI aMkamAM zakya hoya to chApazo. huM |zaMbhu yogI Respected Sir, kanaiyA mADha, vaDanagara, ji. mahesANA-384355 I would like to kindly inform you that Osmania University, Hyderabad has released a Press Note (Ref: No. 273/Ph.D/ 'prabuddha jIvananA aMko niyamita vAMcuM chuM. AnaMda Ave che. Exam/2014) on 15th Dec. 2014 fro Ph.D. degree awards. che jIvanane lagA levala para laI javAmAM madada kare che. abhinaMdana |Mahendrakumar Jain have been awarded Ph.D. degree 8 che ghaNAM samayathI eka prazna thAya che te Apane jaNAvavA mAguM chuM. (Ref No. 29728 S. No. 1 in Press Note) on the subject HINDI KE VIKAS MEIN JAIN SAHITYAKARON KA prazna : jaina derAsaramAM paryuSaNa samaye, prabhunI pratiSThAnA prasaMge YOGDAN' (Jain Scholars and Literature) in Hindi (Orien$ athavA anya sArA prasaMge mahArAja sAhebane AmaMtraNa ApavAmAM tal) under the supervision of Dr. V. Ramkoti. Ave che. Rather vinaMtI karavAmAM Ave che. Dr. Mahendrakumar Jain Mobile : 9393002272 hu anekantivIda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka anekantivAda, syAhnavIda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAdvavIda ane nayavAda vizeSAMka + anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvatA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hadayasparzI prabhAvaka vANImAM anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, ane ITTTT R11 - IMvIrakathA // | zapabha kathA | ka . . mane II mahAvIra kathA || gautama kathAII II 28Sabha kathAII II nema-rAjala kathA pArtha-padmAvatI kathA| be DI.vI.DI. seTa be DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa bhagavAna mahAvIranA jIvananAM anaMta lablinidhAna guru gautama- rAjA RSabhanA jIvanacaritra ane temanAthanI jAna, pazuono pArzvanAtha bhagavAnanA | rahasyane pragaTa karatI, svAmInA pUrva - jIvanano tyAgI RSabhanAM kathAnakone citkAra, rathi nemIne rAjulano dasa pUrvabhavono marma. gaNadharavAdanI mahAna itihAsa ApIne emanA bhavya AvarI letuM jainadharmano Adi vairAgya udbodha ane nema- bhagavAnanuM jIvana ane OM ghaTanAone AlekhatI ane AdhyAtmika parivartanano khyAla tIrthakara bhagavAna zrI naiSabha- rAjalanA viraha ane tyAgathI cyavana kalyANaka. zaMkhezvara vartamAna yugamAM bhagavAna ApatI, ajoDa gurubhakti ane devanuM caritra ane cakravartI tapa sudhI vistaratI hRdayasparzI tIrthanI sthApanA. na bharatadeva ane bAhu balinuM mahAvIranA upadezonI mahattA anupama laghutA pragaTAvatI kathA padmAvatI upAsanA. daza vatI saMgIta-sabhara rasasabhara 'gautamakathA' * romAMcaka kathAnaka dharAvatI Atma sparzI kathA anokhI 'RSabha kathA' mahAvIrakathA' pratyeka seTanI kiMmata rUA. 150/- cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa * beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, Wc. No. 00392012000 20260 IFSC : BKID 0000039 mAM rakama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. (uparanI DI.vI.DI. saMghanI oNphisa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400) 004mAM maLaze. saMparka : pravINabhAI Teliphona : 23820296, athavA nIcenA sthaLethI prApta thaze|| InsTITyuTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 2082. ) anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAtavIda, cIrvAda mArca 2015 0 prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 praSTha 133 mAda, svAduvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSaka 6 anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka - anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavIdaviroSaka + anekantivAda, syAdavAda OM pustakanuM nAma : zrI 108 pArzvanAtha tIrtha jIvanasiddhi prApta thAya che. bIjI bhUmikAe je saMpUTa | |sarjana -svAgata gayelA sAdhakane vidyAsiddhi, yaMtrasiddhi ane zuM saMpAdaka : pU. munizrI prazAMtazekhara vi. yogasiddhi sAMpaDe che ane enAthI paNa Urdhva kuM huM prakAzaka : ugamarAja bhaMvaralAlajI zAhajI uDaoN. kalA zAha bhUmikAe gayelA mumukSune trIjI siddhi eTale zuM 312, komarsa hAusa, 140, nagInadAsa mukti, mokSa ke nirvANa prApta thAya che. mAstara roDa, phorTa-muMbaI-400 023. 93204752 22. A pustakamAM zrI candrakAntabhAIe ? huM mUlya-zrI pArzvanAtha ArAdhanA, pAnA-298, mulya : rU. 60, pAnA: 102, AvRtti-1, 2014. siddhacakranI prAcInatA ane tenA mahimAne ha prakAzana: 7-pa-06, A nAnakaDA pustakamAM DaoN. praphullA bahena darzAvyo che ane ArAdhanAnA pratyeka zlokano huM ApaNAM covIse covIsa tIrthaMkaromAM vorAe judA judA samaye je lekho taiyAra karyA zabdArtha Apyo che ane samajUtI paNa ApI 6 sarvazreSTha adiya nAma karmanA prabaLa upArjaka, teno saMgraha che. jemAM mahAna sAdhakonI che. tethI ArAdhanA karanArane mArgadarzana maLI che vacanasiddha, smaraNamAtrathI duHkha ane darda, guNagarimA, jaina darzananA pAyAnA siddhAMto, tenI rahe che. A graMthanI racanAnA pratyeka akSara $ * pIDA zamI jAya, evA pArzvanAtha bhagavaMtanI tAttvika bAbato, uttama ane prerita sthAnako, emanA bhAvanAzALI ArAdhanAmaya aMtaramAMthI che ke A bhAratanI dharatI para emanA nAmanA 108 caturvidha saMghanI prasAdI rUpa uttama sAhityanA aMzo pragaTelA che je ArAdhakone mATe atyaMta tIrtho prasiddha che. bhAratamAM sauthI vadhu tIrtho jevI kRtiono ahIM samAveza thayo che, jemAM mUlyavAna che. | pArzvanAtha bhagavaMtanA nAme ja jovA maLe che. lekhikAnI athAga mahenatanI pratIti thAya che. XXX ke enI pAchaLa koI paNa kAma karatuM hoya to A lekhamAM jinazAsananA mahAna caritronA pustakanuM nAma : bhAratIya saMskRtimAM guru * che to eka ja emanuM Adeya nAma karma ke je tathA sAhityanA itihAsane ane jainadarzananA mahimA AtmAno nAma levA mAtrathI parama saMtoSa siddhAMtone sAruM evuM sthAna maLyuM che. nirUpaNanI saMpAdaka : guNavaMta baravALiyA ane Adhi-vyAdhi, upAdhinA baMdhanomAMthI paddhati vaijJAnika che. sAthe sAthe keTalAka lekhomAM prakAzaka : arham spiriTyuala seMTara saMcAlita chUTakAro thaI jAya tathA parama AnaMdanI kathA sAhityanI suMdara chaNAvaTa najare paDe che. saurASTra kesarI prANaguru jena philosophikala ke anubhUti thavA lAge che. AvA pArzvanAtha "zrIpAlarAsa'nA vizALakAya pAMca bhAgone enDa lITararI senTara, ghATakopara-muMbaI. bhagavAnanA 108 (ekaso ATha) tIrthonI bArIkAIthI tapAsIne teoe udAharaNo sAthe mUlya-rUA. 250/-, pAnA-240, AvRtti ArAdhanA dareka jIvo sAthe karI zake te mATe zrI premalabhAI kApaDiyAnA saMpAdana-prakAzanane I.sa. 2010. 6 gurudeve pa.pU. A. ratnazekharasUrIzvarajI ma.sA. vadhAvyuM che. mAnanIya guNavaMtabhAI baravALiyA ? OM zaMkhezvarajI tIrthamAM ekaso ATha tIrtha svarUpI mAlatIbahena zAha kahe che-"rasALa zailI ane saMpAdita 'bhAratIya saMskRtimAM guru mahimA che OM tIrthanI sthApanA karI ane tIrthanI pratiSThA vaijJAnika abhigama sAthe lakhAyelA A lekho eka pustaka gujarAtI sAhityamAM gurunA mahimAnI haiM * vadhe e vAtane dhyAnamAM rAkhI gurunA nAme AgavI bhAta pADe che." pratIti karAve che. je vartamAna samayamAM atyaMta rka bhaktivihAra (bhaktinagara) evuM nAma ApyuM. bhaktinagara) evuM nAma ApyuM. praphullAbahene A pustaka dvArA pragaTAvelo Avazyaka che. ane mULanAyaka paNa bhakti pAnAtha jJAnarUpI dIpaka jvalaMta rahe eja abhyarthanA. jaina kaviomAM AnaMdaghanajI, samayasuMdara, bhagavAna rAkhyA. XXX cidAnaMda, buddhisAga2, jJAnavimala, ekaso ATha pArzvanAtha tIrtha saMpuTa vAMcI pustakanuM nAma : pArjacaMdrasUri, uttamavijaya, zrImad rAjacaMdra, navuM vAcako AtmakalyANa sAdhe e ja abhyarthanA. zrI siddhacakra ArAdhanA ane tenA rahasyo yazovijayajI ane digaMbara jainAcArya che bhAratabharamAM zaMkhezvara tIrthano mahimA dina- saMkalana : candrakAnta mahetA devanaMdInI racanAomAM gurubhaktino mahimA chuM pratidina vadhato jAya che. zaMkhezvara tIrtha ati prakAzaka : kizora zAha-nimitA zAha AlekhAyo che tenI pratIti vAcakone hRdayasparzI je mAja e tAtha jAgRta mUlya-amUlya, pAnA-1 20, AvRtti-prathama- bAnImAM lekhakoe karAvyo che. tIrthasthAna che. prAcIna tIrthanA darzanano anero I.sa. 2012. sAthe sAthe jainettara kaviomAM saMta kabIra, mahimA che. zrI siddhacakra yaMtra sarvazreSTha yaMtra che. A yaMtramAM ravibhANa, nAnaka, dAsIjIvaNa ane hai XXX adbhata rahasyo bharelA che. A yaMtramAM jaina dharmanA lakSmIsAheba, gaMgAsatI, niSkuLAnaMda, ke pustakanuM nAma : jainatattvanAM ajavALAM sArabhUta navapado rahelA che jenuM AlaMbana letAM zaMkarAcArya, jagajIvanajI kavi prItama, akho, huM lekhaka : praphullA vorA bhAvanagara anya siddhio tathA mokSa prApta thAya che. AvA narasiMha, mIrA ane dha2madAsanI para prakAzaka : zrI zrutajJAna prasAraka sabhA mahAprabhAvika zrI siddhacakra yaMtranA rahasyone prakaTa kAvyaracanAomAM gurumahimAno samaya prApti sthAna : amadAvAda-14. karavA-kholavA mATe zrAvakaratna zrI caMdrakAnta- paricaya AsvAda lekhakoe karAvyo che je 6 1. zrutajJAna prasAraka sabhA, jitendra kApaDiyA, bhAIe A pustakamAM prayAsa karyo che. sAthe sAthe vartamAna yuganA sAhitya prIti dharAvanAra vAcaka chuM 3, tulasI pUjA phleTa, vasaMta kuMja sosAyaTI, siddhacakra pUjananI saMkSipta vidhi, navapadonI vargane preraNA Ape tevo AhalAdaka che. navA zAradA maMdira roDa, pAlaDI, amadAvAda- stutinA bhAvArtha paNa karyA che. gurutattvaciMtana (kumArapALa desAI), je 380 007. mo. : 9824080308. siddhacakrathI maLatI siddhio mAM prathama sadguru saMskRtino AdhAra staMbha ane re OM dattANI nagara, borIvalI (va.), muMbaI. mo.: bhUmikAe potAne vyavahArasiddhi, kAryasiddhi ane viSamakALamAM guru koNa ? vagere lekho che anekAntavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaka anekantivAda, cAvIda ane nayavAda vizeSAMka + akAttavAda, syAdavAda anekAttavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavADa, thAr lida nI teyaTda dharAkAMka ke anekaktacc, cIda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ sRSTi anekantivAda, svAvIda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSaka 6 anekAntavAda, ane anekAMtavAda, cItva pRSTha134 * prabuddha jIvana che anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 tavAda, syAdvAda ane 2 vartamAnakALamAM sadguruno mahimA sthApita prakAzana : rannAde prakAzana, haMmeza manahara modI nAgarika saMgaThana ane (2) janataMtra samAja. 2 kare che. 58 2, jaina derAsara sAme, gAMdhI roDa, banne saMsthAono mukhya uddeza bhAratanA chuM guNavaMtabhAI baravALiyA saMpAdita A amadAvAda-1. phona : 22 110081. nAgarikomAM nAgarika svAtaMtryo ane lokazAhI che graMtha mananIya to che ja paNa vartamAna samayamAM mUlya-rUA. 105/-, pAnA-90, AvRtti-prathama- vize sAcI samajaNa keLavavAno ane khataro che aDhaLaka abhinaMdanane pAtra che. 2014. Ubho thAya tyAre zAMtimaya, ahiMsaka paNa XXX 90 gajhala kAvyono prathama saMgraha laIne saMgaThita sAmano karavAno hato. di pustakanuM nAma : jJAnadhArA : sarjakanI vicAra AvanAradakSA saMghavI anaMta sapanAne abhivyakta rASTravyApI A saMgaThananA gujarAta kare che. dakSAbahene gajhalanA svarUpa sAthe kAma paDatAM ekamanI vidhisara sthApanA 12 eprila, 6 saMpAdana : guNavaMta baravALiyA gajhalanA arUjhane pAmavAnI mathAmaNa karI che. A 1981mAM thaI ane jUna 2 104 sudhInI che prakAzaka : arham spiriTyuala seMTara saMcAlita gajhalomAM eka tarapha vaividhya che to bIjI tarapha lAMbI majala saMgaThane kApI che. tenI che DuM saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala paraMparita gajhalanuM bhAvajagata DokiyA kare che. silasilAbaMdha vigato A graMthamAM rajU karavAmAM * enDa lITararI senTara, ghATakopara-muMbaI. 2, gIto pratyenI emanI laganIne kAraNe kyAMka kyAMka AvI che. te uparAMta dalito-piDItonI $ mevADa pATaNavAlA esTeTa, ela.bI.esa. gajhalanuM bhAvajagata gItanA sImADAne sparze che. samasyAo, zoSaNaprathA, navI Arthika OM roDa, ghATakopara (ve.), muMbaI-400086. A racanAomAM mAnavasaMvedano kendrasthAne che. nItio, udArIkaraNa, khAnagIkaraNanI mAThI OM phona naM. : 022-42153545. mUlya-rA. jIvananA tANAvANAne ukelatA enA AbhAso asara vagerenI carcA karavAmAM AvI che. 200/-, pAnA-198, AvRtti-1, ane virodhAbhAso, vedanA ane viSadanI sAthe saMpAdaka abhinaMdananA adhikArI che. 2014. ullAsa ane upazamanA svaro ahIM saMbhaLAya che. XXX - saMpAdakazrI guNavaMtabhAI baravALiyAe bhUkaMpanA emanA anubhavamAMthI paNa eka gajhala sAbhAra svIkAra 3 saMpAdita karela 'jJAnadhArA' graMtha sAcA arthamAM sAMpaDe che to manuSyanI ekalatA, yAMtrikatA Adi 1. pustakanuM nAma: zikSaka huM vizALa jJAnasRSTi vAcakanI najara samakSa kaMDAravAnA yatno paNa thayA che. A racanAomAM lekhaka-zrI caMdubhAI je. paTela 8 tAdRzya kare che. lagabhaga 200 pAnAmAM 28 kavayitrInA bhAvamaya saMvedanono UghaDato Aloka mudraka-prakAzaka-caMdubhAI je. paTela, zrI $ lekhamAM vividha lekhakoe uttama saMzodhana karyuM pAmI zakAya che. gAyatrI mAnava sevA TrasTa, goMDala, paTela che che. tenI pratIti A "jJAnadhArA'mAM pratIta A gajhalasaMgrahamAM vaividhya che. jIvananA oTo. eDavAIjhara, gAyatrI cembara', 8 zuM thAya che. palAkhAne ukelavAnI mathAmaNa che. jIMdagInI ema.jI. roDa, goMDala. ki. rUA. 45/$ A graMthamAM viSayonuM vaividhya UDIne AMkhe chalanAnI vyathA kathA che, mArI bhAvonuM anokhuM mobAIla: 8 vaLage che. ane lekhakoe tene anurUpa Alekhana che. A kavayitrInA kalpanA vihAra ane 9825278824, 9409526924 ka vidvatAbharyo nyAya Apyo che. te paNa saMvedana vizva noMdhapAtra che. 2. pustakanuM nAma : vidyArthI $ sarAhanIya che. dakSA saMghavInA prathama gajhala saMgrahane aMtarathI mudraka-prakAzaka : upara pramANe huM gujarAtI bhASAnA tAttvika graMthono AvakAra. 3. pustakanuM nAma : samaya 6 paricaya A lekho dvArA supere thAya che. DaoN. XXX mudraka-prakAzaka : upara pramANe 6 kumArapALa desAI paMDita sukhalAlajInI vicAra pustakanuM nAma : gujarAtamAM mAnava adhikAra ane 4. pustakanuM nAma: mAtA-dIkarI-patnI eTale strI 8 sRSTino paricaya karAve che. to pU.DaoN. tarubAI nAgarika svAtaMtrya caLavaLa (1947-2014) mudraka-prakAzaka : upara pramANe $ mahAsatI pU. bApunI vicAra sRSTi, DaoN. dhanavaMta saMpAdana-saMkalana : gautama ThAkara 5. pustakanuM nAma : dIkaro je zAha, pU. rAkezabhAInI vicAra sRSTino, pU. prakAzaka : nAgarika svAtaMtrya saMgaThana (pIyusIla, mudraka-prakAzaka : upara pramANe che DaoN. AratIbAI svAmI, pU. namramuninI vicAra gujarAta) C/o, gAMdhI zAMti pratiSThAna kendra, 6. kSaNanI kSamatA kuM sRSTino sAttvika sarala bAnImAM paricaya himAvana, pAlaDI, cAra rastA, amadAvAda- lekhaka : goviMdabhAI rAvala kArave che. 380006. phona : 079-26641353. prakAzaka: racanA pratiSThAna, vizva maMgalam, huM * anya vidvAna lekhako DaoN. razmi jhaverI, mUlya-rUA. 150/-, pAnA-170, AvRtti- anerA-383001.ki. rUA. 10/- prathama ka 6 khImajIbhAI chADavA, DaoN. ranatabahena chADavA, prathama-2014. AvRtti. 9 DaoN. pArvatI neNazI khIrANI, DaoN. rekhA vorA, gautama ThAkara zreSTha ane kuzaLa saMgaThaka che. 7. chIDuM zodhatAM lAdhI poLa-upara pramANe kuM DaoN. gulAba deDhiyA vageree potapotAnA viSaya temaNe saMpAdita karela A pustaka eka aitihAsika ki. rUA. 15/che dvArA jaina saMtonI vicAradhArAno jJAnamaya dastAveja che. 8. jIvane mane zuM ApyuM? upara pramANe ki. rUA. 3 OM paricaya karAvyo che. 1975-77 daramiyAna bhAratamAM AMtarika 5/eka sAthe A lekho dvArA jJAnanI dhArAmAM kaTokaTI lAdavAmAM AvI ane mAnavahako temaja 9. strI-upara pramANe. ki. rUA. 5/jJAnano dhodha saMpAdakazrIe vaheto karyo che. nAgarika svAtaMtrya keTalA amUlya che. tenI pratIti XXX pahelI ja vAra bhAratanA nAgarikone thaI. kaTokaTI bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, kuM pustakanuM nAma : he gajhala! Ava, pragaTa thA! UThI gayA pachI loka nAyaka jayaprakAzanI preraNAthI e-104, gokuladhAma (IsTa), muMbaI-63. huM kavayitri : dakSA bI. saMghavI be mahattvanI saMsthAo sthApavAmAM AvI. (1) mobAIla : 9223190753. anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddavIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, cArvIda ane vayavAda vizeSAMka anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekAMntavAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAdvavAda ane nayavAda viroSaka 6 anekantivAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSAMka 4 anekottavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 5 anekAntavAda, ane
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 135 pAda, syAdurvAda ane LESSON - 5 : JAIN COSMOLOGY AND CYCLE OF TIME ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY anekAntavAda, syAddhavAda ane toyavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda O DR. KAMINI GOGRI Thinkers throughout the ages have explored the pied universe respectively. Beyond these lies empty nature of the universe, Jaina thinkers no less than space. The Trasa Nali Extends the entire length of w the others. Over the centuries, a specifically Jain pic- the occupied space, fourteen Rajjus. Occupied space ture of the cosmos was developed and elaborated is widest at its base, seven Rajjus and then tapers to in great detail and it figures extensively in traditional a constricted centre with a width of one Rajju. From Jaina art and forms as a symbolic background to the centre upwards, it increases in width to a maximun the Jaina explanation of the meaning of life. of five Rajjus and then tapers again to the apex, which There are large number of texts about the cos- is one Rajju wide. mological concept of the Jainas. The earliest can- The upper part of the occupied universe, the "Upons contain cosmological references. There are spe- per World', is occupied by Celestial Being. Humans, cialized texts composed between the third and thir- animals and plants, astral bodies and lower kinds of teenth centuries CE in which the Jain universe is heavenly beings (Vyantaras and Bhavanvasi) occupy described in detail. These include: 'Treatise on Three the Middle World'. The Hellish Beings reside in the Worlds' (Triloka Prajnapti), Treatise on the Sun' 'Lower World. (Surya Prajnapti); Treatise on the Moon' (Candra The Lower World and Hellish Beings: Prajnapti); 'Summary of Three Worlds' (Triloka The largest areas of the occupied universe is the # Sara); Illumination of Three worlds' (Trilokya Dipika); lower world. Certain types of Celestial Beings, op- $ Treatise of Jambuvipai' (Jambuvipa Prajnapti); posed to good, live here with Hellish Beings. the lower Treatise on Realities' (Tattvartha Sutra); Summary world is seven Rajjus high (or long). It consists of a of Jain Geography (Ksetra Samasa): 'Treatise on stack of seven infernal regions. one above the other. w Jain Cosmology and Geography (Bruhat and each one smaller than the one below. Sangrahani). Each level of the lower world is one Rajjus high 5 The Universe as conceived by the Jaina tradition and is surrounded and supported by layers of Dense 5 has two parts; one occupied by entries and the un- Water (Humid Air), Dense Air and Thin Air. The top occupied space, the whole being infinite in exten- and bottom of each of the seven hells, two zones, a e sion and time. The infinite unoccupied universe if few thousand miles high, are uninhabited. Scriptures empty space surrounds universe. The traditional give names to each hells, They are, from top to botimage of the occupied universe is shown in figure tom: 3.1. Figure 3.1 The Jain view of the occupied universe, The occupied universe is imagined as being of showing the Upper World abode of heavanly beings), human shape with three distinct parts, upper, middle the Middle World (the abode of human beings), and and lower, each supporting specific works. There is the Lower World (the abode of hellish beings). # an area, referred to as a channel' (Trasa Nali), which First Hell: 'Illuminated like Jewels' - Ratnaprabha E van extends in a narrow ban throughout the langth of Second Hell: "Illuminated like Gravel'-Sarkarprabha the occupied universe. It has the height of fourteen Third Hell : "Illuminated like Sand' -Valukaprabha 'ropes' and a width of one 'rope' (Rajju), a measure Fourth Hell : "Illuminated like Mud' -Pankaprabha ment of immense width. This measurement is de- Fifth Hell: 'Illuminated like Smoke' -Dhumaprabha fined as the distance covered flying non-stop for six Sixth Hell: 'Illuminated like Darkness' -Tamahprabha months at a speed of 2,057,152 yojanas per sec- Seventh Hell: 'Illuminated like Deepest Darkness' - ond. A yojana is equal to about 6 miles. For astro- Tamastamaprabha nomical calculations Jainas use the unit of a The misery of the beings inhabiting the hells is the Pramana Yojana (1000 Yojanas). This is the yojana result of their Karma. Only those creatures human or used in this chapter. Mobile beings live in the Trasa animal, which have earned demerit because of evil Nali, while immobile beings may live both inside and actions, go to the lower world, from where they oboutside it. Three layers: Dense Water (Humid Air), tain rebirth as plants, animals or humans. After the Dense Air and Thin Air surround the whole-occu- realization of their hellish body producting karma, they anekAMtavAda, syAdavAda ane yavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, svAduvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavIda, cIvAda ane kottavAda, syAddhavAda ane teyavAda vizeSAMka jha anekIttavAda, cAddhavAda ane vayavAda vizeSaMka 5 anekattavAda, spIdvavAda ane nayavAda vizeSuka - anekodvIda, cIDhavIda ane taryavIra vizeSaMka anekalodvAda, syAdavAda
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, syAdva pRSTha 136, prabuddha jIvana - anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka mArca 2015 mavAda, svAduvAda ane are reborn in any one of the above destinies, which that can progress towards liberation. Celestial beings depends upon the new boy-producing karma ac- can be jealous of other celectial beings that are bet-5 quired in the hellish life. ter than they are. Celestial beings have varied forms S The seven regions of the lower world become of clairvoyant knowledge and tremendous power over i gloomier and more unplesant as one travels down. the material universe. These regions are filled with pain and suffering, ex- The Middle World and Celestial Beings : & tremes of cold and heat and interminable hunger Perpatetics (Vyantaras and Vana Vyantaras), and thirst. The lower world begins 900 pramana second group of celestial beings, live in the middle 5 & yojana below the base of Mount Meru (the central world, 00 yojanas above the first hell and 100 yojanas S $ point of the continent on wihch humans live). below the earth. They lodge in hollows in rocks or in Hellis beings are not born from the womb, but forests in the three worlds, and come of their own they come into beings spontaneously in a narrow accord to help or bless humans. the Peripatetic are w necked vesel. They are removed from the birth ves- divided into eight groups and each has sub-groups. w sel by evil celestial beings (paramadhamis). Their there are recognizable by their different emblems and bodies are broken when removed from the vessel, two Indras, with their retinues of princes, ministers, 5 but they reconstitute themselves, just as drops of courtesans, bodyguards, police, troops, citizens, ser- 5 mercury flow back together. Their bodies are made vants and country people, command each group. of inauspicious particles of matter and are capable The minimum lifespan of heavenly beings is ten & of adapting to any shape or size, and they posses a thousand years. Human can control them through perverted form of clairvoyant knowledge. Most of meditative recital of mantras and, if controlled, they 3 & them spend their time in conflict with one another. serve those people. The names of different groups $ Hellish Beings are not rebron as Hellish beings, be- of the Peripatetics described in the Jaina scriptures cause the realization of their karma and resultant are Pisaca, Bhuta, Yaka, Raksasa, Kinnara, suffering burns away much of their bad karma. Some Kimpurusa, Mahoraga, Gandharva and others. are reborn as lower form such as plants, birds or Astral Celestials: animals, and others who suffer the results of their A stral are the third group of celestial beings found karma with equanimity, are reborn as humans in the middle world, very high above the earth. These S The Lower World and Celestial Beings: celestial beings: Suns Moons, Planets, Constellations 5 * The uppermost hill of the lower world is the resi- and Stars, are known as astrals' (jyotiskas) as they fi dence of the lowest category of celestials called the shine brightly and light the world. It is said that these & Residentials' (Bhavanvasis), brilliant, charming, gra- astral beings have celestial cars and chariots to trans cious and playful, each with gems, weapons and port them in and outside the palaces in which they & distinctive insignia. There are ten classes of Resi- live. We perceive these celestial vehicals and palSdential' celestials; each further divided into two aces by their luminescence and radiation of heat. groups, northern and southern, both rules over by a T hese celestials reside in the area 790-900 celestial sovereign (Indra). The Asuras belong to this pramana yojanas above Mount Meru. Their movecategory. ment causes days, night, eclipses, solstices and other Celestial beings are not born from the womb but astronomical formulations with which the human world come into existence spontaneously on a bed of Flow- is familiar. Their movement is said to affect the desers. Their bodies are made from auspicious particles tiny of individulas in the human world. Jaina geograof matter, and they can change their size and shape phy describes a large continent' known as of their bodies at will. Their real form is that of young jambudvipa or Jambu Continent. Jaina texts claim that people, both male and female and they retain their this continent has two Suns and two Moons. Many e youthfulness. They have along life span, but six oceans and other continents, which are larger, sur5 months before the end of their lives, the garland of round the Jambu Continent. These have an even SS flowers that they wear withers, signifying the end of greater numbers of Suns and Moons. their celestial life. They feel miseable because of The Upper World and Celestial Beings : the thoughts of their future rebirth in utero, as an The fourth and the highest groups of celestial beanimal or human. They resemble the rich who enjoyings inhabit the upper world, which is seven rajjus wealth, but cannot control themselves. Those few high. They live in the palaces of paradise. They are who live an ethical life are born as human beings called the Celestial-Ca red ones' (Vaimanika). They anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane hu anekantivAda, syAdvavAda ane teyavAda vizeSAMka akIttavAda, syAdvavAda
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekatavAda, cIrvAda mArca 2015 * prabuddha jIvana 0 anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 pRSTha 137 pAda, syAdurvAda ane anekAdvAda, syAddhavAda ane yavAda vizeSaka F anekantivIda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekodvAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekantivAda, syAddhavAda ane vayavAda viroSaka 6 anekantivAda, svAsvAda normally live in the heavens (Kalpas) of the upper every living being is born several times on the cycle world. These celestioal beings can be either born in of transmigration. In it, Asura and Naga celestials proparadies' (Kalpopapanna) or beyond the Kalpasi duce rain or thunder. The nine Gods of the Limits of (Kalpatita). Jaina texts describe fourteen heavens. the World' (Lokantikas), the guardians of the four car5 Kalpopannas live in the first twelve heavens, where dinal directions and the four intermediate directions, 5 they have a social structure of princes, ministers, and the zenith, reside in the fifth heaven. courtesans, bodyguards, police, troops, citizens. There are sixty-two layers of Celestial Chariots' servants and country people. Kalpatitas are them- in the heaven and beyond, arranged to prevent colliselves like "Heavenly Kings' and do not have need sions, Jain texts descirbe thirteen layers in of any social structure. Their needs are fulfilled sim- Saudharma and Isana, twelve in Sanatkumara and ply by their wishes. The first twelve kalpas are sym- Mahendra, six in Brahmaloka, five in Lokantika, four bolized by animals; deer, buffalo, bear, lion, goat, in Sahasrara, and four in Anata and Pranata and four leopard, horse, elephant, cobra, rhinoceros, bull and in the Aran and Acuta regions of the heaven. There antelope. are nine layers in Graiveyakas and single layer in Occasionally, heavenly beings pass from one part Anuttara. of the world to another. Sometimes they pay visits to The nine Graiveyakas and five 'unsurpassables's those who were their friends in earlier existences, (Annuttaras) reside in the thirteenth and fourteenth either to guide them or to help them in the consecra- heavens. Annuttaras are very close to that final perPation ceremony of a recently born human designated fection which they will atain after two human births. to be Tirthankara. Sometimes they are pleased with Under the crescent of Siddha Sila, the all-accom the sincere devotion to them and may help their devo- plished' celestials (sarvathasiddha) reside and they 5 tees with material wealth. They possess miraculous will rebron just once as humans, since human existw chariots in which they travel, hence their description ence is the only one through which one may attain in Jain text is found as Celestial-carred'. liberation. They must pass through one more human The serenity of the inhabitants of the paradises life. increases gradullay as one goes upward through the Jainas believe that rebirth is dependent on the levels of the upper world Their lifespan, power merit and demerit acquired in previous lives, and on rediance, morality and sphere of their sensory and the maturing of attched Karma to the soul. Humans super sensory knowledge, differentiate celestial be- and five-sensed anmimals have the possibility of atuyings from each other, which increase proportionally taining heavenly life in the upper world. The Heavas one moves up the ladder of heavens. enly beings and the Hellish beings are not reborn as Female celestials are born only in the two lowest celestials. heavans. Their movements are restricted as far as Ascetics, whether Jains or not, who venerate spirithe eighth paradise. The sexual enjoyment of the two tual teachers and their doctrine, wear spiritual teachlowest celetial beings is similar to that of humans. ers and their doctrine, wear the insignia of their reliThe higher the level of the celesial beings, the more gion, repeat and teach the scriptures to lay people, subtle is their sexual life. It is sufficient for them to and who observe Right conduct (but do not have Right touch, to see or to simply hear Goddesses, to sat- Faith) can be reborn up to the ninth heaven. isfy their sexual urge. The celestial of the tenth and The Middle world : the elevanth paradises can satisfy their urges by The Middle world is the region from where the soul 3 i imaginnig the object of their desires. Finally, beyond can attain liberation. Jaina Cosmology pictures the the twelfth paradise, they are rid of their passions. middle world as a flat, elliptical, disk, one Rajju wide E C They are pure, satisfied and serene. and 100,000 yojanas high. It is made up of concen5 The first four and the last four paradise are usu- tric ring of 'Continents' and 'Oceans', as diagram ally grouped in pairs. The celestial world also con- matically shown in figure 3.2. In the centre of the 5 stains matter and darkness, since water and vegetable middle world is the Jambu Continent with a diameter 5 particles issuing form one of the large seas of the of a hundred thousand yojanas. A Salty ocean middle world spread right up to the fifth heaven, (Lavana-Samudra) of twice the area of a Jambu Conw Brahmaloka. In this level of the fifth heaven eight tinent surrounds it. Lavana Samudra contains four w dark masses (Krsnarajis), or conglomerations are vast receptacles (Patala), at the four cardinal points. E found, In these masses are the lower forms fo life; which function to produce tides along with anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAdavizeSAMka kka anekAttavAda, syAddhavAda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAntavAda, syAdvavAda ane vayavAda vizeSuka " anekantivAda, syAdvavAda ane nayavAda vizeSaka akIttavAda, syAdavIda anekAMtavAda, cAddavIda ane teyavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka Y= anekAMtavAda, syAdda ane vayavAda vizeSAMka rka anekAMtavAda, syAdvAda ane
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ anekAMtavAda, cIva pRSTha 1380 prabuddha jIvana * anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka 9 mArca 2015 navAda, syAdvAda ane Velamdhara Mountains (found in the salty ocean) to similar size and constituents. regulate the sea. Patalas are the abodes of the Kala The two and a half continents are called the Land 5 and Mahakala groups of divinties. This ocean is it- of Action' (karmabhoomi), where the law of retribu$ self surrounded by the Dhataki Continent, around tion of actions operates. Human beings can attain libi which lies the ocean of Kalodadhi Samudra and the eration only there. Jain cosmology describes thirty Puskaravar Continent. These two and a half conti- five armaboomis, but only from fifteen can one attain 2 & nents mentioned in Jain Geography are 4.5 milllion liberation. These are: Bharata, Airavata, and Yojanas in diameter. There are more continents and Mahavideha in Jambudvipa; two Bharats, two oceans surrounding one another, represented in Airavatas and two Mahavidehas each in the Puskara Jaina cosmology as concentric circle, the last one continent and Dhataki continet. being an ocean of immense size called Figure 3.3, Map showing the relative position of Y Svayambhuramana. Jambu Dwipa and Nandisvara Dwipa. In this latter The eighth concentric ring is the Continent of regions are found the four groups of fifty-two eternal Nandisvaradvipa, where fifty-two Jina temple are Jain temples. situated as shown in figure 3.3. Heavenly beings go There are 'lands of pleasure' (Bhogabhumi) whose there to worship Jinas at the time of Kalyanakas of inhabitants are born as Couples' and whose needs Jinas, auspicious events in the lives of Jinas, and and desired are satisfied by wish-fulfilling trees' Atthai Mahotsava - an eight-day celebration of ritu- (Kalpavruksas). They are fifty-six in numbers and are als and pujas. In the Nandhyavarta diagram, an known as Anataradvipas. In additions to elaborate Swastika design formed from rice grains Karmabhoomis Tirthankaras may be born in these by most Jains during temple worship, reflects ven- Antaradvipas. eration of those holy places. Rare accopmlished in the land of action', people have to learn and 5 humans may travel as far as Nandisvardvipa. Oc- earn a living thorough activities such as government, 5 casionally humans can be found beyond the two and defense, agriculture, education, business, arts and half continents, if they are taken there by heavenly handicrafts. Living beings in the Land of Action' are w beings, but no human being can experience birth or differentiated from those in the 'Land of Pleasures' w death beyond these continents. by the fact that they are capable of attaining libera- 2 Figure 3.2 Sectional diagram of the Middle World, tion. Hence, birth in the land of action is considered 5 according to Jaina geography, showing the two-and superior. Jaina scriptures mention that human beings 5 a half continents inhabited by humans. living in (Maha) Videha region is conductive to spiri- * The Jambu continent is the region we inhabitat. tual advancement. In its centre is Mount Meru, 100,000 yojanas high Twenty Tirthankars live and preach in (Maha) (1000 yojanas below the earth and 99,000 yojanas Videha at any time. Some other continents also have above the earth). Its base diameter is 100,000 Tirthankaras. Jains venerate the Tirthankaras of the yojanas, which reduces to 1000 yojanas at its peak. (Maha) Videha region. Many temples have images The surface is divided into four terraces at different of Simandhar Swami, the senior Tirthankara of (Maha) hieghts, each terrace having a lush and environmen- Videha. During the morning Penitential Retreat, eutally pleasing forest, parks full of flowers, trees, for- logies to venerate-Simandhar Swami are recited. ests, palaces and temples and are named after the The (Maha) Videha region is dub-divided into thirtyforest of Prosperous trees' (Bhadrasal Vana); two smaller regions or empires (Vijayas) and consists Pleasing (Nandan Vana); Flowery (Somanas Vana) of the same elements as our earth. Jain cosmologi* and Pink Flowery (Padnuka Vana). There is a cal texts describe Jambudvipa in detail. The descrip pinacle on the fourth terrace with Jina temples at its tion given and the artistically presented diagrams are four corners, and there are four crescent-shaped fascinating. rocks on which newborn Tirthankaras are bathed. Jaina texts are bound in precise detail about this The Jambu Continent has many rivers. It has six cosmology and geography. Modern Science is skepmountain ranges of different colours crossing the tical about it. Whether one accepts or does nor acJambu Continent from east to west. They divide it cepts, the traditional cosmology has no bearing upon into seven regions or countries. The seven regions the contribution of Jainism to spiritual matters. Zare: Bharata, Airavata, Hemavat, Hairanyavata, Hari [To be continued] Ramyaka and (Maha) Videha. Each region is pre- 76/C, Mangal, 3/15, R.A.K. Road, Matunga, E sided over by a deity named after the region itself. Mumbai-400 019. Email : kaminigogri@gmail.com Bharat is in south and Airavat is in the north, both of Mobile: 9819179589/9619379589 anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka + anekAMtavAda, syAdvIda ane vayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAdurvAda ane nayavAda vizeSAMka F anekAMtavAda, syAdurvAda ane |SAMka = anekavilda, syAhnavIda ane vayavIda vizeSAMka 4 anekIdvAda, syAddhavAda anekantivAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAntavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 4 anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka ka anekAMtavAda, syAddhavAda ane nayavAda vizeSAMka 6 anekAntavAda, ane anekantivAda, syAhnavIda
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARCH 2015 PAGE No. 139 PRABUDHH JEEVAN Siddhasena Divakar - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 Born in Sanatan Hindu Tamily at Ujjain in early 4th century, Siddhsena had very good knowledge of four Vedas and Nyaya. Once he had a debate with Acharya Vriddhavadi in a king's court and defeated him. Later on he became his devotee and studied Jaina scriptures EHEIRALIENCHELLINEL HEALIESLEE HEATHEIRIE HEELSEAR HEALITE Once Siddhsena used the Sanskrit form of Navakarmantra and also wished to translate many Agamas into Sanskrit. His Guru didn't appreciate this and put him out of the Gaccha for few years. Later on, Siddhsena arrived at Kumar town, King Devpal of the state became his devotee. Once the king of Assam attacked the country. Siddhsena used his Vidya to produce a huge army and the enemy ran away. King Devpal was happy and conferred on him the title 'Divakar'-sun destroying the darkness. After this incident, he returned to Ujjain where Vikramaditya-ll welcomed him and listened to his sermons daily. Now his Guru Vriddhavadi decided to call him back. He came as a Palkhivala and held the Palakhi from one side. Being an old man he was a little slow in comparison to the other three. Siddhsena asked, "Is your shoulder giving you pain?" Here he used incorrect grammar& guru immediately corrected the sentence. Recognizing his Guru, Siddhsena realized his mistake and apologized to him He was a great poet of his time. He wrote 'SanmatiTark explaining Anekantvad. His other best work is 'Kalyan Mandir' Kavya which is to establish Kalyana or Shubha i.e. abode of auspiousness. Cecec co
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Licence to post Without Pre-Payment No. MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month * Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE No. 140 PRABUDHH JEEVAN : ANEKANTVAD, SYADVAD AND NAYVAD VISHESHANK MARCH 2015 je anaMta che enI eka vAra AvI eka pArTI goThavI. A vakhate bahu moTo jalaso ane ThaThero teNe karyo. enI | paMthe paMthe pAtheya prApti tarapha..... pelI 'majura-patnI-bahenapaNI' lyusIne paNa teNe 'A saMsAra kevaLa bhrama nathI, vAstavika paNa bolAvelI. ardhAganA che. enI pAse dhanadolatanI kazI kamI che. A jIvana kevaLa jhaMjhaTa nathI, mahA AnaMda hIrA, mANeka ne nIlamanA jhaLaka jhaLaka thatAM nathI. ema chatAM, eTalAthI ene saMtoSa nathI. paNa che. e baMnemAM, eTale ApaNI AsapAsa ghareNAM paherIne, badhAnI vacce phrenI beThI, pachI, e saMtoSane AvI pArTIomAM ane bIjAone patharAyelA saMsAramAM ane ApaNA jIvanamAM viSa badhA sAMbhaLe e rIte, lyusIne eNe eka savAla AMjI nAkhavAmAM tathA bhoMThAM pADI devAmAM te ane amRta e baMne paDelA che. vAstavika AnaMda pUchayo. zodhI rahI che. ane amRtanA vyavasthita Ayojanane laIne | 'mAya DIyara lyusI, A badhA dAgInA joyA? | lyusI pAse dhanadolata nathI. eno pati eka ApaNe cAlIzuM, ane je divase saMsAra eka bhrama A mArA hIrA jyAre jhAMkhA paDe che, melA thAya sAmAnya kAmadAra che. paraMtu, e vAtanuM ene du:kha che, evuM nakkI thaze, tyAre e bhrama ApaNAthI che, tyAre tene sApha karavA mATe perIsathI huM kemIkala nathI. ImiTezana jvalarI paherIne e AnaMda lAkho jojana dUra cAlyo gayo haze; jIvana eka maMgAvuM chuM. mANekane sApha karavA mATenuM speziyala meLavI zake che. dhanavAna phrenI karatAM paNa vadhAre jhaMjhaTa che, evuM je divase ApaNane lAgaze, te solyuzana venIsathI Ave che. nIlamane sApha karavA Thasso ane ruvAba te rAkhI zake che. A badhAMnI vakhate e jhaMjhaTa to bicArI dUra UbhI UbhI AMsu mATe nuM 'DI-lakSa-lIkviDa', huM che ka pAchaLa kayuM tattva kAma kare che? sAratI haze, ane viSa... te viSa to te divase nyUyorka-amerikAthI maMgAvuM chuM. | vicAra karatAM jaNAze ke lyusInA AvA masta pote ja amRta banIne amRtamAM bhaLI gayeluM haze.' '..heM bahena...tA....rA dAgInA dhovA mATe vartananA mULamAM 'saMtoSa' che. enI pAse je nathI eka kathA : tuM zuM kare che ?' eno aphasosa ke kAmanA karIdu:khI thavAne badale, | be bahenapaNIo sAthe bhaNatI hatI. emanI badhAnI vacce khoTA dAgInA paherIne rUvAbathI enI pAse je che, teno sArAmAM sAro upayoga maitrI ghaNI gADha. ekanuM nAma 'phrenI' ane bIjInuM beThelI lyusIne bhoMThI pADavA mATe ja A savAla karIne e masta tathA saMtoSI rahI zake che. A nAma 'lyusI'. phrenI, eka amIrane paraNI gaI, phrenIe pUchaDyo hato; e vAta tyAM beThelAM badhAM saMtoSa, sukhI jIvana jIvavA mATenuM eka mahattvanuM lyusIe eka kAmadAra sAthe lagna karyA. samajI gayA. paNa lyusI ghaNI cabarAka hatI. enA sAdhana che. | phrenI pAse kiMmatI hIrAmANekanA caherA para bhoMThApaNAno jarA paNa bhAva Avyo sthiti ane saMyogo, to karma vigere dvArA dAgInAono moTo Dhagalo. lyusI, ImITezana nahi. hasatAM hasatAM, AnaMdathI eNe eka evo mANasane sAMpaDe che. game tevA saMyogo hoya, khoTo ane sastA dAgInA laI Ave ne pahere. javAba Apyo, je sAMbhaLIne phrenInI jIbha ja AnaMdamAM rahevuM ke udAsa rahevuM, masta rahevuM ke pelA guNavaMtIbahenanI jema, A phrenInA sivAI gaI. A rahyo e javAba.: rodaNAM raDyA karavA, ALasu thaIne besI rahevuM ThassAno paNa pAra nahi. potAnI amIrAInI 'o...mAya DIyara phrenI, evI dhovA karavAnI ke utsAhathI kAma karavuM, e badhuM, prAyaH mANasanA vAta jyAM tyAM lalakAratI phare. enI bIjI kaDAkUTamAM huM to paDatI ja nathI; melA thAya eTale mananI sthiti upara AdhAra rAkhe che. mananI bahenapaNIone potAno vaibhava batAvIne AMjI huM to pheMkI ja dauM chuM ! I just throw them sthitine masta banAvavAmAM 'syAdvAda'nI puratI nAkhavAno ane bhAre zokha. e mATe, avAranavAra out...' samajaNa jevo upayogI bIjo koI IlAja nathI. | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pRSTha 126) sAhelIone jamavAnAM AmaMtraNa mokale, emAM lyusInI buddhimattA ane tenuM potAne tyAM badhAne ekaThAM kare ane e badhAnI hAjarajavAbIpaNuM ApaNane dekhAze. vacce potAnI zrImaMtAInuM pradarzana karye rAkhe. e paraMtu temAM eTaluM ja nathI. jIvana badhuM joIne, enI anya bahenapaNIo bhoMThapa viSenI je carcA ahIM ApaNe karI anubhave ane enI zrImaMtAInA tathA enA rahyA chIe, teno eka suMdara javAba vakhANa kare tyAre phrenI khUba kulAya. 'IDariyo gaDha' paNa temAM che. jItyAno AnaMda te anubhave. phrenI, e ka karoDapatinI Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.