Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેશા ચાર કલા થાળ રૂાાની
કર્તરિ રૂપ
કર્મણિ
३५
ચોથી-છઠ્ઠી દસમો ગી
સંસ્કૃત
ધાતુકોશ
ધાતુ સાધિત
શબ્દ
ઈચ્છાદર્શકરૂપ
• દિવ્યાશીષદાતા 8તપાગચ્છાધિપતિ ૫.પૂ.
C
હૃદન્ત પ્રેરકરૂપ
ચડગત ३५
આ.શ્રી વિજય રામસૂરીશ્વરજી મ.સા. (ડહેલાવાળા)
• આશીર્વાદદાતા ।ગચ્છાધિપતિ ૫.પૂ.આ.શ્રી વિજય અભયદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા. 8 શ્રી દિનેશચન્દ્ર કાન્તિલાલ મહેતા (નાથપુરાવાળા)
૭ સંપાદક
૦ પ્રકાશક
૩ આ.શ્રી રામસૂરીશ્વરજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા, અમદાવાદ
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલીઃ ભાગ-૧
દિવ્ય આશીર્વાદદાતા: પરમ પૂજ્ય તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયરામસૂરીશ્વરજી મ.સા. : આશીર્વાદદાતા: (ડહેલાવાળા) પરમ પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવા
શ્રી વિજયઅભયદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા.
(ડહેલાવાળા)
પ્રેરકરૂપ
કર્માણપ
ગ્ર
ચત્તરૂપ
I:26: ૨
કુદરતી
ધાતુસાધિત)
શબe,
સાર્થ
ઈચ્છાદર્શક
ધાતુકોશ.
: સંગ્રાહકઃ - હાર્દિક દિનેશભાઈ મહેતા
: સંપાદકઃ શ્રી દિનેશચંદ્ર કાંતિલાલ મહેતા (ધાર્મિક અધ્યાપક) ૩, શાંતિ એપાર્ટમેન્ટ, કીર્તિ સોસાયટી, સાબરમતી, અમદાવાદ-૫.
ફોન: ૦૭૯-૨૭૫૦૫૨૯૧, (મો): ૯૮૭૯૦૫૫૬૦ પ્રકાશકઃ શ્રી રામસૂરીશ્વરજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા - અમદાવાદ.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂચાવલી
(સકારાત્ત ગણ) : પ્રાપ્તિસ્થાનીઝ
" ની ટિકા
શ્રી દિનેશચંદ્ર કાંતિલાલ મહેતા (ધાર્મિક અધ્યાપક)
૩, શાંતિ એપાર્ટમેન્ટ, કીર્તિ સોસાયટી, સાબરમતી, છેઅમદાવાદ-૩૮૦ ૦૦૫. ફોન : (૦૭૯) ર૭૫૦૫૨૯૧
શ્રી સુરેન્દ્રસૂરીશ્વરજી જૈન તત્ત્વજ્ઞાનશાળા ઝવેરીવાડ, પટણીની ખડકી, અમદાવાદ,
શ્રી શુભમંગલ ફાઉન્ડેશન છે“ગુરુ સમપાવન ભૂમિ પાલ જકાતનાકા પહેલા, અડાજણ, સુરત. ૩ $ આચાર્ય વિજય શ્રી રામસૂરીશ્વરજી જૈન જ્ઞાનમંદિર ટ્રસ્ટ હઝોટા આરાધના ભવન, ૬૦ ફુટ રીંગ રોડ, ભાયંદર (વેસ્ટ), મુંબઈ. ૭
પં. શ્રી ચિરાગભાઈ કનૈયાલાલ C/o. જૈન શ્રેયસ્કર મંડળ, પાલીતાણા
. પં. શ્રી રાજુભાઈ એસ. સંઘવી અભય” આદિનાથનગર, હાઈવે રોડ, નવા ડીસા.
સંવત : ૨૦૬૨ વીર સં. : ૨૫૬૦.
| કિંમત - ૫૦.૦૦ ૫ પ્રથમ આવૃત્તિ
- ઈસ્વીસન્ ૨૦૦૬
- પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતને અધ્યયનાર્થે ભેટ
મુદ્રકઃ ભરત ગ્રાફિક્સ, ન્યુ માર્કેટ, પાંજરાપોળ, રિલીફ રોડ, અમદાવાદ-૧. ફોન: (૦૭૯) ૨૨૧૩૪૧૭૬, ૨૨૧૨૪૭૨૩
%િ રઝ
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
શુભાશીર્વાદ
૨ના વિ.૨મસૂરિ ધાનેરા ભવન
પાલીતાણા હળવંત દલુભવિક
તુ 13
વિ.સ. ૨૦૫૪ અાવક દિન
ઉલિત સ . . સ . તલપત હી ઇ. ૨ના ના છે . સ rs. . | ત હ. ધ મો. પુણ્ય ધુરાજને અધ્યાપન કરાવવામાં તમાર, 9 વર્ષ પૂર્ણ થઈ રહ્યા છે. એ અમારા તમારા અને માટે આનંદનો વિષય છે.
સંસારનાં અન્ય વ્યાપારની અપેક્ષાએ તદ્દન નિદોષ, અસ્મલાભકારી, કર્મય
આ વ્યાપાર સુખ લિ. સમાધિ દાયક છે. • ચાવા અનેક દાક્રાઓ મુતdનની ઉપાસના તમો કત ૨. વર ઉભય શ્રેચારક બનો. અનુકૂળતાએ ચાઉઝ મા ડગ મિશે તેના સ્મિક સંપૂર્ણ સુખ પ્રાપ્ત કયા એ જ ભાવના સહ જાદ... લિ.રામબિાધર્મલાભ
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રુતજ્ઞાન પ્રસારણ અર્થે દ્રવ્ય સમર્પણ કરનારની અનુમોદના સહ આભારદર્શન
પ.પૂ. સા. શ્રી અમિતપ્રશાશ્રીજી (ડહેલાવાળા) ની પ્રેરણાથી ૨૫,૧૧૧/- શ્રી આદિનાથ જૈન સંઘની બહેનો, નવસારી. પ.પૂ. સા. શ્રી નર્મદાશ્રીજીની પ્રેરણાથી
૭,૧૧૧/- શ્રી ગંગાબા ઉપાશ્રયની આરાધક બહેનો, સાબરમતી. શ્રી પ.પૂ. સા. શ્રી જયવંતાશ્રીજી મ.સા. ની પ્રેરણાથી ૩,૧૧૧/- દહેજ જૈન સંઘ
૨,૧૧૧/
શ્રી અભયસાગર આરાધના ભવનની બહેનો, સાબરમતી. પ.પૂ. સા. શ્રી મંજુલાશ્રી મ.સા. ની પ્રેરણાથી
૫,૧૧૧/
શ્રી નેમ-મંજુલ આરાધના ભવનની બહેનો તરફથી,સાબરમતી. પ.પૂ. સા. શ્રી તત્ત્વગુણાશ્રીજી મ.સા. ની પ્રેરણાથી
૫,૧૧૧/
શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ આરાધના ભુવનની બહેનો, સાબરમતી. ૫,૫૫૫/- શ્રી અભય ફાઉન્ડેશન, જયપ્રેમ સોસાયટી, શાહીબાગ, ગીરધરનગર, અમદાવાદ.
૫૩૨૨૧/- જ્ઞાનદ્રવ્ય
૨૧,૧૧૧/- શ્રી માણિભદ્ર ફાઉન્ડેશન, સાબરમતી. (સાધારણ)
૮૦૦ - નકલ જ્ઞાનખાતામાંથી પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીજી મ.સા. તથા જ્ઞાનભંડારને ભેટ આપવા અર્થે.
૨૦૦ - નકલ સાધારણમાંથી અધ્યાપક મિત્રોને તથા મુમુક્ષુઓને ભેટ આપવા અર્થે.
શ્રાવકોએ પુસ્તકની કિંમત રૂા. ૪૦/- જ્ઞાનખાતામાં મુકીને માલિકી કરવી.
દિનેશચંદ્ર કે. મહેતા
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ, સાધક અન્તર્યામીની શોધ કરવાની
નીકળ્યો છે, અન્તર્યામીની પ્રાપ્તિ સ્થિgs, સવિચારોથી અને સવિચારોની પ્રાપ્તિ સવાંચનાદિથી થાય છે. સવાંચન માટે ભાષાજ્ઞાન એ સરળ માધ્યમ છે. ભાષાન્તર વાંચન દ્વારા મૂળ ગ્રન્થકાર ભગવંતોના મૂળ આશયની કદાચ પ્રાપ્તિ ન પણ થાય. ભાષાન્તરકાર સ્વક્ષયોપશમાનુસાર અનુવાદ કરતાં હોય છે, આથી કદાચ ક્યારેક મૂળ ગ્રન્થકારશ્રીના હૃદયભાવ સાથે ભાષાન્તરનો મેળ ન પણ બેસે, આથી ભાષાન્તર ઉપર જ આધાર ન રાખતાં મૂળ ભાષાના જ્ઞાનને મેળવવાની અને એ દ્વારા સદ્વિચારોને અને તેના દ્વારા અન્તર્યામીને મેળવવાની સાધકની ભાવના સાર્થક થાય છે.
આજે જ્યારે અભ્યાસુવૃન્દમાં સંસ્કૃત ભાષાના અભ્યાસનો વ્યાપ વધ્યો છે ત્યારે તેઓના રસને પોષવા માટેના પૂરક ગ્રન્થોનીય આવશ્યક્તા તો રહેવાની જ.
અનેક પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી મ.સા. તથા મુમુક્ષુઓને અભ્યાસ કરાવવાની જવાબદારી વહન કરવા સાથે સાથે સાહિત્યસર્જનના ક્ષેત્રે પ્રવેશ પામેલ પં. શ્રી દિનેશભાઈ કે. મહેતા આ પૂર્વે કૃદન્ત વિષણિી તથા મધ્યમાની ધાતુરૂપાવલી પ્રકાશિત કરી ચૂક્યા છે, જે આજે પણ ઘણાં આદર-માન સાથે અભ્યાસુઓના કરકમળમાં સંચરી રહી છે.
મધ્યમા-રૂપાવલી પ્રકાશિત થયાં બાદ પ્રથમા-રૂપાવલીની માંગ આવતાં અનેકવિધ કાર્યવ્યસ્તતા વચ્ચે પણ અનેક મહાત્માઓના સહકારપૂર્વક આ પ્રથમા રૂપાવલીને પ્રકાશિત કરી શ્રુતદીપમાં તૈલપૂર્તિ કરવાની ભૂમિકા ભજવી છે. . પ્રથમા દ્વિતીયા બુકમાં આવતાં ૩-કારાન્ત ધાતુના સાદા, સન્નન્ત, પ્રેરક, યડન્ત, યલુબત્ત, કર્તરિ-કર્મણિ ૧૦ વિભક્તિના રૂપો તથા ધાતુકોશ આ પુસ્તિકામાં આવરી લીધા છે.
ઈશ્વરીય અનુગ્રહથી પ્રાપ્ત થયેલ મૃતપ્રસારની મહિતી શક્તિને છે. આબાલવૃદ્ધ સુધી પહોંચતી કરવાના એકમાત્ર સલ્લક્ષ્યથી હું છે પ્રકાશિત થતી સુંદર મજાની આ પુસ્તિકા ન કેવળ
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
અભ્યાસુના હાથમાં જ રહેશે બલ્કે હૈયામાં પણ રહેશે જ એ આશા રખાય.
આ પ્રસંગે એક સ્પષ્ટતા કરવાનું મન થઈ આવે છે કે મોટા ભાગના અભ્યાસુઓ “૧૦ કાળના રૂપો” બોલો, લખો-એવો વ્યવહાર કરે છે. વાસ્તવમાં ૧૦ કાળ નહીં પણ ૧૦ વિભક્તિ છે. ‘૧૦ વિભક્તિના રૂપો’’ એવો વાગ્યવહાર કરવો ઉચિત છે. ૧૦ વિભક્તિ બે વિભાગમાં વહેંચાયેલી છે.
(૧) કાળલક્ષી : જેમાં વર્તમાના, હ્યસ્તની, શ્વસ્તની, ભવિષ્યન્તી, પરોક્ષા અને અદ્યતની એમ ૬ વિભક્તિ આવે.
(૨) અર્થલક્ષી : જેમાં સપ્તમી, પંચમી, ક્રિયાતિપત્તિ અને આશીઃ એમ ૪ વિભક્તિ આવે.
સપ્તમી (વિધ્યર્થ) વિગેરે ૪ ને કાળ તરીકે વ્યવહાર કરવો ઠીક
નહીં...
પં. શ્રી દિનેશભાઈએ આત્મીયભાવે આ પુસ્તિકાના થોડાજ પૃષ્ઠો નિહાળવા આપ્યા. આનંદ થયો. કાંઈક મિત્રભાવ અદા કરી શક્યાની હૈયાધારણ થઈ.
નાનકડી આ પુસ્તિકારૂપ નાવ દ્વારા-સ્વાધ્યાય સાગરનું ખેડાણ થાય, શ્રુતસાગરના અનેક મૌક્તિકો-રત્નો હસ્તગત થાય. અનેકવિધ ટીકાગ્રન્થો, કાવ્યો, ચરિત્રોમાં અવગાહન થાય અને પ્રાન્તે કૈવલ્યશ્રીની પ્રાપ્તિ થાય એ જ, આ મહામહિમપળે પરમ પ્રિય પરમાત્માને પ્રાર્થના.
- ૨૦૬૨, ડીસા.
રાજુ સંઘવી
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ.પૂ. તપાગચ્છાધિરાજ જ્ઞાનસાગર છે
આ. શ્રીમદ્ વિજયરામસૂરીશ્વરજી સંપાદકીય છે
રે મહારાજાના આશીર્વાદ સહ કૃપાપાત્ર બની B2 ગત વર્ષે હૈમસંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી (ગકારાન્ત
જ સિવાયના ગણ) પુસ્તકાકારે પ્રકાશિત કરેલ છે તક પુસ્તકનો પૂજ્યશ્રી તરફથી આદરભાવ ઘણો જ
મળ્યો. એક વર્ષમાં પ્રથમ આવૃત્તિ પ્રાયઃ પૂર્ણ
થઈ. ત્યારબાદ પંડિતવર્યો તરફથી તથા પૂજ્યસાધુ-સાધ્વીજી મ.સા. તરફથી અકારાન્ત ગણોની ધાતુરૂપાવલીની માંગ થવા લાગી. તેથી આ અલ્પ પ્રયત્ન મારા વડે કરાયો.
સંવત-૨૦૪૩ માં સંસ્કૃત B.Ed. કરવા અમદાવાદમાં આવવાનું થયું ત્યારે સંવત-૨૦૪૪ માં પરમ પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયઅભયદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબનું ચાતુર્માસ લુહારની પોળ ઉપાશ્રયે હતું. ત્યારે પપૂ. મુનિશ્રી મોક્ષરત્નવિજયજી મ.સા. ને ભણાવવાનો લાભ પૂ. આચાર્યદેવશ્રીએ મને આપ્યો. ત્યારબાદ કૃપાદૃષ્ટિ પડતાં તેઓશ્રીની પ્રેરણાથી આચાર્ય શ્રી સુરેન્દ્રસૂરીશ્વરજી તત્ત્વજ્ઞાનશાળામાં ટ્રસ્ટી શ્રી જશવંતલાલ વાડીલાલને કહી મને નિયુક્ત કર્યો. “કોને ખબર પૂજ્ય આચાર્યદેવ જ્ઞાનદાનરૂપી સાગરમાં મોતીનો ચારો ચરાવતો હંસ મને બનાવશે.” જેના ફલસ્વરૂપે પપૂ. ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયરામસૂરીશ્વરજી મહારાજાની અચિંત્ય કૃપાથી આજે છ કલાક જ્ઞાનશાળામાં ભણાવવાનો શુભલાભ મને મળી રહ્યો છે.
તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવની હૃદયગત ભાવનાને સાકાર સ્વરૂપ આપવા આ પુસ્તક આચાર્ય શ્રી રામસૂરીશ્વરજી સંસ્કૃત પાઠશાળાના ઉપક્રમે સંયમીઓના જ્ઞાનબાગને પ્રફુલ્લિત કરવા પાણીની નીકતુલ્ય બને એ અપેક્ષાએ પ.પૂ. આચાર્ય શ્રી વિજય અભયદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજાની ગચ્છાધિપતિ પદવી પ્રસંગે પ્રકાશિત કરવામાં આવેલ છે.
સંસ્કૃત ભાષાની અનેક પ્રક્રિયાનો સમાવેશ એકમાં કરી a ધાતુરત્નાકરના સાત ભાગની ગરજ સારે એટલે કે (all in a
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
- one) સર્વ એકમાં જ, તેવી રીતે આ પુસ્તક તૈયારી
કરવામાં થોડો પુરુષાર્થ કરેલ છે. સંયમી રત્નો આના ઉપયોગ Q દ્વારા દરેક પ્રક્રિયા કંઠસ્થ કરી સાહિત્ય વાંચનાદિમાં ઘણો જ ઉંડો રસ પોષે છે. જેથી મહાપુરુષો રચિત પદાર્થોનું રહસ્ય પામી શકે તે માટે આ પુસ્તક ઘણું જ ઉપયોગી થશે તેવી મને આશા છે.
આ પુસ્તકમાં ઘકારાન્ત ગણના એટલે કે પહેલો, ચોથો, છઠ્ઠો અને દશમા ગણના કર્તરિરૂપ સંપૂર્ણ, કર્મણિરૂપ ત્રી.પુ.એ.વ, કૃદન્ત, ઈચ્છાદર્શક, પ્રેરક, વડન્ત, ધાતુકોશ, ધાતુસાધિત શબ્દ અને યલુબત્તના અંગ વગેરે દરેકનો સમાવેશ કરવા પ્રયત્ન કરેલ છે.
પુસ્તક પ્રકાશનમાં આર્થિક સહયોગ અનેક પૂજ્યશ્રીઓની પ્રેરણાથી મલ્યો તથા મુફ સંશોધન આદિ અનેક કાર્યોમાં નિઃસ્વાર્થભાવે સહકાર મળેલ તે ઉપકારની વિસ્મૃતિ કેમ કરી શકાય?
પં. શ્રી અરવિંદભાઈ એસ. (રાધનપુર), પં. શ્રી રાજેન્દ્રભાઈ એસ. (નવાડીસા), પં. શ્રી પ્રફુલ્લભાઈ એન. (અમદાવાદ), શ્રી વિનુભાઈ સોમચંદ મોદી (અમદાવાદ) વગેરેએ પોતાનો કિંમતી સમય આના પ્રફ સંશોધન માટે આપેલ છે. તેઓનો હું ખૂબજ ઋણી છું.
વાગડ સમુદાયના સા. શ્રી પ.પૂ. સુવર્ણરેખાશ્રીજી મ.સા. ના શિષ્યા શ્રી સ્મિતવદનાશ્રીજી મ.સા. તથા શ્રી સુરભિગુણાશ્રીજી મ.સા. તથા પ.પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી ગુણરત્નસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના સમુદાયના પ.પૂ. સા. શ્રી હર્ષિતરેખાશ્રીજી મ.સા. ના સાધ્વીજી મહારાજ સાહેબે મુફ સંશોધન આદિમાં ઘણો જ સહકાર આપેલ છે. તેઓની ભૂરીભૂરી અનુમોદના કરું છું.
આચાર્ય શ્રી સુરેન્દ્રસૂરીશ્વરજી તત્ત્વજ્ઞાનશાળા તથા શ્રી જિનપ્રભસૂરી સંસ્કૃત પાઠશાળામાં અધ્યયન કરવા આવનાર સંયમીઓને અભ્યાસ કરાવતા પ્રાપ્ત થયેલ અનુભવથી તથા તેઓશ્રીના આશીર્વાદથી આ કાર્ય થયેલ છે.
ભરત ગ્રાફિક્સવાળા શ્રી ભરતભાઈએ પણ દરેક રીતે અનુકૂળતા કરી ભક્તિભાવે ઘણો જ સહકાર આપેલ છે. તેઓશ્રીએ પુસ્તક પ્રકાશનનું છેકાર્ય બિઝનેસરૂપ નહીં માનતાં ભક્તિરૂપ માનેલ છે.
હું - દિનેશચંદ્ર કે. મહેતા મા
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
: દિવ્ય આશીર્વાદદાતા:
પરમ પૂજ્ય તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયરામસૂરીશ્વરજી મ.સા. (ડહેલાવાળા)
: આશીર્વાદદાતા
પરમ પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયઅભયદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા. (ડહેલાવાળા)
2
ચોથો ગણ
ધાતુસાધિત શબ્દ
કૃદન્ત
યજ્ઞન્તરૂપ
કર્તરિરૂપ
પ્રેરકરૂપ
ઈચ્છાદર્શક રૂપ
leslajue
કર્મણિરૂપ
સંગ્રાહક : હાર્દિક દિનેશભાઈ મહેતા
: સંપાદકઃ
શ્રી દિનેશચંદ્ર કાંતિલાલ મહેતા (ધાર્મિક અધ્યાપક)
૩, શાંતિ એપાર્ટમેન્ટ, કીર્તિ સોસાયટી, સાબરમતી, અમદાવાદ-૫.
ફોન : ૦૭૯-૨૭૫૦૫૨૯૧, (મો) : ૯૮૭૯૦૫૫૬૬૦
પ્રકાશક : શ્રી રામસૂરીશ્વરજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા
-
અમદાવાદ.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે ચોથા ગણની અનુક્રમણિકા છે
કચ“શ્વ
પેજ નં. ધાતુ પેજ નં. ધાતુ પેજ નં. ધાતુ | ૨૯- - આ.પ. ૩૧૬. વી - આ.પ. ૩૪૧ઝ કમ્ - પ.પ. ૨૯૨ ૬ - પ.૫. ૩૧૭ જુન - આ.પ. ૩૪૨ સિદ્ - પ.પ. ૨૯૩, પુણે - પ.૫. [૩૧૮. કમ્ - પ.પ. | ૩૪૩. ટૂ - આ.પ. ૨૯૪ 3ન - પ.પ. |૩૧૯. ર - પ.પ. | ૩૪૪. સો - ૫૫. ૨૯૫ - ૫.૫. [૩૨૦. - આ.પ. ૩૪૫. નિદ્ - ૫.૫. ૨૯૬. તુન્ - પ.પ. ૩૨૧. વનમ્ - પ.પ. | ૩૪૬. ૬ - પ.પ. ૨૯૭. મુ૬ - ૫.૫. ૩૨૨. છો - પ.પ. | ૩૪૭. કુષ - ૫.૫. ૨૯૮. સુત્- પ.પ. ૩૨૩. - પ.પ. | ૩૪, - પ.પ. ૨૯૯. તુમ - પપ. ૩૨૪તમ્ - પ.પ. | ૩૪૯. હું - .પ. ૩00. સુમ - ૫.૫. |૩૨૫. ત્રમ્ - ૫.૫. [૩૫૦. પ્ર. - ૫.૫. ૩૦૧, મદ્ - પ.પ. ૩૨ જ - પ.પ. [૩૫૧-૩૫૬. વિકલ્પ રૂપો ૩૦૨. શ્રમ્ - પ.પ. ૩૨૭ કમ્ - પપ. | ૩૫૭, ૩૬ - આ.પ. ૩૦૩, શમ્ - પ.પ. |૩૨૮. સો - ૫.૫. | ૩૫૮. પ્રી ' - આ.પ. ૩૦૪. વન - આ.૫. ૩૨૯. ટૂ - આ.પ. ૩૫૯. મનુ+- આ.પ. ૩૦૫. યુ - આ,૫. [૩૩૦. પિત્- આ.પ. ૩૬૦-૩૬૫ કર્મણિરૂપ ૩૦૬. સિદ્ - પ.પ. ૩૩૧. - આ.પ. ૩૬૬-૩૭૧. કૃદન્ત ૩૦૭. મ્ - પ.પ. ૩૩૨. પ્રમ્ - પ.પ. | ૩૭૨-૩૭૭. ઈચ્છાદર્શક ૩૦૮. ગ્લૅ૬ - પ.પ. [૩૩૩, શું - પ.પ. | ૩૭૮-૩૮૫. પ્રેરક ૩૦૯. શુષ - પ.પ. [૩૩૪ ઈથન - ૫.૫. | ૩૮૬-૩૮૯. યન્ત ૩૧૦. ૫.૫. ૩૩૫. સી- આ.પ. ૩૯૦. અદ્યતની ૩૧૧.મન - આ.૫. [૩૩૬ { - પ.પ. | કર્મણિરૂપ ૩૧૨ શમ્ - પ.પ. ૩૩૭. મ્ - આ.પ. ૩૯૧. ભવિષ્યકર્મણિ ૩૧૩. ૬ - પ.પ. [૩૩૮. ચમ્ - પ.. | કૃદન્ત ૩૧૪. સુન્ - પ.પ. [૩૩૯. નિમ્ - પ.પ. | ૩૯૨-૪૦૨. ધાતુકોશ, ૩૧૫. વિદ્ - આ.પ. ૩૪૦. શો - પ.પ.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
t...
वर्तमान
LLL
हस्तानी
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
૨૯૧ कुप् - ५.५. अ५ ४२वो, अपj (सेट)
શ્વસ્તની कुप्यामि कुप्यावः कुप्यामः | कोपितास्मि कोपितास्व: कोपितास्मः कुप्यसि कुप्यथ: कुप्यथ कोपितासि कोपितास्थ: कोपितास्थ कुप्यति कुप्यतः कुप्यन्ति । | कोपिता कोपितारौ कोपितारः
ભવિષ્યન્તી अकुप्यम् अकुप्याव अकुप्याम । कोपिष्यामि कोपिष्याव: कोपिष्यामः अकुप्यः अकुप्यतम् अकुप्यत । कोपिष्यसि कोपिष्यथः कोपिष्यथ अकुप्यत् अकुप्यताम् अकुप्यन् । | कोपिष्यति कोपिष्यतः कोपिष्यन्ति
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ कुप्येयम् कुप्येव कुप्येम अकोपिष्यम् अकोपिष्याव अकोपिष्याम कुप्येः कुप्येतम् कुप्येत अकोपिष्यः अकोपिष्यतम् अकोपिष्यत कुप्येत् कुप्येताम् कुष्येयुः अकोपिष्यत् अकोपिष्यताम् अकोपिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ कुप्यानि . कुप्याव कुप्याम | कुप्यासम् कुप्यास्व कुप्यास्म कुप्य कुप्यतम् । कुप्यत | कुप्याः कुप्यास्तम् कुप्यास्त कुप्यतु कुप्यताम् कुप्यन्तु | कुप्यात् कुप्यास्ताम् कुप्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (s at १२) चुकोप चुकुपिव चुकुपिम अकुपम् अकुपाव अकुपाम चुकोपिथ चुकुपथुः चुकुप अकुपः अकुपतम् अकुपत चुकोप चुकुपतुः चुकुपुः । अकुपत् अकुपताम् अकुपन्
के
विध्यर्थ
LIL WE ELL LLL
माशार्थ
LLL LLL LL
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૨
EEEEEEEEEE
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ क्रुध् - ५.५. ओ५ ४२वो, गुस्से थj (मनिट) વર્તમાના
श्वस्तनी क्रुध्यामि क्रुध्यावः क्रुध्यामः | क्रोद्धास्मि क्रोद्धास्वः क्रोद्धास्मः क्रुध्यसि क्रुध्यथः क्रुध्यथ | क्रोद्धासि क्रोद्धास्थः क्रोद्धास्थ क्रुध्यति क्रुध्यतः क्रुध्यन्ति | क्रोद्धा क्रोद्धारौ क्रोद्धारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अक्रुध्यम् अक्रुध्याव अक्रुध्याम | क्रोत्स्यामि क्रोत्स्यावः क्रोत्स्यामः अक्रुध्यः अक्रुध्यतम् अक्रुध्यत | क्रोत्स्यसि क्रोत्स्यथः क्रोत्स्यथ अक्रुध्यत् अक्रुध्यताम् अक्रुध्यन् । क्रोत्स्यति क्रोत्स्यतः क्रोत्स्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ : क्रुध्येयम् क्रुध्येव क्रुध्येम अक्रोत्स्यम् अक्रोत्स्याव अक्रोत्स्याम क्रुध्येः क्रुध्येतम् क्रुध्येत अक्रोत्स्यः अक्रोत्स्यतम् अक्रोत्स्यत क्रुध्येत् क्रुध्येताम् क्रुध्येयुः अक्रोत्स्यत् अक्रोत्स्यताम् अक्रोत्स्यन् .
माशीवार्थ क्रुध्यानि क्रुध्याव . क्रुध्याम | क्रुध्यासम् क्रुध्यास्व क्रुध्यास्म क्रुध्य क्रुध्यतम् क्रुध्यत क्रुध्याः क्रुध्यास्तम् क्रुध्यास्त क्रुध्यतु क्रुध्यताम् क्रुध्यन्तु | क्रुध्यात् क्रुध्यास्ताम् क्रुध्यासुः પરોક્ષા
. अद्यतनी (ESो प्रा२) चुक्रोध चुक्रुधिव चुक्रुधिम | अक्रुधम् अक्रुधाव अक्रुधाम चुक्रोधिथ चुक्रुधथुः चुक्रुध | अक्रुधः. अक्रुधतम् अक्रुधत चुक्रोध चुक्रुधतुः चुक्रुधुः | अक्रुधत् अक्रुधताम् अक्रुधन्
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ્યસ્તની
EEEEEEEEEE.
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
૨૯૩ पुष् - ५.५. पोष, पोषा ४२वु (मनिट) વર્તમાના
श्वस्तनी पुष्यावः पुष्यामः | पोष्टास्मि पोष्टास्वः पोष्टास्मः पुष्यसि पुष्यथः पुष्यथ पोष्टासि पोष्टास्थ: पोष्टास्थ पुष्यति पुष्यतः पुष्यन्ति पोष्टा पोष्टारौ पोष्टारः
ભવિષ્યન્તી अपुष्यम् अपुष्याव अपुष्याम | पोक्ष्यामि पोक्ष्याव: पोक्ष्यामः अपुष्यः अपुष्यतम् अपुष्यत | पोक्ष्यसि पोक्ष्यथः पोक्ष्यथ अपुष्यत् अपुष्यताम् अपुष्यन् | पोक्ष्यति पोक्ष्यतः पोक्ष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ पुष्येयम् पुष्येव पुष्येम | अपोक्ष्यम् अपोक्ष्याव अपोक्ष्याम पुष्येः पुष्येतम् पुष्येत अपोक्ष्यः अपोक्ष्यतम् अपोक्ष्यत पुष्येत् पुष्येताम्. पुष्येयुः अपोक्ष्यत् अपोक्ष्यताम् अपोक्ष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ पुष्याणि पुष्याव पुष्याम | पुष्यासम् पुष्यास्व पुष्यास्म
पुष्यतम् पुष्यत | पुष्याः पुष्यास्तम् पुष्यास्त पुष्यतु पुष्यताम् पुष्यन्तु पुष्यात् पुष्यास्ताम् पुष्यासुः
પરીક્ષા | अतनी (हो ॥२) पुपोष पुपुषिव पुपुषिम | अपुषम् अपुषाव अपुषाम पुपोषिथ पुपुषथुः पुपुष अपुषः अपुषतम् अपुषत पुपोष पुपुषतुः पुपुषुः अपुषत् अपुषताम् अपुषन्
पुष्य
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૪
नृत्यामि नृत्यसि नृत्यति
11. We
अनृत्यम् अनृत्यः अनृत्यत्
વિધ્યર્થ
नृत्येयम् नृत्येः नृत्येत्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ नृत् - ५.५. नृत्य २j, नायj (सेट) વર્તમાન
શ્વસ્તની नृत्यावः नृत्यामः | नर्तितास्मि नर्तितास्वः नर्तितास्मः नृत्यथः नृत्यथ । | नर्तितासि नर्तितास्थ: नर्तितास्थ नृत्यतः नृत्यन्ति | नर्तिता नर्तितारौ नर्तितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अनृत्याव अनृत्याम नर्तिष्यामि नर्तिष्यावः नर्तिष्यामः अनृत्यतम् अनृत्यत नर्तिष्यसि नर्तिष्यथ: नर्तिष्यथ अनृत्यताम् अनृत्यन् नर्तिष्यति नर्तिष्यतः नर्तिष्यन्ति
यातिपत्यर्थ . नृत्येव नृत्येम | अनतिष्यम् अनर्तिष्याव अनर्तिष्याम नृत्येतम् नृत्येत अनर्तिष्यः अनर्तिष्यतम् अनर्तिष्यत नृत्येताम् नृत्येयुः | अनर्तिष्यत् अनतिष्यताम् अनतिष्यन् । मार्थ
माशीहार्थ नृत्याव , नृत्याम नृत्यासम् नृत्यास्व नृत्यास्म नृत्यतम् नृत्यत नृत्याः नृत्यास्तम् नृत्यास्त नृत्यताम् नृत्यन्तु नृत्यात् नृत्यास्ताम् नृत्यासुः
मद्यतनी (१ को १२) ननृतिव ननृतिम अनतिषम् अनर्तिष्व अनर्तिष्म ननृतथुः ननृत | अनर्ती: अनर्तिष्टम् अनर्तिष्ट ननृततुः ननृतुः अनर्तीत् अनर्तिष्टाम् अनर्तिषुः
બીજા રૂપો ૩૫૧ પેજ ઉપર છે.
नृत्यानि
नृत्यतु
ननर्त ननर्तिथ ननर्त
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
नश्यामि नश्याव: नश्यामः नश्यसि नश्यथः नश्यथ नश्यति नश्यतः नश्यन्ति
હ્યૂસ્તની
नश् - ५.५. नाश पाभवु, नाशी ४धुं (वेट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
नशितास्मि नशितास्वः नशितास्मः नशितासि नशितास्थः नशितास्थ नशिता नशितारौ नशितार:
ભવિષ્યન્તી
नशिष्यामि नशिष्यावः नशिष्यामः नशिष्यसि नशिष्यथः नशिष्यथ नशिष्यति नशिष्यतः नशिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अनशिष्यम् अनशिष्याव अनशिष्याम अनशिष्यः अनशिष्यतम् अनशिष्यत अनशिष्यत् अनशिष्यताम् अनशिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
अनश्यम् अनश्याव अनश्याम अनश्यः अनश्यतम् अनश्यत अनश्यत् अनश्यताम् अनश्यन् વિધ્યર્થ
नश्येयम् नश्येव नश्येम नश्येः नश्येतम् नश्येत नश्येत् नश्येताम् नश्येयुः
આજ્ઞાર્થ
नश्य
नश्यतु
नश्यनि नश्याव नश्याम
नश्यतम् नश्यत
नश्यताम् नश्यन्तु
પરોક્ષા
*
ननश / ननाश नेशिव
नेशिथ / ननंष्ठ
नेशथुः
ननाश
नेशतुः
नेशिम
नेश
૨૯૫
शुः
नश्यासम् नश्यास्व नश्यास्म नश्या:
नश्यास्तम् नश्यास्त
नश्यात्
नश्यास्ताम् नश्यासुः
अद्यतनी (हु ट्टो प्रार)
अशम् अशाव
अनेशाम
अनेश:
अनेशतम् अनेशत अशत् अनेशताम् अनेशन्
બીજા રૂપો ૩૫૧ પેજ ઉપર છે.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૬
EEEEEEEEEEEE
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ तुष् - ५.५. संतोष पायो, पुश थर्पु (मनिट) વર્તમાના
श्वस्तनी तुष्यामि तुष्यावः तुष्यामः | तोष्टास्मि तोष्टास्वः तोष्टास्मः तुष्यसि तुष्यथ: तुष्यथ | तोष्टासि तोष्टास्थः . तोष्टास्थ
तुष्यतः तुष्यन्ति | तोष्टा तोष्टारौ तोष्टारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अतुष्यम् अतुष्याव अतुष्याम | तोक्ष्यामि तोक्ष्यावः . तोक्ष्यामः अतुष्यः अतुष्यतम् अतुष्यत | तोक्ष्यसि तोक्ष्यथ: तोक्ष्यथ अतुष्यत् अतुष्यताम् अतुष्यन् । तोक्ष्यति तोक्ष्यतः तोक्ष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ तुष्येयम् तुष्येव तुष्येम | अतोक्ष्यम् अतोक्ष्याव अतोश्याम तुष्येः तुष्येतम् तुष्येत अतोक्ष्यः अतोक्ष्यतम् अतोक्ष्यतः तुष्येत् तुष्येताम् तुष्येयुः अतोक्ष्यत् अतोक्ष्यताम् अतोक्ष्यन् । આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ तुष्याणि तुष्याव , तुष्याम | तुष्यासम् तुष्यास्व तुष्यास्म
तुष्यतम् तुष्यत तुष्याः . तुष्यास्तम् तुष्यास्त तुष्यतु तुष्यताम् तुष्यन्तु | तुष्यात् तुष्यास्ताम् तुष्यासुः પરીક્ષા
___- तनी (sat xst२) तुतोष तुतुषिव तुतुषिम अतुषम् अतुषाव अतुषाम तुतोषिथ तुतुषथुः तुतुष | अतुषः अतुषतम् अतुषत तुतोष तुतुषतुः तुतुषुः । | अतुषत् अतुषताम् अतुषन्
EEEEEEEE
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
EEEEEEEEEE
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
૨૯૭ मुह – ५.५. भोड पायो, भुंआयु (वेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની मुह्यामि मुह्यावः मुह्यामः | मोहितास्मि मोहितास्वः मोहितास्मः मुह्यसि मुह्यथः मुह्यथ | मोहितासि मोहितास्थः मोहितास्थ मुह्यति मुह्यतः मुह्यन्ति | मोहिता मोहितारौ मोहितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अमुह्यम् अमुह्याव अमुह्याम । | मोहिष्यामि मोहिष्याव: मोहिष्यामः अमुह्यः अमुह्यतम् अमुह्यत | मोहिष्यसि मोहिष्यथ: मोहिष्यथ अमुह्यत् अमुह्यताम् अमुह्यन् | मोहिष्यति मोहिष्यतः मोहिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ मुह्येयम् मुह्येव मुह्येम | अमोहिष्यम् अमोहिष्याव अमोहिष्याम मुह्येः मुह्येतम् मुह्येत अमोहिष्यः अमोहिष्यतम् अमोहिष्यत मुह्येत् मुह्येताम् । मुह्येयुः | अमोहिष्यत् अमोहिष्यताम् अमोहिष्यन् . सार्थ
આશીર્વાદાર્થ मुह्यानि मुह्याव मुह्याम मुह्यासम् मुह्यास्व मुह्यास्म मुह्यतम् मुह्यत
मुह्यास्तम् मुह्यास्त मुह्यतु मुह्यताम् मुह्यन्तु मुह्यात् मुह्यास्ताम् मुह्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (eो २) मुमोह . मुमुहिव मुमुहिम अमुहम् अमुहाव अमुहाम मुमोहिथ मुमुहथुः मुमुह अमुहः अमुहतम् अमुहत मुमोह मुमुहतुः मुमुहुः अमुहत् अमुहताम् अमुहन्
मुह्य
मुह्याः
બીજા રૂપો ૩૫૧ પેજ ઉપર છે.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૮
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલીઃ ભાગ-૧ लुट् - ५.५. पोटj, आगो2g (सेट) વર્તમાના
'श्वस्तनी लुट्यामि लुट्यावः लुट्यामः | लोटितास्मि लोटितास्वः लोटितास्मः लुट्यसि लुट्यथः लुट्यथ | लोटितासि लोटितास्थः लोटितास्थ लुट्यति लुट्यतः लुट्यन्ति लोटिता लोटितारौ लोटितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अलुट्यम् अलुट्याव अलुट्याम | लोटिष्यामि लोटिष्यावः लोटिष्यामः अलुट्यः अलुट्यतम् अलुट्यत । | लोटिष्यसि लोटिष्यथः लोटिष्यथ अलुट्यत् अलुट्यताम् अलुट्यन् । लोटिष्यति लोटिष्यतः लोटिष्यन्ति विध्यर्थ
यात्तिपत्यर्थ लुट्येयम् लुट्येव लुट्येम | अलोटिष्यम् अलोटिष्याव अलोटिष्याम लुट्येः लुट्येतम् लुट्येत .. | अलोटिष्यः अलोटिष्यतम् अलोटिष्यत लुट्येत् लुट्येताम् लुट्येयुः | अलोटिष्यत् अलोटिष्यताम् अलोटिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ लुट्यानि लुट्याव. लुट्याम | लुट्यासम् लुट्यास्व लुट्यास्म लुट्य लुट्यतम् लुट्यत लुट्याः लुट्यास्तम् लुट्यास्त लुट्यतु लुट्यताम् लुट्यन्तु लुट्यात् लुट्यास्ताम् लुट्यासुः પરોક્ષા
.. अद्यतनी (58ो प्र॥२) लुलोट लुलुटिव लुलुटिम | अलुटम् अलुटाव अलुटाम लुलोटिथ लुलुटथुः लुलुट । | अलुटः अलुटतम् अलुटत लुलोट लुलुटतुः लुलुटुः अलुटत् अलुटताम् अलुटन्
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
लुभ् - ५.५. सोल ४२वो, ससयावु (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
लुभ्यामि लुभ्यावः लुभ्यामः लुभ्यसि लुभ्यथः लुभ्यथ लुभ्यति लुभ्यतः लुभ्यन्ति ઘસ્તની
अलुभ्यम् अलुभ्याव अलुभ्याम अलुभ्यः अलुभ्यतम् अलुभ्यत अलुभ्यत् अलुभ्यताम् अलुभ्यन् વિધ્યર્થ
लुभ्येयम् लुभ्येव लुभ्येम लुभ्ये: लुभ्येतम् लुभ्येत लुभ्येत् लुभ्येताम् लुभ्येयुः
આજ્ઞાર્થ
लुभ्यानि लुभ्याव लुभ्याम
लुभ्य लुभ्यतम् लुभ्यत लुभ्यतु
लुभ्यताम् लुभ्यन्तु
પરોક્ષા
लुलोभ लुलुभिव लुलुभिम लुलोभिथ लुलुभथुः लुलुभ लुलोभ लुलुभतुः लुलुभुः
૨૯૯
लोभितास्मि लोभितास्वः लोभितास्मः लोभितासि लोभितास्थः लोभितास्थ लोभिता लोभितारौ लोभितारः
ભવિષ્યન્તી
लोभिष्यामि लोभिष्यावः लोभिष्यामः लोभिष्यसि लोभिष्यथः लोभिष्यथ लोभिष्यति लोभिष्यतः लोभिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अलोभिष्यम् अलोभिष्याव अलोभिष्याम अलोभिष्यः अलोभिष्यतम् अलोभिष्यत अलोभिष्यत् अलोभिष्यताम् अलोभिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
लुभ्यासम् लुभ्यास्व लुभ्यास्म लुभ्याः
लुभ्यास्तम् लुभ्यास्त
लुभ्यात्
लुभ्यास्ताम् लुभ्यासुः
अद्यतनी (हु ट्ठो प्रार)
अलुभम् अलुभाव अलुभाम
अलुभः
अलुभतम् अलुभत
अलुभत्
अलुभताम् अलुभन्
બીજા રૂપો ૩૫૧ પેજ ઉપર છે.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
300
क्षुभ् - प.प. क्षोभ पाभवो, गलरावु (सेट)
વર્તમાના
क्षुभ्यामि क्षुभ्यावः क्षुभ्यामः क्षुभ्यसि क्षुभ्यथः क्षुभ्यथ क्षुभ्यति क्षुभ्यतः क्षुभ्यन्ति હ્યસ્તની
अक्षुभ्यम् अक्षुभ्याव अक्षुभ्याम अक्षुभ्यः अक्षुभ्यतम् अक्षुभ्यत अक्षुभ्यत् अक्षुभ्यताम् अक्षुभ्यन् વિધ્યર્થ
क्षुभ्येयम् क्षुभ्येव क्षुभ्येम क्षुभ्येः क्षुभ्येतम् क्षुभ्येत क्षुभ्येत् क्षुभ्येताम् क्षुभ्येयुः આજ્ઞાર્થ
क्षुध्याणि क्षुभ्याव. क्षुभ्याम
क्षुभ्य क्षुभ्यतम् क्षुभ्यत क्षुभ्यतु क्षुभ्यताम् क्षुभ्यन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
चुक्षोभ चुक्षुभिव चुक्षुभिम
चुक्षोभिथ चुक्षुभथुः चुक्षुभ चुक्षोभ चुक्षुभतुः चुक्षुभुः
શ્વસ્તની
क्षोभितास्मि क्षोभितास्वः क्षोभितास्मः क्षोभितासि क्षोभितास्थः क्षोभितास्थ क्षोभिता क्षोभितारौ क्षोभितारः
ભવિષ્યન્તી
क्षोभिष्यामि क्षोभिष्यावः क्षोभिष्यामः क्षोभिष्यसि क्षोभिष्यथः क्षोभिष्यथ क्षोभिष्यति क्षोभिष्यतः क्षोभिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अक्षोभिष्यम् अक्षोभिष्याव अक्षोभिष्याम अक्षोभिष्यः अक्षोभिष्यतम् अक्षोभिष्यत अक्षोभिष्यत् अक्षोभिष्यताम् अक्षोभिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
क्षुभ्यासम् क्षुभ्यास्व क्षुभ्यास्म
क्षुभ्यास्तम् क्षुभ्यास्त
क्षुभ्यास्ताम् क्षुभ्यासुः
अद्यतनी ( ट्ठो प्रहार)
क्षुभ्याः
क्षुभ्यात्
अक्षुभम्
अक्षुभः
अक्षुभत्
अक्षुभाव अक्षुभाम
अक्षुभतम् अक्षुभत
अक्षुभताम् अक्षुभन्
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
30१ मद् (माद्) - ५.५. भक्त थg, भूल, यू. (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની माद्यामि
माद्यावः माद्यामः. | मदितास्मि मदितास्वः मदितास्मः माद्यसि
माद्यथः माद्यथ मदितासि मदितास्थः मदितास्थ माद्यति माद्यतः माद्यन्ति | मदिता मदितारौ मदितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अमाद्यम् अमाद्याव अमाद्याम मदिष्यामि मदिष्यावः मदिष्यामः अमाद्यः अमाद्यतम् अमाद्यत मदिष्यसि मदिष्यथ: मदिष्यथ अमाद्यत् अमाद्यताम् अमाद्यन् मदिष्यति मदिष्यतः मदिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ माद्येयम् मायेव माद्येम अमदिष्यम् अमदिष्याव अमदिष्याम माघेः माघेतम् माद्येत अमदिष्यः अमदिष्यतम् अमदिष्यत माद्येत् माद्येताम् माद्येयुः | अमदिष्यत् अमदिष्यताम् अमदिष्यन् माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ माद्यानि माद्याव माद्याम माद्यासम् माद्यास्व माद्यास्म
माद्यतम् माद्यत माद्याः माधास्तम् माद्यास्त माद्यतु माद्यताम् माद्यन्तु माद्यात् माद्यास्ताम् माद्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (sो १२) ममद/ममाद मेदिव मेदिम
अमदाव मेदथुः मेद अमदः अमदतम् अमदत ममाद . मेदतुः मेदुः अमदत् अमदताम् अमदन्
दोत
माद्य
अमदाम
मेदिथ
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ श्रम् (श्राम्) - ५.५. श्रम पामयो, पेट पामयो. (सेट) વર્તમાના
श्वस्तनी श्राम्यामि श्राम्यावः श्राम्यामः | अमितास्मि श्रमितास्वः श्रमितास्मः श्राम्यसि श्राम्यथः श्राम्यथ | श्रमितासि श्रमितास्थ: अमितास्थ श्राम्यति श्राम्यतः श्राम्यन्ति | श्रमिता अमितारौ श्रमितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अश्राम्यम् अश्राम्याव अश्राम्याम | श्रमिष्यामि श्रमिष्यावः श्रमिष्यामः । अश्राम्यः अश्राम्यतम् अश्राम्यत |श्रमिष्यसि श्रमिष्यथः श्रमिष्यथ अश्राम्यत् अश्राम्यताम् अश्राम्यन् श्रमिष्यति श्रमिष्यतः श्रमिष्यन्ति
કિયાત્તિપત્યર્થ श्राम्येयम् श्राम्येव श्राम्येम अश्रमिष्यम् अश्रमिष्याव अश्रमिष्याम श्राम्येः श्राम्येतम् श्राम्येत | अश्रमिष्यः अश्रमिष्यतम् अश्रमिष्यत श्राम्येत् श्राम्येताम् श्राम्येयुः अश्रमिष्यत् अश्रमिष्यताम् अश्रमिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ श्राम्याणि श्राम्याव श्राम्याम श्रम्यासम् श्रम्यास्व श्रम्यास्म
श्रम्याः श्रम्यास्तम् श्रम्यास्त श्राम्यतु श्राम्यताम् श्राम्यन्तु श्रम्यात् श्रम्यास्ताम् श्रम्यासुः
પરોક્ષા | मद्यतनी (Eat x२) शश्रम/शश्राव शश्रमिव शश्रमिम अश्रम अश्रमाव अश्रमाम शश्रमिथ शश्रमथुः शश्रम अश्रमः अश्रमतम् अश्रमत शश्राम शश्रमतुः शश्रमुः अश्रमत् अश्रमताम् अश्रमन्
વિધ્યર્થ
श्राम्य
श्राम्यतम
श्राम्यत
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
शम् (शाम्) - ५.५. शान्त पुं. (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
शाम्यामि शाम्यावः शाम्यामः शमितास्मि शमितास्वः शमितास्मः
शमितासि शमितास्थः शमितास्थ शमिता शमितारौ शमितार:
शाम्यसि शाम्यथः शाम्यथ शाम्यति शाम्यतः शाम्यन्ति
ઘસ્તની
अशाम्यम् अशाम्याव अशाम्याम अशाम्यः अशाम्यतम् अशाम्यत अशाम्यत् अशाम्यताम् अशाम्यन् વિધ્યર્થ
शाम्येयम् शाम्येव शाम्येम शाम्यैः शाम्येतम् शाम्येत शाम्येत् शाम्येताम् शाम्येयुः
આજ્ઞાર્થ
शाम्यानि
शाम्य
शाम्यतु
शाम्याव शाम्याम
शाम्यतम् शाम्यत
शाम्यताम् शाम्यन्तु
પરોક્ષા
शशम / श्शाम
शेमिथ
शशाम
303
शेमिव शेमिम
शेमथुः शेम
शेमतुः शेमुः
ભવિષ્યન્તી
शमिष्यामि शमिष्यावः शमिष्यामः शमिष्यसि शमिष्यथः शमिष्यथ शमिष्यति शमिष्यतः शमिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अशमिष्यम् अशमिष्याव अशमिष्याम अशमिष्यः अशमिष्यतम् अशमिष्यत अशमिष्यत् अशमिष्यताम् अशमिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
शम्यासम् शम्यास्व शम्यास्म शम्याः
शम्यास्तम् शम्यास्त शम्यात् शम्यास्ताम् शम्यासुः
अद्यतनी (हु ट्टो प्रहार )
अशमम् अशमाव अशमाम
अशमः
अशमतम् अशमत
अशमत्
अशमताम् अशमन्
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ __ जन् (जा) - आ.५. उत्पन्न थयु, ४न्मj (सेट) वर्तमान
'श्वस्तनी जायावहे जायामहे जनिताहे जनितास्वहे जनितास्महे जायसे जायेथे जायध्वे | जनितासे जनितासाथे जनिताध्वे जायते जायेते जायन्ते | जनिता जनितारौ जनितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अजाये अजायावहि अजायामहि | जनिष्ये जनिष्यावहे जनिष्यामहे . अजायथाः अजायेथाम् अजायध्वम् । जनिष्यसे जनिष्येथे जनिष्यध्वे अजायत अजायेताम् अजायन्त | जनिष्यते जनिष्येते जनिष्यन्ते વિધ્યર્થ
|ક્રિયાત્તિપત્યર્થ जायेय जायेवहि जायेमहि | अजनिष्ये अजनिष्यावहि अजनिष्यामहि जायेथाः जायेयाथाम् जायेध्वम् | अजनिष्यथाः अजनिष्येथाम् अजनिष्यध्वम् जायेत जायेयाताम् जायेरन् । अजनिष्यत अजनिष्येताम् अजनिष्यन्त આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ जायै जायावहै . जायामहै | जनिषीय जनिषीवहि जनिषीमहि जायस्व जायेथाम् जायध्वम् | जनिषीष्ठाः जनिषीयास्थाम् जनिषीध्वम् जायताम् जायेताम् जायन्ताम् जनिषीष्ट जनिषीयास्ताम् जनिषीरन् પરોક્ષા
... मद्यतन (१ को प्र॥२) जज्ञिवहे जज्ञिमहे अजनिषि अजनिष्वहि अजनिष्महि जज्ञिषे जज्ञाथे जज्ञिध्वे अजनिष्ठाः अजनिषाथाम् अजनिध्वम्/ जज्ञे जज्ञाते जज्ञिरे ।
अजनिड्ड्वम् अजनि/ अजनिषाताम् अजनिषत अजनिष्ट
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
૩૦૫
युध् - मा.५. युद्ध ४२j (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની युध्ये युध्यावहे युध्यामहे योद्धाहे योद्धास्वहे योद्धास्महे युध्यसे युध्येथे युध्यध्वे योद्धासे योद्धासाथे योद्धाध्वे युध्यते युध्येते युध्यन्ते योद्धा योद्धारौ योद्धारः स्तनी
ભવિષ્યન્તી अयुध्ये अयुध्यावहि अयुध्यामहि | योत्स्ये योत्स्यावहे योत्स्यामहे अयुध्यथाः अयुध्येथाम् अयुध्यध्वम् योत्स्यसे योत्स्येथे योत्स्यध्वे अयुध्यत अयुध्येताम् अयुध्यन्त योत्स्यते योत्स्येते योत्स्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ युध्येय युध्येवहि युध्येमहि अयोत्स्ये अयोत्स्यावहि अयोत्स्यामहि युध्येथाः युध्येयाथाम् युध्येध्वम् अयोत्स्यथाः अयोत्स्येथाम् अयोत्स्यध्वम् युध्येत युध्येयाताम् युध्येरन् अयोत्स्यत अयोत्स्येताम् अयोत्स्यन्त . सार्थ
આશીર્વાદાર્થ युध्यै युध्यावहै युध्यामहै युत्सीय युत्सीवहि युत्सीमहि युध्यस्व युध्येथाम् युध्यध्वम् युत्सीष्ठाः युत्सीयास्थाम् युत्सीध्वम् युध्यताम् युध्येताम् युध्यन्ताम् । | युत्सीष्ट युत्सीयास्ताम् युत्सीरन् પરીક્ષા
सतन (
२२) युयुधे . युयुधिवहे युयुधिमहे अयुत्सि अयुत्स्वहि अयुत्स्महि युयुधिषे युयुधाथे युयुधिध्वे अयुद्धाः अयुत्साथाम् अयुद्ध्वम्/अयुध्वम् युयुधे । युयुधाते युयुधिरे अयुद्ध अयुत्साताम् अयुत्सत
सहार
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
308
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ सिध् - ५.५. सिद्ध थj (मनिट) વર્તમાના
__'श्वस्तनी सिध्यामि सिध्यावः सिध्यामः सेद्धास्मि सेद्धास्वः सेद्धास्मः सिध्यसि सिध्यथः सिध्यथ सेद्धासि सेद्धास्थः सेद्धास्थ सिध्यति सिध्यतः सिध्यन्ति | सेद्धा सेद्धारौ सेद्धारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી असिध्यम् असिध्याव असिध्याम सेत्स्यामि सेत्स्यावः सेत्स्यामः असिध्यः असिध्यतम् असिध्यत | सेत्स्यसि ‘सेत्स्यथः सेत्स्यथ असिध्यत् असिध्यताम् असिध्यन् सेत्स्यति सेत्स्यतः सेत्स्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ . सिध्येयम् सिध्येव सिध्येम | असेत्स्यम् असेत्स्याव असेत्स्याम सिध्येः सिध्येतम् सिध्येत | असेत्स्य: असेत्स्यतम् असेत्स्यत सिध्येत् सिध्येताम् सिध्येयुः | असेत्स्यत् असेत्स्यताम् असेत्स्यन् । આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ सिध्यानि सिध्याव. सिध्याम सिध्यासम् सिध्यास्व सिध्यास्म सिध्य सिध्यतम् सिध्यत | सिध्याः सिध्यास्तम् सिध्यास्त सिध्यतु सिध्यताम् सिध्यन्तु | सिध्यात् सिध्यास्ताम् सिध्यासुः પરોક્ષા
. मद्यतनी (E हो ॥२) सिषेध सिषिधिव सिषिधिम असिधम् असिधाव असिधाम सिषेधिथ सिषिधथुः सिषिध | असिधः असिधतम् असिधत सिषेध सिषिधतुः सिषिधुः असिधत् असिधताम् असिधन्
DI U 111
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
309
વર્તમાના
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ ऋध् - ५.५. १५. (सेट)
સ્તની ऋध्यामि ऋध्यावः ऋध्यामः अर्धितास्मि अर्धितास्वः अर्धितास्मः ऋध्यसि ऋध्यथः ऋध्यथ | अर्धितासि अर्धितास्थः अर्धितास्थ ऋध्यति ऋध्यतः ऋध्यन्ति अर्धिता अर्धितारौ अर्धितार: વ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી आर्यम् आाव आर्ध्याम | अर्धिष्यामि अर्धिष्याव: अर्धिष्यामः आy: आय॑तम् आद्यंत अर्धिष्यसि अर्धिष्यथ: अर्धिष्यथ आय॑त् आय॒ताम् आय॑न् अर्धिष्यति अर्धिष्यतः अर्धिष्यन्ति विध्यर्थ.
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ ऋध्येयम् ऋध्येव ऋध्येम आर्धिष्यम् आर्धिष्याव आर्धिष्याम ऋध्येः ऋध्येतम् ऋध्येत आर्धिष्यः आर्धिष्यतम् आर्धिष्यत ऋध्येत् ऋध्येताम् । ऋध्येयुः | आर्धिष्यत् आर्धिष्यताम् आर्धिष्यन् . माार्थ
આશીર્વાદાર્થ ऋध्यानि ऋध्याव ऋध्याम ऋध्यासम् ऋध्यास्व ऋध्यास्म ऋध्य ऋध्यतम् ऋध्यत ऋध्याः ऋध्यास्तम् ऋध्यास्त ऋध्यतु ऋध्यताम् ऋध्यन्तु ऋध्यात् ऋध्यास्ताम् ऋध्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (१ यो प्र१२) आनर्ध . आनृधिव आधिम आर्धिषम् आर्धिष्व आर्धिष्म आनर्धिथ आनृधथुः आनृध आर्थीः आर्धिष्टम् आर्धिष्ट आनर्ध आनृधतुः आन्धुः । | आर्धीत् आर्धिष्टाम् आर्धिषुः
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
30८
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી ભાગ-૧ द्रुह् - ५.५. सिद्ध थj () વર્તમાના
श्वस्तनी द्रुह्यामि द्रुह्यावः द्रुह्यामः | द्रोढास्मि द्रोढास्वः द्रोढास्मः द्रुह्यसि द्रुह्यथः द्रुह्यथ द्रोढासि द्रोढास्थः द्रोढास्थ द्रुह्यति द्रुह्यतः द्रुह्यन्ति | द्रोढा द्रोढारौ द्रोढारः ચસ્તની
ભવિષ્યન્તી अद्रुह्यम् अद्रुह्याव अद्रुह्याम
| ध्रोक्ष्यामि ध्रोक्ष्यावः ध्रोक्ष्यामः अद्रुह्यः अद्रुह्यतम् अद्रुह्यत | ध्रोक्ष्यसि ध्रोक्ष्यथः ध्रोक्ष्यथ अद्रुह्यत् अद्रुह्यताम् अद्रुह्यन् | ध्रोक्ष्यति ध्रोक्ष्यतः ध्रोक्ष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ द्रुह्येयम् द्रुह्येव द्रुह्येम अधोक्ष्यम् अध्रोक्ष्याव अध्रोक्ष्याम द्रुह्येः द्रुह्येतम् द्रुह्येत | अध्रोक्ष्यः अध्रोक्ष्यतम् अध्रोक्ष्यत . द्रुह्येत् द्रुह्येताम् द्रुह्येयुः | अध्रोक्ष्यत् अध्रोक्ष्यताम् अध्रोक्ष्यन् । આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ द्रुह्याणि द्रुह्याव . द्रुह्याम | द्रुह्यासम् द्रुह्यास्व द्रुह्यास्म द्रुह्य द्रुह्यतम् द्रुह्यत | द्रुह्याः द्रुह्यास्तम् द्रुह्यास्त द्रुह्यतु द्रुह्यताम् . द्रुह्यन्तु | द्रुह्यात् द्रुह्यास्ताम् द्रुह्यासुः शेक्षा
मतनी (saut२) दुद्रोह दुद्रुहिव दुद्रुहिम | अद्रुहम् अद्रुहाव अद्रुहाम दुद्रोहिथ दुद्रुहथुः दुद्रुह अद्रुहः . अद्रुहतम् अद्रुहत दुद्रोह दुद्रुहतुः दुद्रुहुः । अद्रुहत् अद्रुहताम् अद्रुहन्
બીજા રૂપો ૩૫ર પેજ ઉપર છે.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
EEEEEEEEEEEE
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
शुष् - ५.५. सुआ (मनिट) वर्तमान
સ્તની शुष्यामि शुष्यावः शुष्यामः शोष्टास्मि शोष्टास्वः शोष्टास्मः शुष्यसि शुष्यथः शुष्यथ | शोष्टासि शोष्टास्थः शोष्टास्थ शुष्यति शुष्यतः शुष्यन्ति शोष्टा शोष्टारौ शोष्टारः Uસ્તની
ભવિષ્યની अशुष्यम् अशुष्याव अशुष्याम शोक्ष्यामि शोक्ष्यावः शोक्ष्यामः अशुष्यः अशुष्यतम् अशुष्यत |शोक्ष्यसि शोक्ष्यथः शोक्ष्यथ अशुष्यत् अशुष्यताम् अशुष्यन् शोक्ष्यति शोक्ष्यतः शोक्ष्यन्ति . विध्यार्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ शुष्येयम् शुष्येव शुष्येम अशोक्ष्यम् अशोक्ष्याव अशोक्ष्याम शुष्येः शुष्येतम् शुष्येत | अशोक्ष्यः अशोक्ष्यतम् अशोक्ष्यत शुष्येत् शुष्येताम् शुष्येयुः अशोक्ष्यत् अशोक्ष्यताम् अशोक्ष्यन् . माशार्थ
माशीवार्थ शुष्याणि शुष्याव शुष्याम शुष्यासम् शुष्यास्व शुष्यास्म शुष्य शुष्यतम् शुष्यत | शुष्याः शुष्यास्तम् शुष्यास्त शुष्यतु शुष्यताम् शुष्यन्तु | शुष्यात् शुष्यास्ताम् शुष्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (Ea ) शुशोष शुशुषिव शुशुषिम | अशुषम् अशुषाव अशुषाम शुशोषिथ शुशुषथुः शुशुष अशुषः अशुषतम् अशुषत शुशोष शुशुषतुः शुशुषुः अशुषत् अशुषताम् अशुषन्
EEEEEEEEEEEEE
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
V
૩૧૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ तृप् - ५.५. पुश थg, तृप्त थj (वेट) વર્તમાના
श्वस्तनी तृप्यामि तृप्यावः तृप्यामः तस्मि तस्विः तस्मिः तृप्यसि तृप्यथः तृप्यथ |तप्र्तासि तपस्थिः तपस्थि तृप्यति तृप्यतः तृप्यन्ति तप्त तप्र्तारौ तारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अतृप्यम् अतृप्याव अतृप्याम | तामि तावः तामः अतृप्यः अतृप्यतम् अतृप्यत तय॑सि तय॑थः तय॑थ अतृप्यत् अतृप्यताम् अतृप्यन् । तय॑ति तय॑तः तय॑न्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ : तृप्येयम् तृप्येव तृप्येम | अतय॑म् अताव अताम तृप्येः तृप्येतम् तृप्येत | अतर्व्यः अतय॑तम् अतयंत . तृप्येत् तृप्येताम् तृप्येयुः | अतय॑त् अतर्व्यताम् अतर्फान् . આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ तृप्याणि तृप्याव . तृप्याम तृप्यासम् तृप्यास्व तृप्यास्म तृप्य तृप्यतम् तृप्यत | तृप्याः तृप्यास्तम् तृप्यास्त तृप्यतु तृप्यताम् तृप्यन्तु . | तृप्यात् तृप्यास्ताम् तृप्यासुः परोक्षा
. अद्यतनी (
२ २ ) ततर्प ततृपिव ततृपिम अत्राप्सम् अत्राप्स्व अत्राप्स्म . ततर्पिथ ततृपथुः ततृप । अत्राप्सीः अत्राप्तम् अत्राप्त ततर्प . ततृपतुः ततृपुः अत्राप्सीत् अत्राप्ताम् अत्राप्सुः
બીજા રૂપો ૩૫૨/૩૫૩ પેજ ઉપર છે.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
मन् - आ.प. भानपुं (खनिट)
વર્તમાના
मन्यावहे मन्यामहे मन्ता
मन्यध्वे मन्तासे
मन्यन्ते मन्ता
मन्ये
मन्यसे मन्येथे
मन्यते मन्येते
હ્યસ્તની
अमन्ये अमन्यावहि अमन्यामहि अमन्यथाः अमन्येथाम् अमन्यध्वम्
अमन्यत अमन्येताम् अमन्यन्त વિધ્યર્થ
मन्येय
मन्येवहि मन्येमहि
मन्येथाः मन्येयाथाम् मन्येध्वम्
मन्येत मन्येयाताम् मन्येरन्
આજ્ઞાર્થ
मन्यै
मन्यावहै मन्यामहै मन्यस्व मन्येथाम् मन्यध्वम् मन्यताम् मन्येताम् मन्यन्ताम्
પરોક્ષા
मेने मेनिवहे मेनिमहे मेनिषे मेनाथे मेनिध्वे
मेने
नाते
मेनिरे
मंस्ये
मंस्यसे
मंस्यते
अमंस्ये
अमंस्यथाः
अमंस्यत
मंसीय
मंसीष्ठाः
मंसीष्ट
अमंसि
अमंस्थाः
अमंस्त
૩૧૧
શ્વસ્તની
मन्तास्वहे मन्तास्महे
मन्तासाथे मन्ताध्वे मन्तारौ मन्तारः
ભવિષ્યન્તી
मंस्यावहे मंस्यामहे
मंस्थे मंस्यध्वे
मंस्येतें मंस्यन्ते
अद्यतन (२ भे प्रार)
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अमंस्यावहि अमंस्यामहि
अमंस्येथाम् अमंस्यध्वम्
अमंस्येताम् अमंस्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
मंसीवहि मंसीमहि
मंसीयास्थाम् मंसीध्वम्
मंसीयास्ताम् मंसीरन्
अमंस्वहि अमंस्महि
अमंसाथाम् अमन्द्ध्वम्
अमन्ध्वम्
अमंसाताम् अमंसत
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
क्षम् ( क्षाम् ) - ५.५. क्षमा ईश्वी, भाई २ (पेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
क्षाम्यामि क्षाम्यावः क्षाम्यामः क्षाम्यसि क्षाम्यथः क्षाम्यथ क्षाम्यति क्षाम्यतः क्षाम्यन्ति
હ્યસ્તની
अक्षाम्यम् अक्षाम्याव अक्षाम्याम अक्षाम्यः अक्षाम्यतम् अक्षाम्यत अक्षाम्यत् अक्षाम्यताम् अक्षाम्यन् વિધ્યર્થ
क्षाम्येयम् क्षाम्येव क्षाम्येम क्षाम्येः क्षाम्येतम् क्षाम्येत क्षाम्येत् क्षाम्येताम् क्षाम्येयुः આજ્ઞાર્થ
क्षाम्याणि क्षाम्याव क्षाम्याम
क्षाम्य क्षाम्यतम् क्षाम्यत
क्षाम्यतु क्षाम्यताम् क्षाम्यन्तु
પરોક્ષા
चक्षम / चक्षाम
चक्षमिथ
चक्षाम
चक्षमिव चक्षमिम
चक्षमथुः चक्षम
चक्षमतुः चक्षमुः
क्षमितास्मि क्षमितास्वः क्षमितास्मः क्षमितासि क्षमितास्थः क्षमितास्थ क्षमिता क्षमितारौ क्षमितारः
ભવિષ્યન્તી
क्षमिष्यामि क्षमिष्यावः क्षमिष्यामः क्षमिष्यसि क्षमिष्यथः क्षमिष्यथ क्षमिष्यति क्षमिष्यतः क्षमिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अक्षमिष्यम् अक्षमिष्याव अक्षमिष्याम अक्षमिष्यः अक्षमिष्यतम् अक्षमिष्यत अक्षमिष्यत् अक्षमिष्यताम् अक्षमिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
क्षम्यासम् क्षम्यास्व क्षम्यास्म क्षम्याः
क्षम्यास्तम् क्षम्यास्त क्षम्यास्ताम् क्षम्यासुः
क्षम्यात्
अद्यतनी (हट्टो प्रहार)
अक्षमम्
अक्षमः
अक्षमत्
अक्षमाव अक्षमाम
अक्षमतम् अक्षमत
अक्षमताम् अक्षमन्
બીજા રૂપો ૩૫૩ પેજ ઉપર છે.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૩
रुष्यथ
अका
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
रुष् - ५.५. रोष, गुस्सो ४२वो (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની रुष्यामि रुष्यावः रुष्यामः . रोषितास्मि रोषितास्वः रोषितास्मः रुष्यसि रुष्यथः
| रोषितासि रोषितास्थः रोषितास्थ रुष्यति रुष्यतः रुष्यन्ति रोषिता रोषितारौ रोषितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अरुष्यम् अरुष्याव अरुष्याम | रोषिष्यामि रोषिष्यावः रोषिष्यामः अरुष्यः अरुष्यतम् अरुष्यत रोषिष्यसि रोषिष्यथः रोषिष्यथ
अरुष्यताम् अरुष्यन् | रोषिष्यति रोषिष्यतः रोषिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ रुष्येयम् रुष्येव रुष्येम | अरोषिष्यम् अरोषिष्याव अरोषिष्याम रुष्येः रुष्येतम् रुष्येत अरोषिष्यः अरोषिष्यतम् अरोषिष्यत रुष्येत् रुष्येताम् रुष्येयुः अरोषिष्यत् अरोषिष्यताम् अरोषिष्यन् . शार्थ
આશીર્વાદાર્થ रुष्याणि रुष्याव रुष्याम रुष्यासम् रुष्यास्व रुष्यास्म रुष्य रुष्यतम् रुष्यत रुष्याः रुष्यास्तम् रुष्यास्त रुष्यतु रुष्यताम् रुष्यन्तु रुष्यात् रुष्यास्ताम् रुष्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (sat प्रार) रुरोष . रुरुषिव रुरुषिम अरुषम् अरुषाव अरुषाम रुरोषिथ रुरुषथुः रुरुष अरुषः अरुषतम् अरुषत रुरोष . रुरुषतुः रुरुषुः
| अरुषत्
अरुषताम् अरुषन्
બીજા રૂપ ૩૫૫ પેજ ઉપર છે.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ ___ लुप् - ५.५. दोs org, मुंns sg (सेट) વર્તમાના
' श्वस्तनी लुप्यामि लुप्यावः लुप्यामः लोपितास्मि लोपितास्वः लोपितास्मः लुप्यसि लुप्यथः लुप्यथ लोपितासि लोपितास्थः लोपितास्थ लुप्यति लुप्यतः लुप्यन्ति लोपिता लोपितारौ लोपितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अलुप्यम् अलुप्याव अलुप्याम | लोपिष्यामि लोपिष्याव: लोपिष्यामः अलुप्यः अलुप्यतम् अलुप्यत लोपिष्यसि लोपिष्यथ: लोपिष्यथ अलुप्यत् अलुप्यताम् अलुप्यन् । | लोपिष्यति लोपिष्यतः लोपिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ लुप्येयम् लुप्येव लुप्येम | अलोपिष्यम् अलोपिष्याव अलोपिष्याम लुप्येः लुप्येतम् लुप्येत | अलोपिष्यः अलोपिष्यतम् अलोपिष्यत लुप्येत् लुप्येताम् लुप्येयुः | अलोपिष्यत् अलोपिष्यताम् अलोपिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ लुप्यानि लुप्याव , लुप्याम लुप्यासम् लुप्यास्व लुप्यास्म लुप्य लुप्यतम् लुप्यत लुप्याः लुप्यास्तम् लुप्यास्त लुप्यतु लुप्यताम् लुप्यन्तु लुप्यात् लुप्यास्ताम् लुप्यासुः પરોક્ષા
.मयतानी (s at ut२) लुलोप लुलुपिव लुलुपिम अलुपम् अलुपाव अलुपाम लुलोपिथ लुलुपथुः लुलुप अलुपः अलुपतम् अलुपत लुलोप लुलुपतुः लुलुपुः अलुपत् अलुपताम् अलुपन्
aayARATI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
विद्ये
विद्यसे
विद्यते
विद् - आ.प. विद्यमान होवु (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
विद्येय. विद्येथाः
विद्येत
विद्यावहे विद्यामहे वेत्ताहे
विद्येथे
विद्यध्वे
वेत्तासे
विद्येते विद्यन्ते वेत्ता
હસ્તની
अविद्ये
अविद्यावहि अविद्यामंहि
अविद्यथाः अविद्येथाम् अविद्यध्वम् अविद्यत अविद्येताम् अविद्यन्त
વિધ્યર્થ
विद्येवहि विद्येमहि विद्येयाथाम् विद्येध्वम् विद्येयाताम् विद्येरन्
આજ્ઞાર્થ
विद्यै विद्यावहै विद्यामहै विद्यस्व विद्येथाम् विद्यध्वम् विद्यताम् विद्येताम् विद्यन्ताम्
પરોક્ષા
विविदे .. विविदिवहे विविदिमहे विविदिषे विविदाथे विविदिध्वे विविदे विविदाते विविदिरे
वेत्स्ये
वेत्स्यसे
वेत्स्यते
૩૧૫
वेत्तास्वहे वेत्तास्महे
वेत्तासाथे वेत्ताध्वे
वेत्तारौ वेत्तारः
ભવિષ્યન્તી
वेत्स्यावहे वेत्स्यामहे
वेत्स्येथे वेत्स्यध्वे
वेत्स्ये वेत्स्यन्ते
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अवेत्स्ये अवेत्स्यावहि अवेत्स्यामहि अवेत्स्यथाः अवेत्स्येथाम् अवेत्स्यध्वम् अवेत्स्यत अवेत्स्येताम् अवेत्स्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
अवित्सि
अवित्थाः
अवित्त
वित्सीय वित्सीवहि वित्सीमहि वित्सीष्ठाः वित्सीयास्थाम् वित्सीध्वम् वित्सीष्ट वित्सीयास्ताम् वित्सीरन्
अद्यतन (२ भे प्रहार )
अवित्स्वहि अवित्स्महि
अवित्साथाम् अविद्ध्वम्
अविवम्
अवित्साताम् अवित्सत
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૬
વર્તમાના
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ दीप् - .५. सीपयु, सयु (सेट)
શ્વસ્તની दीप्ये दीप्यावहे दीप्यामहे दीपिताहे दीपितास्वहे दीपितास्महे दीप्यसे दीप्येथे दीप्यध्वे | दीपितासे दीपितासाथे दीपिताध्वे दीप्यते दीप्येते दीप्यन्ते | दीपिता दीपितारौ दीपितारः ચસ્તની
ભવિષ્યની अदीप्ये अदीप्यावहि अदीप्यामहि | दीपिष्ये दीपिष्यावहे दीपिष्यामहे अदीप्यथाः अदीप्येथाम् अदीप्यध्वम् दीपिष्यसे दीपिष्येथे दीपिष्यध्वे अदीप्यत अदीप्येताम् अदीप्यन्त दीपिष्यते दीपिष्येते दीपिष्यन्ते विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ दीप्येय दीप्येवहि दीप्येमहि अदीपिष्ये अदीपिष्यावहि अदीपिष्यामहि दीप्येथाः दीप्येयाथाम् दीप्येध्वम् अदीपिष्यथा: अदीपिष्येथाम् अदीपिष्यध्वम् दीप्येत दीप्येयाताम् दीप्येरन् । अदीपिष्यत अदीपिष्येताम् अदीपिष्यन्त मार्थ
माशीवार्थ दीप्यै दीप्यावहै दीप्यामहै दीपिषीय दीपिषीवहि दीपिषीमहि दीप्यस्व दीप्येथाम् दीप्यध्वम् । दीपिषीष्ठाः दीपिषीयास्थाम् दीपिषीध्वम् दीप्यताम् दीप्येताम् दीप्यन्ताम् । दीपिषीष्ट दीपिषीयास्ताम् दीपिषीरन् પરોક્ષા
मतन (१ यो १२) दिदीपे दिदीपिवहे दिदीपिमहे | अदीपिषि अदीपिष्वहि अदीपिष्महि दिदीपिषे दिदीपाथे दिदीपिध्वे अदीपिष्ठाः अदीपिषाथाम अदीपिध्वम दिदीपे दिदीपाते दिदीपिरे
अदीपिढ्वम् | अदीपि/अदीपिष्ट अदीपिषाताम् अदीपिषत
11111111111* *
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
युज्
- खा.प. भेडवु (अनिट् )
શ્વસ્તની
योक्तास्वहे योक्तास्महे
योक्तासाथे योक्ताध्वे
योक्तारौ योक्तारः
ભવિષ્યન્તી
योक्ष्यावहे योक्ष्यामहे
योक्ष्येथे योक्ष्यध्वे योक्ष्येते योक्ष्यन्ते
વર્તમાના
युज्ये
युज्यावहे युज्यामहे योक्ता
युज्यसे
युज्येथे युज्यध्वे
योक्तासे
युज्यते युज्येते युज्यन्ते
योक्ता
હ્યૂસ્તની
अयुज्ये अयुज्यावहि अयुज्यामहि अयुज्यथाः अयुज्येथाम् अयुज्यध्वम्
अयुज्यत अयुज्येताम् अयुज्यन्त
વિધ્યર્થ
युज्येय युज्येवहि युज्येमहि युज्येथाः युज्येयाथाम् युज्येध्वम् युज्येत
युज्येयाताम् युज्येरन्
આજ્ઞાર્થ
युज्यै
युज्यावहै युज्यामहै युज्यस्व युज्येथाम् युज्यध्वम्
युज्यताम् युज्येताम् युज्यन्ताम्
પરોક્ષા
युयुजे
युयुजिव युयुजिमहे युयुजिषे युयुजाथे युयुजिध्वे युयुजे युयुजाते युयुजिरे
योक्ष्ये
योक्ष्यसे
योक्ष्यते
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अयोक्ष्ये
अयोध्यावहि अयोक्ष्यामहि अयोक्ष्यथाः अयोक्ष्येथाम् अयोक्ष्यध्वम्
अयोक्ष्यत
अयोक्ष्येताम् अयोक्ष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
युक्षीय युक्षीष्ठाः
युक्षीष्ट
૩૧૭
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अयुक्षि
अयुक्थाः
अयुक्त
युक्षीव युक्षीमहि युक्षीयास्थाम् युक्षीध्वम्
युक्षीयास्ताम् युक्षीरन्
अयुक्ष्वहि अयुक्ष्महि
अयुक्षाथाम् अयुग्ध्वम्
अयुक्षाताम् अयुक्षत
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૮
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ अस् – ५.५.३४. (सेट) વર્તમાના
• श्वस्तनी अस्यामि अस्यावः अस्यामः | असितास्मि असितास्वः असितास्मः अस्यसि अस्यथः अस्यथ असितासि असितास्थः असितास्थ अस्यति अस्यतः अस्यन्ति | असिता असितारौं असितार: હ્યુસ્ટની
ભવિષ્યન્તી आस्यम् आस्याव आस्याम | असिष्यामि असिष्यावः असिष्यामः आस्यः आस्यतम् आस्यत असिष्यसि. असिष्यथः असिष्यथ आस्यत् आस्यताम् आस्यन् । असिष्यति असिष्यतः असिष्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ - अस्येयम् अस्येव अस्येम आसिष्यम् आसिष्याव आसिष्याम अस्येः अस्येतम् अस्येत | आसिष्यः आसिष्यतम् आसिष्यत अस्येत् अस्येताम् अस्येयुः | आसिष्यत् आसिष्यताम् आसिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ अस्यानि अस्याव अस्याम अस्यासम् अस्यास्व अस्यास्म
अस्यतम् अस्यत अस्याः अस्यास्तम् अस्यास्त अस्यतु अस्यताम् अस्यन्तु | अस्यात् अस्यास्ताम् अस्यासुः
मतनी (हो २) आस आसिव आसिम आस्थम् आस्थाव आस्थाम आसिथ आसथुः आस आस्थः आस्थतम् आस्थत आस आसतुः आसुः | आस्थत् आस्थताम् आस्थन्
આજ્ઞાર્થ
अस्य
પરોક્ષા
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૯
I
TIL LLL LLL LL LE
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
इष् - ५.५. ४. (सेट) वर्तमान
શ્વસ્તની इष्यामि इष्यावः इष्यामः | एषितास्मि एषितास्वः एषितास्मः इष्यसि इष्यथ: इष्यथ | एषितासि एषितास्थः एषितास्थ इष्यति इष्यतः इष्यन्ति | एषिता एषितारौ एषितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી ऐष्यम् ऐष्याव ऐष्याम | एषिष्यामि एषिष्यावः एषिष्यामः ऐष्यः ऐष्यतम् ऐष्यत एषिष्यसि एषिष्यथः एषिष्यथ ऐष्यत् ऐष्यताम् ऐष्यन् | एषिष्यति एषिष्यतः एषिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ इष्येयम् इष्येव इष्येम | ऐषिष्यम् ऐषिष्याव ऐषिष्याम इष्येः इष्येतम् इष्येत | ऐषिष्यः ऐषिष्यतम् ऐषिष्यत इष्येत् इष्येताम् इष्येयुः | ऐषिष्यत् ऐषिष्यताम् ऐषिष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ इष्याणि इष्याव इष्याम इष्यासम् इष्यास्व इष्यास्म इष्य इष्यतम् इष्यत इष्याः इष्यास्तम् इष्यास्त इष्यतु इष्यताम् इष्यन्तु इष्यात् इष्यास्ताम् इष्यासुः પરીક્ષા
भयतनी (१ को १२) इयेष ईषिव ईषिम ऐषिषम् ऐषिष्व ऐषिष्म इयेषिथ ईषथुः
ऐषीः ऐषिष्टम् ऐषिष्ट इयेष. ईषतुः ईषुः ऐषीत् ऐषिष्टाम् ऐषिषुः
* *
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ॐ
ॐ
૩૨૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ ई - मा.५. ४. (मनिट) વર્તમાના
। श्वस्तनी ईये ईयावहे ईयामहे एताहे एतास्वहे एतास्महे ईयसे ईयेथे ईयध्वे. एतासे एतासाथे एताध्वे
ईयेते ईयन्ते | एता एतारौ एतारः વ્યસ્તની
ભવિષ્યની ऐये ऐयावहि ऐयामहि एष्ये एष्यावहे एष्यामहे ऐयथाः ऐयेथाम् ऐयध्वम् एष्यसे . एष्येथे एष्यध्वे ऐयत ऐयेताम् ऐयन्त एष्यते एष्येते एष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ : ईयेय
ईयेवहि ईयेमहि ऐष्ये ऐष्यावहि ऐष्यामहि ईयेथाः ईयेयाथाम् ईयेध्वम् । | ऐष्यथाः ऐष्येथाम् ऐष्यध्वम् ईयेत ईयेयाताम् ईयेरन् । ऐष्यत ऐष्येताम् ऐष्यन्त આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ ईयै ईयावहै ईयामहै । एषीय एषीवहि एषीमहि ईयस्व ईयेथाम् ईयध्वम् एषीष्ठाः एषीयास्थाम् एषीध्वम् ईयताम् ईयेताम् ईयन्ताम् एषीष्ट - एषीयास्ताम् एषीरन् પરોક્ષા
अद्यतनी (२) प्र.१२) अयाञ्चक्रे अयाञ्चकृवहे अयाञ्चकृमहे | ऐषि ऐष्वहि ऐमहि अयाञ्चकृषे अयाञ्चक्राथे अयाञ्चकृट्वे | ऐष्ठाः ऐषाथाम् ऐध्वम् अयाञ्चक्रे अयाञ्चक्राते अयाञ्चक्रिरे | ऐष्ट ऐषाताम् ऐषत
* .
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
क्लम् - प.प. थाडी ४j. (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
क्लाम्यामि क्लाम्यावः क्लाम्यामः क्लमितास्मि क्लमितास्वः क्लमितास्मः क्लमितासि क्लमितास्थः क्लमितास्थ क्लमितारौ क्लमितारः
क्लमिता
ભવિષ્યન્તી
क्लमिष्यामि क्लमिष्यावः क्लमिष्यामः क्लमिष्यसि क्लमिष्यथः क्लमिष्यथ क्लमिष्यति क्लमिंष्यतः क्लमिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
क्लाम्यसि क्लाम्यथः क्लाम्यथ क्लाम्यति क्लाम्यतः क्लाम्यन्ति
ઘસ્તની
अक्लाम्यम् अक्लाम्याव अक्लाम्याम अक्लाम्यः अक्लाम्यतम् अक्लाम्यत अक्लाम्यत् अक्लाम्यताम् अक्लाम्यन् વિધ્યર્થ
क्लाम्येयम् क्लाम्येव क्लाम्येम क्लाम्येः क्लाम्येतम् क्लाम्येत क्लाम्येत् क्लाम्येताम् क्लाम्येयुः
આજ્ઞાર્થ
क्लाम्यानि क्लाम्याव क्लाम्याम क्लाम्य क्लाम्यतम् क्लाम्यत क्लाम्यतु क्लाम्यताम् क्लाम्यन्तु
પરોક્ષા
૩૨૧
चक्लम/चक्लाम चक्लमिव चक्लमिम
चक्लमिथ
चक्लमथुः चक्लम
चक्लाम
चक्लमतुः चक्लमुः
अक्लमिष्यम् अक्लमिष्याव अक्लमिष्याम अक्लमिष्यः अक्लमिष्यतम् अक्लमिष्यत अक्लमिष्यत् अक्लमिष्यताम् अक्लमिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
क्लम्यासम् क्लम्यास्व क्लम्यास्म क्लम्याः
क्लम्यास्तम् क्लम्यास्त क्लम्यास्ताम् क्लम्यासुः
क्लम्यात्
अद्यतनी (हु ट्टो प्रहार )
अक्लमम् अक्लमाव अक्लमाम
अक्लमः
अक्लमतम् अक्लमत
अक्लमत् अक्लमताम् अक्लमन्
બીજા રૂપો ૩૫૩ પેજ ઉ૫૨ છે.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨ ૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ छो - ५.५. छ.. (भनिट) વર્તમાના
। श्वस्तनी छ्यामि छ्यावः छ्यामः | छातास्मि छातास्वः छातास्मः छ्यसि छ्यथः छ्यथ छातासि छातास्थः छातास्थ छ्यति छ्यतः छ्यन्ति | छाता छातारौ छातार: હ્રસ્તની
ભવિષ્યન્તી अच्छ्यम् अच्छ्याव अच्छ्याम
छास्यावः छास्यामः अच्छ्यः अच्छ्यतम् अच्छयत | छास्यसि . छास्यथः छास्यथ अच्छ्यत् . अच्छ्यताम् अच्छ्यन् । छास्यति छास्यतः छास्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ छ्येयम् छ्येव छ्येम अच्छास्यम् अच्छास्याव अच्छास्याम छ्येः छ्येतम् छ्येत अच्छास्यः अच्छास्यतम् अच्छास्यत छ्येत् छ्येताम् छ्येयुः अच्छास्यत् अच्छास्यताम् अच्छास्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ छ्यानि छ्याव छ्याम छायासम् छायास्व छायास्म छ्य छ्यतम् छ्यत छायाः छायास्तम् छायास्त छ्यतु छ्यताम् छ्यन्तु | छायात् छायास्ताम् छायासुः પરોક્ષા
.. मद्यतनी (४ थो ५॥२) चच्छौ चच्छिव चच्छिम अच्छासिषम् अच्छासिष्व अच्छासिष्म चच्छिथ/चच्छाथ चच्छथुः चच्छ | अच्छासी: अच्छासिष्टम् अच्छासिष्ट चच्छौ . चच्छतुः चच्छुः | अच्छासीत् अच्छासिष्टाम् अच्छासिषुः
EEEEEEEEE
બીજા રૂપો ૩૫૧ પેજ ઉપર છે.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૩
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
ज़ - ५.५. ३२॥ . (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની जीर्यामि जीर्यावः जीर्यामः जरितास्मि जरितास्वः जरितास्मः जीर्यसि जीर्यथः जीर्यथ । जरितासि जरितास्थः जरितास्थ जीर्यति जीर्यतः जीर्यन्ति जरिता जरितारौ जरितारः વ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अजीर्यम् अजीर्याव अजीर्याम । | जरिष्यामि जरिष्यावः जरिष्यामः अजीर्यः अजीर्यतम् अजीर्यत जरिष्यसि जरिष्यथः जरिष्यथ अजीर्यत् अजीर्यताम् अजीर्यन् जरिष्यति जरिष्यंतः जरिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ जीर्येयम् जीर्येव जीर्येम अजरिष्यम् अजरिष्याव अजरिष्याम जीर्येः जी]तम् जीर्येत अजरिष्यः अजरिष्यतम् अजरिष्यत जीर्येत् जीर्येताम् जीर्येयुः अजरिष्यत् अजरिष्यताम् अजरिष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ जीर्याणि जीर्याव जीर्याम । जीर्यासम् जीर्यास्व जीर्यास्म जीर्य जीर्यतम् जीर्यत जीर्याः जीर्यास्तम् जीर्यास्त ‘जीर्यतु जीर्यताम् जीर्यन्तु जीर्यात् जीर्यास्ताम् जीर्यासुः પરીક્ષા
मद्यतनी (१ को १२) जजर/जजार जेरिव जेरिम अजारिषम् अजारिष्व अजारिष्म जेरिथ जेरथुः जेर अजारीः अजारिष्टम् अजारिष्ट जजार जेरतुः जेरुः अजारीत् अजारिष्टाम् अजारिषुः
બીજા રૂપો ઉપર પેજ ઉપર છે.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
ताम्यथः
(૩૨૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ तम् - ५.५. दुःभी थg. (सेट) વર્તમાના
श्वस्तनी ताम्यामि ताम्यावः ताम्यामः । | तमितास्मि तमितास्वः तमितास्मः
ताम्यथ तमितासि तमितास्थः तमितास्थ ताम्यति ताम्यतः ताम्यन्ति तमिता तमितारौ तमितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अताम्यम् अताम्याव अताम्याम | तमिष्यामि तमिष्यावः तमिष्यामः अताम्यः अताम्यतम् अताम्यत तमिष्यसि . तमिष्यथ: तमिष्यथ अताम्यत् अताम्यताम् अताम्यन् तमिष्यति तमिष्यतः तमिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ : ताम्येयम् ताम्येव ताम्येम अतमिष्यम् अतमिष्याव अतमिष्याम ताम्येः ताम्येतम् ताम्येत अतमिष्यः अतमिष्यतम् अतमिष्यत ताम्येत् ताम्येताम् ताम्येयुः । अतमिष्यत् अतमिष्यताम् अतमिष्यन्. આજ્ઞાર્થ
माशीहार्थ ताम्यानि ताम्याव ताम्याम तम्यासम् तम्यास्व तम्यास्म
ताम्यतम् ताम्यत तम्याः तम्यास्तम् तम्यास्त ताम्यतु ताम्यताम् ताम्यन्तु तम्यात् तम्यास्ताम् तम्यासुः પરોક્ષા
अद्यतनी (EE ) ततम/तताम तेमिव तेमिम | अतमम् अतमाव अतमाम तेमिथ तेमथुः तेम अतमः अतमतम् अतमत तताम तेमतुः तेमुः अतमत् अतमताम् अतमन्
ताम्य
तताम
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૫
શ્વસ્તની
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
त्रस् - ५.५. नासी xb. (सेट)
વર્તમાના त्रस्यामि त्रस्यावः त्रस्यामः | त्रसितास्मि त्रसितास्वः त्रसितास्मः त्रस्यसि त्रस्यथः त्रस्यथ त्रसितासि त्रसितास्थः त्रसितास्थ त्रस्यति त्रस्यतः त्रस्यन्ति त्रसिता त्रसितारौ त्रसितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अत्रस्यम् अत्रस्याव अत्रस्याम | त्रसिष्यामि त्रसिष्यावः त्रसिष्यामः अत्रस्यः अत्रस्यतम् अत्रस्यत | त्रसिष्यसि त्रसिष्यथः त्रसिष्यथ अत्रस्यत् अत्रस्यताम् अत्रस्यन् | त्रसिष्यति त्रसिष्यतः त्रसिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ त्रस्येयम् त्रस्येव त्रस्येम अत्रसिष्यम् अत्रसिष्याव असिष्याम त्रस्येः . त्रस्येतम् त्रस्येत अत्रसिष्यः अत्रसिष्यतम् अत्रसिष्यत त्रस्येत् त्रस्येताम् त्रस्येयुः | अत्रसिष्यत् अत्रसिष्यताम् अत्रसिष्यन् माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ त्रस्यानि त्रस्याव त्रस्याम त्रस्यासम् त्रस्यास्व त्रस्यास्म त्रस्य त्रस्यतम् त्रस्यत त्रस्याः त्रस्यास्तम् त्रस्यास्त त्रस्यतु त्रस्यताम् त्रस्यन्तु | त्रस्यात् त्रस्यास्ताम् त्रस्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (१ दो प्र२) तत्रस/तत्रास तत्रसिव तत्रसिम । | अत्रासिषम् अत्रासिष्व अत्रासिष्म तत्रसिथ तत्रसथुः तत्रस अत्रासीः अत्रासिष्टम् अत्रासिष्ट तत्रास तत्रसतुः तत्रसुः अत्रासीत् अत्रासिष्टाम् अत्रासिषुः
બીજા રૂપો ૩૫૪ પેજ ઉપર છે.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલીઃ ભાગ-૧ दम् - ५.५. भ. (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની दाम्यामि दाम्यावः दाम्यामः । | दमितास्मि दमितास्वः दमितास्मः दाम्यसि दाम्यथः दाम्यथ दमितासि दमितास्थः दमितास्थ दाम्यति दाम्यतः दाम्यन्ति | दमिता दमितारौ दमितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अदाम्यम् अदाम्याव अदाम्याम | दमिष्यामि दमिष्यावः . दमिष्यामः अदाम्यः अदाम्यतम् अदाम्यत | दमिष्यसि दमिष्यथः दमिष्यथ अदाम्यत् अदाम्यताम् अदाम्यन् | दमिष्यति दमिष्यतः दमिष्यन्ति વિધ્યર્થ
यातिपत्यर्थ दाम्येयम् दाम्येव दाम्येम | अदमिष्यम् अदमिष्याव अदमिष्याम दाम्येः दाम्येतम् दाम्येत | अदमिष्यः अदमिष्यतम् अदमिष्यत दाम्येत् दाम्येताम् दाम्येयुः | अदमिष्यत् अदमिष्यताम् अदमिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ दाम्यानि दाम्याव · दाम्याम दम्यासम् दम्यास्व दम्यास्म
दाम्यतम् दाम्यत दम्याः . दम्यास्तम् दम्यास्त दाम्यतु दाम्यताम् दाम्यन्तु दम्यात् दम्यास्ताम् दम्यासुः પરોક્ષા
अद्यतनी ( २) ददम/ददाम देमिव देमिम अदमम् अदमाव अदमाम देमिथ देमथुः देम | अदमः अदमतम् अदमत
देमतुः देमुः अदमत् अदमताम् अदमन्
दाम्य
ददाम
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
૩૨૭
दिव् - प.प. डीड़ा $२वी, स्तुति ४२वी, दुगार रभवो. (सेट)
વર્તમાના
दीव्यामि दीव्यावः दीव्यामः दीव्यसि दीव्यथः दीव्यथ दीव्यति दीव्यतः दीव्यन्ति
ઘસ્તની
अदीव्यम् अदीव्याव अदीव्याम अदीव्यः अदीव्यतम् अदीव्यत अदीव्यत् अदीव्यताम् अदीव्यन्
વિધ્યર્થ
दीव्येयम् दीव्येव दीव्येम दीव्येः दीव्येतम् दीव्येत दीव्येत् दीव्येताम् दीव्येयुः
આજ્ઞાર્થ
दीव्यानि दीव्याव दीव्याम दीव्य
दीव्यतम् दीव्यत दीव्यताम् दीव्यन्तु
दीव्यतु
પરોક્ષા
दिदिविव दिदिविम
दिदेव दिदेविथ दिदिवथुः दिदिव दिदेव दिदिवतुः दिदिवुः
શ્વસ્તની
देवितास्मि देवितास्वः देवितास्मः देवितासि देवितास्थः देवितास्थ देविता देवितारौ देवितारः
ભવિષ્યન્તી
देविष्यामि देविष्यावः देविष्यामः देविष्यसि देविष्यथः देविष्यथ देविष्यति देविष्यतः देविष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अदेविष्यम् अदेविष्याव अदेविष्याम अदेविष्यः अदेविष्यतम् अदेविष्यत अदेविष्यत् अदेविष्यताम् अदेविष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
दीव्यासम् दीव्यास्व दीव्यास्म दीव्याः
दीव्यास्तम् दीव्यास्त दीव्यास्ताम् दीव्यासुः
दीव्यात्
अद्यतनी (१ सो प्रार)
अदेविषम् अदेविष्व अदेविष्म
अदेवी:
अदेविष्टम् अदेविष्ट
अदेवीत् अदेविष्टाम् अदेविषुः
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
३२८
' वस्तनी
द्यथः
द्यतः
दाता
अद्याव
अद्याम
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી ભાગ-૧ दो - ५.५. छeg, rug. (मनिट) વર્તમાના द्यावः द्यामः दातास्मि दातास्वः दातास्मः
द्यथ दातासि दातास्थः दातास्थ द्यति द्यतः द्यन्ति
दातारौ दातारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अद्यम्
| दास्यामि दास्यावः दास्यामः । अद्यतम् अद्यत दास्यसि दास्यथः दास्यथ अद्यत् अद्यताम् अद्यन् दास्यति दास्यतः दास्यन्ति
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ द्येयम् द्येव द्येम अदास्यम् अदास्याव अदास्याम
घेतम् घेत अदास्यः अदास्यतम् अदास्यत द्येताम् द्येयुः अदास्यत् अदास्यताम् अदास्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ द्याव , धाम देयासम् देयास्व देयास्म द्यतम् द्यत देयाः देयास्तम् देयास्त द्यताम् धन्तु देयात् देयास्ताम् देयासुः પરોક્ષા | मनी (४ थो ५१२)
ददिव ददिम | अदासिषम् अदासिष्व अदासिष्म ददिथ/ददाथ ददथुः दद अदासी: अदासिष्टम् अदासिष्ट ददौ ददतुः ददुः अदासीत् अदासिष्टाम् अदासिषुः
༔ ༔ ༔ ཀྐི ཀྐིཙྪཱ བྷྱཱ བྷྱཱ སྒྱུ་
अद्यः
વિધ્યર્થ
द्यानि
બીજા રૂપ ૩૫૪ પેજ ઉપર છે.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
दू
दूयसे दूयते
दू- आ.प. मेह वो. (सेट)
વર્તમાના
दूयेय
दूयेथाः
दूयेत
दूयावहे दूयामहे दविताहे
येथे
दवितासे
दविता
दूयेते
હ્યૂસ્તની
अदूये
अदूयावहि अदूयामहि अदूयथाः अदूयेथाम् अदूयध्वम् अदूयत अदूयेताम् अदूयन्त
વિધ્યર્થ
दूयध्वे
दूयन्ते
दूयेवहि दूयेमहि दूयेयाथाम् दूयेध्वम् दूयेयाताम् दूयेरन्
· आज्ञार्थ
दूयै
दूयावहै
दूयाम है
दूयस्व
दूयध्वम्
दूयेथाम् दूयताम् दूयेताम् दूयन्ताम्
પરોક્ષા
दुदुवे दुदुविषे दुदुवाथे
दुदुवे
दुदुवा
दुदुविवहे दुदुविमहे
दुदुविध्वे/ढ्वे
दुदुविरे
दविष्ये
दविष्यसे
दविष्यते
૩૨૯
શ્વસ્તની
दवितास्वहे दवितास्महे
दवितासाथे दविताध्वे
दवितारौ दवितारः
ભવિષ્યન્તી
दविष्यावहे दविष्यामहे
दविष्येथे दविष्यध्वे
दविष्येते दविष्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अदविष्ये अदविष्यावहि अदविष्यामहि अदविष्यथाः अदविष्येथाम् अदविष्यध्वम् अदविष्यत अदविष्येताम् अदविष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
दविषीय दविषीवहि दविषीमहि दविषीष्ठाः दविषीयास्थाम् दविषीध्वम्/
अदविषि
अदविष्ठाः
ढ्द्वम्/ड्वम्
दविषीष्ट दविषीयास्ताम् दविषीरन्
अद्यतनी (१ सो प्रहार )
अदविष्वहि अदविष्महि
अदविषाथाम् अदविध्वम्/
ड्वम्/वम्
अदविष्ट अदविषाताम् अदविषत
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
330
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલીઃ ભાગ-૧ विपद् - 0.५. उत्पन्न थर्म्यु, थ, नाम. (मनिट) વર્તમાના
' श्वस्तनी विपद्ये विपद्यावहे विपद्यामहे | विपत्ताहे विपत्तास्वहे विपत्तास्महे विपद्यसे विपद्येथे विपद्यध्वे |विपत्तासे विपत्तासाथे विपत्ताध्वे विपद्यते विपद्येते विपद्यन्ते । | विपत्ता विपत्तारौ विपत्तारः વ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી व्यपद्ये व्यपद्यावहि व्यपद्यामहि | विपत्स्ये विपत्स्यावहे विपत्स्यामहे . व्यपद्यथाः व्यपद्येथाम् व्यपद्यध्वम् | विपत्स्यसे विपत्स्येथे विपत्स्यध्वे व्यपद्यत व्यपद्येताम् व्यपद्यन्त विपत्स्यते विपत्स्येते विपत्स्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ विपद्ये विपद्येवहि विपद्येमहि । व्यपत्स्ये व्यपत्स्यावहि व्यपत्स्यामहि विपद्येथाः विपद्येयाथाम् विपद्येध्वम् | व्यपत्स्यथाः व्यपत्स्येथाम् व्यपत्स्यध्वम् विपद्येत विपद्येयाताम् विपद्येरन् । व्यपत्स्यत व्यपत्स्येताम् व्यपत्स्यन्त આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ विपद्यै विपद्यावहै विपद्यामहै | विपत्सीय विपत्सीवहि विपत्सीमहि विपद्यस्व विपद्येथाम् विपद्यध्वम् विपत्सीष्ठाः विपत्सीयास्थाम् विपत्सीध्वम् विपद्यताम् विपद्येताम् विपद्यन्ताम् | विपत्सीष्ट विपत्सीयास्ताम् विपत्सीरन् પરોક્ષા
मद्यतनी (२) १२) विपेदे विपेदिवहे विपेदिमहे | व्यपत्सि व्यपत्स्वहि व्यपत्स्महि विपेदिषे विपेदाथे विपेदिध्वे | व्यपत्थाः व्यपत्साथाम् व्यपद्ध्वम् विपेदे विपेदाते विपेदिरे | व्यपादि व्यपत्साताम् व्यपत्सन्त
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ
पूर्ये
पूर्यसे
पूर्यते
રૂપ
पूर् - खा.प. पुरावु, भरावु, वधवं. (सेट)
વર્તમાના
पूर्यावहे पूर्यामहे पूरिताहे
पूरितासे
पूरिता
पूर्येथे पूर्यध्वे
पूर्येते
पूर्यन्ते
હસ્તની
अपूर्ये
अपूर्यावहि अपूर्यामहि अपूर्यथाः अपूर्येथाम् अपूर्यध्वम्
अपूर्यत अपूर्येताम् अपूर्यन्त
વિધ્યર્થ
पूर्येय
पूर्येवहि पूर्येमहि पूर्येथाः पूर्येयाथाम् पूर्येध्वम्
पूर्येत
पूर्येयाताम् पूर्येरन्
આજ્ઞાર્થ
पूर्यै पूर्यस्व
पूर्यावहै पूर्यामहै पूर्येथाम् पूर्यध्वम् पूर्यताम् पूर्येताम् पूर्यन्ताम्
પરોક્ષા
पुपूरे
पुपूरिवहे
पुपूरिषे पुपूराथे पुपूरे पुरा
पुपूरिमहे
पुपूरिध्वे / वे
पुपूरिरे
पूरिष्ये
पूरिष्यसे
पूरिष्यते
पूरिषीय पूरिषीष्ठाः
૩૩૧
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अपूरिष्ये अपूरिष्यावहि अपूरिष्यामहि अपूरिष्यथाः अपूरिष्येथाम् अपूरिष्यध्वम् अपूरिष्यत अपूरिष्येताम् अपूरिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
શ્વસ્તની
पूरितास्वहे पूरितास्महे पूरितासाथे पूरिताध्वे
पूरितारौ पूरितारः
ભવિષ્યન્તી
पूरिष्यावहे पूरिष्यामहे
पूरिष्येथे पूरिष्यध्वे पूरिष्येते पूरिष्यन्ते
अपूरिषि
अपूरिष्ठाः
पूरिषीवहि पूरिषीमहि पूरिषीयास्थाम् पूरिषीध्वम् /
दवम्
पूरिषीष्ट पूरिषीयास्ताम् पूरिषीरन्
अद्यतनी (१ सो प्रहार )
अपूरिष्वहि अपूरिष्महि
अपूरिषाथाम् अपूरिध्वम्/
ड्वम्/वम्
अपूरिष्ट/अपूरि अपूरिषाताम् अपूरिषत
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૨.
હૈમ સંસ્કૃતિ ધાતુ-રૂપાવલી : ભાગ-૧ भ्रम् - ५.५. मम. (सेट) વર્તમાના
'श्वस्तनी भ्राम्यामि भ्राम्यावः भ्राम्यामः भ्रमितास्मि भ्रमितास्वः भ्रमितास्मः भ्राम्यसि भ्राम्यथः भ्राम्यथ भ्रमितासि भ्रमितास्थः भ्रमितास्थ भ्राम्यति भ्राम्यतः भ्राम्यन्ति | भ्रमिता भ्रमितारौ भ्रमितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अभ्राम्यम् अभ्राम्याव अभ्राम्याम | भ्रमिष्यामि भ्रमिष्यावः भ्रमिष्यामः . अभ्राम्यः अभ्राम्यतम् अभ्राम्यत | भ्रमिष्यसि भ्रमिष्यथः भ्रमिष्यथ अभ्राम्यत् अभ्राम्यताम् अभ्राम्यन् | भ्रमिष्यति भ्रमिष्यतः भ्रमिष्यन्ति विध्यर्थ
यात्तिपत्यर्थ भ्राम्येयम् भ्राम्येव भ्राम्येम अभ्रमिष्यम् अभ्रमिष्याव अभ्रमिष्याम भ्राम्येः भ्राम्येतम् भ्राम्येत |अभ्रमिष्यः अभ्रमिष्यतम् अभ्रमिष्यत भ्राम्येत् भ्राम्येताम् भ्राम्येयुः | अभ्रमिष्यत् अभ्रमिष्यताम् अभ्रमिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ भ्राम्याणि भ्राम्याव भ्राम्याम | भ्रम्यासम् भ्रम्यास्व भ्रम्यास्म भ्राम्य भ्राम्यतम् भ्राम्यत भ्रम्याः भ्रम्यास्तम् भ्रम्यास्त भ्राम्यतु भ्राम्यताम् भ्राम्यन्तु भ्रम्यात् भ्रम्यास्ताम् भ्रम्यासुः
... मद्यतनी (Egो ५१२) बभ्रम/बभ्राम बभ्रमिव बभ्रमिम अभ्रमम् अभ्रमाव अभ्रमाम बभ्रमिथ बभ्रमथुः बभ्रम अभ्रमः अभ्रमतम् अभ्रमत बभ्राम बभ्रमतुः बभ्रमः अभ्रमत् अभ्रमताम् अभ्रमन्
પરોક્ષા
બીજા રૂપ ૩૫૪ પેજ ઉપર છે.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
भ्रंश् - ५.५. भ्रष्ट थj. (सेट)
વર્તમાના
भ्रश्यामि भ्रश्यावः भ्रश्यामः भ्रश्यसि भ्रश्यथः भ्रश्यथ भ्रश्यति भ्रश्यतः भ्रश्यन्ति
હ્યૂસ્તની
अभ्रश्यम् अभ्रश्याव अभ्रश्याम अभ्रश्यः अभ्रश्यतम् अभ्रश्यत अभ्रश्यत् अभ्रश्यताम् अभ्रश्यन् વિધ્યર્થ भ्रश्येयम् भ्रश्येव भ्रश्येम भ्रश्ये: भ्रश्यतम् भ्रश्येत भ्रश्येत् भ्रश्येताम् भ्रश्येयुः
આજ્ઞાર્થ
भ्रश्याव भ्रश्याम
भ्रश्यानि भ्रश्य भ्रश्यतम् भ्रश्यत
भ्रश्यतु भ्रश्यताम् भ्रश्यन्तु
પરોક્ષા
बभ्रंश बभ्रंशिव बभ्रंशिम
बभ्रंशिथ बभ्रंशथुः बभ्रंश बभ्रंश बभ्रंशतुः बभ्रंशुः
૩૩૩
શ્વસ્તની
भ्रंशितास्मि भ्रंशितास्वः भ्रंशितास्मः भ्रंशितासि भ्रंशितास्थः भ्रंशितास्थ भ्रंशिता भ्रंशितारौ भ्रंशितारः
ભવિષ્યન્તી
भ्रंशिष्यामि भ्रंशिष्यावः भ्रंशिष्यामः भ्रंशिष्यसि भ्रंशिष्यथः भ्रंशिष्यथ भ्रंशिष्यति भ्रंशिष्यतः भ्रंशिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अभ्रंशिष्यम् अभ्रंशिष्याव अभ्रंशिष्याम अभ्रंशिष्यः अभ्रंशिष्यतम् अभ्रंशिष्यत अभ्रंशिष्यत् अभ्रंशिष्यताम् अभ्रंशिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
भ्रश्यासम् भ्रश्यास्व भ्रश्यास्म भ्रश्याः
भ्रश्यास्तम् भ्रश्यास्त भ्रश्यात् भ्रश्यास्ताम् भ्रश्यासुः
अद्यतनी (हु ट्ठो प्रकार )
अभ्रशम् अभ्रशाव अभ्रशाम अभ्रशः अभ्रशतम् अभ्रशत
अभ्रशत्
अभ्रशताम् अभ्रशन्
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ यस् - ५.५. प्रयास ७२को. (सेट) વર્તમાના
श्वस्तनी यस्यामि यस्यावः यस्यामः | यसितास्मि यसितास्वः यसितास्मः यस्यसि यस्यथः यस्यथ । | यसितासि यसितास्थः यसितास्थ यस्यति यस्यतः यस्यन्ति | यसिता यसितारौ यसितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अयस्यम् अयस्याव अयस्याम | यसिष्यामि यसिष्याव: यसिष्यामः अयस्यः अयस्यतम् अयस्यत | यसिष्यसि यसिष्यथ: यसिष्यथ अयस्यत् अयस्यताम् अयस्यन् यसिष्यति यसिष्यतः यसिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ यस्येयम् यस्येव यस्येम | अयसिष्यम् अयसिष्याव अयसिष्याम यस्यः यस्येतम् यस्येत | अयसिष्यः अयसिष्यतम् अयसिष्यत यस्येत् यस्येताम् यस्येयुः | अयसिष्यत् अयसिष्यताम् अयसिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ यस्यानि यस्याव. यस्याम यस्यासम् यस्यास्व यस्यास्म यस्य यस्यतम् यस्यत यस्याः यस्यास्तम् यस्यास्त यस्यतु यस्यताम् यस्यन्तु | यस्यात् यस्यास्ताम् यस्यासुः પરીક્ષા
- मयतनी (१ को १२) ययस/ययास येसिव येसिम | अयासिषम् अयासिष्व अयासिष्म येसिथ येसथुः येस अयासी: अयासिष्टम् अयासिष्ट ययास येसतुः येसुः अयासीत् अयासिष्टाम् अयासिषुः
બીજા રૂપ ૩૫૫ પેજ ઉપર છે.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
E
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
૩૩૫ ___ली - मा.५. दीन थj, यांटी ४. (मनिट) વર્તમાના
વ્યસ્તની लीये लीयावहे लीयामहे | लेताहे लेतास्वहे लेतास्महे लीयसे लीयेथे लीयध्वे । लेतासे लेतासाथे लेताध्वे लीयते लीयेते लीयन्ते | लेता लेतारौ लेतारः ૌસ્તની
ભવિષ્યની अलीये अलीयावहि अलीयामहि| लेष्ये। लेष्यावहे लेष्यामहे अलीयथाः अलीयेथाम् अलीयध्वम् लेष्यसे । लेष्येथे लेष्यध्वे अलीयत अलीयेताम् अलीयन्त | लेष्यते । लेष्येते लेष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ 'लीयेय लीयेवहि लीयेमहि | अलेष्ये अलेष्यावहि अलेष्यामहि
लीयेथाः लीयेयाथाम् लीयेध्वम् अलेष्यथाः अलेष्येथाम् अलेष्यध्वम् लीयेत लीयेयाताम् लीयेरन् । अलेष्यत अलेष्येताम् अलेष्यन्त . . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ लीयै लीयावहै लीयामहै | लेषीय लेषीवहि लेषीमहि लीयस्व लीयेथाम् - लीयध्वम् लेषीष्ठाः लेषीयास्थाम् लेषीध्वम् लीयताम् लीयेताम् लीयन्ताम् | लेषीष्ट लेषीयास्ताम् लेषीरन् પરીક્ષા
मद्यतनी (२ को प्रा२) लिल्ये लिल्यिवहे लिल्यिमहे | अलेषि अलेष्वहि अलेष्महि लिल्यिषे लिल्याथे लिल्यिध्वे/वे अलेष्ठाः अलेषाथाम् अलेवम्/ लिल्ये लिल्याते लिल्यिरे
ड्ढ्व म् अलेष्ट अलेषाताम् अलेषत બીજા રૂપો ૩૭૬ પેજ ઉપર છે.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
338
रज्यथः
रज्यथ
હ્યસ્તની
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ ___ रङ्ग - ५.५. राणी थj. (मनिट) વર્તમાના
। श्वस्तनी रज्यामि रज्यावः रज्यामः रक्तास्मि रक्तास्वः रक्तास्मः
| रङ्क्तासि रक्तास्थः रक्तास्थ रज्यति रज्यतः रज्यन्ति | रङ्क्ता रक्तारौ रक्तारः
ભવિષ્યની अरज्यम्
अरज्याव अरज्याम | रक्ष्यामि रक्ष्यावः रक्ष्यामः अरज्यः अरज्यतम् अरज्यत रक्ष्यसि . रक्ष्यथ: रक्ष्यथ अरज्यत् अरज्यताम् अरज्यन् | रक्ष्यति रक्ष्यतः रक्ष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ रज्येयम् रज्येव रज्येम अरक्ष्यम् अरझ्याव अरक्ष्याम रज्येः रज्येतम् रज्येत अरक्ष्यः अरक्ष्यतम् अरक्ष्यत रज्येत् रज्येताम् रज्येयुः | अरक्ष्यत् अरक्ष्यताम् अरक्ष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ रज्यानि रज्याव
| रज्यासम् रज्यास्व रज्यास्म रज्य
रज्याः रज्यास्तम् रज्यास्त रज्यतु रज्यताम् रज्यन्तु रज्यात् रज्यास्ताम् रज्यासुः પરોક્ષા
| .. मद्यतनी (२ हो ॥२) ररञ्जिव ररञ्जिम | अराक्षम् अराक्ष्व अराक्ष्म ररञ्जिथ/ररथ ररञ्जथुः ररञ्ज अराङ्क्षीः अराङ्क्तम् अराङ्क्त
ररञ्जतुः ररञ्जः | अराक्षीत् अराङ्क्ताम् अराक्षुः
रज्याम
रज्यतम्
रज्यत
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
339
વર્તમાના
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ रञ्ज - मा.५. शशी थर्यु. (मनिट)
શ્વસ્તની रज्ये रज्यावहे रज्यामहे रङ्क्ताहे रङ्क्तास्वहे रङ्क्तास्महे रज्यसे रज्येथे रज्यध्वे | रङ्क्तासे रक्तासाथे रङ्क्ताध्वे रज्यते रज्येते रज्यन्ते रङ्क्ता रफ्तारौ रक्तारः Uસ્તની
ભવિષ્યની अरज्ये अरज्यावहि अरज्यामहि | रक्ष्ये रझ्यावहे रझ्यामहे अरज्यथाः अरज्येथाम् अरज्यध्वम् रक्ष्यसे रईयेथे रक्ष्यध्वे अरज्यत अरज्येताम् अरज्यन्त रक्ष्यते रक्ष्येते रक्ष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ रज्येय रज्येवहि रज्येमहि अरक्ष्ये अरझ्यावहि अरझ्यामहि रज्येथाः रज्येयाथाम् रज्येध्वम् | अरझ्यथा: अरक्ष्येथाम् अरक्ष्यध्वम् रज्येत, रज्येयाताम् रज्येरन् । अरक्ष्यत अरक्ष्येताम् अरक्ष्यन्त . माार्थ
આશીર્વાદાર્થ रज्यै रज्यावहै रज्यामहै रक्षीय रक्षीवहि रक्षीमहि रज्यस्व रज्येथाम् रज्यध्वम् रक्षीष्ठाः रक्षीयास्थाम् रक्षीध्वम् रज्यताम् रज्येताम् रज्यन्ताम् रक्षीष्ट रसीयास्ताम् रक्षीरन् પરોક્ષા
मद्यतनी (२ को १२) ररले ररञ्जिवहे ररञ्जिमहे |अरक्षि अरवहि अरह्महि ररञ्जिषे ररञ्जाथे ररञ्जिध्वे अरथाः अरङ्क्षाथाम् अरङ्ग्ध्वम् ररले रराते ररञ्जिरे अरङ्क्त अरङ्क्षाताम् अरङ्क्षत
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
33८
111
વિધ્યર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ ___ व्यध् - ५.५. वी. (मनिट) વર્તમાન
श्वस्तनी विध्यामि विध्यावः विध्यामः | व्यद्धास्मि व्यद्धास्वः व्यद्धास्मः विध्यसि विध्यथः विध्यथ | व्यद्धासि व्यद्धास्थः व्यद्धास्थ विध्यति विध्यतः विध्यन्ति व्यद्धा व्यद्धारौ व्यद्धारः હ્રસ્તની
ભવિષ્યની अविध्यम् अविध्याव अविध्याम | व्यत्स्यामि व्यत्स्यावः व्यत्स्यामः अविध्यः अविध्यतम् अविध्यत | व्यत्स्यसि · व्यत्स्यथः व्यत्स्यथ अविध्यत् अविध्यताम् अविध्यन् | व्यत्स्यति व्यत्स्यतः व्यत्स्यन्ति
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ विध्येयम् विध्येव विध्येम अव्यत्स्यम् अव्यत्स्याव अव्यत्स्याम विध्येः विध्यतम् विध्येत अव्यत्स्यः अव्यत्स्यतम् अव्यत्स्यत विध्येत् विध्येताम् विध्येयुः | अव्यत्स्यत् अव्यत्स्यताम् अव्यत्स्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीर्थ विध्यानि विध्याव विध्याम | विध्यासम् विध्यास्व विध्यास्म विध्य विध्यतम् विध्यत | विध्या: विध्यास्तम् विध्यास्त विध्यतु विध्यताम् विध्यन्तु | विध्यात् विध्यास्ताम् विध्यासुः પરોક્ષા
. मद्यतनी (२) प्रा२) विव्याध/विव्यध विविधिव विविधिम अव्यात्सम् अव्यात्स्व अव्यात्स्म विव्यधिथ/ विविधथुः विविध अव्यात्सी: अव्याद्धम् अव्याद्ध
अव्यात्सीत् अव्याद्धाम् अव्यात्सुः विव्याध विविधतुः विविधुः
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
fecq - 4.4. Azg. (vıfız)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
श्लिष्यामि श्लिष्यावः श्लिष्यामः श्लेष्टास्मि श्लेष्टास्वः श्लेष्टास्मः
श्लिष्यसि श्लिष्यथः श्लिष्यथ
श्लेष्टासि
श्लेष्टास्थः श्लेष्टास्थ
श्लिष्यति श्लिष्यतः श्लिष्यन्ति
श्लेष्टा
श्लेष्टारौ श्लेष्टारः
હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી
अश्लिष्यम् अश्लिष्याव अश्लिष्याम श्लेक्ष्यामि श्लेक्ष्यावः अश्लिष्यः अश्लिष्यतम् अश्लिष्यत श्लेक्ष्यसि श्लेक्ष्यथः अश्लिष्यत् अश्लिष्यताम् अश्लिष्यन् श्लेक्ष्यति श्लेक्ष्यतः
વિધ્યર્થ
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अश्लेक्ष्यम् अश्लेक्ष्याव अश्लेक्ष्याम अश्लेक्ष्यः अश्लेक्ष्यतम् अश्लेक्ष्यत अश्लेक्ष्यत् अश्लेक्ष्यताम् अश्लेक्ष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
श्लिष्येयम् श्लिष्येव श्लिष्येम श्लिष्येः श्लिष्येतम् श्लिष्येत श्लिष्येत् श्लिष्येताम् श्लिष्येयुः
આજ્ઞાર્થ
श्लिष्याणि श्लिष्याव श्लिष्याम श्लिष्य श्लिष्यतम् श्लिष्यत श्लिष्यतु श्लिष्यताम् श्लिष्यन्तु
પરોક્ષા
शिश्लेष शिश्लिषिव शिश्लिषिम शिश्लेषिथ शिश्लिषथुः शिश्लिष शिश्लेष शिश्लिषतुः शिश्लिषुः
૩૩૯
.
श्लेक्ष्यामः
श्लेक्ष्यथ श्लेक्ष्यन्ति
श्लिष्यासम् श्लिष्यास्व श्लिष्यास्म श्लिष्याः श्लिष्यास्तम् श्लिष्यास्त श्लिष्यात् श्लिष्यास्ताम् श्लिष्यासुः
अद्यतनी (उ भे प्रहार )
अश्लिक्षम् अश्लिक्षाव अश्लिक्षाम अश्लिक्षः अश्लिक्षतम् अश्लिक्षत अश्लिक्षत् अश्लिक्षताम् अश्लिक्षन्
બીજા રૂપો ૩૭૭ પેજ ઉપર છે.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
३४०
श्यावः
श्यामः
श्यामि श्यसि
श्यथः
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ शो - ५.५. पात२. (मनिट) વર્તમાના
श्वस्तनी शातास्मि शातास्वः शातास्मः श्यथ शातासि शातास्थः शातास्थ श्यतः श्यन्ति शाता शातारौ शातारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની
| शास्यामि शास्यावः शास्यामः अश्यतम् अश्यत शास्यसि -शास्यथः शास्यथ अश्यताम् अश्यन् शास्यति शास्यतः शास्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ : श्येव श्येम अशास्यम् अशास्याव अशास्याम श्येतम् श्येत अशास्यः अशास्यतम् अशास्यत श्येताम् श्येयुः अशास्यत् अशास्यताम् अशास्यन् . આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ
अश्याव
अश्यम् अश्यः अश्यत्
FE_E_
अश्याम
श्येयम् श्ये: श्येत्
श्य
श्यत
श्याव श्याम शायासम् शायास्व शायास्म
श्यत शायाः शायास्तम् शायास्त श्यतु श्यताम् श्यन्तु शायात् शायास्ताम् शायासुः પરોક્ષા
... मद्यतनी (५ भो ५१२) शशौ शशिव शशिम | अशाम् अशाव अशाम शशाथ/शशिथ शशथुः शश अशाः. अशातम् अशात शशौ शशतुः शशुः । अशात् अशाताम् अशुः
_EEEE
બીજા રૂપો ૩૫૩ પેજ ઉપર છે.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
fgq - u.u. ŝsq, ysg. (Az)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
ष्ठीव्यामि ष्ठीव्यावः ष्ठीव्यामः ष्ठीव्यसि ष्ठीव्यथः ष्ठीव्यथ ष्ठीव्यति ष्ठीव्यतः ष्ठीव्यन्ति ઘસ્તની
अष्ठीव्यम् अष्ठीव्याव अष्ठीव्याम अष्ठीव्यः अष्ठीव्यतम् अष्ठीव्यत अष्ठीव्यत् अष्ठीव्यताम् अष्ठीव्यन् વિધ્યર્થ
ष्ठीव्येयम् ष्ठीव्येव ष्ठीव्येम ष्ठीव्येः ष्ठीव्येतम् ष्ठीव्येत ष्ठीव्येत् ष्ठीव्येताम् ष्ठीव्येयुः
આજ્ઞાર્થ
ष्ठीव्याम
ष्ठीव्यानि ष्ठीव्याव ष्ठीव्य ष्ठीव्यतम् ष्ठीव्यत ष्ठीव्यतु ष्ठीव्यताम् ष्ठीव्यन्तु
પરોક્ષા
टिष्ठेव टिष्टिविव टिष्ठिविम टिष्ठेविथ टिष्ठिवथुः टिष्ठिव टिष्ठेव टिष्ठिवतुः टिष्ठिवुः
.
૩૪૧
ष्ठेवितास्मि ष्ठेवितास्वः ष्ठेवितास्मः ष्ठेवितासि ष्ठेवितास्थः ष्ठेवितास्थ ठेविता ष्ठेवितारौ ष्ठेवितारः
ભવિષ્યન્તી
ष्ठेविष्यामि ष्ठेविष्यावः ष्ठेविष्यामः ष्ठेविष्यसि ष्ठेविष्यथः ष्ठेविष्यथ ष्ठेविष्यति ष्ठेविष्यतः
ष्ठेविष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अष्ठेविष्यम् अष्ठेविष्याव अष्ठेविष्याम अष्ठेविष्यः अष्ठेविष्यतम् अष्ठेविष्यत अष्ठेविष्यत् अष्ठेविष्यताम् अष्ठेविष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
ष्ठीव्यासम् ष्ठीव्यास्व
ष्ठीव्यास्म
ष्ठीव्याः ष्ठीव्यास्तम् ष्ठीव्यास्त ष्ठीव्यात् ष्ठीव्यास्ताम् ष्ठीव्यासुः
अद्यतनी (१ सो प्रहार )
अष्ठेविषम् अष्ठेविष्व अष्ठेविष्म अष्ठेवी:
अष्ठेविष्टम् अष्ठेविष्ट
अष्ठेवीत्
अष्ठेविष्टाम् अष्ठेविषुः
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ सिव् - ५.५. सीवg. (सेट) વર્તમાના
श्वस्तनी सीव्यामि सीव्यावः सीव्यामः सेवितास्मि सेवितास्वः सेवितास्मः सीव्यसि सीव्यथ: सीव्यथ सेवितासि सेवितास्थः सेवितास्थ सीव्यति सीव्यतः सीव्यन्ति सेविता सेवितारौ सेवितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી असीव्यम् असीव्याव असीव्याम | सेविष्यामि सेविष्यावः सेविष्यामः असीव्यः असीव्यतम् असीव्यत |सेविष्यसि सेविष्यथः सेविष्यथ असीव्यत् असीव्यताम् असीव्यन् । सेविष्यति सेविष्यतः सेविष्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ । सीव्येयम् सीव्येव सीव्येम | असेविष्यम् असेविष्याव असेविष्याम सीव्यः सीव्यतम् सीव्येत | असेविष्यः असेविष्यतम् असेविष्यत सीव्येत् सीव्येताम् सीव्येयुः | असेविष्यत् असेविष्यताम् असेविष्यन्.
આજ્ઞાર્થ | माशीवार्थ सीव्यानि सीव्याव, सीव्याम सीव्यासम् सीव्यास्व सीव्यास्म सीव्य सीव्यतम् सीव्यत | सीव्याः सीव्यास्तम् सीव्यास्त सीव्यतु . सीव्यताम् सीव्यन्तु | सीव्यात् सीव्यास्ताम् सीव्यासुः
परीक्षा | . मयतनी (१ को प्र२) सिषेव सिषिविव सिषिविम असेविषम् असेविष्व असेविष्म सिषेविथ सिषिवथुः सिषिव । | असेवीः असेविष्टम् असेविष्ट सिषेव सिषिवतुः सिषिवुः असेवीत् असेविष्टाम् असेविषुः
11111111111111111
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
सू - आ.प. ४न्भ आपवो. (वेट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
सवितास्वहे सवितास्महे
सवितासाथे सविताध्वे
सवितारौ सवितारः
सूयावहे सूयामहे सविताहे
सूयध्वे
सवितासे
सूयन्ते
सविता
सूये
सूयसे सूयेथे सूयते
सूयेते
હ્યસ્તની
असूये
असूयावहि असूयामहि असूयथाः असूयेथाम् असूयध्वम् असूयत असूयेताम् असूयन्त
વિધ્યર્થ
सूय सूयेवहि सूयेमहि सूयेथाः सूयेयाथाम् सूयेध्वम्
सूयेत
सूयेयाताम् सूयेरन्
આજ્ઞાર્થ
सूयै
सूयावहै सूयामहै सूयस्व सूयेथाम् सूर्यध्वम् सूयताम् सूयेताम् सूयन्ताम्
પરોક્ષા
सुषुविवहे सुषुविमहे
सुषुविध्वे
वे
सुषुविरे
सुषुवे सुषुविषे सुषुवाथे
सुषुवे
सुषुवाते
३४३
सविष्ये
सविष्यसे सविष्यते
ભવિષ્યન્તી
सविष्यावहे सविष्यामहे
सविष्येथे सविष्यध्वे / दवे सविष्येते सविष्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
असविष्ये असविष्यावहि असविष्यामहि असविष्यथाः असविष्येथाम् असविष्यध्वम् /
द्वम्
असविष्यत असविष्येताम् असविष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
सविषीय सविषीवहि सविषीमहि सविषीष्ठाः सविषीयास्थाम् सविषीध्वम् / दवम्
सविषीष्ट सविषीयास्ताम् सविषीरन्
अद्यतनी (१ सो प्रहार )
असविषि असविष्वहि असविष्महि असविष्ठाः असविषाथाम् असविध्वम् /
वम्
असविष्ट असविषाताम् असविषत બીજા રૂપો ૩૫૫ પેજ ઉપર છે.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
सो - ५.५. नाश २वो, अंत खाववो. (अनिट् )
વર્તમાના
३४४
स्यामि
स्यावः
स्यामः
स्यसि स्यथः स्यथ
स्यति
स्यतः
स्यन्ति
હ્યસ્તની
अस्यम् अस्याव अस्याम
अस्यः
अस्यतम् अस्यत
अस्यत् अस्यताम् अस्यन्
વિધ્યર્થ
स्येयम् · स्येव स्येम
स्येः
स्त
स्येत्
स्यानि
स्य
स्यतु
स्येतम्
स्येताम् स्येयुः
આજ્ઞાર્થ
स्याव
स्याम
स्यतम् स्यत
स्यताम् स्यन्तु
પરોક્ષા
ससौ
ससिव ससिम
ससाथ/ससिथ ससथुः सस
ससौ
ससतुः ससुः
શ્વસ્તની
सातास्मि सातास्वः सातास्मः
सातास
साता
सातास्थः सातास्थ
सातारौ सातार:
ભવિષ્યન્તી
सास्यावः
सास्यामः
सास्यथः सास्यथ
सास्यतः सास्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
असास्यम् असास्याव असास्याम
असास्यः
असास्यतम् असास्यत
असास्यत् असास्यताम् असास्यन्
આશીર્વાદાર્થ
सास्यामि
सास्यसि
सास्यति
सेयासम् सेयास्व सेयास्म
सेयाः
सेयास्तम् सेयास्त सेयास्ताम् सेयासुः
सेयात्
अद्यतनी (४ थो प्रहार)
असासिषम् असासिष्व असासिष्म असासीः असासिष्टम् असासिष्ट असासीत् असासिष्टाम् असासिषुः
બીજા રૂપો ૩૭૭ પેજ ઉપર છે.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૫
21111
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
स्निह् - ५.५. स्नेड ४२वो. (वेद) વર્તમાના
વ્યસ્તની स्निह्यामि स्निह्यावः स्निह्यामः स्नेहितास्मि स्नेहितास्वः स्नेहितास्मः स्निह्यसि स्निह्यथः स्निह्यथ । | स्नेहितासि स्नेहितास्थः स्नेहितास्थ स्निह्यति स्निह्यतः स्निह्यन्ति स्नेहिता स्नेहितारौ स्नेहितारः હ્યુસ્ટની
ભવિષ્યન્તી अस्निह्यम् अस्निह्याव अस्निह्याम | स्नेहिष्यामि स्नेहिष्यावः स्नेहिष्यामः अस्निह्यः अस्निह्यतम् अस्निह्यत | स्नेहिष्यसि स्नेहिष्यथः स्नेहिष्यथ अस्निात् अस्निह्यताम् अस्निह्यन् | स्नेहिष्यति स्नेहिष्यतः स्नेहिष्यन्ति विध्यर्थ.
ક્રિયાતિપત્યર્થ स्निह्येयम् स्निह्येव स्निह्येम अस्नेहिष्यम् अस्नेहिष्याव अस्नेहिष्याम स्निह्येः स्निह्येतम् स्निह्येत अस्नेहिष्यः अस्नेहिष्यतम् अस्नेहिष्यत स्निह्येत् स्निह्येताम् स्निह्येयुः अस्नेहिष्यत् अस्नेहिष्यताम् अस्नेहिष्यन् मार्थ
माशीवार्थ स्निह्यानि स्निह्याव स्निह्याम स्निह्यासम् स्निह्यास्व स्निह्यास्म स्निह्य स्निह्यतम स्निह्यत । | स्निह्याः स्निह्यास्तम् स्निह्यास्त स्निह्यतु स्निह्यताम् स्निह्यन्तु | स्निह्यात् स्निह्यास्ताम् स्निह्यासुः પરોક્ષા
मातनी (saut२) सिष्णेह . सिष्णिहिव सिष्णिहिम | अस्निहम् अस्निहाव अस्निहाम सिष्णेहिथ सिष्णिहथुः सिष्णिह । अस्निहः अस्निहतम् अस्निहत सिष्णेह. सिष्णिहतुः सिष्णिहुः अस्निहत् अस्निहताम् अस्निहन्
બીજા રૂપો ૩પ૬ પેજ ઉપર છે.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
दृप्यामि
LLL
Uસ્તની
LEL II
૩૪૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ दृप् - ५.५. गर्व ४२वो. (वेट) વર્તમાના
श्वस्तनी दृप्यावः दृप्यामः दर्तास्मि दर्तास्वः दस्मिः दृप्यसि दृप्यथः दृप्यथ दर्तासि दर्तास्थः दर्तास्थ दृप्यति दृप्यतः दृप्यन्ति दर्ता दर्तारौ दर्तारः
. भविष्यन्ती अदृप्यम् अदृप्याव अदृप्याम दामि दावः दामः अदृप्यः अदृप्यतम् अदृप्यत दय॑सि · दय॑थः दय॑थ अदृप्यत् अदृप्यताम् अदृप्यन् । दय॑ति दय॑तः दय॑न्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ दृप्येयम् दृप्येव दृप्येम अदय॑म् अदपाव अदाम दृप्येः दृप्येतम् दृप्येत | अदर्ग्यः अदय॑तम् अदप्य॑त दृप्येत् दृप्येताम् दृप्येयुः अदय॑त् अदय॑ताम् अदय॑न् . આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ दृप्यानि दृप्याव , दृप्याम | दृप्यासम् दृप्यास्व दृप्यास्म दृप्यः दृप्यतम् दृप्यत | दृप्याः दृप्यास्तम् दृप्यास्त दृप्यतु दृप्यताम् दृप्यन्तु | दृप्यात् दृप्यास्ताम् दृप्यासुः પરોક્ષા
... अद्यतनी (१ को १२) ददर्प ददृपिव ददृपिम अदर्पिषम् अदर्पिष्व अदर्पिष्म ददर्पिथ ददृपथुः ददृप अदीः अदर्पिष्टम् अदर्पिष्ट ददर्प ददृपतुः ददृपुः अदीत् अदर्पिष्टाम् अदर्पिषुः
LLL LLE ELE
ELE LEE EBB
બીજા રૂપ ૩૫૬ પેજ ઉપર છે.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
389
વર્તમાના
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂ૫ दुष् - ५.५. ५२रा , दुषित थj. (मनिट)
શ્વસ્તની दुष्यामि दुष्याव: दुष्यामः दोष्टास्मि दोष्टास्वः दोष्टास्मः दुष्यसि दुष्यथ: दुष्यथ दोष्टासि दोष्टास्थः दोष्टास्थ दुष्यति दुष्यतः दुष्यन्ति
दोष्टारौ दोष्टारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अदुष्यम् अदुष्याव अदुष्याम दोक्ष्यामि दोक्ष्यावः दोक्ष्यामः अदुष्यः अदुष्यतम् अदुष्यत | दोक्ष्यसि दोक्ष्यथः दोक्ष्यथ अदुष्यत् अदुष्यताम् अदुष्यन् | दोक्ष्यति दोक्ष्यतः दोक्ष्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ दुष्येयम् दुष्येव दुष्येम अदोक्ष्यम् अदोक्ष्याव अदोक्ष्याम दुष्येः दुष्येतम् दुष्येत अदोक्ष्यः अदोक्ष्यतम् अदोक्ष्यत दुष्येत् दुष्येताम् दुष्येयुः अदोक्ष्यत् अदोक्ष्यताम् अदोक्ष्यन् मार्थ
આશીર્વાદાર્થ दुष्याणि दुष्याव दुष्याम दुष्यासम् दुष्यास्व दुष्यास्म दुष्य दुष्यतम् दुष्यत दुष्याः दुष्यास्तम् दुष्यास्त दुष्यतु दुष्यताम् दुष्यन्तु दुष्यात् दुष्यास्ताम् दुष्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (sो प्रार) दुदोष . दुदुषिव दुदुषिम अदुषम् अदुषाव अदुषाम दुदोषिथ दुदुषथुः दुदुष अदुषः अदुषतम् अदुषत दुदोष . दुदुषतुः दुदुषुः अदुषत् अदुषताम् अदुषम्
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૮
नह - ५.५. जांधवं. (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
नह्यामि
नह्यसि नह्यथः नह्यथ नह्यति नह्यतः नह्यन्ति
ાસ્તની
नह्यावः नह्यामः नद्धास्मि नद्धास्वः नद्धास्मः
नद्धासि
नद्धा
अनह्यम् अनह्याव अनह्याम अनह्यः अनह्यतम् अनह्यत अनह्यत् अनह्यताम् अनह्यन्
વિધ્યર્થ
नह्येयम् नह्येव नह्येम
नह्येः नह्येतम् नह्येत नह्येत् नह्येताम् नह्येयुः
આજ્ઞાર્થ
नह्यानि ह्याव
नह्य
नह्यतु
नह्याम
नह्यतम् नह्यत
नह्यताम् नह्यन्तु
પરોક્ષા
ननह / ननाह
नेहिथ / ननद्ध
ननाह
डैभ संस्कृत धातु३पावसी : भाग-१
नेहिव नेहिम
नेहथुः नेह
नेहतुः
नेहुः
नद्धास्थः नद्धास्थ
नद्धारौ नद्धारः
ભવિષ્યન્તી
नत्स्यावः नत्स्यामः
नत्स्यथः नत्स्यथ
नत्स्यतः नत्स्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अनत्स्यम् अनत्स्याव अनत्स्याम अनत्स्यतम् अनत्स्यत
अनत्स्यः
अनत्स्यत् अनत्स्यताम् अनत्स्यन्
આશીર્વાદાર્થ
नत्स्यामि
'नत्स्यसि
नत्स्यति
नह्यासम् नह्यास्व नह्यास्म नह्याः नह्यास्तम् नह्यास्त नह्यात् नह्यास्ताम् नह्यासुः
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अनात्सम् अनात्स्व अनात्स्म अनात्सीः अनाद्धम् अनाद्ध अनात्सीत् अनाद्धाम् अनात्सुः
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૯
नह्यते
ચોથા ગણના કર્તરિ રૂપ
नह् - मा.५.५ij. (निट) વર્તમાના
શ્વસ્તની नह्ये नह्यावहे नह्यामहे . नद्धाहे नद्धास्वहे नद्धास्महे नह्यसे नयेथे नह्यध्वे नद्धासे नद्धासाथे नद्धाध्वे
नह्येते नह्यन्ते नद्धा नद्धारौ नद्धारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अनह्ये अनह्यावहि अनह्यामहि | नत्स्ये नत्स्यावहे नत्स्यामहे अनाथाः अनह्येथाम् अनह्यध्वम् | नत्स्यसे नत्स्येथे नत्स्यध्वे अनह्यत अनह्येताम् अनह्यन्त नत्स्यते नत्स्येते नत्स्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ नह्येय नह्येवहि न महि अनत्स्ये अनत्स्यावहि अनत्स्यामहि नह्येथाः नद्येयाथाम् नह्येध्वम् ।
| अनत्स्यथाः अनत्स्येथाम् अनत्स्यध्वम् नह्येत नह्येयाताम् नोरन् । | अनत्स्यत अनत्स्येताम् अनत्स्यन्त • આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ नौ नह्यावहै नह्यामहै | नत्सीय नत्सीवहि नत्सीमहि नह्यस्व नह्येथाम् नह्यध्वम् | नत्सीष्ठाः नत्सीयास्थाम् नत्सीध्वम् नह्यताम् नह्येताम् नह्यन्ताम् नत्सीष्ट नत्सीयास्ताम् नत्सीरन् પરોક્ષા
मातनी (२ को १२) नेहे . नेहिवहे नेहिमहे अनत्सि अनत्स्वहि अनत्स्महि नेहिषे नेहाथे नेहिध्वे/वे | अनद्धाः अनत्साथाम् अनवम् नेहे . नेहाते नेहिरे
अनद्ध्वम् अनद्ध अनत्साताम् अनत्सत
* *
* *
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
राना
૩૫૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ राध् - ५.५. १५. (मनिट) વર્તમાન
श्वस्तनी राध्यामि राध्यावः राध्यामः राद्धास्मि राद्धास्वः राद्धास्मः राध्यसि राध्यथः राध्यथ राद्धासि राद्धास्थः राद्धास्थ राध्यति राध्यतः राध्यन्ति
राद्धारौ राद्धारः હ્યુસ્ટની
ભવિષ્યન્તી अराध्यम् अराध्याव अराध्याम रात्स्यामि रात्स्यावः रात्स्यामः अराध्यः अराध्यतम् अराध्यत | रात्स्यसि रात्स्यथः रात्स्यथ अराध्यत् अराध्यताम् अराध्यन् रात्स्यति रात्स्यतः रात्स्यन्ति વિધ્યર્થ
કિયાત્તિપત્યર્થ : राध्येयम् राध्येव राध्येम अरात्स्यम् अरात्स्याव अरात्स्याम राध्येः राध्येतम् राध्येत अरात्स्यः अरात्स्यतम् अरात्स्यत राध्येत् राध्येताम् राध्येयुः अरात्स्यत् अरात्स्यताम् अरात्स्यन् मारार्थ
આશીર્વાદાર્થ राध्यानि राध्याव , राध्याम राध्यासम् राध्यास्व राध्यास्म राध्य राध्यतम् राध्यत राध्या: राध्यास्तम् राध्यास्त राध्यतु राध्यताम् राध्यन्तु | राध्यात् राध्यास्ताम् राध्यासुः પરીક્ષા
.. मद्यतनी (
२ २ ) रराध रराधिव रराधिम अरात्सम् अरात्स्व अरात्स्म रराधिथ रराधथुः रराध अरात्सी: अराद्धम् अराद्ध रराध रराधतुः रराधुः अरात्सीत् अराद्धाम् अरात्सुः
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૧
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપ
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો
नृत् - ५.५. भविष्यन्ती
नश् - ५.५. श्वस्तनी नामि नावः नामः | नष्टास्मि नंष्टास्वः नंष्टास्मः नय॑सि नय॑थः नय॑थ नंष्टासि नंष्टास्थः नष्टास्थ नय॑ति नय॑तः नय॑न्ति नंष्टा नंष्टारौ नंष्टारः
नृत् - ५.५. यात्तिपत्यर्थ नश् - ५.५. भविष्यन्ती अनय॑म् अनाव अनाम नक्ष्यामि नझ्यावः नङ्ख्यामः अनर्त्यः अनय॑तम् अनयंत नक्ष्यसि नझ्यथः नझ्यथ अनय॑त् अनय॑ताम् अनय॑न् | नक्ष्यति नक्ष्यतः नक्ष्यन्ति
मुह - ५.५. श्वस्तनी | नश् - ५.५. डियात्तिपत्यर्थ मोग्धास्मि मोग्धास्वः मोग्धास्मः | अनक्ष्यम् अनझ्याव अनझ्याम मोग्धासि मोग्धास्थः मोग्धास्थ अनझ्यः अनझ्यतम् अनझ्यत मोग्धा मोग्धारौ मोग्धारः अनझ्यत् अनयताम् अनझ्यन्
मुहू - ५.५. श्वस्तनी नश् - ५.५. मद्यतनी (Fat) मोढास्मि मोढास्वः मोढास्मः | अनशम् अनशाव अनशाम मोढासि मोढास्थः मोढास्थ ।। | अनशः अनशतम् अनशत मोढा मोढारौ मोढारः अनशत् अनशताम् अनशत्
मुह - ५.५. भविष्यन्ती लुभ् - ५.५. श्वस्तनी मोक्ष्यामि मोक्ष्याव: मोक्ष्यामः | लोब्धास्मि लोब्धास्वः लोब्धास्मः मोक्ष्यसि. मोक्ष्यथः मोक्ष्यथ | लोब्धासि लोब्धास्थः लोब्धास्थ मोक्ष्यति मोक्ष्यतः मोक्ष्यन्ति लोब्धा लोब्धारौ लोब्धारः
मुह - ५.५. डियात्तिपत्यर्थ | छो - ५.५. मातनी (पभो) अमोक्ष्यम् अमोक्ष्याव अमोक्ष्याम | अच्छाम् अच्छाव अच्छाम अमोक्ष्यः अमोक्ष्यतम् अमोक्ष्यत | अच्छाः अच्छातम् अच्छात अमोक्ष्यत् अमोक्ष्यताम् अमोक्ष्यन् | अच्छात् अच्छाताम् अच्छुः
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૨
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો
द्रुह् - ५.५. श्वस्तनी
द्रोग्धास्मि द्रोग्धास्वः द्रोग्धास्मः द्रोग्धासि द्रोग्धास्थः द्रोग्धास्थ द्रोग्धा द्रोग्धारौ द्रोग्धारः
द्रुह् - ५.५. श्वस्तनी द्रोहितास्मि द्रोहितास्वः द्रोहितास्मः द्रोहितासि द्रोहितास्थः द्रोहितास्थ द्रोहिता द्रोहितारौ द्रोहितारः
द्रुह् - ५.५. भविष्यन्ती द्रोहिष्यामि द्रोहिष्यावः द्रोहिष्यामः द्रोहिष्यसि द्रोहिष्यथः द्रोहिष्यथ द्रोहिष्यति द्रोहिष्यतः द्रोहिष्यन्ति
द्रुह् - ५.५. डियात्तिपत्यर्थ अद्रोहिष्यम् अद्रोहिष्याव अद्रोहिष्याम अद्रोहिष्यः अद्रोहिष्यतम् अद्रोहिष्यत अद्रोहिष्यत् अद्रोहिष्यताम् अद्रोहिष्यन्
ज़ - ५.५. अद्यतनी (हट्टो) अजरम्
अजराव अजराम अजरः अजरतम् अजरत अजरत्
अजरताम् अजरन्
जृ - ५.५. परोक्षा
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
जजर/जजार जजरिव
जजरिम
जजरिथ जजरथुः
जजर
जजार जजरतुः जजरु:
तृप् - ५.५. श्वस्तनी
त्रप्तास्मि त्रप्तास्वः त्रप्तास्मः
त्रप्तासि
त्रप्तास्थ
त्रप्ता
त्रप्तारः
त्रप्तास्थः
त्रप्तारौ
तृप् - ५.५. श्वस्तनी तर्पितास्मि तर्पितास्वः तर्पितास्मः तर्पितासि तर्पितास्थः तर्पितास्थ तर्पिता तर्पितारौ तर्पितार:
तृप् - ५.५. भविष्यन्ती
त्रप्स्यामि त्रप्स्यावः
त्रप्स्यसि
त्रप्स्यति
त्रप्स्यामः
त्रप्स्यथः त्रप्स्यथ
त्रप्स्यतः
त्रप्स्यन्ति
तृप् - ५.५. भविष्यन्ती तर्पिष्यामि तर्पिष्यावः तर्पिष्यामः तर्पिष्यसि तर्पिष्यथः तर्पिष्यथ तर्पिष्यति तर्पिष्यतः तर्पिष्यन्ति
तृप् - ५.५ डियात्तिपत्यर्थ अत्रप्स्यम् अत्रप्स्याव
अत्रप्स्याम
अत्रप्स्यः अत्रप्स्यतम् अत्रप्स्यत अत्रप्स्यत् अत्रप्स्यताम् अत्रप्स्यन्
तृप् - ५.५. डियात्तिपत्यर्थ अतर्पिष्यम् अंतर्पिष्याव अतर्पिष्याम अतर्पिष्यः अतर्पिष्यतम् अतर्पिष्यत अतर्पिष्यत् अतर्पिष्यताम् अतर्पिष्यन्
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૩
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપ
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો
तृप् - ५.५. अद्यतनी (Eal)
क्षम् - ५.५. श्वस्तनी अतृपम् अतृपाव अतृपाम क्षन्तास्मि क्षन्तास्वः क्षन्तास्मः अतृपः अतृपतम् अतृपत क्षन्तासि क्षन्तास्थः क्षन्तास्थ अतृपत् अतृपताम् अतृपन् क्षन्ता क्षन्तारौ क्षन्तारः तृप - ५.५. मयतानी (१cl) | क्षम् - ५.५. भविष्यन्ती अतर्पिषम् अतर्पिष्व अतर्पिष्म | क्षस्यामि क्षस्यावः क्षस्यामः अतीः अतर्पिष्टम् अतर्पिष्ट |क्षस्यसि क्षस्यथः शंस्यथ अतीत अतर्पिष्टाम् अतर्पिषुः |क्षस्यति क्षस्यतः क्षस्यन्ति तृप - ५.५. अद्यतनी (२) | क्षम् - ५.५. यात्तिपत्यर्थ अतासम् अताव अताम अक्षस्यम् अक्षस्याव अक्षस्याम अतासः अताप्तम् अताप्त | अक्षस्यः अक्षस्यतम् अक्षस्यत अतासीत् अतार्ताम् अताप्र्मुः अक्षस्यत् अक्षस्यताम् अक्षस्यन् क्लम् - ५.५. वर्तमान
| क्लम् - ५.५. विध्यर्थ क्लामामि क्लामावः क्लामामः क्लामेयम् क्लामेव क्लामेम क्लामसि क्लामथः क्लामथ | क्लामेः क्लामेतम् क्लामेत क्लामति क्लामतः क्लामन्ति | क्लामेत् क्लामेताम् क्लामेयुः
क्लम् - ५.५. हास्तनी | क्लम् - ५.५. माशार्थ अक्लामम् अक्लामाव अक्लामाम | क्लामानि क्लामाव क्लामाम अक्लामः अक्लामतम् अक्लामत | क्लाम क्लामतम् क्लामत अक्लामत् अक्लामताम् अक्लामन् क्लामतु क्लामताम् क्लामन्तु
शो - ५.५. सतना (४थी) अशासिषम् अशासिष्व 'अशासिष्म अशासी: अशासिष्टम् अशासिष्ट अशासीत् अशासिष्टाम् अशासिषुः
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૪
त्रस् - ५.५. वर्तमाना
सामि
त्रसावः त्रसामः
त्रससि
त्रसथः त्रसथ
त्रसति त्रसतः त्रसन्ति
त्रस् - ५.५. ह्यस्तनी
अत्रसाव अत्रसाम
अत्रसतम् अत्रसत
अत्रसताम् अत्रसन्
अत्रसम्
अत्रसः
अत्रसत्
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો
त्रसेयम्
त्रसे:
त्रसेत्
त्रस् - ५.५. विध्यर्थ
त्रसेव
सानि
त्रसेम
सेतम्
त्रसेत
त्रसेताम् त्रसेयुः
त्रस् - ५.५. आज्ञार्थ
त्रसाव त्रसाम
त्रस
त्रसतम् त्रसत त्रसतु त्रसताम् त्रसन्तु
त्रस् - ५.५. अंधतनी (१सो) अत्रसिषम् अत्रसिष्व अत्रसिष्म अत्रसीः अत्रसिष्टम् अत्रसिष्ट अत्रसीत् अत्रसिष्टाम् अत्रसिषुः
त्रस् - ५.५. परोक्षा
तत्रस/तत्रास त्रेसिव
त्रेस
सिथ त्रेसथुः तत्रास त्रेसतुः त्रेसुः
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
सिम
दो - ५.५. अद्यतनी (पभो)
अदाम् अदाव अदाम
अदाः
अदात
अदात्
अदातम्
अदाताम् अदुः
भ्रम् - ५.५. वर्तमाना
भ्रमामि भ्रमावः भ्रमामः
भ्रमसि
- भ्रमथः
भ्रमति
भ्रमतः
भ्रम् - ५.५. ह्यस्तनी
अभ्रमाव अभ्रमाम
अभ्रमतम् अभ्रमत
अभ्रमताम् अभ्रमन्
अभ्रमम्
अभ्रमः
अभ्रमत्
भ्रम् - ५.५. विध्यर्थ
भ्रमेव भ्रमेम
भ्रमेतम् भ्रमेत
भ्रमेताम् भ्रमेयुः
भ्रम् - ५.५. आज्ञार्थ
भ्रमाव भ्रमाम
भ्रमतम् भ्रमत
भ्रमताम् भ्रमन्तु
भ्रमेयम्
भ्रमेः
भ्रमेत्
भ्रमथ
भ्रमन्ति
भ्रमाणि
भ्रम
भ्रमतु ·
भ्रम् - ५.५. परोक्षा
थ्रेमिव थ्रेमिम
बभ्रम / बभ्राम
थ्रेमिथ
_बभ्राम
थ्रेमथुः भ्रेम
भ्रमतुः थ्रेमुः
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૫
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપ
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો
यस - ५.५. वर्तमान
सू - मा.५. श्वस्तनी यसामि यसावः यसामः | सोताहे सोतास्वहे सोतास्महे यससि यसथः यसथ सोतासे सोतासाथे सोताध्वे यसति यसतः यसन्ति सोता सोतारौ सोतारः
यस् - ५.५. बस्तनी | सू - 1.५. भविष्यन्ती अयसम् अयसाव अयसाम सोष्ये सोष्यावहे सोष्यामहे अयसः अयसतम् अयसत |सोष्यसे सोष्येथे सोष्यध्वे अयसत् अयसताम् अयसन् | सोष्यते सोष्येते सोष्यन्ते ___यस् - ५.५. विध्यर्थः | सू - सौ.५. यात्तिपत्यर्थ यसेयम् यसेव यसेम | असोष्ये असोष्यावहि असोष्यामहि यसेः यसेतम् यसेत असोष्यथाः असोष्येथाम् असोष्यध्वम् यसेत्. यसेताम् यसेयुः असोष्यत असोष्येताम् असोष्यन्त
यस् - ५.५. माशार्थ | सू - मा.५. माशीवार्थ यसानि यसाव यसाम | सोषीय सोषीवहि सोषीमहि यस यसतम् यसत। | सोषीष्ठाः सोषीयास्थाम् सोषीध्वम् यसतु यसताम् यसन्तु | सोषीष्ट सोषीयास्ताम् सोषीरन् दृप् - ५.५. मातनी (२) | | सू - मा.५. मातनी (२t) अदासम् अदापर्व अदाम । | असोषि असोष्वहि असोष्महि अदासः अदाप्तम् अदाप्त असोष्ठाः असोषाथाम् असोध्वम् अदासीत् अदाप्तम् अदाप्र्मुः । असोष्ट असोषाताम् असोषत ___ रुष् - ५.५. श्वस्तनी रोष्टास्मि रोष्टास्वः 'रोष्टास्मः रोष्टासि रोष्टास्थः रोष्टास्थ रोष्टा रोष्टारौ रोष्टारः
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો
स्निह् - ५.५. श्वस्तनी दृप् - ५.५. श्वस्तनी स्नेग्धास्मि स्नेग्धास्वः स्नेग्धास्मः | द्रप्तास्मि द्रप्तास्वः द्रप्तास्मः स्नेग्धासि स्नग्धास्थः स्नग्धास्थ | द्रप्तासि द्रप्तास्थः द्रप्तास्थ स्नग्धा स्नग्धारौ स्नग्धारः द्रप्ता द्रप्तारौ द्रप्तार:
स्तिह् - ५.५. श्वस्तनी दुप - ५.५. श्वस्तनी स्नेढास्मि स्नेढास्वः स्नेढास्मः दर्पितास्मि दर्पितास्वः दर्पितास्मः . स्नेढासि स्नेढास्थ: स्नेढास्थ दर्पितासि · दर्पितास्थः दर्पितास्थ स्नेढा स्नेढारौ स्नेढारः दर्पिता दर्पितारौ दर्पितारः
स्निह् - ५.५. भविष्यन्ती । दृप् - ५.५. भविष्यन्ती स्नेक्ष्यामि स्नेक्ष्यावः स्नेक्ष्यामः । द्रप्स्यामि द्रप्स्यावः द्रप्स्यामः स्नेक्ष्यसि स्नेक्ष्यथ: स्नेक्ष्यथ द्रप्स्यसि द्रप्स्यथः द्रप्स्यथ स्नेक्ष्यति स्नेक्ष्यतः स्नेक्ष्यन्ति द्रप्स्यति द्रप्स्यतः द्रप्स्यन्ति
स्निह - ५.५. यात्तिपत्यर्थ | दुप् - ५.५. भविष्यन्ती अस्नेक्ष्यम् अस्नेक्ष्याव अस्नेक्ष्याम | दर्पिष्यामि दर्पिष्यावः दर्पिष्यामः अस्नेक्ष्यः अस्नेक्ष्यतम् अस्नेक्ष्यत | दर्पिष्यसि दर्पिष्यथः दर्पिष्यथ अस्नेक्ष्यत् अस्नेक्ष्यताम् अस्नेक्ष्यन् । दर्पिष्यति दर्पिष्यतः दर्पिष्यन्ति
दृप् - ५.५. मद्यतनी (Fat) | दृप् - ५.५. यात्तिपत्यर्थ अदृपम् अदृपाव अदृपाम अंद्रप्स्यम् अद्रप्स्याव अद्रप्स्याम अदृपः अदृपतम् अदृपत अद्रप्स्यः अद्रप्स्यतम् अद्रप्स्यत अदृपत् अदृपताम् अदृपन् अद्रप्स्यत् अद्रप्स्यताम् अद्रप्स्यन् दृप - ५.५. अद्यतनी (२) दृप - ५.५. यातिपत्यर्थ. अद्राप्सम् अद्राप्स्व अद्राप्स्म | अदर्पिष्यम् अदर्पिष्याव अदर्पिष्याम अद्राप्सीः अद्राप्तम् अद्राप्त । | अदर्पिष्यः अदर्पिष्यतम् अदर्पिष्यत अद्राप्सीत् अद्राप्ताम् अद्राप्सुः अदपिष्यत् अदपिष्यताम् अदापष्यन्
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
ELL I
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપ
૩૫૭ बुध् - 0.५. ng (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની बुध्ये
बुध्यावहे बुध्यामहे | बोद्धाहे बोद्धास्वहे बोद्धास्महे बुध्यसे बुध्येथे बुध्यध्वे | बोद्धासे बोद्धासाथे बोद्धाध्वे बुध्यते बुध्येते बुध्यन्ते | बोद्धा बोद्धारौ बोद्धारः स्तनी
ભવિષ્યન્તી अबुध्ये अबुध्यावहि अबुध्यामहि | भोत्स्ये भोत्स्यावहे भोत्स्यामहे अबुध्यथाः अबुध्येथाम् अबुध्यध्वम् | भोत्स्यसे भोत्स्येथे भोत्स्यध्वे अबुध्यत अबुध्येताम् अबुध्यन्त | भोत्स्यते भोत्स्येते भोत्स्यन्ते विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ बुध्येय बुध्येवहि बुध्येमहि अभोत्स्ये अभोत्स्यावहि अभोत्स्यामहि बुध्येथाः बुध्येयाथाम् बुध्येध्वम् अभोत्स्यथा: अभोत्स्येथाम् अभोत्स्यध्वम् बुध्येत बुध्येयाताम् बुध्येरन् अभोत्स्यत अभोत्स्येताम् अभोत्स्यन्त . माशार्थ
माशीasna बुध्यै बुध्यावहै बुध्यामहै भुत्सीय भुत्सीवहि भुत्सीमहि बुध्यस्व बुध्येथाम् बुध्यध्वम् । भुत्सीष्ठाः भुत्सीयास्थाम् भुत्सीध्वम् बुध्यताम् बुध्येताम् बुध्यन्ताम् । भुत्सीष्ट भुत्सीयास्ताम् भुत्सीरन्
પરોક્ષા | मद्यतनी (२ को १२) बुबुधे . बुबुधिवहे बुबुधिमहे अभुत्सि अभुत्स्वहि अभुत्स्महि बुबुधिषे बुबुधाथे बुबुधिध्वे | अबुद्धाः अभुत्साथाम् अभुध्वम् बुबुधे बुबुधाते बुबुधिरे
अभुद्ध्वम् अबुद्ध अभुत्साताम् अभुत्सत अबोधि
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૮
प्री- खा.प. खुश थधुं (अनिट् )
વર્તમાના
'श्वस्तनी
प्रेतास्वहे प्रेतास्महे
प्रेतासाथे प्रेताध्वे
प्रेतारौ
प्रेतारः
प्रीये
प्रीयावहे प्रीयामहे प्रेताहे प्रीयसे प्रीयेथे प्रीयध्वे प्रेतासे प्रीयते प्रीयेते प्रीयन्ते प्रेता
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
હ્યસ્તની
प्रेष्ये
अप्री अप्रीयावहि अप्रीयामहि अप्रीयथाः अप्रीयेथाम् अप्रीयध्वम् अप्रीयत अप्रीयेताम् अप्रीयन्त प्रेष्यते
प्रेष्यसे
વિધ્યર્થ
प्रीयेय प्रीयेवहि प्रीयेमहि प्रीयेथाः
प्रीयेयाथाम् प्रीयेध्वम्
प्रीयेत प्रीयेयाताम् प्रीयेरन्
આજ્ઞાર્થ
प्रीयै प्रीयावहै प्रीयामहै प्रीयस्व प्रीयेथाम् प्रीयध्वम् प्रीयताम् प्रीयेताम् प्रीयन्ताम्
પરોક્ષા
पिप्रिये पिप्रियिवहे पिप्रियिमहे पिप्रियिषे पिप्रियाथे पिप्रियिध्वे /
वे
पिप्रिये पिप्रियाते पिप्रियिरे
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अप्रेष्ये
अप्रेष्यावहि अप्रेष्यामहि
अप्रेष्यथाः अप्रेष्येथाम् अप्रेष्यध्वम्
अप्रेष्यत
अप्रेष्येताम् अप्रेष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
प्रेषीय
प्रेषीष्ठाः
प्रेषीष्ट
ભવિષ્યન્તી
प्रेष्यावहे प्रेष्यामहे
- प्रेष्येथे प्रेष्यध्वे
प्रेष्येते प्रेष्यन्ते
अप्रेषि
अप्रेष्ठाः
अप्रेष्ट
प्रेषीवहि प्रेषीमहि
प्रेषीयास्थाम् प्रेषीध्वम्
प्रेषीयास्ताम् प्रेषीरन्
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अप्रेष्वहि अप्रेष्महि
अप्रेषाथाम् अप्रेवम्
अप्रेषाताम् अप्रेषत
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૯
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપ
अनुरुध् - मा.५. ६७j, भानपुं (मनिट) वर्तमान
श्वस्तनी अनुरुध्ये अनुरुध्यावहे अनुरुध्यामहे | अनुरोद्धाहे अनुरोद्धास्वहे अनुरोद्धास्महे अनुरुध्यसे अनुरुध्येथे अनुरुध्यध्वे | अनुरोद्धासे अनुरोद्धासाथे अनुरोद्धाध्वे अनुरुध्यते अनुरुध्येते अनुरुध्यन्ते | अनुरोद्धा अनुरोद्धारौ अनुरोद्धारः स्तनी
ભવિષ્યન્સી अन्वरुध्ये अन्वरुध्यावहि अन्वरुध्यामहि अनुरोत्स्ये अनुरोत्स्यावहे अनुरोत्स्यामहे अन्वरुध्यथाः अन्वरुध्येथाम् अन्वरुध्यध्वम् अनुरोत्स्यसे अनुरोत्स्येथे अनुरोत्स्यध्वे अन्वरुध्यत अन्वरुध्येताम् अन्वरुध्यन्त अनुरोत्स्यते अनुरोत्स्येते अनुरोत्स्यन्ते विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ अनुरुध्येय अनुरुध्येवहि अनुरुध्येमहि अन्वरोत्स्ये अन्वरोत्स्याबहि अन्वरोत्स्यामहि अनुरुध्येथाः अनुरुध्येयाथाम् अनुरुध्येध्वम् अन्वरोत्स्यथाः अन्वरोत्स्येथाम् अन्वरोत्स्यध्वम् अनुरुध्येत अनुरुध्येयाताम् अनुरुध्येरन् । अन्वरोत्स्यत अन्वरोत्स्येताम् अन्वरोत्स्यन्त _ . मार्थ
माशीवार्थ अनुरुध्यै अनुरुध्यावहै अनुरुध्यामहै | अनुरुत्सीय अनुरुत्सीवहि अनुरुत्सीमहि अनुरुध्यस्व अनुरुध्येथाम् अनुरुध्यध्वम् | अनुरुत्सीष्ठाः अनुरुत्सीयास्थाम् अनुरुत्सीध्वम् अनुरुध्यताम् अनुरुध्येताम् अनुरुध्यन्ताम् अनुरुत्सीष्ट अनुरुत्सीयास्ताम् अनुरुत्सीरन् પરોક્ષા
___ मद्यतनी (
२ २ ) अनुरुरुधे अनुरुरुधिवहे अनुरुरुधिमहे अन्वरुत्सि अन्वरुत्स्वहि अन्वरुत्स्महि अनुरुरुधिषे अनुरुरुधाथे अनुरुरुधिध्वे अन्वरुद्धाः. अन्वरुत्साथाम् अन्वरुध्वम् अनुरुरुधे अनुरुरुधाते अनुरुरुधिरे
अन्वरुद्ध्वम् | अन्वरुद्ध अन्वरुत्साताम् अन्वरुत्सत
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
उ80
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧ ચોથા ગણના કર્મણિ રૂપો વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ વ્યસ્તની कुप्यते अकुप्यत |कुप्येत
कुप्यताम् क्रुध्यते अक्रुध्यत क्रुध्येत क्रुध्यताम् क्रोद्धा तुष्यते अतुष्यत तुष्येत तुष्यताम् तोष्टा नश्यते अनश्यत नश्येत नश्यताम् नशिता
नंष्टा नृत्यते अनृत्यत नृत्येत नृत्यताम् नर्तिता
कोपिता
一则视孔明巫巫刚刚听啊啊啊现
लुभ्यते क्षुभ्यते
शम्यते
पुष्यते अपुष्यत पुष्येत ।
पुष्यताम् पोष्टा मुह्यते अमुह्यत मुह्येत मुह्यताम् मोहिता
मोग्धा/मोढा लुट्यते अलुट्यत लुट्येत लुट्यताम् लोटिता
अलुभ्यत | लुभ्येत लुभ्यताम् लोभिता अक्षुभ्यत क्षुभ्येत
क्षुभ्यताम् क्षोभिता मद्यते अमद्यत मद्येत
मद्यताम् मदिता | श्रम्यते. अश्रम्यत | श्रम्येत श्रम्यताम् श्रमिता
अशम्यत शम्येत शम्यताम् शमिता जन्यते अजन्यत
जन्येत
जन्यताम् जनिता जायते अजायत जायेत जायताम् युध्यते अयुध्यत युध्येत युध्यताम् योद्धा अनुरुध्यते अन्वरुध्यत | अनुरुध्येत अनुरुध्यताम् अनुरोद्धा | सिध्यते असिध्यत | सिध्येत सिध्यताम् सेद्धा ऋध्यते आर्थ्यत ऋध्येत ऋध्यताम् अर्धिता द्रुह्यते अद्रुह्यत द्रुह्येत द्रुह्यताम् द्रोहिता
द्रोग्धा/द्रोढा शुष्यते अशुष्यत शुष्येत शुष्यताम् शोष्टा
अनु+रुध् सिध् ऋध्
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૧
चुक्रुधे तुतुषे
અદ્યતની अकोपि अक्रोधि अतोषि अनाशि
ननते
अनर्ति
|सातवाष्ट
ચોથા ગણના કર્મણિરૂપો
ચોથા ગણના કર્મણિ રૂપો ભવિષ્યની ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા कोपिष्यते अकोपिष्यत कोपिषीष्ट चुकुपे क्रोत्स्यते अक्रोत्स्यत क्रुत्सीष्ट तोक्ष्यते अतोक्ष्यत तुक्षीष्ट नशिष्यते अनशिष्यत नशिषीष्ट नेशे नझ्यते
अनझ्यत नक्षीष्ट नर्तिष्यते अनर्तिष्यत नर्तिषीष्ट नत्य॑ते अनय॑त ।
नृत्सीष्ट पोक्ष्यते अपोक्ष्यत पक्षीष्ट पुपुषे मोहिष्यते अमोहिष्यत मोहिषीष्ट
मुमुहे मोक्ष्यते अमोक्ष्यत मुक्षीष्ट लोटिष्यते अलोटिष्यत लोटिषीष्ट लुलुटे लोभिष्यते अलोभिष्यत लोभिषीष्ट लुलुभे क्षोभिष्यते अक्षोभिष्यत क्षोभिषीष्ट चुक्षुभे मदिष्यते अमदिष्यत मदिषीष्ट श्रमिष्यते अश्रमिष्यत |श्रमिषीष्ट शश्रमे शमिष्यते अशमिष्यत शमिषीष्ट शेमे जनिष्यते अजनिष्यत जनिषीष्ट जज्ञे
अपोषि अमोहि
अलोटि अलोभि अक्षोभि अमादि अश्रमि अशमि अजनि
1110
योत्स्यते अनुरोत्स्यते सेत्स्यते अर्धिष्यते द्रोहिष्यते ध्रोक्ष्यते शोक्ष्यते
अयोत्स्यत युत्सीष्ट अन्वरोत्स्यत अनुरुत्सीष्ट असेत्स्यत |सित्सीष्ट
। आर्धिष्यत अर्धिषीष्ट अद्रोहिष्यत द्रोहिषीष्ट अध्रोक्ष्यत ध्रुक्षीष्ट अशोक्ष्यत शुक्षीष्ट
युयुधे अनुरुरुधे सिषिधे आनृधे दुद्रुहे
अयोधि अन्वरोधि असेधि आर्थि अद्रोहि
अशोषि
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના કર્મણિ રૂપો વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ વ્યસ્તની तृप्यते अतृप्यत तृप्येत तृप्यताम् तर्पिता
तप्र्ता,
| मन्यते | क्षम्यते
रुष्यते लुप्यते विद्यते दीप्यते
| दीप्येत
युज्यते
अस्यते
ईयते
JLT MILIE NII I IIIIE
ईयताम्
त्रप्ता अमन्यत मन्येत मन्यताम् मन्ता अक्षम्यत क्षम्येत क्षम्यताम् क्षमिता
क्षन्ता अरुष्यत रुष्येत रुष्यताम् रोषिता अलुप्यत लुप्येत लुप्यताम् लोप्ता अविद्यत विद्येत विद्यताम् वेत्ता अदीप्यत
दीप्यताम् दीपिता अयुज्यत युज्येत युज्यताम् योक्ता आस्यत अस्येत अस्यताम् असिता ऐयत ईयेत
एता
आयिता ऐष्यत इष्येत । | इष्यताम् एषिता/एष्टा अक्लम्यत | क्लम्येत क्लम्यताम् |क्लमिता अच्छायत छायेत छायताम् छाता
छायिता अजीर्यत जीर्येत जीर्यताम् जरिता
जारिता अतम्यत तम्येत तम्यताम् तमिता अत्रस्यत त्रस्येत
त्रस्यताम्
त्रसिता अदम्यत
दम्यताम् दमिता अदीव्यत दीव्येत
दीव्यताम् देविता अदूयत येत दूयताम् ।
दाविता
| इष्यते . क्लम्यते छायते
जीर्यते
| तम्यते
त्रस्यते
दम्यते
दम्येत
दीव्यते
दूयते
दविता
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૩
અદ્યતની
अतर्पि
| मेने
अमानि
अक्षमि
ચોથા ગણના કર્મણિરૂપો
ચોથા ગણના કર્મણિ રૂપો ભવિષ્યન્સી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા तर्पिष्यते अतर्पिष्यत तर्पिषीष्ट ततृपे तय॑ते अतयंत तृप्सीष्ट त्रप्स्यते अत्रप्स्यत त्रप्सीष्ट मंस्यते । अमंस्यत मंसीष्ट क्षमिष्यते अक्षमिष्यत क्षमिषीष्ट चक्षमे क्षस्यते अक्षस्यत क्षसीष्ट रोषिष्यते अरोषिष्यत रोषिषीष्ट रुरुषे लोप्स्यते अलोप्स्यत लुप्सीष्ट लुलुपे वेत्स्यते अवेत्स्यत वित्सीष्ट । विविदे दीपिष्यते अदीपिष्यत दीपिषीष्ट दिदीपे योक्ष्यते । अयोक्ष्यत असिष्यते आसिष्यत . असिषीष्ट आसे एष्यते ऐष्यत एषीष्ट अयाञ्चक्रे आयिष्यते आयिष्यत आयिषीष्ट एषिष्यते ऐषिष्यत एषिषीष्ट ईषे क्लमिष्यते अक्लमिष्यत क्लमिषीष्ट चक्लमे छास्यते अच्छास्यत छासीष्ट चच्छे छायिष्यते अच्छायिष्यत छायिषीष्ट जरिष्यते अजरिष्यत जरिषीष्ट/जीर्षीष्ट जजरे जारिष्यते । अजारिष्यत जारिषीष्ट तमिष्यते अतमिष्यत तमिषीष्ट त्रसिष्यते
त्रसिषीष्ट त्रेसे दमिष्यते अदमिष्यत अदमिषीष्ट देमे देविष्यते अदेविष्यत
देविषीष्ट
दिदिवे दविष्यते अदविष्यत दविषीष्ट दाविष्यते अदाविष्यत दाविषीष्ट
अरोषि अलोपि अवेदि अदीपि अयोजि आसि आयि
युक्षीष्ट
युयुजे
11 11 tititii sil i tim
ऐषि अक्लमि अच्छायि
अजारि
तेमे
अतमि अत्रासि अदमि
अदेवि
दुदुवे
अदावि
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
3६४
पूर्यते
पूर्येत
「到行程察官图 後庭行
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના કર્મણિ રૂપો વર્તમાના શસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ વ્યસ્તની दीयते अदीयत दीयेत दीयताम् दाता
दायिता पद्यते अपद्यत पद्येत
पद्यताम् पत्ता अपूर्यत
पूर्यताम् पूरिता भ्रम्यते अभ्रम्यत | भ्रम्येत भ्रम्यताम् भ्रमिता भ्रश्यते अभ्रश्यत | भ्रश्येत भश्यताम् भ्रंशिता यस्यते अयस्यत यस्येत यस्यताम् यसिता | रज्यते अरज्यत रज्येत
रज्यताम्
रङ्क्ता लीयते अलीयत लीयेत. |लीयताम् लेता/लाता
लायिता विध्यते अविध्यत विध्येत । विध्यताम् व्यद्धा |श्लिष्यते अश्लिष्यत | श्लिष्येत श्लिष्यताम् श्लेष्टा अशायत शायताम् शाता
शायिता
ष्ठीव्यताम् ठेविता सीव्यते असीव्यत | सीव्येत सीव्यताम् सेविता
सूयताम् सोता
साविता सीयते असीयत सीयेत सीयताम् साता
सायिता स्निह्यते अस्निह्यत स्निह्येत स्निह्यताम् स्नेहिता
स्नेढा/स्नेग्धा
स्निह्
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કર્મણિરૂપો
ચોથા ગણના કર્મણિ રૂપો
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા
ददे
दास्यते अदास्यत
दासीष्ट
दायिष्यते अदायिष्यत | दायिषीष्ट
पत्सीष्ट
पूरिषीष्ट
भ्रमिषीष्ट
पत्स्यते अपत्स्यत
पूरिष्यते अपूरिष्यत
भ्रमिष्यते
अभ्रमिष्यत
भ्रंशिष्यते अभ्रंशिष्यत भ्रंशिषीष्ट यसिष्यते अयसिष्यत यसिषीष्ट रक्ष्यते अरङ्क्ष्यत रङ्क्षीष्ट लेष्यते/लास्यते अलेष्यत/ अलास्यत लेषीष्ट लायिष्यते अलायिष्यत लायिषीष्ट
व्यत्स्यते अव्यत्स्यत व्यत्सीष्ट
श्लेक्ष्यते अश्लेक्ष्यत
श्लिक्षीष्ट
शास्यते
अशास्यत
शासीष्ट
शायिष्यते
अशायिष्यत शायिषीष्ट
ठेविष्यते अष्ठेविष्यत
ष्ठेविषीष्ट
सेविष्यते असेविष्यत | सेविषीष्ट
सोष्यते असोष्यत
सोषीष्ट
साविष्यते असाविष्यत साविषीष्ट सास्यते असास्यत सासीष्ट
सायिष्यते असांयिष्यत सायिषीष्ट
स्नेहिष्यते
क्ष्
अस्नेहिष्यत स्नेहिषीष्ट अस्नेक्ष्यत स्निक्षीष्ट
पेदे
पुपूरे
|बभ्रमे / मे
बभ्रंशे
येसे
ररञ्जे
लिल्ये
विविधे
शिश्लिषे
शशे
અદ્યતની
अदायि
सिष्णिहे
अपादि
अपूरि
अभ्रमि
अभ्रंशि
अयासि
अरञ्जि
अलायि
अव्याधि
अश्लेषि
अशायि
टिष्ठिवे /तिष्ठिवे अष्ठेवि
सिषिवे
सुषुवे
ससे
| असेवि
असावि
असायि
अस्नेहि
૩૬૫
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના કૃદા વર્તમાન | વર્તમાન | હેત્વર્થ | સંબંધક | કર્મણિ કર્તરિ | કર્મણિ | કૃદન્ત ભૂત કૃદન્તભૂત કૃદન્ત कुप्यत् कुप्यमान कोपितुम् । कुपि/कोपित्वा कुपित लाल क्रुध्यत् क्रुध्यमान क्रोद्धम्
क्रुद्ध पुष्यत् पुष्यमाण
पुष्ट्वा नृत्यत् नृत्यमान
नर्तित्वा नृत्त
| क्रुद्ध्वा
पोष्टुम् नर्तितुम्
तुष्यत् नश्यत्
तुष्यमाण नश्यमान
|तोष्टुम् नशितुम् नंष्टुम् | मोहितुम्
नष्ट
मुह्यत्
मुह्यमान
मोग्धुम्
| मोदुम् लोटितुम्
लुट्यत्
लुट्यमान
लुभ्यत्
लुभ्यमान
लोभितुम्
लोब्धुम्
列现现现肌巫巫刚到现职啊丽丽棚孤观
. | तुष्ट्वा तुष्ट | नशित्वा नशित नंष्ट्वा मोहि/मुहित्वा मोहित मुग्ध्वा मुग्ध मूदवा मूढ . लुधिलोटित्वा लुटित .
लोटित लुभिालोभित्वा लुभित | लुब्ध्वा . लुब्ध | क्षुभित्वा क्षोभित्वा | युद्ध्वा युद्ध मदित्वा | श्रमित्वा श्रान्त्वा शमित्वा शान्त शान्त्वा
| क्षुभ्यत्
क्षुभ्यमाण
| क्षोभितुम्
क्षुभित
क्षुब्ध
योद्धम् .
युध्यमान माद्यत् श्राम्यत्
युध्यमान मद्यमान
मदितुम्
मत्त श्रान्त
श्रम्यमाण
| श्रमितुम्
शाम्यत्
शम्यमान
शमितुम्
जायमान
जन्यमान
जनितुम्
जनित्वा
जात
सिध्यत् द्रुह्यत्
जायमान सिध्यमान | सेद्धम् सिद्ध्वा | सिद्ध द्रुह्यमाण द्रोहितुम् द्रोहि/दुहित्वा | द्रोहित
| द्रोग्धुम्/द्रोढुम् दुग्ध्वा/दूवा | द्रुढ द्रुग्ध | शुष्यमाण शोष्टुम् शुष्ट्वा शुष्क
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કૃદન્ત
૩૬૭
तोक्ष्यत्
नेशिवस्
ચોથા ગણના કૃદન્ત કર્તરિ | વિધ્યર્થ કૃદન્ત परोक्ष | भविष्य भूतन्त| तव्य । अनीय य भूतन्तन्त कुपितवत् | कोपितव्य | कोपनीय | कुप्य । चुकुप्वस्
कोपिष्यत् क्रुद्धवत् क्रोद्धव्य | क्रोधनीय क्रोध्य चुक्रुध्वस् क्रोत्स्यत् पुष्टवत्
पोष्टव्य | पोषणीय. पोष्य पुपुष्वस् पोक्ष्यत् नृत्तवत् | नर्तितव्य | नर्तनीय नृत्य ननृत्वस्
नर्तिष्यत्
नय॑त् तुष्टवत् | तोष्टव्य तोषणीय | तोष्य तुतुष्वस् नशितवत् | नशितव्य . | नशनीय नाश्य
नशिष्यत् नष्टवत् | नष्टव्य
नझ्यत् मोहितवत्
मोहितव्य | मोहनीय | मोह्य मुमुह्वस्
मोहिष्यत् मुग्धवत् मोग्धव्य
मोक्ष्यत् मूढवत्
मोढव्य लुटितवत् लोटितव्य | लोटनीय | लोट्य लुलुट्वस् लोटिष्यत् लोटितवत् लुभितवत् लोभितव्य लोभनीय | लोभ्य
लोभिष्यत् लुब्धवत् .. लोब्धव्य क्षुभितवत् क्षोभितव्य | क्षोभणीय क्षोभ्य चुक्षुभ्वस् क्षोभिष्यत् क्षुब्धवत् युद्धवत् योद्धव्य | योधनीय | योध्य
योत्स्यमान् मत्तवत् मदितव्य मदनीय मद्य
मेदिवस
मदिष्यत् श्रान्तवत् श्रमितव्य श्रमणीय
शश्रवस् श्रमिष्यत्
युयुधान
शान्तवत् .
शमितव्य
शमनीय
शम्य
शेमिवस्
शमिष्यत्
जातवत्
जनितव्य
जननीय
जन्य
जज्ञान
जनिष्यमाण
सिद्धवत् | सेद्धव्य सेधनीय द्रोहितवत् | द्रोहितव्य द्रोहणीय द्रुग्धवत्/द्रूढवत् | द्रोढव्याद्रोग्धव्य शुष्कवत् शोष्टव्य शोषणीय
सिध्य द्रोह्य
सिसिध्वस् दुद्रुह्वस्
सेत्स्य त् | ध्रोक्ष्यत्
शोष्य
शुशुष्वस्
शोक्ष्यत्
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૮
तृप्
मन्
क्षम्
ऋध्
दीप्
रुष्
लुप्
विद्
युज्
अस्
इष्
4ux
ई
क्लम्
छो
ज़
तम्
त्रस्
दम्
दिव्
दू
વર્તમાન
કર્તરિ
तृप्यत्
ईयमान
क्लामत्
क्लाम्यत्
छ्यत् ·
जीर्यत्
मन्यमान
मन्यमान
क्षाम्यत्
क्षम्यमाण
ऋध्यत्
ऋध्यमान
दीप्यमान दीप्यमान
रुष्यत् रुष्यमाण
ताम्यत्
त्रस्यत्
त्रसत्
दाम्यत्
ચોથા ગણના કૃદન્ત
વર્તમાન
કર્મણિ
लुप्यत्
लुप्यमान
विद्यमान
विद्यमान
युज्यमान युज्यमान
अस्यत्
अस्यमान
इष्यत्
इष्यमाण
दीव्यत्
| दूयमान
तृप्यमान
ईयमान
क्लम्यमान
छायमान
जीर्यमाण
तम्यमान
त्रस्यमान
दम्यमान
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
दीव्यमान
दूयमान
હેત્વર્થ 'સંબંધક
કૃદન્ત
तर्पितुम् तर्पित्वा तर्पित
तर्तुम्/त्रप्तुम् तृप्त्वा
मत्वा
मन्तुम्
क्षन्तुम् / क्षमितुम्
अर्धितुम्
दीपितुम्
रोष्टुम्
रोषितुम्
लोपितुम्
वेदितुम्
योक्तुम्
असितुम्
एषितुम्
કર્મણિ
ભૂત કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત
एष्टुम्
एतुम्
क्लमितुम्
छातुम्
जरितुम्
तमितुम्
त्रसितुम्
दमितुम्
देवितुम्
दवितुम्
तृप्त
मत
क्षमित्वा/क्षान्त्वा क्षान्त
अर्धित्वा/ऋद्धवा ऋद्ध
दीपित्वा | दीप्त
रुष्ट्वा
रुष्ट
लुपित
वित्त
युक्त्वा
युक्त
असित्वा अस्त
लोपित्वा
लुपित्वा
वित्त्वा
इष्ट्वा इषित
एषित्वा
ईत्वा
क्लमित्वा
क्लान्त्वा
छात्वा
छित्वा
जरित्वा
जीर्त्वा
तमित्वा
त्रसित्वा
इष्ट
ईत
क्लान्त
छात
छित
जीर्ण
तमित
त्रस्त
दमित्वा
दमित
दान्त्वा
दान्त
| देवित्वा /धुत्वा द्यून, द्यूत
| दवित्वा दून
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કૃદન્ત
કર્તરિ
ભૂત કૃદન્ત
तर्पितवत्
तृप्तवत्
मतवत्
क्षान्तवत्
इष्टवत्
तवत्
क्लान्तवत्
छातवत्
छितवत्
जीर्णवत्
मन्तव्य मननीय
क्षन्तव्य / क्षमितव्य
ऋद्धवत्
अर्धितव्य
दीप्तवत् देपितव्य
रुष्टवत् रोष्टव्य
लुपितवत् लोपितंव्य
वित्तवत् वेदितव्य
युक्तवत् योक्तव्य
अस्तवत्
असितव्य
इषितवत् एषितव्य
एष्टव्य
अयनीय
एतव्य क्लमितव्य क्लमनीय
मित्
त्रस्तवत्
ચોથા ગણના કૃદન્ત
વિધ્યર્થ કૃદન્ત
तव्य
अनीय य
तर्पितव्य तर्पणीय तृप्य
त्रप्तव्य/ततव्य
छातव्य छानीय
द्यूनवत्/द्युतवत् देवितव्य
दवितवत् दवितव्य
क्षमणीय
अर्धनीय
देपनीय
रोषणीय
लोपनीय
वेदनीय
योजनीय
असनीय
एषणीय
जरितव्य
तमितव्य
तमनीय
त्रसितव्य त्रसनीय
दमितवत् दमितव्य दमनीय
दान्तवत्
.
देवनीय
दवनीय
मान्य
क्षम्य
ऋध्य
देप्य
रोष्य
लोप्य
वेद्य
योग्य
आस्य
एष्य
जरणीय जा
एय
क्लम्य
छेय
तम्य
त्रस्य
दम्य
देव्य
दावय
પરોક્ષ
ભવિષ્ય
ભૂત કૃદન્ત | કૃદન્ત
ततृष्वस्
मेनान
चक्षम्वस्
आनर्ध्वस्
दिदीपान
रुरुष्वस्
लुलुप्वस्
विविद्वस्
| युयुजान
आसिवस्
ईषिवस्
૩૬૯
तत्रस्वस्
देमिवस्
दिदिव्वस्
| दुदुवान
तर्पिष्यत्
तर्त्स्यत्/त्रप्स्यत्
मंस्यमान
क्षमिष्यत्
अर्धिष्यत्
दीपिष्यमाण
रोषिष्यत्
लोपिष्यत्
| वेदिष्यत्
योजिष्यमाण
ईयान एष्यत् चक्लन्वस् | क्लमिष्यत्
चच्छिवस् छास्यत्
जिजीर्वस् जरिष्यत्
जेरिवस्
तेमिवस्
तमिष्यत्
त्रेसिवस् त्रसिष्यत्
दमिष्यत्
देविष्यत्
| दविष्यमाण
असिष्यत्
एषिष्यत्
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
390
डैम संस्कृत धातु ३५ावली : भाग-१ ચોથા ગણના કૃદન્ત વર્તમાન | વર્તમાન | હેત્વર્થ કે સંબંધક | કર્મણિ કર્તિરિ | | કર્મણિ | કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત
द्यत
दीयमान पद्यमान
| दित्वा । पिवादित
पद्यमान
दातुम् पत्तुम् पूरितुम्
पूर्यमाण
पूर्यमाण भ्राम्यत्
पत्त्वा पूरित्वा भ्रान्त्वा
भ्रम्यमान
भ्रमितुम्
भ्रश्यत्
भ्रश्यमान
[भ्रंशितुम्
भ्रष्ट
| भ्रंशित्वा भ्रष्ट्वा
यस्यमान
यसितुम्
यसित्वा
यस्त
यस्यत् यसत्
रज्यत्
रक्तुम्
रक्त
रज्यमान लीयमान
रङ्क्त्वा लात्वा
लीयमान
लातुम्
लीन
.
| EER
| श्यत्
शायमान
शातुम्
| शित, शात
सीव्यत्
| सीव्यमान
सेवितुम्
शात्वा शित्वा . सेवित्वा स्यूत्वा सूत्वा
सूयमान
सयमान
| सूत
सोतुम् .
सवितुम् सीयमान | सातुम् विध्यमान श्लिष्यमाण | श्लेष्टुम् | स्निह्यमान
व्यद्धम्
स्यत् विध्यत् श्लिष्यत् स्निह्यत्
विद्ध
स्नेहितुम्
सित्वा विद्धवा श्लिष्ट्वा स्निग्ध्वा स्नीवा स्निहित्वा स्नेहित्वा
|श्लिष्ट स्निग्ध स्नीढ
स्तेढुम्
स्नेग्धुम्
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના કૃદન્ત
૩૭૧ ચોથા ગણના કૃદન્ત કર્તરિ | વિધ્યર્થ કૃદન્ત | પરોક્ષ | ભવિષ્ય भूतन्त| तव्य | अनीय | य भूतन्त | हन्त दूनवत् दितवत् दातव्य | दानीय
ददिवस्
दास्यत् पन्नवत् पत्तव्य पदनीय.
पेदान पत्स्यमान पूर्णवत् पूरितव्य पूरणीय
पुपुराण पूरिष्यमाण भ्रान्तवत् भ्रमितव्य भ्रमणीय
बभ्रम्वस्
भ्रमिष्यत्
भ्रमिवस् भ्रष्टवत् | भ्रंशितव्य | भ्रंशनीय
भंश्य
बभ्रश्वस् भ्रंशिष्यत्
*
*
यस्तवत्
| यसितव्य | यसनीय
यास्य
यास्य
येसिवस्
यसिष्यत्
रक्तवत्
रञ्जय
लीनवत्
| रक्तव्य । रञ्जनीय | लेतव्य लयनीय
| लेय
ररञ्जवस् लिल्यान
* *
रक्ष्यत् लेष्यमाण लाष्यमाण |शास्यत्
शातव्य
| शानीय
शेय
शशिवस्
शितवत् शातवत् स्यूतवत्
| सेवितव्य
सेवनीय
सेव्य
सिषिव्वस्
सेविष्यत्
सूतवत्
सोतव्य
सेवनीय
| सावय
*
सितवत् विद्धवत् श्लिष्टवत्. स्निग्धवत् स्नीढवत्
ससिवस् विविध्वस्
सातव्य व्यद्धव्य | श्लेष्टव्य स्नेग्धव्य
सुषुवाण सोष्यमाण
|सविष्यमाण सास्यत्
व्यत्स्यत् शिश्लिष्वस् श्लेक्ष्यत् सिष्णिह्वस्
स्नेहिष्यत्
सानीय | सेय व्यधनीय व्यध्य |श्लेषणीय श्लेष्य स्नेहनीय
| स्नेह्य
स्नेक्ष्यत्
स्नेढव्य
स्नेहितव्य
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૨
ધાતુ
कुप्
कुप्
क्रुध्
तुष्
नश्
नश्
नृत्
नृत्
पुष्
मुह
मुह
मुह
लुट्
लुट्
लुभ्
लुभ्
क्षुभ्
क्षुभ्
मद्
श्रम्
शम्
जन्
युध्
रुध्
सिध्
ऋध्
ऋध्
द्रुह
द्रुह
द्रुह
વર્તમાના | હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની
अचुकुपिषम् चुकुपिषेयम् चुकुपिषाणि चुकुपिषितास्मि अचुकोपिषम् चुकोपिषेयम् चुकोपिषाणि चुकोपिषितास्मि
अचुक्रुत्सम्
चुक्रुत्सेयम्
अतुतुक्षम् तुतुक्षेयम् अनिनङ्क्षम् निनङ्क्षेयम्
अनिनशिषम् निनशिषेयम्
५. ५. चुकुपिषामि
५.५. चुकोपिषामि
ચોથા ગણના ઇચ્છાદર્શક
५.५. चुक्रुत्साि
५. ५. तुतुक्षामि
५. ५. निनङ्क्षामि
५.५. निनशिषामि
५.५. निनृत्सामि
५.५. निनर्त्तिषामि
५.५. पुपुक्षामि
५. ५. मुमुक्षामि
५. ५. मुमुहिषामि
५.५. मुमोहिषामि
५. ५. लुलुटिषामि
५. ५. लुलोटिषामि
५. ५. लुलुभिषामि
२०.५. जिजनिषे
२. ५. युयुत्से
ख. ५. रुरुत्से
५.५. सिषित्सामि
५. ५. अर्दिधिषामि
५.५. ईत्समि
५. प. दुधुक्षामि
५. ५. दुगुहिषामि
५. ५. दुद्रोहिषामि
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
अयुयुत्से
अरुरुत्से
असिषित्सम्
आर्दिधिषम्
ऐसम्
अदुध्रुक्षम्
अदुगुहिषम्
अदुद्रोहिषम्
५. ५. लुलोभिषामि अलुलोभिषम् लुलोभिषेयम् लुलोभिषाणि लुलोभिषितास्मि
५. ५. चुक्षुभिषामि
५. ५. चुक्षोभिषामि
अचुक्षुभिषम् चुक्षुभिषेयम् चुक्षुभिषाणि चुक्षुभिषितास्मि अचुक्षोभिषम् चुक्षोभिषेयम् चुक्षोभिषाणि चुक्षोभिषितास्मि अमिमदिषम् मिमदिषेयम् मिमदिषाणि मिमदिषितास्मि
५.५. मिमदिषामि
५. ५. शिश्रमिषामि
अशिश्रमिषम् शिश्रमिषेयम्
शिश्रमिषाणि शिश्रमिषितास्मि शिशमिषाणि शिशमिषितास्मि
५.५. शिशमिषामि
अशिशमिषम् शिशमिषेयम्
अजिजनिषे
जिजनिषेय
जिजनिषै | जिजनिषिताहे
चुक्रुत्सानि
अनिनृत्सम् निनृत्सेयम् अनिनर्त्तिषम् निनर्त्तिषेयम्
अपुपुक्षम्
पुपुक्षेयम्
पुपुक्षाणि पुपुक्षितास्मि
अमुमुक्षम्
मुमुक्षेयम्
| मुमुक्षाणि
मुमुहिषेयम्
मुमुक्षितास्मि अमुमुहिषम् मुमुहिषाणि मुमुहिषितास्मि अमुमोहिषम् मुमोहिषेयम् मुमोहिषाणि मुमोहिषितास्मि अलुलुटिषम् लुलुटिषेयम् लुलुटिषाणि लुलुटिषितास्मि अलुलोटिषम् लुलोटिषेयम् लुलोटिषाणि लुलोटिषितास्मि
अलुलुभिषम् लुलुभिषेयम्
लुलुभिषाणि लुलुभिषितास्मि
युयुत्सेय
| रुरुत्सेय
| तुतुक्षाणि
निनङ्क्षाणि
निनशिषाणि
दुधुक्षेयम्
दुगुहिषेयम्
दुद्रोहिषेयम्
निनृत्सानि | निनृत्सितास्मि निनर्त्तिषाणि निनर्त्तिषितास्मि
युयुत्सै
रुरुत्सै
सिषित्सेयम्
सिषित्सानि
अर्दिधिषेयम् अर्दिधिषाणि
चुक्रुत्सितास्मि
| तुतुक्षितास्मि
ईर्सेयम् | इसनि
| दुधुक्षाणि
निनङ्क्षितास्मि निनशिषितास्मि
दुगुहिषाणि
दुद्रोहिषाणि
युयुत्सिताहे
रुरुत्सिताहे
सिषित्सितास्मि
अर्दिधिषितास्मि
ईसितास्मि
दुधुक्षितास्मि
दुगुहिषितास्मि
दुद्रोहिषितास्मि
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના ઇચ્છાદર્શક
393 ચોથા ગણના ઈચ્છાદર્શક ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા | અદ્યતની चुकुपिषिष्यामि | अचुकुपिषिष्यम् |चुकुपिष्यासम् | चुकुपिषाञ्चकार/चकर | अचुकुपिषिषम् चुकोपिषिष्यामि | अचुकोपिषिष्यम् |चुकोपिष्यासम् | चुकोपिषाञ्चकार/चकर | अचुकोपिषिषम् चुक्रुत्सिष्यामि | अचुक्रुत्सिष्यम् |चुक्रुत्स्यासम् चुक्रुत्साञ्चकार/चकर अचुक्रुत्सिषम् तुतुक्षिष्यामि | अतुतुक्षिष्यम् तुतुझ्यासम् तुतुक्षाञ्चकार/चकर अतुतुक्षिषम् निनङ्क्षिष्यामि | अनिनक्षिष्यम् निनझ्यासम् निनङ्क्षाञ्चकार/चकर | अनिनङ्क्षिषम् निनशिषिष्यामि | अनिनशिषिष्यम्
निनशिष्यासम्
निनशिषाञ्चकार/चकर | अनिनशिषिषम् निनृत्सिष्यामि | अनिनृत्सिष्यम् निनृत्स्यासम् निनृत्साञ्चकार/चकर अनिनृत्सिषम् निनतिषिष्यामि | अनिनतिषिष्यम् निनतिष्यासम् | निनतिषाञ्चकार/चकर | अनिनतिषिषम् पुपुक्षिष्यामि अपुपुक्षिष्यम् पुपुक्ष्यासम् पुपुक्षाञ्चकार/चकर अपुपुक्षिषम् मुमुक्षिष्यामि | अमुमुक्षिष्यम् मुमुक्ष्यासम् मुमुक्षाञ्चकार/चकर | अमुमुक्षिषम् मुमुहिषिष्यामि | अमुमुहिषिष्यम् . मुमुहिष्यासम्
र/चकर | अमुमुहिषिषम् मुमोहिषिष्यामि | अमुमोहिषिष्यम् | मुमोहिष्यासम् | मुमोहिषाञ्चकार/चकर |अमुमोहिषिषम् लुलुटिषिष्यामि | अलुलुटिषिष्यम् । | लुलुटिष्यासम् | लुलुटिषाञ्चकार/चकर | अलुलुटिषिषम् लुलोटिषिष्यामि | अलुलोटिषिष्यम् | लुलोटिष्यासम् | लुलोटिषाञ्चका/चकर | अलुलोटिषिषम् लुलुभिषिष्यामि | अलुलुभिषिष्यम् लुलुभिष्यासम् | लुलुभिषाञ्चकार/चकर | अलुलुभिषिषम् लुलोभिषिष्यामि | अलुलोभिषिष्यम् | लुलोभिष्यासम् | लुलोभिषाञ्चकार/चकर | अलुलोभिषिषम् चुक्षुभिषिष्यामि | अचुक्षुभिषिष्यम् | चुक्षुभिष्यासम् | चुक्षुभिषाञ्चकार/चकर | अचुक्षुभिषिषम् चुक्षोभिषिष्यामि | अचुक्षोभिषिष्यम् | चुक्षोभिष्यासम् | चुक्षोभिषाञ्चकारचकर | अचुक्षोभिषिषम् मिमदिषिष्यामि | अमिमदिषिष्यम् | मिमदिष्यासम् मिमदिषाञ्चकार/चकर | अमिमदिषिषम् शिश्रमिषिष्यामि | अशिश्रमिषिष्यम् शिश्रमिष्यासम् | शिश्रमिषाञ्चका/चकर | अशिश्रमिषिषम् शिशमिषिष्यामि | अशिशमिषिष्यम् शिशमिष्यासम् । | शिशमिषाञ्चकार/चकर | अशिशमिषिषम् जिजनिषिष्ये | अजिजनिषिष्ये जिजनिषिषीय जिजनिषाञ्चक्रे | अजिजनिषिषि युयुत्सिष्ये अयुयुत्सिष्ये | युयुत्सिषीय युयुत्साञ्चक्रे अयुयुत्सिषि रुरुत्सिष्ये | अरुरुत्सिष्ये
| रुरुत्सिषीय रुरुत्साञ्चक्रे
अरुरुत्सिषि सिषित्सिष्यामि | असिषित्सिष्यम् ।
| सिषित्स्यासम् सिषित्साञ्चकार/चकर असिषित्सिषम् अदिधिषिष्यामि | आदिधिषिष्यम् । अदिधिष्यासम् | अदिधिषाञ्चकारचकर | आर्दिधिषिषम् ईHिष्यामि । ऐर्सिष्यम् । ईासम् ईञ्चिकार/चकर | ऐसिषम् दुध्रुक्षिष्यामि । अदुध्रुक्षिष्यम् | दुध्रुक्ष्यासम् । दुधृक्षाञ्चकार/चकर | अदुध्रुक्षिषम् दुगुहिषिष्यामि
| अदुद्रुहिषिष्यम् दुद्रुहिष्यासम् | दुद्रुहिषाञ्चकार/चकर अदुद्रुहिषिषम् दुद्रोहिषिष्यामि | अदुद्रोहिषिष्यम् । दुद्रोहिष्यासम् । दुद्रोहिषाञ्चकार/चकर | अदुद्रोहिषिषम्
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
如一四四四阿阿阿阿阿阿
उ७४
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
ચોથા ગણના ઇચ્છાદર્શક ધાતુ | વર્તમાના | હ્યસ્તની | વિધ્યર્થ | આજ્ઞાર્થ | સ્તની शुष् ५.५. शुशुक्षामि अशुशुक्षम् | शुशुक्षेयम् शुशुक्षाणि शुशुक्षितास्मि __ ५.५. तितृप्सामि अतितृप्सम् | तितृप्सेयम् तितृप्सानि तितृप्सितास्मि ५.५. तितर्पिषामि अतितर्पिषम् |तितर्पिषेयम् ।
| तितर्पिषाणि . तितर्पिषितास्मि भा.प. मिमंसे
अमिमंसे
मिमंसेय मिमंसै | मिमंसिताहे ५.५. चिक्षमिषामि
अचिक्षमिषम्
| चिक्षमिषेयम् चिक्षमिषाणि चिक्षमिषितास्मि ५.५. | चिशंसामि अचिक्षसम् | चिशंसेयम् | चिशंसानि चिशंसितास्मि ५.५. | रुरोषिषामि अरुरोषिषम् | रुरोषिषेयम् | रुरोषिषाणि रुरोषिषितास्मि ५.५. रुरुषिषामि अरुरुषिषम् | रुरुषिष्यम् | रुरुषिषाणि | रुरुषिषितास्मि
५.५. लुलुपिषामि अलुलुपिषम् । लुलुपिषेयम् लुलुपिषाणि लुलुपिषितास्मि लुप् ५.५.| लुलोपिषामि अलुलोपिषम् | लुलोपिणेयम् । लुलोपिषाणि लुलोपिषितास्मि
मा.५. विवित्से अविवित्से विवित्सेय विवित्सै विवित्सिताहे म.५. दिदीपिषे अदिदीपिषे | दिदीपिषेय दिदीपिषै दिदीपिषिताहे मा.५. युयुक्षे अयुयुक्षे युयुक्षेय युयु: युयुक्षिताहे
५.५. असिसिषामि आसिसिषम् असिसिषेयम् असिसिषाणि असिसिषितास्मि इष् ५.५. एषिषिषामि ऐषिषिषम् । एषिषिषेयम् एषिषिषाणि एषिषिषितास्मि । मा.५. ईषिषे
| ईषिषेय . ईषिषै ईषिषिताहे __५.५. चिक्लमिषामि अचिक्लमिषम् | चिक्लमिषेयम् | चिक्लमिषाणि चिक्लमिषितास्मि छो ५.५. चिच्छासामि. अचिच्छासम् | चिच्छासेयम् चिच्छासानि चिच्छासितास्मि
५.५. जिजरिषामि अजिजरिषम् | जिजरिषेयम् | जिजरिषाणि जिजरिषितास्मि ५.५. जिजरीषामि अजिजरीषम् | जिजरीषेयम् |जिजरीषाणि जिजरीषितास्मि ५.५. | जिजीर्षामि अजिजीर्षम् जिजीर्षेयम् जिजीर्षाणि जिजीर्षितास्मि ५.५. तितमिषामि अतितमिषम् | तितमिषेयम् | तितमिषाणि तितमिषितास्मि तित्रसिषामि
अतित्रसिषम्
| तित्रसिषेयम् तित्रसिषाणि | तित्रसिषितास्मि ५.५. दिदमिषामि अदिदमिषम् दिदमिषेयम् दिदमिषाणि दिदमिषितास्मि ५.५. दिदेविषामि
अदिदेविषम्
| दिदेविषेयम् | दिदेविषाणि दिदेविषितास्मि ५.५. दुयूषामि अदुषम् | दुश्रूषेयम् | दुयूषाणि दुधूषितास्मि ५.५. | दुदूषामि
| दुदूषेयम्
दुदूषितास्मि | दित्सामि
अदित्सम् दित्सेयम् | दित्सानि . | दित्सितास्मि मा.५. पित्से अपित्से पित्सेय | पित्सै पित्सिताहे भ.५. पुपूरिषे अपुपूरिषे | पुपूरिषेय पुपूरिषै पुपूरिषिताहे
ऐषिषे
SRANAMI MISoha
अदुदूषम्
|दुदूषाणि
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના ઇચ્છાદર્શક
૩૭૫ ચોથા ગણના ઈચ્છાદર્શક ભવિષ્યની ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા | અદ્યતની शुशुक्षिष्यामि । अशुशुक्षिष्यम् | शुशुक्ष्यासम् | शुशुक्षाञ्चकार/चकर अशुशुक्षिषम् तितृप्सिष्यामि । अतितृप्सिष्यम् |तितृप्स्यासम् | तितृप्साञ्चकार/चकर अतितृप्सिषम् तितर्पिषिष्यामि | अतितर्पिषिष्यम् | तितर्पिष्यासम् । तितर्पिषाञ्चकार/चकर | अतितर्पिषिषम् मिमंसिष्ये अमिमंसिष्ये मिमंसिषीय मिमंसाञ्चक्रे अमिमंसिषि चिक्षमिषिष्यामि | अचिक्षमिषिष्यम् । चिक्षमिष्यासम् | चिक्षमिषाञ्चकार/चकर | अचिक्षमिषिषम् चिक्षंसिष्यामि | अचिक्षसिष्यम् चिक्षस्यासम् | चिशंसाञ्चकार/चकर - अचिदंसिषम् रुरोषिषिष्यामि | अरुरोषिषिष्यम् स्रोषिष्यासम् रुरोषिषाञ्चकार/चकर | अरुरोषिषिषम् रुरुषिषिष्यामि | अरुरुषिषिष्यम् रुरुषिष्यासम् रुरुषिषाञ्चकार/चकर । अरुरुषिषिषम् लुलुपिषिष्यामि | अलुलुपिषिष्यम् लुलुपिष्यासम् | लुलुपिषाञ्चकार/चकर | अलुलुपिषिषम् लुलोपिषिष्यामि | अलुलोपिषिष्यम् | लुलोपिष्यासम् | लुलोपिषाञ्चकार/चकर | अलुलोपिषिषम् विवित्सिष्ये । अविवित्सिष्ये | विवित्सिषीय | विवित्साञ्चक्रे | अविवित्सिषि दिदीपिषिष्ये अदिदीपिषिष्ये | दिदीपिषिषीय | दिदीपिषाञ्चक्रे | अदिदीपिषिषि युयुक्षिष्ये अयुयुक्षिष्ये युयुक्षिषीय युयुक्षाञ्चक्रे अयुयुक्षिषि असिसिषिष्यामि | आसिसिषिष्यम् असिसिष्यासम् असिसिषाञ्चकार/चकर | आसिसिषिषम् एषिषिषिष्यामि | ऐषिषिषिष्यम् | एषिषिष्यासम् एषिषिषाञ्चकार/चकर | ऐषिषिषम् ईषिषिष्ये । ऐषिषिष्ये ईषिषिषीय | ईषिषिषाञ्चक्रे | ऐषिषिषि चिक्लमिषिष्यामि अचिक्लमिषिष्यम् | चिक्लमिष्यासम् | चिक्लमिषाञ्चकार/चकर अचिक्लमिषिषम् चिच्छासिष्यामि | अचिच्छासिष्यम् चिच्छास्यासम् | चिच्छासाञ्चकार/चकर | अचिच्छासिषम् जिजरिषिष्यामि | अजिजरिषिष्यम् जिजरिष्यासम् ' | जिजरिषाञ्चका/चकर | अजिजरिषिषम् जिजरीषिष्यामि | अजिजरीषिष्यम् | जिजरीष्यासम् जिजरीषाञ्चकार/चकर अजिजरीषिषम् जिजीर्षिष्यामि | अजिजीर्षिष्यम् । जिजीर्ष्यासम् जिजीर्षाञ्चकार/चकर | अजिजीर्षिषम् तितमिषिष्यामि | अतितमिषिष्यम् तितमिष्यासम् तितमिषाञ्चकार/चकर अतितमिषिषम् तित्रसिषिष्यामि | अतित्रसिषिष्यम् । | तित्रसिष्यासम् | तित्रसिषाञ्चकार/चकर |अतित्रसिषिषम् दिदमिषिष्यामि | अदिदमिषिष्यम् | दिदमिष्यासम् दिदमिषाञ्चकार/चकर अदिदमिषिषम् दिदेविषिष्यामि | अदिदेविषिष्यम् दिदेविष्यासम् दिदेविषाञ्चकार/चकर | अदिदेविषिषम् दुधूषिष्यामि । अदुधूषिष्यम् । दुयूष्यासम् दुद्यूषाञ्चकार/चकर अदुधूषिषम् दुदूषिष्यामि अदुदूषिष्यम् दुदूष्यासम् दुदूषाञ्चकार/चकर अदुदूषिषम् दित्सिष्यामि | अदित्सिष्यम् दित्स्यासम् दित्साञ्चकार/चकर अदित्सिषम् पित्सिष्ये अपित्सिष्ये पित्सिषीय पित्साञ्चक्रे अपित्सिषि पुपूरिषिष्ये | अपुपूरिषिष्ये . पुपूरिषिषीय
| पुपूरिषाञ्चक्रे
अपुपूरिषिषि
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
398
明规阴阻阻才刚刚亦佩佩
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના ઈચ્છાદર્શક | वर्तमान स्तनी | विध्यर्थ · शार्थ | श्वस्तनी
५.५. बिभ्रमिषामि अबिभ्रमिषम् | बिभ्रमिषेयम् बिभ्रमिषाणि | बिभ्रमिषितास्मि भ्रंश् ५.५. बिभ्रंशिषामि अबिभ्रंशिषम् | बिभ्रंशिषेयम् | बिभ्रंशिषाणि | बिभ्रंशिषितास्मि
__५.५. यियसिषामि अयियसिषम् | यियसिषेयम् यियसिषाणि यियसिषितास्मि
___५.५. रिरङ्क्षामि अरिरङ्क्षम् |रिरक्षेयम् |रिरङ्क्षाणि |रिरक्षितास्मि रङ्ग मा.५./रिरक्षे अरिरक्षे रिरक्षेय रिरझै |रिरक्षिताहे
सा.५. लिलीषे | अलिलीषे |लिलीषेय लिलीषै लिलीषिताहे
५.५. विव्यत्सामि अविव्यत्सम् |विव्यत्सेयम् विव्यत्सानि विव्यत्सितास्मि . श्लिष् ५.५. शिश्लिक्षामि अशिश्लिक्षम् | शिश्लिक्षेयम् शिश्लिक्षाणि शिश्लिक्षितास्मि __५.५. शिशासामि अशिशासम् |शिशासेयम् शिशासानि शिशासितास्मि
५.५. तिष्ठेविषामि अतिष्ठेविषम् | तिष्ठेविषेयम् । | तिष्ठेविषाणि तिष्ठेविषितास्मि
५.५. टिष्ठेविषामि अटिष्ठेविषम् टिष्ठेविषेयम् | टिष्ठेविषाणि टिष्ठेविषितास्मि ___५.५. तुष्ट्यूषामि अतुष्ठ्यूषम् |तुष्ठ्यूषेयम् तुष्ठ्यूषाणि तुष्ठ्यूषितास्मि ५.५. | टुष्ठ्यूषामि अटुष्ठ्यूषम् ।टुष्ठ्यूष्यम् ।
| टुष्ठ्यूषाणि
टुष्ठ्यूषितास्मि __ ५.५. सुस्यूषामि असुस्यूषम् । सुस्यूषेयम् सुस्यूषाणि सुस्यूषितास्मि सिव् ५.५. सिसेविषामि | असिसेविषम् | सिसेविषेयम् |सिसेविषाणि सिसेविषितास्मि सू ५.५. | सुसूषामि असुसूषम् |सुसूषेयम् सुसूषाणि सुसूषितास्मि
|असिषासम् | सिषासेयम् सिषासानि सिषासितास्मि स्निह् ५.५. सिस्निक्षामि असिस्निक्षम् | सिस्निक्षेयम् सिस्निक्षाणि सिस्निक्षितास्मि स्निह ५.५. सिष्णेहिषामि असिष्णेहिषम् | सिष्णेहिषेयम् |सिष्णेहिषाणि सिष्णेहिषितास्मि स्निह ५.५. सिष्णिहिषामि असिष्णिहिषम् | सिष्णिहिषेयम् सिष्णिहिषाणि सिष्णिहिषितास्मि
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો ली - मा.५. श्वस्तनी ली - मा.५.हियात्तिपत्यर्थ लाताहे लातास्वहे लातास्महे | अलास्ये अलास्यावहि अलास्यामहि लातासे लातासाथे लाताध्वे । अलास्यथा: अलास्येथाम् अलास्यध्वम् लाता लातारौ लातारः । | अलास्यत अलास्येताम् अलास्यन्त
ली - मा.५. भविष्यन्ती | ली - आ.५. आशीवार्थ लास्ये लास्यावहे लास्यामहे लासीय लासीवहि लासीमहि लास्यसे लास्येथे लास्यध्वे लासीष्ठाः लासीयास्थाम् लासीध्वम् लास्यते लास्येते लास्यन्ते । लासीष्ट लासीयास्ताम् लासीरन्
मिषामामि
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના ઇચ્છાદર્શક
399 ચોથા ગણના ઈચ્છાદર્શક ભવિષ્યની ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાથી પરીક્ષા અદ્યતની बिभ्रमिषिष्यामि | अबिभ्रमिषिष्यम् | बिभ्रमिष्यासम् | बिभ्रमिषाञ्चकार/चकर | अबिभ्रमिषिषम् बिभ्रंशिषिष्यामि | अबिभ्रंशिषिष्यम् | बिभ्रंशिष्यासम् | बिभ्रंशिषाञ्चकार/चकर | अबिभ्रंशिषिषम् यियसिषिष्यामि | अयियसिषिष्यम् यियसिष्यासम् यियसिषाञ्चका/चकर | अयियसिषिषम् रिरक्षिष्यामि अरिरक्षिष्यम् रिरझ्यासम् रिरक्षाञ्चकार/चकर | अरिरक्षैिषम् रिरक्षिष्ये अरिरक्षिष्ये रिरक्षिषीय रिरक्षाञ्चक्रे अरिरक्षिषि लिलीषिष्ये | अलिलीषिष्ये लिलीषिषीय लिलीषाञ्चक्रे | अलिलीषिषि विव्यत्सिष्यामि अविव्यत्सिष्यम् | विव्यत्स्यासम् विव्यत्साञ्चकार/चकर |अविव्यत्सिषम् शिश्लिक्षिष्यामि | अशिश्लिक्षिष्यम् शिश्लिक्ष्यासम् शिश्लिक्षाञ्चकार/चकर | अशिश्लिक्षिषम् शिशासिष्यामि | अशिशासिष्यम् । शिशास्यासम् । शिशासाञ्चकार/चकर |अशिशासिषम् तिष्ठेविषिष्यामि | अतिष्ठेविषिष्यम् | तिष्ठेविष्यासम् तिष्ठेविषाञ्चका/चकर | अतिष्ठेविषिषम् टिष्ठेविषिष्यामि | अटिष्ठेविषिष्यम् | टिष्ठेविष्यासम् । टिष्ठेविषाञ्चकार/चकर | अटिष्ठेविषिषम् तुष्ठ्यूंषिष्यामि
| अतुष्ठ्यूषिष्यम् | तुष्ठ्यूष्यासम् तुष्ठ्यूषाञ्चकार/चकर | अतुष्ठ्यूषिषम् टुष्ठ्यूषिष्यामि । | अटुष्ठ्यूषिष्यम् | टुष्ठ्यूष्यासम् टुष्ठ्यूषाञ्चकार/चकर अटुष्ठयूषिषम् सुस्यूषिष्यामि | असुस्यूषिष्यम् | सुस्यूष्यासम् सुस्यूषाञ्चकार/चकर | असुस्यूषिषम् सिसेविषिष्यामि | असिसेविषिष्यम् | सिसेविष्यासम् सिसेविषाञ्चकार/चकर | असिसेविषिषम् सुसूषिष्यामि । असुसूषिष्यम् । सुसूष्यासम् सुसूषाञ्चकार/चकर असुसूषिषम् सिषासिष्यामि | असिषासिष्यम् । | सिषास्यासम् सिषासाञ्चकार/चकर असिषासिषम् . सिस्निक्षिष्यामि | असिस्निक्षिष्यम् | सिस्तिक्ष्यासम् । | सिस्निक्षाञ्चकार/चकर | असिस्निक्षिषम् सिष्णेहिषिष्यामि | असिष्णेहिषिष्यम् | सिष्णेहिष्यासम् | सिष्णेहिषाञ्चकार/चकर | असिष्णेहिषिषम् सिष्णिहिषिष्यामि| असिष्णिहिषिष्यम् | सिष्णिहिष्यासम् | सिष्णिहिषाञ्चकार/चकर असिष्णिहिषिषम्
ચોથા ગણના વિકલ્પ રૂપો ग्लिष् - ५.५. अद्यतनी (sat)| ली - ॥५. मातनी (२०) अश्लिषम् · अश्लिषाव अश्लिषाम | अलासि अलास्वहि अलास्महि अश्लिषः अश्लिषतम् अश्लिषत । अलास्थाः अलासाथाम् अलाध्वम्/ अश्लिषत् अश्लिषताम् अश्लिषन्
. अलाढ्वम् सो - ५.५. मातनी (पभो)
अलास्त अलासाताम् अलासत असाम् असाव असाम असाः असातम् असात असात् असाताम् असुः
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધાતુ
अकोपयम्
।
ये
___५.५.
| नर्तयेयम्
नर्तयै
नर्तयिताहे
अपोषयम्
39८
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧ ચોથા ગણના પ્રેરક
વર્તમાના | હ્યસ્તની | વિધ્યર્થ ડે આજ્ઞાર્થ | ઋસ્તની कुप् ५.५. | कोपयामि
| कोपयेयम् | कोपयानिकोपयितास्मि कुप् मा.५. | कोपये अकोपये कोपयेय कोपयै कोपयिताहे क्रुध् ५.५. / क्रोधयामि
अक्रोधयम्
क्रोधयेयम् क्रोधयानि - क्रोधयितास्मि भा.५. | क्रोधये अक्रोधये क्रोधयेय | क्रोध क्रोधयिताहे ५.५. | तूपयामि अतूषयम् तूषयेयम् तूषयाणि तूषयितास्मि ५.५. | तोषयामि अतोषयम् तोषयेयम् |तोषयाणि | तोषयितास्मि भा.५. | तूषये अतूषये तूषयेय
तूषयिताहे भा.५. | तोषये अतोषये तोषयेय |तोषयै तोषयिताहे ___५.५. .| नाशयामि अनाशयम् नाशयेयम् | नाशयानि नाशयितास्मि मा.. | नाशये अनाशये नाशयेय नाशयै नाशयिताहे | नर्तयामि अनर्तयम्
नर्तयानि नर्तयितास्मि मा.५. / नर्तये अनर्तये नर्तयेय ५.५. | पोषयामि
पोषयाणि पोषयितास्मि भा.प., पोषये अपोषये
| पोषयै पोषयिताहे ५.५. | मोहयामि अमोहयम्
| मोहयानि मोहयितास्मि मा.५. | मोहये अमोहये | मोहयेय मोहयै मोहयिताहे ___५.५. | लोटयामि अलोटयम् लोटयेयम् लोटयानि लोटयितास्मि
मा.५. | लोटये अलोटये | लोटयेय लोटयै लोटयिताहे __५.५. | लोभयांमि अलोभयम् लोभयेयम् लोभयानि लोभयितास्मि सा.५. | लोभये अलोभये लोभयेय
लोभयिताहे ___५५. | क्षोभयामि अक्षोभयम्
| क्षोभयाणि क्षोभयितास्मि मा.५. | क्षोभये
अक्षोभये क्षोभयेय क्षोभयै क्षोभयिताहे ___५.५. | मदयामि अमदयम् | मदयेयम् मदयानि मदयितास्मि मादयामि | मादयेयम्
मादयितास्मि भा.५.
अमदये मदयेय मदयै मदयिताहे मा.५. | मादये अमादये मादयेय मादयै मादयिताहे ५.५. | श्रमयामि अश्रमयम् श्रमयेयम् श्रमयाणि श्रमयितास्मि भा.प. श्रमये अश्रमये श्रमयेय श्रमयै | श्रमयिताहे ५.५. | शमयामि अशमयम् शमयेयम्
शमयानि
शमयितास्मि ___.५. | शमये अशमये शमयेय शमयै शमयिताहे ___५.५. जनयामि अजनयम्
जनयितास्मि जन् मा.५. / जनये अजनये जनयेय
जनयिताहे
पोषयेयम् पोषयेय | मोहयेयम्
测测取现取现视视贝贝贝贝巫巫巫四四四四呢呢呢呢啊啊啊啊啊啊
भयै
क्षोभयेयम्
अमादयम्
मादयानि
.| मदये
जनयेयम्
| जनयानि
| जनयै
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના પ્રેરક
3७८
तूष्यासम्
तूषयिष्ये
नासम्
ચોથા ગણના પ્રેરક ભવિષ્યની ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા कोपयिष्यामि | अकोपयिष्यम् | कोप्यासम् कोपयाञ्चकार/चकर कोपयिष्ये अकोपयिष्ये कोपयिषीय कोपयाञ्चक्रे क्रोधयिष्यामि | अक्रोधयिष्यम्
क्रोध्यासम्
क्रोधयाञ्चकार/चकर क्रोधयिष्ये ।
अक्रोधयिष्ये क्रोधयिषीय क्रोधयाञ्चक्रे तूषयिष्यामि अतूषयिष्यम्
तूषयाश्चकार/चकर तोषयिष्यामि अतोषयिष्यम् तोष्यासम् तोषयाश्चकार/चकर
अतूषयिष्ये तूषयिषीय तूषयाश्चक्रे तोषयिष्ये अतोषयिष्ये तोषयिषीय तोषयाञ्चक्रे नाशयिष्यामि | अनाशयिष्यम् नाश्यासम् नाशयाञ्चकार/चकर नाशयिष्ये अनाशयिष्ये नाशयिषीय
नाशयाञ्चके नर्तयिष्यामि अनर्तयिष्यम्
नर्तयाञ्चकार/चकर नर्तयिष्ये अनर्तयिष्ये नर्तयिषीय नर्तयाञ्चक्रे पोषयिष्यामि अपोषयिष्यम्
पोष्यासम्
पोषयाश्चकार/चकर पोषयिष्ये अपोषयिष्ये पोषयिषीय पोषयाश्चक्रे मोहयिष्यामि . अमोहयिष्यम् . मोहासम्
मोहयाञ्चकार/चकर मोहयिष्ये अमोहयिष्ये मोहयिषीय मोहयाञ्चक्रे लोटयिष्यामि अलोटयिष्यम् लोट्यासम् लोटयाश्चकार/चकर लोटयिष्ये अलोटयिष्ये लोटयिषीय लोटयाश्चक्रे लोभयिष्यामि अलोभयिष्यम् लोभ्यासम् लोभयाञ्चकार/चकर लोभयिष्ये अलोभयिष्ये लोभयिषीय लोभयाञ्चक्रे क्षोभयिष्यामि अक्षोभयिष्यम्
क्षोभ्यासम्
क्षोभयाञ्चकार/चकर क्षोभयिष्ये | अक्षोभयिष्ये क्षोभयिषीय क्षोभयाञ्चक्रे मदयिष्यामि | अमदयिष्यम् मद्यासम् मदयाश्चकार/चकर मादयिष्यामि अमादयिष्यम् माद्यासम् मादयाञ्चकार/चकर मदयिष्ये अमदयिष्ये मदयिषीय मदयाश्चक्रे मादयिष्ये अमादयिष्ये मादयिषीय मादयाञ्चक्रे श्रमयिष्यामि अश्रमयिष्यम् श्रम्यासम् श्रमयाञ्चकार/चकर श्रमयिष्ये अश्रमयिष्ये
श्रमयिषीय
श्रमयाञ्चक्रे शमयिष्यामि अशयिष्यम् शम्यासम् शमयाञ्चकार/चकर शमयिष्ये अशमयिष्ये शमयिषीय शमयाञ्चक्रे जनयिष्यामि अजनयिष्यम् जन्यासम् जनयाश्चकार/चकर जनयिष्ये | अजनयिष्ये | जनयिषीय
| जनयाञ्चक्रे
मद्यतनी अचूकुपम् अचूकुपे अचुक्रुधम् अचुक्रुधे अतूतुषम् अतूतुषम् |अतूतुषे | अतूतुषे अनीनशम् अनीनशे अनीनृतम्/अननर्तम् अनीनृते/अननर्ते अपूपुषम् अपूपुषे अमूमुहम् अमूमुहे अलूलुटम्/अलुलोटम् | अलूलुटे। अलुलोटे अलूलुभम् अलूलुभे अचुक्षुभम् अचुक्षुभे अमीमदम् अमीमदम् अमीमदे अमीमदे अशिश्रमम् अशिश्रमे अशीशमम् अशीशमे अजीजनम्
अजीजने
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
अयोधयम
धययम
गोधयै
आर्द्धयम्
द्रोहयेयम्
५.५.
तर्पयेयम्
3८०
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧
ચોથા ગણના પ્રેરક ધાતુ વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ " આજ્ઞાર્થ | ઋસ્તની युध् ५.५. | योधयामि
| योधयानियोधयितास्मि युध् मा.५. | योधये अयोधये | योधयेय योधयै योधयिताहे रुध् ५.५. | रोधयामि अरोधयम् | रोधयेयम् | रोधयानि . रोधयितास्मि रुध् मा.५. रोधये अरोधये | रोधयेय
| रोधयिताहे सिध् ५.५. / साधयामि
असाधयम् साधयेयम् साधयानि साधयितास्मि सिध् मा.५. साधये असाधये साधयेय साधयै साधयिताहे ऋध् ५.५. | अर्द्धयामि
अर्द्धयेयम् अर्द्धयानि अर्द्धयितास्मि ऋध् ा .५. / अर्द्धये आर्द्धये अर्द्धयेय | अर्द्धयै अर्द्धयिताहे __५.५. | द्रोहयामि अद्रोहयम्
द्रोहयाणि द्रोहयितास्मि भा.प. द्रोहये अद्रोहये | द्रोहयेय द्रोहयै द्रोहयिताहे
शोषयामि अशोषयम् शोषयेयम् शोषयाणि शोषयितास्मि मा.५. | शोषये अशोषये शोषयेय शोषयै शोषयिताहे ५.५. | तर्पयामि अतर्पयम्
तर्पयाणि तर्पयितास्मि मा.५. / तर्पये अतर्पये तर्पयेय तर्पयै
तर्पयिताहे . मन् ५.५. | मानयामि अमानयम् | मानयेयम्
मानयानि
मानयितास्मि मन् मा.५. | मानये अमानये | मानयेय मानयै मानयिताहे
५.५. | क्षमयामि अक्षमयम् | क्षमयेयम् क्षमयाणि क्षमयितास्मि मा.५. | क्षमये अक्षमये क्षमयेय क्षमयै
| क्षमयिताहे | रोषयामि अरोषयम् रोषयेयम् रोषयाणि रोषयितास्मि मा.५. रोषये अरोषये | रोषयेय | रोषयै | रोषयिताहे __५.५. | लोपयामि अलोपयम्
लोपयानि लोपयितास्मि मा.५. | लोपये अलोपये लोपयेय लोपयै विद् ५.५. | वेदयामि
वेदयानि वेदयितास्मि ८.५. | वेदये अवेदये | वेदयेय वेदयै वेदयिताहे दीप् ५.५. | दीपयामि अदीपयम्
दीपयानि दीपयितास्मि आ.५. / दीपये
अदीपये दीपयेय दीपयै दीपयिताहे युज् ५.५. | योजयामि अयोजयम् योजयेयम् योजयानि योजयितास्मि युज् मा.५. योजये अयोजये योजयेय योजयै योजयिताहे अस् ५.५. आसयामि आसयम् आसयेयम् आसयानि आसयितास्मि अस् .५. आसये आसये आसयेय आसयै आसयिताहे इष् ५.५. एषयामि | ऐषयम्
| एषयाणि एषयितास्मि इष् मा.५. | एषये
एषयिताहे
| लोपयेयम्
लोपयिताहे
अवेदयम्
वेदयेयम्
| दीपयेयम्
। एषयेयम्
ऐषये
| एषयेय
| एषयै
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના પ્રેરક
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
अयोधयिष्यम् योध्यासम्
अयोधयिष्ये
योधयिषीय
योधयिष्यामि
योधयिष्ये
रोधयिष्यामि
रोधयिष्ये
साधयिष्यामि
साधयिष्ये
• लोपयिष्यामि
लोपयिष्ये
वेदयिष्यामि
वेदयिष्ये
अर्द्धयिष्यामि
अर्द्धयिष्ये आर्द्धयिष्ये
द्रोहयिष्यामि
द्रोहयिष्ये
शोषयिष्यामि
शोषयिष्ये
तर्पयिष्यामि
तर्पयिष्ये मानयिष्यामि
मानयिष्ये
क्षमयिष्यामि
क्षमयिष्ये
रोषयिष्यामि
रोषयिष्ये
अरोधयिष्यम्
अरोधयिष्ये
.
एषयिष्यामि एषयिष्ये
असाधयिष्यम्
असाधयिष्ये
आर्द्धयिष्यम्
अद्रोहयिष्यम्
अद्रोहयिष्ये
अशोष
अशोषयिष्ये
अतर्पयिष्यम्
अतर्पयिष्ये
अमानयिष्यम् अमानयिष्ये
अक्षमयिष्यम्
अक्षमयिष्ये
अरोषयिष्यम्
अरोषयिष्ये
अलोपयिष्यम्
अलोपयिष्ये
अवेदयिष्यम्
अवेदयिष्ये
दीपयिष्यामि .
दीपयिष्ये
योजयिष्यामि
योजयिष्ये
आसयिष्यामि
आसयिष्यम्
आसयिष्ये आसयिष्ये
अदीपयिष्यम्
अदीपयिष्ये
अयोजयिष्यम्
अयोजयिष्ये
ચોથા ગણના પ્રેરક
ऐषयिष्यम्
ऐषयिष्ये
ध्यासम्
रोधयिषीय
साध्यासम्
साधयिषीय
अर्ध्यासम्
अर्द्धयिषीय
द्रोह्यासम्
द्रोहयषीय
शोष्यासम्
शोषयिषीय
तर्प्यसम्
तर्पयिषीय
मान्यासम्
मानयिषीय
क्षम्यासम्
क्षयिषीय
रोष्यासम्
रोषयिषीय
लोप्यासम्
लोपयिषीय
वेद्यासम्
वेदयिषीय
दीप्यासम्
दीपयिषीय
योज्यासम्
योजयिषीय
आस्यासम्
आसयिषीय
एष्यासम्
एषयिषीय
પરોક્ષા
योधयाञ्चकार/चकर
योधयाञ्चक्रे
रोधयाञ्चकार/चकर
रोधयाञ्चक्रे
साधयाञ्चकार/चकर
साधयाञ्चक्रे
अर्द्धयाञ्चकार/चकर
अर्द्धयाञ्चक्रे
द्रोहयाञ्चकार/चकर
द्रोहयाञ्चक्रे
शोषयाञ्चकार/चकर
शोषयाञ्चक्रे
तर्पयाञ्चकार/चकर
तर्पयाञ्चक्रे
मानयाञ्चकार/चकर
मानयाञ्चक्रे
क्षमयाञ्चकार/चकर
क्षमयाञ्चक्रे
रोषयाञ्चकार/चकर
रोषयाञ्चक्रे
लोपयाञ्चकार/चकर
लोपयाञ्चक्रे
वेदयाञ्चकार/चकर
वेदयाञ्चक्रे
दीपयाञ्चकार/चकर
दीपयाञ्चक्रे
योजयाञ्चकार/चकर
योजयाञ्चक्रे
आसयाञ्चकार/चकर
आसयाञ्चक्रे
एषयाञ्चकार/चकर
एषयाञ्चक्रे
અદ્યતની
अयूयुधम्
अयूयुधे
अरुरुधम्
अरुरुधे
असीषिधम्
असीषिधे
आर्दिधम्
आर्दिधे
अदुद्रुहम्
अदुद्रुहे
अशूशुषम्
अशु
अतीतृपम्/अततर्पम् अतीतृपे / अततर्फे
अमीमनम्
अमीमने
अचिक्षमम्
अचिक्षमे
अरुरुषम्
अरूरुषे
अलूलुपम्
अलुलुपे
अवीविदम्
अवीविदे
३८१
अदीदिपम्/अदिदीपम्
अदीदिपे / अदिदीपे
अयूजम्
अयूयुजे
आसिसम्
आसिसे
ऐषिषम्
ऐषिषे
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૨
ધાતુ
por pr
५.५. आययामि
५. आय
क्लम्
५.५. क्लमयामि
छो
क्लम् २०.५. क्लमये ५.५. छाययामि
ई
丽丽窗窗 可可呵呵我和可可餓餓 dgda呵呵匦系网姵嘅嘅哦哦强强
छो
ज़
ज़
तम्
त्रस्
दम्
तम् ५.५. तमयामि
२.५. तमये
त्रस् ५.५. त्रासयामि
२०.५. त्रासये
५. ५. दमयामि
२.५. दम
५.५. देवयामि
दम्
दिव्
दू
दू
पद्
दिव् २.५. देवये
पद्
पूर्
भ्रम्
भ्रंश्
વર્તમાના
भ्रंश्
यस्
२.५. छाय
यस्
५. ५. जरयामि
रञ्ज
२२.५. जरये
रञ्ज
पूर् आ. ५. पूरये
५.५. दावयामि
२०.५. दाव
५.५. दापयामि..
भ्रम् २०. ५. भ्रमये
२०.५. दापये
५. ५. पादयामि
241.4. 16
५. ५. पूरयामि
५.५. भ्रमयामि
५.५. भ्रंशयामि
२. ५. भ्रंशये
५.५. यासयामि
२.५. यास
५. ५. रजयामि
२०.५. रजये
ચોથા ગણના પ્રેરક
હ્યસ્તની વિધ્યર્થ
आययम्
आययम्
आयये
आय
क्लमयेयम्
क्लमयेय
अक्लमयम्
अक्लमये
अच्छाययम्
अच्छायये
अजरयम्
| अजरये
अतमयम्
अतमये
अत्रासयम्
अत्रासये
| अदमयम्
अदमये
अदेवयम्
अदेवये
अदावयम्
अदावये
अदापयम्
अदापये
अपादयम्
| अपादये
| अपूरयम्
अपूरये
अभ्रमयम्
अभ्रमये
अभ्रंशयम्
अभ्रंशये
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
अयासयम्
अयासये
अरजयम् अरजये
छाययेयम्
छाययेय
जरयेयम्
जरयेय
तमयेयम्
तमयेय
त्रासयेयम्
त्रासयेय
दमयेयम्
दमयेय
देवयेयम्
देवयेय
दावयेयम्
दाव
दापयेयम्
दापयेय
पादयेयम्
पादयेय
पूरयेयम्
पूरयेय
भ्रमयेयम्
भ्रमयेय.
भ्रंशयेयम्
भ्रंशयेय
यासम्
यासयेय
रजयेयम्
रजयेय
આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની
आययानि
आययितास्मि
आययै
आययिताहे
क्लमयानि
क्लयै
छाययानि
छाययै
जरयाणि
जरयै
तमयानि
तमयै
त्रासयानि
| त्रासयै
दमयानि
दमयै
देवयानि
देवयै
दावयानि
दावयै
दापयानि
दापयै
पादयानि
पादयै
पूरयाणि
पूरयै
भ्रमयाणि
भ्रमयै
भ्रंशयानि
भ्रंशयै
यासयानि
यासयै
रजयानि
रजयै
क्लमयितास्मि
| क्लमयिताहे
छाययितास्मि
छाययिताहे
जरयितास्मि
जरयिताहे
तमयितास्मि
| तमयिताहे
त्रासयितास्मि
त्रासयिताहे
दमयितास्मि
दमयिताहे
| देवयितास्मि
देवयिताहे
| दावयितास्मि
दावयिताहे
| दापयितास्मि
दापयिताहे
पादयितास्मि
पादयिताहे
पूरयितास्मि
पूरयिताहे
| भ्रमयितास्मि
| भ्रमयिताहे
भ्रंशयितास्मि
भ्रंशयिताहे
| यासयितास्मि
यासयिताहे
रजयितास्मि
रजयिताहे
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના પ્રેરક
૩૮૩
ચોથા ગણના પ્રેરક ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાથી પરોક્ષા | અદ્યતની आययिष्यामि | आययिष्यम् आय्यासम् | आययाञ्चकार/चकर आयियम् आययिष्ये आययिष्ये आययिषीय आययाञ्चक्रे आयिये क्लमयिष्यामि | अक्लमयिष्यम् क्लम्यासम् क्लमयाञ्चकार/चकर
अचिक्लमम् क्लमयिष्ये अक्लमयिष्ये क्लमयिषीय क्लमयाञ्चक्रे अचिक्लमे छाययिष्यामि अच्छाययिष्यम् छाय्यासम् छाययाञ्चकार/चकर | अचिच्छयम् छाययिष्ये
अच्छाययिष्ये छाययिषीय छाययाञ्चक्रे अचिच्छये जरयिष्यामि अजरयिष्यम् जर्यासम् जरयाञ्चकार/चकर अजीजरम् जरयिष्ये अजरयिष्ये जरयिषीय जरयाञ्चक्रे
अजीजरे तमयिष्यामि अतमयिष्यम् तम्यासम् तमयाञ्चकार/चकर .
अतीतमम् तमयिष्ये अतमयिष्ये तमयिषीय तमयाञ्चक्रे
अतीतमे त्रासयिष्यामि अत्रासयिष्यम्
त्रास्यासम् त्रासयाञ्चकार/चकर अतित्रसम् त्रासयिष्ये अत्रासयिष्ये त्रासयिषीय त्रासयाञ्चक्रे अतित्रसे दमयिष्यामि अदमयिष्यम् दम्यासम् दमयाञ्चकार/चकर अदीदमम् दमयिष्ये अदमयिष्ये दमयिषीय दमयाञ्चक्रे अदीदमे देवयिष्यामि | अदेवयिष्यम्
देवयाञ्चकार/चकर अदीदिवम् देवयिष्ये अदेवयिष्ये देवयिषीय देवयाञ्चक्रे
अदीदिवे दावयिष्यामि | अदावयिष्यम् दाव्यासम् दावयाञ्चकार/चकर अदूदुवम् दावयिष्ये अदावयिष्ये दावयिषीय दावयाञ्चक्रे | अदुवे दापयिष्यामि अदापयिष्यम्
दाप्यासम दापयाञ्चकार/चकर अदीदपम् दापयिष्ये अदापयिष्ये दापयिषीय दापयाञ्चक्रे
अदीदपे पादयिष्यामि अपादयिष्यम् पाद्यासम् पादयाञ्चकार/चकर
अपीपदम् पादयिष्ये अपादयिष्ये
पादयिषीय पादयाश्चक्रे अपीपदे पूरयिष्यामि अपूरयिष्यम् पूर्यासम् पूरयाञ्चकार/चकर अपूपुरम् पूरयिष्ये अपूरयिष्ये पूरयिषीय पूरयाञ्चक्रे भ्रमयिष्यामि . अभ्रमयिष्यम् भ्रम्यासम् भ्रमयाञ्चकार/चकर अबिभ्रमम् भ्रमयिष्ये अभ्रमयिष्ये भ्रमयिषीय
भ्रमयाञ्चक्रे
अबिभ्रमे भ्रंशयिष्यामि अभ्रंशयिष्यम् भ्रंश्यासम् भ्रंशयाञ्चकार/चकर अबभ्रंशम् भ्रंशयिष्ये अभ्रंशयिष्ये भ्रंशयिषीय भ्रंशयाञ्चक्रे अबभ्रंशे यासयिष्यामि अयासयिष्यम्
यासयाञ्चकार/चकर अयीयसम् यासयिष्ये अयासयिष्ये
यासयिषीय
यासयाञ्चक्रे अयीयसे रजयिष्यामि अरजयिष्यम् रज्यासम् रजयाञ्चकार/चकर अरीरजम् रजयिष्ये | अरजयिष्ये | रजयिषीय
| रजयाञ्चक्रे
देव्यासम्
| अपूपुरे
'
यास्यासम्
या
अरीरजे
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
15 EEEEEEEE
| लाययानि ।
अलालये अलापये
| लाययेय
उ८४
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧
ચોથા ગણના પ્રેરક धातु वर्तमान | बस्तनी । विध्यर्थ [.मार्थ | श्वस्तनी
५.५. / लालयामि अलालयम् | लालयेयम् लालयानि लालयितास्मि ५.५. | लापयामि अलापयम् लापयेयम् ।
लापयानि
लापयितास्मि ५.५. / लीनयामि अलीनयम् | लीनयेयम् लीनयानि लीनयितास्मि ५.५. | लाययामि अलाययम् | लाययेयम्
लाययितास्मि मा.५. | लालये
| लालयेय | लालय लालयिताहे मा.५. | लापये
लापयेय लापयै लापयिताहे ५. | लीनये अलीनये लीनयेय लीनयै लीनयिताहे ली मा.५. | लायये अलायये
लाययै लाययिताहे व्यध् ५.५. व्याधयामि अव्याधयम् | व्याधयेयम् व्याधयानि व्याधयितास्मि व्यध् मा.५. व्याधये अव्याधये व्याधयेय व्याधयै व्याधयिताहे श्लिष् ५.५. श्लेषयामि अश्लेषयम् |श्लेषयेयम्
श्लेषयाणि
श्लेषयितास्मि श्लिष् मा.५. | | श्लेषये
अश्लेषये
श्लेषयेय श्लेषयै श्लेषयिताहे शो ५.५. | शाययामि अशाययम् | शाययेयम् शाययानि शाययितास्मि शो मा.५. शायये अशायये शाययेय शाययै शाययिताहे __५.५. ठेवयामि | अष्ठेवयम् ष्ठेवयेयम् ठेवयानि ठेवयितास्मि । मा.५. ठेवये अष्ठेवये | ठेवयेय
ठेवयिताहे ५.५. | सेवयामि असेवयम् | सेवयेयम् | सेवयानि | सेवयितास्मि
म.५. सेवये असेवये | सेवयेय सेवयै . | सेवयिताहे __५.५. | सावयामि असावयम् सावयेयम् | सावयानि | सावयितास्मि
मा.५. | सावये । असावये सावयेय सावयै सावयिताहे
५.५. | साययामि असाययम् साययेयम् . साययानि साययितास्मि सो मा.५. | सायये असायये साययेय साययै साययिताहे स्निह् ५.५. स्नेहयामि अस्नेहयम् स्नेहयेयम् स्नेहयानि । स्नेहयितास्मि स्निह् मा.५. स्नेहये अस्नेहये | स्नेहयेय स्नेहयै स्नेहयिताहे
कुप् - चोकुप्, क्रुध् - चोक्रुध्, पुष् - पोपुष्,
नृत् - नरीनृत्, नरिनृत्, नत्, तुष् - तोतुष्, नश् - नानश्, मुह - मोमुह, लुट – लोलुट्, लुभ् – लोलुभ्, क्षुभ् - चोक्षुभ्, युध् - योयुध्, जन् - जञ्जन्, सिध् - सेषिध्, द्रुह् - दोद्रुह, शुष - शोशुष्, तृप - तरीतृप, तरितृप, तर्तृप, मन् - मन्मन, क्षम् - चङ्क्षम्, रुष - रोरुष, लुप् - लोलुप, विद् - वेविद्, दीप् - देदीप, युज् - योयुज, क्लम् - चक्लम, छो - चाच्छा, जृ - जाजू, तम् - तन्तम्, त्रस् - तात्रस्, दम् - दन्दम्,
| ठेवयै
REETTEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના પ્રેરક
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
लालयिष्यामि
लापयिष्यामि
लीनयिष्यामि
लाययिष्यामि
लालयिष्ये
लापयिष्ये
लीनयिष्ये
लाययिष्ये
व्याधयिष्यामि
व्याधयिष्ये
श्लेषयिष्यामि
श्लेषयिष्ये
शाययिष्यामि
शाययिष्ये.
ठेवयिष्यामि
ठेवयिष्ये
सेवयिष्यामि
सेवयिष्ये
सावयिष्यामि
सावयिष्ये
स्नेहयिष्यामि
स्नेहयिष्ये
अल
लाल्यासम्
अलापयिष्यम् लाप्यासम् लीन्यासम्
अलीनयिष्यम्
अलाययिष्यम् लाय्यासम्
अलालयिष्ये
लालयिषीय
अलापयिष्ये
लापयिषीय
अलीनयिष्ये
अलाययिष्ये
अव्याधयिष्यम् व्याध्यासम्
अव्याधयिष्ये
व्याधयिषीय
अशाययिष्यम्
अशाययिष्ये
ચોથા ગણના પ્રેરક
अश्लेषयिष्यम् श्लेष्यासम्
अश्लेषयिष्ये
श्लेषयिषीय
अष्ठेवयिष्यम्
अष्ठेवयिष्ये
असेवयिष्यम्
असेवयिष्ये
असावयिष्यम्
असावयिष्ये
साययिष्यामि
असाययिष्यम्
साययिष्ये असाययिष्ये
लीनयिषीय
लाययिषीय
अस्नेहयिष्यम् अस्नेहयिष्ये
शाय्यासम्
शाययिषीय
ठेव्यासम्
ठेवयिषीय
व्यासम्
सेवयिषीय
साव्यासम्
सावयिषीय
साय्यासम्
साययिषीय
-
પરોક્ષા
लालयाञ्चकार/चकर
अलीललम्
लापयाञ्चकार/चकर अलीलपम् लीनयाञ्चकार/चकर
अलीलिनम्
लाययाञ्चकार/चकर अलीलयम्
अलीलले
अलीलपे
अलीलिने
अलीलये
लालयाञ्चक्रे
लापयाञ्चक्रे
लीनयाञ्चक्रे
लाययाञ्चक्रे
-
शाययाञ्चकार/चकर
शाययाञ्चक्रे
ठेवयाञ्चकार/चकर
ठेवयाञ्चक्रे
व्याधयाञ्चकार/चकर अविव्यधम्
व्याधयाञ्चक्रे
अविव्यधे
श्लेषयाञ्चकार/चकर
अशिश्लिषम्
श्लेषयाञ्चक्रे
अशिश्लिषे
सेवयाञ्चकार/चकर
सेवयाञ्चक्रे
सावयाञ्चकार/चकर
सावयाञ्चक्रे
स्नेह्यासम्
स्नेहयिषीय स्नेहयाञ्चक्रे
साययाञ्चकार/चकर
साययाञ्चक्रे
स्नेहयाञ्चकार/चकर
देदिव्, दो पनीपद्, पुर्
·
-
અદ્યતની
अशीशयम्
अशीशये
३८५
अटिष्ठिवम्
अटिष्ठिवे
असीषिवम्
असीषिवे
असीसवम्
असीसवे
असीम्
असीषये
दादा, दू - दोदू, पोपुर्, भ्रम् - बम्भ्रम्, लेली, विद् - वेविद्,
दिव् थोथा गाना यजन्त पद् भ्रंश् - ब्राभ्रंश्, यस् - यायस्, रज् - रार, ली - व्यध् - वेविधू, श्लिष् - शेश्लिष्, शो – शाशा, ष्ठिव् - तेष्ठिव्, सिव् - सेषिव्, सू - सोषू, सो सासा, स्निह - सेष्णिह, शम् - शंशम्, मद् - मामद्, श्रम - शंश्रम्, दृप् – दरीदृप्, दरिदृप्, दर्दृप्, दुष् - दोदुष्, नह् – नानह, राध् - रारध्, बुध् - बोबुध्, शक् - शाशक्
-
असिष्णिहम्
असिष्णिहे
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૬
ધાતુ
कुप्
क्रुध्
तुष्
नश्
नृत्
पुष्
मुह
लुट्
लुभ्
क्षुभ्
मद्
श्रम्
जन्
जन्
युध्
रुध्
सिधू
द्रुह
शुष्
क्षम्
रुष्
लुप्
विद्
दीप्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના યડન્ત
અંગ | વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની चोकुप्य चोकुप्ये अचोकुप्ये चोकुप्येय चोकुप्यै चोकुपिताहे चोक्रुध्ये अचोक्रुध्ये चोक्रुध्येय चोक्रुध्यै चोक्रुधिताहे
चोक्रुध्य
तोतुष्य
तोतुष्ये तोतुष्ये
अतोतुष्ये तोतुष्येय तोतुष्यै
तोतुषिताहे
नानश्य
नानश्ये
अनानश्ये नानश्येय नानश्यै
नानशिताहे
नरीनृत्य नरीनृत्ये
पोपुष्य
पोपुष्ये
मोमुह्य
मोमुह्ये
| लोलुट्य
लोलुट्ये लोलुभ्य लोलुभ्ये
चोक्षुभ्य चोक्षुभ्ये
मामद्ये
मामद्य
शंश्रम्य
शं श्रम्ये
जाजाय
| जाजाये
जञ्जन्य
| जञ्जन्ये अजञ्जन्ये जञ्जन्येय जञ्जन्यै
योयुध्य
योयुध्ये
अयोयुध्ये योयुध्येय योयुध्यै
रोरुध्य · रोरुध्ये
अरोरुध्ये रोरुध्येय रोरुध्यै
सेषिध्य
सेषिध्ये
असेषिध्ये सेषिध्येय सेषिध्यै
दोद्रुह्ये
अदोद्रुह्ये दोद्रुह्येय दोद्रुह्यै शोशुष्ये अशोशुष्ये शोशुष्येय शोशुष्यै
तरीतृष्ये
अतरीतृष्ये तरीतृप्येय तरीतृप्यै
मंमन्ये अमंमन्ये मंमन्येय मंमन्यै
दोद्रुह्य
शोशुष्य
तरीतृप्य
मंमन्य
चंक्षम्य
रोरुष्य
लोलुप्य
वेविद्य
| देदीप्य
अनरीनृत्ये नरीनृत्येय नरीनृत्यै
अपोपुष्ये पोपुष्येय पोपुष्यै
अमोमुह्ये मोमुह्येय मोमुहौं
अलोलुट्ये लोलुट्येय लोलुट्यै अलोलुभ्ये लोलुभ्येय लोलुभ्यै अचोक्षुभ्ये चोक्षुभ्येय चोक्षुभ्यै
अमामद्ये मामद्येय मामद्यै
.
अशंश्रम्ये शंश्रम्येय शंश्रम्यै
अजाजाये जाजायेय जाजायै
| चंक्षये अचंक्षम्ये चंक्षम्येय
रोरुष्ये
चंक्षम्यै
अरोरुष्ये रोरुष्येय रोरुष्यै
लोलुप्ये
अलोलुप्ये लोलुप्येय लोलुप्यै
| वेविद्ये अवेविद्ये वेविद्येय वेविद्यै
देदीप्ये
अदेदीप्ये देदीप्येय देदीप्यै
नरीनृतिताहे
पोपुषिताहे
मोमुहिताहे
लोलुटिताहे
लोलुभिताहे
चोक्षुभिताहे
मामदिताहे
शंश्रमिताहे
जाजायिताहे
जञ्जनिताहे
योयुधिताहे
रोरुधिताहे
सेषिधिताहे
दोद्रुहिताहे
शोशुषिताहे
तरीतृपिताहे
मंमनिताहे
चंक्षमिताहे
रोरुषिताहे
लोलुपिताहे
वेविदिताहे
देदीपिताहे
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના થડન્સ
३८७
ચોથા ગણના વડા ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા | અદ્યતની चोकुपिष्ये | अचोकुपिष्ये चोकुपिषीय चोकुपाञ्चक्रे अचोकुपिषि चोक्रुधिष्ये अचोक्रुधिष्ये चोक्रुधिषीय चोक्रुधाञ्चक्रे अचोक्रुधिषि तोतुषिष्ये अतोतुषिष्ये तोतुषिषीय तोतुषाश्चक्रे अतोतुषिषि नानशिष्ये | अनानशिष्ये नानशिषीय नानशाञ्चक्रे अनानशिषि नरीनृतिष्ये | अनरीनृतिष्ये नरीनृतिषीय नरीनृताञ्चक्रे अनरीनृतिषि पोपुषिष्ये | अपोपुषिष्ये पोपुषिषीय | पोपुषाञ्चक्रे अपोपुषिषि मोमुहिष्ये अमोमुहिष्ये मोमुहिषीय | मोमुहाञ्चक्रे अमोमुहिषि लोलुटिष्ये | अलोलुटिष्ये लोलुटिषीय | लोलुटाञ्चक्रे अलोलुटिषि लोलुभिष्ये | अलोलुभिष्ये लोलुभिषीय लोलुभाञ्चक्रे अलोलुभिषि चोक्षुभिष्ये | अचोक्षुभिष्ये चोक्षुभिषीय चोक्षुभाञ्चक्रे अचोक्षुभिषि मामदिष्ये
| अमामदिष्ये मामदिषीय मामदाञ्चक्रे अमामदिषि शंश्रमिष्ये | अशंश्रमिष्ये
शंश्रमिषीय शंश्रमाञ्चक्रे अशंश्रमिषि जाजायिष्ये अजाजायिष्ये जाजायिषीय जाजायाञ्चक्रे अजाजायिषि जञ्जनिष्ये . अजञ्जनिष्ये जञ्जनिषीय जञ्जनाञ्चक्रे अजञ्जनिषि योयुधिष्ये अयोयुधिष्ये योयुधिषीय योयुधाञ्चक्रे अयोयुधिषि रोरुधिष्ये | अरोरुधिष्ये , | रोरुधिषीय रोरुधाश्चक्रे अरोरुधिषि सेषिधिष्ये | असेषिधिष्ये
सेषिधिषीय
सेषिधाञ्चक्रे असेषिधिषि दोगुहिष्ये
अदोगुहिष्ये | दोगुहिषीय | दोगुहाञ्चक्रे अदोगुहिषि शोशुषिष्ये | अशोशुषिष्ये शोशुषिषीय
शोशुषाञ्चक्रे
अशोशुषिषि तरीतृपिष्ये अतरीतृपिष्ये तरीतृपिषीय तरीतृपाञ्चक्रे
अतरीतृपिषि मंमनिष्ये | अममनिष्ये | ममनिषीय मंमनाञ्चक्रे अमंमनिषि चंक्षमिष्ये | अचंक्षमिष्ये चंक्षमिषीय चंक्षमाञ्चक्रे अचंक्षमिषि रोरुषिष्ये अरोरुषिष्ये | रोरुषिषीय | रोरुषाश्चक्रे अरोरुषिषि लोलुपिष्ये अलोलुपिष्ये लोलुपिषीय |लोलुपाञ्चक्रे अलोलुपिषि वेविदिष्ये अवेविदिष्ये वेविदिषीय वेविदाञ्चक्रे अवेविदिषि देदीपिष्ये | अदेदीपिष्ये देदीपिषीय देदीपाञ्चक्रे अदेदीपिषि
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
F
योयुज्य
|तन्तम्ये
दन्दम्य देदीव्य
देदीय
छि5 BE REFEE FREE FREE
૩૮૮
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
ચોથા ગણના થડન્ત ધાતુ | અંગ વર્તમાના હસ્તની | વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ | સ્તની
योयुज्ये अयोयुज्ये योयुज्येय योयुज्यै योयुजिताहे चंक्लम्य चंक्लम्ये अचंक्लम्ये | चंक्लम्येय चंक्लम्यै चंक्लमिताहे चाच्छाय चाच्छाये अचाच्छाये | चाच्छायेय |चाच्छायै चाच्छायिताहे जेजीर्य जेजीर्ये
अजेजीर्ये जेजीर्येय जेजीयें जेजीरिताहे तन्तम्य
अतन्तम्ये तन्तम्येय तन्तम्यै तन्तमिताहे तात्रस्य तात्रस्ये अतात्रस्ये तात्रस्येय तात्रस्यै तात्रसिताहे
दन्दम्ये अदन्दम्ये दन्दम्येय दन्दम्यै दन्दमिताहे देदीव्ये अदेदीव्ये देदीव्येय देदीव्यै देदीविताहे दोदूये अदोदूये दोदूयेय दोदूयै दोदूयिताहे
| देदीये अदेदीये देदीयेय देदीयै देदीयिताहे पनीपद्य | पनीपद्ये अपनीपद्ये पनीपद्येय पनीपद्यै पनीपदिताहे पोपूर्य पोपूर्ये अपोपूर्ये पोपूर्येय पोपूर्ये पोपूरिताहे बंभ्रम्य बंभ्रम्ये |अबंभ्रम्ये बंभ्रम्येय बंभ्रम्यै बंभ्रमिताहे . बाभ्रश्य बाभ्रश्ये अबाभ्रश्ये बाभ्रश्येय बाभ्रश्यै बाभ्रशिताहे यायस्य यायस्ये अयायस्ये यायस्येय यायस्यै यायसिताहे | रारज्य । रारज्ये अरारज्ये रारज्येय रारज्यै रारजिताहे लेलीय लेलीये अलेलीये |लेलीयेय लेलीयै लेलीयिताहे वेविध्य . वेविध्ये अविध्ये वेविध्येय वैविध्यै विधिताहे शेश्लिष्य शेश्लिष्ये अशेश्लिष्ये शेश्लिष्येय |शेश्लिष्य शेश्लिषिताहे
अशाशाये शाशायेय शाशायै शाशायिताहे तेष्ठीव्य तेष्ठीव्ये अतेष्ठीव्ये तेष्ठीव्येय तेष्ठीव्यै तेष्ठीविताहे टेष्ठीव्य टेष्ठीव्ये अटेष्ठीव्ये टेष्ठीव्येय टेष्ठीव्यै टेष्ठीविताहे सेषीव्य सेषीव्ये असेषीव्ये सेषीव्येय सेषीव्यै
सेषीविताहे सोषूय
सोध्ये असोषूये सोध्येय सोषूयै सोषूयिताहे सेषीय । सेषीये असेषीये सेषीयेय सेषीयै सेषीयिताहे स्निह सेस्निह्य सेस्निह्ये असेस्निह्ये सेस्निह्येय सेस्नियै सेस्निहिताहे
UH1111111FITTIII111111111
HEEEEEEEEEEEEEEEE ### FFFFFFFFFFFFFFFFEENA ##### 03111111111111DIHI
शाशाय
शाशाये
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણના યડત્ત
ભવિષ્યની ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
योयुजिष्ये
चक्लमिष्ये
चाच्छायिष्ये
जीरिष्ये
तन्तमिष्ये
तासिष्
दन्दमिष्ये
देदीविष्ये
दोदूयिष्ये
देदीयिष्ये
पनीपदिष्ये
ચોથા ગણના યડત્ત
तेष्ठीविष्ये
टेष्ठीविष्ये
सेषीविष्ये
सोषयिष्ये
सेषयिष्ये
सेस्निहिष्ये
પરોક્ષા
अयोयुजिष्ये योयुजिषीय योयुजाञ्चक्रे
| अयोयुजिषि
| चंक्लमाञ्चक्रे
अचंक्लमिषि
अचंक्लमिष्ये चंक्लमिषीय अचाच्छायिष्ये चाच्छायिषीय
चाच्छायाञ्चक्रे
अचाच्छायिषि
अजेजरिये जेजीरिषीय
जेजीराञ्चक्रे अजेजीरिषि
तन्तमाञ्चक्रे
अतन्तमिषि
तात्रसाञ्चक्रे
अतात्रसिषि
दन्दमाञ्चक्रे
अदन्दमिषि
| देदीवाञ्चक्रे
| अदेदीविषि
दोयाञ्चक्रे
अदोदूयिषि
देदीयाञ्चक्रे
अदेदीयिषि
पनीपदाञ्चक्रे
अपनीपदिषि
पोपूराञ्चक्रे
अपोपूरिषि
बंभ्रमाञ्चक्रे
अबंभ्रमिषि
बाभ्रशाञ्चक्रे
अबाभ्रशिषि
यायसाञ्चक्रे
| अयायसिषि
रारजाञ्चक्रे
अरारजिषि
| लेलीयाञ्चक्रे
अलेलीयिषि
वेविधाञ्चक्रे
| अवेविधिषि
अशेश्लिषषि
अशाशायिषि
अतेष्ठीविषि
अटेष्ठीविषि
असेषीविषि
असोषूयिषि
असेषीयिषि
असेस्निहिषि
अतन्तमिष्ये तन्तमिषीय
अतासिष्ये तात्रसिषीय
अदन्दमिष्ये.
दन्दमिषीय
| अदेदीविष्ये
| देदीविषीय
अदोदूयिष्ये
दोदूयिषीय
अदेदीयिष्ये देदीयिषीय
अपनीपदिष्ये
पनीपदिषीय
पोपूरिष्ये अपोपूरिष्ये पोपूरिषीय
बंभ्रमिष्ये अबंभ्रमिष्ये
बंभ्रमिषीय
बाभ्रशिष्ये अबाभ्रशिष्ये | बाभ्रशिषीय
यायसिष्ये अयायसिष्ये
यायसिषीय
अरारजिष्ये रारजिषीय
राजिष्ये 'लेलीयिष्ये अलेलीयिष्ये वेविधिष्ये अवेविधिष्ये वेविधिषीय
लेलीयिषीय
शेश्लिषष्ये अशेश्लिषष्ये
शेश्लिषिषीय
शाशायिष्ये. अशाशायिष्ये शाशायिषीय
अतेष्ठीविष्ये
तेष्ठीविषीय
| अटेष्ठीविष्ये टेष्ठीविषीय
असेषीविष्ये
असोषूयिष्ये
असेषीयिष्ये
असे स्निहिष्ये
३८८
| शेश्लिषाञ्चक्रे
शाशायाञ्चक्रे
| तेष्ठीवाञ्चक्रे
टेष्ठीवाञ्चक्रे
सेषीविषीय सेषीवाञ्चक्रे
सोषूयिषीय
सोषूयाञ्चक्रे
सेषीयिषीय
सेषीयाञ्चक्रे
सेस्निहिषीय
सोस्निहाञ्चक्रे
અદ્યતની
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
तम् -
૩૯૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના અદ્યતની કર્મણિરૂપ पडेदो २ तृप् - अतर्पिषि दिव् - अदेविषि कुप - अकोपिषि
रुष् - अरोषिषि दू- अदविषि नश् - अनशिषि लुप् - अलोपिषि
अदाविषि नृत् - अनर्तिषि
दीप् - अदीपिषि पूर - . अपूरिषि मुह - अमोहिषि
अस् - आसिषि | भ्रम् - अभ्रमिषि लुट् - अलोटिषि
|इष् - ऐषिषि | भ्रंश् - अभ्रंशिषि लुभ् - अलोभिषि
ऐषि
यस् - अयसिषि क्षुभ् - अक्षोभिषि
क्लम् - अक्लमिषि .ष्ठिव् - अष्ठेविषि जन् - अजनिषि जू - अजीर्षि
सिव् - असेविषि शम् - अशमिषि
अजरिषि
असविषि ऋध् - आर्धिषि
अजारिषि
असाविषि मद् - अमदिषि
अतमिषि
असोषि श्रम् - अश्रमिषि
त्रस - अत्रसिषि स्निह् - अस्नेहिषि द्रुह् - अद्रोहिषि दम् - अदमिषि दृप् - अदर्पिषि બીજો પ્રકાર युज् - अयुक्षि
अलेषि ई - ऐषि
अलायिषि क्रुध् - अनुत्सि .
आयिषि
अव्यत्सि युध् - अयुत्सि छो - अच्छासि
अशासि सिध् - असित्सि
अच्छायिषि
अशायिषि तृप् - अतृप्सि दो - अदिषि ..
असासि, अत्रप्सि अदायिषि
असायिषि मन् - अमंसि |वि+पद्- व्यपत्सि
अदृप्सि. । क्षम् - अक्षंसि रञ्ज - अरक्षि
अद्रप्सि विद् - अवित्सि
नह - अनत्सि त्री २ मुह - अमुक्षि |श्लिष् - अश्लिक्षि
द्रुह - पुष् - अपुक्षि
अध्रुक्षि स्निह् - अस्निक्षि तुष् - अतुक्षि
शुष् - अशुक्षि
सो.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૧
ચોથા ગણના ભવિષ્યકર્મણિકંદન
ચોથા ગણના ભવિષ્યકર્મણિકૃદન્ત कुप् - कोपिष्यमाण क्षम् - क्षमिष्यमाण |
दृप् - दर्पिष्यमाण क्रुध् - क्रोत्स्यमान रुष - रोषिष्यमाण
दय॑मान पुष् - पोक्ष्यमाण लुप् - लोपिष्यमाण
द्रप्स्यमान नृत् - नर्तिष्यमाण विद् - वेत्स्यमान
वि+पद्- विपत्स्यमान नश् - नशिष्यमाण दीप् - दीपिष्यमाण
पूरिष्यमाण नक्ष्यमाण युज - योक्ष्यमाण
भ्रम् - . भ्रमिष्यमाण तोक्ष्यमाण अस् - असिष्यमाण
भ्रंश् - भ्रंशिष्यमाण मोहिष्यमाण इष् - एषिष्यमाण
यस् - यसिष्यमाण मोक्ष्यमाण ई - एष्यमाण
ली- लेष्यमाण - लोभिष्यमाण आयिष्यमाण
लायिष्यमाण लुट - लोटिष्यमाण क्लम् - क्लमिष्यमाण
रञ् - रक्ष्यमाण क्षुभ् - क्षोभिष्यमाण छो - छास्यमान
व्यध् - व्यत्स्यमान मद् - मदिष्यमाण
छायिष्यमाण
श्लिष् - श्लेक्ष्यमाण श्रम् - श्रमिष्यमाण
जरिष्यमाण
शो - शास्यमान शम् - शमिष्यमाण
जारिष्यमाण
शायिष्यमाण जन् - जनिष्यमाण तम् - तमिष्यमाण
|ष्ठिव् - ष्ठेविष्यमाण युध् - योत्स्यमान त्रस् - त्रसिष्यमाण
| सिव् - सेविष्यमाण सिध् - सेत्स्यमान दम् - दमिष्यमाण
साविष्यमाण ऋध् - अर्धिष्यमाण | दिव् - देविष्यमाण सो - सास्यमान द्रुह् - ध्रोक्ष्यमाण |दो - दास्यमान
सायिष्यमाण शुष् - शोक्ष्यमाण
दायिष्यमाण
नत्स्यमान तृप् - त्रप्स्यमान
दविष्यमाण
दुष् - दोक्ष्यमाण तर्व्यमान
दाविष्यमाण
ऋध - अर्धिष्यमाण तर्पिष्यमाण स्निह् - स्नेहिष्यमाण मन् - मंस्यमान
स्नेक्ष्यमाण
नह - नस्त
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
ચોથા ગણનો ધાતુકોશ
(૧) ૩૬ (૪ ૫. સેટ) ક્રોધ કરવો, કોપવું. (૨) (૪ ૫. અનિટ) ક્રોધ કરવો, ગુસ્સે થવું.
(૩) તુમ્ (૪ ૫. અનિટ) ૧-સંતોષ પામવો, ખુશ થવું, પ્રસન્ન થવું, ૨-તૃપ્ત થવું, ધરાવું.
(૪) નર (૪ ૫. વે) ૧-નષ્ટ થવું, વિનાશ થવો, ૨-નાસી જવું, ભાગી જવું, ૩-જતા રહેવું, ચાલ્યું જવું, ૪-ખોવાવું, ખોવાઈ જવું, ૫અદશ્ય થવું (ન).
(૫) વૃત્ (૪ પ. સેટ) નાચવું, નૃત્ય કરવું (નૃત) (0).
(૬) પુ૬ (૪ . અનિટ) ૧-પોષવું, પોષણ કરવું, પાલન કરવું, પુષ્ટ થવું, પુષ્ટ કરવું, ૨-વિભાગ કરવો, ભાગ પાડવો. '
(૭) મુદ્દે (૪ ૫. વે) ૧-મુંઝાવું, બેચેન થવું, ર-ગભરાવું, વ્યાકુળ થવું, ૩-મૂર્છા આવવી, બેભાન થવું, ૪-ગાડું હોવું, પ-મૂર્ખ હોવું, ૬મોહિત થવું, મોહ પામવો, ૭-આસક્ત થવું.
(૮) તુ (૪ ૫. સેટ) ૧-લૂંટવું, ર-ચોરવું, ૩-આળોટવું, રોળાવું, ૪-રગદોળવું, મસળવું, પ-વલોવવું, મંથન કરવું, ૬-ધકેલવું, ધક્કો મારવો, ૭-હાલવું, કંપવું, ૮-વારવું, મનાઈ કરવી, ૮-અટકાવવું, ૧૦-સંયુક્ત કરવું, જોડવું.
(૯) તુમ (૪ ૫. સેટ) ૧-લોભ કરવો, ર-આશા કરવી, ૩મોહિત થવું, ૪-આસક્ત થવું, પ-લોભાવવું, આકર્ષણ કરવું. પ્ર+નુમ, સમૂ+તુમ ૧-લોભાવવું, ૨-ખેંચવું.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણનો ધાતુકોશ
૩૯૩
(૧૦) ક્ષુમ્ (૪ ૫. સે) ગભરાવવું, આકુળ-વ્યાકુળ થવું, ગભરાવી દેવું, ક્ષોભ પામવો સંકોચ પામવો, ખળભળવું, ક્ષુબ્ધ કરવું, વિચલિત થવું, વિચલિત કરવું, ક્રોધ કરવો, ગુસ્સે થવું, કલુષિત કરવું, વલોવાવું, ડહોળાવું, વલોવવું, મંથન કરવું, હાલવું, કંપવું, હલાવવું.
(૧૧) મર્ (૪ ૫. સે) ૧-મદ કરવો, અહંકાર કરવો, ૨-ઉન્માદ ક૨વો, ઉન્મત્ત થવું, ૩-ગાંડા થવું, ૪-ભૂલ કરવી, ૫-હર્ષ પામવો, ખુશી થવું. ૩+મદ્ ૧-ઉન્માદ કરવો, ઉન્માત્ત થવું, ૨-ગાંડા થવું. પ્ર+મદ્ ૧પ્રમાદ કરવો, આળસ કરવી, ૨-ભૂલ કરવી, ૩-ખુશ થવું (પે).
(૧૨) શ્રમ્ (૪ ૫. સે) ૧-પરિશ્રમ કરવો, મહેનત કરી, ૨તપશ્ચર્યા કરવી, ૩-વ્રત કરવું, ૪-શ્રમ લાગવો, થાકી જવું, પ-ખિન્ન થવું, ખેદ પામવો, ૬-પીડિત થવું, દુ:ખિત થવું. આ+ત્રમ્ ૧-તપસ્યા કરવી, ૨-નિવાસ કરવો, રહેવું. નિ+શ્રમ્ બેસવું. પરિ+ત્રમ્ ૧-મહેનત ક૨વી, ૨-વિસામો લેવો, થાક ઊતારવો. વિ+સ્ત્રમ્ ૧-વિસામો લેવો, થાક ઊતારવો, ૨-આરામ કરવો, ૩-અટકવું, ૪-બંધ થવું (ૐ).
(૧૩) શમ્ (૪ ૫. સે) ૧-શાંત થવું, ક્રોધરહિત થવું, ૨-શાંત રહેવું, ૩-સ્વસ્થ થવું, ૪-મનને સ્વાધીન રાખવું, પ-ઠંડુ થવું, ૬-નષ્ટ થવું, ૭-આસક્ત થવું, ૮-શાંત કરવું, ૯-આશ્વાસન આપવું. ૩૫+શમ્ ૧-શાંત થવું, ૨-શાંત કરવું, ૩-બુઝાવું, ઓલવાઈ જવું. નિ+શમ્ ૧-સાંભળવું, ૨-જોવું, ૩-જાણવું, ૪-રોકવું. પ્ર+શમ્ ૧-શાંત થવું, ૨-બુઝાવું, ઓલવાઈ જવું, ૩-ઠંડુ પડવું, ૪-મૂરઝાવું, કરમાઈ જવું. પ્રતિ+શમ્ ૧-અટકવું, ૨વિરક્ત થવું. સ+શમ્ ઠંડુ પડવું, બુઝાવું, ઓલવાઈ જવું ().
(૧૪) નન્ (૪ આ. સે) ૧-જન્મવું, જન્મ થવો, ૨-ઉત્પન્ન થવું, ૩-જન્માવવું, જન્મ આપવો, ૪-ઉત્પન્ન કરવું (Ì).
(૧૫) યુક્ (૪ આ. અનિટ) યુદ્ધ કરવું, લડાઈ કરવી, બાથુંબાથા કરવી, બાધવું, બાઝવું, ઝઘડો કરવો.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
(૧૬) અનુ+મ્ (૪ આ. અનિ) ૧-ચાહવું, ઇચ્છવું, ૨-પ્રેમ કરવો, ૩-અનુમતિ આપવી, સંમતિ દેવી, ૪-માનવું, સ્વીકારવું, ૫અનુકૂળ ખવું, ૬-અનુસરવું, ૭-તાબે થવું, આધીન થવું, ૮-આજ્ઞા માનવી, ૯-આજ્ઞાનું પાલન કરવું, ૧૦-આગ્રહભરી વિનંતિ કરવી, ૧૧-સલાહ દેવી, ૧૨-કૃપા કરવી, ૧૩-શોક કરવો.
૩૯૪
(૧૭) સિધ્ (૪ ૫. અનિટ) ૧-નીપજવું, ઉત્પન્ન થવું, ૨-યોગ વગેરેની સિદ્ધિવાળું થવું, ૩-સિદ્ધ થવું, કર્મથી મુક્ત થવું, મુક્તિ પામવી, ૪-શુદ્ધ થવું, નિર્દોષ થવું, પ-પૂર્ણ થવું, ૬-પાકવું. ત્+સિધ્ ઊંચું થવું. નિ+સિધ્ ૧-નિષેધ કરવો, મનાઈ કરવી, ૨-રોકવું, અટકાવવું. પ્ર+સિધ્ ૧-પ્રસિદ્ધ થવું, ૨-પ્રગટ હોવું, ૩-યશસ્વી થવું. પરિ+સિધ્‚ પ્રતિ-સિધ્, નિષેધ કરવો, પ્રતિષેધ કરવો (વિ‰) (ૐ).
(૧૮) મ્ (૪ ૫. સે) ૧-સમૃદ્ધ થવું, પૈસાદાર થવું, ૨-વધવું, ૩-વધારવું, ૪-વૃદ્ધ થવું, પ-રીઝવું, ખુશ થવું, ૬-ખુશ કરવું, ૭-પૂર્ણ કરવું. વિ+ૠ સમૃદ્ધિનો નાશ કરવો. સૠણ્ અતિશય સમૃદ્ધ થવું આબાદ થવું ().
(૧૯) ૬૯ (૪ ૫. વે) ૧-દ્રોહ કરવો, બીજાનું અનિષ્ટ ચિંતવવું, ૨-દગો દેવો, દગલબાજ થવું, ૩-વિશ્વાસઘાત કરવો, ૪-દ્વેષ કરવો, ૫ઈજા કરવાને ચિંતવવું, ૬-હણવાને ઇચ્છવું.
(૨૦) શુલ્ (૪ ૫. અનિટ્ સુકાવું, સુકાઈ જવું.
(૨૧) તૃપ્ (૪ ૫. વેટ) ૧-તૃપ્ત થવું, ધરાવું, ૨-તૃપ્ત કરવું, ૩ખુશી થવું, પ્રસન્ન થવું, ૪-ખુશી કરવું.
(૨૨) મન્ (૪ આ. અનિ) ૧-જાણવું, સમજવું, ૨-માનવું, માન્ય કરવું, કબૂલ કરવું, ચિંતન કરવું, વિચારવું, અનુ+મન્ અનુમતિ આપવી, સંમત થવું, માન્ય કરવું, કબૂલ કરવું. અપ+મન્ અપમાન કરવું. અમિ+મન્ ૧-અભિમાન કરવું, ૨-સંમત થવું, અનુમતિ આપવી, ૩
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણનો ધાતુકોશ
૩૯૫ ચાહવું, ઇચ્છવું. સવ+મનું અપમાન કરવું. પરિ+મન માન આપવું, સત્કાર કરવો. સમૂ+મનું સંમત થવું, અનુમતિ આપવી.
(૨૩) ભમ્ (૪ પ. વે) ક્ષમા કરવી, માફ કરવું, સહેવું, સહન કરવું, ખમવું, સમર્થ હોવું, રોકવું.
(૨૪) ર્ (૪ . સે) ૧-રોષ કરવો, ક્રોધ કરવો, ર-રીસાવું, ૩-મારી નાખવું, ૪-ઈજા કરવી, પ-દુઃખ દેવું, ૬-મારી નાખવાનો પ્રયાસ કરવો.
(૨૫) તુમ્ (૪ ૫. સે) ૧-વ્યાકુળ થવું, ર-ગભરાઈ જવું, ૨વ્યાકુળ કરવું, ૩-બેશુદ્ધ થવું, ૪-અદશ્ય થવું, ગુમ થવું, પ-અદશ્ય કરવું, ૬-નષ્ટ થવું, -નષ્ટ કરવું.
' (૨૬) વિમ્ (૪ આ. અનિટ) ૧-હોવું, વિદ્યમાન હોવું, હયાત હોવું, ર-જીવિત હોવું. નિવત્ ૧-વિરક્ત થવું, વૈરાગ્ય આવવો, ૨ખિન્ન થવું, ૩-કંટાળવું, ૪-દુઃખી હોવું.
(૨૭) સીપુ (૪ આ. સેટ) ૧-દીપવું, શોભવું, ૨-પ્રકાશવું, ચળકવું, ૩-તેજસ્વી હોવું, ૪-ઉત્તેજિત થવું, પ-સળગવું, ૬-સળગાવવું (D).
(૨૮) યુગ (૪ આ. અનિટ) ૧-ચિત્તને સ્થિર કરવું, મનોવૃતિ રોકવી, ૨-સમાધિ કરવી, ધ્યાન ધરવું, ૩-મનમાં સમાધાન કરવું.
(૨૯) કમ્ (૪ ૫. સેટુ) ૧-ફેકવું, ર-વિખેરવું. મધ+મમ્ ૧આરોપણ કરવું, બીજાના ગુણધર્મ બીજાને લગાડવા, ૨-બીજાને બીજા સ્વરૂપે જાણવું, માનવું. અનુમન્ ૧-નીચે બેસવું, ૨-પાછળ ફેકવું. અપ+મમ્ ૧-છોડી દેવું, ૨-દૂર કરવું. મ+મમ્ ૧-અભ્યાસ કરવો, શીખવું, ૨-મનન કરવું, વિચારવું. ૩~+૧-હાંસી કરવી, મશ્કરી કરવી. ૩૫+ગત્ ૧-ઊપાસના કરવી, ધ્યાન ધરવું, ૨-સેવા કરવી, ૩મનન કરવું, ૪-સમીપમાં સ્થાપવું. ઉપનિ+બોલવાની શરૂઆત કરવી.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
નિ+અસ્ ૧-સ્થાપના કરવી, રાખવું, ૨-અર્પણ કરવું, આપવું. નિ+અસ્ કાઢી મુકવું, દૂર કરવું, રદ કરવું, કાઢી નાખવું, વિખેરવું, ખંડન કરવું, નાશ કરવો, ફેંકી દેવું. પા+અસ્ ૧-હરાવવું, ૨-ખંડન કરવું, ૩-દૂર કરવું. પરિ+ગમ્ ૧-પલટાવું, બદલાવું, વિપરીત હોવું, ૨-પલટાવવું, બદલાવવું, વિપરીત કરવું, ૩-૫ડી જવું, ૪-મારીને પાડી દેવું, ૫-ફેકવું, ૬-ખંડન કરવું, ૭-પ્રવૃત્તિ કરવી, પ્રવર્તવું. પર્યું+મસ્ ભિન્નપણે જણાવવું. પર્યુવ+સ્ ૧-ઉપાસના કરવી, ધ્યાન ધરવું, ૨-સેવા કરવી, ૩-ચારે તરફથી ઘેરી લેવું. પ્ર+સ્ ૧-ખંડન કરવું, ૨-સ્વીકાર ન કરવો, ન માનવું, ૩-નાખવું, ૪-ફેકવું, પ-વિખેરવું. વિ+સ્ ૧-વિભાગ કરવો, ૨-વહેંચવું, ૩-વિશેષરૂપે જાણ કરવા માટે દાખલ કરવું. વિનિ+ગસ્ અર્પણ કરવું, આપવું, વિર+અસ્ વિપરીત સ્વરૂપે જાણવું, ભ્રાંતિ થવી. વ્યતિ+ઞત્ ૧-ઊલટું કરવું, વિપરીત કરવું, ૨-ખંડન કરવું. વ્યા+ગમ્ ૧ફેલાવવું, વિસ્તૃત કરવું, ૨-ક્રમસર રાખવું. વ્યુત્ક્રમ્ ૧-નિવારણ કરવું, ૨-ખંડન કરવું. સ+અસ્ ૧-સંક્ષેપ કરવો, ટૂંકાવવું, ૨-એકઠું થવું, ૩એકઠું કરવું. સંનિ+અસ્ ૧-દીક્ષાગ્રહણ કરવી, સંન્યાસ લેવો, ૨-સંસારથી વિરક્ત થવું, સાંસારિક વ્યવહારનો ત્યાગ કરવો (ૐ).
(૩૦) (૪ આ. અનિ) જવું, અભિપ્ર+રૂં સંબંધ કરવો, ૩+ર્ફે ૧-ઉદય થવો, ઊગવું, ૨-ઉન્નતિ થવી. ૩૫+રૂં પ્રાપ્ત થયું. પ્રતિરૂં ૧પ્રતીતિ કરવી, ખાત્રી કરવી, ૨-વિશ્વાસ કરવો.
(૩૧) ૧ (૪ સે) ૧-જવું, ૨-સરકવું, ખસવું, ૩-ઇચ્છવું, ૪શોધવું, ખોજવું, પ-તપાસવું, ૬-પ્રકાશિત કરવું. અનુ+પ્ ૧-શોધવું, ૨ચાહવું, ઇચ્છવું, ૩-પ્રાર્થના કરવી. આ+વ્ ૧-શોધવું, ૨-તપાસવું, ૩લેવું, સ્વીકારવું, ૪-કરવું. પરિણ્ ૧-શોધવું, ૨-આદરપૂર્વક યોજના કરવી. પ્ર+ફલ્ મોકલવું. પ્રતિવ્ ૧-ગ્રહણ કરવું, લેવું, ૨-પરિગ્રહ કરવો.
(૩૨) વત્તમ્ (૪ ૫. સે) ૧-શ્રમિત થવું, ૨-ગ્લાનિ પામવી, ખિન્ન થવું, ૩-નરમ થવું, ૪-કરમાવું ().
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણનો ધાતુકોશ
૩૯૭ (૩૩) છો (૪ પ. અનિટુ) ૧-છેદવું, કાપવું, ર-ટુકડા કરવા, કકડા કરવા, ૩-તોડવું, ૪-છોલવું, ૫-ખંડિત કરવું, ૬-વિચ્છેદ કરવો, નાશ કરવો.
(૩૪) (૪ ૫. સેટ) ૧-જીર્ણ થવું, ઘસાઈ જવું, ર-વૃદ્ધ થવું, ઘરડા થવું, ૩-જૂનું થવું. નિ+ ૧-ક્ષણ કરવું, હૃાસ કરવો, ૨-ક્ષીણ થવું, હ્રાસ થવો, ૩-નષ્ટ કરવું, ૪-નાશ થવો, પ-નિર્જરા કરવી, કર્મના પુદ્ગલોને આત્માથી અલગ કરવા.
(૩૫) તમ્ (૪ ૫. સે) ૧-ખિન થવું, ખેદ કરવો, ૨-ઉદ્વિગ્ન થવું, ઉદ્વેગ પામવો, ૩-દુઃખી હોવું, ૪-શારીરિક પીડા ભોગવવી, પઇચ્છવું, ચાહવું (w). . (૩૬) ત્રમ્ (૪ ૫. સે) ૧-ત્રાસ પામવો, ઉદ્વેગ થવો, ૨-ધ્રાસકો પડવો, ફાળ પડવી, ૩-બીવું, ભયભીત થવું, ૪-ધ્રુજવું, થરથરવું, પ-પીડા પામવી, દુઃખી થવું, ૬-જલ્દી ચાલવું, દોડવું ().
(૩૭) રમ્ (૪ ૫. સેટ) ૧-દમન કરવું, કાબૂમાં રાખવું, ૨દબાવવું, ૩-જીતવું, સ્વાધીન કરવું, ૪-પલોટવું, તાલીમ આપવી, કેળવવું,
પ-શાંત કરવું, ૬-શિક્ષા કરવી, ૭-દુઃખ દેવું, ૮-શાંત થવું, ૯-તાબે થવું, - ૧૦-સુલેહ કરવી, સંધિ કરવી, મેળ કરવો (ક).
(૩૮) વિવું (૪ ૫. સેટ) ૧-રમવું, ખેલવું, ક્રીડા કરવી, ૨-જુગાર ખેલવો, જૂગટુ રમવું, ૩-હોડ બકવી, શરત મારવી, ૪-ખુશ થવું, ૫-ખુશ કરવું, ૬-ઈચ્છવું, ચાહવું, ૭-પ્રેમ કરવો, ૮-પ્રશંસા કરવી, ૯-અહંકાર કરવો, ૧૦-ગર્વાદિ મનોવિકારથી ગાંડુ થવું, ૧૧-શોભવું, ૧૨-તેજસ્વી હોવું, ૧૩-ચળકવું, ચમકવું, ૧૪-જીતવાની ઇચ્છા કરવી, ૧૫-ચડિયાતું થવાને ઉત્તેજિત થવું, ૧૬-આજ્ઞા કરવી, હુકમ કરવો, ૧૭-લેવડ-દેવડ કરવી, ૧૮-ખરીદ વેચાણ કરવું, ૧૯-સૂઈ જવું, ઉંઘવું, ૨૦-જવું (૪).
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૮
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ (૩૯) (૪ આ. સે) ૧-દૂભાવું, ખેદ પામવો, ૨-દુઃખી હોવું, ૩-દુ:ખ દેવું (મો).
(૪૦) રો (૪ ૫. અનિટ) ૧-છેદવું, કાપવું, ર-વાઢવું.
(૪૧) પદ્ય (૪ આ. અનિટુ) ૧-જવું, ર-ખસવું, ૩-જાણવું, ૪વિચારવું, પ-મનન કરવું. અષ્ણુપ+૫૬ આસક્ત થવું, આસક્તિ કરવી, મનુ+પદ્ અનુસરવું. મ+પદ્ ૧-જોવું, જાણવું, સમજવું, ૩-શાંત પાડવું, બા+પદ્ ૧-બનવું, થવું, ૨-ઉત્પન્ન કરવું, ૩-પ્રાપ્ત થવું, મળવું, ૪-પ્રાપ્ત કરવું, પ-આવવું, ૬-ગુણાકાર કરવો, ૭-દુઃખી હોવું, ૮-આપત્તિ આવવી, આફત આવવી. ૩+૫ત્ ઉત્પન્ન થવું. ૩૫+પદ્ ૧-યુક્તિયુક્ત હોવું, સંગત હોવું, ર-યોગ્ય હોવું, ૩-ઉત્પન્ન થવું, ૪-પ્રાપ્ત થવું, મળવું, પસમીપ રહેવું, પાસે રહેવું. ૩પસમૂ+પદ્ ૧-દેવેને ઊપહાર આપવો, બલિદાન કરવું, ૨-સ્વીકાર કરવો, ૩-પ્રાપ્ત કરવું, ૪-સમીપ જવું, પાસે જવું. નિરૂપ સૂવું, સૂઈ જવું. નિ+પદ્ ૧-ઉત્પન્ન થવું, નીપજવું, ૨-સિદ્ધ થવું.
+પદ્ ૧-રૂપાંતર થવું, સ્વરૂપ બદલવું, ૨-સેવા કરવી, સેવવું, ૩દુઃખી હોવું. પ્ર+પદ્ ૧-કબૂલ કરવું, માનવું, ૨-ગ્રહણ કરવું, લેવું, ૩શરણે આવવું, ૪-પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું, પ-ઉત્પન્ન કરવું, ૬-પ્રારંભ કરવો. પ્રતિ+પદ્ ૧-પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું, ર-અનુમતિ આપવી, ૩સ્વીકારવું, ગ્રહણ કરવું, ૪-આચરવું, કરવું, પ-જાણવું, સમજવું. પ્રત્યુત્પજલદી ઉત્પન્ન થવું, તાત્કાલિક થવું. પ્રવિપદ્ સ્થાપવું, સ્થાપના કરવી, વિ+પદ્ ૧-વિપત્તિગ્રસ્ત હોવું, આફત આવવી, ૨-મરવું, મરણ પામવું. વિપ્રતિ+પદ્ ૧-સંશય પામવો, શંકિત થવું, ૨-વિરોધ કરવો, વિરૂદ્ધ થવું.
વ્યા+પદ્ ૧-મરવું, મરણ પામવું, ૨-મારી નાખવું, ૩-દુઃખ દેવું. વ્ય-પદ્ ૧-શબ્દના અવયવો અને તેનો અર્થ જાણવો, ૨-મૂળ તત્ત્વનું મનન કરવું. સ+પદ્ ૧-બનવું, થવું, સિદ્ધ થવું, ૨-કરવું, બનાવવું, ૩-સાંપડવું, પ્રાપ્ત થવું, મળવું, ૪-વધવું, વૃદ્ધિગત થવું, ૫-મનન કરવું, શોધન કરવું. સમા+પદ્ ૧-આવી પહોંચવું, હાજર થવું, ર-દાખલ થવું પ્રવેશ કરવો, ૩-સંપૂર્ણ હોવું, ૪-સંપૂર્ણ કરવું, સમાપ્ત કરવું.
આવી
કરવું, સમાપ્ત
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણનો ધાતુકોશ
૩૯૯
(૪૨) મ્ (૪ ૫. સે) ૧-ચક્રાકાર ઘૂમવું, ભમવું, ફરવું, ૨ભટકવું, રખડવું, ૩-૫ર્યટન કરવું, ભ્રમણ કરવું, ૪-ભ્રમણા થવી, ભ્રાંતિ થવી, પ-ભૂલ કરવી. વિ+થ્રમ્ ૧-વિલાસ કરવો, ૨-ક્રીડા કરવી, રમવું. સ+બ્રમ્ ૧-ભયભીત થવું, ગભરાવું, ૨-ભ્રાંતિ થવી, ૩-સન્માન કરવું, સત્કાર કરવો, ૪-અતિશય ભ્રમણ કરવું ().
(૪૩) શ્રંર્ (૪ ૫. સેટ્) ૧-નીચે પડવું, ૨-પડી જવું, ૩-સ્ખલિત થવું, ૪-ચૂકવું, ભૂલ કરવી, પ-ભ્રષ્ટ થવું, પતિત થવું, ૬-પલાયન કરવું, નાસી જવું, ૭-રહિત હોવું, વિના હોવું, સિવાય હોવું, ૮-તૂટવું, ૯-ફૂટવું, ૧૦-ખંડિત થવું, ૧૧-ભાંગી જવું, ૧૨-નષ્ટ થવું, ૧૩-નષ્ટ કરવું (ૐ).
(૪૪) યસ્ (૪ ૫. સેટ્) ૧-પ્રયાસ કરવો, કોશિશ કરવી, ૨મહેનત કરવી, પરિશ્રમ કરવો. આ+ચત્ મહેનત કરવી, પરિશ્રમ કરવો. નિર્+યમ્ ૧-ખોવું, ખોઈ નાખવું, ગુમાવવું, ૨-ઝરવું, ટપકવું, ૩-ઊકળવું (35).
(૪૫) ૨૬ (૪ ઉ. અનિ) ૧-રંગવું, રંગયુક્ત કરવું, ૨-રંગયુક્ત થવું, ૩-અનુરાગી થવું, પ્રેમી થવું, ૪-મોહિત થવું, પ-આસક્ત થવું. અનુ+રણ્ સંતુષ્ટ થવું, ખુશી થવું, ૨-અનુરાગી થવું, ૩-આસક્ત થવું. પ+રસ્ ૧-નારાજ થવું, નાખુશ થવું, ૨-તિરસ્કાર કરવો. વિ+જ્જુ ૧વિરક્ત થવું, વૈરાગી થવું, ૨-નારાજ થવું, નાખુશ થવું. ૩-તિરસ્કાર કરવો, ૪-રંગરહિત કરવું, પ-રંગ રહિત થવું.
(૪૬) શ્તી (૪ આ. અનિટ) ૧-સંયુક્ત થવું, ૨-જોડાવું, ૨ચોંટવું, ૩-વળગવું, ૪-આલિંગન કરવું, ૫-સંયુક્ત કરવું, જોડવું, ૬મેળાપ કરવો, મળવું, ૭-લીન થવું, એકાગ્ર થવું, એકતાન થવું, ૮આસક્ત થવું, ૯-અદૃશ્ય થવું, ૧૦-સંતાઈ જવું, ૧૧-લય થવો, વિનાશ થવો, ૧૨-પીગળવું, ઓગળવું. અમિ+ત્તી ૧-ઢાંકવું, ૨-ઢંકાઈ જવું, આચ્છાદિત થવું. અવ+સ્તી ૧-આવવું, ૨-પાછળ આવવું, ૩-નીચે આવવું.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧ મા+તી ૧-અદશ્ય થવું, ૨-સંતાઈ જવું, ૩-ઢંકાઈ જવું, આચ્છાદિત થવું, ૪-ઢાંકવું, પ-સંયુક્ત થવું, જોડાવું, ૬-સંયુક્ત કરવું, ૭-વિસ્મિત થવું, ૮વિસ્મિત કરવું, ૯-આલિંગન કરવું, ૧૦-આસક્ત થવું, ૧૧-લીન થવું, એકાગ્ર થવું, એકતાન થવું, ૧૨-આવવું, ૧૩-પ્રવેશ કરવો, ૧૪-ચોપડવું, ૧૫-નિવાસ કરવો, રહેવું. ૩૫+ની ૧-નિવાસ કરવો, રહેવું, ૨-આશ્રય લેવો. નિતી ૧-સૂઈ જવું, ૨-સંતાવું, ૩-અદશ્ય થવું, ૪-નષ્ટ થવું, પમૃત્યુ થવું, ૬-દૂર થવું, ૭-દૂર કરવું, ૮-આલિંગન કરવું, -નીચે ઊતરવું, ૧૦-નિવાસ કરવો, રહેવું. પરિ+ની ૧-તન્મય થવું, એકતાન થવું, ૨અદશ્ય થવું. પ્ર+રની ૧-પ્રલય થવો, વિનાશ થવો, ૨-અદશ્ય થવું, ૩લીન થવું, એકાગ્ર થવું, ૪-આસક્ત થવું. વિ+ની ૧-વિલય થવો, વિનાશ થવો, ર-ઓગળવું, પીગળવું, ૩-અદશ્ય થવું, ૪-છુટુ પડવું, પ-નિવૃત્ત થવું, અટકવું, ૬-વળગી રહેવું, ૭-આશ્રય લેવો. સમ+તી ૧-વળગી રહેવું, ર-ઓગળવું, પીગળવું, ૩-સૂઈ જવું, ૪-અદશ્ય થવું, પ-સંતાવું, ૬-વિનાશ થવો. સમા+તી ૧-સંયુક્ત થવું, જોડાવું, ર-લીન થવું, એકતાન થવું, ૩-આશ્રય કરવો (મો).
(૪૭) વિદ્ (૪ આ. અનિટ) ૧-હોવું, વિદ્યમાન હોવું, હયાત હોવું, ર-જીવિત હોવું. નિ+વિત્ ૧-વિરક્ત થવું, વૈરાગ્ય આવવો, ૨ખિન્ન થવું, ૩-કંટાળવું, ૪-દુઃખી હોવું.
(૪૮) વ્યધુ (૪ ૫. અનિ) ૧-વીંધવું, ૨-ભોંકવું, ૩-છેદવું, ભેદવું, ૪-જખમી કરવું, ઘાયલ કરવું, પ-પ્રહાર કરવો, માર મારવો, ૬પીડવું, દુઃખ દેવું. વ્યધુ ૧-ઊંચે ફેંકવું, ર-ઊંચે જવું, ૩-ઊડવું.
(૪૯) fશ્નન્ (૪ . અનિટ) ૧-આલિંગન કરવું, ર-ભેટવું, - વળગી રહેવું, ૩-ચોંટી જવું, ૪-સંપ કરવો, પ-સંયુક્ત કરવું, જોડવું. વિ+રિત્નમ્ ૧-છુટું થવું, જુદુ થવું, ૨-શિથિલ થવું, ઢીલું થવું, ૩-ફાટવું, ફાટી જવું, ૪-વિયોગ થવો, વિરહવાળું થવું.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોથા ગણનો ધાતુકોશ
૪૦૧
(૫૦) શો (૪ ૫. અનિ) ૧-છોલવું, ૨-છાલ, ઊતારવી, ૩-ધાર કાઢવી, ધારવાળું કરવું, ૪-અણીદાર કરવું, ૫-જખમી કરવું, ૬-શબ્દો વડે વીંધવું, માર્મિક વચન કહેવા, ૭-પાતળું કરવું.
(૫૧) છિન્ (૪ ૫. સે) ૧-થૂંકવું, મુખમાંથી થૂંક બહાર કાઢવું, ૨-મુખમાંથી લાળ કાઢવી, ૩-ઊલટી કરવી, ૪-કાઢી મૂકવું, બહિષ્કૃત કરવું, ફેંકવું. ૫-વારવું, મનાઈ કરવી, ૭-રોકવું, અટકાવવું, ૮-તિરસ્કારવું (35).
(૫૨) (સિન્) (૪ ૫. સે) ૧-સીવવું, ૨-વણવું, સાળ વડે વસ્ત્ર બનાવવું, ૩-વાવવું, રોપવું (ષિવ્) (ૐ).
(૫૩) (સૂ) (૪ ૫. સે) ૧-જણવું, જન્મ આપવો, પ્રસવ કરવો, ૨-ઉત્પન્ન કરવું (પૂ) (ઓ).
(૫૪) (સૌ) (૪ ૫. અનિટ્) ૧-નાશ કરવો, ૨-નાશ થવો, ૩પૂર્ણ કરવું, અંત આણવો, ૪-પૂર્ણ થવું. અધ્યવ+સો ૧-ચિંતન કરવું, વિચાર કરવો, ૨-નિર્ણય કરવો, ૩-ઉત્સાહિત થવું, ઉત્સાહ ધરવો. અન્નવ+સો જાણવું. અવ+સો ૧-અવસાન થવું, મૃત્યુ થવું, ૨-વિનાશ થવો, ૩-પૂર્ણ થવું, સમાપ્ત થવું, ૪-નિશ્ચય કરવો. વ્યવ+સો ૧-વ્યવસાય ક૨વો, ધંધો-રોજગાર કરવો, ૨-ઉદ્યમ કરવો, કોશિષ કરવી, ૩-નિર્ણય કરવો (પો).
(૫૫) સ્નિ ્ (૪ ૫. વેટ) સ્નેહ કરવો, પ્રેમાળ થવું, પ્રેમ કરવો (fIC).
(૫૬) દસ્ (૪ ૫. વેટ) ૧-ખુશી થવું, આનંદ પામવો, ૨-ગર્વ ધરવો, અભિમાન કરવું, ૩-મોહિત થવું.
(૫૭) ટુલ્ (૪ પે. અનિ) ૧-દૂષિત હોવું, દોષવાળું હોવું, ૨દૂષિત કરવું, ૩-દોષ દેવો, કલંક આપવું, ૪-અશુદ્ધ હોવું, અપવિત્ર હોવું, પ-દુષ્ટ આચરણ કરવું, ૬-વિકૃત થવું, વિકાર પામવો, બગડવું.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧ (૫૮) ન€ (૪ ઉ. અનિ) ૧-બાંધવું, ૨-સજ્જ થવું, તૈયાર થવું. પિ+ન, પિ+નદ્ ૧-ઢાંકવું, ૨-બાંધવું, ૩-ધારણ કરવું, ૪-બખ્તર વગેરે પહેરવું, પ-પહેરાવવું, ૬-શસ્ત્રાદિથી સજ્જ થવું. સમ+નદ્ ૧-સારી રીતે બાંધવું, પકડવું, ૨-બખ્તર વગેરે પહેરવું, ૩-શસ્ત્રાદિથી સજ્જ થવું, ૪તૈયાર થવું, તત્પર થવું, કમર કસવી, પ-તૈયાર કરવું, ૬-હથિયારબંધ કરવું. (ગ)
(૫૯) ૬ (૪ . અનિટ) ૧-સિદ્ધ કરવું, સફળ કરવું, ર-પૂર્ણ કરવું, ૩-રાંધવું, પકાવવું, ૪-વિચારવું, પ-ઈજા કરવી, જખમી કરવું, ૬-' વધવું, વૃદ્ધિગત થવું, ૭-બચત થવી, બાકી હોવું.
(૬૦) પૂર (૪ આ. સેટ) ૧-તૃપ્ત થવું, ધરાઈ જવું, ર-તૃપ્ત કરવું, ૩-ખુશી થવું, ૪-ખુશી કરવું, પ-પૂરવું, ભરવું, ૬-પૂર્ણ કરવું, ૭-પૂર્ણ થવું, ૮-વ્યાપ્ત કરવું. (૨)
શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા સ્ટેશન રોડ, મહેસાણા (ઉ.ગુ.) ૩૮૪૦૦૧. ફોન : ૨૫૧૩૨૭ . ૧૦૫ વર્ષથી ચાલતી શ્રેષ્ઠ પાઠશાળા.
૧૦૫ વર્ષ સુધી નિયમબદ્ધતામાં કોઈ ફેરફાર નહિ.' . ૧૫૩ પુણ્યાત્માઓએ સ્વીકારેલ સંયમમાર્ગ. . ભારતભરની પાઠશાળાઓને ધાર્મિક પંડિત અધ્યાપકોની અણમોલ
ભેટ આપનારી સંસ્થા. વિના ખર્ચે રહેઠાણ ભોજનની ઉત્તમ વ્યવસ્થા. . વિદ્યાર્થીઓને પ્રોત્સાહન ઈનામ દ્વારા પ્રોત્સાહિત કરતી સંસ્થા. ઉચ્ચતમ અભ્યાસ કરનારને આશરે ૨૦,૦૦૦ રૂપિયા જેટલું ઈનામ. આપના બાળકને આ સંસ્થામાં મોકલી જીવનનો અમુલ્ય લ્હાવો લો. જ્ઞાનરૂપી અમૃતપાન કરાવનાર માતૃસંસ્થાની ઉપકાર સ્મૃતિ.
- દિનેશ કાંતિલાલ મહેતા.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
F, હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી)
ભાગ-૧
દિવ્ય આશીર્વાદદાતા: 'પરમ પૂજ્ય તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયરામસૂરીશ્વરજી મ.સા. (ડહેલાવાળા)
: આશીર્વાદદાતા: પરમ પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ છે - શ્રી વિજયઅભયદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા.
| (ડહેલાવાળા)
- છઠ્ઠો ગણ
ધાતુસાધિત શબ્દ
કરર૫
hểialles
:::
ચત્તરૂપ
સાર્થધાતુકોશ
કલ
ઈચ્છાદર્શક રૂપ
સંગ્રાહકઃ હાર્દિક દિનેશભાઈ મહેતા
સંપાદકઃ શ્રી દિનેશચંદ્ર કાંતિલાલ મહેતા (ધાર્મિક અધ્યાપક) ૩, શાંતિ એપાર્ટમેન્ટ, કીર્તિ સોસાયટી, સાબરમતી, અમદાવાદ-૫.
ફોનઃ ૦૭૯-૨૭૫૦૫૨૯૧, (મો): ૯૮૭૯૦૫૫૬૬૦ પ્રકાશકઃ શ્રી રામસૂરીશ્વરજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા - અમદાવાદ.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
હુ છઠ્ઠા ગણની અનુક્રમણિકા કે
પેજ નં. ધાતુ પેજ નં. ધાતુ પિજ ન. ધાતુ | ૪૦૫. મિત્ - પ.પ. ૪૨૫. તુન્ - આ.પ. ૪૪૫. વિદ્ - આપ. ૪૦૬. તિલ્ - પ.પ. ૪૨૬. વિદ્ - પ.પ. ૪૪૬. વિછું – પ.પ. ૪૦૭. સૃન - પ.પ.-૪૨૭. - પ.પ. ૪૪૭. વિન્ - આ.પ. ૪૦૮. કુટું - પ.પ. ૪૨૮A - આ.પ. ૪૪૮. બ્રમ્ - પ.પ. ૪૦૯. મુન્ - પ.પ. ૪૨૯. ધૂન - પ.પ. ૪૪૯. ટૂ - પ.પ. ૪૧૦. કૃશ - પ.પ. ૪૩૦. 7 - પ.પ. ૪૫૦. લિમ્ - પ.પ. ૪૧૧. રૂ - પ.પ. ૪૩૧. પિશ - પ.પ. ૪૫૧. લિમ્ - આ.૫. ૪૧૨. મુન્ - પ.પ. ૪૩૨. 5 - આ.પ.શ્વર. સ્વસ્ - આ.૫. ૪૧૩. મુન્ - આ.
પ૪૩૩. મન્ - પ.પ. ૫૩. વિમ્ - પપ. ૪૧૪. સિન્ - પ.પ. ૪૩૪. પ્રÆ - પ.પ. ૪પ૪-૪૫૮. વિકલ્પ રૂપો ૪૧૫. સિદ્ - આ.પ. ૪૩૫. ધક્ - આ.પ.૪૫૯. ધાતુસાધિત શબ્દ ૪૧૬. દિક્ - પ.પ. ૪૩૬, 5 - પ.પ. ૪૬૦-૪૬૩. કર્મણિરૂપ ૪૧૭. વિમ્ - આ.પ. ૪૩૭. મૃણ - પ.પ. ૪૬૪-૪૬૭. કૃદન્ત ૪૧૮. પ્રણ્ - પ.પ. ૪૩૮. રિ - પ.પ. ૪૬૮-૪૭૧. ઈચ્છાદર્શક ૪૧૯. તું - પ.પ. ૪૩૯. નક્ - આ.પ. ૪૭ર-૪૭૭. પ્રેરક, ૪૨૦. $ - .પ. ૪૪૦. લિમ્ - પ.પ. ૪૭૬-૪૭૭. યલબત્ત -૪૨૧.૩ણ્ - પ.પ. ૪૪૧. લિમ્ - આ.પ. ૪૭૮-૪૮૧. યન્ત ૪૨૨. ૬ - પ.પ. ૪૪૨. - પ.પ. ૪૮૨-૪૯૦. ધાતુકોશ ૪૨૩. ૬ - આ.પ. ૪૪૩. સુ - આ.૫. ૪૨૪. તુન્ - પ.પ. ૪૪૪. વિદ્ - પ.પ.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
४०५
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
मिल् - ५.५. भणयु, भेटj (सेट) वर्तमान
શ્વસ્તની मिलामि मिलावः मिलामः मेलितास्मि मेलितास्वः मेलितास्मः मिलसि मिलथः मिलथ | मेलितासि मेलितास्थ: मेलितास्थ मिलति मिलतः मिलन्ति | मेलिता मेलितारौ मेलितारः स्तनी
ભવિષ્યન્તી अमिलम् अमिलाव अमिलाम | मेलिष्यामि मेलिष्याव: मेलिष्यामः अमिलः अमिलतम् अमिलत | मेलिष्यसि मेलिष्यथ: मेलिष्यथ अमिलत् अमिलताम् अमिलन् | मेलिष्यति मेलिष्यतः मेलिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ मिलेयम् मिलेव मिलेम | अमेलिष्यम् अमेलिष्याव अमेलिष्याम मिले: मिलेतम् मिलेत अमेलिष्यः अमेलिष्यतम् अमेलिष्यत मिलेत् मिलेताम् मिलेयुः | अमेलिष्यत् अमेलिष्यताम् अमेलिष्यन् . मार्थ
આશીર્વાદાર્થ मिलानि मिलाव मिलाम | मिल्यासम् मिल्यास्व मिल्यास्म मिल मिलतम् मिलत | मिल्याः मिल्यास्तम् मिल्यास्त मिलतु मिलताम् मिलन्तु | मिल्यात् मिल्यास्ताम् मिल्यासुः
मातनी (१ को १२) मिमेल मिमिलिव मिमिलिम | अमेलिषम् अमेलिष्व अमेलिष्म मिमेलिथ मिमिलथुः मिमिल अमेली: अमेलिष्टम् अमेलिष्ट मिमेल मिमिलतुः मिमिलुः अमेलीत् अमेलिष्टाम् अमेलिषुः
I .1,
પરીક્ષા
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
४०६
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ लिख् - ५.५. Aug (सेट) વર્તમાના
' वस्तनी लिखामि लिखावः लिखामः लेखितास्मि लेखितास्व: लेखितास्मः लिखसि लिखथः लिखथ । | लेखितासि लेखितास्थः लेख़ितास्थ लिखति लिखतः लिखन्ति |लेखिता लेखितारौ लेखितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अलिखम् अलिखाव अलिखाम | लेखिष्यामि लेखिष्याव: लेखिष्यामः . अलिखः अलिखतम् अलिखत लेखिष्यसि लेखिष्यथ: लेखिष्यथ अलिखत् अलिखताम् अलिखन् लेखिष्यति लेखिष्यतः लेखिष्यन्ति
यात्तिपत्यर्थ लिखेयम् लिखेव लिखेम अलेखिष्यम् अलेखिष्याव अलेखिष्याम लिखेः लिखेतम् लिखेत | अलेखिष्यः अलेखिष्यतम् अलेखिष्यत लिखेत् लिखेताम् लिखेयुः । | अलेखिष्यत् अलेखिष्यताम् अलेखिष्यन् આજ્ઞાર્થ
साशीहार्थ लिखानि लिखाव लिखाम | लिख्यासम् लिख्यास्व लिख्यास्म लिख लिखतम् लिखत | लिख्याः लिख्यास्तम् लिख्यास्त लिखतु लिखताम् लिखन्तु | लिख्यात् लिख्यास्ताम् लिख्यासुः
... मयतनी (१ को प्रा२) लिलेख लिलिखिव लिलिखिम | अलेखिषम् अलेखिष्व अलेखिष्म लिलेखिथ लिलिखथुः लिलिख अलेखी: अलेखिष्टम् अलेखिष्ट लिलेख लिलिखतुः लिलिखुः अलेखीत् अलेखिष्टाम् अलेखिषुः
विध्यर्थ
પરોક્ષા
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
A - 4.4. H81 seg, uzrg, zug (uliz)
-
વર્તમાના
શ્વસ્તની
सृजामि
सृजसि
सृजति
सृजाव: सृजाम:
सृजथः सृजथ
सृजतः सृजन्ति
હ્યસ્તની
असृजम् असृजाव असृजाम
असृजः असृजतम् असृजत असृजत् असृजताम् असृजन् વિધ્યર્થ
सृजेयम् सृजेव सृजेम सृजे: सृजेतम् सृजेत सृजेत् सृजेताम् सृजेयुः
આજ્ઞાર્થ
सृजानि
सृज
सृजतु
सृजाव सृजाम
सृजतम् सृजत
सृजाम् सृजन्तु
પરોક્ષા
ससर्ज
ससृजिव ससृजिम
ससर्जिथ/सस्रष्ठ ससृजथुः ससृज
ससर्ज
४०७
स्रष्टास्मि स्रष्टास्वः स्रष्टास्मः
स्रष्टासि
स्रष्टा
स्रक्ष्यामि
स्रक्ष्यसि
स्रक्ष्यति
स्रष्टास्थः स्रष्टास्थ
स्रष्टारौ स्रष्टारः
ભવિષ્યન્તી
स्रक्ष्यावः स्रक्ष्यामः
स्रक्ष्यथः स्रक्ष्यथ
स्रक्ष्यतः स्रक्ष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अस्रक्ष्यम् अस्रक्ष्याव अस्त्रक्ष्याम
अस्रक्ष्यः
अस्रक्ष्यतम् अस्रक्ष्यत
अस्रक्ष्यत् अस्रक्ष्यताम् अस्रक्ष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
सृज्यासम् सृज्यास्व सृज्यास्म सृज्याः
सृज्यास्तम् सृज्यास्त
सृज्यात् सृज्यास्ताम् सृज्यासुः
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अस्राक्ष्म
अस्राक्षम् अस्राक्ष्व अस्राक्षीः अस्राष्टम् अस्राष्ट ससृजतुः ससृजुः अस्राक्षीत् अस्राष्टाम् अस्राक्षुः
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
४०८
વર્તમાના
FEEEEEEEEEE
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ स्फुट - ५.५. 2g, भील (सेट)
' श्वस्तनी स्फुटामि स्फुटावः स्फुटामः स्फुटितास्मि स्फुटितास्वः स्फुटितास्मः स्फुटसि स्फुटथः स्फुटथ | स्फुटितासि स्फुटितास्थः स्फुटितास्थ स्फुटति स्फुटतः स्फुटन्ति स्फुटिता स्फुटितारौ स्फुटितारः | હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अस्फुटम् अस्फुटाव अस्फुटाम | स्फुटिष्यामि स्फुटिष्यावः स्फुटिष्यामः . अस्फुटः अस्फुटतम् अस्फुटत । | स्फुटिष्यसि स्फुटिष्यथः स्फुटिष्यथ अस्फुटत् अस्फुटताम् अस्फुटन् | स्फुटिष्यति स्फुटिष्यतः स्फुटिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ स्फुटेयम् स्फुटेव स्फुटेम अस्फुटिष्यम् अस्फुटिष्याव अस्फुटिष्याम स्फुटेः स्फुटेतम् स्फुटेत अस्फुटिष्यः अस्फुटिष्यतम् अस्फुटिष्यत स्फुटेत् स्फुटेताम् स्फुटेयुः | अस्फुटिष्यत् अस्फुटिष्यताम् अस्फुटिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ स्फुटानि स्फुटाव स्फुटाम स्फुट्यासम् स्फुट्यास्व स्फुट्यास्म स्फुट स्फुटतम् स्फुटत | स्फुट्याः स्फुट्यास्तम् स्फुट्यास्त स्फुटतु स्फुटताम् स्फुटन्तु स्फुट्यात् स्फुट्यास्ताम् स्फुट्यासुः પરોક્ષા
... मयतनी (१ को (२) पुस्फुट/पुस्फोट पुस्फुटिव पुस्फुटिम | अस्फुटिषम् अस्फुटिष्व अस्फुटिष्म पुस्फुटिथ पुस्फुटथुः पुस्फुट अस्फुटी: अस्फुटिष्टम् अस्फुटिष्ट पुस्फोट
पुस्फुटतुः पुस्फुटुः | अस्फुटीत् अस्फुटिष्टाम् अस्फुटिषुः
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
EEEEEEEEEEEE
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
४०८ स्फुर् - ५.५. २, ३२७g, यु (सेट) વર્તમાના
वस्तनी स्फुरामि स्फुरावः स्फुरामः स्फुरितास्मि स्फुरितास्वः स्फुरितास्मः स्फुरसि स्फुरथः स्फुरथ स्फुरितासि स्फुरितास्थः स्फुरितास्थ स्फुरति स्फुरतः स्फुरन्ति | स्फुरिता स्फुरितारौ स्फुरितारः
भविष्यन्ती अस्फुरम् अस्फुराव अस्फुराम स्फुरिष्यामि स्फुरिष्यावः स्फुरिष्यामः अस्फुरः अस्फुरतम् अस्फुरत । स्फुरिष्यसि स्फुरिष्यथः स्फुरिष्यथ अस्फुरत् अस्फुरताम् अस्फुरन् । | स्फुरिष्यति स्फुरिष्यतः स्फुरिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ स्फुरेयम् स्फुरेव स्फुरेम | अस्फुरिष्यम् अस्फुरिष्याव अस्फुरिष्याम स्फुरेः स्फुरतम् स्फुरेत अस्फुरिष्यः अस्फुरिष्यतम् अस्फुरिष्यत स्फुरेत् स्फुरेताम् - स्फुरेयुः | अस्फुरिष्यत् अस्फुरिष्यताम् अस्फुरिष्यन् . भार्थ
આશીર્વાદાર્થ स्फुराणि स्फुराव स्फुराम स्फूर्यासम् स्फूर्यास्व स्फूर्यास्म स्फुर स्फुरतम् स्फुरत | स्फूर्याः स्फूर्यास्तम् स्फूर्यास्त स्फुरतु स्फुरताम् स्फुरन्तु स्फूर्यात् स्फूर्यास्ताम् स्फूर्यासुः પરીક્ષા
मातनी (१ दो ५२) पुस्फोर/पुस्फुर पुस्फुरिव पुस्फुरिम | अस्फुरिषम् अस्फुरिष्व अस्फुरिष्म पुस्फुरिथ पुस्फुरथुः पुस्फुर | अस्फुरीः अस्फुरिष्टम् अस्फुरिष्ट पुस्फोर पुस्फुरतुः पुस्फुरुः | अस्फुरीत् अस्फुरिष्टाम् अस्फुरिषुः
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
४१०
-
વર્તમાના
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ स्पृश् - ५.५. स्पर्श २यो, म (मनिट)
' श्वस्तनी स्पृशामि स्पृशावः स्पृशामः स्पर्टीस्मि स्पर्टास्वः स्पास्मः स्पृशसि स्पृशथः स्पृशथ | स्पासि स्पास्थः स्पास्थ स्पृशति स्पृशतः स्पृशन्ति
स्पारौ स्पारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अस्पृशम् अस्पृशाव अस्पृशाम स्पामि स्पावः . स्पामः । अस्पृशः अस्पृशतम् अस्पृशत |स्पयसि स्पर्क्ष्यथ: स्पमंथ अस्पृशत् अस्पृशताम् अस्पृशन् स्पयति स्पर्ध्यतः स्पयन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ स्पृशेयम् स्पृशेव स्पृशेम | | अस्पय॑म् अस्पाव अस्पाम स्पृशेः स्पृशेतम् स्पृशेत | अस्पयः अस्पय॑तम् अस्पऱ्यात स्पृशेत् स्पृशेताम् स्पृशेयुः । अस्पयंत् अस्पर्श्यताम् अस्पयन् ।
આશીવદાર્થ स्पृशानि स्पृशाव • स्पृशाम | स्पृश्यासम् स्पृश्यास्व स्पृश्यास्म स्पृश स्पृशतम् स्पृशत | स्पृश्याः स्पृश्यास्तम् स्पृश्यास्त स्पृशतु स्पृशताम् स्पृशन्तु | स्पृश्यात् स्पृश्यास्ताम् स्पृश्यासुः પરોક્ષા
- मयतन (3 २) पस्पर्श पस्पृशिव पस्पृशिम | अस्पृक्षम् अस्पृक्षाव अस्पृक्षाम पस्पर्शिथ पस्पृशथुः पस्पृश | अस्पृक्षः अस्पृक्षतम् अस्पृक्षत पस्पर्श पस्पृशतुः पस्पृशुः | अस्पृक्षत् अस्पृक्षताम् अस्पृक्षन्
બીજા રૂપો ૪પર પેજ ઉપર છે.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૧
FEEEEEEEEEEE
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
इष् (इच्छ) - ५.५. ६२७j (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની इच्छामि इच्छावः इच्छामः एषितास्मि एषितास्वः एषितास्मः इच्छसि इच्छथः इच्छथ | एषितासि एषितास्थः एषितास्थ इच्छति इच्छतः इच्छन्ति । एषिता एषितारौ एषितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી ऐच्छम् ऐच्छाव ऐच्छाम | एषिष्यामि एषिष्याव: एषिष्यामः ऐच्छः . ऐच्छतम् ऐच्छत एषिष्यसि एषिष्यथः एषिष्यथ ऐच्छत् ऐच्छताम् ऐच्छन् एषिष्यति एषिष्यतः एषिष्यन्ति विध्यर्थ
यात्तिपत्यर्थ इच्छेयम् इच्छेव इच्छेम | ऐषिष्यम् ऐषिष्याव ऐषिष्याम इच्छे: इच्छेतम् इच्छेत | ऐषिष्यः ऐषिष्यतम् ऐषिष्यत इच्छेत् । इच्छेताम् इच्छेयुः | ऐषिष्यत् ऐषिष्यताम् ऐषिष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ इच्छानि इच्छाव इच्छाम इष्यासम् इष्यास्व इष्यास्म
इच्छतम् इच्छत इष्याः इष्यास्तम् इष्यास्त इच्छतु इच्छताम् इच्छन्तु | इष्यात् इष्यास्ताम् इष्यासुः પરોક્ષા
____ मतनी (१ को प्रा२) इयेष . ईषिव ईषिम | ऐषिषम् ऐषिष्व ऐषिष्म इयेषिथ ईषथुः ईष ऐषीः ऐषिष्टम् ऐषिष्ट इयेष. ईषतुः ईषुः | ऐषीत् ऐषिष्टाम् ऐषिषुः
REE_EEL_E_LEE_.
इच्छ
બીજા રૂપો ૪૫૪ પેજ ઉપર છે.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૨
मुच् - ५.५. भूडुवु, छोडवुं (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
मोक्तास्मि मोक्तास्वः मोक्तास्मः मोक्तासि मोक्तास्थः मोक्तास्थ मोक्ता मोक्तारौ मोक्तार:
ભવિષ્યન્તી
मोक्ष्यामि मोक्ष्यावः मोक्ष्यामः मोक्ष्यसि मोक्ष्यथः मोक्ष्यथ
मोक्ष्यति
मोक्ष्यतः मोक्ष्यन्ति
मुञ्चामि मुञ्चाव: मुञ्चामः मुञ्चसि मुञ्चथ: मुञ्चथ मुञ्चति मुञ्चतः मुञ्चन्ति હ્યસ્તની
अमुञ्चम् अमुञ्चाव अमुञ्चाम
अमुञ्चः अमुञ्चतम् अमुञ्चत अमुञ्चत् अमुञ्चताम् अमुञ्चन् વિધ્યર્થ
मुञ्चेयम् मुञ्चेव मुचेम मुचेः मुञ्चेतम् मुञ्चेत मुञ्चेत् मुञ्चेताम् मुञ्चेयुः
આજ્ઞાર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
मुञ्चानि
मुञ्चाव मुञ्चाम
मुञ्च मुञ्चतम् मुञ्चत
मुञ्चतु
मुञ्चताम् मुञ्चन्तु
પરોક્ષા
.
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अमोक्ष्यम् अमोक्ष्याव अमोक्ष्याम
अमोक्ष्यः
अमोक्ष्यतम् अमोक्ष्यत
अमोक्ष्यत् अमोक्ष्यताम् अमोक्ष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
मुच्यासम् मुच्यास्व मुच्यास्म
मुच्याः
मुच्यास्तम् मुच्यास्त
मुच्यात्
मुच्यास्ताम् मुच्यासुः
अद्यतनी (हट्टो प्रहार)
अमुचम् अमुचाव अमुचाम
मुमोच मुमुचिव मुमुचिम मुमोचिथ मुमुचथुः मुमुच मुमोच मुमुचतुः मुमुचुः अमुचत्
अमुचः
अमुचतम् अमुचत
अमुचताम् अमुचन्
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
मुञ्चे
मुञ्चसे मुञ्चते
मुञ्चावहे मुञ्चामहे मोक्ता
मुञ्चेथे मुञ्चध्वे
मोक्तासे
मुञ्चेते मुञ्चन्ते
मोक्ता
ઘસ્તની
अमुञ्चे
अमुञ्चावहि अमुञ्चामहि अमुञ्चथाः अमुञ्चेथाम् अमुञ्चध्वम्
अमुञ्चत अमुञ्चेताम् अमुञ्चन्त
વિધ્યર્થ
मुश्चेय
मुञ्चेथाः
मुञ्चेत
मुच् - आ.प. भूङवु, छोडवु (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
मोक्तास्वहे मोक्तास्महे
मोक्तासाथे मोक्ताध्वे
मोक्तारौ मोक्तारः
ભવિષ્યન્તી
मोक्ष्यावहे मोक्ष्यामहे
मोक्ष्येथे मोक्ष्यध्वे
मोक्ष्येते मोक्ष्यन्ते
मुञ्चेवहि मुञ्चेमहि मुञ्चेयाथाम् मुञ्चेध्वम्
मुञ्चेयाताम् मुञ्चेरन्
આજ્ઞાર્થ
मुञ्चै
मुञ्चावहै मुञ्चामहै मुञ्चस्व मुञ्चेथाम् मुञ्चध्वम् मुञ्चताम् मुञ्चेताम् मुञ्चन्ताम्
પરોક્ષા
+
मुमुचे मुमुचिवहे मुमुचिमहे मुमुचिषे मुमुचाथे मुमुचिध्वे मुमुचाते मुमुचिरे
मुमुचे
मोक्ष्ये
मोक्ष्यसे
मोक्ष्यते
૪૧૩
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अमोक्ष्ये
अमोक्ष्यावहि अमोक्ष्यामहि | अमोक्ष्यथाः अमोक्ष्येथाम् अमोक्ष्यध्वम्
अमोक्ष्यत अमोक्ष्येताम् अमोक्ष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
मुक्षीय
मुक्षीष्ठाः
मुक्षीष्ट
मुक्षीव मुक्षी मुक्षीयास्थाम् मुक्षीध्वम्
मुक्षीयास्ताम् मुक्षीरन्
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अमुक्षि अमुक्ष्वहि अमुक्ष्महि
अमुक्थाः अमुक्षाथाम् अमुग्डवम् / अमुग्ध्वम् अमुक्त अमुक्षाताम् अमुक्षत
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
faq- 4.4. allag, vizg, allar seg (ultz)
(अनिट्)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
૪૧૪
सिञ्चामि सिञ्चाव: सिञ्चामः
सिञ्चसि सिञ्चथ: सिञ्चथ
सिञ्चति सिञ्चतः सिञ्चन्ति
હ્યસ્તની
असिञ्चम् असिञ्चाव असिञ्चाम असिञ्चः असिञ्चतम् असिञ्चत असिञ्चत् असिञ्चताम् असिञ्चन् વિધ્યર્થ
सिञ्चेयम् सिञ्चेव सिञ्चेम सिञ्चे: सिञ्चेतम् सिञ्चेत सिञ्चेत् सिचेताम् सिचेयुः
આજ્ઞાર્થ
सिञ्चानि सिञ्चाव. सिञ्चाम सिञ्च सिञ्चतम् सिञ्चत सिञ्चतु सिञ्चताम् सिञ्चन्तु
પરોક્ષા
सिषेच सिषिचिव सिषिचिम सिषेचिथ सिषिचथुः सिषिच सिषेच सिषिचतुः सिषिचुः
सेक्तास्मि सेक्तास्वः सेक्तास्मः
सेक्तासि
सेक्तास्थः सेक्तास्थ
सेक्ता
सेक्तारौ सेक्तारः
ભવિષ્યન્તી
सेक्ष्यामि सेक्ष्याव: सेक्ष्यामः
सेक्ष्यसि
सेक्ष्यथ: सेक्ष्यथ
सेक्ष्यति
सेक्ष्यतः सेक्ष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
असेक्ष्यम् असेक्ष्याव असेक्ष्याम असेक्ष्यतम् असेक्ष्यत
असेक्ष्यः
असेक्ष्यत् असेक्ष्यताम् असेक्ष्यन् ·
આશીર્વાદાર્થ
सिच्यासम् सिच्यास्व सिच्यास्म सिच्याः
सिच्यास्तम् सिच्यास्त सिच्यात् सिच्यास्ताम् सिच्यासुः
अद्यतनी (हुट्टो प्रकार )
असिचम् असिचाव असिचाम असिचः असिचतम् असिचत असिचत् असिचताम् असिचन्
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
૪૧૫ सिच् - आ.५. सीययु, ७ing, सीयन २j (मनिट) वर्तमान .
श्वस्तनी सिञ्चे सिञ्चावहे सिञ्चामहे | सेक्ताहे सेक्तास्वहे सेक्तास्महे सिञ्चसे सिञ्चेथे सिञ्चध्वे | सेक्तासे सेक्तासाथे सेक्ताध्वे सिञ्चते सिञ्चेते सिञ्चन्ते
सेक्तारौ सेक्तारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની असिञ्चे असिञ्चावहि असिञ्चामहि | सेक्ष्ये सेक्ष्यावहे सेक्ष्यामहे असिञ्चथाः असिञ्चेथाम् असिञ्चध्वम् | सेक्ष्यसे सेक्ष्येथे सेक्ष्यध्वे असिञ्चत असिञ्चेताम् असिञ्चन्त सेक्ष्यते सेक्ष्येते सेक्ष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ सिंञ्चेय सिञ्चेवहि सिञ्चेमहि असेक्ष्ये असेक्ष्यावहि असेक्ष्यामहि सिञ्चेथाः सिञ्चेयाथाम् सिञ्चेध्वम् । असेक्ष्यथाः असेक्ष्येथाम् असेक्ष्यध्वम् सिञ्चेत सिञ्चेयाताम् सिञ्चेरन् असेक्ष्यत असेक्ष्येताम् असेक्ष्यन्त . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ सिञ्चै सिञ्चावहै सिञ्चामहै सिक्षीय सिक्षीवहि सिक्षीमहि सिञ्चस्व सिञ्चेथाम् सिञ्चध्वम् सिक्षीष्ठाः सिक्षीयास्थाम् सिक्षीध्वम् सिञ्चताम् सिञ्चेताम् सिञ्चन्ताम् | सिक्षीष्ट सिक्षीयास्ताम् सिक्षीरन् પરીક્ષા
मतन (Eaut२) सिषिचे सिषिचिवहे सिषिचिमहे | असिचे असिचावहि असिचामहि सिषिचिषे सिषिचाथे सिषिचिध्वे असिचथाः असिचेथाम् असिचध्वम् सिषिचे सिषिचाते सिषिचिरे असिचत असिचेताम् असिचन्त
બીજા રૂપો ૪૫ર પેજ ઉપર છે.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ दिश् - ५.५. हान हे, पताj (मनिट) વર્તમાન
श्वस्तनी दिशामि दिशावः दिशामः । देष्टास्मि देष्टास्वः देष्टास्मः दिशसि दिशथः दिशथ देष्टासि देष्टास्थः देष्टास्थ दिशति दिशतः दिशन्ति देष्टा देष्टारौ देष्टारः હસ્તની
ભવિષ્યની अदिशम् अदिशाव अदिशाम देक्ष्यामि देक्ष्याव: देक्ष्यामः अदिशः अदिशतम् अदिशत | देक्ष्यसि । देक्ष्यथः देक्ष्यथ अदिशत् अदिशताम् अदिशन् । देक्ष्यति देक्ष्यतः देक्ष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ दिशेयम् दिशेव दिशेम | अदेक्ष्यम् अदेक्ष्याव अदेश्याम दिशेः दिशेतम् दिशेत | अदेक्ष्यः अदेक्ष्यतम् अदेक्ष्यत दिशेत् दिशेताम् दिशेयुः अदेक्ष्यत् अदेक्ष्यताम् अदेक्ष्यन् . આજ્ઞાર્થ
- माशीवार्थ दिशानि दिशाव दिशाम दिश्यासम् दिश्यास्व दिश्यास्म दिश दिशतम् दिशत | दिश्याः दिश्यास्तम् दिश्यास्त दिशतु दिशताम् दिशन्तु दिश्यात् दिश्यास्ताम् दिश्यासुः
... मयतनी (3 से १२) दिदेश दिदिशिव दिदिशिम अदिक्षम् अदिक्षाव अदिक्षाम दिदेशिथ दिदिशथुः दिदिश | अदिक्षः अदिक्षतम् अदिक्षत दिदेश दिदिशतुः दिदिशुः अदिक्षत् अदिक्षताम् अदिक्षत्
પરોક્ષા
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
૪૧૭ दिश् - ॥५. हान हेg, तापg (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની दिशे दिशावहे दिशामहे । | देष्टाहे देष्टास्वहे देष्टास्महे दिशसे दिशेथे दिशध्वे देष्टासे देष्टासाथे देष्टाध्वे दिशते दिशेते दिशन्ते | देष्टा देष्टारौ देष्टारः હ્રસ્તની
ભવિષ્યન્તી अदिशे अदिशावहि अदिशामहि | देक्ष्ये देक्ष्यावहे देक्ष्यामहे अदिशथा: अदिशेथाम् अदिशध्वम् | देक्ष्यसे देक्ष्येथे देक्ष्यध्वे अदिशत अदिशेताम् अदिशन्त देक्ष्यते देक्ष्येतें देक्ष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ दिशेय दिशेवहि दिशेमहि अदेक्ष्ये अदेक्ष्यावहि अदेक्ष्यामहि दिशेथाः दिशेयाथाम् दिशेध्वम् | अदेक्ष्यथाः अदेक्ष्येथाम् अदेक्ष्यध्वम् दिशेत दिशेयाताम् दिशेरन् अदेक्ष्यत अदेक्ष्येताम् अदेक्ष्यन्त . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ दिशै दिशावहै दिशामहैदिक्षीय दिक्षीवहि दिक्षीमहि दिशस्व दिशेथाम् दिशध्वम् दिक्षीष्ठाः दिक्षीयास्थाम् दिक्षीध्वम् दिशताम् दिशेताम् दिशन्ताम् दिक्षीष्ट दिक्षीयास्ताम् दिक्षीरन् પરોક્ષા
मतनी (3 1 प्र२) दिदशे . दिदिशिवहे दिदिशिमहे | अदिक्षि अदिक्षावहि अदिक्षामहि दिदिशिषे दिदिशाथे दिदिशिध्वे । | अदिक्षथाः अदिक्षाथाम् अदिक्षध्वम् दिदिशे दिदिशाते दिदिशिरे | अदिक्षत अदिक्षाताम् अदिक्षन्त
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૮
प्रच्छ् - ५.५. पूछ्वं, प्रश्न ५२वो (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
पृच्छामि पृच्छावः पृच्छामः पृच्छसि पृच्छथः पृच्छथ पृच्छति पृच्छतः पृच्छन्ति
હ્યસ્તની
अपृच्छम् अपृच्छाव अपृच्छाम
अपृच्छः अपृच्छतम् अपृच्छत
अपृच्छत् अपृच्छताम् अपृच्छन् વિધ્યર્થ
पृच्छेयम् पृच्छेव पृच्छेम
पृच्छेः पृच्छेतम् पृच्छेत पृच्छेत् पृच्छेताम् पृच्छेयुः
આજ્ઞાર્થ
पृच्छानि पृच्छाव पृच्छाम पृच्छ पृच्छतम् पृच्छत पृच्छतु पृच्छताम् पृच्छन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
पप्रच्छ पप्रच्छव पप्रच्छिम पप्रच्छिथ / पप्रच्छथुः पप्रच्छ
पप्रष्ठ
पप्रच्छ पप्रच्छतुः पप्रच्छुः
प्रष्टास्मि प्रष्टास्वः
प्रष्टासि
प्रष्टा
प्रक्ष्यामि
प्रक्ष्यसि
प्रक्ष्यति
"
अप्रक्ष्यम्
अप्रक्ष्यः
प्रष्टास्मः
प्रष्टास्थ
प्रष्टारः
प्रष्टास्थ:
प्रष्टारौ
ભવિષ્યન્તી
प्रक्ष्यावः प्रक्ष्यामः
प्रक्ष्यथः प्रक्ष्यथ
प्रक्ष्यतः प्रक्ष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अप्रक्ष्याव अप्रक्ष्याम
अप्रक्ष्यतम् अप्रक्ष्यत.
अप्रक्ष्यत् अप्रक्ष्यताम् अप्रक्ष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
पृच्छ्यासम् पृच्छ्यास्व पृच्छ्यास्म पृच्छ्याः पृच्छ्यास्तम् पृच्छ्यास्त पृच्छ्यात् पृच्छ्यास्ताम् पृच्छ्यासुः
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अप्राक्षम् अप्राव अप्राक्ष्म अप्राक्षीः अप्राष्टम् अप्राष्ट
अप्राक्षीत् अप्राष्टाम
अप्राक्षुः
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૯
EEEEEEEEEEEEEEE
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
कृत् - ५.५. प. (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની कृन्तामि कृन्तावः कृन्तामः । | कर्तितास्मि कर्तितास्वः कर्तितास्मः कृन्तसि कृन्तथः कृन्तथ कर्तितासि कर्तितास्थः कर्तितास्थ कृन्तति कृन्ततः कृन्तन्ति | कर्तिता कर्तितारौ कर्तितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अकृन्तम् अकृन्ताव अकृन्ताम |कर्तिष्यामि कतिष्याव: कर्तिष्यामः अकृन्तः अकृन्ततम् अकृन्तत | कर्तिष्यसि कर्तिष्यथः कर्तिष्यथ अकृन्तत् अकृन्तताम् अकृन्तन् कर्तिष्यति कतिष्यतः कर्तिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ कृन्तेयम् कृन्तेव कृन्तेम अकर्तिष्यम् अकर्तिष्याव अकर्तिष्याम कृन्तेः कृन्तेतम् कृन्तेत अकर्तिष्यः अकर्तिष्यतम् अकर्तिष्यत कृन्तेत् कृन्तेताम् . कृन्तेयुः | अकर्तिष्यत् अकर्तिष्यताम् अकर्तिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ कृन्तानि कृन्ताव कृन्ताम कृत्यासम् कृत्यास्व कृत्यास्म कृन्त कृन्ततम् कृन्तत कृत्याः कृत्यास्तम् कृत्यास्त कृन्ततु कृन्तताम् कृन्तन्तु कृत्यात् कृत्यास्ताम् कृत्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (१ को १२) चकर्त चकृतिव चकृतिम अकर्तिषम् अकर्तिष्व अकर्तिष्म चकर्तिथ चकृतथुः चकृत अकर्तीः अकर्तिष्टम् अकर्तिष्ट चकर्त चकृततुः चकृतुः अकर्तीत् अकर्तिष्टाम् अकर्तिषुः
બીજા રૂપો ૪૫૬ પેજ ઉપર છે.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૦
कृ- ५.५. वेर, पाथरवु. (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
किरामि किरावः किरामः करितास्मि करितास्वः करितास्मः करितासि करितास्थः करितास्थ
किरसि किरथः किरथ किरति किरतः किरन्ति
करिता
करतारौ करतारः
હ્યૂસ્તની
अकिरम् अकिराव अकिराम अकिरः अकिरतम् अकिरत अकिरत् अकिरताम् अकिरन्
વિધ્યર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
किरेयम् किरेव किरेम किरे:
किरेतम् किरेत किरेत् किरेताम् किरेयुः
આજ્ઞાર્થ
किराणि किराव किराम किर किरतम् किरत किरतु किरताम् किरन्तु
પરોક્ષા
चकार/चकर चकरिव चकरिम चकरिथ
चकरथुः चकर चकार चकरतुः चकरुः
ભવિષ્યન્તી
करिष्यामि करिष्यावः करिष्यामः करिष्यसि करिष्यथः करिष्यथ करिष्यति करिष्यतः करिष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अकरिष्यम् अकरिष्याव अकरिष्याम अकरिष्यः अकरिष्यतम् अकरिष्यत अकरिष्यत् अकरिष्यताम् अकरिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
कीर्यासम् कीर्यास्व कीर्यास्म
कीर्यास्तम् कीर्यास्त कीर्यास्ताम् कीर्यासुः
कीर्याः
कीर्यात्
अद्यतनी (१ सो प्रार)
अकारिषम् अकारिष्व अकारिष्म अकारिष्टम् अकारिष्ट
अकारीः
अकारीत् अकारिष्टाम् अकारिषुः
"
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૧
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
उञ्छ् - ५.५. वीug (सेट) વર્તમાના
સ્તની उञ्छामि उञ्छावः उञ्छामः उञ्छितास्मि उञ्छिास्व: उञ्छिास्मः उञ्छसि उञ्छथः उञ्छथ उञ्मिसि उञ्छिास्थः उञ्छिास्थ उञ्छति उञ्छतः उञ्छन्ति ।
| उञ्छिा उञ्छिारौ उञ्छिारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી औञ्छम् औञ्छाव औञ्छाम । | उञ्छिष्यामि उञ्छिष्याव: उञ्छिष्यामः औञ्छः औञ्छतम् औञ्छत ' | उञ्छिष्यसि उञ्छिष्यथ: उञ्छिष्यथ औञ्छत् औञ्छताम् औञ्छन् उञ्छिष्यति उञ्छिष्यतः उञ्छिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ उञ्छेयम् उञ्छेव उञ्छेम | औञ्छिष्यम् औञ्छिष्याव औञ्छिष्याम उञ्छेः उञ्छेतम् उञ्छेत | औञ्छिष्यः औच्छिष्यतम् औञ्छिष्यत
उञ्छेताम् . उञ्छेयुः | औञ्छिष्यत् औञ्छिष्यताम् औञ्छिष्यन् આજ્ઞાર્થ
| उञ्छ्यासम् उञ्छ्यास्व उञ्छ्यास्म
| उञ्छ्याः उञ्छ्यास्तम् उञ्छ्यास्त उञ्छतु उञ्छताम् उञ्छन्तु | उञ्छ्यात् उञ्छ्यास्ताम् उञ्छ्यासुः પરોક્ષા
मातनी (१ को प्रा२) उञ्छाञ्चकार उञ्छाञ्चकृव उञ्छाञ्चकृम | औञ्छिषम् औञ्छिष्व औञ्छिष्म
औञ्छी: - औञ्छिष्टम् औञ्छिष्ट उञ्छाञ्चकर्थ उञ्छाञ्चक्रथुः उञ्छाञ्चचक्र | औञ्छीत् औञ्छिष्टाम् औञ्छिषुः उञ्छाञ्चचकार उञ्छाञ्चक्रतुः उञ्छाञ्चक्रुः
આશીર્વાદાર્થ
उञ्छाव
उञ्छाम
उञ्छ
उञ्छतम
उञ्छत
उज्छाञ्चकर
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ कृष् - ५.५. पेय, पे3g. (मनिट) વર્તમાના
' श्वस्तनी कृषामि कृषावः कृषामः कास्मि कास्वः कास्मः कृषसि कृषथः कृषथ | कासि कर्टास्थः कटस्थ कृषति कृषतः कृषन्ति का कारौ कारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अकृषम् अकृषाव अकृषाम कामि कावः . कामः अकृषः अकृषतम् अकृषत कयसि · कर्यथः कमंथ अकृषत् अकृषताम् अकृषन् कयति कय॑तः कयन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ कृषेयम् कृषेव कृषेम | अकय॑म् अकाव अकाम कृषः कृषेतम् कृषेत | अकयः अकय॑तम् अकयंत कृषेत् कृषताम् कृषेयुः | अकय॑त् अकयंताम् अकय॑न् । सार्थ
આશીર્વાદાર્થ कृषाणि कृषाव , कृषाम | कृष्यासम् कृष्यास्व कृष्यास्म
कृषतम् कृषत कृष्याः कृष्यास्तम् कृष्यास्त कृषताम् कृषन्तु कृष्यात् कृष्यास्ताम् कृष्यासुः પરીક્ષા
. अतनी (3 हो ७१२) चकर्ष चकृषिव चकृषिम | अकृक्षम् अकृक्षाव अकृक्षाम चकर्षिथ चकृषथुः चकृष अकृक्षः अकृक्षतम् अकृक्षत चकर्ष चकृषतुः चकृषुः अकृक्षत् अकृक्षताम् अकृक्षन्
कृष
બીજા રૂપો ૪૫૩ પેજ ઉપર છે.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
pq - 2.4. wag, usg. (ulaz)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
कृषे
कृषसे कृषेथे
कृषते
कृषे
कृषावहे कृषामहे
कृषध्वे
कृषन्ते
હ્યસ્તની
अकृषे अकृषावहि अकृषामहि अकृषथा: अकृषेथाम् अकृषध्वम्
अकृषत अकृषेताम् अकृषन्त વિધ્યર્થ
कृषेय कृषेवहि कृषेमहि कृषेथा: कृषेयाथाम् कृषेध्वम् कृषेयाताम् कृषेरन्
कृ
આજ્ઞાર્થ
कृषै
कृषावहै कृषामहै कृषस्व कृषेथाम् कृषध्वम् कृषताम् कृषेताम् कृषन्ताम्
પરોક્ષા
*
चकृषे चकृषिवहे चकृषिमहे चकृषिषे चकृषाथे चकृषिध्वे चकृषे चकृषाते चकृषिरे
क
कसे
क
कर्क्ष्य
कर्क्ष्यसे
क
कृक्षीय
कृक्षीष्ठाः
कृक्षीष्ट
૪૨૩
कष्टस्वहे कष्टस्महे
कष्टसाथे कष्टध्वे
करौ कटर:
ભવિષ્યની
कर्थ्यावहे कर्थ्यामहे
कथे कर्क्ष्यवे
कर्क्ष्यते कर्क्ष्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अक अकर्थ्यावहि अकर्त्यामहि अकर्क्ष्यथाः अकथाम् अकर्क्ष्यध्वम् अकर्क्ष्यत अकर्क्ष्यताम् अकर्क्ष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
कृक्षीवहि कृक्षीमहि कृक्षीयास्थाम् कृक्षीध्वम्
कृक्षीयास्ताम् कृक्षीरन्
अद्यतनी (उ भे प्रार)
अकृक्षि
अकृक्षावहि अकृक्षामहि
अकृक्षथाः अकृक्षाथाम् अकृक्षध्वम्
अकृक्षत
अकृक्षाताम् अकृक्षन्त
બીજા રૂપો ૪૫૩ પેજ ઉપર છે.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
४२४
तुदामि
तुदति
अतुदम् अतुदः अतुदत्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી ભાગ-૧ तुद् - ५.५. दु:भी थg. (मनिट) વર્તમાના
' श्वस्तनी. तुदावः तुदामः | तोत्तास्मि तोत्तास्वः तोत्तास्मः तुदथः तुदथ तोत्तासि तोत्तास्थः तोत्तास्थ तुदतः तुदन्ति तोत्ता तोत्तारौ तोत्तार: હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अतुदाव अतुदाम | तोत्स्यामि तोत्स्यावः. तोत्स्यामः । अतुदतम् अतुदत |तोत्स्यसि तोत्स्यथः तोत्स्यथ अतुदताम् अतुदन् | तोत्स्यति तोत्स्यतः तोत्स्यन्ति વિધ્યર્થ
यातिपत्यर्थ तुदेव तुदेम अतोत्स्यम् अतोत्स्याव अतोत्स्याम तुदेतम् तुदेत अतोत्स्यः अतोत्स्यतम् अतोत्स्यत तुदेताम् तुदेयुः अतोत्स्यत् अतोत्स्यताम् अतोत्स्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ तुदाव . तुदाम | तुद्यासम् तुद्यास्व तुद्यास्म तुदतम् तुदत तुद्याः तुद्यास्तम् तुद्यास्त तुदताम् तुदन्तु तुद्यात् तुद्यास्ताम् तुद्यासुः ५शेक्षा | . मतनी (
२२) तुतुदिव तुतुदिम | अतौत्सम् अतौत्स्व अतौत्स्म तुतुदथुः तुतुद अतौत्सीः अतौत्तम् अतौत्त तुतुदतुः तुतुदुः | अतौत्सीत् अतीत्ताम् अतौत्सुः
तुदेयम् तुदेः तुदेत्
EEEEEEEEEEEE
तुदानि
तुदतु
तुतोद तुतोदिथ तुतोद
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૫
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
तुद् - ५. दुःपी थj. (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની तुदे
तुदावहे तुदामहे . तोत्ताहे तोत्तास्वहे तोत्तास्महे तुदसे तुदेथे तुदध्वे | तोत्तासे तोत्तासाथे तोत्ताध्वे तुदते तुदेते तुदन्ते । तोत्ता तोत्तारौ तोत्तारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अतुदे अतुदावहि अतुदामहि । तोत्स्ये तोत्स्यावहे तोत्स्यामहे अतुदथाः अतुदेथाम् अतुदध्वम् |तोत्स्यसे तोत्स्येथे तोत्स्यध्वे अतुदत अतुदेताम् अतुदन्त |तोत्स्यते तोत्स्येते तोत्स्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ तुदेय तुदेवहि तुदेमहि अतोत्स्ये अतोत्स्यावहि अतोत्स्यामहि तुदेथाः तुयाथाम् तुदेध्वम् । | अतोत्स्यथाः अतोत्स्येथाम् अतोत्स्यध्वम् तुदेत तुदेयाताम् तुदेरन् । अतोत्स्यत अतोत्स्येताम् अतोत्स्यन्त • माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ तुदै तुदावहै तुदामहै | तुत्सीय तुत्सीवहि तुत्सीमहि तुदस्व तुदेथाम् तुदध्वम् | तुत्सीष्ठाः तुत्सीयास्थाम् तुत्सीध्वम् तुदताम् तुदेताम् तुदन्ताम् । | तुत्सीष्ट तुत्सीयास्ताम् तुत्सीरन् પરીક્ષા
मद्यतनी (२ को १२) तुतुदे . तुतुदिवहे तुतुदिमहे अतुत्सि अतुत्स्वहि अतुत्स्महि तुतुदिषे तुतुदाथे तुतुदिध्वे अतुत्थाः अतुत्साथाम् अतुद्ध्वम् तुतुदे . तुतुदाते तुतुदिरे
द्धध्वम् अतुत्त अतुत्साताम् अतुत्सत
| 11: 111, II, II, IIT
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૬
खिद् - ५.५. जिन्न थधुं. (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
खेत्तास्वः खेत्तास्मः
खेत्तास्थः खेत्तास्थ
खेत्तारौ खेत्तारः
खिन्दामि खिन्दावः खिन्दामः
खिन्दसि खिन्दथः खिन्दथ खिन्दति खिन्दतः खिन्दन्ति
હ્યસ્તની
अखिन्दम् अखिन्दाव अखिन्दाम अखिन्दः अखिन्दतम् अखिन्दत अखिन्दत् अखिन्दताम् अखिन्दन् વિધ્યર્થ
खिन्देयम् खिन्देव खिन्देम खिन्देः खिन्देतम् खिन्देत खिन्देत् खिन्देताम् खिन्देयुः
આજ્ઞાર્થ
खिन्दानि खिन्दाव़ खिन्दाम खिन्द खिन्दतम् खिन्दत खिन्दतु खिन्दताम् खिन्दन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
चिखेद चिखिदिव चिखिदिम चिखेदिथ चिखिदथुः चिखिद चिखेद चिखिदतुः चिखिदुः
खेत्तास्मि
खेत्तासि
खेत्ता
ભવિષ્યન્તી
खेत्स्यामि खेत्स्यावः खेत्स्यामः खेत्स्यसि खेत्स्यथः खेत्स्यथ खेत्स्यति खेत्स्यतः खेत्स्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अखेत्स्यम् अखेत्स्याव अखेत्स्याम अखेत्स्यः अखेत्स्यतम् अखेत्स्यत अखेत्स्यत् अखेत्स्यताम् अखेत्स्यन्
આશીર્વાદાર્થ
खिद्यासम् खिद्यास्व खिद्यास्म खिद्याः खिद्यास्तम् खिद्यास्त खिद्यात् खिद्यास्ताम् खिद्यासुः अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अखैत्सम् अखैत्स्व अखैत्स्म अखैत्सीः अखैत्तम् अखैत्सीत् अखैत्ताम्
अखैत्त अखैत्सुः
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૭.
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
त्रुट – ५.५. तुटपुं, मुटपुं. (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની त्रुटामि त्रुटावः त्रुटामः . त्रुटितास्मि त्रुटितास्वः त्रुटितास्मः त्रुटसि त्रुटथः त्रुटथ । त्रुटितासि त्रुटितास्थः त्रुटितास्थ त्रुति त्रुटतः त्रुटन्ति त्रुटिता त्रुटितारौ त्रुटितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अत्रुटम् अत्रुटाव अत्रुटाम | त्रुटिष्यामि त्रुटिष्यावः त्रुटिष्यामः अत्रुटः अत्रुटतम् अत्रुटत | त्रुटिष्यसि त्रुटिष्यथः त्रुटिष्यथ अत्रुटत् अत्रुटताम् अत्रुटन् | त्रुटिष्यति त्रुटिष्यतः त्रुटिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ त्रुटेयम् त्रुटेव त्रुटेम अत्रुटिष्यम् अत्रुटिष्याव अत्रुटिष्याम त्रुटेः त्रुटेतम् त्रुटेत अत्रुटिष्यः अत्रुटिष्यतम् अत्रुटिष्यत त्रुटेत् त्रुटेताम् त्रुटेयुः | अत्रुटिष्यत् अत्रुटिष्यताम् अत्रुटिष्यन् . भार्थ
આશીર્વાદાર્થ त्रुटानि त्रुटाव त्रुटाम त्रुट्यासम् त्रुट्यास्व त्रुट्यास्म त्रुट त्रुटतम् त्रुटत त्रुट्याः त्रुट्यास्तम् त्रुट्यास्त त्रुटतु त्रुटताम् त्रुटन्तु त्रुट्यात् त्रुट्यास्ताम् त्रुट्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (१ को १२) तुत्रोट/तुत्रुट तुत्रुटिव तुत्रुटिम | अत्रुटिषम् अत्रुटिष्व अत्रुटिष्म तुत्रुटिथ तुत्रुटथुः तुत्रुट अत्रुटी: अत्रुटिष्टम् अत्रुटिष्ट तुत्रोट . तुत्रुटतुः तुत्रुटुः अत्रुटीत् अत्रुटिष्टाम् अत्रुटिषुः
બીજા રૂપો ૪પર પેજ ઉપર છે.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૮
द्रिये
द्रियसे
द्रियते
હસ્તની
अद्रिये अद्रियावहि अद्रियामहि अद्रियथाः अद्रियेथाम् अद्रियध्वम् अद्रियत अद्रियेताम् अद्रियन्त વિધ્યર્થ
दृ - आ.प. आर डवो. (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
दर्तास्वहे दर्तास्महे
दर्तासाथे दर्ताध्वे
दर्तारौ दर्तारः
द्रियेय द्रियेवहि द्रियेमहि द्रियेथाः द्रियेयाथाम् द्रियेध्वम् द्रियेत द्रियेयाताम् द्रियेरन्
આજ્ઞાર્થ
दद्रे
दद्रिषे
द्रियावहे द्रियामहे दर्ता
द्रियेथे
द्रियध्वे दर्तासे
द्रियेते द्रियन्ते दर्ता
द्रियै
द्रियावहै द्रियामहै द्रियस्व द्रियेथाम् द्रियध्वम्
द्रियताम् द्रियेताम् द्रियन्ताम्
પરોક્ષા
烈
दद्रिवहे
द्रा
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
द्रा
दद्रिमहे
दद्रिवे
दद्रिवे
दद्रिरे
ભવિષ્યન્તી
दरिष्यावहे दरिष्यामहे
दरिष्येथे दरिष्यध्वे
दरिष्येते दरिष्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अदरिष्ये अदरिष्यावहि अदरिष्यामहि अदरिष्यथाः अदरिष्येथाम् अदरिष्यध्वम् अदरिष्यत अदरिष्येताम् अदरिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
दरिष्ये
दरिष्यसे
दरिष्यते
दृषीय
दृषीष्ठाः
दृषीष्ट
अदृषि
अदृथाः
अहत
दृषीवहि दृषीमहि दृषीयास्थाम् दृषीध्वम् दृषीयास्ताम् दृषीरन्
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
अहि अष्महि
अषाथाम्
अदृढ्वम्
अदृढ्वम्
अदृषाताम् अदृषत
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૯
धवसि
धुवमा
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
धू - ५.५. उदा. (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની धुवामि धुवावः धुवामः | धुवितास्मि धुवितास्वः धुवितास्मः
धुवथः धुवथ धुवितासि धुवितास्थः धुवितास्थ धुवति धुवतः धुवन्ति | धुविता धुवितारौ धुवितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अधुवम् अधुवाव अधुवाम | धुविष्यामि धुविष्याव: धुविष्यामः अधुवः . अधुवतम् अधुवत धुविष्यसि धुविष्यथः धुविष्यथ अधुवत् अधुवताम् अधुवन् | धुविष्यति धुविष्यतः धुविष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ धुवेयम् धुवेव धुवेम अधुविष्यम् अधुविष्याव अधुविष्याम धुवेः धुवेतम् धुवेत अधुविष्यः अधुविष्यतम् अधुविष्यत धुवेत् धुवेताम् . धुवेयुः | अधुविष्यत् अधुविष्यताम् अधुविष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ धुवानि धुवाव धुवाम | धूयासम् धूयास्व धूयास्म धुव धुवतम् धुवत | धूयाः धूयास्तम् धूयास्त धुवतु धुवताम् धुवन्तु | धूयात् धूयास्ताम् धूयासुः પરોક્ષા
मतनी (१ को प्रार) दुधाव/दुधुव दुधुविव दुधुविम अधुविषम् अधुविष्व अधुविष्म दुधुविथ दुधुवथुः दुधुव | अधुवीः अधुविष्टम् अधुविष्ट दुधाव दुधुवतुः दुधुवुः अधुवीत् अधुविष्टाम् अधुविषुः
FEEEEEEEEE.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
४३०
नुवामि नुवसि
नुवावः नुवामः
नुवथः नुवथ
नुवति नुवत: नुवन्ति
હસ્તની
अनुवम् अनुवाव अनुवाम अनुवः अनुवत् अनुवताम् अनुवन्
अनुवतम् अनुवत
વિધ્યર્થ
नू - ५.५. स्तुति ५२वी. (सेट)
વર્તમાના
नुवेयम् नुवेव नुवेम नुवे: नुवेतम् नुवेत नुवेत् नुवेताम् नुवेयुः
આજ્ઞાર્થ
नुवानि
नुव
नुवतु
नुनाव / नुनुव नुनुविथ
नुनाव
नुवाव नुवाम
नुवतम् नुवत
नुवताम् नुवन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
नुनुविव नुनुविम
नुनुवथुः नुनुव
नुनुवतुः नुनुवुः
શ્વસ્તની
नुवितास्मि नुवितास्वः नुवितास्मः नुवितासि नुवितास्थः नुवितास्थ नुवितारौ नुवितारः
नुविता
ભવિષ્યન્તી
नुविष्यामि नुविष्यावः नुविष्यामः नुविष्यसि नुविष्यथः नुविष्यथ नुविष्यति नुविष्यतः नुविष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अनुविष्यम् अनुविष्याव अनुविष्याम अनुविष्यः अनुविष्यतम् अनुविष्यत अनुविष्यत् अनुविष्यताम् अनुविष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
नूयासम् नूयास्व नूयास्म
नूया:
नूयास्तम् नूयास्त नूयास्ताम् नूयासुः
नूयात्
अद्यतनी (१ सो प्रकार )
अनुविषम् अनुविष्व अनुविष्म
अनुवीः
अनुविष्टम् अनुविष्ट
अनुवीत् अनुविष्टाम् अनुविषुः
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
I
४३१
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
पिश् - ५.५. पीस, यु२j, . (सेट) વર્તમાના
श्वस्तनी पिंशामि पिंशावः पिंशामः पेशितास्मि पेशितास्व: पेशितास्मः पिंशसि पिंशथः पिंशथ | पेशितासि पेशितास्थः पेशितास्थ पिंशति पिंशतः पिंशन्ति । पेशिता पेशितारौ पेशितार: હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अपिंशम् अपिशाव अपिंशाम पेशिष्यामि पेशिष्याव: पेशिष्यामः अपिंशः अपिंशतम् अपिंशत | पेशिष्यसि पेशिष्यथः पेशिष्यथ अपिंशत् अपिंशताम् अपिंशन् । पेशिष्यति पेशिष्यतः पेशिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ पिंशेयम् पिंशेव पिशेम | अपेशिष्यम् अपेशिष्याव अपेशिष्याम पिंशेः पिंशेतम् पिंशेत अपेशिष्यः अपेशिष्यतम् अपेशिष्यत पिंशेत् पिंशेताम् - पिंशेयुः | अपेशिष्यत् अपेशिष्यताम् अपेशिष्यन् _ . मार्थ
આશીર્વાદાર્થ पिंशानि पिंशाव पिंशाम पिश्यासम् पिश्यास्व पिश्यास्म पिंश पिंशतम् पिंशत | पिश्याः पिश्यास्तम् पिश्यास्त पिंशतु पिंशताम् पिंशन्तु पिश्यात् पिश्यास्ताम् पिश्यासुः પરોક્ષા
__मतनी (१ को प्र२) पिपेश . पिपिशिव पिपिशिम | अपेशिषम् अपेशिष्व अपेशिष्म पिपेशिथ पिपिशथुः पिपिश अपेशीः अपेशिष्टम् अपेशिष्ट पिपेश पिपिशतुः पिपिशुः | अपेशीत् अपेशिष्टाम् अपेशिषुः
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૨
पृ - आ.प. उद्यम ५२वो. (अनिट् )
વર્તમાના
શ્વસ્તની
पर्तास्वहे पर्तास्महे
पर्तासाथे पर्ताध्वे
पर्तारौ पर्तारः
प्रियावहे प्रियामहे पर्ताह
प्रिये प्रियसे प्रियेथे प्रियध्वे प्रियते प्रियेते प्रियन्ते पर्ता
पर्तासे
હ્યસ્તની
अप्रिये अप्रियावहि अप्रियामहि अप्रियथाः अप्रियेथाम् अप्रियध्वम् अप्रियत अप्रियेताम् अप्रियन्त વિધ્યર્થ
प्रियेय प्रियेवहि प्रियेमहि प्रियेथाः प्रियेयाथाम् प्रियेध्वम् प्रियेत प्रियेयाताम् प्रियेरन्
આજ્ઞાર્થ
प्रियै प्रियावहै प्रियामहै प्रियस्व प्रियेथाम् प्रियध्वम्
प्रियताम् प्रियेताम् प्रियन्ताम्
પરોક્ષા
पप्रे
पप्रिषे
पप्रे
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
पप्रिव पप्रिम
पप्राथे
पप्रिदवे
पप्रिवे
पप्रिरे
प्रा
परिष्ये
परिष्यसे
परिष्यते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अपरिष्ये अपरिष्यावहि अपरिष्यामहि अपरिष्यथाः अपरिष्येथाम् अपरिष्यध्वम् अपरिष्यत अपरिष्येताम् अपरिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
पृषीय
पृषीष्ठाः
पृषीष्ट
ભવિષ્યન્તી
परिष्यावहे परिष्यामहे
परिष्येथे परिष्यध्वे परिष्येते परिष्यन्ते
अपृषि
अपृथाः
अपृत
पृषीवहि पृषीमहि पृषीयास्थाम् पृषीवम्
पृषीयास्ताम् पृषीरन्
अद्यतनी (२ भे प्रार)
अपृष्वहि अपृष्महि
अपृषाथाम् अपृड्वम्/
अपृवम्
अपृषाताम् अपृषत
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
४33
मज्जथ
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ मस्ज्-५.५.४४४२, मान २३j, rug,js. (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની मज्जामि मज्जावः मज्जामः मतास्मि मङ्क्तास्वः मङ्क्तास्मः मज्जथः
मङ्क्तासि मङ्क्तास्थः मङ्क्तास्थ मज्जति मज्जतः मज्जन्ति मङ्क्ता मङ्क्तारौ मक्तारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अमज्जम् अमज्जाव अमज्जाम | मझ्यामि मझ्यावः मझ्यामः अमज्जः अमज्जतम् अमजत |मक्ष्यसि मझ्यथः मझ्यथ अमज्जत् अमज्जताम् अमज्जन् | मझ्यति मझ्यतः मङ्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ मज्जेयम् मज्जेव मज्जेम अमक्ष्यम् अमझ्याव अमझ्याम मज्जेः मजेतम् मज्जेत अमक्ष्यः अमझ्यतम् अमझ्यत मज्जेत् मज्जेताम् . मज्जेयुः अमक्ष्यत् अमक्ष्यताम् अमझ्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ मज्जानि मज्जाव मज्जाम | मज्यासम् मज्यास्व मज्यास्म मज्ज मज्जतम् मज्जत | मज्याः मज्यास्तम् मज्ज्यास्त मज्जतु मजताम् मज्जन्तु | मज्यात् मज्ज्यास्ताम् मज्यासुः પરીક્ષા
मद्यतनी (२ को १२) ममज्ज ममज्जिव ममजिम | अमाङ्क्षम् अमाव अमाझ्म ममज्जिथ ममज्जथुः ममज्ज अमाझीः अमाङ्क्तम् अमाङ्क्त ममक्थ
अमाङ्क्षीत् अमाङ्क्ताम् अमाक्षुः ममज्ज ममज्जतुः ममज्जुः
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
४३४
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલીઃ ભાગ-૧ भ्रस्ज् – ५.५. मुंxg, ५४५. (मनिट) વર્તમાના
'श्वस्तनी भृज्जामि भृज्जावः भृज्जामः | भास्मि भास्वः भास्मः भृज्जसि भृजथः भृज्जथ | भासि भास्थः भास्थ भृजति भृज्जतः भृज्जन्ति | भष्र्टा भारौ भारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अभृजम् अभृज्जाव अभृज्जाम भामि भावः . भामः अभृजः अभृज्जतम् अभृज्जत भयसि । भय॑थः भग्रंथ अभृज्जत् अभृज्जताम् अभृज्जन् । भयति भयंतः भयन्ति વિધ્યર્થ
કિયાત્તિપત્યર્થ भृजेयम् भृजेव भृजेम अभयम् अभाव अभाम
भृज्जेतम् भृज्जेत अभयः अभय॑तम् अभयत भृजेत् भृजेताम् भृज्जेयुः । | अभय॑त् अभयंताम् अभय॑न् . આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ भृज्जानि भृज्जाव , भृज्जाम । | भृज्यासम् भृज्यास्व भृज्यास्म भृज भृज्जतम् भृज्जत भृज्याः भृज्ज्यास्तम् भृज्यास्त भृज्जतु भृज्जताम् भृज्जन्तु | भृज्यात् भृज्यास्ताम् भृज्यासुः
. सधतनी (२ हो ॥२) बभ्रज बभ्रज्जिव बभ्रज्जिम | अभार्थम् अभाव अभाद्म बभ्रजिथ/बभ्रष्ठ बभ्रजथुः बभ्रज अभाीः अभार्टम् अभाष्र्ट बभ्रज्ज बभ्रज्जतुः बभ्रज्जुः | अभाीत् अभाष्र्टाम् अभा ः
પરોક્ષા
બીજા રૂપો ૪૫૫ પેજ ઉપર છે.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
भृजे भृज्जसे भृज्जते
37-241.4. zjgg, usıag. (zılız)
(अनिट्)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
भष्टस्वहे भष्टस्महे
भष्टसाथे भष्टध्वे
भष्टरौ भष्टरः
भृज्जावहे भृज्जामहे भष्ट
भष्टसे
भृज्जेथे भृज्जध्वे भृज्जेते भृज्जन्ते
भष्ट
હ્યસ્તની
अभृज्जे अभृज्जावहि अभृज्जामहि अभृज्जथाः अभृज्जेथाम् अभृज्जध्वम् अभृज्जत अभृज्जेताम् अभृज्जन्त વિધ્યર્થ
भृज्जेय भृज्जेवहि भृज्जेमहि भृज्जेथाः भृज्जेयाथाम् भृज्जेध्वम् भूज्जेत
भृज्जेयाताम् भृज्जेरन्
આજ્ઞાર્થ
भूजै
भृज्जावहै भृज्जामहै भृज्जस्व भृज्जेथाम् भृज्जध्वम् भृज्जताम् भृज्जेताम् भृज्जन्ताम्
પરોક્ષા
बभ्रज्जे बभ्रज्जिव बभ्रज्जिमहे बभ्रज्जिषे बभ्रज्जाथे बभ्रज्जिध्वे बजे बभ्रज्जाते बभ्रज्जिरे
भयें
भर्क्ष्यसे
भ
भक्षय
भर्क्षीष्ठाः
भक्षष्ट
૪૩૫
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अभयें
अभयवह अभर्थ्यामहि अभर्क्ष्यथाः अभयेथाम् अभर्क्ष्यध्वम्
अभर्क्ष्यत
अभर्क्ष्यताम् अभयन्त
આશીર્વાદાર્થ
ભવિષ્યન્તી
भर्थ्यावहे भर्थ्यामहे भथे भवे
भ
भन्ते
अभक्ष
अभष्ठः
अद्यतनी (२ भे प्रहार )
भक्षूवहि भक्षूमहि
भक्षयास्थाम् भर्क्षीध्वम्
भक्षूयास्ताम् भक्षूरन्
अभ
अहि
अभर्क्षाथाम् अभवम्
अभवम्
अभर्ष्ट
अभर्क्षाताम् अभर्क्षत
બીજા રૂપો ૪૫૫ પેજ ઉપર છે.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
४३६
।
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ मृ - ५.५. भर. (मनिट) વર્તમાન
' श्वस्तनी प्रिये म्रियावहे म्रियामहे मर्तास्मि मर्तास्वः मस्मिः म्रियसे म्रियेथे म्रियध्वे | मर्तासि मर्तास्थः मर्तास्थ म्रियते म्रियेते म्रियन्ते मर्ता मर्तारौ मर्तारः વ્યસ્તની
ભવિષ્યની अम्रिये अम्रियावहि अम्रियामहि | मरिष्यामि मरिष्यावः मरिष्यामः . अम्रियथाः अम्रियेथाम् अम्रियध्वम् | मरिष्यसि मरिष्यथः मरिष्यथ अम्रियत अम्रियेताम् अम्रियन्त मरिष्यति मरिष्यतः मरिष्यन्ति વિધ્યર્થ
यातिपत्यर्थ म्रियेय म्रियेवहि म्रियेमहि अमरिष्यम् अमरिष्याव अमरिष्याम म्रियेथाः म्रियेयाथाम् म्रियेध्वम् | अमरिष्यः अमरिष्यतम् अमरिष्यत म्रियेत म्रियेयाताम् प्रियेरन् अमरिष्यत् अमरिष्यताम् अमरिष्यन्
આજ્ઞાર્થ । शीर्थ म्रियै म्रियावहै म्रियामहै मृषीय मृषीवहि मृषीमहि म्रियस्व म्रियेथाम् म्रियध्वम् मृषीष्ठाः मृषीयास्थाम् मृषीढ्वम् म्रियताम् म्रियेताम् म्रियन्ताम् । मृषीष्ट मृषीयास्ताम् मृषीरन्
પરોક્ષા | .. मधतनी (२ २) ममा/ममर मम्रिव मम्रिम अमृषि अमृष्वहि अमृष्महि
मम्रथुः मम्र | अमृथाः अमृषाथाम् अमृट्वम् मम्रतुः मम्रः
अमृड्ड्वम् | अमृत अमृषाताम् अमृषत
ममर्थ
ममार
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
४39
વર્તમાના
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ मृश् - ५.५. वियार ४२वो. (मनिट)
શ્વસ્તની मृशावः मृशामः मास्मि मास्वः मास्मः मृशसि मृशथः मृशथ मासि मास्थः मास्थ मृशतः शन्ति
मारौ मारः હ્યુસ્ટની
ભવિષ્યની अमृशम् अमृशाव अमृशाम | मामि मावः मामः अमृशः अमृशतम् अमृशत | मयसि मय॑थः ममंथ अमृशत् अमृशताम् अमृशन् | मयति मयतः मय॑न्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ मृशेयम् मृशेव मृशेम | अमय॑म् अमाव अमाम मृशेः मृशेतम् मृशेत अमर्थ्यः अमय॑तम् अमवंत मृशेत् मृशेताम् मृशेयुः | अमय॑त् अमर्थ्यताम् अमर्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ मृशानि मृशाव मृशाम मृश्यासम् मृश्यास्व मृश्यास्म मृश मृशतम् मृशत मृश्याः मृश्यास्तम् मृश्यास्त मृशतु मृशताम् मृशन्तु मृश्यात् मृश्यास्ताम् मृश्यासुः પરીક્ષા
मद्यतनी (२ को प्र२) ममर्श . ममृशिव ममृशिम | अम्राक्षम् अम्राक्ष्व अम्राक्ष्म ममर्शिथ ममृशथुः ममृश अम्राक्षी: अम्राष्टम् अम्राष्ट ममर्श ममृशतुः ममृशुः अम्राक्षीत् अम्राष्टाम् अम्राक्षुः
111111111
111 111. 111 W
બીજા રૂપો ૪૫૪ પેજ ઉપર છે.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
४३८
f - 4.4. gg. (A2)
વર્તમાના
रियामि रियावः रियामः
रियसि रियथः रियथ
रियति रियतः रियन्ति
હ્યસ્તની
अरियाम
अरियम् अरियाव अरियः अरियतम् अरियत
अरियत् अरियताम् अरियन्
વિધ્યર્થ
रियेयम् रियेव रियेम
रियेः
रियेतम् रियेत रियेताम् रियेयुः
रियेत्
આજ્ઞાર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
रियाणि रियाव रियाम
रिय रियतम् रियत
रियतु
रियताम् रियन्तु
પરોક્ષા
रिराय / रिरय रिर्यिव रिर्यिम
रिरयिथ/रिरेथ रिर्यथुः रिर्य
रिराय रिर्यतुः रिर्युः
શ્વસ્તની
रेतास्मि रेतास्वः रेतास्मः
रेतासि
रेतास्थः रेतास्थ
रेता
रेतारौ रेतारः
ભવિષ્યન્તી
रेष्यावः रेष्यामः
रेष्यथः रेष्यथ
रेष्यतः रेष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अरेष्याव अरेष्याम
अरेष्यतम् अरेष्यत
अरेष्यताम् अरेष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
रेष्यामि
रेष्यसि
रेष्यति
अरेष्यम्
अरेष्यः
अरेष्यत्
रीयासम् रीयास्व यास्म
रीयाः
रीयास्तम् रीयास्त रीयास्ताम् रीयासुः
रीयात्
अद्यतनी (२ भे प्रार)
औरैषम् अरैष्व औरष्म
अरैषीः अरैष्टम्
अरैषीत् अरैष्टाम्
अष्ट
अरैषुः
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
लस्ज् - आ.प. साठवु, शरभायुं. (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
लज्जे
लज्जावहे लज्जामहे लज्जिताहे लज्जितास्वहे लज्जितास्महे लज्जितासे लज्जितासाथे लज्जिताध्वे
लज्ज
लज्जेथे लज्जध्व
लज्ज लज्जेते लज्जन्ते
लज्जिता
लज्जितारौ लज्जितार:
હ્યસ્તની
ભવિષ્યની
अलज्जे अलज्जावहि अलज्जामहि लज्जिष्ये लज्जिष्यावहे लज्जिष्यामहे अलज्जथाः अलज्जेथाम् अलज्जध्वम् लज्जिष्यसे लज्जिष्येथे लज्जिष्यध्वे अलज्जत अलज्जेताम् अलज्जन्त लज्जिष्यते लज्जिष्येते लज्जिष्यन्ते વિધ્યર્થ
लज्जेय लज्जेवहि लज्जेमहि लज्जेथाः लज्जेयाथाम् लज्जेध्वम् लज्जेत लज्जेयाताम् लज्जेरन्
આજ્ઞાર્થ
૪૩૯
लज्जै लज्जावहै लज्जाम है लज्जस्व लज्जेथाम् लज्जध्वम् लज्जताम् लज्जेताम् लज्जन्ताम्
પરોક્ષા
लज्जे ललज्जिहे ललज्जिहे ललज्जिषे ललज्जाथे ललज्जिध्वे ललज्जे ललज्जाते ललजिरे
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अलजिष्ये अलज्जिष्यावहि अलज्जिष्यामहि अलज्जिष्यथाः अलज्जिष्येथाम् अलज्जिष्यध्वम् अलज्जिष्यत अलज्जिष्येताम् अलज्जिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
लज्जिषीय लज्जिषीवहि लज्जिषीमहि लज्जिषीष्ठाः लज्जिषीयास्थाम् लज्जिषीध्वम् लज्जिषीष्ट लज्जिषीयास्ताम् लज्जिषीरन्
अद्यतनी (१ सो प्रहार )
अलज्जिषि अलज्जिष्वहि अलज्जिष्महि अलज्जिष्ठाः अलज्जिषाथाम् अलज्जिध्वम् / ड्वम्
अलज्जिष्ट अलज्जिषाताम् अलज्जिषत
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४०
faq - u.u. cllug. (mfiz)
વર્તમાના
लिम्पामि लिम्पावः लिम्पामः
लिम्पसि लिम्पथः लिम्पथ
लिम्पति लिम्पतः लिम्पन्ति
હસ્તની
अलिम्पम् अलिम्पाव अलिम्पाम अलिम्पः अलिम्पतम् अलिम्पत अलिम्पत् अलिम्पताम् अलिम्पन् વિધ્યર્થ लिम्पेयम् लिम्मेव लिम्पेम लिम्पे: लिम्पेतम् लिम्पेत लिम्पेत् लिम्पेताम् लिम्पेयुः
આજ્ઞાર્થ
लिम्पानि लिम्पाव लिम्पाम लिम्प लिम्पतम् लिम्पत लिम्पतु लिम्पताम् लिम्पन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
लिलेप लिलिपिव लिलिपिम लिलेपिथ लिलिपथुः लिलिप लिलेप लिलिपतुः लिलिपुः
लेप्तास्मि
लेप्तासि
लेप्ता
શ્વસ્તની
लेप्तास्वः लेप्तास्मः
लेप्तास्थः लेप्तास्थ
लेप्तारौ लेप्तारः
ભવિષ્યન્તી
लेप्स्यामि लेप्स्याव: लेप्स्यामः लेप्स्यसि लेप्स्यथः लेप्स्यथ लेप्स्यति लेप्स्यतः लेप्स्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अलेप्स्यम् अलेप्स्याव अलेप्स्याम अलेप्स्यः अलेप्स्यतम् अलेप्स्यत अलेप्स्यत् अलेप्स्यताम् अलेप्स्यन्
આશીર્વાદાર્થ
लिप्यासम् लिप्यास्व लिप्यास्म लिप्याः लिप्यास्तम् लिप्यास्त लिप्यात् लिप्यास्ताम् लिप्यासुः
खद्यतनी ( ट्ठो प्रकार )
अलिपम् अलिपाव अलिपाम अलिपः अलिपतम् अलिपत अलिपत् अलिपताम् अलिपन्
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
४४१
III
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
लिप् - .५. दीप. (मनिट) વર્તમાના
શ્વરની लिम्पे लिम्पावहे लिम्पामहे । लेप्ताहे लेप्तास्वहे लेप्तास्महे लिम्पसे लिम्पेथे लिम्पध्वे लेप्तासे लेप्तासाथे लेप्ताध्वे लिम्पते लिम्पेते लिम्पन्ते | लेप्ता लेप्तारौ लेप्तारः स्तनी
ભવિષ્યની अलिम्पे अलिम्पावहि अलिम्पामहि | लेप्स्ये लेप्स्यावहे लेप्स्यामहे अलिम्पथाः अलिम्पेथाम् अलिम्पध्वम् | लेप्स्यसे लेप्स्येथे लेप्स्यध्वे अलिम्पत अलिम्पेताम् अलिम्पन्त । लेप्स्यते लेप्स्येते लेप्स्यन्ते विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ लिम्पेय लिम्पेवहि लिम्पेमहि | अलेप्स्ये अलेप्स्यावहि अलेप्स्यामहि लिम्पेथाः लिम्पेयाथाम् लिम्पेध्वम् | अलेप्स्यथाः अलेप्स्येथाम् अलेप्स्यध्वम् लिम्पेत लिम्पेयाताम् लिम्पेरन् । अलेप्स्यत अलेप्स्येताम् अलेप्स्यन्त . मार्थ
माशीवार्थ लिम्पै लिम्पावहै लिम्पामहै | लिप्सीय लिप्सीवहि लिप्सीमहि लिम्पस्व लिम्पेथाम् लिम्पध्वम् लिप्सीष्ठाः लिप्सीयास्थाम् लिप्सीध्वम् लिम्पताम् लिम्पेताम् लिम्पन्ताम् | लिप्सीष्ट लिप्सीयास्ताम् लिप्सीरन् . परीक्षा
मयतनी (Eat ut२) लिलिपे . लिलिपिवहे लिलिपिमहे | अलिपे अलिपावहि अलिपामहि लिलिपिषे लिलिपाथे लिलिपिध्वे | अलिपथाः अलिपेथाम् अलिपध्वम् लिलिपे लिलिपाते लिलिपिरे । अलिपत अलिपेताम् अलिपन्त
111,111,
II III III Ni.
111
બીજા રૂપો ૪૫૩ પેજ ઉપર છે.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૨
लुप् - प.प. अप, छीनवी सेपुं. (खनिट)
વર્તમાના
लुम्पामि लुम्पावः लुम्पामः लुम्पसि लुम्पथः लुम्पथ लुम्पति लुम्पतः
लुम्पन्ति
સ્તની
अलुम्पम् अलुम्पाव अलुम्पाम अलुम्पः अलुम्पतम् अलुम्पत अलुम्पत् अलुम्पताम् अलुम्पन् વિધ્યર્થ
लुम्पेयम् लुम्पेव लुम्पेम लुम्पे लुम्पेतम् लुम्पेत लुम्पेत् लुम्पेताम् लुम्पेयुः
આજ્ઞાર્થ
लुम्पानि लुम्पाव लुम्पाम लुम्प लुम्पतम् लुम्पत लुम्पतु लुम्पताम् लुम्पन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
लुलोप लुलुपिव लुलुपिम लुलोपिथ लुलुपथुः लुलुप लुलोप लुलुपतुः लुलुपुः
શ્વસ્તની
लोप्तास्मि लोप्तास्वः लोप्तास्मः लोप्तासि लोप्तास्थः लोप्तास्थ लोप्ता
लोप्तारौ लोप्तारः
ભવિષ્યન્તી
लोप्स्यामि लोप्स्यावः लोप्स्यामः 'लोप्स्यसि लोप्स्यथः लोप्स्यथ लोप्स्यति लोप्स्यतः लोप्स्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अलोप्स्यम् अलोप्स्याव अलोप्स्याम अलोप्स्यः अलोप्स्यतम् अलोप्स्यत अलोप्स्यत् अलोप्स्यताम् अलोप्स्यन्
આશીર્વાદાર્થ
लुप्यासम् लुप्यास्व लुप्यास्म लुप्याः
लुप्यास्तम् लुप्यास्त लुप्यास्ताम् लुप्यासुः
लुप्यात्
अद्यतनी (हुट्टो प्रार )
अलुपम् अलुपाव अलुपाम
अलुपः
अलुपतम् अलुपत
अलुपत्
अलुपताम् अलुपन्
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
४४३
लुम्पसे
लुप् - आ.५. अपy, छीनवी. से. (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની लुम्पे लुम्पावहे लुम्पामहे. लोप्ताहे लोप्तास्वहे लोप्तास्महे
लुम्पेथे लुम्पध्वे लोप्तासे लोप्तासाथे लोप्ताध्वे लुम्पते लुम्पेते लुम्पन्ते । लोप्ता लोप्तारौ लोप्तारः વ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अलुम्पे अलुम्पावहि अलुम्पामहि | लोप्स्ये लोप्स्यावहे लोप्स्यामहे अलुम्पथाः अलुम्पेथाम् अलुम्पध्वम् | लोप्स्यसे लोप्स्येथे लोप्स्यध्वे अलुम्पत अलुम्पेताम् अलुम्पन्त लोप्स्यते लोप्स्येते लोप्स्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ लुम्पेय लुम्पेवहि लुम्पेमहि अलोप्स्ये अलोप्स्यावहि अलोप्स्यामहि लुम्पेथाः लुम्पेयाथाम् लुम्पेध्वम् | अलोप्स्यथा: अलोप्स्येथाम् अलोप्स्यध्वम् लुम्पेत लुम्पेयाताम् लुम्पेरन् अलोप्स्यत अलोप्स्येताम् अलोप्स्यन्त मार्थ
આશીર્વાદાર્થ लुम्पै लुम्पावहै लुम्पामहै | लुप्सीय लुप्सीवहि लुप्सीमहि लुम्पस्व लुम्पेथाम् लुम्पध्वम् | लुप्सीष्ठाः लुप्सीयास्थाम् लुप्सीध्वम् लुम्पताम् लुम्पेताम् लुम्पन्ताम् लुप्सीष्ट लुप्सीयास्ताम् लुप्सीरन् પરોક્ષા
मद्यतनी (२ मे १२) लुलुपे . लुलुपिवहे लुलुपिमहे | अलुप्सि अलुप्स्वहि अलुप्स्महिं लुलुपिषे लुलुपाथे लुलुपिध्वे अलुप्थाः अलुप्साथाम् अलुब्ध्वम् लुलुपे . लुलुपाते लुलुपिरे
अलुब्ध्व म् अलुप्त अलुप्साताम् अलुप्सत
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४४
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ विद् - ५.५. मेग. (मनिट) વર્તમાના
વ્યસ્તની विन्दामि विन्दावः विन्दामः वेत्तास्मि वेत्तास्वः वेत्तास्मः विन्दसि विन्दथः विन्दथ वेत्तासि वेत्तास्थः वेत्तास्थ विन्दति विन्दतः विन्दन्ति वेत्ता वेत्तारौ वेत्तार: स्तनी
ભવિષ્યની अविन्दम् अविन्दाव अविन्दाम वेत्स्यामि वेत्स्यावः वेत्स्यामः अविन्दः अविन्दतम् अविन्दत । | वेत्स्यसि वेत्स्यथः वेत्स्यथ अविन्दत् अविन्दताम् अविन्दन् । वेत्स्यति वेत्स्यतः वेत्स्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ विन्देयम् विन्देव विन्देम | अवेत्स्यम् अवेत्स्याव अवेत्स्याम विन्देः विन्देतम् विन्देत अवेत्स्यः अवेत्स्यतम् अवेत्स्यत विन्देत् विन्देताम् विन्देयुः | अवेत्स्यत् अवेत्स्यताम् अवेत्स्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ विन्दानि विन्दाव विन्दाम विद्यासम् - विद्यास्व विद्यास्म विन्द विन्दतम् विन्दत विद्याः विद्यास्तम् विद्यास्त विन्दतु विन्दताम् विन्दन्तु विद्यात् विद्यास्ताम् विद्यासुः
५शेक्षा | मानी (Eaut२) विवेद विविदिव विविदिम । | अविदम् . अविदाव अविदाम विवेदिथ विविदथुः विविद अविदः अविदतम् अविदत विवेद विविदतुः विविदुः । अविदत् अविदताम् अविदन्
"पद
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४५
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
विद् - मा.५. भेगवg. (मनिट) વર્તમાના
શ્વસ્તની विन्दे विन्दावहे विन्दामहे | वेत्ताहे वेत्तास्वहे वेत्तास्महे विन्दसे विन्देथे विन्दध्वे वेत्तासे वेत्तासाथे वेत्ताध्वे विन्दते विन्देते विन्दन्ते वेत्ता वेत्तारौ वेत्तारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अविन्दे अविन्दावहि अविन्दामहि | वेत्स्ये वेत्स्यावहे वेत्स्यामहे अविन्दथाः अविन्देथाम् अविन्दध्वम् | वेत्स्यसे वेत्स्येथे वेत्स्यध्वे अविन्दत अविन्देताम् अविन्दन्त । वेत्स्यते वेत्स्येते वेत्स्यन्ते વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ विन्देय विन्देवहि विन्देमहि अवेत्स्ये अवेत्स्यावहि अवेत्स्यामहि विन्देथाः विन्देयाथाम् विन्देध्वम् । | अवेत्स्यथाः अवेत्स्येथाम् अवेत्स्यध्वम् विन्देत विन्देयाताम् विन्देरन् अवेत्स्यत अवेत्स्येताम् अवेत्स्यन्त . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ विन्दै विन्दावहै विन्दामहै |वित्सीय वित्सीवहि वित्सीमहि विन्दस्व विन्देथाम् विन्दध्वम् वित्सीष्ठाः वित्सीयास्थाम् वित्सीध्वम् विन्दताम् विन्देताम् विन्दन्ताम् । | वित्सीष्ट वित्सीयास्ताम् वित्सीरन् પરીક્ષા
मातनी (२ को (२) विविदे विविदिवहे विविदिमहे | अवित्सि अवित्स्वहि अविस्महि विविदिषे विविदाथे विविदिध्वे । | अवित्थाः अवित्साथाम् अविद्ध्वम्/ विविदे विविदाते विविदिरे
अविद्ध्वम् अवित्त अवित्साताम् अवित्सत
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४६
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ विच्छ – ५.५. ४. (सेट) વર્તમાના
' वस्तनी विच्छायामि विच्छायावः विच्छायामः | विच्छायितास्मि विच्छायितास्वः विच्छायितास्मः विच्छायसि विच्छायथः विच्छायथ | विच्छायितासि विच्छायितास्थः विच्छायितास्थ विच्छायति विच्छायतः विच्छायन्ति | विच्छायिता विच्छायितारौ विच्छायितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अविच्छायम् अविच्छायाव अविच्छायाम | विच्छायिष्यामि विच्छायिष्यावः विच्छायिष्याम: अविच्छायः अविच्छायतम् अविच्छायत | विच्छायिष्यसि विच्छायिष्यथ: विच्छायिष्यथ अविच्छायत् अविच्छायताम् अविच्छायन् | विच्छायिष्यति विच्छायिष्यतः विच्छायिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ विच्छायेयम् विच्छायेव विच्छायेम | अविच्छयिष्यम् अविच्छयिष्याव अविच्छयिष्याम विच्छायेः विच्छायेतम् विच्छायेत | अविच्छयिष्यः अविच्छयिष्यतम् अविच्छयिष्यत विच्छायेत् विच्छायेताम् विच्छायेयुः | अविच्छयिष्यत् अविच्छयिष्यताम् अविच्छयिष्यन् मार्थ
આશીર્વાદાર્થ विच्छायानि विच्छायाव विच्छायाम | विच्छाय्यासम् विच्छाय्यास्व विच्छाय्यास्म विच्छाय विच्छायतम् विच्छायत | विच्छाय्याः विच्छाय्यास्तम् विच्छाय्यास्त विच्छायतु विच्छायताम् विच्छायन्तु | विच्छाय्यात् विच्छाय्यास्ताम् विच्छाय्यासुः
પરોક્ષા | .. मयतनी (१ यो १२) विच्छायाञ्चकार/विच्छायाञ्चकृव विच्छायाञ्चकृम अविच्छायिषम् अविच्छायिष्व अविच्छायिष्म चकर
| अविच्छायीः अविच्छायिष्टम् अविच्छायिष्ट विच्छायाञ्चकर्थ विच्छायाञ्चक्रथुः विच्छायाश्चक्र | अविच्छायीत् अविच्छायिष्टाम् अविच्छायिषुः विच्छायाञ्चकार विच्छायाश्चक्रतुः विच्छायाञ्चक्रुः
બીજા રૂપો ૪૫૬ પેજ ઉપર છે.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४७
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
विज् - मा.५. द्वेश पासवो. (सेट) વર્તમાના
સ્તની विजे
विजावहे विजामहे विजिताहे विजितास्वहे विजितास्महे विजसे विजेथे विजध्वे | विजितासे विजितासाथे विजिताध्वे विजते विजेते विजन्ते |विजिता विजितारौ विजितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अविजे अविजावहि अविजामहि | विजिष्ये विजिष्यावहे विजिष्यामहे अविजथाः अविजेथाम् अविजध्वम् | विजिष्यसे विजिष्येथे विजिष्यध्वे अविजत अविजेताम् अविजन्त विजिष्यते विजिष्येते विजिष्यन्ते વિધ્યર્થ
કિયાત્તિપત્યર્થ विजेय विजेवहि विजेमहि अविजिष्ये अविजिष्यावहि अविजिष्यामहि विजेथाः विजेयाथाम् विजेध्वम् | अविजिष्यथा: अविजिष्येथाम् अविजिष्यध्वम् विजेत. विजेयाताम् विजेरन् । | अविजिष्यत अविजिष्येताम् अविजिष्यन्त . भार्थ
આશીર્વાદાર્થ विजै विजावहै विजामहै विजिषीय विजिषीवहि विजिषीमहि विजस्व विजेथाम् विजध्वम् । विजिषीष्ठाः विजिषीयास्थाम् विजिषीध्वम् विजताम् विजेताम् विजन्ताम् |विजिषीष्ट विजिषीयास्ताम् विजिषीरन् પરોક્ષા
मद्यतनी (१ दो २) विविजे विविजिवहे विविजिमहे | अविजिषि अविजिष्वहि अविजिष्महि विविजिषे विविजाथे विविजिध्वे | अविजिष्टाः अविजिषाथाम् अविजिध्वम्/ विविजे विविजाते विविजिरे
ड्व म् अविजिष्ट अविजिषाताम् अविजिषत
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४८
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ व्रश्च - ५.५. १५. () વર્તમાના
'श्वस्तनी वृश्चामि वृश्चावः वृश्चामः व्रश्चितास्मि व्रश्चितास्वः व्रश्चितास्मः वृश्चसि वृश्चथः वृश्चथ व्रश्चितासि व्रश्चितास्थः व्रश्चितास्थ वृश्चति वृश्चतः वृश्चन्ति | वृश्चिता व्रश्चितारौ व्रश्चितारः Uસ્તની
ભવિષ્યન્તી अवृश्चम् अवृश्चाव अवृश्चाम | व्रश्चिष्यामि व्रश्चिष्यावः व्रश्चिष्यामः अवृश्चः अवृश्चतम् अवृश्चत वश्चिष्यसि व्रश्चिष्यथः व्रश्चिष्यथ अवृश्चत् अवृश्चताम् अवृश्चन् वृश्चिष्यति व्रश्चिष्यतः व्रश्चिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ वृश्चयम् वृश्चेव वृश्चम अवश्चिष्यम् अव्रश्चिष्याव अवश्चिष्याम वृश्चेः वृश्चेतम् वृश्चेत अवश्चिष्यः अव्रश्चिष्यतम् अवश्चिष्यत वृश्चेत् वृश्चेताम् वृश्चेयुः | अव्रश्चिष्यत् अव्रश्चिष्यताम् अवश्चिष्यन् આજ્ઞાર્થ
आशीवार्थ वृश्चानि वृश्चाव , वृश्चाम वृश्च्यासम् वृश्च्यास्व वृश्च्यास्म
वृश्चतम् वृश्चत वृश्च्याः वृश्च्यास्तम् वृश्च्यास्त वृश्चतु वृश्चताम् वृश्चन्तु वृश्च्यात् वृश्च्यास्ताम् वृश्च्यासुः
. सधतनी (१ को प्रार) वव्रश्च वव्रश्चिव वव्रश्चिम | अवश्चिषम् अव्रश्चिष्व अवश्चिष्म वव्रश्चिथ वव्रश्चथुः वव्रश्च | अव्रश्चीः अवश्चिष्टम् अव्रश्चिष्ट वव्रश्च ववश्चतुः वव्रश्चः अव्रश्चीत् अवश्चिष्टाम् अवश्चिषुः
પરીક્ષા
બીજા રૂપ ૪૫૪ પેજ ઉપર છે.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४८
EEEEEEEEEEEEEE
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
सू - ५.५. प्रे२९॥ १२वी, sisg. (सेट) वर्तमान
___ वस्तनी सुवामि सुवाव: सुवामः सवितास्मि सवितास्वः सवितास्मः सुवसि सुवथः सुवथ सवितासि सवितास्थः सवितास्थ सुवति सुवतः सुवन्ति | सविता सवितारौ सवितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી असुवम् असुवाव असुवाम सविष्यामि सविष्यावः सविष्यामः असुवः असुवतम् असुवत सविष्यसि सविष्यथः सविष्यथ असुवत् असुवताम् असुवन् | सविष्यति सविष्यतः सविष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ सुवेयम् सुवेव सुवेम असविष्यम् असविष्याव असविष्याम सुवेः सुवेतम् सुवेत असविष्यः असविष्यतम् असविष्यत सुवेत् सुवेताम् सुवेयुः असविष्यत् असविष्यताम् असविष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ सुवानि सुवाव सुवाम सूयासम् सूयास्व सूयास्म सुव सुवतम् सुवत सूयाः सूयास्तम् सूयास्त सुवतु सुवताम् सुवन्तु सूयात् सूयास्ताम् सूयासुः પરોક્ષા
मातनी (१ दो ५२) सुषाव/सुषव सुषुविव सुषुविम | असाविषम् असाविष्व असाविष्म सुषविथ सुषुवथुः सुषुव असावीः असाविष्टम् असाविष्ट सुषाव सुषुवतुः सुषुवुः असावीत् असाविष्टाम् असाविषुः
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ क्षिप् - ५.५.३.g, ving. (मनिट) વર્તમાના
' श्वस्तनी क्षिपामि क्षिपावः क्षिपामः क्षेप्तास्मि क्षेप्तास्वः क्षेप्तास्मः क्षिपसि क्षिपथः क्षिपथ । | क्षेप्तासि क्षेप्तास्थः क्षेप्तास्थ क्षिपति क्षिपतः क्षिपन्ति । | क्षेप्ता क्षेप्तारौ क्षेप्तारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अक्षिपम् अक्षिपाव अक्षिपाम क्षेप्स्यामि क्षेप्स्यावः क्षेप्स्यामः . अक्षिपः अक्षिपतम् अक्षिपत क्षेप्स्यसि क्षेप्स्यथः क्षेप्स्यथ अक्षिपत् अक्षिपताम् अक्षिपन् । क्षेप्स्यति क्षेप्स्यतः क्षेप्स्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ क्षिपेयम् क्षिपेव क्षिपेम | अक्षेप्स्यम् अक्षेप्स्याव अक्षेपस्याम क्षिपेः क्षिपेतम् क्षिपेत | अक्षेप्स्यः अक्षेप्स्यतम् अक्षेप्स्यत क्षिपेत् क्षिपेताम् क्षिपेयुः | अक्षेप्स्यत् अक्षेप्स्यताम् अक्षेप्स्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ क्षिपानि क्षिपाव क्षिपाम | क्षिप्यासम् क्षिप्यास्व क्षिप्यास्म क्षिप क्षिपतम् क्षिपत क्षिप्याः क्षिप्यास्तम् क्षिप्यास्त क्षिपतु क्षिपताम् क्षिपन्तु | क्षिप्यात् क्षिप्यास्ताम् क्षिप्यासुः
| ... मयतनी (२ . प्रस२) चिक्षेप चिक्षिपिव चिक्षिपिम | अक्षैप्सम् अक्षैप्स्व अझैप्स्म चिक्षेपिथ चिक्षिपथुः चिक्षिप | अक्षैप्सी: अक्षप्तम् अक्षप्त चिक्षेप चक्षिपतुः चिक्षिपुः अझैप्सीत् अक्षप्ताम् अझैप्सुः
પરોક્ષા
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
farq - 2.4. sg, ring. (fiz)
-
વર્તમાના
શ્વસ્તની
क्षिपे
क्षिपावहे क्षिपामहे क्षेप्ताहे
क्षिपसे
क्षिपेथे क्षिपध्वे
क्षेप्तासे
क्षिपते क्षिपेते क्षिपन्ते क्षेप्ता
ઘસ્તની
अक्षिपे अक्षिपावहि अक्षिपामहि अक्षिपथाः अक्षिपेथाम् अक्षिपध्वम् अक्षिपत अक्षिपेताम् अक्षिपन्त
વિધ્યર્થ
क्षिपेय क्षिपेवहि क्षिपेमहि क्षिपेथाः क्षिपेयाथाम् क्षिपेध्वम् क्षिपेत क्षिपेयाताम् क्षिपेरन् આજ્ઞાર્થ
क्षेप्स्ये
क्षेप्स्यसे
क्षेप्स्यते
૪૫૧
क्षेप्तास्वहे क्षेप्तास्महे
क्षेप्तासाथे क्षेप्ताध्वे
क्षेप्तारौ क्षेप्तारः
ભવિષ્યન્તી
क्षेप्स्यावहे क्षेप्स्यामहे
क्षेप्स्येथे क्षेप्स्यध्वे
क्षेप्स्ये
क्षेप्स्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अक्षेप्स्ये अक्षेप्स्यावहि अक्षेप्स्यामहि अक्षेप्स्यथाः अक्षेप्स्येथाम् अक्षेप्स्यध्वम् अक्षेप्स्यत अक्षेप्स्येताम् अक्षेप्स्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
क्षिप्सीय क्षिप्सीवहि क्षिप्सीमहि क्षिप्सीष्ठाः क्षिप्सीयास्थाम् क्षिप्सीध्वम्
क्षिप्सीष्ट
क्षिप्सीयास्ताम् क्षिप्सीरन्
क्षिपै क्षिपावहै क्षिपामहै क्षिपस्व क्षिपेथाम् क्षिपध्वम् क्षिपताम् क्षिपेताम् क्षिपन्ताम्
પરોક્ષા
अक्षिप्सि अक्षिप्स्वहि अक्षिप्स्महि
चिक्षिपे चिक्षिपिवहे चिक्षिपिमहे चिक्षिपिषे चिक्षिपाथे चिक्षिपिध्वे अक्षिप्थाः अक्षिप्साथाम् अक्षिब्ध्वम् चिक्षिपे चिक्षिपाते चिक्षिपिरे
अक्षिब्ध्वम् अक्षिप्त अक्षिप्साताम् अक्षिप्सत
अद्यतनी (२ भे प्रहार)
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ स्वञ् - आ.५. भेटघु, भग. (निट) વર્તમાના
શ્વસ્તની स्वजे स्वजावहे स्वजामहे स्वङ्क्ताहे स्वङ्क्तास्वहे स्वक्तास्महे स्वजसे स्वजेथे स्वजध्वे | स्वतासे स्वक्तासाथे स्वताध्वे स्वजते स्वजेते स्वजन्ते । | स्वङ्क्ता स्वङ्क्तारौ स्वतारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अस्वजे अस्वजावहि अस्वजामहि | स्वक्ष्ये स्वक्ष्यावहे स्वक्ष्यामहे । अस्वजथाः अस्वजेथाम् अस्वजध्वम् | स्वक्ष्यसे स्वक्ष्येथे स्वक्ष्यध्वे अस्वजत अस्वजेताम् अस्वजन्त स्वक्ष्यते स्वक्ष्येते स्वक्ष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ स्वजेय स्वजेवहि स्वजेमहि अस्वक्ष्ये अस्वझ्यावहि अस्वक्ष्यामहि स्वजेथाः स्वजेयाथाम् स्वजेध्वम् । अस्वक्ष्यथाः अस्वक्ष्येथाम् अस्वक्ष्यध्वम् स्वजेत स्वजेयाताम् स्वजेरन् । अस्वक्ष्यत अस्वक्ष्येताम् अस्वक्ष्यन्त આજ્ઞાર્થ
माशीहार्थ स्वजै स्वजावहै. स्वजामहै | स्वङ्क्षीय स्वक्षीवहि स्वझीमहि स्वजस्व स्वजेथाम् स्वजध्वम् स्वक्षीष्ठाः स्वक्षीयास्थाम् स्वक्षीध्वम् स्वजताम् स्वजेताम् स्वजन्ताम् | स्वक्षीष्ट स्वक्षीयास्ताम् स्वक्षीरन् પરોક્ષા
... पतनी (२ ५७१२) सस्वजे सस्वजिवहे सस्वजिमहे | अस्वञ्जिषि अस्वञ्जिष्वहि अस्वञ्जिष्महि सस्वजिषे सस्वजाथे सस्वजिध्वे | अस्वञ्जिष्ठाः अस्वञ्जिषाथाम् अस्वञ्जिड्ढ्वम् सस्वजे सस्वजाते सस्वजिरे
अस्वञ्जिष्ट अस्वञ्जिषाताम् अस्वञ्जिषत
ध्वम्
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૩
છઠ્ઠા ગણના કર્તરિ રૂપ
विश् - ५.५. प्रवेश ४२वो (मनिट) વર્તમાના
- શ્વસ્તની विशामि विशावः विशामः । वेष्टास्मि वेष्टास्वः वेष्टास्मः विशसि विशथः विशथ | वेष्टासि वेष्टास्थः वेष्टास्थ विशति विशतः विशन्ति । वेष्टा वेष्टारौ वेष्टारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अविशम् अविशाव अविशाम | वेक्ष्यामि वेश्यावः वेक्ष्यामः अविशः . अविशतम् अविशत | वेक्ष्यसि वेक्ष्यथ: वेक्ष्यथ अविशत् अविशताम् अविशन् । वेक्ष्यति वेक्ष्यतः वेक्ष्यन्ति . विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ विशेयम् विशेव विशेम अवेक्ष्यम् अवेक्ष्याव अवेक्ष्याम विशेः विशेतम् विशेत अवेक्ष्यः अवेक्ष्यतम् अवेक्ष्यत विशेत् विशेताम् विशेयुः अवेक्ष्यत् अवेक्ष्यताम् अवेक्ष्यन् . माशार्थ .
આશીર્વાદાર્થ विशानि विशाव विशाम विश्यासम् विश्यास्व विश्यास्म विश विशतम् विशत विश्याः विश्यास्तम् विश्यास्त विशतु विशताम् विशन्तु विश्यात् विश्यास्ताम् विश्यासुः પરોક્ષા
मतनी (उप्र) विवेश. विविशिव विविशिम | | अविक्षम् अविक्षाव अविक्षाम विवेशिथ विविशथुः विविश । अविक्षः अविक्षतम् अविक्षत विवेश विविशतुः विविशुः अविक्षत् अविक्षताम् अविक्षन्
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપો
| सिच् - .५. मातनी (२) स्प्रष्टास्मि स्पष्टास्वः स्प्रष्टास्मः | असिक्षि असिक्ष्वहि असिक्ष्महि स्प्रष्टासि स्प्रष्टास्थ: स्प्रष्टास्थ | असिक्थाः असिक्षाथाम् असिग्ध्वम् स्प्रष्टा स्प्रष्टारौ स्प्रष्टारः
असिग्ड्ढ्व म् स्पृश् - ५.५. भविष्यन्ती ।
| असिक्त असिक्षाताम् असिक्षत स्पक्ष्यामि स्पक्ष्यावः स्प्रक्ष्यामः । त्रुट - ५.५. वर्तमान स्पक्ष्यसि स्प्रक्ष्यथः स्प्रक्ष्यथ त्रुट्यामि . त्रुट्यावः त्रुट्यामः स्प्रक्ष्यति स्प्रक्ष्यतः स्प्रक्ष्यन्ति त्रुट्यसि त्रुट्यथः त्रुट्यथ
स्पृश् - ५.५. सियात्तिपत्यर्थ त्रुट्यति त्रुट्यतः त्रुट्यन्ति अस्पक्ष्यम् अस्प्रक्ष्याव अस्प्रक्ष्याम । त्रुट् - ५.५. यस्तनी अस्प्रक्ष्यः अस्प्रक्ष्यतम् अस्पक्ष्यत | अत्रुट्यम् अत्रुट्याव अत्रुट्याम अस्प्रक्ष्यत् अस्प्रक्ष्यताम् अस्प्रक्ष्यन् अत्रुट्यः अत्रुट्यतम् अत्रुट्यत स्पृश् - ५.५. अद्यतनी (२)
अत्रुट्यत् अत्रुट्यताम् अत्रुट्यन् अस्पाक्षम् अस्प्राश्व अस्पाक्ष्म । त्रुट - ५.५. विध्यर्थ अस्पाक्षीः अस्पाष्टम् अस्पाष्ट। | त्रुट्येयम् त्रुट्येव त्रुट्येम अस्पाक्षीत् अस्प्राष्टाम् अस्पाक्षुः ।। | त्रुट्येः त्रुटयेतम् त्रुट्येत स्पृश् - ५.५. अद्यतनी (२१) | त्रुट्येत् त्रुटयेताम् त्रुट्येयुः अस्पाक्षम् अस्पार्श्व अस्पार्भ त्रुट - ५.५. माशार्थ अस्पार्षीः अस्पार्टम् अस्पार्ट त्रुट्यानि त्रुट्याव त्रुट्याम अस्पार्षीत् अस्पार्टाम् अस्पार्भुः त्रुट्य त्रुट्यतम् त्रुट्यत
| त्रुट्यतु त्रुट्यताम् त्रुट्यन्तु
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપ
૪૫૫ છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપો कृष् - ५.५. श्वस्तनी कृष् - मा.५. श्वस्तनी क्रष्टास्मि क्रष्टास्वः क्रष्टास्मः |क्रष्टाहे क्रष्टास्वहे क्रष्टास्महे क्रष्टासि क्रष्टास्थः क्रष्टास्थ | क्रष्टासे क्रष्टासाथे क्रष्टाध्वे क्रष्टा क्रष्टारौ क्रष्टारः क्रष्टा क्रष्टारौ क्रष्टारः
कृष् - ५.५. भविष्यन्ती | कृष् - मा.५. भविष्यन्ती क्रक्ष्यामि क्रक्ष्यावः क्रक्ष्यामः क्रक्ष्ये क्रक्ष्यावहे क्रक्ष्यामहे क्रक्ष्यसि क्रक्ष्यथः क्रक्ष्यथ क्रक्ष्यसे क्रक्ष्येथे क्रक्ष्यध्वे क्रक्ष्यति क्रक्ष्यतः क्रक्ष्यन्ति | क्रक्ष्यते क्रक्ष्येत्ते क्रक्ष्यन्ते
कृष् - ५.५. यात्तिपत्यर्थ | कृष् - आ.५. यातिपत्यर्थ अक्रक्ष्यम् अक्रक्ष्याव अक्रक्ष्याम | अक्रक्ष्ये अक्रक्ष्यावहि अक्रक्ष्यामहि अक्रक्ष्यः अक्रक्ष्यतम् अक्रक्ष्यत | अक्रक्ष्यथाः अक्रक्ष्येथाम् अक्रक्ष्यध्वम् अक्रक्ष्यत् अक्रक्ष्यताम् अक्रक्ष्यन् अक्रक्ष्यत अक्रक्ष्येताम् अक्रक्ष्यन्त कृष् - ५.५. सतना (२) कृष् - मा.५. मतनी (२) अक्राक्षम् अक्राश्व अक्राम अकृक्षि अकृश्वहि अकृक्ष्महि अक्राक्षीः अक्राष्टम् अक्राष्ट अकृष्ठाः अकृक्षाथाम् अकृड्ढ्वम् अक्राक्षीत् अक्राष्टाम् अक्राक्षुः
. अकृग्ड्ढ्व म् कृष् - ५.५. अद्यतनी (२)
| अकृष्ट . अकृक्षाताम् अकृक्षत अकार्भम् अकाल अकाद्म लिप् - .५. मातनी (२) अकार्षीः अकार्टम् अकार्ट | अलिप्सि अलिप्स्वहि अलिप्स्महि अकार्षीत् अकार्टाम् अकाक्षुः । | अलिप्थाः अलिप्साथाम् अलिब्ध्वम्
अलिब्द्ध्व म् अलिप्त अलिप्साताम् अलिप्सत
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપો मृश् - ५.५. श्वस्तनी
| व्रश्चं - ५.५. श्वस्तनी म्रष्टास्मि म्रष्टास्वः स्रष्टास्मः व्रष्टास्मि व्रष्टास्वः व्रष्टास्मः म्रष्टासि म्रष्टास्थः स्रष्टास्थ व्रष्टासि व्रष्टास्थः व्रष्टास्थ म्रष्टा स्रष्टारौ म्रष्टारः | व्रष्टा व्रष्टारौ व्रष्टारः
मृश् - ५.५. भविष्यन्ती । व्रश्च - ५.५. भविष्यन्ती म्रक्ष्यामि म्रक्ष्याव: प्रक्ष्यामः | व्रक्ष्यामि व्रक्ष्यावः व्रक्ष्यामः म्रक्ष्यसि म्रक्ष्यथः प्रक्ष्यथ | व्रक्ष्यसि , व्रक्ष्यथः व्रक्ष्यथ म्रक्ष्यति म्रक्ष्यतः प्रक्ष्यन्ति । | व्रक्ष्यति व्रक्ष्यतः .. व्रक्ष्यन्ति
मृश् - ५.५. डियात्तिपत्यर्थ | व्रश्च - ५.५.यात्तिपत्यर्थ अम्रक्ष्यम् अम्रक्ष्याव अम्रक्ष्याम | अवश्यम् अव्रक्ष्याव अव्रक्ष्याम अम्रक्ष्यः अम्रक्ष्यतम् अम्रक्ष्यत अव्रक्ष्यः अव्रक्ष्यतम् अव्रक्ष्यत अम्रक्ष्यत् अम्रक्ष्यताम् अम्रक्ष्यन् | अव्रक्ष्यत् अव्रक्ष्यताम् अव्रक्ष्यन् मृश् - ५.५. अद्यतनी (२) | व्रश् - ५.५. अतनी (२०) अमाक्षम् अमाव अमाह्म | अवाक्षम् अवाक्ष्व अवाक्ष्म अमाीः अमार्टम् अमार्ट अवाक्षीः अव्राष्टम् अव्राष्ट अमाीत् अमाष्र्टाम् अमाझुः अव्राक्षीत् अव्राष्टाम् अव्राक्षुः मृश् - ५.५. मातनी (3t) इष् - ५.५. श्वस्तनी अमृक्षम् अमृक्षाव अमृक्षाम एष्टास्मि एष्टास्वः एष्टास्मः अमृक्षः अमृक्षतम् अमृक्षत । एष्टासि एटास्थः एष्टास्थ अमृक्षत् अमृक्षताम् अमृक्षन् एष्टा एटारौ एटारः
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપ
૪૫૭
છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપો भ्रस्ज् - ५.५. श्वस्तनी . भ्रस्ज् - मा.५. श्वस्तनी भ्रष्टास्मि भ्रष्टास्वः भ्रष्टास्मः भ्रष्टाहे भ्रष्टास्वहे भ्रष्टास्महे भ्रष्टासि भ्रष्टास्थः भ्रष्टास्थ भ्रष्टासे भ्रष्टासाथे भ्रष्टाध्वे भ्रष्टा भ्रष्टारौ भ्रष्टारः | भ्रष्टा भ्रष्टारौ भ्रष्टारः
भ्रस्ज् - ५.५. भविष्यन्ती... | भ्रस्ज् - 1.५. भविष्यन्ती भ्रक्ष्यामि भ्रक्ष्यावः भ्रक्ष्यामः | भ्रक्ष्ये भ्रक्ष्यावहे भ्रक्ष्यामहे भ्रक्ष्यसि भ्रक्ष्यथः भ्रक्ष्यथ भ्रक्ष्यसे भ्रक्ष्येथे भ्रक्ष्यध्वे भ्रक्ष्यति भ्रक्ष्यतः भ्रक्ष्यन्ति । | भ्रक्ष्यते भ्रक्ष्येते. भ्रक्ष्यन्ते
भ्रस्ज् - ५.५. यात्तिपत्यर्थ भ्रस्ज् - मा.५. उयात्तिपत्यर्थ अभ्रक्ष्यम् अभ्रक्ष्याव अभ्रक्ष्याम अभ्रक्ष्ये अभ्रक्ष्यावहि अभ्रक्ष्यामहि अभ्रक्ष्यः अभ्रक्ष्यतम् अभ्रक्ष्यत | अभ्रक्ष्यथाः अभ्रक्ष्येथाम् अभ्रक्ष्यध्वम् अभ्रक्ष्यत् अभ्रक्ष्यताम् अभ्रक्ष्यन् । अभ्रक्ष्यत अभ्रक्ष्येताम् अभ्रक्ष्यन्त . भ्रस्ज् - ५.५. तनी (२) भ्रस्ज् - मा.५. माशीवार्थ अभ्राक्षम् अभ्राक्ष्व अभ्राम भ्रक्षीय भ्रक्षीवहि भ्रक्षीमहि अभ्राक्षीः अभ्राष्टम् अभ्राष्ट। भ्रक्षीष्ठाः भ्रक्षीयास्थाम् भ्रक्षीध्वम् अभ्राक्षीत् अभ्राष्टाम् अभ्राक्षुः | भ्रक्षीष्ट भ्रक्षीयास्ताम् भ्रक्षीरन् - भ्रस्ज् - ५.५. परीक्षा भ्रस्ज् - मा.५. मद्यतनी (२) बभर्ज बभर्जिव बभर्जिम | अभ्रक्षि अभ्रक्ष्वहि अभ्रक्ष्महि बभर्जिथ/बभठं बभर्जथुः बभर्ज | अभ्रष्ठाः अभ्रक्षाथाम् अभ्रग्ध्वम् बभर्ज . बभर्जतुः बभर्जुः | अभ्रष्ट अभ्रक्षाताम् अभ्रक्षत
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૮
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના વિકલ્પ રૂપો विच्छ – ५.५. भाशीर्वाहार्थ | विच्छ - ५.५. श्वस्तनी विच्छ्यासम् विच्छ्यास्व विच्छ्यास्म | विच्छितास्मि विच्छितास्वः विच्छितास्मः विच्छ्याः विच्छ्यास्तम् विच्छ्यास्त | विच्छितासि विच्छितास्थः विच्छितास्थ विच्छ्यात् विच्छ्यास्ताम् विच्छ्यासुः | विच्छिता विच्छितारौ विच्छितारः विच्छ - ५.५. मधातनी (१cl) विच्छ् - ५.५. भविष्यन्ती अविच्छिषम् अविच्छिष्व अविच्छिष्म | विच्छिष्यामि विच्छिष्याव: विच्छिष्यामः अविच्छी: अविच्छिष्टम् अविच्छिष्ट | विच्छिष्यसि विच्छिष्यथ: विच्छिष्यथ अविच्छीत् अविच्छिष्टाम् अविच्छिषुः | विच्छिष्यति विच्छिष्यतः विच्छिष्यन्ति
विच्छ - ५.५. परोक्ष विच्छ – ५.५. डियात्तिपत्यर्थ विविच्छ विविच्छिव विविच्छिम | अविच्छिष्यम् अविच्छिष्याव अविच्छिष्याम विविच्छिथ विविच्छथुः विविच्छ अविच्छिष्यः अविच्छिष्यतम् अविच्छिष्यत विविच्छ विविच्छतुः विविच्छुः | अविच्छिष्यत् अविच्छिष्यताम् अविच्छिष्यन्
कृत् - ५.५. भविष्यन्ती. भ्रस्ज् - मा.५. परीक्षा कामि कावः कामः | बभर्जे बभर्जिवहे बभर्जिमहे कय॑सि कय॑थः कस्य॑थ । बभर्जिषे बभर्जाथे बभर्जिध्वे कर्त्यति. कर्व्यतः कस्य॑न्ति । बभर्जे बभर्जाते बभर्जिरे
कृत् - ५.५. सात्तिपत्यर्थ अकय॑म् अकाव अकाम अकर्त्यः अकय॑तम् अकय॑त अकय॑त् अकय॑ताम् अकय॑न्
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
मिल
मेलन
मेल
सर्ज
स्पृश्
स्पर्श
स्पर्श स्फोट
देशक
मोच
मोक्तृ
पृष्टि
છઠ્ઠા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ
૪૫૯ છઠ્ઠા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ धातु अ (अल्/ अन | अ | अक | तृ | ति
अच्) (अनट् )| (घन) (णक) (तृच्) (क्ति) मेल
मेलक | मेलित | मिलिति लिख लेख लेखन लेख लेखक | लेखित | लिखिति सर्ज सर्जन
सर्जक | स्रष्ट । सृष्टि स्पर्शन स्पर्शक स्प्रष्ट/स्पष्टुं | स्पृष्टि स्फुट स्फुट स्फुटन स्फोटक | स्फुटित | | स्फुटिति स्फुर् स्फुर स्फुरण स्फोर स्फोरक | स्फुरितृ | स्फुरिति दिश् देश देशन देश
दिष्टि मोच मोचन
मोचक
मुक्ति प्रच्छ प्रच्छ प्रच्छन प्रच्छ प्रच्छक प्रष्ट
सेचन सेच सेचक | सिक्ति उञ्छ् उञ्छ उञ्छन उञ्छ उञ्छक उञ्छितृ | उञ्छिति कृत् कर्त कर्तन कर्त कर्तक कर्तित | कर्तिति कर्षण
कर्षक | क्रष्ट/कर्ट | कृष्टि क()
करण कार कारक खेदन
खेदितृ | खिदिति तोदन
तोदक तोदित ।
त्रोटक त्रुटित दरण
दारक दर्तृ दृति धावक धुवित धुविति नावक
नुविति पेशन पेश पेशक पेशित
| पिशिति
पर्तृ भ्रज भ्रज्जक
भ्रष्टि मार
मारक | मर्तृ रय । रयण राय । रायक | रेतृ ।
सिच्
सेच
कृष् .
कर्ष
कर्ष
कीर्ति
खेदक
तुदिति त्रुटिति
FATERESP
त्रुटन
।
धुवन नुवन
नुवितृ
परण
पारक
प्रति
भ्रस्ज्
भ्रज्ज
भ्रज्जन
भ्रष्ट/भष्ट्र
मरण
मृति
क
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
४६०
ધાતુ मिल्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના કર્મણિ રૂપો વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ વ્યસ્તની मिल्यते
अमिल्यत मिल्येत मिल्यताम् मेलिता लिख्यते अलिख्यत | लिख्येत लिख्यताम् लेखिता सृज्यते असृज्यत सृज्येत सृज्यताम् स्रष्टा स्फुट्यते अस्फुट्यत | स्फुटयेत स्फुट्यताम् स्फुटिता स्फूर्यते अस्फूर्यत स्फूर्येत । स्फूर्यताम् स्फुरिता स्पृश्यते अस्पृश्यत स्पृश्येत स्पृश्यताम् स्पर्टी
लिख्
सृज्
स्फुट्
स्पृश्
स्प्रष्टा
मुच्
सिच्
इष
मुच्यते सिच्यते इष्यते पृच्छ्यते दिश्यते
अमुच्यत मुच्येत असिच्यत | सिच्येत ऐष्यत इष्येत अपृच्छ्यत | पृच्छ्येत अदिश्यत |दिश्येत अकृत्यत | कृत्येत अकृष्यत कृष्येत
मुच्यताम् मोक्ता सिच्यताम् सेक्ता इष्यताम् एष्टा/एषिता पृच्छ्यताम् | प्रष्टा दिश्यताम् देष्टा कृत्यताम् कर्तिता । कृष्यताम् कर्टा
कृत्यते कृष्यते
क्रष्टा
कीर्यते
अकीर्यत | कीर्येत
खिद्यते तुद्यते त्रुट्यते द्रियते
अखिद्यत | खिद्येत अतुद्यत तुद्येत अत्रुट्यत त्रुट्येत अद्रियत द्रियेत
तोत्ता
कीर्यताम् करिता
कारिता |खिद्यताम्
खेत्ता तुद्यताम् त्रुट्यताम् त्रुटिता द्रियताम् ।
दर्ता दारिता धुविता धाविता नुविता नाविता
धूयते
अधूयत
धूयेत
ध्यताम्
अनूयत
नयेत
नयताम
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કર્મણિરૂપો
છઠ્ઠા ગણના કર્મણિ રૂપો
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા
मेलिष्यते अमेलिष्यत मेलिषीष्ट मिमिले
लेखिष्यते अलेखिष्यत लेखिषीष्ट
लिलिखे
स्रक्ष्यते
सुक्षीष्ट
ससृजे
पुस्फुटे
पुस्फुरे
पस्पृशे
अस्त्रक्ष्यत
स्फुटिष्यते
अस्फुटिष्यत स्फुटिषीष्ट
स्फुरिष्यते अस्फुरिष्यत स्फुरिषीष्ट
स्पर्श्यते अस्पत स्पृक्षीष्ट
स्प्रक्ष्यते
मोक्ष्यते .सेक्ष्यते
एषिष्यते
प्रक्ष्यते
M
कर्तिष्यते
अस्प्रक्ष्यत
अमोक्ष्यत
असेक्ष्यत
ऐषिष्यत
मुक्षीष्ट
सिक्षीष्ट
मुमुचे
सिषिचे
ईषे
अप्रक्ष्यत
पप्रच्छे
अदेक्ष्यत
दिक्षीष्ट
दिदिशे
अकर्तिष्यत कर्तिषीष्ट चकृते
अकर्क्ष्यत
कृक्षीष्ट
चकृषे
एषिषीष्ट
प्रक्षीष्ट
अक्रक्ष्यत .
क्रक्ष्यते करिष्यते अकरिष्यत
कीर्षीष्ट/करिषीष्ट चकरे
करिष्यते अकारिष्यत
कारिषीष्ट
खेत्स्यते अखेत्स्यत खित्सीष्ट चिखिदे
तोत्स्यते अतोत्स्यत तुत्सीष्ट त्रुटिष्यते अत्रुटिष्यत त्रुटिषीष्ट दरिष्यते अदरिष्यत दृषीष्ट दारिष्यते अदारिष्यत दारिषीष्ट धुविष्यते अधुविष्यत धुविषीष्ट धाविष्यते अधाविष्यत धाविषीष्ट नुविष्यते अनुविष्यत नुविषीष्ट नाविष्यते अनाविष्यत नाविषीष्ट
तुतुदे
तुत्रुटे
दद्रे
दुधुवे
नुनुवे
અદ્યતની
अमेलि
अलेखि
असर्जि
अस्फोटि
अस्फोरि
अस्पर्शि
| अमोचि
| असेचि
ऐषि
अप्रच्छि
अदेशि
अकर्ति
अकर्षि
| अकारि
अखेदि
अतोदि
| अत्रोटि
अदारि
अधावि
अनावि
૪૬૧
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬૨
ધાતુ
पिश्
पृ
भ्रस्ज्
मस्ज्
मृ
मृश्
रि
लज्
लिप्
लुप्
विच्छ्
विज्
व्रश्च्
सू
विद्
क्षिप्
स्वञ्ज्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
पिश्यते
प्रियते
છઠ્ઠા ગણના કર્મણિ રૂપો
વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ
अपिश्यत पिश्येत
अप्रियत प्रियेत
भृज्यते
मज्ज्यते
म्रियते
मृश्यते
रीयते
लज्ज्यते
अलज्ज्यत लज्ज्येत
लिप्यते
अलिप्यत लिप्येत
लुप्यते
अलुप्यत लुप्येत
विच्छ्यते अविच्छ्यत विच्छ्येत विच्छाय्यते अविच्छाय्यतविच्छाय्येंत
अभृज्यत भृज्ज्येत
अमज्ज्यत मज्येत
अम्रियत म्रियेत
अमृश्यत मृश्येत
| अरीयत रीयेत
विज्यते अविज्यत विज्येत
वृश्चयते
अवृश्चयत वृश्श्येत
सूयते
| असूयत सूयेत
विद्यते
| अविद्यत विद्येत
क्षिप्यते
अक्षिप्यत क्षिप्येत
स्वज्यते अस्वज्यत स्वज्येत
આજ્ઞાર્થ શ્વસ્તની
पिश्यताम् पेशिता
प्रियताम् पर्ता
पारिता
भृज्यताम् भट
भ्रष्टा
- मज्ज्यताम् मङ्क्ता
म्रियताम् मर्ता
मारिता
मृश्यताम् मष्ट
भ्रष्टा
रीयताम् रेता
रायिता
लज्ज्यताम् लज्जिता
लिप्यताम् लेप्ता
लुप्यताम् लोप्ता विच्छयताम् विच्छिता विच्छाय्यताम् विच्छायिता
विज्यताम् वेजिता
वृश्चयताम् व्रश्चिता
व्रष्टा
सूयताम् सविता
साविता विद्यताम् वेत्ता क्षिप्यताम् क्षेप्ता
स्वज्यताम् स्वङ्क्ता
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૩
अपारि
છઠ્ઠા ગણના કર્મણિરૂપો
છઠ્ઠા ગણના કર્મણિ રૂપો ભવિષ્યની ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાથે પરોક્ષા અદ્યતની पेशिष्यते अपेशिष्यत पेशिषीष्ट पिपिशे अपेशि परिष्यते अपरिष्यत पृषीष्ट पप्रे पारिष्यते अपारिष्यत पारिषीष्ट भय॑ते अभयंत भीष्ट बभ्रज्जे अभ्रज्जि भ्रक्ष्यते अभ्रक्ष्यत भ्रक्षीष्ट
बभर्ने
अभर्जि मक्ष्यते अमझ्यत ।
| मङ्क्षीष्ट ममजे अमज्जि मरिष्यते । अमरिष्यत मृषीष्ट मम्र . अमारि मारिष्यते अमारिष्यत मारिषीष्ट म_ते अमयत मक्षीष्ट
मृक्षीष्टममशे अमर्शि म्रक्ष्यते अम्रक्ष्यत
अरेष्यत रेषीष्ट रिर्ये अरायि रायिष्यते अरायिष्यत रायिषीष्ट लज्जिष्यते अलज्जिष्यत लजिषीष्ट ललज्जे अलज्जि लेप्स्यते - अलेप्स्यत लिप्सीष्ट लिलिपे अलेपि लोप्स्यते अलोप्स्यत लुप्सीष्ट लुलुपे अलोपि विच्छिष्यते अविच्छिष्यत |विच्छिषीष्ट विविच्छे ।
अविच्छि विच्छायिष्यते अविच्छायिष्यत विच्छायिषीष्ट विच्छायाञ्चक्रे अविच्छायि वेजिष्यते अवेजिष्यत वेजिषीष्ट विविजे अवेजि व्रश्चिष्यते अवश्चिष्यत वश्चिषीष्ट वव्रश्चे व्रक्ष्यते अव्रक्ष्यत व्रक्षीष्ट सविष्यते
असविष्यत सविषीष्ट सुषुवे असावि साविष्यते असाविष्यत साविषीष्ट वेत्स्य ते अवेत्स्यत वित्सीष्ट विविदे अवेदि क्षेप्स्यते
अक्षेप्स्यत. क्षिप्सीष्ट चिक्षिपे अक्षेपि स्वक्ष्यते अस्वक्ष्यत स्वझीष्ट सस्व)/सस्वजे अस्वञ्जि
रेष्यते
अवश्चि
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
४६४
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના કૃદન્ત વિભાગ વર્તમાન | વર્તમાન | હેત્વર્થ | સંબંધક | કર્મણિ
કિર્તરિ | કર્મણિ | કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત मिल् (१) | मिलत् मिल्यमान | मेलितुम् मिलि/मेलित्वा मिलित लिख (२) | लिखत् लिख्यमान
|लेखितुम्
|लेखि/लिखित्व लिखित सृज् (३) सृजत् | सृज्यमान स्रष्टुम् | सृष्ट्वा स्पृश् (४)१ | स्पृशत् स्पश्यमान स्प्रष्टम् स्पृष्ट्वा
स्पष्टुंम स्फुट् (४)२ | स्फुटत् स्फुट्यमान | स्फुटितुम् - स्फुटित्वा स्फुटित स्फुर् (५) स्फुरत्
| स्फूर्यमाण
| स्फुरितुम् | स्फुरित्वा इष् (६) | इच्छत् इष्यमाण
एषितुम्
| इष्ट्वा
एषित्वा प्रच्छ (७) | पृच्छत् | पृच्छ्य मान
पृष्ट्वा मुच् (८) मुञ्चत् मुच्यमान
मुक्त्वा मुश्चमान मुच्यमान मोक्तुम् मुक्त्वा सिच् (९) सिञ्चत् सिच्यमान सिक्तुम् सिक्त्वा सिञ्चमान सिच्यमान |सिक्तुम्
सिक्तवा दिश् (१०) दिश्यमान
दिष्ट्वा दिशमान | दिश्यमान
दिष्ट्वा कृत् (११) कृन्तत् कृत्यमान कर्तितुम् कर्तित्वा
| स्फुरित
प्रष्टम् मोक्तुम्
अब छ बा जवाब के बार में छा छ नबुध बजार
दिशत्
देष्टम्
देष्टुम्
कृषत्
तुत्त्वा
कृ (१२) किरत् कीर्यमाण करितुम् कीर्वा कृष् (१३)
कृष्यमाण कटुम्/क्रष्टुम् कृष्ट्वा तुद् (१४) तुदत् तुद्यमान | तोत्तुम् तुत्त्वा
तुदमान तुद्यमान | तोत्तुम् खिद् (१५)
|खिन्दत् खिद्यमान | खेत्तुम् खित्त्वा त्रुट् (१६) त्रुटत् त्रुट्यमान त्रुटितुम् त्रुटित्वा दृ (१७) द्रियमाण | द्रियमाण दर्तुम् दृत्वा धू (१८) | धुवत् धूयमान वितुम्/धोतुम् धूत्वा.. नू (१९) नुवत् नूयमान नुवितुम् नुवित्वा पिश् (२०) | पिंशत् पिश्यमान | पेशितुम् पिशित्वा पृ (२१) | प्रियमाण | प्रियमाण । पर्तुम् पृत्वा
पिशित पृत
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કૃદન્ત
કર્તરિ
ભૂત કૃદન્ત
तव्य
मिलितवत् मेलितव्य लेखितव्य
लिखितवत्
છઠ્ઠા ગણના કૃદન્ત વિભાગ વિધ્યર્થ કૃદન્ત
पृष्टवत्
मुक्तवत्
मुक्तवत्
वित्
सिक्तवत् .
सृष्टवत्
स्रष्टव्य
स्पृष्टवत् स्प्रष्टव्य स्पर्शनीय
स्पष्टव्य स्फुटितवत् स्फुटितव्य
स्फुटनीय
स्फुरितवत् स्फुरितव्य स्फुरणीय
इष्टवत्
एषितव्य एषणीय
एष्टव्य
प्रष्टव्य
मोक्तव्य
मोक्तव्य
सेक्तव्य
सेक्तव्य
दिष्टवत् देष्टव्य
दिष्टवत्
देष्टव्य
कृत्तवत्
कर्तितव्य
अनीय य
मेलनीय मेल्य
लेखनीय लेख्य
सर्जनीय
दृतवत्
धूतवत्
नूतवत्
पिशितवत्
पृतवत्
सृज्य
स्पृश्य
स्फोट्य
स्फोर्य
एष्य
प्रच्छनीय
प्रच्छय
मोचनीय मोच्य
मोचनीय मोच्य
सेचनीय सेक्य
सेचनीय
सेक्य
देशनीय
देश्य
देशनीय देश्य
कर्तनीय कर्त्य
कर्णवत्
करितव्य करणीय कार्य
कर्ण्य
कृष्टवत् कष्टव्य/क्रष्टव्य कर्षणीय तुन्नवत् तोत्तव्य तोदनीय तोद्य
तुन्नवत् तोत्तव्य तोदनीय
तोद्य
खिन्नवत्
खेत्तव्य खेदनीय
खेद्य
त्रुटितवत्
त्रुटितव्य त्रुटनीय
दर्तव्य
दरणीय
धवितव्य धवनीय
नुवितव्य नवनीय पेशितव्य पेशनीय
पर्तव्य
परणीय
त्रुट्य
दार्य/दृत्य
धाव्य
नुय/ नाव्य
पेश्य
पार्य
પરોક્ષ
ભૂત કૃદન્ત
मिमिल्वस् मेलिष्यत्
लिलिख्वस् लेखिष्यत्
पुस्फुट्वस्
पुस्फूर्वस्
ईषिवस्
૪૬૫
ससृज्वस् स्रक्ष्यत्
पस्पृश्वस् स्पर्श्यत्
स्प्रक्ष्यत
स्फुटिष्यत्
स्फुरिष्यत्
एषिष्यत्
ભવિષ્ય
કૃદન્ત
दिदिश्वस्
दिदिशान
चकृत्वस्
प्रप्रच्छ्वस्
मुमुच्चस्
मुमुचान
सिसिच्वस् सेक्ष्यत्
सिसिचान
दुधुवस्
नुनूवस्
पिपिश्वस्
|पप्राण
प्रक्ष्यत्
मोक्ष्यत्
मोक्ष्यमाण
|सेक्ष्यमाण
| देक्ष्यत्
| देक्ष्यमाण
कर्तिष्यत्
| कर्त्स्यत्
| करिष्यत्
कर्क्ष्यत्/क्रक्ष्यत्
चिकीर्वस्
चकृष्वस्
| तुतुद्वस्
तोत्स्यत्
तोत्स्यमान
तुतुदान चिखिद्वस् खेत्स्यत्
|तुत्रुट्वस् त्रुटिष्यत्
दद्राण
दरिष्यमाण
धविष्यत्
नुविष्यत्
पेशिष्यत् परिष्यमाण
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
४६६
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના કૃદન્ત વિભાગ વર્તમાન
| वर्तमान | त्वर्थ | संबंध | भरि
કર્તરિ | કર્મણિ | કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત मस्ज्(२२) | मज्जत् मज्ज्यमान
मङ्क्त्वा · मग्न भ्रस्ज् (२३) | भृजत् भृज्यमान
भृष्ट्वा भृज्जमान
भ्रष्टम् मृ (२४) म्रियमाण म्रियमाण | मर्तुम् | मृत्वा मृश् (२५) | मृशत् मृश्यमान म्रष्टुम्/मटुंम् | मृष्ट्वा रि (२६) | रियत्
रीयमाण रेतुम् लस्ज् (२७) | लज्जमान | लज्यमान | लज्जितुम् |लज्जित्वा लज्जित
मङ्कतुम् भटुंम्
| भ्रष्ट
रित्वा
लग्न
लोप्तुम्
छ
लिप् (२८) | लिम्पत्
लिम्पमान लुप् (२९) | लुम्पत्
लुम्पमान विद् (३०)
विन्दमान विच्छ् (३१) | विच्छायत्
विन्दत्
विजितुम्
विज् (३२) |विजमान व्रश्च् (३३) वृश्चत्
लिप्यमान लेप्तुम् लिप्त्वा | लिप्यमान लेप्तुम् लिप्त्वा लुप्यमान
लुप्त्वा लुप्यमान लोप्तुम् लुप्त्वा लुप्त विद्यमान वेत्तुम् । विदित्वा |विन विद्यमान वेत्तुम् । विदित्वा. वित्र | विच्छाय्यमान | विच्छायितुम् | विच्छायित्वा विच्छायित विच्छ्यमान |विच्छितुम्
|विच्छित्वा ।
|विच्छित | विज्यमान
विजित्वा विग्न वृश्च्यमान वश्चितुम्
वश्चित्वा वृक्ण व्रष्टुम् सुयमान सवितुम् सूत्वा |सून क्षिप्यमान | क्षेप्तुम् क्षिप्त्वा |क्षिप्त क्षिप्यमान
क्षेप्तुम् क्षिप्त्वा | क्षिप्त | स्वज्यमान
स्वक्तवा स्वङ्क्त उञ्छ्य मान
उञ्छित्वा उञ्छित विश्यमान
वेष्ट्वा | विष्ट |विच्यमान व्यचितुम् विचित्वा विचित
सू (३४) क्षिप् (३५)
| | सुवत् | क्षिपत्
क्षिपमाण
स्वञ् (३६) | स्वजमान उञ्छ् (३७) | उञ्छत् विश् (३८) | विशत् व्यच् (३९) | विचत्
उञ्छितुम् वेष्टुम्
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના કૃદન્ત
કર્તરિ
ભૂત કૃદન્ત
मग्नवत्
भ्रष्टवत्
मृतवत्
मृष्टवत्
रितवत्
लज्जितवत्
लग्नवत्
लिप्तवत्
लिसंवत्
છઠ્ઠા ગણના કૃદન્ત વિભાગ
વિધ્યર્થ કૃદન્ત
तव्य
मङ्क्तूव्य
भ्रष्टव्य
भष्टव्य
मर्तव्य
मर्ष्टव्य / भ्रष्टव्य
रेतव्य
लज्जितव्य
लेतव्य
लेप्तव्य
लोपितव्य
लोपितव्य
अनीय
मज्जनीय
भ्रज्जनीय
मरणीय
मर्षणीय
रयणीय
लज्जनीय
व्रष्टव्य
सूनवत्
सवितव्य
क्षेप्तव्य
क्षिप्तवत् क्षिप्तवत् क्षेप्तव्य
लेपनीय
लेपनी M
लोपनीय
'लोपनीय
लुप्तवत्
लुप्तवत्
वेत्तव्य
वेदनीय
विन्नवत् विन्नवत् वेत्तव्य वेदनीय
सवनीय
क्षेपणीय
क्षेपणीय
स्वञ्जनीय
उञ्छनीय
य
मज्ज्य
भर्ग्य
स्वङ्क्तवत् स्वङ्क्तव्य उञ्छितवत् उञ्छितव्य
वेशनीय
विष्टवत् वेष्टव्य विचितवत् व्यचितव्य व्यचनीय
मार्य
मृश्य
रेय
लज्य
विच्छायितवत् विच्छायितव्य विच्छायनीय विच्छाय्य
विच्छितवत् विच्छितव्य विच्छनीय विग्नवत् विजितव्य विजनीय
विच्छ्य विज्य
वृक्णवत्
लेप्य
प्य
लोप्य
लोप्य
वेद्य
वेद्य
व्रश्वितव्य व्रश्चनीय व्रश्च्य
પરોક્ષ
ભૂત કૃદન્ત
| ममज्वस्
बभृज्ज्वस्
बभृज्जान
ममृवस्
| ममृश्वस्
रिरीवस्
ललज्जान
लिलिप्वस्
लिलिप्वस्
सव्य/साव्य सुसुवस्
क्षेप्य चिक्षिप्वस्
क्षेप्य
चिक्षिपाण
स्वज्य
उञ्छय
वेश्य
व्याच्य
૪૬૭
ભવિષ્ય
કૃદન્ત
उञ्छिवस्
विविश्वस्
विविच्चस्
मङ्क्ष्यत्
| भर्क्ष्यत्/भ्रक्ष्यत्
| भर्क्ष्य / भ्रक्ष्यमाण
मरिष्यत्
मर्क्ष्यत्/प्रक्ष्यत्
| रेष्यत्
लज्जिष्यमाण
लेप्स्यत्
लेप्स्यमान
| लुलुप्वस्
लुलुपान
विविद्वस्
वेत्स्यत्
विविदान वेत्स्यमान विच्छायाञ्चकृवस् विच्छायिष्यत्
विविच्छ्वस् विच्छिष्यत् विविजान विजिष्यमाण
ववृश्ध्वस्
व्रश्चिष्यत्
व्रक्ष्यत् | सविष्यत्
क्षेप्स्यत्
क्षेप्स्यमान
लोप्स्यत्
लोप्स्यमान
सस्वजान स्वङ्क्ष्यमान
उञ्छिष्यत्
| वेक्ष्यत् व्यचिष्यत्
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
४६८
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
છઠ્ઠા ગણના ઇચ્છાદર્શક धातु, वर्तमान | बस्तनी विध्यर्थ | माशार्थ | श्वस्तनी मिल् ५.५. | मिमेलिषामि अमिमेलिषम् | मिमेलिषेयम् मिमेलिषाणि मिमेलिषितास्मि मिल् ५.५. | मिमिलिषामि अमिमिलिषम् | मिमिलिषेयम् | मिमिलिषाणि मिमिलिषितास्मि
| लिलिखिषामि अलिलिखिषम् | लिलिखिषेयम् | लिलिखिषाणि लिलिखिषितास्मि ५.५. लिलेखिषामि अलिलेखिषम् | लिलेखिषेयम् |लिलेखिषाणि लिलेखिषितास्मि
५.५. | सिसृक्षामि | असिसृक्षम् | सिसृक्षेयम् सिसृक्षाणि सिसृक्षितास्मि स्पृश् ५.५. | पिस्पृक्षामि अपिस्पृक्षम् | पिस्पृक्षेयम् पिस्पृक्षाणि पिस्पृक्षितास्मि
५.५. | पुस्फुटिषामि अपुस्फुटिषम् । पुस्फुटिषेयम् . | पुस्फुटिषाणि पुस्फुटिषितास्मि स्फुर् ५.५. | पुस्फुरिषामि अपुस्फुरिषम् । पुस्फुरिषेयम् । पुस्फुरिषाणि पुस्फुरिषितास्मि
५.५. | एषिषिषामि ऐषिषिषम् । एषिषिषेयम् एषिषिषाणि एषिषिषितास्मि ५.५. | पिपृच्छिषामि अपिपृच्छिषम् | पिपृच्छिषेयम् | पिपृच्छिषाणि पिंपृच्छिषितास्मि
५.५. | मुमुक्षामि अमुमुक्षम् मुमुक्षेयम् मुमुक्षाणि मुमुक्षितास्मि ___५.५. | मोक्षामि अमोक्षम् | मोक्षेयम् मोक्षाणि मोक्षितास्मि मुच् मा.५. मुमुक्षे अमुमुक्षे
मुमुक्ष मुमुक्षिताहे. मुच् मा.५. | मोक्षे
मोक्षेय
मोक्षिताहे . __५.५. | सिसिक्षामि असिसिक्षम् | सिसिक्षेयम् | सिसिक्षाणि सिसिक्षितास्मि सिच् सा.प. सिसिले
असिसिक्षे | सिसिक्षेय सिसिझै सिसिक्षिताहे ५.५. | दिदिक्षामि अदिदिक्षम् दिदिक्षेयम् | दिदिक्षाणि दिदिक्षितास्मि
| दिदिक्षे अदिदिक्षे | दिदिक्षय | दिदिक्ष दिदिक्षिताहे ५.५. विविक्षामि अविविक्षम् ।
| विविक्षेयम् विविक्षाणि विविक्षितास्मि ५.५. | चिकृत्सामि अचिकृत्सम् | चिकृत्सेयम् चिकृत्सानि चिकृत्सितास्मि ५.५. | चिकर्तिषामि अचिकर्तिषम् | चिकर्तिषेयम् | चिकर्तिषाणि चिकर्तिषितास्मि ५.५. | चिकृक्षामि अचिकृक्षम् |चिकृक्षेयम् चिकृक्षाणि चिकृक्षितास्मि मा.५. | चिकृक्षे अचिकृक्षे चिकृलेय चिकृक्ष |चिकृक्षिताहे ५.५. | चिकरिषामि अचिकरिषम् | चिकरिषेयम् चिकरिषाणि चिकरिषितास्मि ५.५. | चिकीर्षामि अचिकीर्षम् | चिकीर्षयम् चिकीर्षाणि चिकीर्षितास्मि પપ. | चिकरीषामि अचिकरीषम् | चिकरीषेयम् |चिकरीषाणि चिकरीषितास्मि ५.५. चिखित्सामि अचिखित्सम् | चिखित्सेयम् चिखित्सानि चिखित्सितास्मि ५.५. | तुतुत्सामि अतुतुत्सम् | तुतुत्सेयम् तुतुत्सानि तुतुत्सितास्मि मा.५. तुतुत्से अतुतुत्से तुतुत्सेय
| तुतुत्सै
तुतुत्सिताहे त्रुट् ५.५. तुत्रुटिषामि अतुत्रुटिषम् त्रुटिषेयम् तुत्रुटिषाणि त्रुटिषितास्मि
मुमुक्षेय
अमोक्षे
मोक्ष
何佩佩佩珊珊珊现网明明明明佩佩佩佩佩丽丽羽羽媽现职职
11111111111111111111111
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
| मुमुक्ष्यासम्
છઠ્ઠા ગણના ઈચ્છાદર્શક
૪૬૯ છઠ્ઠા ગણના ઈચ્છાદર્શક ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થી પરીક્ષા अद्यतनी मिमेलिषिष्यामि | अमिमेलिषिष्यम् | मिमेलिष्यासम् | मिमेलिषाञ्चका/चकर | अमिमेलिषिषम् मिमिलिषिष्यामि | अमिमिलिषिष्यम् | मिमिलिष्यासम् | मिमिलिषाञ्चकार/चकर अमिमिलिषिषम् लिलिखिषिष्यामि अलिलिखिषिष्यम् | लिलिखिष्यासम् | लिलिखिषाञ्चकारचकर अलिलिखिषिषम् लिलेखिषिष्यामि | अलिलेखिषिष्यम् | लिलेखिष्यासम् | | लिलेखिषाञ्चकार/चकर | अलिलेखिषिषम् सिसृक्षिष्यामि | असिसृक्षिष्यम् | सिसृक्ष्यासम् । सिसृक्षाञ्चकार/चकर असिसृक्षिषम् पिस्पृक्षिष्यामि | अपिस्पृक्षिष्यम् | पिस्पृक्ष्यासम् पिस्पृक्षाञ्चका/चकर | अपिस्पृक्षिषम् पुस्फुटिषिष्यामि | अपुस्फुटिषिष्यम् | पुस्फुटिष्यासम् पुस्फुटिषाञ्चकार/चकर | अपुस्फुटिषिषम् पुस्फुरिषिष्यामि | अपुस्फुरिषिष्यम् | पुस्फुरिष्यासम् | पुस्फुरिषाञ्चकार/चकर | अपुस्फुरिषिषम् एषिषिषिष्यामि | ऐषिषिषिष्यम् . । एषिषिष्यासम् । | एषिषिषाञ्चका/चकर | ऐषिषिषिषम् पिपृच्छिषिष्यामि | अपिपृच्छिषिष्यम् | पिपृच्छिष्यासम् | | पिपृच्छिषाञ्चका/चकर | अपिपृच्छिषिषम् मुमुक्षिष्यामि । अमुमुक्षिष्यम्
मुमुक्षाञ्चकार/चकर अमुमुक्षिषम् मोक्षिष्यामि अमोक्षिष्यम् मोक्ष्यासम् मोक्षाचका/चकर अमोक्षिषम् मुमुक्षिष्ये
| अमुमुक्षिष्ये मुमुक्षिषीय मुमुक्षाश्चक्रे अमुमुक्षिषि मोक्षिष्ये | अमोक्षिष्ये मोक्षिषीय मोक्षाचक्रे
अमोक्षिषि सिसिक्षिष्यामि | असिसिक्षिष्यम्
| सिसिक्ष्यासम्
सिसिक्षाञ्चकाराचकर असिसिक्षिषम् सिसिक्षिष्ये । असिसिक्षिष्ये | सिसिक्षिषीय सिसिक्षाञ्चक्रे असिसिक्षिषि दिदिक्षिष्यामि · | अदिदिक्षिष्यम् । दिदिक्ष्यासम् दिदिक्षाञ्चकार/चकर अदिदिक्षिषम् दिदिक्षिष्ये | अदिदिक्षिष्ये दिदिक्षिषीय दिदिक्षाञ्चक्रे अदिदिक्षिषि विविक्षिष्यामि | अविविक्षिष्यम् | विविक्ष्यासम् विविक्षाञ्चकार/चकर अविविक्षिषम् चिकृत्सिष्यामि । अचिकृत्सिष्यम् | चिकृत्स्यासम् चिकृत्साञ्चकार/चकर अचिकृत्सिषम् चिकर्तिषिष्यामि | अचिकर्तिषिष्यम् | चिकर्तिष्यासम् | चिकर्तिषाञ्चका/चकर | अचिकर्तिषिषम् चिकृक्षिष्यामि | अचिकृक्षिष्यम् | चिकृक्ष्यासम् चिकृक्षाञ्चकार/चकर अचिकृक्षिषम् चिकृक्षिष्ये अचिकृक्षिष्ये । | चिकृक्षिषीय चिकृक्षाञ्चक्रे अचिकृक्षिषि चिकरिषिष्यामि अचिकरिषिष्यम् । | चिकरिष्यासम् चिकरिषाश्चका/चकर | अचिकरिषिषम् चिकीर्षिष्यामि | अचिकीर्षिष्यम् । | चिकीर्ष्यासम् चिकीर्षाञ्चकार/चकर अचिकीर्षिषम् चिकरीषिष्यामि | अचिकरीषिष्यम् | चिकरीष्यासम् | चिकरीषाञ्चका/चकर | अचिकरीषिषम् चिखित्सिष्यामि | अचिखित्सिष्यम् | चिखित्स्यासम् चिखित्साश्चका/चकर | अचिखित्सिषम् तुतुत्सिष्यामि | अतुतुत्सिष्यम् ' | तुतुत्स्यासम् तुतुत्साञ्चका/चकर अतुतुत्सिषम् तुतुत्सिष्ये अतुतुत्सिष्ये । | तुतुत्सिषीय तुतुत्साञ्चक्रे अतुतुत्सिषि तुत्रुटिषिष्यामि | अतुत्रुटिषिष्यम् | तुत्रुटिष्यासम् । तुत्रुटिषाञ्चकार/चकर अतुत्रुटिषिषम्
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
| पुपूर्षे
| बिभर्षोय
४७०
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧ - છઠ્ઠા ગણના ઈચ્છાદર્શક ધાતુ | વર્તમાના | હ્યસ્તની 7 વિધ્યર્થ. આજ્ઞાર્થ | ઋસ્તની दृ मा.५. | दिदरिषे अदिदरिषे | दिदरिषेय | दिदरिषै दिदरिषिताहे धू ५.५. | दुधूषामि अदुधूषम् | दुधूषेयम् दुधूषाणि दुधूषितास्मि नू ५.५. | नुनूषामि अनुनूषम् | नुनूषेयम् नुनूषाणि नुनूषितास्मि पिश् ५.५. पिपिक्षामि अपिपिक्षम् पिपिक्षेयम् पिपिक्षाणि पिपिक्षितास्मि अपुपूर्षे | पुपूर्षय
पुपूर्षिताहे भ्रस्ज् ५.५. बिभर्जिषामि अबिभर्जिषम् | बिभर्जिषेयम् बिभर्जिषाणि बिभर्जिषितास्मि
__५.५. बिभामि अबिभक्षम् | बिभ:यम् बिभाणि बिभर्शितास्मि भ्रस्ज् ५.५. बिभ्रक्षामि । अबिभ्रक्षम् | बिभ्रक्षेयम् , बिभ्रक्षाणि | बिभ्रक्षितास्मि
। | बिभ्रजिषामि अबिभ्रजिषम् | बिभ्रजिषेयम् | बिभ्रजिषाणि बिभ्रजिषितास्मि भ्रस्ज् मा.५. | बिभर्जिषे अबिभर्जिषे बिभर्जिषेय बिभर्जिषै । बिभर्जिषिताहे भ्रस्ज् मा.५. | बिभः
अबिभः
| बिभः बिभर्शिताहे भ्रस्ज् मा.५. बिभ्रक्षे अबिभ्रक्षे बिभ्रक्षेय | बिभ्रक्ष बिभ्रक्षिताहे भ्रस्ज् मा.५. | बिभ्रजिषे अबिभ्रजिषे
| बिभ्रजिषेय
| बिभ्रजिषै बिभ्रजिषिताहे | मिमङ्क्षामि अमिमङ्क्षम् | मिमझेयम् | मिमक्षाणि मिमसितास्मि मृ ५.५. | मुमूर्षामि
अमुमूर्षम् | मुमूर्षयम् मुमूर्षाणि मुमूर्षितास्मि . रि ५.५. | रिरीषामि
अरिरीषम् .
| रिरीषेयम् |रिरीषाणि । |रिरीषितास्मि मृश् ५.५. | मिमृक्षामि अमिमृक्षम् | मिमक्षेयम् मिमृक्षाणि मिमृक्षितास्मि लस्ज् मा.५. लिलज्जिषे अलिलजिषे | लिलजिषेय लिलज्जिषै लिलज्जिषिताहे लिप् ५.५. | लिलिप्सामि अलिलिप्सम् लिलिप्सेयम् लिलिप्सानि लिलिप्सितास्मि लिप् मा.५. लिलिप्से अलिलिप्से | लिलिप्सेय लिलिप्सै लिलिप्सिताहे लुप् ५.५. | लुलुप्सामि अलुलुप्सम् | लुलुप्सेयम् लुलुप्सानि लुलुप्सितास्मि लुप् मा.५. | लुलुप्से अलुलुप्से लुलुप्सेय लुलुप्सै लुलुप्सिताहे
|विविच्छायिषामि | अविविच्छायिषम्| विविच्छायिषेयम् | विविच्छायिषाणि विविच्छायिषितास्मि विच्छ ५.५. विविच्छिषामि अविविच्छिषम् | विविच्छिषेयम् विविच्छिषाणि विविच्छिषितास्मि विज् मा.५. विविजिषे अविविजिषे विविजिषेय विविजिषै विविजिषिताहे विद् ५.५. विवित्सामि अविवित्सम् विवित्सेयम् विवित्सानि विवित्सितास्मि विद् मा.५. | विवित्से अविवित्से विवित्सेय विवित्सै विवित्सिताहे
__५.५. | विव्रश्चिषामि अविव्रश्चिषम् | विव्रश्चिषेयम् विव्रश्चिषाणि विव्रश्चिषितास्मि स्वच् मा.५. | सिस्वझे असिस्वझे सिस्वझेय सिस्वझे सिस्वक्षिताहे क्षिप् ५.५. | चिक्षिप्सामि अचिक्षिप्सम् चिक्षिप्सेयम् चिक्षिप्सानि चिक्षिप्सितास्मि क्षिप् म.. 'चिक्षिप्से 'अचिक्षिप्से 'चिक्षिप्सेय 'चिक्षिप्सै 'चिक्षिप्सिताहे
मस्ज
५.५.
U
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
दुधूष्यासम्
છઠ્ઠા ગણના ઈચ્છાદર્શક
४७१ છઠ્ઠા ગણના ઇચ્છાદર્શક ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા सद्यतनी दिदरिषिष्ये ।अदिदरिषिष्ये | दिदरिषिषीय | दिदरिषाञ्चक्रे अदिदरिषिषि दुधूषिष्यामि । अदुधूषिष्यम् ।
दुधूषाञ्चकार/चकर अदुधूषिषम् नुनूषिष्यामि | अनुनूषिष्यम् नुनूष्यासम् नुनूषाञ्चकार/चकर | अनुनूषिषम् पिपिक्षिष्यामि | अपिपिक्षिष्यम् पिपिझ्यासम्
पिपिक्षाञ्चकार/चकर अपिपिक्षिषम् पुपूर्षिष्ये अपुपूर्षिष्ये अपुपूर्षिषि पुपूर्वाञ्चक्रे अपुपूर्षिषि बिभर्जिषिष्यामि | अबिभर्जिषिष्यम् बिभर्जिष्यासम् | बिभर्जिषाञ्चकार/चकर अबिभर्जिषिषम् बिभर्मिष्यामि । अबिभर्शिष्यम् । | अबिभर्तिष्यासम् | बिभाञ्चकार/चकर अबिभर्तिषम् बिभ्रक्षिष्यामि । अबिभ्रक्षिष्यम् । | बिभ्रक्ष्यासम् | बिभ्रक्षाञ्चकार/चकर । अबिभ्रक्षिषम् बिभ्रजिषिष्यामि | अबिभ्रजिषिष्यम् | बिभ्रजिष्यासम् | बिभ्रजिषाञ्चका/चकर | अबिभ्रज्जिषिषम् बिभर्जिषिष्ये अबिभर्जिषिष्ये | बिभर्जिषिषीय | बिभर्जिषाश्चक्रे अबिभर्जिषिषि बिभक्षिष्ये । | अविभक्षिष्ये बिभर्तिषीय बिभाञ्चके | अबिभर्किषि बिभ्रक्षिष्ये । अबिभ्रक्षिष्ये बिभ्रक्षिषीय | बिभ्रक्षाञ्चक्रे । अबिभ्रक्षिषि बिभ्रज्जिषिष्ये । अबिभ्रजिषिष्ये बिभ्रजिषिषीय | बिभ्रजिषाञ्चक्रे अबिभ्रज्जिषिषि मिमङ्क्षिष्यामि | अमिमङ्घिष्यम् | मिमझ्यासम्
मिमक्षाञ्चकार/चकर | अमिमङ्क्षिषम् मुमूर्षिष्यामि । अमुमूर्षिष्यम् । मुमूर्ष्यासम् मुमूर्षाञ्चकार/चकर अमुमूर्षिषम् रिरीषिष्यामि | अरिरीषिष्यम् |रिरीष्यासम् |रिरीषाञ्चकार/चकर अरिरीषिषम् मिमृक्षिष्यामि । अमिमृक्षिष्यम् । | मिमृक्ष्यासम् | मिमृक्षाञ्चकार/चकर अमिमृक्षिषम् लिलज्जिषिष्ये | अलिलजिषिष्ये | लिलजिषिषीय लिलज्जिषाञ्चक्रे अलिलजिषिषि लिलिप्सिष्यामि | अलिलिप्सिष्यम् | लिलिप्स्यासम् लिलिप्साञ्चका/चकर | अलिलिप्सिषम् लिलिप्सिष्ये । अलिलिप्सिष्ये | लिलिप्सिषीय लिलिप्साञ्चक्रे अलिलिप्सिषि लुलुप्सिष्यामि | अलुलुप्सिष्यम् । लुलुप्स्यासम् लुलुप्साञ्चका/चकर अलुलुप्सिषम् लुलुप्सिष्ये | अलुलुप्सिष्ये । लुलुप्सिषीय ।
लुलुप्साञ्चक्रे | अलुलुप्सिषि विविच्छायिषिष्यामि अविविच्छायिषिष्यम् | विविच्छायिष्यासम् | विविच्छायिषाञ्चकार अविविच्छायिषिषम् विविच्छिषिष्यामि अविविच्छिषिष्यम् | विविच्छिष्यासम् | विविच्छिषाञ्चकाचकर अविविच्छिषिषम् विविजिषिष्ये अविविजिषिष्ये । | विविजिषिषीय । विविजिषाञ्चक्रे अविविजिषिषि विवित्सिष्यामि | अविवित्सिष्यम् | विवित्स्यासम् | विवित्साञ्चकार/चकर अविवित्सिषम् विवित्सिष्ये अविवित्सिष्ये विविसिषीय | विवित्सिाञ्चक्रे अविवित्सिषि विश्चिषिष्यामि | अविव्रश्चिषिष्यम् | विव्रश्चिष्यासम् | विव्रश्चिषाञ्चकार/चकर |अविव्रश्चिषिषम् सिस्वक्षिष्ये | असिस्वक्षिष्ये | सिस्वक्षिषीय | सिस्वङ्क्षाञ्चक्रे असिस्वक्षिषि चिक्षिप्सिष्यामि | अचिक्षिप्सिष्यम् | चिक्षिप्स्यासम् | चिक्षिप्साञ्चकार/चकर |अचिक्षिप्सिषम् चिक्षिप्सिष्ये 'अचिक्षिप्सिष्ये 'चिक्षिप्सिषीय 'चिक्षिप्साञ्चक्रे अचिक्षिप्सिषि
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
४५२
लेखयेय
वर्तमान | मेलयामि मेलये लेखयामि लेखये सर्जयामि सर्जये स्पर्शयामि स्पर्शये स्फोटयामि स्फोटये स्फोरयामि
स्फोरये
| स्फोरयै
स्फोरयामि स्फोरये एषयामि एषये प्रच्छयामि प्रच्छये मोचयामि
2016111filifiltelitilialı111111
FREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
स्तनी - विध्यर्थ शार्थ | श्वस्तनी अमेलयम् | मेलयेयम् । मेलयानि मेलयितास्मि अमेलये | मेलयेय मेलयै मेलयिताहे अलेखयम् | लेखयेयम् लेखयानि लेखयितास्मि अलेखये
लेखयै लेखयिताहे असर्जयम् सर्जयेयम् सर्जयानि सर्जयितास्मि असर्जये | सर्जयेय | सर्जय सर्जयिताहे अस्पर्शयम् | स्पर्शयेयम् स्पर्शयानि स्पर्शयितास्मि अस्पर्शये | स्पर्शयेय स्पर्शयै स्पर्शयिताहे अस्फोटयम्
स्फोटयानि
स्फोटयितास्मि अस्फोटये स्फोटयेय |स्फोटयै स्फोटयिताहे अस्फोरयम् | स्फोरयेयम् |स्फोरयाणि स्फोरयितास्मि अस्फोरये | स्फोरयेय
स्फोरयिताहे अस्फोरयम् | स्फोरयेयम् |स्फोरयाणि स्फोरयितास्मि अस्फोरये स्फोरयेय |स्फोरयै स्फोरयिताहे | ऐषयम् एषयेयम् | एषयाणि एषयितास्मि । | ऐषये एषयेय | एषयै एषयिताहे. अप्रच्छयम् प्रच्छयेयम् प्रच्छयानि प्रच्छयितास्मि अप्रच्छये प्रच्छयेय प्रच्छयै . प्रच्छयिताहे अमोचयम् मोचयेयम् मोचयानि मोचयितास्मि अमोचये | मोचयेय | मोचयै | मोचयिताहे असेचयम् सेचयेयम् |सेचयानि सेचयितास्मि असेचये सेचयेय |सेचयै सेचयिताहे अदेशयम् देशयेयम् देशयानि देशयितास्मि अदेशये देशयेय
देशयिताहे अवेशयम् वेशयेयम् वेशयानि वेशयितास्मि अवेशये | वेशयेय | वेशयै वेशयिताहे अकर्तयम् कर्तयेयम् | कर्तयानि कर्तयितास्मि अकर्तये कर्तयेय कर्तयै कर्तयिताहे अकर्षयम् | कर्षयेयम्क र्षयाणि कर्षयितास्मि कर्षयेय
कर्षयिताहे अकारयम् | कारयेयम् कारयाणि कारयितास्मि अकारये कारयेय
कारयिताहे
मोचये .
सेचयामि
सेचये .
देशयै
देशयामि देशये वेशयामि वेशये कर्तयामि कर्तये कर्षयामि कर्षये कारयामि
अकर्षये
कर्षयै .
कारये
| कारयै
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
मेलयिष्यामि अमेलयिष्यम्
मेलयिष्ये अमेलयिष्ये
लेखयिष्यामि
लेखयिष्ये
सर्जयिष्यामि
सर्जयिष्ये
अलेखयिष्यम्
अलेखयिष्ये
असर्जयिष्यम्
असर्जयिष्ये
कारयिष्यामि कारयिष्ये
स्पर्शयिष्यामि
स्पर्शयिष्ये
स्फोटयिष्यामि
स्फोटयिष्ये अस्फोटयिष्ये
अस्फोरयिष्यम्
स्फोरयिष्यामि स्फोरयिष्ये अस्फोरयिष्ये
स्फोरयिष्यामि
अस्फोरयिष्यम्
स्फोरयिष्ये अस्फोरयिष्ये
एषयिष्यामि
एषयिष्ये
प्रच्छयिष्यामि
प्रच्छयिष्ये
मोचयिष्यामि
मोचयिष्ये
सेयिष्यामि
सेचयिष्ये
देशयिष्यामि
अदेशयिष्यम्
देशयिष्ये अदेशयिष्ये
वेशयिष्यामि
अवेशयिष्यम्
वेशयिष्ये अवेशयिष्ये
कर्तयिष्यामि
कर्तयिष्ये
अस्पर्शयिष्यम्
अस्पर्शयिष्ये
ऐषयिष्यम्
ऐषयिष्ये
છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
असेचयिष्यम्
असेचयिष्ये
मेल्यासम्
मेलयिषीय
अस्फोटयिष्यम् स्फोट्यासम्
स्फोटयिषीय
कर्षयिष्यामि
अकर्षयिष्यम्
कर्षयिष्ये अकर्षयिष्ये
लेख्यासम्
लेखयिषीय
सर्ज्यासम्
सर्जयिषीय
अकारयिष्यम्
अकारयिष्ये.
स्पर्श्यासम्
स्पर्शयिषीय
स्फोर्यासम्
स्फोरयिषीय
अप्रच्छयिष्यम्
प्रच्छ्यासम्
अप्रच्छयिष्ये प्रच्छयिषीय
स्फोर्यासम्
स्फोरयिषीय
अमोचयिष्यम्
च्याम्
अमोचयिष्ये मोचयिषीय
एष्यासम्
एषयिषीय
च्याम्
सेचयिषीय
देश्यासम्
देशयिषीय
अकर्तयिष्यम् कर्त्यासम्
अकर्तयिष्ये
कर्तयिषीय
वेश्यासम्
वेशयिषीय
कर्ष्यासम्
कर्षयिषीय
कार्यासम्
कारयिषीय
પરોક્ષા
लाचार/चर
मेलयाञ्चक्रे
लेखयाञ्चकार/चकर
लेखयाञ्चक्रे
सर्जयाञ्चकार/चकर
सर्जयाञ्चक्रे
स्पर्शयाञ्चकार/चकर
स्पर्शयाञ्चक्रे
स्फोटयाञ्चकार/चकर
स्फोटयाञ्चक्रे
स्फोरयाञ्चकार/चकर
स्फोरयाञ्चक्रे
स्फोरयाञ्चकार/चकर
स्फोरयाञ्चक्रे
एषयाञ्चकार/चकर
एषयाञ्चक्रे
प्रच्छयाञ्चकार/चकर
प्रच्छयाञ्चक्रे
मोचयाञ्चकार/चकर
मोचयाञ्चक्रे
सेचयाञ्चकार/चकर
सेचयाञ्चक्रे
देशयाञ्चकार/चकर
देशयाञ्चक्रे
वेशयाञ्चकार/चकर
वेशयाञ्चक्रे
कर्तयाञ्चकार/चकर
कर्तयाञ्चक्रे
कर्षयाञ्चकार/चकर
कर्षयाञ्चक्रे
कारयाञ्चकार/चकर
कारयाञ्चक्रे
અદ્યતની
४७३
अमीलिम्
अमीमिले
अलीलिखम्
अलीलिखे
असिसर्जम्
असिसर्जे
अपिस्पृशम्/अपस्पर्शम्
अपिस्पृशे/अपस्पर्शे
अपुस्फुटम्
अपुस्फुटे
अपिस्फुरम्
अपिस्फुरे
अपुस्फुरम्
अपुस्फुरे
ऐषिषम्
ऐषिषे
अपप्रच्छम्
अपप्रच्छे
अमूमुचम्
अमूमुचे
असीषिचम्
असीषिचे
अदीदिशम्
अदीदिशे
अवीविशम्
अवीविशे
अचीकृतम्/अचम्
अचीकृते/अचीकर्ते
अचीकृषम्/अचकर्षम् अचीकृषे / अचकर्षे अचीकरम्
अचीकरे
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
४७४
ધાતુ
खिद्
तुद्
त्रुट्
100
दृ
धू
नू
पिश्
bv
पृ
置
भ्रस्ज्
मस्ज्
मृ
रि
मृश्
लज्
लिप्
વર્તમાના
खेदयामि
खेदये
तोदयामि
तोदये
त्रोटयामि
त्रोटये
दारयामि
दारये
धावयामि
धावये
नावयामि
नावये
पेशयामि
पेशये
पारयामि
पारये
भ्रज्जयामि
भर्जयामि
भ्रज्जये
भर्जये
मज्जयामि
मज्जये
मारयामि
मारये
रेपयामि
रेपये
मर्शयामि
मर्शये
लज्जयामि
लज्जये
लेपयामि
लेपये
છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
હ્યસ્તની વિધ્યર્થ
अखेदयम्
खेदयेयम्
अखेदये खेदयेय
अतोदयम्
अतोदये
अत्रोटयम्
अत्रोटये
अदारयम्
अदारये
अधावयम्
अधावये
अनावयम्
अनावये
अपेशयम्
अपेशये
अभ्रज्जयम्
अभर्जयम्
अभ्रज्जये
अभर्जये
अमज्जयम्
अमज्जये
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
अमारयम्
अमारये
अरेपयम्
अरेपये
तोदयेयम्
तोदयेय
| अपारयम्
पारयेयम्
| अपारये पारयेय
अलज्जयम्
अलज्जये
त्रोटयेयम्
त्रोटयेय
दारयेयम्
दारयेय
धावयेयम्
धावयेय
नावयम्
नावयेय
| पेशयेयम्
पेशयेय
भ्रज्जयेयम्
भर्जयेयम्
भ्रज्जयेय
भर्जयेय
मज्जयेयम्
| मज्जयेय
मारयेयम्
मारयेय
| रेपयेयम्
रेपयेय
अमर्शयम्
मर्शयेयम्
| अमर्शये मर्शयेय
लज्जयेयम्
लज्जयेय
अलेपयम् |लेपयेयम् अलेपये लेपयेय
'આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની
खेदयानि | खेदयितास्मि
खेदयिताहे
तोदयितास्मि
तोदयिताहे
त्रोटयतास्मि
त्रोटयताहे
दारयितास्मि
दारयिताहे
धावयितास्मि
धावयिताहे
नावयितास्मि
नावयिताहे
| पेशयितास्मि
| पेशयिताहे
खेदयै
| तोदयानि
तोदयै
त्रोटयानि
त्रोटयै
| दारयाणि
- दारयै
धावयानि
धावयै
नावयानि
नावयै
| पेशयानि
| पेशयै
पारयाणि
पारयै
श्रज्जयानि
भर्जयानि
भ्रज्जयै
भर्जयै
मज्जयानि
मज्जयै
मारयानि
मारयै
| रेपयानि
| रेपयै
मर्शयानि
मर्शयै
लज्जयानि
लज्जयै
लेपयानि
लेपयै
पारयितास्मि
| फारयिताहे
| भ्रज्जयितास्मि
| भर्जयितास्मि
| भ्रज्जयिताहे
भर्जयिताहे
मज्जयितास्मि
मज्जयिताहे
मारयितास्मि
मारयिताहे
रेपयितास्मि
रेपयिताहे
मर्शयितास्मि
मर्शयिताहे
| लज्जयितास्मि
लज्जयिताहे
लेपयितास्मि
लेपयिताहे
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
૪૭૫
तोद्यासम्
अपीपिशम्
गणना २७ ભવિષ્યન્સી ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા | અદ્યતની खेदयिष्यामि | अखेदयिष्यम् | खेद्यासम् | खेदयाञ्चकार/चकर
अचीखिदम् खेदयिष्ये | अखेदयिष्ये | खेदयिषीय खेदयाञ्चक्रे अचीखिदे तोदयिष्यामि अतोदयिष्यम्
तोदयाञ्चकार/चकर | अतूतुदम् तोदयिष्ये | अतोदयिष्ये
तोदयिषीय
तोदयाञ्चक्रे अतूतुदे त्रोटयिष्यामि | अत्रोटयिष्यम् तोट्यासम्
त्रोटयाञ्चकार/चकर अतुत्रुटम् त्रोटयिष्ये | अत्रोटयिष्ये त्रोटयिषीय त्रोटयाश्चक्रे अतुत्रुटे दारयिष्यामि | अदारयिष्यम् दार्यासम् दारयाञ्चकार/चकर अदीदरम् दारयिष्ये अदारयिष्ये दारयिषीय दारयाञ्चक्रे अदीदरे धावयिष्यामि | अधावयिष्यम् धाव्यासम् धावयाञ्चकार/चकर अदूधुवम् धावयिष्ये | अधावयिष्ये धावयिषीय धावयाञ्चक्रे अदूधुवे नावयिष्यामि अनावयिष्यम् नाव्यासम् नावयाञ्चकार/चकर अनूनवम् नावयिष्ये अनावयिष्ये नावयिषीय नावयाश्चक्रे अनूनवे पेशयिष्यामि | अपेशयिष्यम् पेश्यासम् पेशयाश्चकार/चकर पेशयिष्ये अपेशयिष्ये | पेशयिषीय पेशयाश्चक्रे
अपीपिशे पारयिष्यामि | अपारयिष्यम् । | पार्यासम् पारयाश्चकार/चकर अपीपरम् पारयिष्ये अपारयिष्ये पारयिषीय
पारयाञ्चक्रे भ्रज्जयिष्यामि अभ्रज्जयिष्यम् भ्रज्यासम् भ्रज्जयाञ्चकार/चकर | अबभ्रज्जम् भर्जयिष्यामि अभर्जयिष्यम् भासम् भर्जयाश्चकार/चकर
अबभर्जम् भ्रज्जयिष्ये अभ्रज्जयिष्ये | भ्रज्जयिषीय भ्रज्जयाञ्चक्रे | अबभ्रजे भर्जयिष्ये अभर्जयिष्ये भर्जयिषीय भर्जयाञ्चक्रे मज्जयिष्यामि अमज्जयिष्यम् मज्यासम् मजयाञ्चकार/चकर | अममज्जम् मज्जयिष्ये अमज्जयिष्ये मजयिषीय मजयाञ्चक्रे मारयिष्यामि अमारयिष्यम् मार्यासम् मारयाञ्चकार/चकर | अमीमरम् मारयिष्ये अमारयिष्ये मारयिषीय मारयाञ्चक्रे रेपयिष्यामि अरेपयिष्यम् | रेप्यासम् रेपयाञ्चकार/चकर |अरीरिपम् रेपयिष्ये अरेपयिष्ये
रेपयिषीय
रेपयाश्चक्रे | अरीरिपे मर्शयिष्यामि | अमर्शयिष्यम् मासम् मर्शयाञ्चकार/चकर अममर्शम् मर्शयिष्ये अमर्शयिष्ये । मयिषीय मर्शयाञ्चक्रे | अममर्श लज्जयिष्यामि | अलज्जयिष्यम् लज्यासम् लज्जयाञ्चकार/चकर लज्जयिष्ये | अलज्जयिष्ये लजयिषीय लजयाञ्चक्रे | अलिलज्जे लेपयिष्यामि | अलेपयिष्यम् लेप्यास लेपयाञ्चकार/चकर | अलीलिपम् लेपयिष्ये | अलेपयिष्ये लेपयिषीय | लेपयाञ्चक्रे
अपीपरे
अबभर्जे
अममजे
अमीमरे
अलिलज्जम्
| अलीलिपे
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
४५६
विच्छ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક વર્તમાના | હ્યસ્તની 7 વિધ્યર્થ | આજ્ઞાર્થ | ઋસ્તની लोपयामि अलोपयम् । लोपयेयम् लोपयानि लोपयितास्मि लोपये अलोपये |लोपयेय लोपयै लोपयिताहे विच्छाययामि अविच्छाययम् | विच्छाययेयम् | विच्छाययानि |विच्छाययितास्मि विच्छायये अविच्छायये | विच्छाययेय विच्छाययै विच्छाययिताहे विच्छयामि अविच्छयम् | विच्छयेयम् |विच्छयानि | विच्छयितास्मि विच्छये अविच्छये | विच्छयेय विच्छयै | विच्छयिताहे वेजयामि अवेजयम् | वेजयेयम् | वेजयानि . वेजयितास्मि
अवेजये वेजयेय | वेजय वेजयिताहे वेदयामि अवेदयम् | वेदयेयम्
वेदयितास्मि वेदये अवेदये वेदयेय
वेदयिताहे व्रश्चयामि अव्रश्चयम् व्रश्चयेयम् व्रश्चयानि व्रश्चयितास्मि व्रश्चये अवश्चये व्रश्चयेय
व्रश्चयिताहे सावयामि असावयम् | सावयेयम् सावयानि सावयितास्मि सावये असावये | सावयेय सावयै सावयिताहे स्वञ्जयामि अस्वञ्जयम् | स्वञ्जयेयम् स्वञ्जयानि स्वञ्जयितास्मि स्वञ्जये अस्वञ्जये | स्वञ्जयेय स्वञ्जय स्वञ्जयिताहे क्षेपयामि अक्षेपयम् | क्षेपयेयम् | क्षेपयाणि क्षेपयितास्मि क्षेपये अक्षेपये | क्षेपयेय
क्षेपयिताहे
वेजये
| वेदयानि वेदयै
व्रश्चय
स्वच
| क्षेपयै
मिल् - मेमिल लिख् - लेलिस् सृज् - सरीसृज् स्फुट - पोस्फुट् स्फुर् - पोस्फुर् स्पृश् - परीस्पृश् मुच् - मोमुच् सिच - सेषिच्
છઠ્ઠા ગણના યલુબત્ત प्रच्छ् - परीपृच्छ, खिद् - चेखिद्
परीपृश्, तुद् - तोतुद् | दिश् - देदिस् त्रुट - तोत्रुट कृत् - चरिकृत,
दरिदृ, दरीदू, चरीकृत,
दर्दु
चर्फत्
कृष् - चरीकृष् कृ - चाकू
पिश् - पेपिश्
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
लोपयिष्यामि अलोपयिष्यम् लोप्यासम् लोपयिष्ये अलोपयिष्ये
लोपयिषीय
विच्छाययिष्यामि | अविच्छाययिष्यम्
विच्छाययिष्ये
अविच्छाययिष्ये
विच्छयिष्यामि
विच्छयिष्ये
वेजयिष्यामि
वेजयिष्ये
वेदयिष्यामि
वेदयिष्ये
व्रश्चयिष्यामि
व्रश्चयिष्ये
सावयिष्यामि
सावयिष्ये
स्वञ्जयिष्यामि
स्वञ्जयिष्ये
क्षेपयिष्यामि
क्षेपयिष्ये
पृ -
अवेजयिष्यम्
अवेजयिष्ये
अविच्छयिष्यम् विच्छ्यासम्
अविच्छयिष्ये
विच्छयिषीय
अवेदयिष्यम्
अवेदयिष्ये
अव्रश्चयिष्यम्
[ अवश्चयिष्ये
असावयिष्यम्
असावयिष्ये
છઠ્ઠા ગણના પ્રેરક
अक्षेपयिष्यम्
अक्षेपयिष्ये
परिपृ, परीपू,
पर्पू
भ्रस्ज् - बरीभृज्ज्
मस्ज् - मामज्ज्
मृ -
मरिमृ, मरीमृ,
विच्छाय्यासम्
विच्छाययिषीय
मर्मृ मृश्- मरीमृश् रि - रेरि
वेज्यासम्
वेंजयिषीय
अस्वञ्जयिष्यम् स्वज्यासम्
अस्वञ्जयिष्ये
स्वञ्जयिषीय
वेद्यासम्
वेदयिषीय
व्रश्च्यासम्
व्रश्चयिषीय
साव्यासम्
सावयिषीय
क्षेप्यासम्
क्षेपयिषीय
પરોક્ષા
અદ્યતની
लोपयाञ्चकार/चकर | अलूलुपम् लोपयाञ्चक्रे अलूलुपे विच्छाययाञ्चकार/चकर अविविच्छम्
विच्छाययाञ्चक्रे अविविच्छे विच्छयाञ्चकार/चकर अविविच्छम्
अविविच्छे
विच्छयाञ्चक्रे
वेजयाञ्चकार/च
वेजयाञ्चक्रे
वेदयाञ्चकार/चकर
वेदाच
व्रश्चयाञ्चकार/चकर
व्रश्चयाञ्चक्रे
सावयाञ्चकार/चकर
सावयाञ्चक्रे
स्वञ्जयाञ्चकार/चकर
स्वञ्जयाञ्चक्रे
क्षेपयाञ्चकार/चकर
क्षेपयाञ्चक्रे
છઠ્ઠા ગણના યલૢબન્ન
लज् - लालेज्ज्
लिप् - लेलिप्
लुप् - लोलुप्
विज् वेविज्
व्रश्च् - वरीवृश्च
वरिवृश्च,
वर्वृश्च
सोपू
४७७
अवीविजम्
अवीविजे
अवीविदम्
अवीविदे
अवव्रश्चम्
अवव्रश्चे
असीसवम्
असीसवे
असस्वञ्जम्
असस्वजे
अचिक्षिपम्
अचिक्षिपे
विद् - वेविद्
क्षिप् - चेक्षिप्
स्वञ्ज् - सास्वञ्ज्
विश् - वेविश्
व्यच् - वेविच्
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
४७८
मिल्
लिख्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
છઠ્ઠા ગણના યજ્ઞ ધાતુ | અંગ |વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થી શ્વસ્તની
मेमिल्य मेमिल्ये अमेमिल्ये मेमिल्येय मेमिल्यै ममिलिताहे लेलिख्य लेलिख्ये अलेलिख्ये लेलिख्येय लेलिख्यै लेलिखिताहे सरीसृज्य सरीसृज्ये असरीसृज्ये सरीसृज्येय सरीसृज्यै सरीसृजिताहे परीस्पृश्य परीस्पृश्ये अपरीस्पृश्ये परीस्पृश्येय परीस्पृश्यै परीस्पृशिताहे पोस्फुट्य पोस्फुट्ये अपोस्फुटये पोस्फुट्येय |पोस्फुट्यै पोस्फुटिताहे पोस्फूर्य पोस्फूर्ये अपोस्फूर्ये पोस्फूर्येय पोस्फूर्यं पोस्फूरिताहे परीपृच्छ्य | परीपृच्छ्ये | अपरीपृच्छ्ये परीपृच्छ्येय परीपृच्छ्यै परीपृच्छिताहे मोमुच्य मोमुच्ये अमोमुच्ये मोमुच्येय मोमुच्य मोमुचिताहे सेसिच्य सेसिच्ये असेसिच्ये सेसिच्येय सेसिच्यै सेसिचिताहे देदिश्य देदिश्ये अदेदिश्ये देदिश्येय देदिश्यै देदिशिताहे वेविश्य
वेविश्ये अवेविश्ये वेविश्येय वेविश्य विशिताहे चरीकृत्य चरीकृत्ये अचरीकृत्ये चरीकृत्येय चरीकृत्यै चरीकृतिताहे चरीकृष्य चरीकृष्ये अचरीकृष्ये चरीकृष्येय चरीकृष्यै चरीकृषिताहे चेकीर्य चेकीर्ये अचेकीर्ये |चेकीर्येय चेकीय चेकीरिताहे चेखिद्य चेखिये अचेखिये | चेखियेय चेखिद्यै चेखिदिताहे तोतुद्य तोतुद्ये अतोतुद्ये तोतुयेय तोतुद्यै तोतुदिताहे तोत्रुट्य तोत्रुट्ये अतोत्रुट्ये तोत्रुट्येय तोत्रुट्यै तोत्रुटिताहे
अदेद्रीये देद्रीयेय देद्रीय देद्रीयिताहे दोधूये अदोधूये । दोधूयेय दोधूयै दोधूयिताहे
| नोनूये अनोनूये नोनूयेय नोनूयै ।। नोनूयिताहे वेविश्य वेविश्ये अवेविश्ये वेविश्येय वेविश्यै विशिताहे
| पेप्रीय | पेप्रीये अपेप्रीये पेप्रीयेय पेप्रीय पेप्रीयिताहे भ्रस्ज् बरीभृज्य बरीभृज्ये अबरीभृज्ये बरीभृज्येय बरीभृज्य बरीभृजिताहे भ्रस्ज् बरीभृज्य बरीभृज्ये अबरीभृज्ये बरीभृज्येय बरीभृज्यै बरीभृज्जिताहे मस्ज् मामज्य मामज्ये अमामज्ये |मामज्येय मामज्यै
मामज्जिताहे | मेम्रीय मम्रीये अमेम्रीये जञ्जप्येय मम्रीय मनीयिताहे
बी.
देद्रीये
दोधूय नोनूय
में
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના થડન્ત
४७८ છઠ્ઠા ગણના યજ્ઞ ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા | અદ્યતની मेमिलिष्ये अमेमिलिष्ये | मेमिलिषीय मेमिलाञ्चक्रे अमेमिलिषि लेलिखिष्ये अजञ्जपिष्ये |लेलिखिषीय लेलिखाञ्चक्रे अलेलिखिषि सरीसृजिष्ये असरीसृजिष्ये | सरीसृजिषीय सरीसृजाञ्चक्रे असरीसृजिषि परीस्पृशिष्ये अपरीस्पृशिष्ये | परीस्पृशिषीय परीस्पृशाञ्चक्रे अपरीस्पृशिषि पोस्फुटिष्ये | अपोस्फुटिष्ये पोस्फुटिषीय पोस्फुयञ्चक्रे. अपोस्फुटिषि पोस्फूरिष्ये
|अपोस्फूरिष्ये |पोस्फूरिषीय | पोस्फूराश्चक्रे अपोस्फूरिषि परीपृच्छिष्ये अपरीपृच्छिष्ये | परीपृच्छिषीय परीपृच्छाञ्चक्रे अपरीच्छिषि मोमुचिष्ये अमोमुचिष्ये | मोमुचिषीय मोमुचाञ्चक्रे अमोमुचिषि सेसिचिष्ये असेसिचिष्ये | सेसिचिषीय सेसिचाञ्चक्रे असेसिविषि देदिशिष्ये । अदेदिशिष्ये देदिशिषीय देदिशाश्चक्रे अदेदिशिषि वेविशिष्ये | अवेविशिष्ये वेविशिषीय
वेविशाञ्चक्रे अवेविशिषि चरीकृतिष्ये | अचरीकृतिष्ये चरीकृतिषीय चरीकृताञ्चक्रे अचरीकृतिषि चरीकृषिष्ये अचरीकृषिष्ये चरीकृषिषीय चरीकृषाश्चक्रे अचरीकृषिषि चेकीरिष्ये. अचेकीरिष्ये चेकीरिषीय चेकीराञ्चक्रे अचेकीरिषि चेखिदिष्ये अचेखिदिष्ये | चेखिदिषीय चेखिदाञ्चक्रे अचेखिदिषि तोतुदिष्ये | अतोतुदिष्ये.
तोतुदिषीय तोतुदाञ्चक्रे
अतोतुदिषि तोत्रुटिष्ये | अतोत्रुटिष्ये तोत्रटिषीय तोत्रुटाञ्चके अतोत्रुटिषि देद्रीयिष्ये अदेद्रीयिष्ये देद्रीयिषीय देद्रीयाञ्चक्रे अद्रीयिषि दोधूयिष्ये | अदोधूयिष्ये | दोधूयिषीय दोधूयिाञ्चक्रे
अदोधूयिषि नोनूयिष्ये अनोनूयिष्ये | नोनूयिषीय नोन्याञ्चक्रे अनोनूयिषि वेविशिष्ये अवेविशिष्ये | वेविशिषीय वेविशयाञ्चक्रे अवेविशिषि पेप्रीयिष्ये अपेप्रीयिष्ये | पेप्रीयिषीय पेप्रीयाञ्चके
अपेप्रीयिषि बरीभृजिष्ये अबरीभृजिष्ये | बरीभृजिषीय बरीभृजाञ्चके
अबरीभृजिषि बरीभृजिष्ये | अबरीभृजिष्ये | बरीभृज्जिषीय बरीभृज्जाञ्चक्रे अबरीभजिषि मामज्जिष्ये | अमामजिष्ये । मामज्जिषीय मामज्जाश्चक्रे अमामजिषि मेम्रीयिष्ये अमेम्रीयिष्ये मम्रीयिषीय मम्रीयाञ्चक्रे अमेम्रीयिषि
Fifts
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
४८०
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧
धातु
रि
છા ગણના થડન્સ અંગ | વર્તમાના હ્યસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની रेरीय रेरीये अरेरीये रेरीयेय रीयै रेरीयिताहे मरीमृश्य मरीमृश्ये अमरीमृश्ये मरीमृश्येय मरीमृश्यै मरीमृशिताहे लालज्य लालज्ये अलालज्ये लालज्येय लालज्यै लालज्जिताहे लेलिप्य लेलिप्ये अलेलिप्ये लेलिप्येय लेलिप्यै लेलिपिताहे लोलुप्य लोलुप्ये अलोलुप्ये लोलुप्येय |लोलुप्यै लोलुपिताहे वेविच्छ्य वेविच्छ्ये अवेविच्छ्ये वेविच्छ्येय वेविच्छ्यै वेविच्छिताहे
वेविज्ये अवेविज्ये वेविज्येय विज्यै विजिताहे विद्य विद्ये अविद्ये विद्येय विद्यैवविदिताहे वरीवृश्य वरीवृश्ये अवरीवृश्ये वरीवृश्येय वरीवृश्यै वरीवृश्चिताहे सोषूय
सोषूये असोषूये सोषूयेय सोषूयै सोयिताहे साष्वज्य साष्वज्ये असाष्वज्ये साष्वज्येय साष्वज्यै साष्वजिताहे चेक्षिप्य चेक्षिप्ये अचेक्षिप्ये चेक्षिप्येय चेक्षिप्यै चेक्षिपिताहे
मर्श
लज्जन
लज्ज
છઠ્ઠા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ धातु | अ (अल्/ अन | अ | अक | तृ । ति
अच्) (अनट्) (घत्र) (णक) (तृच्) (क्ति) मृश् .मर्शन
मर्शक | मष्ट/प्रष्ट | सृष्टि लज्ज
लजक | लज्जितृ | लज्जिति
वेजक | वेजित | विजिति वेदन
वेदित विदिति व्रश्चक वृश्चितृ/व्रष्ट व्रश्चिति
सावक | सवितृ । सूति स्वञ्ज स्वञ्जन स्वञ्ज स्वञ्जक | स्वत | स्वक्ति
क्षेपन क्षेप । क्षेपक | क्षेपितृ | क्षिपिति
विज
विजन
REFEEN FREE
वेद
व्रश्चन
व्रश्च
सव
सवन
साव
क्षिप्
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણના થડત્ત
४८१
છઠ્ઠા ગણના થડન્સ ભવિષ્યની ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા | सतनी रेरीयिष्ये अरेरीयिष्ये रीयिषीय रेरीयाञ्चक्रे अरेरीयिषि मरीमृशिष्ये | अमरीमृशिष्ये |मरीमृशिषीय मरीमृशाञ्चक्रे अमरीमृशिषि लालज्जिष्ये अलालज्जिष्ये लालजिषीय लालज्जाञ्चक्रे अलालजिषि लेलिपिष्ये अलेलिपिष्ये लेलिपिषीय लेलिपाञ्चक्रे अलेलिपिषि लोलुपिष्ये अलोलुपिष्ये लोलुपिषीय लोलुपाञ्चक्रे . अलोलुपिषि वेविच्छिष्ये अवेविच्छिष्ये वेविच्छिषीय वेविच्छाञ्चक्रे अविच्छिषि वेविजिष्ये अवेविजिष्ये वेविजिषीय वेविजाञ्चक्रे अवेविजिषि वेविदिष्ये अवेविदिष्ये वेविदिषीय वेविदाञ्चक्रे अवेविदिषि वरीवृश्चिष्ये अवरीवृश्चिष्ये |वरीवृश्चिषीय वरीवृश्चाञ्चक्रे अवरीवृश्चिषि सोषूयिष्ये असोषूयिष्ये | सोषूयिषीय सोषूयाञ्चक्रे असोषूयिषि साष्वजिष्ये असाष्वजिष्ये साष्वजिषीय साष्वजाञ्चक्रे असाष्वजिषि चेक्षिपिष्ये
चेक्षिपिषीय चेक्षिपाञ्चके
अचेक्षिपिषि
( પ્રેરક : પરમ પૂજ્ય તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ
શ્રીમદ્ વિજયરામસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ (ડહેલાવાળા) આચાર્યશ્રી સુરેન્દ્રસૂરીશ્વરજી જૈન તત્વજ્ઞાનશાળા દ્વારા ચાલતી પ્રવૃત્તિઓ 1 લગભગ પચાસ વર્ષથી ચાલતી સંસ્થા . પૂજ્ય સાધુ સાધ્વીજી મહારાજ સાહેબો તેમજ મુમુક્ષુઓને વિદ્વાન પંડિતો
દ્વારા અભ્યાસ કરાવતી દિનભર ચાલતી સંસ્થા... • અદ્ભુત જ્ઞાનભંડાર જેમાં હસ્તલિખિત પ્રતો, તથા ચરિત્રોની પ્રતો,
આગમો અને પુસ્તકોનો ખજાનો. ચતુર્વિધ સંઘ જેનો લાભ લે છે. . પુસ્તક પ્રકાશન તથા વૈયાવચ્ચ આદિ અનેક વિધ પ્રવૃત્તિઓ.
સંસ્થામાં વિવિધ સમુદાયના આશરે શતાધિક સાધ્વીજી મ. સાહેબો અભ્યાસ કરે છે. અમદાવાદમાં પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી મ.સા. માટે ઝવેરીવાડ, ઝવેરીપાર્ક, સાબરમતી, પાલડીમાં પણ આ સંસ્થારૂપી જ્ઞાનની પરબ ચાલુ છે.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણનો ધાતુકોશ
(૧) મિત્ (૬, ઉ. સે) ૧-મળવું, મેળાપ કરવો, ૨-સંયુક્ત થવું, જોડાવું, ૩-ભેટવું, ૪-એકઠું થવું, પ-ભળી જવું, ભેળસેળ થવું, ૬-ચોંટવું, ચોંટી જવું.
(૨) ત્તિવ્ (૬ ૫. સે) ૧-લખવું, ૨-ચિત્ર કાઢવું, ચીતરવું, ૩નિશાની કરવી, ૪-અડકવું, ૫-સાફસૂફ કરવું, ૬-લીસું કરવું, ૭-સ્ત્રી સંભોગ કરવો. અમિ+ત્તિવ્ ૧-ચિંતા કરવી, ૨-લખવું. આ+ત્તિવ્ ૧સ્થાપન કરવું, ૨-ચીતરવું. ૩+ત્તિવ્ ૧-ચળકતું કરવું, ૨-ઘસવું, ૩કોતરવું, ૪-રેખા કરવી, પ-લખવું. પ્રતિ+ત્તિવ્ ૧-તપાસવું, દેખવું, ૨વિચાર કરવો, ૩-સામું લખવું, લખીને ઉત્તર આપવો. વિ+ત્તિવ્ ૧-રેખા કરવી, ૨-ચિત્ર બનાવવું, ૩-સામું લખવું, લખીને ઉત્તર આપવો, ૪ખોદવું. સ+ત્તિવ્ ૧-નિર્લેપ કરવું, ૨-શરીર અને કષાયાદિનું શોષણ કરવું, કૃશ કરવું, ૩-ઘસવું, ૪-રેખા કરવી.
(૩) ભૃત્ (૬ ૫. અનિટ) ૧-સરજવું, પેદા કરવું, ઉત્પન્ન કરવું, ૨-વર્જવું, ત્યાગ કરવો. અતિ-મુન્ દેવું, આપવું. મૃત્ વર્જવું, છોડી દેવું. પ+મૃદ્ ઉપદ્રવ કરવો, ૨-આશ્રય લેવો. નિ+સૃન્ ૧-બહાર કાઢવું, ૨-વર્જવું, છોડી દેવું, ૩-દેવું, આપવું, ૪-કરવું. વિસ્તૃન્ ૧-વિદાય કરવું, મોકલી દેવું, ૨-વર્જવું, છોડી દેવું. વ્યુ+મૃન્ ૧-ત્યાગ કરવો, છોડી દેવું, ૨-ફેંકવું. સ+મૃત્ ૧-સંયુક્ત કરવું, જોડવું, ૨-સંયુક્ત થવું, ૩-મેળાપ ક૨વો, સમાગમ કરવો, ૪-મેળાપ થવો (વૃક્).
(૪) સ્પૃશ્ (૬૫. અનિ) ૧-સ્પર્શ કરવો, અડકવું, ૨-લેવું, ગ્રહણ કરવું, ૩-અસર કરવી, ૪-પાલન કરવું, ૫-૫હોંચવું. અપ+સ્પૃશ્ મોઢું ધોવું. વૃા ૧-ભીંજવવું, ૨-છંટકારવું, ૩૫+મૃન્ ૧-સ્નાન
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૩
છઠ્ઠા ગણનો ધાતુકોશ કરવું, નહાવું, ર-છંટકોરવું, ૩-આચમન કરવું, હથેળીમાં થોડું પાણી લઈને પીવું, ૪-પગથી કચરવું, પ-સ્પર્શ કરવો, અડકવું ().
(૫) ર્ (૬ ૫. સે) ૧-ફોડવું, ભાંગવું, ર-ભેદવું, ૩-તોડવું, ૪-પ્રફુલ્લિત કરવું, વિકસિત કરવું, પ-પ્રગટ કરવું, પ્રસિદ્ધ કરવું, ૬વિનોદ કરવો, ૭-હસવું, ૮-મશ્કરી કરવી, ૯-રાઈ વગેરેથી શાકાદિને વઘારવું. + ૧-અફળાવવું, ર-પછાડવું, ૩-માર મારવો, ૪-પીડવું, પ-મારી નાખવું, ૬-ફોડવું, ભાંગવું, ૭-સહેજ ખંખેરવું, ૮-એક વાર ખંખેરવું, પ્ર+ ૧-ઝાપટ મારીને પાડી દેવું, ર-અફળાવવું, ૩-પછાડવું, ૪-ઊપળવું, ઝાટકવું, ૫-ખૂબ ખંખેરવું, ૬-વારંવાર ખંખેરવું (૭).
(૬) ર્ (૬ ૫. સેટ) ૧-સ્ફરવું, સૂઝવું, ૨-ફુર્તિ થવી, જાગૃતિ આવવી, ૩-સ્પષ્ટ હોવું, પ્રગટ હોવું, ૪-હાલવું, કંપવું, પ-ફરકવું, ૬તરફડવું, ૭-ફરવું, ચાલવું, ૮-ફેલાવું. પ્ર+ ૧-વિકસવું, ખીલવું, ૨પ્રકાશિત થવું, પ્રગટ થવું, ૩-ફરકવું, ૪-તરફડવું, પ-હાલવું, કંપવું. વિ+સ્ ૧-વિકસવું, ખીલવું, ૨-થવું, હોવું, ૩-ફરકવું, ૪-તરફડવું, ૫હાલવું, કંપવું ().
(૭) ૬ (૬ ૫. સેટ) ઇચ્છવું, ચાહવું. મનુ+રૂમ્ શોધવું, ખોળવું. પ્રતિ+ન્ ૧-ગ્રહણ કરવું, લેવું, ર-ઉત્તર આપવો, જવાબ આપવો. સંપ્રતિરૂ૬ ૧-પાછું માગવું, -ઇચ્છવું, ચાહવું.
(૮) પ્રછુ (૬ ૫. અનિ) પૂછવું, પ્રશ્ન કરવો. મા+y (ાત્મ. બાપૃચ્છતે) નીકળતી વેળાએ રજા લેવી, વિદાય માગવી. પ્રતિ+Vછું ૧પૂછવું, ૨-ફરીથી પૂછવું, ૩-જવાબ દેવો, ઉત્તર આપવો.
(૯) મુન્ (૬ ઉ. અનિટ) ૧-છોડવું, મુક્ત કરવું, ૨-ત્યાગ કરવો, ત્યજવું. અવ+મુત્ પહેરવું. મા+મુન્ ૧-ઊતારવું, ર–ત્યાગ કરવો, ૩પહેરવું ().
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ (૧૦) સિદ્ (૬ ઉ. અનિટ) ૧-ભીંજવવું, પલાળવું, ર-છાંટવું, છંટકોરવું, ૩-રેડવું. મસિન્ ૧-અભિષેક કરવો, પ્રવિત્ર જલાદિ વડે સ્નાનાદિ કરાવવું, ર-છંટકોરવું, ૩-વિલેપન કરવું, ૪-ચોપડવું. (સિદ્ ૧-ગર્વ કરવો, ૨-ઉદ્ધતાઈ કરવી, ૩-આક્ષેપ કરવો, ૪-પાણી વગેરે બહાર કાઢવું, પ-ખાલી કરવું, ૬-છાંટવું, ૭-ઉપર રેડવું, સિંચવું. નિ+fસવ ૧-ગર્ભાધાન કરવું, સગર્ભા કરવું, ર-મિશ્ર કરવું, ભેળસેળ કરવું, ૩પ્રક્ષેપ કરવો, નાખવું, ૪-ફેકવું, પછાંટવું, ૬-રેડવું (fષ).
(૧૧) હિલ્સ (૬ ઉ. અનિટુ) ૧-દેખાડવું, બતાવવું, ૨-સમજાવવું, ૩-દેવું, આપવું, ૪-આજ્ઞા આપવા હુકમ કરવો, પ-બોલવું, કહેવું.
ત+વિમ્ ૧-વિષયાંતર કરવું, ચાલુ વિષયને છોડી દઈ બીજા વિષયોનો ઊપદેશ આપવો, વ્યાખ્યાન આપવું, ૨-એક વસ્તુના ધર્મ કે નિયમનું બીજી વસ્તુમાં આરોપણ કરવું. સવા+વિશુ ૧-પાછળથી આજ્ઞા કરવી, ૨-ઊપદેશ આપવો. પ+વિમ્ ૧-વેશ પલટો કરવો, પહેરવેશ બદલવો, ૨-સાચી હકીકત છૂપાવવી, ૩-છેતરવું. ગા+વિમ્ ૧-આજ્ઞા કરવી, ફરમાવવું, હુકમ કરવો, ૨-દેખાડવું, ૩-બોલાવવું, લિમ્ ૧-જાહેર કરવું, પ્રસિદ્ધ કરવું, ૨-દેખાડવું ૩-વસ્તુનું નિરૂપણ કરવું, ૪-ઊપદેશ આપવો, પ-આજ્ઞા કરવી, ૬-સંકલ્પ કરવો, ૭-લક્ષ્ય કરવું, ધ્યાન ઉપર લેવું, તાકવું, ૮-દેખવું, તપાસવું, ૯-સંમતિ લેવી, ૧૦-સ્વીકારવું, ૧૧સમાપ્ત કરવું. ૩૫+વિ ૧-ઊપદેશ આપવો, શીખામણ દેવી, ર-સમજાવવું, ૩-શીખવવું. નિ+૧-આજ્ઞા કરવી. નિતિ ૧-દેખાડવું, બતાવવું, ૨-વિગતવાર સમજાવવું, ૩-નિર્ણય જાહેર કરવો, ૪-કહેવું, પ-ઊંચા સાદે બોલવું. પ્રવિણ્ ૧-મુકરર કરવું, નિયત કરવું, ર-આપવું, ૩દેખાડવું, બતાવવું. પ્રતિસ+દિલ્ પાછું આપવું. પ્રત્યાતિમ્ ૧-રોકવું, અટકાવવું, રનવારવું, મનાઈ કરવી, ૩-ખંડન કરવું, ૪-તિરસ્કારવું, પઠપકો દેવો. વિનિ+વિશું સ્પષ્ટ કહી દેવું. પ+fશું ૧-બહાનું કાઢવું, ખોટું કારણ બતાવવું, ર-વ્યવહાર કરવો, પરસ્પર કામકાજ કરવું, ૩
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૫
છઠ્ઠા ગણનો ધાતુકોશ વિગતવાર કહેવું. સમુ+વિમ્ ૧-સંદેશો કહેવો, ૨-સમાચાર જણાવવા, ૩-આજ્ઞા કરવી, ૪-સંમતિ આપવી, પ-દાન માટે સંકલ્પ કરવો, ૬-ખુલ્લુ કરવું, દેખાડવું. સમા+કિશું ૧-આજ્ઞા કરવી, ૨-માન્ય કરવું, ૩-સારી રીતે કહેવું. સમુહમ્ ૧-પાઠને સ્થિર અને પાકો કરવા માટે ઉપદેશ આપવો. ૨-અભ્યાસ પાકો કરવાની આજ્ઞા કરવી, ૩-વ્યાખ્યા કરવી, વર્ણન કરવું, ૪-પ્રતિજ્ઞા કરવી, પ-આશ્રય લેવો, ૬-અધિકાર કરવો. સમુપ+શું દૂર રહેલી વસ્તુને આંગળી વગેરેથી બતાવવી.
(૧) વૃત્ (૬ ૫. સેટ) ૧-છેદવું, કાપવું, ૨-કાતરવું (છે).
(૨) ૬ (૬ ૫. અનિટ) ૧-ખેડવું, ૨-ઊખેડવું, ૩-લીસોટા કરવા, ૪-રેખા કાઢવી, ૫-ખેચવું, ૬-વશ કરવું, ૭-લાંબુ હોવું, ૮-લાંબુ કરવું, ૯-ઊપાડવું. મનુ+૬ ૧-પાછું ખેચવું, ૨-પાછળ ખેચવું, ૩અનુસરવું, ૪-આગળના પદ વગેરેને પછીના પદ વગેરે સાથે જોડવું. કપ+ ૧-ઓછું કરવું, ર-કમી કરવું, ૩-હલકું કરવું, ૪-સ્ત્રાવ કરવો, વહાવવું, પ-ઓછું થવું, હ્રાસ થવો, ૬-પછાડવું, ૭-લપસવાથી પડી જવું, ૮-તિરસ્કારવું. અપા+É પાછું વાળવું. સવ+૬ ૧-નીચે ખેચવું, ૨બહાર કાઢવું, ૩-વહી જવું, ૪-ઊપાડવું, પ-તિરસ્કારવું, ૬-કાઢી મુકવું, ૭-નિમગ્ન થવું, લીન થવું, ગા+૧-ખેંચવું, તાણવું. ૩*૬ ૧ઉત્કર્ષ પ્રાપ્ત થવો, અભ્યદય થવો, ર-સહાય કે સહકાર વડે ઉત્તેજન
આપવું, ૩-અહંકાર કરવો, બડાઈ મારવી, ૪-બહાર કાઢવું, પ-ઊપાડવું. નિષ ૧-ખસેડવું, ર-દૂર કરવું, ૩-નિશ્ચય કરવો. વિપ્ર+૬ ૧-કમ કરવું, ઓછું કરવું, ર-દૂર કરવું, ૩-ખસેડવું, ૪-વધારે ખરાબ કરવું. વ્ય-૬ ૧-પાછું ખેચવું, ર-પાછું ફેરવવું, નિમ્ ખેંચીને નજીક લાવવું.
(૩) feત્ (૬ ૫. અનિટુ) ૧-ખૂંદવું, ગૂંદવું, કચડવું, ૨-ખિન્ન કરવું, ૩-દુઃખ દેવું, સંતાવવું, ૪-સંતાપ કરવો, પ-ખિન્ન થવું, ૬-નાખુશ
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ થવું, ૭-માઠું લાગવું, ૮-ઉદ્વિગ્ન થવું, થાકી જવું, ૯-અફસોસ કરવો, ૧૦-દીન થવું, લાચારી કરવી, ૧૧-દુઃખી હોવું, ૧૨-દુઃખ સહન કરવું.
(૪) તુન્ (૬ ઉ. અનિટુ) ૧-પીડવું, દુઃખ દેવું, ર-કનડવું, પજવવું, સતાવવું, ૩-નવું, ૪-છેડવું, છેડતી કરવી, પ-ઈજા કરવી, જખમી કરવું.
(૫) ગુર્ (૬ પ. સે) ૧-તૂટવું, તૂટી જવું, ૨-ખૂટવું, ખલાસ થવું, ૩-તોડવું, ચૂંટવું, ૪-છેદવું, કાપવું, પ-ભાંગવું, ૬-શંકા દૂર થવી, સંદેહરહિત થવું, ૭-મુક્ત થવું. મતિ+નૃત્ ૧-સર્વ બંધનથી મુક્ત થવું, ર-અતિશય તૂટી જવું.
(૬) ૬ (૬ આ. અનિ) ૧-સત્કાર કરવો, માન આપવું, - માનવું, કબૂલ કરવું. + ૧-આદરવું, આરંભવું, ર-સત્કાર કરવો, ૩માનવું, કબૂલ કરવું.
(૭) (૬ ૫. સે) ૧-ધ્રુજવું, થરથરવું, ર-ધ્રુજાવવું, ૩-હાલવું, કંપવું, ૪-હલાવવું, પ-ધૂણવું, ૬-ધુણાવવું, ૭-ફેંકવું, ઉછાળવું ૮-હટાવવું, દૂર કરવું, ૯-વ્યગ્ર થવું, ૧૦-વ્યગ્ર કરવું, ૧૧-ત્યાગ કરવો, ૧૨-નાશ કરવો. અવધૂ ૧-અવજ્ઞા કરવી, અપમાન કરવું, ૨-ત્યાગ કરવો, ૩દેખવું, જોવું. ૩+ધૂ ૧-ચામર વગેરેથી વીંઝવું, ર-પંખો વગેરેથી પવન નાખવો, ૩-હલાવવું, કંપાવવું. નિર્ધૂ ૧-વિનાશ કરવો, ૨-દૂર કરવું, હટાવવું, ૩-જવું. વિધૂ ૧-અલગ કરવું, જુદું કરવું, ર-દૂર કરવું, હટાવવું, ૩-ત્યાગ કરવો, ૪-વ્યગ્ર કરવું, પ-હલાવવું, કંપાવવું. સંવિધૂ ૧-અપમાન કરવું, ર-તિરસ્કારવું, ૩-પરિત્યાગ કરવો, ૪-દૂર કરવું, હટાવવું.
(૮) – (૬ ૫. સેટ) ૧-સ્તુતિ કરવી, સ્તવના કરવી, ર-પ્રશંસા કરવી, વખાણવું (પૂ).
(૯) fપશુ (૬ પ. સે) ૧-પીસવું, લસોટવું, ૨-ચીપવું, દબાવવું, ૩-કકડા કરવા, ૪-પ્રકાશવું, શોભવું, પ-વ્યવસ્થા કરવી.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૭.
છઠ્ઠા ગણનો ધાતુકોશ
(૧૦) 9 (૬ આ. અનિટ) ૧-ઉદ્યમ કરવો, કામે લાગવું, ર-ધંધોરોજગાર કરવો, વ્યાપાર કરવો. (મોટે ભાગે એ પૂર્વક વપરાય છે.)
(૧૧) બ્રર્ (૬ ઉ. અનિટ) ૧-ભૂજવું, ૨-શેકવું, ૩-તળવું, ૪પકાવવું, રાંધવું.
(૧૨) મચ્છુ (૬ પ. અનિટ) ૧-નહાવું, સ્નાન કરવું, ૨-ડૂબકી મારવી, ૩-ડૂબી જવું, ૪-ધોવું, સ્વચ્છ કરવું. અનુમન્ ૧-વિચાર કરવો, ૨-મનન કરવું. કર્મક્ પાણી વગેરે પ્રવાહીમાંથી બહાર નીકળવું. નિ+મદ્ ૧-ડૂબી જવું, ૨-અદશ્ય થવું, ૩-લીન થવું, ૪-નહાવું (મો,
ટુ).
(૧૩) 5 (૬ ૫. અનિટો મરવું, મરણ, પામવું, અનુ+5 ૧-પાછળ મવું, ર-ક્રમથી મરવું.
(૧૪) મૃ(૬ પ. અનિ) ૧-સ્પર્શ કરવો, અડકવું, ર-વિચારવું, ૩-જોવું, દેખવું. પરી+મૃણ ૧-વિચારવું, ર-ધ્યાનમાં લેવું, ૩-મનન કરવું, ૪-નિહાળવું, ધારીધારીને જોવું, પ-વિવેચન કરવું, ૬-સલાહ દેવી, ૭સ્પર્શ કરવો, અડકવું, ૮-દુષિત કરવું, બગાડવું, ૯-આચ્છાદિત કરવું, ઢાંકવું, ૧૦-અટકાવવું. વિ+મૃશ ૧-વિચારવું, વિચાર કરવો, ૨-મનન કરવું, ૩-ધ્યાનમાં લેવું, ૪-નિહાળવું, પ-સ્પર્શ કરવો, અડકવું, ૬-પારખવું, પરીક્ષા કરવી. વિપર+મૃણ ૧-હિંસક પ્રવૃતિ કરવી, ૨-દુઃખ દેવું, ૩ઉત્પન્ન થવું, ઊપજવું.
(૧૫) રિ (૬ પ. અનિટ) જવું.
(૧૬) તળુ (૬ આ. સેટ) ૧-લાજવું, લજ્જિત થવું, શરમાવું, ૨-ગભરાવું છે ).
(૧૭) તિમ્ (૬ ઉ. અનિ) ૧-લીપવું, ૨-ચોપડવું, ૩-વિલેપન કરવું, લેપ લગાડવો, ૪-આંજવું, પ-મોલું કરવું, ૬-ઢાંકવું, ૭-પાથરવું,
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૮
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ૮-વધારવું, અધિક કરવું, ૯-દૂષિત કરવું. ૩૫+તિ૬ ૧-ચુંબન કરવું, ૨લીપવું, ૩-વિલેપન કરવું.
(૧૮) સુન્ (૬ ઉ. અનિટ) ૧-છેદવું, કાપવું, ૨-ઈજા કરવી, ૩ઘસવું, ૪-નષ્ટ કરવું, પ-લુટવું, ૬-ચોરવું, ૭-ઝૂંટવી લેવું (7).
(૧૯) વિઠ્ઠ (૬ ૫. સેટ) ૧-જવું, -નજીક જવું.
(૨૦) વિન્ગ (૬ આ. સે) ૧-બીવું, ડરવું, ર-ભયથી ધ્રુજવું, ૩હાલવું, કંપવું, ૪-વિપત્તિ આવવી, પ-સંકટગ્રસ્ત થવું. ટૂ+વિન્ ૧-ઉદ્વેગ પામવો, વ્યાકુળ થવું, ર-ગભરાઈ જવું, ૩-ખેદ પામવો, ખિન્ન થવું, ૪કંટાળવું (છેમો).
(૨૧) વિદ્ (૬ ઉ. અનિટ) મેળવવું, પ્રાપ્ત કરવું. નિવિદ્ ૧વિરક્ત થવું, વૈરાગ્ય આવવો, ૨-ખિન થવું, ખેદ કરવો, ૩-કંટાળવું, ૪-દુ:ખી હોવું. રિવિન્દ્ર મોટાભાઈના લગ્ન થયા પહેલા નાના ભાઈએ પરણવું (7).
(૨૨) દ્રશ્ચન્દ્ર (૬ ૫. વેટ) 1-કાપવું, છેદવું, ર-છોલવું, ૩-વાઢવું, ૪-ફાડવું, પ-ધાર કાઢવી, ૬-ઘસવું (મો).
(૨૩) ટૂ (૬ ૫. સેટ) ૧-મેરવું, પ્રેરણા કરવી, ર-મોકલવું, ૩હાંકવું, ચલાવવું, ૪-હડસેલવું, પ-ફેંકવું, ૬-ઊછાળવું, ૭-નિવારણ કરવું, મનાઈ કરવી, ૮-રોકવું, અટકાવવું, ૯-સૂવું (૫).
(૨૪) સ્વસ્ (૬ આ. અનિ) ૧-આલિંગન કરવું, ભેટવું. પરિસ્વ ૧-આલિંગન કરવું, ભેટવું, ર-સ્પર્શ કરવો, અડકવું, ૩આસક્ત થવું (M).
(૨૫) fક્ષ(૬ ઉ. અનિટ) ૧-ફેંકવું, ર-ધકેલવું, ઠેલવું, ૩મોકલવું, ૪-દૂર કરવું, પ-પ્રેરવું, પ્રેરણા કરવી, ૬-પાડવું, પાડી દેવું ૭રાખવું, ધરવું, ૮-અંદર નાખવું, ૯-દોષ આપવો, કલંક દેવો, ૧૦-નષ્ટ
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠા ગણનો ધાતુકોશ
- ૪૮૯ કરવું, ૧૧-હણવું. ધ+fક્ષ ૧-તિરસ્કાર કરવો, અપમાન કરવું, ૨આરોપ મુકવો, દોષ દેવો, ૩-નિંદા કરવી, ૪-ફેંકવું, પ-છોડી દેવું, ૬સ્થાપિત કરવું. મા+fક્ષ ૧-આક્ષેપ કરવો, આરોપ મુકવો, ર-તિરસ્કાર કરવો, ૩-આક્રોશ કરવો, ૪-વ્યાકુળ કરવું, પ-ખેચવું, આકર્ષણ કરવું, ૬-તાણવું, ૭-ઝૂંટવી લેવું, ખૂંચવી લેવું, ૮-ગુમાવવું, ૯-ફેંકવું, ૧૦રોકવું, ૧૧-ઠઠ્ઠા મશ્કરી કરવી, ૧૨-સ્વીકારવું. ૩+fક્ષ, ૧-ઊંચે ફેકવું, ર-ઉપાડીને ફેકવું, ૩-ઉછાળવું, ૪-ઊંચું કરવું, પ-ઊંચે લેવું, ૬-ઉપાડવું, ઊંચકવું, ૭-બહાર કાઢવું, ૮-ઉખેડવું, ૯-છેદવું, કાપવું. ૩૫+fક્ષ૧સ્થાપના કરવી, ર-પ્રયત્ન કરવો, ૩-પ્રારંભ કરવો. ત+fક્ષ ૧-રાખવું, મૂકવું, ૨-છોડી દેવું, ૩-અંદર નાખવું, ૪-સ્થાપન કરવું, પોતાને સ્થાને રાખવું, પ-બહાર કાઢવું, ૬-નામ વગેરે ભેદો વડે વસ્તુનું નિરૂપણ કરવું, ૭ફેકી દેવું. પરિક્ષિ૬ ૧-વીંટાળવું, લપેટવું, ર-વ્યાપ્ત કરવું, ૩-તિરસ્કાર કરવો, ૪-ચારે તરફ ફેકવું. પર્યા+fક્ષ ૧-ખેચીને બાંધવું, ૨-બાંધવું. પ્ર+fક્ષન્ ૧-અંદર નાખવું, ૨-ફેકી દેવું, ૩-જોરથી ફેકવું, ૪-છોડવું, ત્યાગ કરવો. વિ+fક્ષ ૧-વિખેરવું, ૨-ફેલાવવું, ૩-દૂર કરવું, ૪-ફેદી દેવું, પપ્રેરવું, પ્રેરણા કરવી. વિનિ+fક્ષ, ૧-દેવું, આપવું, ર-છોડવું. સ+fક્ષ, ૧-સંક્ષેપ કરવો, સંકોચ કરવો, ટૂંકુ કરવું, ર-સંકુચિત થવું, ૩-એકત્ર કરીને મૂકવું, એકઠું કરવું, ૪-આકર્ષણ કરવું, ખેંચવું, પ-ફેંકી દેવી, ૬નષ્ટ કરવું. સમા+fક્ષ૬ ૧-મોકલવું, ર-સ્થળાંતર કરવું સ્થાન બદલવું.
(૨૬) + (૬ ૫. સેટ) ૧-ફેંકવું, ર-વેરવું, છૂટું છવાયું નાખવું, ૩-વિખેરવું, ૪-ફેલાવવું. + ૧-ખરી પડવું, ર-હળથી રેખા કરવી, ૩-છૂટું પાડવું, ૪-ફેંકવું, ઉઠાળવું, ઉડાડવું. સવ+ ૧-નીચે ફેંકવું, - દૂર ફેંકવું, ૩-વ્રતથી ભ્રષ્ટ કરવું, ૪-વ્રતથી ભ્રષ્ટ થવું, પ-વ્યાપ્ત કરવું. બા+૧-ચારે તરફ ફેંકવું, ૨-વિસ્તારવું, ૩-ભરી દેવું. ૩+ ૧-એકઠું કરવું, ૨-ઢગલો કરવો, ૩-ખોદવું, ૪-ખોતરવું, કોતરવું, પ-કાપકૂપ કરીને ઠીક કરવું. ૩૫+ ફેંકવું. ૩૫-(૩૫ર્ફી) ૧-લણવું, ૨-કાપવું, ૩-તોડવું,
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
४८०
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ४-५२९॥ तुल्य २-विओ२ ४N. नाम, ५-६, ६-यारी नाम, ७हु: हे. परा+कृ १व्याप्त थy, २-सारी रीत. ३४. प्र+कृ १-gी જુદી જાતનું એકઠું થવું, ર-ભિન્ન ભિન્ન વિષયનું મિશ્રણ થવું, ૩ સારી रीत ३. प्रति+क (प्रतिष्कृ) १-५२९॥ तुल्य २-वि२ री नाम, २-३॥, उ-यारी नपy, ४-दुः५ हे. वि+कृ १-विषेर, छूटुं ५g, २-
विरा, छूट थj, 3-48- ३४, ४-१२-विजेर ४२, ५३५g, E-पाथरपुं, ७-४८qj. सम्+कृ १-सेण-मेग ४२, २- हुं ७२j, 3-2.5 2. समुत्+कृ १-छे, ५, २-३j, -मोतर, ४-६, ५-यारी नाम.
છઠ્ઠા ગણના અદ્યતની કર્મણિરૂપ ५ो २ : मिल्-अमेलिषि, लिख्-अलेखिषि, स्फुट्-अस्फुटिषि, स्फुर्-अस्फुरिषि, इष्ऐषिषि, कृत्-अकर्तिषि, कृ-अकारिषि, अकरिषि, अकीर्षि, त्रुट्-अत्रुटिषि, धू-अधाविषि, अधुविषि, अधोषि, नू-अनुविषि, अनाविषि, पिश्-अपेशिषि, लस्ज्-अलज्जिषि, विच्छअविच्छिषि, अविच्छायिषि, विज्-अविजिषि, व्रश्च-अव्रश्चिषि, सू-असविषि, असाविषि पीओ २ : सृज्-अस्रक्षि, मुच्-अमुक्षि, सिच्-असिक्षि, प्रच्छ-अप्रक्षि, खिद्-अखित्सि, तुद्-अतुत्सि, दृ-अदृषि, अदारिषि, पृ-अपृषि, अपारिषि, भ्रस्ज्-अभ्रक्षि, अभक्षि, मस्ज्अमङ्क्षि, मृ-अमृषि, अमारिषि, रि-अरेषि, अरायिषि, लिप्-अलिप्सि, लुप्-अलुप्सि, विद्अवित्सि, स्वञ्-अस्वङ्क्षि, क्षिप्-अक्षिप्सि त्री २ : स्पृश-अस्पृक्षि, दिश्-अदिक्षि, विश्-अविक्षि, कृष्-अकृक्षि, मृश्-अमृक्षि
છઠ્ઠા ગણના ભવિષ્યની કર્મણિ કૃદન્ત मिल्-मेलिष्यमाण, लिख्-लेखिष्यमाण, सृज्-स्रक्ष्यमाण, स्फुट्-स्फुटिष्यमाण, स्फुर्स्फुरिष्यमाण, स्पृश्-स्पर्क्ष्यमाण, स्प्रक्ष्यमाण, मुच्-मोक्ष्यमाण, सिच्-सेक्ष्यमाण, प्रच्छ्-प्रक्ष्यमाण, इष्-एषिष्यमाण, दिश-देक्ष्यमाण, कृत्-कर्तिष्यमाण, कृ-करिष्यमाण, कारिष्यमाण, कृष्कय॑माण, क्रक्ष्यमाण, तुद्-तोत्स्यमान, खिद्-खेत्स्यमान, त्रुट्-त्रुटिष्यमाण, दृ-दरिष्यमाण, दारिष्यमाण, धू-धूविष्यमाण, धाविष्यमाण, नू-नूविष्यमाण, नाविष्यमाण, पिश्-पेशिष्यमाण, पृ-परिष्यमाण, पारिष्यमाण, मस्ज्-मह्यमाण, भ्रस्ज्-भयमाण, भ्रक्ष्यमाण, मृ-मरिष्यमाण, मारिष्यमाण, मृश्-मीमाण, म्रक्ष्यमाण, रि-रेष्यमाण, रायिष्यमाण, लस्ज्-लज्जिष्यमाण, लिप्लेप्स्यमान, लुप-लोप्स्यमान, विद्-वेत्स्यमान, विच्छ-विच्छायिष्यमाण, विच्छिष्यमाण, विज्विजिष्यमाण, व्रश्च-व्रश्चिष्यमाण, व्रक्ष्यमाण, सू-सविष्यमाण, साविष्यमाण
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી: ભાગ-૧
દિવ્ય આશીર્વાદદાતા પરમ પૂજ્ય તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયરામસૂરીશ્વરજી મ.સા.
(ડહેલાવાળા)
ઃ આશીર્વાદદાતા: પરમ પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયઅભયદેવસૂરીશ્વરજી મ.સા.
(ડહેલાવાળા)
દશમો ગણો
પ્રેરકરૂપ
કતરિરૂપ
ચત્તરૂપ
કર્મણિરૂપ
- ધાતુસાધિત શબ્દ
સાર્થધાતુકોશ
ઈચ્છાદર્શક રૂપ
સંગ્રાહકઃ હાર્દિક દિનેશભાઈ મહેતા
- સંપાદકઃ શ્રી દિનેશચંદ્ર કાંતિલાલ મહેતા (ધાર્મિક અધ્યાપક) ૩, શાંતિ એપાર્ટમેન્ટ, કીર્તિ સોસાયટી, સાબરમતી, અમદાવાદ-૫.
ફોન: ૦૭૯-૨૭૫૦૫૨૯૧, (મો) ૯૮૭૦૫૫૬૬૦ પ્રકાશકઃ શ્રી રામસૂરીશ્વરજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા - અમદાવાદ,
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
પેજ નં.
૪૯૩. વિન્
૪૯૪. ટ્ર્ ૪૯૫. પીત્
૫૦૦. યુધ્ ૫૦૧. તુલ્ ૫૦૨. ભૂ ૫૦૩. તદ્ ૫૦૪. વૃ ૫૦૫. પત્ ૫૦૬. મસ્ ૫૦૭. થ
૫૦૮. ૧૫
૫૦૯. ૨૬
૫૧૦. બૃહ ૫૧૧. T[
-
ધાતુ
-
-
-
૫૫.
૫.૫.
૫૫.
૫૫.
૪૯૬. પૂણ્ ૪૯૭. વન્
૫.૫.
૪૯૮. સાવું – ૫.૫.
૪૯૯.
૫.૫.
૫.૫.
૫૧૯. ત્
૫૫.
૫૨૦. છવ્
૫.૫.
૫૨૧. ધૂ
૫.૫. |૫૨૨. યુગ્
૫૫.
૫૨૩. યુ
૫.૫.
૫.૫. |૫૪૬-૫૪૭ કૃદન્ત
૫૨૪. મદ્ ૫.૫. ૫૨૫. અર્ધું ૧ આ.પ. ૫૪૮-૫૫૧ ઈચ્છાદર્શક ૫.૫. |૫૨૬. આ+સર્ ૫:૫. ૫૫૦-૫૫૧ ભવિષ્યકર્મણિ
-
-
—
-
-
-
-
-
-
-
દશમા ગણની અનુક્રમણિકા
-
-
પેજ નં.
૫૧૨. ક્ષત્
૫૧૩. મૂત્
૫૧૪. વર્લ્ડ
૫૧૫. પ્ ૫૧૬. લોજ ૫૧૭. મથ્ ૫૧૮. મૃક્
ધાતુ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
પેજ નં.
૫૫. |૫૩૧. ધૂ
૫.૫.
૫૩૨.
૫.૫. ૭૫૩૩.
-
-
૫.૫. |૫૩૪. મૃધ્ ૫.૫. . ૫૩૫. મૃધ્
આ.પ. ૫૩૬. સદ્
આ.પ. ૫૩૭. સદ્
૫.૫. ૦૫૩૮. પ્રૌ
૫.૫. ૫૨૭. ગ+સર્ - ૧ ૫.૫.
૫.૫.
૫૨૮. પ્
૫૫.
૫૨૯. તૅવ્
૫.૫.
૫૩૦. જૂ
ધાતુ
-
- ૧ ૫.૫.
૫૫.
૧૫.૫.
૫૫.
૧ આપ.
૫૫.
૩ ૧૫૫.
૧ આ.પ.
આ.પ.
આપ.
૫.૫. (૫૩૯. તત્
આ.પ. ૫૪૦. વચ્ ૫.૫. ૫૪૧. વિકલ્પરૂપો ૫.૫. ૫૪૨-૫૪૫ કર્મણિરૂપો
-
--
કૃદન્ત
૫.૫. ૫૫૨-૫૫૭ પ્રેક
૧ આ.૫.૫૫૮-૫૬૨ ધાતુકોશ
૫.૫. |૫૬૩-૫૬૪ ધાતુસાધિત
શબ્દ
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૪૯૩ चिन्त् - ५.५. भिंतव, वियार, यिंत ४२वी (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની चिन्तयामि चिन्तयावः चिन्तयामः | चिन्तयितास्मि चिन्तयितास्व: चिन्तयितास्मः चिन्तयसि चिन्तयथः चिन्तयथ | चिन्तयितासि चिन्तयितास्थः चिन्तयितास्थ चिन्तयति चिन्तयतः चिन्तयन्ति | चिन्तयिता चिन्तयितारौ चिन्तयितारः - हस्तनी
ભવિષ્યન્તી अचिन्तयम् अचिन्तयाव अचिन्तयाम | चिन्तयिष्यामि चिन्तयिष्यावः चिन्तयिष्याम: अचिन्तयः अचिन्तयतम् अचिन्तयत | चिन्तयिष्यसि चिन्तयिष्यथः चिन्तयिष्यथ अचिन्तयत् अचिन्तयताम् अचिन्तयन् | चिन्तयिष्यति चिन्तयिष्यतः चिन्तयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ चिन्तयेयम् चिन्तयेव चिन्तयेम अचिन्तयिष्यम् अचिन्तयिष्याव अचिन्तयिष्याम चिन्तयेः चिन्तयेतम् चिन्तयेत अचिन्तयिष्यः अचिन्तयिष्यतम् अचिन्तयिष्यत चिन्तयेत् चिन्तयेताम् चिन्तयेयुः अचिन्तयिष्यत् अचिन्तयिष्यताम् अचिन्तयिष्यन् . मार्थ
આશીર્વાદાર્થ चिन्तयानि चिन्तयाव चिन्तयाम |चिन्त्यासम् चिन्त्यास्व चिन्त्यास्म चिन्तय चिन्तयतम् चिन्तयत | चिन्त्याः चिन्त्यास्तम् चिन्त्यास्त चिन्तयतु चिन्तयताम् चिन्तयन्तु । |चिन्त्यात् चिन्त्यास्ताम् चिन्त्यासुः પરોક્ષા
मतनी (७ भो ॥२) चिन्तयाञ्चकार/ चिन्तयाञ्चकृव चिन्तयाञ्चकृम | अचिचिन्तम् अचिचिन्ताव अचिचिन्ताम चिन्तयाञ्चकर
| अचिचिन्तः अचिचिन्ततम् अचिचिन्तत चिन्तयाञ्चकर्थ चिन्तयाञ्चक्रथुःचिन्तयाञ्चक्र | अचिचिन्तत् अचिचिन्तताम् अचिचिन्तन् चिन्तयाञ्चकार चिन्तयाञ्चक्रतुःचिन्तयाञ्चक्रुः
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૪
que - 4.4. És szal, ésg (Hz)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
दण्डयामि दण्डयावः दण्डयामः
दण्डयसि दण्डयथः दण्डयथ दण्डयति दण्डयतः दण्डयन्ति
હ્યસ્તની
अदण्डयम् अदण्डयाव अदण्डयाम
अदण्डयः अदण्डयतम् अदण्डयत अदण्डयत् अदण्डयताम् अदण्डयन्
વિધ્યર્થ
दण्डयेयम् दण्डयेव दण्डम दण्डयेः दण्डयेतम् दण्डयेत दण्डयेत् दण्डयेताम् दण्डयेयुः
આજ્ઞાર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
दण्डयानि दण्डयाव दण्डयाम दण्डय दण्डयतम् दण्डयत दण्डयतु दण्डयताम् दण्डयन्तु
પરોક્ષા
दण्डयितास्मि दण्डयितास्वः दण्डयितास्मः दण्डयितासि दण्डयितास्थः दण्डयितास्थ दण्डयिता दण्डयितारौ दण्डयितारः
ભવિષ્યન્તી
दण्डयिष्यामि दण्डयिष्यावः दण्डयिष्यामः दण्डयिष्यसिं दण्डयिष्यथः दण्डयिष्यथ दण्डयिष्यति दण्डयिष्यतः दण्डयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अदण्डयिष्यम् अदण्डयिष्याव अदण्डयिष्याम अदण्डयिष्यः अदण्डयिष्यतम् अदण्डयिष्यत अदण्डयिष्यत् अदण्डयिष्यताम् अदण्डयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
दण्ड्यासम् दण्ड्यास्व दण्ड्यास्म दण्ड्याः
दण्ड्यास्तम् दण्ड्यास्त
दण्ड्यात् दण्ड्यास्ताम् दण्ड्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
दण्डयाञ्चकार/ दण्डयाञ्चकृव दण्डयाञ्चकृम अददण्डम् अददण्डाव अददण्डाम
दण्डयाञ्चकर दण्डयाञ्चकर्थ दण्डयाञ्चक्रथुः दण्डयाञ्चक्र दण्डयाञ्चकार दण्डयाञ्चक्रतुः दण्डयाञ्चक्रुः
अददण्डः अददण्डतम् अददण्डत अददण्डत् अददण्डताम् अददण्डन्
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૯૫
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
पीड् - ५.५. पी3g, दुः५ हेj (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની पीडयामि पीडयावः पीडयामः । पीडयितास्मि पीडयितास्व: पीडयितास्मः पीडयसि पीडयथः पीडयथ | पीडयितासि पीडयितास्थः पीडयितास्थ पीडयति पीडयतः पीडयन्ति । | पीडयिता पीडयितारौ पीडयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अपीडयम् अपीडयाव अपीडयाम | पीडयिष्यामि पीडयिष्याव: पीडयिष्यामः अपीडयः अपीडयतम् अपीडयत । | पीडयिष्यसि पीडयिष्यथ: पीडयिष्यथ अपीडयत् अपीडयताम् अपीडयन् पीडयिष्यति पीडयिष्यतः पीडयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ पीडयेयम् पीडयेव पीडयेम | अपीडयिष्यम् अपीडयिष्याव अपीडयिष्याम पीडयेः पीडयेतम् पीडयेत अपीडयिष्यः अपीडयिष्यतम् अपीडयिष्यत पीडयेत् पीडयेताम् पीडयेयुः | अपीडयिष्यत् अपीडयिष्यताम् अपीडयिष्यन् . मार्थ
माशीवार्थ पीडयानि पीडयाव पीडयाम पीड्यासम् पीड्यास्व पीड्यास्म पीडय पीडयतम् पीडयत । पीड्याः पीड्यास्तम् पीड्यास्त पीडयतु पीडयताम् पीडयन्तु | पीड्यात् पीड्यास्ताम् पीड्यासुः
सतनी (७ भो ५७१२) पीडयाञ्चकार/ पीड्याञ्चकृव पीडयाञ्चकृम | अपिपीडम् अपिपीडाव अपिपीडाम पीडयाञ्चकर
अपिपीडः अपिपीडतम् अपिपीडत पीडयाञ्चकर्थ पीडयाञ्चक्रथुः पीडयाञ्चक्र | अपिपीडत् अपिपीडताम् अपिपीडन् पीडयाञ्चकार पीडयाञ्चक्रतुः पीडयाञ्चक्रुः
બીજા રૂપો પ૪૧ પેજ ઉપર છે.
परोक्षा
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
४८६
EEEEEEEEEEEELL
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ पूज् - ५.५. पू४, पू0 ४२वी (सेट) વર્તમાના
' श्वस्तनी पूजयामि पूजयावः पूजयामः । | पूजयितास्मि पूजयितास्वः पूजयितास्मः पूजयसि पूजयथः पूजयथ पूजयितासि पूजयितास्थः पूजयितास्थ पूजयति पूजयतः पूजयन्ति | पूजयिता पूजयितारौ पूजयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યની अपूजयम् अपूजयाव अपूजयाम | पूजयिष्यामि पूजयिष्याव: पूजयिष्यामः अपूजयः अपूजयतम् अपूजयत | पूजयिष्यसि पूजयिष्यथ: पूजयिष्यथ अपूजयत् अपूजयताम् अपूजयन् | पूजयिष्यति पूजयिष्यतः पूजयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ पूजयेयम् पूजयेव पूजयेम | अपूजयिष्यम् अपूजयिष्याव अपूजयिष्याम पूजयेः पूजयेतम् पूजयेत | अपूजयिष्यः अपूजयिष्यतम् अपूजयिष्यत पूजयेत् पूजयेताम् पूजयेयुः | अपूजयिष्यत् अपूजयिष्यताम् अपूजयिष्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ पूजयानि पूजयाव, पूजयाम पूज्यासम् पूज्यास्व पूज्यास्म पूजय पूजयतम् पूजयत | पूज्याः पूज्यास्तम् पूज्यास्त पूजयतु पूजयताम् पूजयन्तु | पूज्यात् पूज्यास्ताम् पूज्यासुः
પરોક્ષા | . मयतनी (७ भो ५२) पूजयाञ्चकार/ पूजयाञ्चकृव पूजयाञ्चकृम अपुपूजम् अपुपूजाव अपुपूजाम पूजयाञ्चकर
अपुपूजः अपुपूजतम् अपुपूजत पूजयाञ्चकर्थ पूजयाञ्चक्रथुः पूजयाञ्चक्र | अपुपूजत् अपुपूजताम् अपुपूजन् पूजयाञ्चकार पूजयाञ्चक्रतुः पूजयाञ्चक्रुः
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
auf - 4.4. agir seg, ariag, zng (Az)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
वर्णयसि वर्णयथः वर्णयथ वर्णयति वर्णयतः वर्णयन्ति
वर्णयामि वर्णयावः वर्णयामः वर्णयितास्मि वर्णयितास्वः वर्णयितास्मः वर्णयितासि वर्णयितास्थः वर्णयितास्थ वर्णयिता वर्णयितारौ वर्णयितारः
ભવિષ્યન્તી
वर्णयिष्यामि वर्णयिष्यावः वर्णयिष्यामः वर्णयिष्यसि वर्णयिष्यथः वर्णयिष्यथ वर्णयिष्यति वर्णयिष्यतः वर्णयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अवर्णयिष्यम् अवर्णयिष्याव अवर्णयिष्याम अवर्णयिष्यः अवर्णयिष्यतम् अवर्णयिष्यत अवर्णयिष्यत् अवर्णयिष्यताम् अवर्णयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
ઘસ્તની अवर्णयम् अवर्णयाव अवर्णयाम अवर्णयः अवर्णयतम् अवर्णयत अवर्णयत् अवर्णयताम् अवर्णयन्
વિધ્યર્થ वर्णयेयम् वर्णयेव वर्णम वर्णयेः वर्णयेतम् वर्णयेत वर्णयेत् वर्णयेताम् वर्णयेयुः
આજ્ઞાર્થ
वर्णयानि वर्णयाव वर्णयाम वर्णय वर्णयतम् वर्णयत वर्णयतु वर्णयताम् वर्णयन्तु
પરોક્ષા
वर्णयाञ्चकार/ वर्णयाञ्चकृव वर्णयाञ्चक्रम वर्णयाञ्चकर
वर्णयाञ्चकर्थ वर्णयाञ्चक्रथुः वर्णयाञ्चक्र वर्णयाञ्चकार वर्णयाञ्चक्रतुः वर्णयाञ्चक्रुः
वर्ण्यासम् वर्ण्यास्व
वर्ण्याः
वर्ण्यात्
૪૯૭
वर्ण्यस्म
वर्ण्यास्तम् वर्ण्यास्त वर्ण्यास्ताम् वर्ण्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अववर्णम् अववर्णाव अववर्णाम अववर्णः अववर्णतम् अववर्णत अववर्णत् अववर्णताम् अववर्णन्
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
४८८
* III III lii l
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ सान्त्व् - ५.५. सान्त्वन २j, पुस ४२j (सेट) વર્તમાના
__ श्वस्तनी सान्त्वयामि सान्त्वयावः सान्त्वयामः | सान्त्वयितास्मि सान्त्वयितास्वः सान्त्वयितास्मः सान्त्वयसि सान्त्वयथः सान्त्वयथ सान्त्वयितासि सान्त्वयितास्थ: सान्त्वयितास्थ सान्त्वयति सान्त्वयतः सान्त्वयन्ति | सान्त्वयिता सान्त्वयितारौ सान्त्वयितार: વ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી असान्त्वयम् असान्त्वयाव असान्त्वयाम | सान्त्वयिष्यामि सान्त्वयिष्याव: सान्त्वयिष्यामः असान्त्वयः असान्त्वयतम् असान्त्वयत | सान्त्वयिष्यसि सान्त्वयिष्यथः सान्त्वयिष्यथ असान्त्वयत् असान्त्वयताम् असान्त्वयन् | सान्त्वयिष्यति सान्त्वयिष्यतः सान्त्वयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ सान्त्वयेयम् सान्त्वयेव सान्त्वयेम | असान्त्वयिष्यम् असान्त्वयिष्याव असान्त्वयिष्याम सान्त्वयेः सान्त्वयेतम् सान्त्वयेत असान्त्वयिष्यः असान्त्वयिष्यतम् असान्त्वयिष्यत सान्त्वयेत् सान्त्वयेताम् सान्त्वयेयुः । असान्त्वयिष्यत् असान्त्वयिष्यताम् असान्त्वयिष्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ सान्त्वयानि सान्त्वयाव सान्त्वयाम | सान्त्व्यासम् सान्त्व्यास्व सान्त्व्यास्म सान्त्वय सान्त्वयतम् सान्त्वयत सान्त्व्याः सान्त्व्यास्तम् सान्त्व्यास्त सान्त्वयतु सान्त्वयताम् सान्त्वयन्तु | सान्त्व्यात् सान्त्व्यास्ताम् सान्त्व्यासुः પરોક્ષા
. अद्यतनी (७ भो ५१२) सान्त्वयाञ्चकार/ सान्त्वयाञ्चकृव सान्त्वयाञ्चकृम | अससान्त्वम् अससान्त्वाव अससान्त्वाम सान्त्वयाञ्चकर
अससान्त्वः अससान्त्वतम् अससान्त्वत सान्त्वयाञ्चकर्थ सान्त्वयाञ्चक्रथुः सान्त्वयाञ्चक्र अससान्त्वत् अससान्त्वताम् अससान्त्वन् सान्त्वयाञ्चकार सान्त्वयाञ्चक्रतुः सान्त्वयाञ्चक्रुः
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
चुर् - ५.५. थोरयुं, थोरी रवी (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
चोरयितास्मि चोरयितास्वः चोरयितास्मः चोरयितासि चोरयितास्थः चोरयितास्थ चोरयिता चोरयितारौ चोरयितारः
ભવિષ્યન્તી
चोरयिष्यामि चोरयिष्यावः चोरयिष्यामः चोरयिष्यसि चोरयिष्यथः चोरयिष्यथ चोरयिष्यति चोरयिष्यतः चोरयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
चोरयामि चोरयावः चोरयामः चोरयसि चोरयथः चोरयथ चोरयति चोरयतः चोरयन्ति
હ્યસ્તની
अचोरयम् अचोरयाव अचोरयाम अचोरयः अचोरयतम् अचोरयत अचोरयत् अचोरयताम् अचोरयन् વિધ્યર્થ
चोरयेयम् चोरयेव चोरयेम चोरयेः चोरयेतम् चोरयेत चोरयेत् चोरयेताम् चोरयेयुः
આજ્ઞાર્થ
चोरयाणि चोरयाव चोरयाम चोरय चोरयतम् चोरयत चोरयतु चोरयताम् चोरयन्तु
પરોક્ષા
चोरयाञ्चकार / चोरयाञ्चकृव चोरयाञ्चकृम चोरयाञ्चकर
चोरयाञ्चकर्थ चोरयाञ्चक्रथुः चोरयाञ्चक्र चोरयाञ्चकार चोरयाञ्चक्रतुः, चोरयाञ्चक्रुः
૪૯૯
अचोरयिष्यम् अचोरयिष्याव अचोरयिष्याम अचोरयिष्यः अचोरयिष्यतम् अचोरयिष्यत अचोरयिष्यत् अचोरयिष्यताम् अचोरयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
चोर्यासम् चोर्यास्व
चोर्याः
चोर्यात्
चोर्यास्म
चोर्यास्तम् चोर्यास्त चोर्यास्ताम् चोर्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अचूचुरम् अचूचुराव अचूचुराम अचूचुर: अचूचुरतम् अचूचुरत अचूचुरत् अचूचुरताम् अचूचुरन्
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
घुष् - ५.५. घोषणा ४२वी, भडेर ५२ (सेट)
વર્તમાના
घोषयामि घोषयावः घोषयामः घोषयसि घोषयथः घोषयथ घोषयति घोषयतः घोषयन्ति હ્યસ્તની
अघोषयम् अघोषयाव अघोषयाम अघोषयः अघोषयतम् अघोषयत अघोषयत् अघोषयताम् अघोषयन् વિધ્યર્થ
घोषयेयम् घोषयेव घोषयेम घोषयेः घोषयेतम् घोषयेत घोषयेत् घोषयेताम् घोषयेयुः આજ્ઞાર્થ
घोषयाणि घोषयाव घोषयाम घोषय घोषयतम् घोषयत घोषयतु घोषयताम् घोषयन्तु
પરોક્ષા
घोषयाञ्चकार/ घोषयाञ्चकृव घोषयाञ्चकृम घोषयाञ्चकर
घोषयाञ्चकर्थ घोषयाञ्चक्रथुः घोषयाञ्चक्र घोषयाञ्चकार घोषयाञ्चक्रतुः घोषयाञ्चक्रुः
શ્વસ્તની
घोषयितास्मि घोषयितास्वः घोषयितास्मः घोषयितासि घोषयितास्थः घोषयितास्थ घोषयिता घोषयितारौ घोषयितारः
ભવિષ્યન્તી
घोषयिष्यामि घोषयिष्यावः घोषयिष्यामः 'घोषयिष्यसि घोषयिष्यथः घोषयिष्यथ घोषयिष्यति घोषयिष्यतः घोषयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अघोषयिष्यम् अघोषयिष्याव अघोषयिष्याम अघोषयिष्यः अघोषयिष्यतम् अघोषयिष्यत अघोषयिष्यत् अघोषयिष्यताम् अघोषयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
घोष्यासम् घोष्यास्व घोष्यास्म घोष्याः
घोष्यास्तम् घोष्यास्त घोष्यास्ताम् घोष्यासुः
घोष्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अजूघुषम् अजूघुषाव अजूघुषाम अजूघुषः अजूघुषतम् अजूघुषत अजूघुषत् अजूघुषताम् अजूघुषन्
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૧
111 III lit
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
तुल् - ५.५. तोng, tuj (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની तोलयामि तोलयावः तोलयामः | तोलयितास्मि तोलयितास्वः तोलयितास्मः तोलयसि तोलयथः तोलयथ तोलयितासि तोलयितास्थः तोलयितास्थ तोलयति तोलयतः तोलयन्ति तोलयिता तोलयितारौ तोलयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अतोलयम् अतोलयाव अतोलयाम | तोलयिष्यामि तोलयिष्यावः तोलयिष्यामः अतोलयः अतोलयतम् अतोलयत तोलयिष्यसि तोलयिष्यथ: तोलयिष्यथ अतोलयत् अतोलयताम् अतोलयन् | तोलयिष्यति तोलयिष्यतः तोलयिष्यन्ति विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ तोलयेयम् तोलयेव तोलयेम | अतोलयिष्यम् अतोलयिष्याव अतोलयिष्याम तोलयेः तोलयेतम् तोलयेत | अतोलयिष्यः अतोलयिष्यतम् अतोलयिष्यत तोलयेत् तोलयेताम् तोलयेयुः | अतोलयिष्यत् अतोलयिष्यताम् अतोलयिष्यन्
. मा तोलयानि तोलयाव तोलयाम तोल्यासम् तोल्यास्व तोल्यास्म तोलय तोलयतम् तोलयत तोल्याः तोल्यास्तम् तोल्यास्त तोलयतु तोलयताम् तोलयन्तु तोल्यात् तोल्यास्ताम् तोल्यासुः પરોક્ષા
___ मातनी (७ भो ॥२) तोलयाञ्चकार/ तोलयाञ्चकृव तोलयाञ्चकृम | अतूतुलम् अतूतुलाव अतूतुलाम तोलयाञ्चकर
अतूतुलः अतूतुलतम् अतूतुलत तोलयाञ्चकर्थ तोलयाञ्चक्रथुः तोलयाञ्चक्र | अतूतुलत् अतूतुलताम् अतूतुलन् तोलयाञ्चकार तोलयाञ्चक्रतुः तोलयाञ्चक्रुः
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૨
-
भूष् - ५.५. भूषा अरवी, शोभा ड२वी (सेट)
વર્તમાના
भूषयामि भूषयावः भूषयामः भूषयसि भूषयथः भूषयथ भूषयति भूषयतः भूषयन्ति
હ્યસ્તની
अभूषयम् अभूषयाव अभूषयाम अभूषयः अभूषयतम् अभूषयत अभूषयत् अभूषयताम् अभूषयन् વિધ્યર્થ
भूषयेयम् भूषयेव भूषयेम भूषयेः भूषयेतम् भूषयेत भूषयेत् भूषयेताम् भूषयेयुः
આજ્ઞાર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
भूषयाणि भूषयाव भूषयाम
भूषय भूषयतम् भूषयत भूषयतु
भूषयताम् भूषयन्तु
પરોક્ષા
શ્વસ્તની
भूषयितास्मि भूषयितास्वः भूषयितास्मः भूषयितासि भूषयितास्थः भूषयितास्थ भूषयिता भूषयितारौ भूषयितारः
ભવિષ્યન્તી
भूषयिष्यामि भूषयिष्यावः भूषयिष्यामः भूषयिष्यसि भूषयिष्यथः भूषयिष्यथ भूषयिष्यति भूषयिष्यतः भूषयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अभूषयिष्यम् अभूषयिष्याव अभूषयिष्याम अभूषयिष्यः अभूषयिष्यतम् अभूषयिष्यत अभूषयिष्यत् अभूषयिष्यताम् अभूषयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
भूष्यासम् भूष्यास्व भूष्यास्म
भूष्यास्तम् भूष्यास्त भूष्यास्ताम् भूष्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
भूष्याः
भूष्यात्
भूषयाञ्चकार / भूषयाञ्चकृव भूषयाञ्चकृम अबुभूषम् अबुभूषाव अबुभूषाम अबुभूषतम् अबुभूषत
भूषयाञ्चक भूषयाञ्चकर्थ भूषयाञ्चक्रथुः भूषयाञ्चक्र भूषयाञ्चकार भूषयाञ्चक्रतुः भूषयाञ्चक्रुः
अबुभूषः अबुभूषत् अबुभूषताम् अबुभूषन्
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
403
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
तड् – ५.५. उन २j, भारg (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની ताडयामि ताडयावः ताडयामः | ताडयितास्मि ताडयितास्वः ताडयितास्मः ताडयसि ताडयथः ताडयथ | ताडयितासि ताडयितास्थः ताडयितास्थ ताडयति ताडयतः ताडयन्ति | ताडयिता ताडयितारौ ताडयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अताडयम् अताडयाव अताडयाम । | ताडयिष्यामि ताडयिष्याव: ताडयिष्यामः अताडयः अताडयतम् अताडयत । ताडयिष्यसि ताडयिष्यथ: ताडयिष्यथ अताडयत् अताडयताम् अताडयन् । | ताडयिष्यति ताडयिष्यतः ताडयिष्यन्ति , વિધ્યાર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ ताडयेयम् ताडयेव ताडयेम | अताडयिष्यम् अताडयिष्याव अताडयिष्याम ताडयेः ताडयेतम् ताडयेत अताडयिष्यः अताडयिष्यतम् अताडयिष्यत ताडयेत् ताडयेताम् ताडयेयुः | अताडयिष्यत् अताडयिष्यताम् अताडयिष्यन् . मार्थ
આશીર્વાદાર્થ ताडयानि ताडयाव ताडयाम | ताड्यासम् ताड्यास्व ताड्यास्म ताडय ताडयतम् तांडयत | ताड्याः ताड्यास्तम् ताड्यास्त ताडयतु
ताडयताम् ताडयन्तु | ताड्यात् ताड्यास्ताम् ताड्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (७ भो ॥२) ताडयाञ्चकार/ ताडयाञ्चकृव ताडयाञ्चकृम | अतीतडम् अतीतडाव अतीतडाम
अतीतडः अतीतडतम् अतीतडत ताडयाश्चकर्थ ताडयाञ्चक्रथुः ताडयाञ्चक्र | अतीतडत् अतीतडताम् अतीतडन् ताडयाञ्चकार ताडयाञ्चक्रतुः.ताडयाञ्चक्रुः
ताडयाञ्चकर
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
५०४
વિધ્યર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ पृ- ५.५. पुरु ४२j, पार पाणj (सेट) વર્તમાના
' श्वस्तनी पारयामि पारयावः पारयामः | पारयितास्मि पारयितास्वः पारयितास्मः पारयसि पारयथः पारयथ पारयितासि पारयितास्थः पारयितास्थ पारयति पारयतः पारयन्ति पारयिता पारयितारौ पारयितारः હાસ્તની
ભવિષ્યન્તી अपारयम् अपारयाव अपारयाम । | पारयिष्यामि पारयिष्याव: पारयिष्यामः अपारयः अपारयतम् अपारयत । पारयिष्यसि पारयिष्यथ: पारयिष्यथ अपारयत् अपारयताम् अपारयन् | पारयिष्यति पारयिष्यतः पारयिष्यन्ति
यात्तिपत्यर्थ पारयेयम् पारयेव पारयेम | अपारयिष्यम् अपारयिष्याव अपारयिष्याम पारयेः पारयेतम् पारयेत | अपारयिष्यः अपारयिष्यतम् अपारयिष्यत पारयेत् पारयेताम् पारयेयुः | अपारयिष्यत् अपारयिष्यताम् अपारयिष्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ पारयाणि पारयाव , पारयाम पार्यासम् पार्यास्व पार्यास्म
पारयतम् पारयत पार्याः पार्यास्तम् पार्यास्त पारयतु पारयताम् पारयन्तु | पार्यात् पार्यास्ताम् पार्यासुः પરોક્ષા
... मद्यतनी (७ भो ॥२) पारयाञ्चकार/ पारयाञ्चकृव पारयाञ्चकृम अपूपुरम् अपूपुराव अपूपुराम पारयाञ्चकर
अपूपुरः अपूपुरतम् अपूपुरत पारयाञ्चकर्थ पारयाञ्चक्रथुः पारयाञ्चक्र | अपूपुरत् अपूपुरताम् अपूपुरन् पारयाञ्चकार पारयाञ्चक्रतुः पारयाश्चक्रुः
पारय
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
पल् - ५.५. पालन 5, पाणवुं (सेट)
વર્તમાના
पालयामि पालयावः पालयामः पालयसि पालयथः पालयथ पालयति पालयतः पालयन्ति
હસ્તની
अपालयम् अपालयाव अपालयाम अपालयः अपालयतम् अपालयत अपालयत् अपालयताम् अपालयन् વિધ્યર્થ
पालयेयम् पालयेव पालम पालयेः पालयेतम् पालयेत पालयेत् पालयेताम् पालयेयुः આજ્ઞાર્થ
पालयानि पालयाव पालयाम पालय पालयतम् पालयत पालयतु पालयताम् पालयन्तु પરોક્ષા
पालयाञ्चकार/ पालयाञ्चकृव पालयाञ्चकृम
पालयाञ्चकर
पालयाञ्चकर्थ पालयाञ्चक्रथुः पालयाञ्चक्र पालयाञ्चकार पालयाञ्चक्रतुः पालयाञ्चक्रुः
૫૦૫
શ્વસ્તની
पालयितास्मि पालयितास्वः पालयितास्मः पालयितासि पालयितास्थः पालयितास्थ पालयिता पालयितारौ पालयितारः
ભવિષ્યન્તી
पालयिष्यामि पालयिष्यावः पालयिष्यामः पालयिष्यसि पालयिष्यथः पालयिष्यथ पालयिष्यति पालयिष्यतः पालयिष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अपालयिष्यम् अपालयिष्याव अपालयिष्याम अपालयिष्यः अपालयिष्यतम् अपालयिष्यत अपालयिष्यत् अपालयिष्यताम् अपालयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
पाल्यासम् पाल्यास्व पाल्यास्म पाल्या:
पाल्यास्तम् पाल्यास्त पाल्यास्ताम् पाल्यासुः
पाल्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रार)
अपीपलम् अपीपलाव अपीपलाम अपीपलः अपीपलतम् अपीपलत अपीपलत् अपीपलताम् अपीपलन्
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિધ્યર્થ
૫૦૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ भक्षु - ५.५. (मक्ष ४२, पाj (सेट) વર્તમાના
श्वस्तनी भक्षयामि भक्षयावः भक्षयामः | भक्षयितास्मि भक्षयितास्व: भक्षयितास्मः भक्षयसि भक्षयथः भक्षयथ भक्षयितासि भक्षयितास्थः भक्षयितास्थ भक्षयति भक्षयतः भक्षयन्ति | भक्षयिता भक्षयितारौ भक्षयितारः હાસ્તની
ભવિષ્યની अभक्षयम् अभक्षयाव अभक्षयाम | भक्षयिष्यामि भक्षयिष्याव: भक्षयिष्यामः । अभक्षयः अभक्षयतम् अभक्षयत | भक्षयिष्यसि भक्षयिष्यथ: भक्षयिष्यथ अभक्षयत् अभक्षयताम् अभक्षयन् | भक्षयिष्यति भक्षयिष्यतः भक्षयिष्यन्ति
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ भक्षयेयम् भक्षयेव भक्षयेम अभक्षयिष्यम् अभक्षयिष्याव अभक्षयिष्याम भक्षयेः भक्षयेतम् भक्षयेत | अभक्षयिष्यः अभक्षयिष्यतम् अभक्षयिष्यत भक्षयेत् भक्षयेताम् भक्षयेयुः । अभक्षयिष्यत् अभक्षयिष्यताम् अभक्षयिष्यन् આજ્ઞાર્થ
- આશીર્વાદાર્થ भक्षयाणि भक्षयाव' भक्षयाम | भक्ष्यासम् भक्ष्यास्व भक्ष्यास्म भक्षय भक्षयतम् भक्षयत भक्ष्याः . भक्ष्यास्तम् भक्ष्यास्त भक्षयतु भक्षयताम् भक्षयन्तु | भक्ष्यात् भक्ष्यास्ताम् भक्ष्यासुः પરોક્ષા
अद्यतनी (७ भो ५४२) भक्षयाञ्चकार/ भक्षयाश्चकृव भक्षयाश्चकृम | अबभक्षम् अबभक्षाव अबभक्षाम भक्षयाञ्चकर
अबभक्षः अबभक्षतम् अबभक्षत भक्षयाञ्चकर्थ भक्षयाञ्चक्रथुः भक्षयाञ्चक्र | अबभक्षत् अबभक्षताम् अबभक्षन् भक्षयाञ्चकार भक्षयाश्चक्रतुः भक्षयाञ्चक्नुः
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૦૭ कथ - ५.५. j, Bथा ७२वी (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની कथयामि कथयावः कथयामः | कथयितास्मि कथयितास्वः कथयितास्मः कथयसि कथयथः कथयथ | कथयितासि कथयितास्थः कथयितास्थ कथयति कथयतः कथयन्ति | कथयिता कथयितारौ कथयितारः હ્યસ્તની
भविष्यन्ती अकथयम् अकथयाव अकथयाम | कथयिष्यामि कथयिष्यावः कथयिष्यामः अकथयः । अकथयतम् अकथयत कथयिष्यसि कथयिष्यथः कथयिष्यथ अकथयत् अकथयताम् अकथयन् कथयिष्यति कथयिष्यतः कथयिष्यन्ति . विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ कथयेयम् कथयेव कथयेम । अकथयिष्यम् अकथयिष्याव अकथयिष्याम कथयेः कथयेतम् कथयेत | अकथयिष्यः अकथयिष्यतम् अकथयिष्यत कथयेत् कथयेताम् कथयेयुः | अकथयिष्यत् अकथयिष्यताम् अकथयिष्यन् - मार्थ
આશીર્વાદાર્થ कथयानि कथयाव कथयाम | कथ्यासम् कथ्यास्व कथ्यास्म कथय कथयतम् कथयत | कथ्याः कथ्यास्तम् कथ्यास्त कथयतु कथयताम् कथयन्तु | कथ्यात् कथ्यास्ताम् कथ्यासुः પરોક્ષા
मतनी (७ भो ॥२) कथयाञ्चकार/ कथयाञ्चकृव कथयाञ्चकृम | अचीकथम् अचीकथाव अचीकथाम कथयाश्चकर
अचीकथः अचीकथतम् अचीकथत कथयाञ्चकर्थ कथयाञ्चक्रथुः कथयाश्चक्र | अचीकथत् अचीकथताम् अचीकथन् कथयाञ्चकार कथयाञ्चक्रतुः कथयाञ्चक्रुः
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૮
गण - ५.५. गरायुं, गएरात्री ईश्वी (सेट)
વર્તમાના
गणयाम गणयावः गणयामः
गणयसि गणयथः गणयथ
गणयति
गणयतः
गणयन्ति
હ્યસ્તની
अगणयम् अगणयाव अगणयाम
अगणयः अगणयतम् अगणयत
अगणयत् अगणयताम् अगणयन्
વિધ્યર્થ
गणम
गणयेयम् गणयेव गणयेः गणयेतम् गणयेत गणयेत् गणयेताम् गणयेयुः
આજ્ઞાર્થ
गणयानि गणयाव गणयाम गणय गणयतम् गणयत गणयतु गणयताम् गणयन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
गणयाञ्चकार/ गणयाञ्चकृव गणयाञ्चकृम
गणयाञ्चकर
गणयाञ्चकर्थ गणयाञ्चक्रथुः गणयाञ्चक्र गणयाञ्चकार गणयाञ्चक्रतुः गणयाञ्चक्रुः
શ્વસ્તની
गणयितास्मि गणयितास्वः गणयितास्मः गणयितासि गणयितास्थः गणयितास्थ गणयिता गणयितारौ गणयितारः
ભવિષ્યન્તી
गणयिष्यामि गणयिष्यावः गणयिष्यामः गणयिष्यसि गणयिष्यथः गणयिष्यथ गणयिष्यति गणयिष्यतः गणयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अगणयिष्यम् अगणयिष्याव अगणयिष्याम अगणयिष्यः अगणयिष्यतम् अगणयिष्यत अगणयिष्यत् अगणयिष्यताम् अगणयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
गण्यासम् गण्यास्व गण्यास्म गण्या :. गण्यास्तम् गण्यास्त गण्यात्
गण्यास्ताम् गण्यासुः अद्यतनी (७ भो प्रार)
अजीगणम् अजीगणाव अजीगणाम अजीगणः अजीगणतम् अजीगणत अजीगणत् अजीगणताम् अजीगणन्
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિધ્યર્થ
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૦૯ रच - ५.५. २५, २यन। ४२वी (सेट) વર્તમાના
સ્તની रचयामि रचयावः रचयामः | रचयितास्मि रचयितास्वः रचयितास्मः रचयसि रचयथः रचयथ रचयितासि रचयितास्थः रचयितास्थ रचयति रचयतः रचयन्ति | रचयिता रचयितारौ रचयितार: હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अरचयम् अरचयाव अरचयाम रचयिष्यामि रचयिष्यावः रचयिष्यामः अरचयः अरचयतम् अरचयत | रचयिष्यसि रचयिष्यथः रचयिष्यथ अरचयत् अरचयताम् अरचयन् | रचयिष्यति रचयिष्यतः रचयिष्यन्ति
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ रचयेयम् रचयेव रचयेम | अरचयिष्यम् अरचयिष्याव अरचयिष्याम रचयः रचयेतम् रचयेत अरचयिष्यः अरचयिष्यतम् अरचयिष्यत रचयेत् रचयेताम् . रचयेयुः | अरचयिष्यत् अरचयिष्यताम् अरचयिष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ रचयानि रचयाव रचयाम | रच्यासम् रच्यास्व रच्यास्म रचय रचयतम् रचयत | रच्याः रच्यास्तम् रच्यास्त रचयतु रचयताम् रचयन्तु रच्यात् रच्यास्ताम् रच्यासुः પરોક્ષા
मधनी (७ भो ॥२) रचयाञ्चकार/ रचयाञ्चकृव रचयाञ्चकृम | अररचम् अररचाव अररचाम रचयाञ्चकर
अररच: अररचतम् अररचत रचयाञ्चकर्थ रचयाञ्चक्रथुः रचयाञ्चक्र | अररचत् अररचताम् अररचन् रचयाञ्चकार रचयाञ्चक्रतुः रचयाञ्चक्रुः
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
स्पृह - ५.५. स्पृहा ५२वी, अंज, तृष्णा रवी (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
स्पृहयितास्मि स्पृहयितास्वः स्पृहयितास्मः स्पृहयितासि स्पृहयितास्थः स्पृहयितास्थ स्पृहयिता स्पृहयितारौ स्पृहयितारः
ભવિષ્યન્તી
૫૧૦
स्पृहयामि स्पृहयावः स्पृहयामः स्पृहयसि स्पृहयथः स्पृहयथ स्पृहयति स्पृहयतः स्पृहयन्ति હ્યસ્તની
अस्पृहयम् अस्पृहयाव अस्पृहयाम अस्पृहयः अस्पृहयतम् अस्पृहयत अस्पृहयत् अस्पृहयताम् अस्पृहयन्
વિધ્યર્થ
स्पृहयेयम् स्पृहयेव स्पृहयेम स्पृहये: स्पृहयेतम् स्पृहयेत स्पृहयेत् स्पृहयेताम् स्पृहयेयुः
આજ્ઞાર્થ
स्पृहयाणि स्पृहयाव स्पृहयाम
स्पृहय स्पृहयतम् स्पृहयत स्पृहयतु स्पृहयताम् स्पृहयन्तु
પરોક્ષા
स्पृहयिष्यामि स्पृहयिष्यावः स्पृहयिष्यामः स्पृहयिष्यसि स्पृहयिष्यथः स्पृहयिष्यथ स्पृहयिष्यति स्पृहयिष्यतः स्पृहयिष्यन्ति ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
स्पृहयाञ्चक स्पृहयाञ्चकर्थ स्पृहयाञ्चक्रथुः स्पृहयाञ्चक्र स्पृहयाञ्चकार स्पृहयाञ्चक्रतुः स्पृहयाञ्चक्रुः
अस्पृहयिष्यम् अस्पृहयिष्याव अस्पृहयिष्याम अस्पृहयिष्यः अस्पृहयिष्यतम् अस्पृहयिष्यत अस्पृहयिष्यत् अस्पृहयिष्यताम् अस्पृहयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
स्पृह्यासम् स्पृह्यास्व स्पृह्यास्म स्पृह्याः
स्पृह्यास्तम् स्पृह्यास्त
स्पृह्यात्
स्पृह्यास्ताम् स्पृह्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
स्पृहयाञ्चकार/ स्पृहयाञ्चकृव स्पृहयाञ्चकृम अपस्पृहम् अपस्पृहाव अपस्पृहाम
अपस्पृहः अपस्पृहतम् अपस्पृहत अपस्पृहत् अपस्पृहताम् अपस्पृहन्
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૧૧ ग' - ५.५. ईन॥ ४२वी, ॥४j (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની गर्जयामि गर्जयावः गर्जयामः गर्जयितास्मि गर्जयितास्वः गर्जयितास्मः गर्जयसि गर्जयथः गर्जयथ गर्जयितासि गर्जयितास्थः गर्जयितास्थ गर्जयति गर्जयतः गर्जयन्ति गर्जयिता गर्जयितारौ गर्जयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अगर्जयम् अगर्जयाव अगर्जयाम | गर्जयिष्यामि गर्जयिष्याव: गर्जयिष्यामः अगर्जयः अगर्जयतम् अगर्जयत गर्जयिष्यसि गर्जयिष्यथ: गर्जयिष्यथ अगर्जयत् अगर्जयताम् अगर्जयन् गर्जयिष्यति गर्जयिष्यतः गर्जयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ गर्जयेयम् गर्जयेव गर्जयेम अगर्जयिष्यम् अगर्जयिष्याव अगर्जयिष्याम गर्जये: गर्जयेतम् गर्जयेत | अगर्जयिष्यः अगर्जयिष्यतम् अगर्जयिष्यत गर्जयेत् गर्जयेताम् गर्जयेयुः | अगर्जयिष्यत् अगर्जयिष्यताम् अगर्जयिष्यन्
। આજ્ઞાર્થ
माशीहार्थ गर्जयानि गर्जयाव गर्जयाम गासम् गास्व गास्म गर्जय गर्जयतम् गर्जयत गाः गास्तम् गास्त गर्जयतु गर्जयताम् गर्जयन्तु गात् गास्ताम् गासुः
अद्यतनी (७ भो ५१२) गर्जयाञ्चकार/ गर्जयाञ्चकृव गर्जयाञ्चकृम | अजगर्जम् अजगर्जाव अजगर्जाम गर्जयाञ्चकर
अजगर्जः अजगर्जतम् अजगर्जत गर्जयाञ्चकर्थ गर्जयाञ्चक्रथुः गर्जयाञ्चक्र | अजगर्जत् अजगर्जताम् अजगर्जन् गर्जयाञ्चकार गर्जयाञ्चक्रतुः गर्जयाञ्चक्रुः
પરોક્ષા
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૨
Hm - 4.4. ug, umar seg (Az)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
क्षालयितास्मि क्षालयितास्वः क्षालयितास्मः क्षालयितासि क्षालयितास्थः क्षालयितास्थ क्षालयिता क्षालयितारौ क्षालयितारः
ભવિષ્યન્તી
क्षालयिष्यामि क्षालयिष्यावः क्षालयिष्यामः क्षालयिष्यसि क्षालयिष्यथः क्षालयिष्यथ क्षालयिष्यति क्षालयिष्यतः क्षालयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
क्षालयामि क्षालयावः क्षालयामः
क्षालयसि क्षालयथः क्षालयथ क्षालयति क्षालयतः क्षालयन्ति
હ્યસ્તની
अक्षालयम् अक्षालयाव अक्षालयाम
अक्षालयः अक्षालयतम् अक्षालयत अक्षालयत् अक्षालयताम् अक्षालयन् વિધ્યર્થ
क्षालयेयम् क्षालयेव क्षालयेम क्षालयेः क्षालयेतम् क्षालयेत क्षालयेत् क्षालयेताम् क्षालयेयुः
આજ્ઞાર્થ
क्षालयानि क्षालयाव क्षालयाम क्षालय क्षालयतम् क्षालयत क्षालयतु क्षालयताम् क्षालयन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
क्षालयाञ्चकार/ क्षालयाञ्चकृव क्षालयाञ्चकृम क्षालयाञ्चकर
क्षालयाञ्चकर्थ क्षालयाञ्चक्रथुः क्षालयाञ्चक्र
क्षालयाञ्चकार क्षालयाञ्चक्रतुः क्षालयाञ्चक्रुः
अक्षालयिष्यम् अक्षालयिष्याव अक्षालयिष्याम अक्षालयिष्यः अक्षालयिष्यतम् अक्षालयिष्यत अक्षालयिष्यत् अक्षालयिष्यताम् अक्षालयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
क्षाल्यासम् क्षाल्यास्व क्षाल्यास्म क्षाल्याः
क्षाल्यास्तम् क्षाल्यास्त
क्षाल्यात्
क्षाल्यास्ताम् क्षाल्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रार)
अचिक्षलम् अचिक्षलाव अचिक्षलाम अचिक्षलः अचिक्षलतम् अचिक्षलत अचिक्षलत् अचिक्षलताम् अचिक्षलन्
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૩
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ मूल् - ५.५. भूप नाप, रोपj, aaj (सेट) વર્તમાના
- શ્વસ્તની मूलयामि मूलयावः मूलयामः । | मूलयितास्मि मूलयितास्वः मूलयितास्मः मूलयसि मूलयथः मूलयथ मूलयितासि मूलयितास्थः मूलयितास्थ मूलयति मूलयतः मूलयन्ति | मूलयिता मूलयितारौ मूलयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अमूलयम् अमूलयाव अमूलयाम | | मूलयिष्यामि मूलयिष्यावः मूलयिष्यामः अमूलयः अमूलयतम् अमूलयत मूलयिष्यसि मूलयिष्यथः मूलयिष्यथ अमूलयत् अमूलयताम् अमूलयन् मूलयिष्यति मूलयिष्यतः मूलयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ मूलयेयम् मूलयेव मूलयेम | अमूलयिष्यम् अमूलयिष्याव अमूलयिष्याम मूलयेः मूलयेतम् मूलयेत | अमूलयिष्यः अमूलयिष्यतम् अमूलयिष्यत मूलयेत् . मूलयेताम् मूलयेयुः अमूलयिष्यत् अमूलयिष्यताम् अमूलयिष्यन् . मार्थ
माशीवार्थ मूलयानि मूलयाव मूलयाम मूल्यासम् मूल्यास्व मूल्यास्म मूलय मूलयतम् मूलयत मूल्याः मूल्यास्तम् मूल्यास्त मूलयतु मूलयताम् मूलयन्तु मूल्यात् मूल्यास्ताम् मूल्यासुः પરીક્ષા
अद्यतनी (७ भो प्रा२) मूलयाञ्चकार/ मूलयाञ्चकृव मूलयाञ्चकृम । | अमूमुलम् अमूमुलाव अमूमुलाम मूलयाञ्चकर
अमूमुलः अमूमुलतम् अमूमुलत मूलयाञ्चकर्थ मूलयाञ्चक्रथुः मूलयाञ्चक्र | अमूमुलत् अमूमुलताम् अमूमुलन् मूलयाञ्चकार मूलयाञ्चक्रतुः मूलयाञ्चक्रुः
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ व - ५.५. 48, छो3g (सेट) વર્તમાના
' श्वस्तनी वर्जयामि वर्जयावः वर्जयामः वर्जयितास्मि वर्जयितास्वः वर्जयितास्मः वर्जयसि वर्जयथः वर्जयथ वर्जयितासि वर्जयितास्थः वर्जयितास्थ वर्जयति वर्जयतः वर्जयन्ति । वर्जयिता वर्जयितारौ वर्जयितार: વ્યસ્તની
ભવિષ્યની अवर्जयम् अवर्जयाव अवर्जयाम | वर्जयिष्यामि वर्जयिष्याव: वर्जयिष्यामः . अवर्जयः अवर्जयतम् अवर्जयत |वर्जयिष्यसि वर्जयिष्यथ: वर्जयिष्यथ अवर्जयत् अवर्जयताम् अवर्जयन् वर्जयिष्यति वर्जयिष्यतः वर्जयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
કિયાત્તિપત્યર્થ वर्जयेयम् वर्जयेव वर्जयेम | अवर्जयिष्यम् अवर्जयिष्याव अवर्जयिष्याम वर्जये: वर्जयेतम् वर्जयेत | अवर्जयिष्यः अवर्जयिष्यतम् अवर्जयिष्यत वर्जयेत् वर्जयेताम् वर्जयेयुः | अवर्जयिष्यत् अवर्जयिष्यताम् अवर्जयिष्यन् . मार्थ
माशीवार्थ वर्जयानि वर्जयाव, वर्जयाम वया॑सम् वास्व वास्म . वर्जय वर्जयतम् वर्जयत वाः वास्तम् वास्त वर्जयतु वर्जयताम् वर्जयन्तु वात् वास्ताम् वासुः પરોક્ષા
... मयतानी (७ भो ॥२) वर्जयाञ्चकार/ वर्जयाञ्चकृव वर्जयाञ्चकृम | अववर्जम् अववर्जाव अववर्जाम वर्जयाञ्चकर
अववर्जः अववर्जतम् अववर्जत वर्जयाञ्चकर्थ वर्जयाञ्चक्रथुः वर्जयाञ्चक्र | अववर्जत् अववर्जताम् अववर्जन् वर्जयाञ्चकार वर्जयाञ्चक्रतुः वर्जयाञ्चक्रुः
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
अर्पू - ५.५. आप (सेट)
વર્તમાના
अर्पयामि अर्पयावः अर्पयामः अर्पयसि अर्पयथः अर्पयथ अर्पयंति अर्पयतः अर्पयन्ति
હ્યસ્તની
आर्पयम् आर्पयाव आर्पयाम आर्पयः आर्पयतम् आर्पयत आर्पयत् आर्पयताम् आर्पयन् વિધ્યર્થ
अर्पयेयम् अर्पयेव अर्पयेम अर्पयेः अर्पयेतम् अर्पयेत अर्पयेत् अर्पयेताम् अर्पयेयुः આજ્ઞાર્થ
अर्पयाणि अर्पयाव अर्पयाम अर्पय अर्पयतम् अर्पयत अर्पयतु अर्पयताम् अर्पयन्तु
પરોક્ષા
अर्पयाञ्चकार / अर्पयाञ्चकृव अर्पयाञ्चकृम
अर्पयाञ्चकर
अर्पयाञ्चकर्थ अर्पयाञ्चक्रथुः अर्पयाञ्चक्र अर्पयाञ्चकार अर्पयाञ्चक्रतुः अर्पयाञ्चक्रुः
૫૧૫
શ્વસ્તની
अर्पयितास्मि अर्पयितास्वः अर्पयितास्मः अर्पयितासि अर्पयितास्थः अर्पयितास्थ अर्पयिता अर्पयितारौ अर्पयितारः
ભવિષ્યન્તી
अर्पयिष्यामि अर्पयिष्यावः अर्पयिष्यामः अर्पयिष्यसि अर्पयिष्यथः अर्पयिष्यथ अर्पयिष्यति अर्पयिष्यतः अर्पयिष्यन्ति
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
आर्पयिष्यम् आर्पयिष्याव आर्पयिष्याम आर्पयिष्यः आर्पयिष्यतम् आर्पयिष्यत आर्पयिष्यत् आर्पयिष्यताम् आर्पयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
अया॑सम् अया॑स्व अर्यास्म अर्याः
अर्यास्तम् अर्यास्त अर्यास्ताम् अया॑सुः
अया॑त्
अद्यतनी (७ भो प्रार )
आर्पिपम् आर्पिपाव आर्पिपाम आर्पिपः आर्पिपतम् आर्पिपत
आर्पिपत् आर्पिपताम् आर्पिपन्
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
|* 111 I
1. IN
૫૧૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ लोक् - ५.५. हो, म न. ४२j (सेट) વર્તમાન
'श्वस्तनी लोकयामि लोकयावः लोकयामः | लोकयितास्मि लोकयितास्वः लोकयितास्मः लोकयसि लोकयथः लोकयथ लोकयितासि लोकयितास्थः लोकयितास्थ लोकयति लोकयतः लोकयन्ति | लोकयिता लोकयितारौ लोकयितारः વ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી, अलोकयम् अलोकयाव अलोकयाम | लोकयिष्यामि लोकयिष्यावः लोकयिष्यामः . अलोकयः अलोकयतम् अलोकयत | लोकयिष्यसि लोकयिष्यथ: लोकयिष्यथ अलोकयत् अलोकयताम् अलोकयन् | लोकयिष्यति लोकयिष्यतः लोकयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
यात्तिपत्यर्थ लोकयेयम् लोकयेव लोकयेम । | अलोकयिष्यम् अलोकयिष्याव अलोकयिष्याम लोकयेः लोकयेतम लोकयेत | अलोकयिष्यः अलोकयिष्यतम् अलोकयिष्यत लोकयेत् लोकयेताम् लोकयेयुः । अलोकयिष्यत् अलोकयिष्यताम् अलोकयिष्यन् मार्थ
माशीर्वार्थ लोकयानि लोकयाव, लोकयाम | लोक्यासम् लोक्यास्व लोक्यास्म लोकय लोकयतम् लोकयत | लोक्याः लोक्यास्तम् लोक्यास्त लोकयतु लोकयताम् लोकयन्तु | लोक्यात् लोक्यास्ताम् लोक्यासुः પરીક્ષા
. अद्यतनी (७ भो ॥२) लोकयाञ्चकार/ लोकयाञ्चकृव लोकयाञ्चकृम | अलुलोकम् अलुलोकाव अलुलोकाम लोकयाञ्चकर
अलुलोक: अलुलोकतम् अलुलोकत लोकयाञ्चकर्थ लोकयाञ्चक्रथु:लोकयाञ्चक्र | अलुलोकत् अलुलोकताम् अलुलोकन् लोकयाञ्चकार लोकयाञ्चक्रतुः लोकयाञ्चक्रुः
lit 11 |
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
अर्थ - आ.प. प्रार्थना रवी (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
अर्थये अर्थयावहे अर्थयामहे अर्थयिताहे अर्थयितास्वहे अर्थयितास्महे अर्थयितासे अर्थयितासाथे अर्थयिताध्वे अर्थयिता अर्थयितारौ अर्थयितारः
अर्थयसे अर्थयेथे अर्थयध्वे अर्थयते अर्थये अर्थयन्ते
હસ્તની
आर्थ आर्थयावहि आर्थयामहि आर्थयथाः आर्थयेथाम् आर्थयध्वम् आर्थयत आर्थयेताम् आर्थयन्त વિધ્યર્થ
अर्थयेय अर्थयेवहि अर्थ महि अर्थयेथाः अर्थयेयाथाम् अर्थयेध्वम् अर्थयेत अर्थयेयाताम् अर्थयेरन्
આજ્ઞાર્થ
अर्थयै अर्थयावहै अर्थयाम है अर्थयस्व अर्थयेथाम् अर्थयध्वम् अर्थयताम् अर्थयेताम् अर्थयन्ताम्
પરોક્ષા
अर्थयाञ्चक्रे अर्थयाञ्चकृवहे अर्थयाञ्चक्रमहे अर्थयाञ्चकृषे अर्थयाञ्चक्राथे अर्थयाञ्चकृवे अर्थयाञ्चक्रे अर्थयाञ्चक्राते अर्थयाञ्चक्रिरे
૫૧૭
ભવિષ્યન્તી
अर्थयिष्ये अर्थयिष्यावहे अर्थयिष्यामहे अर्थयिष्यसे अर्थयिष्येथे अर्थयिष्यध्वे अर्थयिष्यते अर्थयिष्येते अर्थयिष्यन्ते
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
आर्थयिष्ये आर्थयिष्यावहि आर्थयिष्यामहि आर्थयिष्यथाः आर्थयिष्येथाम् आर्थयिष्यध्वम् आर्थयिष्यत आर्थयिष्येताम् आर्थयिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
अर्थयिषीय अर्थयिषीवहि अर्थयिषीमहि अर्थयिषीष्ठाः अर्थयिषीयास्थाम् अर्थयिषीध्वम् अर्थयिषीष्ट अर्थयिषीयास्ताम् अर्थयिषीरन्
अद्यतनी (७ भो प्रार)
आतर्थे
आतर्थथाः
आतर्थत
आतर्थावहि आतर्थामहि
आतर्थेथाम् आतर्थध्वम्
आतर्थेताम् आतर्थन्त
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૮
मृग् - आ.प. भार्ग अढवो, शोधधुं (सेट)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
मृगयिताहे मृगयितास्वहे मृगयितास्महे मृगयितासे मृगयितासाथे मृगयिताध्वे मृगयिता मृगयितारौ मृगयितारः
ભવિષ્યન્તી
मृगये मृगयावहे मृगयामहे मृगयसे मृगयेथे मृगयध्वे मृगयते मृगयेते मृगयन्ते હ્યસ્તની
अमृगये अमृगयावहि अमृगयामहि मृगयिष्ये. मृगयिष्यावहे मृगयिष्यामहे अमृगयथाः अमृगयेथाम् अमृगयध्वम् मृगयिष्यसे मृगयिष्येथे मृगयिष्यध्वे अमृगयत अमृगयेताम् अमृगयन्त मृगयिष्यते मृगयिष्येते मृगयिष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अमृगयिष्ये अमृगयिष्यावहि अमृगयिष्यामहि अमृगयिष्यथाः अमृगयिष्येथाम् अमृगयिष्यध्वम् अमृगयिष्यत अमृगयिष्येताम् अमृगयिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
मृगयेय मृगयेवहि मृगयेमहि मृगयेथाः मृगयेयाथाम् मृगयेध्वम् मृगयेत मृगयेयाताम् मृगयेरन् આજ્ઞાર્થ
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
मृगयै मृगयावहै मृगयामहै मृगयस्व मृगयेथाम् मृगयध्वम् मृगयताम् मृगयेताम् मृगयन्ताम्
પરોક્ષા
*
मृगयिषीय मृगयिषीवहि मृगयिषीमहि मृगयिषीष्ठाः मृगयिषीयास्थाम् मृगयिषीध्वम् मृगयिषीष्ट मृगयिषीयास्ताम् मृगयिषीरन्
अद्यतनी (७ भो प्रकार )
अममृगे
मृगयाञ्चक्रे मृगयाञ्चकृवहे मृगयाञ्चकृमहे मृगयाञ्चकृषे मृगयाञ्चक्राथे मृगयाञ्चकृवे मृगयाञ्चक्रे मृगयाञ्चक्राते मृगयाञ्चक्रिरे अममृगत
अममृगथाः
अममृगावहि अममृगामहि
अममृगेथाम् अममृगध्वम् अममृगेताम् अममृगन्त
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૯
21111111
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
कृत् - ५.५. कीर्तन २j (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની कीर्तयामि कीर्तयावः कीर्तयामः । | कीर्तयितास्मि कीर्तयितास्वः कीर्तयितास्मः कीर्तयसि कीर्तयथः कीर्तयथ कीर्तयितासि कीर्तयितास्थः कीर्तयितास्थ कीर्तयति कीर्तयतः कीर्तयन्ति । | कीर्तयिता कीर्तयितारौ कीर्तयितार: હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अकीर्तयम् अकीर्तयाव अकीर्तयाम | कीर्तयिष्यामि कीर्तयिष्याव: कीर्तयिष्यामः अकीर्तयः अकीर्तयतम् अकीर्तयत कीर्तयिष्यसि कीर्तयिष्यथः कीर्तयिष्यथ अकीर्तयत् अकीर्तयताम् अकीर्तयन् | कीर्तयिष्यति कीर्तयिष्यतः कीर्तयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ कीर्तयेयम् कीर्तयेव कीर्तयेम । | अकीर्तयिष्यम् अकीर्तयिष्याव अकीर्तयिष्याम कीर्तयेः कीर्तयेतम् कीर्तयेत अकीर्तयिष्यः अकीर्तयिष्यतम् अकीर्तयिष्यत कीर्तयेत् कीर्तयेताम् कीर्तयेयुः | अकीर्तयिष्यत् अकीर्तयिष्यताम् अकीर्तयिष्यन् __. माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ कीर्तयानि कीर्तयाव कीर्तयाभ कीर्त्यासम् कीास्व कीर्त्यास्म कीर्तय कीर्तयतम् कीर्तयत कीर्त्याः कीर्त्यास्तम् कीर्त्यास्त कीर्तयतु कीर्तयताम् कीर्तयन्तु कीया॑त् कीास्ताम् कीर्त्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (७ भो १२) कीर्तयाञ्चकार/ कीर्तयाञ्चकृव कीर्तयाञ्चकृम | अचिकीर्तम् अचिकीर्ताव अचिकीर्ताम कीर्तयाञ्चकर
अचिकीर्तः अचिकीर्ततम् अचिकीर्तत कीर्तयाञ्चकर्थ कीर्तयाञ्चक्रथुः कीर्तयाञ्चक्र | अचिकीर्तत् अचिकीर्तताम् अचिकीर्तन् कीर्तयाञ्चकार कीर्तयाञ्चक्रतुः कीर्तयाञ्चक्रुः
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૦
eq - 4.4. sisg, gwag (Az)
વર્તમાના
શ્વસ્તની
छादयितास्मि छादयितास्वः छादयितास्मः छादयितासि छादयितास्थः छादयितास्थ छादयिता छादयितारौ छादयितार:
ભવિષ્યન્તી
छादयिष्यामि छादयिष्यावः छादयिष्यामः छादयिष्यसि छादयिष्यथः छादयिष्यथ छादयिष्यति छादयिष्यतः छादयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
छादयामि छादयावः छादयामः छादयसि छादयथः छादयथ छादयति छादयतः छादयन्ति હ્યસ્તની
अच्छादयम् अच्छादयाव अच्छादयाम अच्छादयः अच्छादयतम् अच्छादयत अच्छादयत् अच्छादयताम् अच्छादयन्
વિધ્યર્થ
छादयेयम् छादयेव छादयेम छादयेः छादयेतम् छादयेत छादयेत् छादयेताम् छादयेयुः
આજ્ઞાર્થ
छादयानि छादयाव छादयाम छादय छादयतम् छादयत छादयतु छादयताम् छादयन्तु પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
छादयाञ्चकार/ छादयाञ्चकृव छादयाञ्चकृम छादयाञ्चकर
छादयाञ्चकर्थ छादयाञ्चक्रथुः छादयाञ्चक्र छादयाञ्चकार छादयाञ्चक्रतुः छादयाञ्चक्रुः
अच्छादयिष्यम् अच्छादयिष्याव अच्छादयिष्याम अच्छादयिष्यः अच्छादयिष्यतम् अच्छादयिष्यत अच्छादयिष्यत् अच्छादयिष्यताम् अच्छादयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
छाद्यासम् छाद्यास्व छाद्यास्म
छाद्या:
छाद्यास्तम् छाद्यास्त छाद्यास्ताम् छाद्यासुः
छाद्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रार)
अचिच्छदम् अचिच्छदाव अचिच्छदाम अचिच्छदः अचिच्छदतम् अचिच्छदत अचिच्छदत् अचिच्छदताम् अचिच्छदन्
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
धवे
धवसे
धवते
धवेय
धवेथाः
धवेत
धू- आ.प. सावधुं (सेट) युभहि
વર્તમાના
શ્વસ્તની
હસ્તની
अधवे
अधवावहि अधवामहि
अधवथाः अधवेथाम् अधवध्वम्
अधवत अधवेताम् अधवन्त
વિધ્યર્થ
धवै
धवस्व
धवताम्
धवाव धवामहे. धविताहे
धवेथे
धवध्वे
धवितासे
धवेते
धवन्ते
धविता
धवेवहि धवेमहि
धवेयाथाम् धवेध्वम्
धवेयाताम् धवेरन्
આજ્ઞાર્થ
धवावहै धवाम है
धवेथाम्
धवंध्वम्
धवेताम् धवन्ताम्
પરોક્ષા
दुधुवे
दुधुविवहे दुधुविमहे दुधुविषे दुधुवाथे दुधुविध्वे दुधुवे दुधुवाते दुधुविरे
धविष्ये
धविष्यसे
धविष्यते
૫૨૧
धवितास्वहे धवितास्महे
धवितासाथे धविता
धवितारौ धवितारः
ભવિષ્યન્તી
धविष्यावहे धविष्यामहे
धविष्येथे धविष्यध्वे
धविष्येते धविष्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अधविष्ये अधविष्यावहि अधविष्यामहि अधविष्यथाः अधविष्येथाम् अधविष्यध्वम् अधविष्यत अधविष्येताम् अधविष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
धविषीय धविषीवहि धविषीमहि धविषीष्ठाः धविषीयास्थाम् धविषीध्वम् धविषीष्ट धविषीयास्ताम् धविषीरन्
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अधविषि
अधविष्वहि अधविष्महि
अधविष्ठाः
अधविषाथाम् अधविध्वम्
अधविष्ट
अधविषाताम् अधविषत
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૨
युज् - ५.५. भेडवुं (सेट्) युभहि
વર્તમાના
योजयामि योजयावः योजयामः योजयसि योजयथः योजयथ योजयति योजयतः योजयन्ति
હસ્તની
अयोजयम् अयोजयाव अयोजयाम अयोजयः अयोजयतम् अयोजयत अयोजयत् अयोजयताम् अयोजयन् વિધ્યર્થ
योजयेयम् योजयेव योजयेम योजये योजयेतम् योजयेत योजयेत् योजयेताम् योजयेयुः
આજ્ઞાર્થ
योजयानि योजयाव योजयाम योजय योजयतम् योजयत योजयतु योजयताम् योजयन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
योजयाञ्चकार/ योजयाञ्चकृव योजयाञ्चकृम योजयाञ्चकर
योजयाञ्चकर्थ योजयाञ्चक्रथुः योजयाञ्चक्र योजयाञ्चकार योजयाञ्चक्रतुः योजयाञ्चक्रुः
શ્વસ્તની
योजयितास्मि योजयितास्वः योजयितास्मः योजयितासि योजयितास्थः योजयितास्थ योजयिता योजयितारौ योजयितारः
ભવિષ્યન્તી
योजयिष्यामि योजयिष्यावः योजयिष्यामः योजयिष्यसि योजयिष्यथः योजयिष्यथ योजयिष्यति योजयिष्यतः योजयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अयोजयिष्यम् अयोजयिष्याव अयोजयिष्याम अयोजयिष्यः अयोजयिष्यतम् अयोजयिष्यत अयोजयिष्यत् अयोजयिष्यताम् अयोजयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
योज्यासम् योज्यास्व योज्यास्म योज्याः.
योज्यास्तम् योज्यास्त योज्यास्ताम् योज्यासुः
योज्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अयूयुजम् अयूयुजाव अयूयुजाम अयूयुजः
अयूयुजतम् अयूयुजत
अयूयुजत् अयूयुजताम् अयूयुजन्
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૩
દશમા ગણના કર્તરિ રૂ૫
युज् - ५.५. 3j (सेट) युहि વર્તમાના
શ્વસ્તની योजामि योजावः योजामः योजितास्मि योजितास्वः योजितास्मः योजसि योजथः योजथ योजितासि योजितास्थः योजितास्थ योजति योजतः योजन्ति ।योजिता योजितारौ योजितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अयोजम् अयोजाव अयोजाम योजिष्यामि योजिष्याव: योजिष्यामः अयोजः . अयोजतम् अयोजत | योजिष्यसि योजिष्यथ: योजिष्यथ अयोजत् अयोजताम् अयोजन् योजिष्यति योजिष्यतः एष्यन्ति . विध्यर्थ .
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ योज़ेयम् योजेव योजेम अयोजिष्यम् अयोजिष्याव अयोजियाम योजेः योजेतम् योजेत अयोजिष्यः अयोजिष्यतम् अयोजिष्यत योजेत् योजेताम् योजेयुः अयोजिष्यत् अयोजिष्यताम् अयोजिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ योजानि योजाव योजाम युज्यासम् युज्यास्व युज्यास्म
योजतम् योजत युज्याः युज्यास्तम् युज्यास्त योजतु योजताम् योजन्तु युज्यात् युज्यास्ताम् युज्यासुः પરોક્ષા
मद्यतनी (१ को २) युयोज. युयुजिव युयुजिम अयोजिषम् अयोजिष्व अयोजिष्म युयोजिथ युयुजथुः युयुज | अयोजी: अयोजिष्टम् अयोजिष्ट युयोज युयुजतुः युयुजुः
अयोजीत् अयोजिष्टाम् अयोजिषुः
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૪
अर्च् - ५.५ ५ ५२वी (सेट) युभहि
વર્તમાના
अर्चयामि अर्चयावः अर्चयामः अर्चयसि अर्चयथः अर्चयथ अर्चयति अर्चयतः अर्चयन्ति
હ્યસ્તની
आर्चयम् आर्चयाव आर्चयाम आर्चयः आर्चयतम् आर्चयत आर्चयत् आर्चयताम् आर्चयन् વિધ્યર્થ
अर्चयेयम् अर्चयेव अर्चयेम अर्चयेः अर्चयेतम् अर्चयेत अर्चयेत् अर्चयेताम् अर्चयेयुः
આજ્ઞાર્થ
अर्चयानि अर्चयाव . अर्चयाम अर्चय अर्चयतम् अर्चयत अर्चयतु अर्चयताम् अर्चयन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
अर्चयाञ्चकार / अर्चयाञ्चकृव अर्चयाञ्चक्रम
अर्चयाचकर
अर्चयाञ्चकर्थ अर्चयाञ्चक्रथुः अर्चयाञ्चक्र अर्चयाञ्चकार अर्चयाञ्चक्रतुः अर्चयाञ्चक्रुः
શ્વસ્તની
अर्चयितास्मि अर्चयितास्वः अर्चयितास्मः अर्चयितासि अर्चयितास्थः अर्चयितास्थ अर्चयिता अर्चयितारौ अर्चयितारः
ભવિષ્યન્તી
अर्चयिष्यामि अर्चयिष्यावः अर्चयिष्यामः . अर्चयिष्यसि अर्चयिष्यथः अर्चयिष्यथ अर्चयिष्यति अर्चयिष्यतः अर्चयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
आर्चयिष्यम् आर्चयिष्याव आर्चयिष्याम आर्चयिष्यः आर्चयिष्यतम् आर्चयिष्यत आर्चयिष्यत् आर्चयिष्यताम् आर्चयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
अर्च्यासम् अर्च्यास्व अर्च्यास्म
अर्च्याः
अर्च्यास्तम् अर्च्यास्त
अर्च्यात्
अर्च्यास्ताम् अर्च्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार)
आर्चिचम् आर्चिचाव आर्चिचाम
आर्चिचः आर्चिचत्
आर्चिचतम् आर्चिचत आर्चिचताम् आर्चिचन्
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૫
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
अर्च् - १ आ.५. पू. ४२वी (सेट) यु વર્તમાના
श्वस्तनी अर्चे अर्चावहे अर्चामहे | अर्चिताहे अर्चितास्वहे अर्चितास्महे अर्चसे अर्चेथे अर्चध्वे अर्चितासे अर्चितासाथे अर्चिताध्वे अर्चते अर्चेते अर्चन्ते | अर्चिता अर्चितारौ अर्चितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી आर्चे आर्चावहि आर्चामहि अर्चिष्ये अर्चिष्यावहे अर्चिष्यामहे आर्चथाः . आर्चेथाम् आर्चध्वम् | अर्चिष्यसे अर्चिष्येथे अर्चिष्यध्वे आर्चत आर्चेताम् आर्चन्त । अर्चिष्यते अर्चिष्येते अर्चिष्यन्ते . विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ अर्चेय अर्चेवहि अर्चेमहि । | आर्चिष्ये आर्चिष्यावहि आर्चिष्यामहि अर्येथाः अर्चेयाथाम् अर्चध्वम् | आर्चिष्यथाः आर्चिष्येथाम् आर्चिष्यध्वम् अर्चेत अर्चेयाताम् अर्चेरन् | आर्चिष्यत आर्चिष्येताम् आर्चिष्यन्त
मार्थ | आशीर्वाहार्थ अ. अर्चावहै अर्चामहै अर्चिषीय अर्चिषीवहि अर्चिषीमहि अर्चस्व अर्चेथाम् अर्चध्वम् | अर्चिषीष्ठाः अर्चिषीयास्थाम् अर्चिषीध्वम् अर्चताम् अर्चेताम् अर्चन्ताम् अर्चिषीष्ट अर्चिषीयास्ताम् अर्चिषीरन् પરોક્ષા
मतनी (१ को १२) आनर्चे . आनर्चिवहे आनर्चिमहे | आर्चिषि आर्चिष्वहि आर्चिष्महि अनर्चिषे आनईथे आनर्चिध्वे | आर्चिष्ठाः आर्चिषाथाम् आर्चिध्वम् आनर्चे आनईते आनर्चिरे । आर्चिष्ट आर्चिषाताम् आर्चिषत
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
आ+सद् - ५.५. प्राप्त ५२, पाभवु (सेट) युभहि
વર્તમાના
શ્વસ્તની
आसादयितास्मि आसादयितास्वः आसादयितास्मः आसादयितासि आसादयितास्थः आसादयितास्थ आसादयिता आसादयितारौ आसादयितारः
ભવિષ્યન્તી
आसादयिष्यामि आसादयिष्यावः आसादयिष्यामः आसादयिष्यसि आसादयिष्यथः आसादयिष्यथ आसादयिष्यति आसादयिष्यतः आसादयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
૫૨૬
आसादयामि आसादयावः आसादयामः आसादयसि आसादयथः आसादयथ आसादयति आसादयतः आसादयन्ति
હ્યસ્તની
आसादयम् आसादयाव आसादयाम आसादयः आसादयतम् आसाद आसादयत् आसादयताम् आसादयन् વિધ્યર્થ
आसादयेयम् आसादयेव आसादयेम आसादयेः आसादयेतम् आसादयेत आसादयेत् आसादयेताम् आसादयेयुः
આજ્ઞાર્થ
आसादयानि आसादयाव आसादयाम आसादय आसादयतम् आसादयत आसादयतु आसादयताम् आसादयन्तु
પરોક્ષા
आसादयाञ्चकार/ आसादयाञ्चकृव आसादयाञ्चकृम आसादयाञ्चकर
आसादयाञ्चकर्थ आसादयाञ्चक्रथुः आसादयाञ्चक्र आसादयाञ्चकार आसादयाञ्चक्रतुः आसादयाञ्चक्रुः
आसादयिष्यम् आसादयिष्याव आसादयिष्याम आसादयिष्यः आसादयिष्यतम् आसादयिष्यत आसादयिष्यत् आसादयिष्यताम् आसादयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
आसाद्यासम् आसाद्यास्व आसाद्यास्म आसाद्याः आसाद्यास्तंम् आसाद्यास्त आसाद्यात् आसाद्यास्ताम् आसाद्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार)
आसीसदम् आसीसदाव आसीसदाम असीसद्रः आसीसदतम् आसीसदत आसीसदत् आसीसदताम् आसीसदन्
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૨૭ आ+सद् - १ ५.५. प्राप्त ४२j, पाभ (सेट) युवाह વર્તમાના
શ્વસની आसीदामि आसीदावः आसीदामः | आसदितास्मि आसदितास्वः आसदितास्मः आसीदसि आसीदथः आसीदथ आसदितासि आसदितास्थ: आसदितास्थ आसीदति आसीदतः आसीदन्ति आसदिता आसदितारौ आसदितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી आसीदम् आसीदाव आसीदाम आसदिष्यामि आसदिष्याव: आसदिष्यामः आसीदः आसीदतम् आसीदत | आसदिष्यसि आसदिष्यथ: आसदिष्यथ आसीदत् आसीदताम् आसीदन् । | आसदिष्यति आसदिष्यतः आसदिष्यन्ति . . विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ आसीदेयम् आसीदेव आसीदेम । | आसदिष्यम् आसदिष्याव आसदिष्याम आसीदेः आसीदेतम् आसीदेत आसदिष्यः आसदिष्यतम् आसदिष्यत आसीदेत् आसीदेताम् आसीदेयुः आसदिष्यत् आसदिष्यताम् आसदिष्यन् આજ્ઞાર્થ
આશીર્વાદાર્થ आसीदानि आसीदाव आसीदाम | आसद्यासम् आसद्यास्व आसद्यास्म आसीद आसीदतम् आसीदत आसद्याः आसद्यास्तम् आसद्यास्त आसीदतु आसीदताम् आसीदन्तु आसद्यात् आसद्यास्ताम् आसद्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्र२) आससद/ आसेदिव आसेदिम असादिषम् असादिष्व असादिष्म आससाद
असादीः असादिष्टम् असादिष्ट आसेदिथ आसेदथुः आसेद | असादीत् असादिष्टाम् असादिषुः आससाद आसेदतुः । आसेदुः
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
પરોક્ષા
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૮
तप् - ५.५. तपाववुं, जाणवुं (सेट) युभहि
વર્તમાના
तापयामि तापयावः तापयामः तापयसि तापयथः तापयथ तापयति तापयतः तापयन्ति
હ્યસ્તની
अतापयम् अतापयाव अतापयाम अतापयः अतापयतम् अतापयत अतापयत् अतापयताम् अतापयन् વિધ્યર્થ
तापयेयम् तापयेव तापम तापयेः तापयेतम् तापयेत तापयेत् तापयेताम् तापयेयुः આજ્ઞાર્થ
तापयानि तापयाव तापयाम तापय तापयतम् तापयत तापयतु
तापयताम् तापयन्तु
પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
तापयाञ्चकार/ तापयाञ्चकृव तापयाञ्चकृम तापयाञ्चकर
तापयाञ्चकर्थ तापयाञ्चक्रथुः तापयाञ्चक्र
तापयाञ्चकार तापयाञ्चक्रतुः तापयाञ्चक्रुः
શ્વસ્તની
तापयितास्मि तापयितास्वः तापयितास्मः तापयितासि तापयितास्थः तापयितास्थ तापयिता तापयितारौ तापयितारः
ભવિષ્યન્તી
तापयिष्यामि तापयिष्यावः तापयिष्यामः तापयिष्यसि तापयिष्यथः तापयिष्यथ तापयिष्यति तापयिष्यतः तापयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अतापयिष्यम् अतापयिष्याव अतापयिष्याम अतापयिष्यः अतापयिष्यतम् अतापयिष्यत अतापयिष्यत् अतापयिष्यताम् अतापयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
ताप्यासम् ताप्यास्व ताप्यास्म ताप्याः
ताप्यास्तम् ताप्यास्त ताप्यास्ताम् ताप्यासुः
ताप्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अतीतपम् अतीतपाव अतीतपाम अतीतपः अतीतपतम् अतीतपत अतीतपत् अतीतपताम् अतीतपन्
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
तप् - १ आ.प. तथाववु, जाणवुं (सेट) युभहि
વર્તમાના
શ્વસ્તની
तपितास्वहे तपितास्महे
तपितासाथे तपिताध्वे
तपितारौ तपितारः
तपे
तपसे
तपते
तपाव तपामहे तपिता
तपेथे
तपेते
હ્યસ્તની
अतपे
अतपावहि अतपामहि
अतपथाः अतपेथाम् अतपध्वम् अतपत अतपेताम् अतपन्त
વિધ્યર્થ
तपै
तपस्व
तपताम्
तपध्वे
तपन्ते
तपेय तपेवहि पेमहि तपेथाः तपेयाथाम् तपेध्वम् तपेत तपेयाताम् तपेरन्
આજ્ઞાર્થ
पे
तेपिषे
तेपे
तपावहै तपामहै
तपेथाम् तपध्वम्
तपेताम्
तपन्ताम्
પરોક્ષા
पिव तेपिमहे
तेपाथे तेपिध्वे
तेपाते तेपिरे
तपितासे
तपिता
૫૨૯
ભવિષ્યન્તી
तपिष्ये तपिष्यावहे तपिष्यामहे तपिष्यसे तपिष्येथे तपिष्यध्वे तपिष्यते तपिष्येते तपिष्यन्ते
ક્રિયાનાિપત્યર્થ
अतपिष्ये अतपिष्यावहि अतपिष्यामहि अतपिष्यथाः अतपिष्येथाम् अतपिष्यध्वम् अतपिष्यत अतपिष्येताम् अतपिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
तपिषीय तपिषीवहि तपिषीमहि तपिषीष्ठाः तपिषीयास्थाम् तपिषीध्वम्
तपिषीष्ट तपिषीयास्ताम् तपिषीरन्
अद्यतनी (१ सो प्रार)
अतपिषि
अतपिष्ठाः
अतपिष्ट
अतपिष्वहि अतपिष्महि
अतपिषाथाम् अतपिध्वम्
अतपिषाताम् अतपिषत
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૦
धू - प. प. सावधुं (सेट) युभहि
વર્તમાના
धूनयामि धूनयावः धूनयामः धूनयसि धूनयथः धूनयथ धूनयति धूनयतः धूनयन्ति હ્યસ્તની
अधूनयम् अधूनयाव अधूनयाम अधूनयः अधूनयतम् अधूनयत अधूनयत् अधूनयताम् अधूनयन् વિધ્યર્થ
धूनयेयम् धूनयेव धूनयेम धूनयेः धूनयेतम् धूनयेत धूनयेत् धूनयेताम् धूनयेयुः
આજ્ઞાર્થ
धूनयानि धूनयाव धूनयाम
धूनय धूनयतम् धूनयत धूनयतु
धूनयताम् धूनयन्तु
પરોક્ષા
डैभ संस्कृत धातु३पावसी : भाग-१
धूनयाञ्चकार/ धूनयाञ्चकृव धूनयाञ्चकृम
धूनयाञ्चकर
धूनयाञ्चकर्थ धूनयाञ्चक्रथुः धूनयाञ्चक्र
धूनयाञ्चकार धूनयाञ्चक्रतुः धूनयाञ्चक्रुः
શ્વસ્તની
धूनयितास्मि धूनयितास्वः धूनयितास्मः धूनयितासि धूनयितास्थः धूनयितास्थ धूनयिता धूनयितारौ धूनयितार:
ભવિષ્યન્તી
धूनयिष्यामि धूनयिष्यावः धूनयिष्यामः धूनयिष्यसि धूनयिष्यथः धूनयिष्यथ धूनयिष्यति धूनयिष्यतः धूनयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
V
अधूनयिष्यम् अधूनयिष्याव अधूनयिष्याम अधूनयिष्यः अधूनयिष्यतम् अधूनयिष्यत अधूनयिष्यत् अधूनयिष्यताम् अधूनयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
धून्यासम् धून्यास्व धन्यास्म
धून्याः
धून्यास्तम् धून्यास्त
धून्यात्
धून्यास्ताम् धून्यासुः
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अदूधुनम् अदूधुनाव अदूधुनाम अदूधुनः
अदूधुनतम् अदूधुनत
अदूधुनत् अदूधुनताम् अदूधुनन्
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
धवथ
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૩૧ धू - १ ५.५. डाव (सेट) युह वर्तमान
શ્વસ્તની धवामि धवावः धवामः |धवितास्मि धवितास्वः धवितास्मः धवसि धवथः
| धवितासि धवितास्थः धवितास्थ धवति धवतः धवन्ति धविता धवितारौ धवितार: હ્યસ્તની
भविष्यन्ती अधवम् अधवाव अधवाम धविष्यामि धविष्यावः धविष्यामः अधवः अधवतम् अधवत धविष्यसि धविष्यथः धविष्यथ अधवत् अधवताम् अधवन् |धविष्यति धविष्यतः धविष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ धवेयम् धवेव धवेम अधविष्यम् अधविष्याव अधविष्याम
धवेतम् धवेत अधविष्यः अधविष्यतम् अधविष्यत धवेत् धवेताम् . धवेयुः | अधविष्यत् अधविष्यताम् अधविष्यन् . माशार्थ
આશીર્વાદાર્થ धवानि धवाव धवाम धूयासम् धूयास्व धूयास्म धव धवतम् धवत धूयाः धूयास्तम् धूयास्त धवतु धवताम् धवन्तु धूयात् धूयास्ताम् धूयासुः - परोक्षा
मतनी (१ को प्रा२) दुधाव/दुधव दुधुविव दुधुविम | अधाविषम् अधाविष्व अधाविष्म दुधविथ दुधुवथुः दुधुव अधावी: अधाविष्टम् अधाविष्ट दुधाव दुधुवतुः दुधुवुः अधावीत् अधाविष्टाम् अधाविषुः
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૨
प्री- प.प. खुश २ (सेट) युभहि
વર્તમાના
શ્વસ્તની
प्रीणयितास्मि प्रीणयितास्वः प्रीणयितास्मः प्रीणयितासि प्रीणयितास्थः प्रीणयितास्थ प्रीणयिता प्रीणयितारौ प्रीणयितारः
ભવિષ્યન્તી
प्रीणयिष्यामि प्रीणयिष्यावः प्रीणयिष्यामः प्रीणयिष्यसि प्रीणयिष्यथः प्रीणयिष्यथ प्रीणयिष्यति प्रीणयिष्यतः प्रीणयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
प्रीणयामि प्रीणयावः प्रीणयामः प्रीणयसि प्रीणयथः प्रीणयथ प्रीणयति प्रीणयतः प्रीणयन्ति
હ્યસ્તની
अप्रीणयम् अप्रीणयाव अप्रीणयाम अप्रीणयः अप्रीणयतम् अप्रीणयत अप्रीणयत् अप्रीणयताम् अप्रीणयन् વિધ્યર્થ
प्रीणयेयम् प्रीणयेव प्रीणयेम प्रीणयेः प्रीणयेतम् प्रीणयेत प्रीणयेत् प्रीणयेताम् प्रीणयेयुः આજ્ઞાર્થ
प्रीणयानि प्रीणयाव प्रीणयाम प्रीणय प्रीणयतम् प्रीणयत प्रीणयतु प्रीणयताम् प्रीणयन्तु
પરોક્ષા
-
प्रीणयाञ्चकार/ प्रीणयाञ्चकृव प्रीणयाञ्चकृम प्रीणयाञ्चकर
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
प्रीणयाञ्चकर्थ प्रीणयाञ्चक्रथुः प्रीणयाञ्चक्र प्रीणयाञ्चकार प्रीणयाञ्चक्रतुः प्रीणयाञ्चक्रुः
अप्रीणयिष्यम् अप्रीणयिष्याव अप्रीणयिष्याम अप्रीणयिष्यः अप्रीणयिष्यतम् अप्रीणयिष्यत अप्रीणयिष्यत् अप्रीणयिष्यताम् अप्रीणयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
प्रीण्यासम् प्रीण्यास्व प्रीण्यास्म प्रीण्याः
प्रीण्यास्तम् प्रीण्यास्त प्रीण्यास्ताम् प्रीण्यासुः
प्रीण्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
अपिप्रिणम् अपिप्रिणाव अपिप्रिणाम अपिप्रिणः अपिप्रिणतम् अपिप्रिणत अपिप्रिणत् अपिप्रिणताम् अपिप्रिणन्
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૩
प्रयावः
प्रयामः
प्रयथ
प्रयतः
अप्रयम्
अप्रयाव
अप्रयाम
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
प्री - १ ५.५. पुश २j (सेट) युह वर्तमान
શ્વસ્તની प्रयामि
| प्रयितास्मि प्रयितास्वः प्रयितास्मः प्रयसि प्रयथः
प्रयितासि प्रयितास्थः प्रयितास्थ प्रयति
प्रयन्ति | प्रयिता प्रयितारौ प्रयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી
| प्रयिष्यामि प्रयिष्यावः प्रयिष्यामः अप्रयः अप्रयतम् अप्रयत प्रयिष्यसि प्रयिष्यथः प्रयिष्यथ अप्रयत् अप्रयताम् अप्रयन् प्रयिष्यति प्रयिष्यतः प्रयिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ प्रयेयम् प्रयेव प्रयेम | अप्रयिष्यम् अप्रयिष्याव अप्रयिष्याम प्रये: प्रयेतम् प्रयेत अप्रयिष्यः अप्रयिष्यतम् अप्रयिष्यत प्रयेत् प्रयेताम् . प्रयेयुः | अप्रयिष्यत् अप्रयिष्यताम् अप्रयिष्यन् . माशार्थ
माशीवार्थ प्रयाणि प्रयाव प्रयाम | प्रीयासम् प्रीयास्व प्रीयास्म प्रय प्रयतम् प्रयत । प्रीयाः प्रीयास्तम् प्रीयास्त प्रयतु प्रयताम् प्रयन्तु | प्रीयात् प्रीयास्ताम् प्रीयासुः પરોક્ષા
मातनी (१ को प्रा२) पिप्रय/पिप्राय पिप्रियिव पिप्रियिम | अप्रायिषम् अप्रायिष्व अप्रायिष्म पिप्रयिथ पिप्रियथुः पिप्रिय | अप्रायीः अप्रायिष्टम् अप्रायिष्ट पिप्राय पिप्रियतुः पिप्रियुः अप्रायीत् अप्रायिष्टाम् अप्रायिषुः
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૩૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧ मृष् - ५.५. क्षमा रामवी, सडन ४२j (सेट) यहि वर्तमान
श्वस्तनी मर्षयामि मर्षयावः मर्षयामः मर्षयितास्मि मर्षयितास्वः मर्षयितास्मः मर्षयसि मर्षयथः मर्षयथ मर्षयितासि मर्षयितास्थ: मर्षयितास्थ मर्षयति मर्षयतः मर्षयन्ति | मर्षयिता मर्षयितारौ मर्षयितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अमर्षयम् अमर्षयाव अमर्षयाम | मर्षयिष्यामि मर्षयिष्याव: मर्षयिष्यामः । अमर्षयः अमर्षयतम् अमर्षयत | मर्षयिष्यसि मर्षयिष्यथ: मर्षयिष्यथ अमर्षयत् अमर्षयताम् अमर्षयन् | मर्षयिष्यति मर्षयिष्यतः मर्षयिष्यन्ति विध्यर्थ
| ક્રિયાત્તિપત્યર્થ मर्षयेयम् मर्षयेव मर्षयेम | अमर्षयिष्यम् अमर्षयिष्याव अमर्षयिष्याम मर्षयेः मर्षयेतम् मर्षयेत अमर्षयिष्यः अमर्षयिष्यतम् अमर्षयिष्यत मर्षयेत् मर्षयेताम् मर्षयेयुः | अमर्षयिष्यत् अमर्षयिष्यताम् अमर्षयिष्यन् આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ मर्षयाणि मर्षयाव , मर्षयाम | मासम् मास्व मस्मि मर्षय मर्षयतम् मर्षयत | माः मास्तम् मास्त मर्षयतु मर्षयताम् मर्षयन्तु | मात् मास्ताम् मासुः
मतनी (७ भो ५४२) मर्षयाञ्चकार। मर्षयाश्चकृव मर्षयाञ्चकृम | अमीमृषम् अमीषाव अमीमृषाम मर्षयाञ्चकर
अमीमृषः अमीमृषतम् अमीमृषत मर्षयाञ्चकर्थ मर्षयाञ्चक्रथुः मर्षयाञ्चक्र | अमीमृषत् अमीमृषताम् अमीमृषन् मर्षयाञ्चकार मर्षयाञ्चक्रतुः मर्षयाञ्चक्रुः
બીજા રૂપો ૫૪૧ પેજ ઉપર છે.
પરીક્ષા
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
मर्षसे
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૩૫ मृष् - १ मा.५. क्षमा रामवी, सहन २j (सेट) युद વર્તમાના
શ્વસ્તની मर्षे
मर्षावहे मर्षामहे मर्षिताहे मर्षितास्वहे मर्षितास्महे
मर्षेथे मर्षध्वे मर्षितासे मर्षितासाथे मर्षिताध्वे मर्षते मते मर्षन्ते | मर्षिता मर्षितारौ मर्षितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી अमर्षे अमर्षावहि अमर्षामहि | मर्षिष्ये मर्षिष्यावहे मर्षिष्यामहे अमर्षथाः अमर्षेथाम् अमर्षध्वम् । मर्षिष्यसे मर्षिष्येथे मर्षिष्यध्वे अमर्षत अमर्षताम् अमर्षन्त मर्षिष्यते मर्षिष्येते मर्षिष्यन्ते विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ मर्षेय मर्षेवहि मर्षेमहि अमर्षिष्ये अमर्षिष्यावहि अमर्षिष्यामहि मर्षेथाः मईयाथाम् मर्षेध्वम् अमर्षिष्यथाः अमर्षिष्येथाम् अमर्षिष्यध्वम् मत मर्षेयाताम् मर्षेरन् अमर्षिष्यत अमर्षिष्येताम् अमर्षिष्यन्त . मार्थ
આશીર્વાદાર્થ मर्षे मर्षावहै मर्षामहै | मर्षिषीय मर्षिषीवहि मर्षिषीमहि मर्षस्व मर्षेथाम् मर्षध्वम् । | मर्षिषीष्ठाः मर्षिषीयास्थाम् मर्षिषीध्वम् मर्षताम् मर्षताम् मर्षन्ताम्म र्षिषीष्ट मर्षिषीयास्ताम् मर्षिषीरन् પરોક્ષા
अद्यतनी (१ दो प्रार) ममर्षे . ममर्षिवहे ममर्षिमहे | अमर्षिषि अमर्षिष्वहि अमर्षिष्महि ममर्षिषे ममर्षाथे ममर्षिध्वे । अमर्षिष्ठाः अमर्षिषाथाम् अमर्षिध्वम् ममर्षे ममर्षाते ममर्षिरे अमर्षिष्ट अमर्षिषाताम् अमर्षिषत
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૬
सह् - ५.५. सहन ५२वुं (सेट) युभहि
વર્તમાના
શ્વસ્તની
साहयितास्मि साहयितास्वः साहयितास्मः साहयितासि साहयितास्थः साहयितास्थ साहयिता साहयितारौ साहयितारः,
ભવિષ્યન્તી
साहयिष्यामि साहयिष्यावः साहयिष्यामः साहयिष्यसि साहयिष्यथः साहयिष्यथ साहयिष्यति साहयिष्यतः साहयिष्यन्ति
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
असाहयिष्यम् असाहयिष्याव असाहयिष्याम असाहयिष्यः असाहयिष्यतम् असाहयिष्यत असाहयिष्यत् असाहयिष्यताम् असाहयिष्यन्
આશીર્વાદાર્થ
साहयामि साहयावः साहयामः साहयसि साहयथः साहयथ साहयति साहयतः साहयन्ति
હ્યૂસ્તની
असाहयम् असाहयाव असाहयाम असाहयः असाहयतम् असाहयत असाहयत् असाहयताम् असाहयन् વિધ્યર્થ
साहयेयम् साहयेव साहयेम साहये: साहयेतम् साहयेत साहयेत् साहयेताम् साहयेयुः
આજ્ઞાર્થ
साहयानि साहयाव साहयाम साहय साहयतम् साहयत साहयतु साहयताम् साहयन्तु
પરોક્ષા
.
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
साहयाञ्चकार/ साहयाञ्चकृव साहयाञ्चकृम साहयाञ्चकर
साहयाञ्चकर्थ साहयाञ्चक्रथुः साहयाञ्चक्र साहयाञ्चकार साहयाञ्चक्रतुः साहयाञ्चक्रुः
साह्यासम् साह्यास्व साह्यास्म साह्याः
साह्यास्तम् साह्यास्त साह्यास्ताम् साह्यासुः
साह्यात्
अद्यतनी (७ भो प्रहार )
असीसहम् असीसहाव असीसहाम असीसहः असीसहतम् असीसहत असीसहत् असीसहताम् असीसहन्
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૩૭ सह् - १ ५.५. सहन ४२j (सेट) युबह વર્તમાના
શ્વસ્તની सहामि सहावः सहामः . सहितास्मि सहितास्वः सहितास्मः सहसि सहथः सहथ । | सहितासि सहितास्थः सहितास्थ सहति सहतः सहन्ति सहिता सहितारौ सहितारः હ્યસ્તની
ભવિષ્યન્તી असहम् असहाव असहाम सहिष्यामि सहिष्यावः सहिष्यामः असहः असहतम् असहत सहिष्यसि सहिष्यथः सहिष्यथ असहत् असहताम् असहन् | सहिष्यति सहिष्यतः सहिष्यन्ति વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ सहेयम् सहेव सहेम | | असहिष्यम् असहिष्याव असहिष्याम सहेः . सहेतम् सहेत असहिष्यः असहिष्यतम् असहिष्यत सहेत् सहेताम् सहेयुः असहिष्यत् असहिष्यताम् असहिष्यन् - मार्थ
આશીર્વાદાર્થ सहानि सहाव सहाम सह्यासम् सह्यास्व सह्यास्म सह सहतम् सहत सह्याः सह्यास्तम् सह्यास्त सहतु सहताम् सहन्तु | सह्यात् सह्यास्ताम् सह्यासुः પરોક્ષા
मतनी (१ को १२) ससह/ससाह सेहिव सेहिम | असहिषम् असहिष्व असहिष्म सेहिथ सेहथुः सेह असहीः असहिष्टम् असहिष्ट
सेहतुः सेहुः असहीत् असहिष्टाम् असहिषुः
ससाह.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૮
प्रये
प्रयसे
प्रयते
प्री- १.५. खुश આ.પ.
વર્તમાના
प्रय
प्रयेथाः
प्रत
प्राव प्रयामहे प्रयिताहे
येथे प्रयध्वे
प्रयितासे
प्रयन्ते
प्रयिता
प्रयेते
હ્યસ્તની
अप्रये
अप्रयावहि अप्रयामहि अप्रयथाः अप्रयेथाम् अप्रयध्वम् अप्रयत अप्रयेताम् अप्रयन्त
વિધ્યર્થ
प्रयेवहि प्रयेमहि
प्रयेयाथाम् प्रयेध्वम्
प्रयेयाताम् प्रयेरन्
આજ્ઞાર્થ
प्रयै प्रयावह प्रयामहै प्रयस्व प्रयेथाम प्रयध्वम्
प्रयताम् प्रयेताम् प्रयन्ताम् પરોક્ષા
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી : ભાગ-૧
કરવું
वुं (सेट) युभहि
શ્વસ્તની
प्रयै प्रयावहै प्रयामहै प्रयस्व प्रयेथाम् प्रयध्वम् प्रयताम् प्रयेताम् प्रयन्ताम्
प्रयितास्व प्रयितास्महे
प्रयितासाथे प्रयिताध्वे
प्रयितारौ प्रयितारः
ભવિષ્યન્તી
प्रयिष्ये प्रयिष्यावहे प्रयिष्यामहे प्रयिष्यसे प्रयिष्येथे प्रयिष्यध्वे प्रयिष्यते
प्रयिष्येते प्रयिष्यन्ते
ક્રિયાક્ત્તિપત્યર્થ
अप्रयिष्ये अप्रयिष्यावहि अप्रयिष्यामहि अप्रयिष्यथाः अप्रयिष्येथाम् अप्रयिष्यध्वम्
अप्रयिष्यत अप्रयिष्येताम् अप्रयिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ
प्रयिषीय प्रयिषीवहि प्रयिषीमहि प्रयिषीष्ठाः प्रयिषीयास्थाम् प्रयिषीध्वम् प्रयिषीष्ट प्रयिषीयास्ताम् प्रयिषीरन्
अद्यतनी (१ सो प्रहार )
अप्रयिषि अप्रयिष्वहि अप्रयिष्महि अप्रयिष्ठाः अप्रयिषाथाम् अप्रयिध्वम् अप्रयिष्ट अप्रयिषाताम् अप्रयिषत
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
1
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
૫૩૯ लल् - मा.५. दादान-पालन २j (सेट) વર્તમાના
સ્તની लालये लालयावहे लालयामहे | लालयिताहे लालयितास्वहे लालयितास्महे लालयसे लालयेथे लालयध्वे । | लालयितासे लालयितासाथे लालयिताध्वे लालयते लालयेते लालयन्ते लालयिता लालयितारौ लालयितार: ચસ્તની
ભવિષ્યન્તી अलालये अलालयावहि अलालयामहि | लालयिष्ये लालयिष्यावहे लालयिष्यामहे अलालयथाः अलालयेथाम् अलालयध्वम् | लालयिष्यसे लालयिष्येथे लालयिष्यध्वे अलालयत अलालयेताम् अलालयन्त | लालयिष्यते लालयिष्येते लालयिष्यन्ते . विध्यर्थ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ लालयेय लालयेवहि लालयेमहि | अलालयिष्ये अलालयिष्यावहि अलालयिष्यामहि लालयेथाः लालयेयाथाम् लालयेध्वम् | अलालयिष्यथा: अलालयिष्येथाम् अलालयिष्यध्वम् लालयेत लालयेयाताम् लालयेरन् । अलालयिष्यत अलालयिष्येताम् अलालयिष्यन्त
આશીર્વાદાર્થ लालै लालावहै लालामहै लालयिषीय लालयिषीवहि लालयिषीमहि लालस्व लालेथाम् लालध्वम् । लालयिषीष्ठाः लालयिषीयास्थाम् लालयिषीध्वम् लालताम् लालेताम् लालन्ताम् | लालयिषीष्ट लालयिषीयास्ताम् लालयिषीरन् પરોક્ષા
भयतनी (७ भो ॥२) लालयाञ्चक्रे लालयाञ्चकृवहे लालयाञ्चकृमहे | अलीलले अलीललावहि अलीललामहि लालयाञ्चकृषे लालयाञ्चक्राथे लालयाचकृढ्वे | अलीललथाः अलीललेथाम् अलीललध्वम् । लालयाञ्चक्रे लालयाञ्चक्राते लालयाञ्चक्रिरे | अलीललत अलीललेताम् अलीललन्त
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૦
EEEEEEEEEEM
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુરૂપાવલી: ભાગ-૧ वञ्च - मा.५. छतरपुं, 6Ig (सेट) વર્તમાના
શ્વસ્તની वञ्चये वञ्चयावहे वञ्चयामहे वञ्चयिताहे वञ्चयितास्वहे वञ्चयितास्महे वञ्चयसे वञ्चयेथे वञ्चयध्वे वञ्चयितासे वञ्चयितासाथे वञ्चयिताध्वे वञ्चयते वञ्चयेते वञ्चयन्ते वञ्चयिता वञ्चयितारौ वञ्चयितारः હસ્તની
ભવિષ્યન્તી अवश्चये अवञ्चयावहि अवञ्चयामहि | वञ्चयिष्ये वञ्चयिष्यावहे वञ्चयिष्यामहे अवश्चयथाः अवश्चयेथाम् अवश्चयध्वम् | वञ्चयिष्यसे वञ्चयिष्येथे वञ्चयिष्यध्वे अवञ्चयत अवञ्चयेताम् अवञ्चयन्त | वञ्चयिष्यते वञ्चयिष्येते वञ्चयिष्यन्ते વિધ્યર્થ
ક્રિયાત્તિપત્યર્થ वञ्चयेय वञ्चयेवहि वञ्चयेमहि । अवञ्चयिष्ये अवञ्चयिष्यावहि अवश्चयिष्यामहि वञ्चयेथाः वञ्चयेयाथाम् वञ्चयेध्वम् । अवश्चयिष्यथाः अवञ्चयिष्येथाम् अवञ्चयिष्यध्वम् वञ्चयेत वञ्चयेयाताम् वञ्चयेरन् । अवञ्चयिष्यत अवञ्चयिष्येताम् अवञ्चयिष्यन्त । આજ્ઞાર્થ
माशीवार्थ वञ्चयै वञ्चयावहै वञ्चयामहै | वञ्चयिषीय वञ्चयिषीवहि वञ्चयिषीमहि वञ्चयस्व वञ्चयेथाम् वञ्चयध्वम् | वञ्चयिषीष्ठाः वञ्चयिषीयास्थाम् वञ्चयिषीध्वम् वञ्चयताम् वञ्चयेताम् वञ्चयन्ताम् । वञ्चयिषीष्ट वञ्चयिषीयास्ताम् वञ्चयिषीरन् પરીક્ષા
मद्यतनी (७ भो ॥२) वञ्चयाश्चक्रे वञ्चयाञ्चकृवहे वञ्चयाञ्चकृमहे | अववञ्चे अववञ्चावहि अववञ्चामहि वश्चयाञ्चकृषे वञ्चयाञ्चक्राथे वञ्चयाश्चकृढ्वे | अववञ्चथाः अववञ्चेथाम् अववञ्चध्वम् वञ्चयाञ्चक्रे वञ्चयाञ्चक्राते वञ्चयाञ्चक्रिरे | अववञ्चत अववञ्चेताम् अववञ्चन्त
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૧
દશમા ગણના કર્તરિ રૂપ
- દશમા ગણના વિકલ્પરૂપો पीड् मयतनी (भो) धू (युजादि) श्वस्तनी अपीपिडम् अपीपिडाव अपीपिडाम | धोतास्मि धोतास्वः धोतास्मः अपीपिड: अपीपिडतम् अपीपिडत | धोतासि धोतास्थः धोतास्थ अपीपिडत् अपीपिडताम्अपीपिडन् | धोता धोतारौ धोतारः .. कथ् मातनी (७भो) धू (युजादि) भविष्यन्ती अचकथम् अचकथाव अचकथाम | धोष्यामि धोष्याव: धोष्यामः अचकथः अचकथतम् अचकथत धोष्यसि धोष्यथः धोष्यथ अचकथत् अचकथताम् अचकथन् । धोष्यति धोंष्यतः धोष्यन्ति
गण मद्यतनी (भो) धू (युजादि) यात्तिपत्यर्थ अजगणम् अजगणाव अजगणाम अधोष्यम् अधोष्याव अधोष्याम अजगणः अजगणतम् अजगणत | अधोष्यः अधोष्यतम् अधोष्यत अजगणत् अजगणताम् अजगणन् अधोष्यत् अधोष्यताम् अधोष्यन्
धू (युजादि) अद्यतनी (२) अचीकृतम् अचीकृताव अचीकृताम | अधौषम् अधौष्व अधौष्म अचीकृतः अचीकृततम् अचीकृतत अधौषीः अधौष्टम् अधौष्ट अचीकृतत् अचीकृतताम् अचीकृतन् अधौषीत् अधौष्टाम् अधौषुः
मृष् मद्यतनी (७भो) | धूमा.५. श्व. मानि॥ ३५ अममर्षम् अममर्षाव अममर्षाम धोताहे धोतास्वहे धोतास्महे अममर्षः अममर्षतम् अममर्षत धोष्ये धोष्यावहे धोष्यामहे अममर्षत् अममर्षताम् अममर्षन् अधोष्ये अध्यावहि अधोष्यामहि आ+सद् अधतनी (१८)
धोषीय धोषीवहि धोषीमहि आसदिषम् आसदिष्व ' आसदिष्म | धूमधतनी (२४) आसदी: आसदिष्टम् आसदिष्ट | अधोषि अधोष्वहि अधोष्महि आसदीत् आसदिष्टाम् आसदिषुः अधोष्ठाः अधोषाथाम् अधोड्ढ्वम्
अधोष्ट अधोषाताम् अधोषत
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૨.
ધાતુ
चिन्त्
दण्ड्
पीड् पूज वर्ण सान्त्व चुर्
घोष्यते
明丽贝y啊啊啊啊可限啊啊现神明兩调现
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ દશમા ગણના કર્મણિ રૂપો વર્તમાના ચિસ્તની વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ વ્યસ્તની चिन्त्यते अचिन्त्यत | चिन्त्येत |चिन्त्यताम् चिन्तयिता दण्ड्य ते अदण्ड्य त | दण्ड्ये त दण्ड्यताम् दण्डयिता पीड्यते । अपीड्यत | पीड्येत |पीड्यताम् |पीडयिता पूज्यते अपूज्यत पूज्येत पूज्यताम् पूजयिता वर्ण्यते
अवर्ण्यत |वर्येत वर्ण्यताम् वर्णयिता सान्त्व्यते असान्त्व्यत | सान्त्व्येत सान्त्व्यताम् सान्त्वयिता चोर्यते अचोर्यत चोर्येत चोर्यताम् चोरयिता
अघोष्यत घोष्येत घोष्यताम् घोषयिता तोल्यते अतोल्यत | तोल्येत | तोल्यताम् तोलयिता भूष्यते अभूष्यत भूष्येत भूष्यताम् भूषयिता ताड्यते अताड्यत | ताड्येत ताड्यताम् | ताडयिता पार्यते अपार्यत पार्येत
पार्यताम्।
पारयिता पाल्यते अपाल्यत | पाल्येत पाल्यताम् पालयिता भक्ष्यते अभक्ष्यत | भक्ष्येत | भक्ष्यताम् भक्षयिता कथ्यते । अकथ्यत कथ्येत
कथ्यताम्
कथयिता गण्यते अगण्यत |गण्येत गण्यताम् गणयिता रच्यते . अरच्यत |रच्येत |रच्यताम् रचयिता
अस्पृह्यत स्पृह्येत. स्पृह्यताम् |स्पृहयिता गय॑ते अगmत गर्येत गय॑ताम् गर्जयिता
अक्षाल्यत |क्षाल्येत |क्षाल्यताम् |क्षालयिता
अमूल्यत मूल्येत मूल्यताम् मूलयिता वय॑ते अवय॑त वर्धेत वय॑ताम् वर्जयिता अर्प्यते आzत अर्येत अर्प्यताम् अर्पयिता लोक्यते अलोक्यत | लोक्येत लोक्यताम् |लोकयिता | अर्थ्यते आर्थ्यत अर्घ्यंत अर्थ्यताम् अर्थयिता मृग्यते अमृग्यत मृग्येत मृग्यताम् मृगयिता
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE LIITTILIITTIMETITI
.
| स्पृह्यते
क्षाल्यते मूल्यते
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૩
દશમા ગણના કર્મણિરૂપો
દશમા ગણના કર્મણિ રૂપો ભવિષ્યની ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા અદ્યતની चिन्तयिष्यते अचिन्तयिष्यत चिन्तयिषीष्ट |चिन्तयाञ्चक्रे अचिन्ति दण्डयिष्यते अदण्डयिष्यत दण्डयिषीष्ट दण्डयाञ्चक्रे अदण्डि पीडयिष्यते अपीडयिष्यत |पीडयिषीष्ट पीडयाञ्चक्रे अपीडि पूजयिष्यते अपूजयिष्यत | पूजयिषीष्ट पूजयाञ्चक्रे अपूजि वर्णयिष्यते अवर्णयिष्यत |वर्णयिषीष्ट वर्णयाञ्चक्रे . अवर्णि सान्त्वयिष्यते असान्त्वयिष्यत सान्त्वयिषीष्ट सान्त्वयाञ्चक्रे |असान्त्वि चोरयिष्यते अचोरयिष्यत |चोरयिषीष्ट चोरयाञ्चक्रे अचोरि घोषयिष्यते अघोषयिष्यत |घोषयिषीष्ट घोषयाश्चक्रे अघोषि तोलयिष्यते अतोलयिष्यत | तोलयिषीष्ट तोलयाञ्चक्रे अतोलि • भूषयिष्यते अभूषयिष्यत भूषयिषीष्ट भूषयाञ्चक्रे अभूषि ताडयिष्यते अताडयिष्यत | ताडयिषीष्ट ताडयाञ्चक्रे अताडि पारयिष्यते अपारयिष्यत पारयिषीष्ट पारयाञ्चक्रे अपारि पालयिष्यते अपालयिष्यत पालयिषीष्ट पालयाञ्चक्रे अपालि भक्षयिष्यते अभक्षयिष्यत | भक्षयिषीष्ट | भक्षयाञ्चक्रे कथयिष्यते अकथयिष्यत कथयिषीष्ट कथयाञ्चक्रे अकथि गणयिष्यते अगणयिष्यत गणयिषीष्ट गणयाञ्चक्रे रचयिष्यते अरचयिष्यत रचयिषीष्ट रचयाञ्चक्रे अरचि स्पृहयिष्यते अस्पृहयिष्यत |स्पृहयिषीष्ट
अस्पृहायष्यत | स्पृहायोष्ट स्पृहयाञ्चक्रे अस्पृहि गर्जयिष्यते अगर्जयिष्यत गर्जयिषीष्ट गर्जयाञ्चक्रे अगर्जि क्षालयिष्यते - अक्षालयिष्यत |क्षालयिषीष्ट क्षालयाञ्चक्रे अक्षालि मूलयिष्यते अमूलयिष्यत |मूलयिषीष्ट मूलयाञ्चक्रे अमूलि वर्जयिष्यते अवर्जयिष्यत वर्जयिषीष्ट वर्जयाञ्चक्रे अर्पयिष्यते आर्पयिष्यत अर्पयिषीष्ट
आर्पि लोकयिष्यते अलोकयिष्यत लोकयिषीष्ट लोकयाञ्चक्रे अलोकि अर्थयिष्यते आर्थयिष्यत अर्थयिषीष्ट अर्थयाञ्चक्रे |आर्थि मृगयिष्यते अमृगयिष्यत मृगयिषीष्ट मृगयाञ्चक्रे अमृगि
अभक्षि
अगणि
H BIBITORIIIIIII
HHHHI
अवर्जि
अपयिषीष्ट
अर्पयाञ्चक्रे
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૪
ધાતુ
मान्
कृत्
छद्
लल्
वञ्च्
युज्
अर्च
आ+सद्
तप्
धू
प्री
सह
દશમા ગણના કર્મણિ રૂપો
વર્તમાના હ્યસ્તની
मान्यते
| कीर्त्यते
छाद्यते
लाल्यते
वञ्चयते
योज्यते
| युज्यते
अर्च्यते
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
अर्च्यते
आसाद्यते
आसद्यते
ताप्यते
तप्यते
धून्यते
धूयते
વિધ્યર્થ આજ્ઞાર્થ શ્વસ્તની
मान्यताम् मानयिता कीर्त्यताम् कीर्तयिता
छाद्यताम् छादयिता
अमान्यत मान्येत
| अकीर्त्यत कीर्त्येत
अच्छाद्यत छाद्येत
अलाल्यत लाल्येत
अवञ्च्यत वञ्च्येत | अयोज्यत योज्येत
अयुज्यत युज्येत आर्च्छत अर्चेत
आर्च्छत अर्च्छत
आसाद्यत आसाद्येत
आसद्यत
आसद्येत
अताप्यत ताप्येत
अतप्यत तप्येत
अधून्यत धून्येत
| अधूयत धूयेत
+
प्रीण्यते
प्रीयते
साह्यते
असाह्यत साह्येत
| सह्यते असह्यत सह्येत
अप्रीण्यत प्रीण्येत
अप्रीयत प्रीयेत
लाल्यताम् लालयिता
वञ्च्यताम् वञ्चयिता योज्यताम् योजयिता
युज्यताम् योजिता
अर्च्यताम् अर्चयिता
अर्च्छताम् अर्चितां
आसाद्यताम् आसादयिता
आसद्यताम् आसदिता
ताप्यताम् तापयिता
तप्यताम् तपिता
धून्यताम् धूनयिता धूयताम् धविता
धाविता
धोता
प्रीण्यताम् प्रीणयिता
प्रीयताम् प्रयिता
साह्यताम् साहयिता
सह्यताम् सहिता/सोढा
દશમા ગણના કર્મણિ રૂપો પાઠ ૧૯ ના નિયમથી વિકલ્પે હૈં લાગીને પણ
इ
थाय छे.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કર્મણિરૂપો
દશમા ગણના કર્મણિ રૂપો
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા
અદ્યતની
अमानि
अकीर्ति
मानयिष्यते अमानयिष्यत मानयिषीष्ट मानयाञ्चक्रे कीर्तयिष्यते अकीर्तयिष्यत कीर्तयिषीष्ट कीर्तयाञ्चक्रे छादयिष्यते अच्छादयिष्यत छादयिषीष्ट छादयाञ्चक्रे लालयिष्यते अलालयिष्यत लालयिषीष्ट लालयाञ्चक्रे अलालि
अच्छादि
वञ्चयाञ्चक्रे. अवञ्चि योजयाञ्चक्रे अयोजि
युयुजे
अयोजि
वञ्चयिष्यते अवञ्चयिष्यत वञ्चयिषीष्ट योजयिष्यते अयोजयिष्यत योजयिषीष्ट योजिष्यते अयोजिष्यत योजिषीष्ट अर्चयिष्यते आर्चयिष्यत अर्चयिषीष्ट अर्चिष्यते आर्चिष्यत अर्चिषीष्ट आसादयिष्यते आसादयिष्यत आसादयिषीष्ट आसादयाञ्चक्रे आसादि आसदिष्यते आसदिष्यत आसदिषीष्ट आसेदे आसादि
अर्चयाञ्चक्रे
आर्चि
आनर्चे
आर्चि
तापयाञ्चक्रे
अतापि
तेपे
धूनयाञ्चक्रे
दुधुवे
तापयिष्यते अतापयिष्यत तापयिषीष्ट तपिष्यते अतपिष्यत | तपिषीष्ट धूनयिष्यते अधूनयिष्यत धूनयिषीष्ट धविष्यते अधविष्यत धविषीष्ट धाविष्यते अधाविष्यत धाविषीष्ट धोष्यते अधोष्यत धोषीष्ट प्रीणयिष्यते अप्रीणयिष्यत प्रीणयिषीष्ट प्रयिष्यते अप्रयिष्यत प्रयिषीष्ट साहयिष्यते असाहयिष्यत साहयिषीष्ट सहिष्यते असहिष्यत सहिषीष्ट
अतापि
अधूनि
अधावि
प्रीणयाञ्चक्रे
पिप्रिये
साहयाञ्चक्रे असाहि
सेहे
असाहि
अप्रीणि
अप्रायि
૫૪૫
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ દશમા ગણના કૃદન્ત વિભાગ वर्तमान | वर्तमान | इत्यर्थ | सं५ | शि
કર્તરિ | કર્મણિ | કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત ભૂત કૃદન્ત चिन्तयत् |चिन्त्यमान चिन्तयितुम् |चिन्तयित्वा चिन्तित दण्डयत् दण्ड्यमान दण्डयितुम् | दण्डयित्वा दण्डित
पीडयत्
| पीड्यमान पीडयितुम् पीडयित्वा
| पीडित
पूज् .
| पूजयत् वर्णयत् सान्त्वयत्
सान्त्व्
चर
चोरयत्
घोषयत् तोलयत्
तोलित
भूषयत् ताडयत्
पालित
丽四y啊啊啊阿阿丽网_明刃职
पारयत् पालयत् भक्षयत् कथयत् गणयत् रचयत् स्पृहयत् गर्जयत् क्षालयत् मूलयत्
| पूज्यमान | पूजयितुम् | पूजयित्वा | पूजित | वर्ण्यमान | वर्णयितुम् वर्णयित्वा वर्णित | सान्त्व्यमान | सान्त्वयितुम् | सान्त्वयित्वा सान्त्वित चोर्यमाण चोरयितुम् । |चोरयित्वा | चोरित घोष्यमाण | घोषयितुम्
|घोषयित्वा | घोषित तोल्यमान | तोलयितुम् | तोलयित्वा भूष्यमाण भूषयितुम् भूषयित्वा |भूषित ताड्यमान | ताडयितुम् | ताडयित्वा ताडित पार्यमाण | पारयितुम् | पारयित्वा पारित पाल्यमान | पालयितुम् पालयित्वा । भक्ष्यमाण | भक्षयितुम् भक्षयित्वा | भक्षित कथ्यमान कथयितुम् कथयित्वा कथित गण्यमान गणयितुम् गणयित्वा गणित रच्यमान | रचयितुम् रचयित्वा रचित | स्पृह्यमाण स्पृहयितुम् स्पृहयित्वा स्पृहित | गर्म्यमान गर्जयितुम् गर्जयित्वा गर्जित क्षाल्यमान क्षालयितुम् क्षालयित्वा |क्षालित मूल्यमान मूलयितुम् । मूलयित्वा मूलित | वर्ण्यमान वर्जयितुम् वर्जयित्वा वर्जित
अर्घ्यमान अर्पयितुम् अर्पयित्वा | अर्पित | मृग्यमाण मृगयितुम् मृगयित्वा . मृगित मान्यमान मानयितुम् मानयित्वा मानित
वर्जयत् अर्पयत्
मृगयमाण मानयत्
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના કૃદન્ત
૫૪૭
चोरितवत्
| तोल्य
દશમા ગણના કૃદન્ત વિભાગ કર્તરિ | વિધ્યર્થ કૃદન્ત પરોક્ષ | ભવિષ્ય भूत हन्त तव्य | अनीय | य भूतन्तन्त चिन्तितवत् | चिन्तयितव्य | चिन्तनीय चिन्त्य चिन्तयाञ्चकृवस् चिन्तयिष्यत् दण्डितवत् | दण्डयितव्य | दण्डनीय दण्ड्य दण्डया । | दण्डयिष्यत्
चकृवस् पीडितवत् | पीडयितव्य | पीडनीय | पीड्य पीडया पीडयिष्यत्
अकृवस् पूजितवत् | पूजयितव्य | पूजनीय | पूज्य पूजयाञ्चकृवस् पूजयिष्यत् वर्णितवत् । । वर्णयितव्य वर्णनीय वर्ण्य वर्णयाञ्चकृवस वर्णयिष्यत् सान्त्वितवत् सान्त्वयितव्य | सान्त्वनीय | सान्त्व्य सान्त्वयाञ्चकृवस् सान्त्वयिष्यत् चोरयितव्य चोरणीय
चोर्य
चोरयाञ्चकृवस् | चोरयिष्यत् घोषितवत् घोषयितव्य | घोषणीय | घोष्य घोषयाञ्चकृवस् घोषयिष्यत् तोलितवत् | तोलयितव्य | तोलनीय
तोलयाञ्चकृवस् तोलयिष्यत् भूषितवत् | भूषयितव्य | भूषणीय
भूषयाञ्चकृवस् भूषयिष्यत् ताडितवत्
| ताडयितव्य | ताडनीय ताड्य ताडयाञ्चकृवस् | ताडयिष्यत् पारितवत् | पारयितव्य पारणीय
पारयाञ्चकृवस्| पारयिष्यत् पालितवत् पालयितव्य पालनीय
|पालयाञ्चकृवस् पालयिष्यत् भक्षितवत् भक्षयितव्य | भक्षणीय भक्ष्य भक्षयाञ्चकृवस् | भक्षयिष्यत् कथितवत् कथयितव्य , कथनीय
कथयाञ्चकृवस्| कथयिष्यत् गणितवत्
गणयितव्य | गणनीय गण्य गणयाञ्चकृवस् गणयिष्यत् रचितवत् | रचयितव्य | रचनीय
रचयाञ्चकृवस् रचयिष्यत् स्पृहितवत् स्पृहयितव्य | स्पृहणीय
स्पृहयाञ्चकृवस् स्पृहयिष्यत् गर्जितवत् | गर्जयितव्य | गर्जनीय
गर्जयाञ्चकृवस् गर्जयिष्यत् क्षालितवत् |क्षालयितव्य |क्षालनीय क्षाल्य |क्षालयाञ्चकृवस क्षालयिष्यत् मूलितवत् | मूलयितव्य मूलनीय मूल्य मूलयाञ्चकृवस् | मूलयिष्यत् वर्जितवत् | वर्जयितव्य | वर्जनीय
वर्जयाञ्चकृवस् वर्जयिष्यत् अर्पितवत् अर्पयितव्य अर्पणीय अर्घ्य अर्पयाञ्चकृवस् अर्पयिष्यत् मृगितवत् मृगयितव्य मृगणीय
मृगयाञ्चक्राण | मृगयिष्यमाण मानितवत् | मानयितव्य | माननीय मान्य मानयाञ्चकृवस मानयिष्यत्
पार्य
पाल्य
कथ्य
रच्य
गणं
वw
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૮
永明职职限可啊啊啊阿珊珊珊珊贝网时丽丽丽丽丽
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ દિશમાં ગણના ઈચ્છાદર્શક વર્તમાના | શસ્તની | વિધ્યર્થ | આજ્ઞાર્થ | સ્તની चिचिन्तयिषामि | अचिचिन्तयिषम् चिचिन्तयिषेयम् | चिचिन्तयिषाणि चिचिन्तयिषितास्मि | दिदण्डयिषामि अदिदण्डयिषम् दिदण्डयिषेयम् | दिदण्डयिषाणि दिदण्डयिषितास्मि पिपीडयिषामि अपिपीडयिषम् | पिपीडयिषेयम् | पिपीडयिषाणि पिपीडयिषितास्मि पुपूजयिषामि अपुपूजयिषम् | पुपूजयिषेयम् पुपूजयिषाणि पुपूजयिषितास्मि विवर्णयिषामि अविवर्णयिषम् | विवर्णयिषेयम् | विवर्णयिषाणि | विवर्णयिषितास्मि सिसान्त्वयिषामि असिसान्त्वयिषम् सिसान्त्वयिषेयम् | सिसान्त्वयिषाणि सिसान्त्वयिषितास्मि चुचोरयिषामि |अचुचोरयिषम् | चुचोरयिषेयम् | चुचोरयिषाणि | चुचोरयिषितास्मि जुघोषयिषामि अजुघोषयिषम् | जुघोषयिषेयम् | जुघोषयिषाणि | जुघोषयिषितास्मि तुतोलयिषामि अतुतोलयिषम् | तुतोलयिषेयम् तुतोलयिषाणि |तुतोलयिषितास्मि बुभूषयिषामि अबुभूषयिषम् | बुभूषयिषेयम् बुभूषयिषाणि बुभूषयिषितास्मि तिताडयिषामि अतिताडयिषम् | तिताडयिषेयम् |तिताडयिषाणि |तिताडयिषितास्मि पिपारयिषामि अपिपारयिषम् | पिपारयिषेयम् | पिपरयिषाणि पिपारयिषितास्मि | पिपालयिषामि | अपिपालयिषम् | पिपालयिषेयम् | पिपालयिषाणि | पिपालयिषितास्मि बिभक्षयिषामि अबिभक्षयिषम् | बिभक्षयिषेयम् | बिभक्षयिषाणि | बिभक्षयिषितास्मि | चिकथयिषामि अचिकथयिषम् | चिकथयिषेयम् | चिकथयिषाणि चिकथयिषितास्मि जिगणयिषामि अजिगणयिषम् | जिगणयिषेयम् जिगणयिषाणि | जिगणयिषितास्मि रिरचयिषामि अरिरचयिषम् |रिचयिषेयम् |रिरचयिषाणि रिरचयिषितास्मि पिस्पृहयिषामि अपिस्पृहयिषम् | पिस्पृहयिषेयम् | पिस्पृहयिषाणि | पिस्पृहयिषितास्मि अतिथयिषे आतिथयिषे अतिथयिषेय अतिथयिषै अतिथयिषिताहे जिगर्जयिषामि अजिगर्जयिषम् | जिगर्जयिषेयम् | जिगर्जयिषाणि जिगर्जयिषितास्मि चिक्षालयिषामि अचिक्षालयिषम् चिक्षालयिषेयम् चिक्षालयिषाणि चिक्षालयिषितास्मि अर्पिपयिषामि |आर्पिपयिषम् | अर्पिपयिषेयम् |अर्पिपयिषाणि | अर्पिपयिषितास्मि मिमृगयिषे अमिमृगयिषे | मिमृगयिषेय मिमृगयिषै मिमृगयिषिताहे मुमूलयिषामि अमुमूलयिषम् । मुमूलयिषेयम् । मुमूलयिषाणि मुमूलयिषितास्मि | विवर्जयिषामि अविवर्जयिषम् | विवर्जयिषेयम् | विवर्जयिषाणि विवर्जयिषितास्मि | चिकीर्तयिषामि अचिकीर्तयिषम् चिकीर्तयिषेयम् | चिकीर्त्तयिषाणि चिकीर्त्तयिषितास्मि चिच्छादयिषामि अचिच्छादयिषम् चिच्छादयिषेयम् चिच्छादयिषाणि चिच्छादयिषितास्मि लालयिषे अलालयिषे लालयिषेय लालयिषै । लालयिषिताहे युयोजयिषामि अयुयोजयिषम् | युयोजयिषेयम् | युयोजयिषाणि | युयोजयिषितास्मि | युयोजिषामि अयुयोजिषम् युयोजिषेयम् | युयोजिषाणि युयोजिषितास्मि
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના ઇચ્છાદર્શક
૫૪૯ - દશમા ગણના ઇચ્છાદર્શક ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપસ્યર્થ આશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા અદ્યતની चिचिन्तयिषिष्यामि अचिचिन्तयिषिष्यम् | चिचिन्तयिष्यासम्| चिचिन्तयिषाञ्चकार अचिचिन्तयिषिषम् दिदण्डयिषिष्यामि| अदिदण्डयिषिष्यम् | दिदण्डयिष्यासम् | दिदण्डयिषाञ्चकार अदिदण्डयिषिषम् पिपीडयिषिष्यामि अपिपीडयिषिष्यम् | पिपीडयिष्यासम् | पिपीडयिषाञ्चकार अपिपीडयिषिषम् पुपूजयिषिष्यामि | अपुपूजयिषिष्यम् | पुपूजयिष्यासम् । पुपूजयिषाञ्चकार/चकर अपुपूजयिषिषम् विवर्णयिषिष्यामि | अविवर्णयिषिष्यम् | विवर्णयिष्यासम् | विवर्णयिषाञ्चकार अविवर्णयिषिषम् सिसान्त्वयिषिष्यामि| असिसान्त्वयिषिष्यम् | सिसान्त्वयिष्यासम् सिसान्त्वयिषाञ्चकार असिसान्त्वयिषिषम् चुचोरयिषिष्यामि अचुचोरयिषिष्यम् | चुचोरयिष्यासम् | चुचोरयिषाञ्चकार अचुचोरयिषिषम् जुघोषयिषिष्यामि अजुघोषयिषिष्यम् | जुघोषयिष्यासम् | जुघोषयिषाञ्चका/चकर अजुघोषयिषिषम् तुतोलयिषिष्यामि | अतुतोलयिषिष्यम् | तुतोलयिष्यासम् | तुतोलयिषाश्चकार अतुतोलयिषिषम् बुभूषयिषिष्यामि | अबुभूषयिषिष्यम् | बुभूषयिष्यासम् | बुभूषयिषाञ्चका/चकर | अबुभूषयिषिषम् तिताडयिषिष्यामि अतिताडयिषिष्यम् | तिताडयिष्यासम् | तिताडयिषाञ्चकार अतिताडयिषिषम् पिपारयिषिष्यामि | अपिपारयिषिष्यम् | पिपारयिष्यासम् | पिपारयिषाञ्चकार अपिपारयिषिषम् पिपालयिषिष्यामि अपिपालयिषिष्यम् | पिपालयिष्यासम् | पिपालयिषाञ्चकार | अपिपालयिषिषम् बिभक्षयिषिष्यामि अबिभक्षयिषिष्यम् | बिभक्षयिष्यासम् | बिभक्षयिषाञ्चकार अबिभक्षयिषिषम् चिकथयिषिष्यामि अचिकथयिषिष्यम् | चिकथयिष्यासम् | चिकथयिषाञ्चकार अचिकथयिषिषम् जिगणयिषिष्यामि अजिगणयिषिष्यम् | जिगणयिष्यासम् | जिगणयिषाञ्चकार | अजिगणयिषिषम् रिरचयिषिष्यामि | अरिरचयिषिष्यम् | रिरचयिष्यासम् । रिरचयिषाञ्चकार अरिरचयिषिषम् पिस्पृहयिषिष्यामि अपिस्पृहयिषिष्यम् | पिस्पृहयिष्यासम् | पिस्पृहयिषाञ्चकार अपिस्पृहयिषिषम् अतिथयिषिष्ये आतिथयिषिष्ये । अतिथयिषिषीय | अतिथयिषाञ्चके आतिथयिषिषि जिगर्जयिषिष्यामि अजिगर्जयिषिष्यम् | जिगर्जयिष्यासम् | जिगर्जयिषाञ्चकार अजिगर्जयिषिषम् चिक्षालयिषिष्यामि अचिक्षालयिषिष्यम् | चिक्षालयिष्यासम् चिक्षालयिषाश्चकार अचिक्षालयिषिषम् अर्पिपयिषिष्यामि आर्पिपयिषिष्यम् | अर्पिपयिष्यासम् | अर्पिपयिषाञ्चकार आर्पिपयिषिषम् मिमृगयिषिष्ये । अमिमृगयिषिष्ये | मिमृगयिषिषीय | मिमृगयिषाञ्चके अमिमृगयिषिषि मुमूलयिषिष्यामि | अमुमूलयिषिष्यम् । मुमूलयिष्यासम् | मुमूलयिषाञ्चकार अमुमूलयिषिषम् विवर्जयिषिष्यामि अविवर्जयिषिष्यम् | विवर्जयिष्यासम् | विवर्जयिषाञ्चकार अविवर्जयिषिषम् चिकीर्तयिषिष्यामि अचिकीर्तयिषिष्यम् | चिकीर्तयिष्यासम् | चिकीर्तयिषाञ्चकार | अचिकीर्तयिषिषम् चिच्छादयिषिष्यामि अचिच्छादयिषिष्यम् चिच्छादयिष्यासम्, चिच्छादयिषाञ्चकार अचिच्छादयिषिषम् लालयिषिष्ये अलालयिषिष्ये । लालयिषिषीय | लालयिषाञ्चक्रे अलालयिषिषि युयोजयिषिष्यामि अयुयोजयिषिष्यम् । युयोजयिष्यासम् | युयोजयिषाञ्चकार अयुयोजयिषिषम् युयोजिषिष्यामि | अयुयोजिषिष्यम् । युयोजिष्यासम् | युयोजिषाञ्चकार | अयुयोजिषिषम्
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૦
ધાતુ
युज्
अर्च्
अच्
तप्
तप्
धू
धू
धू
धू
मृष्
मृष्
सह
सह्
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
दुधूषे
दुधुविषे
દશમા ગણના ઇચ્છાદર્શક
વર્તમાના | હસ્તની ઘસ્તની | વિધ્યર્થ
આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની
युयुजिषाणि युयुजिषितास्मि
युयुजिषामि अयुयुजिषम् युयुजिषेयम् अर्चिचयिषामि आर्चिचयिषम् अर्चिचयिषेयम् अर्चिचयिषाणि अर्चिचयिषितास्मि अर्चिचिषे | आर्चिचिषे अर्चिचिषेय अर्चिचिषै
अर्चिचिषिता
तितप्से
तितप्सेय | तितप्सै
| अतितप्से | तितप्सिताहे तितापयिषामि अतितापयिषम् तितापयिषेयम् तितापयिषाणि तितापयिषितास्मि
दुधूषामि
दुधूषाणि
दुधूषितास्मि
दुधुविषामि
दुधुविषाणि
दुधुविषितास्मि
| अदुधूषे
दुधूषिताहे
| अदुधूषम् दुधूषेयम् अदुधुविषम् दुधुविषेयम् | दुधूषेय अदुधुविषे | दुधुविषेय मिमर्षयिषामि अमिमर्षयिषम् मिमर्षयिषेयम् मिमर्षयिषाणि मिमर्षयिषितास्मि | अमिमर्षिषे मिमर्षिषेय मिमर्षिषै | मिमर्षिषिताहे असिसहिषे सिसहिषेय सिसहिषै
दुधुविषिता
मिमर्षिषे
सिसहिषे
सिसहिषिता हे सिसाहयिषामि असिसाहयिषम् सिसाहयिषेयम् सिसाहयिषाणि सिसाहयिषितास्मि
| दुधूषै दुधुविषै
દશમા ગણના ભવિષ્યકર્મણિ કૃદન્ત
चिन्त् = चिन्तयिष्यमाण, चिन्तिष्यमाण, दण्ड् = दण्डयिष्यमाण, दण्डिष्यमाण, पीड् = पीडयिष्यमाण, पीडिष्यमाण, पूज् = पूजयिष्यमाण, पूजिष्यमाण, वर्ण - वर्णयिष्यमाण, वर्णिष्यमाण, चुर् = चोरयिष्यमाण, चोरिष्यमाण, तुल् = तोलयिष्यमाण, तोलिष्यमाण, तड् = ताडयिष्यमाण, ताडिष्यमाण, पल् = पालयिष्यमाण, पालिष्यमाण, कथ् = कथयिष्यमाण, कथिष्यमाण, रच् = रचयिष्यमाण, रचिष्यमाण, गर्ज् = गर्जयिष्यमाण, गर्जिष्यमाण,
=
| सान्त्व् = सान्त्वयिष्यमाण, सान्त्विष्यमाण, | घुष् = घोषयिष्यमाण, घोषिष्यमाण, भूष् = भूषयिष्यमाण, भूषिष्यमाण, |पृ पारयिष्यमाण, पारिष्यमाण, | भक्ष् = भक्षयिष्यमाण, भक्षिष्यमाण, गण् = गणयिष्यमाण, गणिष्यमाण, | स्पृह् = स्पृहयिष्यमाण, स्पृहिष्यमाण, |क्षल् = क्षालयिष्यमाण, क्षालिष्यमाण,
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના ઈચ્છાદર્શક
૫૫૧
- દશમા ગણના ઈચ્છાદર્શક ભવિષ્યન્સી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાથી પરીક્ષા अद्यतनी युयुजिषिष्यामि | अयुयुजिषिष्यम् । युयुजिष्यासम् । युयुजिषाञ्चकार अयुयुजिषिषम् अर्चिचयिषिष्यामि अअर्चिचयिषिष्यम् | अर्चिचयिष्यासम् | अर्चिचयिषाञ्चकार । आर्चिचयिषिषम् अर्चिचिषिष्ये आर्चिचिषिष्ये अर्चिचिषिषीय | अर्चिचिषाञ्चक्रे
आर्चिचिषिषि तितप्सिष्ये अतितप्सिष्ये तितप्सिषीय तितप्सिाञ्चक्रे ।
अतितप्सिषि तितापयिषिष्यामि | अतितापयिषिष्यम् | तितापयिष्यासम् | तितापयिषाञ्चकार अतितापयिषिषम् दुधूषिष्यामि । अदुधूषिष्यम् | दुधूष्यासम् | दुधूषाञ्चकार । अदुधूषिषम् दुधुविषिष्यामि | अदुधुविषिष्यम् । दुधुविष्यासम् । | दुधुविषाञ्चकार अदुधुविषिषम् दुधूषिष्ये . अदुधूषिष्ये | दुधूषिषीय
दुधूषाञ्चक्रे
अदुधूषिषि दुधुविषिष्ये । अदुधुविषिष्ये दुधुविषिषीय | दुधुविषाञ्चक्रे
| अदुधुविषिषि मिमर्षयिषिष्यामि अमिमर्षयिषिष्यम् मिमर्षयिष्यासम् | | मिमर्षयिषाञ्चकार अमिमर्षयिषिषम् मिमर्षिषिष्ये . | अमिमर्षिषिष्ये मिमर्षिषिषीय | मिमर्षिषाञ्चक्रे अमिमर्षिषिषि सिसहिषिष्ये असिसहिषिष्ये । | सिसहिषिषीय | सिसहिषाश्चक्रे असिसहिषिषि सिसाहयिषिष्यामि असिसाहयिषिष्यम् | सिसाहयिष्यासम् | सिसाहयिषाञ्चकार असिसाहयिषिषम्
દશમા ગણના ભવિષ્યકર્મણિ કૃદન્ત मूल् = मूलयिष्यमाण, मूलिष्यमाण, व = वर्जयिष्यमाण, वर्जिष्यमाण, अप् = अर्पयिष्यमाण, अर्पिष्यमाण, मृग् = मृगयिष्यमाण, मृगिष्यमाण, मान् = मानयिष्यमाण, मानिष्यमाण, लोक् = लोकयिष्यमाण, लोकिष्यमाण, कृत् = कीर्तयिष्यमाण, कीर्तिष्यमाण, छद् = छादयिष्यमाण, छादिष्यमाण, लल् = लालयिष्यमाण, लालिष्यमाण, | वञ्च् = वञ्चयिष्यमाण, वञ्चिष्यमाण, युज् = योजियिष्यमाण, योजिष्यमाण, अर्च् = अर्चयिष्यमाण, अर्चिष्यमाण, तप् = तापयिष्यमाण, तपिष्यमाण, धू = धूनयिष्यमाण, धविष्यमाण, प्री = प्रीणयिष्यमाण, प्रेष्यमाण, मृष् = मर्षयिष्यमाण, मर्षिष्यमाण, सह् = साहयिष्यमाण, सहिष्यमाण आ+सद् = आसादयिष्यमाण,
आसादिष्यमाण,
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
अदण्डये
अपूजये
पूजयेय
पूजय
૫૫૨
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
દશમા ગણના પ્રેરક धात वर्तमान स्तिनी | विध्यर्थ | शार्थ | श्वस्तनी चिन्त् ५.५. | चिन्तयामि अचिन्तयम् | चिन्तयेयम् चिन्तयानि चिन्तयितास्मि चिन्त् मा.५. | चिन्तये अचिन्तये | चिन्तयेय चिन्तयै |चिन्तयिताहे दण्ड् ५.५. | दण्डयामि अदण्डयम् दण्डयेयम् दण्डयानि दण्डयितास्मि दण्ड् मा.५. | दण्डये
दण्डयेय दण्डयै दण्डयिताहे __५.५. पीडयामि अपीडयम् पीडयेयम् पीडयानि पीडयितास्मि ५.५. पीलयामि अपीलयम् | पीलयेयम्
पीलयानि | पीलयितास्मि पीड् मा.५. | पीडये अपीडये | पीडयेय पीडयै पीडयिताहे पीड् मा.५. / पीलये अपीलये पीलयेय पीलयै पीलयिताहे पूज् ५.५. | पूजयामि
अपूजयम् | पूजयेयम् पूजयानि पूजयितास्मि पूज् मा.५. | पूजये
पूजयिताहे वर्ण ५.५. वर्णयामि अवर्णयम् वर्णयेयम् वर्णयानि वर्णयितास्मि वर्ण भा.५. | वर्णये अवर्णये वर्णयेय वर्णय वर्णयिताहे सान्त्व् ५.५. सान्त्वयामि असान्त्वयम् | सान्त्वयेयम् सान्त्वयानि सान्त्वयितास्मि सान्त्व् मा.५. | सान्त्वये असान्त्वये | सान्त्वयेय सान्त्वयै सान्त्वयिताहे चुर् ५.५. | चोरयामि अचोरयम्
चोरयानि चोरयितास्मि चुर् मा.५. | चोरये अचोरये चोरयेय चोरयै चोरयिताहे घुष् ५.५. घोषयामि अघोषयम् घोषयेयम् घोषयानि . घोषयितास्मि
मा.५. घोषये अघोषये घोषयेय घोषयै घोषयिताहे __५.५. | तोलयामि , अतोलयम्
तोलयेयम्
तोलयानि तोलयितास्मि ___ .५. | तोलये अतोलये
तोलयै तोलयिताहे भूष ५.५. भूषयामि अभूषयम् | भूषयेयम्
| भूषयितास्मि __ .५. भूषये अभूषये | भूषयेय
भूषयिताहे ५.५. | ताडयामि अताडयम् ताडयेयम्
ताडयानि
ताडयितास्मि मा.५. | ताडये अताडये | ताडयेय | ताडयै ताडयिताहे पृ ५.५. | पारयामि अपारयम् पारयेयम् पारयानि पारयितास्मि पृ मा.५. | पारये अपारये पारयेय |पारयै पारयिताहे पल ५.५. | पालयामि अपालयम् | पालयेयम्
पालयितास्मि पल् मा.५. पालये अपालये | पालयेय पालय पालयिताहे भक्ष् ५.५. | भक्षयामि अभक्षयम् भक्षयेयम् भक्षयानि | भक्षयितास्मि भक्ष मा.५. भक्षये अभक्षये | भक्षयेय | भक्षयै भक्षयिताहे कथ् ५.५. | कथयामि अकथयम कथयेयम् कथयानि कथयितास्मि कथ् मा.५. | कथये । अकथये | कथयेय
कथयिताहे
अपा
चोरयेयम्
| तोलयेय
| भूषयानि
明明丽丽贝贝限yy网
भूषयै
पालयानि
कथयै
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના પ્રેરક
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
चिन्तयिष्यामि अचिन्तयिष्यम् चिन्त्यासम् अचिन्तयिष्ये
चिन्तयिषीय
चिन्तयिष्ये
दण्डयिष्यामि
दण्डयिष्ये
पीडयिष्यामि
अपीडयिष्यम्
पीलयिष्यामि
अपीलयिष्यम्
पीडयिष्ये
अपीडयिष्ये
पीलयिष्ये
अपीलयिष्ये
अपूजयिष्यम्
पूजयिष्यामि पूजयिष्ये अपूजयिष्ये वर्णयिष्यामि अवर्णयिष्यम्
वर्णयिष्ये अवर्णयिष्ये सान्त्वयिष्यामि असान्त्वयिष्यम्
सान्त्वयष्ये असान्त्वयिष्ये
चोरयिष्यामि
अचोरयिष्यम्
चोर
अचोरयिष्ये
घोषयिष्यामि
अघोषयिष्यम्
घोषयिष्ये अघोषयिष्ये
तोलयिष्यामि
अतोलयिष्यम्
तोलयिष्ये अतोलयिष्ये
भूषयिष्यामि
भूषयिष्ये ताडयिष्यामि
ताडयिष्ये
| अदण्डयिष्यम्
अदण्डयिष्ये
अभूषयिष्यम्
अभूषयिष्ये
अताडयिष्यम्
अताडयिष्ये
દશમા ગણના પ્રેરક
पारयिष्यामि
पारयिष्ये
पालयिष्यामि
पालयिष्ये
भक्षयिष्यामि अभक्षयिष्यं
भक्षयिष्ये अभक्षयिष्ये
अपालयिष्यम्
अपालयिष्ये
कथयिष्यामि अकथयिष्यम् कथयिष्ये
अकथयिष्ये
दण्ड्यासम्
दण्डयिषीय
पीड्यासम्
पील्यासम्
पीडयिषीय
पीलयिषीय
पूज्यासम्
पूजयिषीय
वर्ण्यसम्
वर्णयिषीय
सान्त्व्यासम्
सान्त्वयषीय
चोर्यासम्
चोरयिषीय
घोष्यासम्
घोषयिषीय
तोल्यासम्
तोलयिषीय
अपारयिष्यम् पार्यासम्
अपारयिष्ये
पारयिषीय
भूष्यासम्
भूषयिषीय
ताड्यासम्
ताडयिषीय
पाल्यासम्
पालयिषीय
भक्ष्यासम्
भक्षयिषीय
कथ्यासम्
कथयिषीय
પરોક્ષા
चिन्तयाञ्चकार/चकर
चिन्तयाञ्चक्रे
दण्डयाञ्चकार/चकर
दण्डयाञ्चक्रे
पीडयाञ्चकार/चकर
पीलयाञ्चकार/चकर
पीडयाञ्चक्रे
पीलयाञ्चक्रे
पूजयाञ्चकार/चकर
पूजयाञ्चक्रे
वर्णयाञ्चकार/चकर
वर्णयाञ्चक्रे
सान्त्वयाञ्चकार/चकर
सान्त्वयाञ्चक्रे
चोरयाञ्चकार/चकर
चोरयाञ्चक्रे
घोषयाञ्चकार/चकर
घोषयाञ्चक्रे
तोलयाञ्चकार/चकर
तोलयाञ्चक्रे
भूषयाञ्चकार/चकर
भूषयाञ्चक्रे
पारयाञ्चकार/चकर
पारयाञ्चक्रे
पालयाञ्चकार/चकर
पालयाञ्चक्रे
भक्षयाञ्चकार/चकर
भक्षयाञ्चक्रे
कथयाञ्चकार/चकर
कथयाञ्चक्रे
અદ્યતની
अचिचिन्तम्
अचिचिन्ते
अददण्डम्
अददण्डे
अपिपीडम्
अपीपिडम्
अपिपीडे
अपीपिडे
अपूपुजम्
अपूपुजे
अववर्णम्
अववर्णे
अससान्त्वम्
अससान्त्वे
अचूचुरम्
अचूचुरे
अजूघुषम्
अजूघुषे
ताडयाञ्चकार/चकर अ
ताडयाञ्चक्रे
अतूतुलम्
अतूतुले
अबूभुषम्
अबूभुषे
अतीतडे
अपीपरम्
अपीपरे
૫૫૩
अपीपलम्
अपीपले
अभक्ष
अबभक्षे
अचकथम् अचकथे
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
अरचयम
अर्थापयम्
| अर्पयेयम्
अर्पयानि
आर्पये
૫૫૪
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
દશમા ગણના પ્રેરક धातु | वर्तमान | स्तनी | विध्यर्थ | भाशार्थ | श्वस्तनी गण ५.५. | गणयामि अगणयम् गणयेयम् गणयानि गणयितास्मि गण मा.५. | गणये अगणये गणयेय गणयै |गणयिताहे रच् ५.५. | रचयामि
रचयेयम् | रचयानि रचयितास्मि रच् मा.५. रचये अरचये रचयेय रचयै रचयिताहे ___५.५. | अर्थापयामि
अर्थापयेयम् अर्थापयानि अर्थापयितास्मि मा.५. अर्थापये |आर्थापये | अर्थापयेय अर्थापयै अर्थापयिताहे गर्दा ५.५. / गर्जयामि अगर्जयम् गर्जयेयम् गर्जयानि गर्जयितास्मि
मा.५. गर्जये अगर्जये | गर्जयेय गर्जयै गर्जयिताहे ५.५. क्षालयामि अक्षालयम् | क्षालयेयम् क्षालयानि | क्षालयितास्मि मा.५. | | क्षालये अक्षालये क्षालयेय क्षालय |क्षालयिताहे ५.५. | अर्पयामि आर्पयम्
अर्पयितास्मि मा.५. | अर्पये
अर्पयेय अर्पयै
अर्पयिताहे मृग ५.५. मृगयामि अमृगयम् | मृगयेयम् मृगयानि मृगयितास्मि . मा.५. मृगये अमृगये मृगयेय
मृगयिताहे ५.५. | मूलयामि अमूलयम् मूलयेयम्
मूलयितास्मि मा.५. अमूलये मूलयेय
मूलयिताहे ५.५. वर्जयामि अवर्जयम्
वर्जयानि वर्जयितास्मि मा.५. | वर्जये अवर्जये वर्जयेय वर्जयै वर्जयिताहे __५.५. | मानयामि । अमानयम् मानयेयम् मानयानि मानयितास्मि मा.५. | मानये अमानये मानयेय
मानयिताहे __ ५.५. लोकयामि अलोकयम् | लोकयेयम् लोकयानि लोकयितास्मि मा.५. | लोकये
अलोकये लोकयेय लोकयै लोकयिताहे ५.५. कीर्तयामि अकीर्तयम् कीर्तयेयम् कीर्तयानि कीर्तयितास्मि ___ .. | कीर्तये अकीर्तये | कीर्तयेय कीर्तयै कीर्तयिताहे छद् ५.५. | छादयामि अछादयम् | छादयेयम् छादयानि छादयितास्मि मा.५. | छादये अछादये | छादयेय .
छादयिताहे लल् ५.५. | लालयामि अलालयम् | लालयेयम् लालयानि लालयितास्मि लल् मा.५. | लालये अलालये | लालयेय लालय लालयिताहे वञ्च् ५.५. | वञ्चयामि
| वञ्चयेयम्
वञ्चयितास्मि वञ्च् मा.५. | वञ्चये अवश्चये | वञ्चयेय
वञ्चयिताहे युज् ५.५. | योजयामि अयोजयम् | योजयेयम्
योजयानि
योजयितास्मि युज् मा.५. | योजये अयोजये | योजयेय योजय योजयिताहे
मृगयै
啊啊阿阿啊啊啊啊珊珊珊珊贝贝贝网时时丽丽丽丽丽丽网网丽丽
मूलयानि मूलयै
मूलये
WEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
वर्जयेयम्
मानयै
छादयै
अवञ्चयम्
वञ्चयानि
वञ्चयै
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના પ્રેરક
ભવિષ્યન્તી ક્રિયાતિપત્યર્થ આશીર્વાદાર્થ
गणयिष्यामि अगणयिष्यम्
गणयिष्ये
अगणयिष्ये
रचयिष्यामि
रचयिष्ये
अर्थापयिष्यामि
अर्थापयिष्ये
गर्जयिष्यामि
गर्जयिष्ये
मृगयिष्यामि
मृगयिष्ये
क्षालयिष्यामि
क्षालयिष्ये
अर्पयिष्यामि
आर्पयिष्यम्
अर्पयिष्ये आर्पयिष्ये
मूलयिष्यामि
मूलयिष्ये
वर्जयिष्यामि
वर्जयिष्ये
मानयिष्यामि
मानयिष्ये
अरचयिष्यम्
अरचयिष्ये
*
आर्थापयिष्यम्
आर्थापयिष्ये
अगर्जयिष्यम्
अर्ज
अमानयिष्यम्
अमानयिष्ये
लोकयिष्यामि लोकयिष्ये अलोकयिष्ये
कीर्तयिष्यामि
अकीर्तयिष्यम्
कीर्तयिष्ये अकीर्तयिष्ये
દશમા ગણના પ્રેરક
अक्षा
क्षाल्यासम्
अक्षालयिष्ये क्षालयिषीय
अछादयिष्यम्
छादयिष्यामि छादयिष्ये अछादयिष्ये
लालयिष्यामि अलालयिष्यम्
लालयिष्ये अलालयिष्ये
गण्यासम्
गणयिषीय
अमृगयिष्यम् मृग्यासम्
मृगयिषीय
अमृगयिष्ये अमूलयिष्यम्
अमूलयिष्ये
अवर्जयिष्यम्
अवर्जयिष्ये
वञ्चयिष्यामि
अवञ्चयिष्यैम्
वञ्चयिष्ये अवञ्चयिष्ये
योजयिष्यामि योजयिष्ये
रच्यासम्
रचयिषीय
अयोजयिष्यम्
अयोजयिष्ये
अर्थाप्यासम्
अर्थापयिषीय
सम्
गर्जयिषीय
अलोकयिष्यम् लोक्यासम्
लोकयिषीय
असम्
अर्पयिषीय
मूल्यासम्
मूलयिषीय
वर्ज्याम्
| वर्जयिषीय
मान्यासम्
मानयिषीय
कीर्त्यासम्
| कीर्तयिषीय
छाद्यासम्
छादयिषीय
लाल्यासम्
लालयिषीय
वञ्च्यासम्
वञ्चयिषीय
योज्यासम्
योजयिषीय
પરોક્ષા
गणयाञ्चकार/चकर
गणयाञ्चक्रे
रचयाञ्चकार/चकर
रचयाञ्चक्रे
अर्थापयाञ्चक्रे
गर्जयाञ्चकार च
गर्जयाञ्चक्रे
क्षालयाञ्चकार/चकर
क्षालयाञ्चक्रे
अर्पयाञ्चकार/चकर
अर्पयाञ्चक्रे
अर्थापयाञ्चकार/चकर आतिर्थम्
आतिर्थे
मृगयाञ्चकार/चकर
मृगयाञ्चक्रे
मूलयाञ्चकार/चकर
मूलयाञ्चक्रे
वर्जयाञ्चकार/चकर
वर्जयाञ्चक्रे
मानयाञ्चकार/चकर
मानयाञ्चक्रे
लोकयाञ्चकार/चकर
लोकयाञ्चक्रे
कीर्तयाञ्चकार/चकर
कीर्तयाञ्चक्रे
छादयाञ्चकार/चकर
छादयाञ्चक्रे
लालयाञ्चकार/चकर
लालयाञ्चक्रे
वञ्चयाञ्चकार/चकर
वञ्चयञ्चक्रे
योजयाञ्चकार/चकर
योजयाञ्चक्रे
અદ્યતની
अजगणम्
अजगणे
अररचम्
अररचे
अजगर्जम्
अजगर्जे
अचिक्षलम्
अचिक्षले
आर्पिपम्
आर्पिपे
अममृगम्
अममृगे
अमूमुलम्
अमूमुले
अविवर्जम्
अविवर्जे
अमीमनम्
अमीमने
૫૫૫
अलुलोकम्
अलुलोके अचीकृतम्/अचिकीर्तम्
अचीकृते/अि
| अचिच्छदम्
| अचिच्छदे
अलीललम्
अलीलले
अववञ्चम्
अववञ्चे
अयूयुजम् अयूयुजे
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૬
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ દશમા ગણના પ્રેરક
प्राययेयम्
प्रीणयै ।
ધાતુ | વર્તમાના | હ્યસ્તની ! વિધ્યર્થ | આજ્ઞાર્થ | શ્વસ્તની अर्च् ५.५. | अर्चयामि आर्चयम् | अर्चयेयम् अर्चयानि अर्चयितास्मि अनु मा.५. | अर्चये आर्चये | अर्चयेय अर्चय अर्चयिताहे आ+सद् ५.५. | आसादयामि आसादयम् आसादयेयम् |आसादयानि आसादयितास्मि आ+सद् मा.५. | आसादये
आसादये
| आसादयेय आसादयै आसादयिताहे तप् ५.५. / तापयामि अतापयम् | तापयेयम् | तापयानि तापयितास्मि
मा.५. | तापये अतापये तापयेय | तापयै | तापयिताहे __५.५. | धूनयामि अधूनयम् धूनयेयम् धूनयानि धूनयितास्मि
५.५. धावयामि अधावयम् धावयेयम् | धावयानि धावयितास्मि मा.५. | धूनये
अधूनये
धूनयेय |धूनय |धूनयिताहे मा.५. | धावये अधावये धावयेय | धावयै धावयिताहे ५.५. | प्रीणयामि अप्रीणयम् प्रीणयेयम् प्रीणयानि प्रीणयितास्मि ५.५. प्राययामि अप्राययम्
प्राययानि प्राययितास्मि मा.५. / प्रीणये अप्रीणये प्रीणयेय
प्रीणयिताहे. भा.५. | प्रायये अप्रायये प्राययेय प्राययै प्राययिताहे ५.५. | मर्षयामि अमर्षयम् |मर्षयेयम् मर्षयानि
मर्षयितास्मि मृष् मा.५. | मर्षये अमर्षये | मर्षयेय
मर्षयिताहे सह ५.५. | साहयामि असाहयम
असाहयम् | साहयेयम् |साहयेयम
|साहयानि साहयितास्मि सह मा.प. | साहये असाहये | साहयेय साहयै साहयिताहे
દશમા ગણના અદ્યતનીકર્મણિ પ્રાપુ.એ.વ. चिन्त् = अचिन्तियिषि, अचिन्तिषि, दण्ड् = अदण्डयिषि, अदण्डिषि, पीड् = अपीडयिषि, अपीडिषि, | पूज् = अपूजयिषि, अपूजिषि, वर्ण = अवर्णयिषि, अवर्णिषि, | सान्त्व् = असान्त्वयिषि, असान्त्विषि, चुर् = अचोरयिषि, अचोरिषि, घुष् = अघोषयिषि, अघोषिषि, तुल् = अतोलयिषि, अतोलिषि, भूष् = अभूषयिषि, अभूषिषि, तड् = अताडयिषि, अताडिषि, पृ = अपारयिषि, अपारिषि, पल् = अपालयिषि, अपालिषि, भक्ष् = अक्षयिषि, अभक्षिषि, कथ् = अकथयिषि, अकथिषि, गण् = अगणयिषि, अगणिषि, रच् = अरचयिषि, अरचिषि, स्पृह् = अस्पृहयिषि, अस्पृहिषि,
11111
मर्षय
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણના પ્રેરક
૫૫૭
तापयिष्ये
દશમા ગણના પ્રેરક ભવિષ્યની ક્રિયાતિપત્યર્થઆશીર્વાદાર્થ પરોક્ષા અદ્યતની अर्चयिष्यामि आर्चयिष्यम् अासम् । अर्चयाश्चकार/चकर आर्चिचम् अर्चयिष्ये आर्चयिष्ये | अर्चयिषीय । अर्चयाञ्चक्रे आर्चिचे आसादयिष्यामि | आसादयिष्यम् आसाद्यासम् आसादयाञ्चकार/चकर | असीसदम् आसादयिष्ये आसादयिष्ये आसादयिषीय आसाद्याञ्चक्रे असीसदे तापयिष्यामि | अतापयिष्यम् ताप्यासम् तापयाञ्चकार/चकर अतीतपम्
| अतापयिष्ये तापयिषीय तापयाञ्चक्रे । अतीतपे धूनयिष्यामि अधूनयिष्यम् | धून्यासम् धूनयाञ्चकार/चकर अदूधनम् धावयिष्यामि अधावयिष्यम् धाव्यासम् धावयाञ्चकार/चकर अदूधुनम् धूनयिष्ये अधूनयिष्ये धूनयिषीय
धूनयाञ्चक्रे
| अदूधुने धावयिष्ये
| अधावयिष्ये धावयिषीय धावयाञ्चक्रे अदूधुने प्रीणयिष्यामि | अप्रीणयिष्यम् प्रीण्यासम् प्रीणयाञ्चकार/चकर | अपिप्रिणम् प्राययिष्यामि | अप्राययिष्यम् | प्राय्यासम् प्राययाञ्चकार/चकर अपिप्रियम् प्रीणयिष्ये | अप्रीणयिष्ये | प्रीणयिषीय प्रीणयाञ्चक्रे अपिप्रिणे प्राययिष्ये अप्राययिष्ये प्राययिषीय प्राययाञ्चक्रे अपिप्रिये मर्षयिष्यामि | अमर्षयिष्यम्
मर्षयाञ्चकार/चकर अममर्षम्/अमीमृषम् मर्षयिष्ये अमर्षयिष्ये मर्षयिषीय
मर्षयाञ्चक्रे
अममर्षे अमीमृषे साहयिष्यामि | असाहयिष्यम् | साह्यासम् साहयाञ्चकार/चकर असीषहम् साहयिष्ये
असाहयिष्ये | साहयिषीय साहयाञ्चक्रे असीषहे
.६शमा राना मयतनी प्र.पु.मे.व. ग = अगर्जयिषि, अगर्जिषि, |क्षल् = अक्षालयिषि, अक्षालिषि, मूल् = अमूलयिषि, अमूलिषि, व = अवर्जयिषि, अवर्जिषि, अप् = आर्पयिषि, आर्पिषि, मृग् = अमृगयिषि, अमृगिषि, मान् = अमानयिषि, अमानिषि, लोक् = अलोकयिषि, अलोकिषि, कृत् = अकीर्तयिषि, अकीर्तिषि, छद् = अच्छादयिषि, अच्छादिषि, लल् = अलालयिषि, अलालिषि, वञ्च् = अवञ्चयिषि, अवञ्चिषि, युज् = अयोजयिषि, अयोजिषि, आ+सद् = आसादयिषि, आसादिषि, तप् = अतापयिषि, अतापिषि, अतपिषि, मृष् = अमर्षयिषि, अमर्षिषि, प्री = अप्रीणयिषि, अप्रायिषि, अप्रेषि, सह = असाहयिषि, असाहिषि, असहिषि धू = अधूनयिषि, अधाविषि, अधविषि, अधोषि,
मासम्
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમાં ગણનો ધાતુકોશ
(૧) વિન્ (૧૦ પ. સે) ૧-ચિંતન થવું, સંભારવું, યાદ કરવું, ૨-વિચારવું.
(૨) તક્ (૧૦ પ. સેટ) ૧-સજા કરવી, શિક્ષા કરવી, ર-ધનનો દંડ કરવો.
(૩) પી (૧૦ પ. સે) ૧-પીડવું, દુઃખ દેવું, -નડવું, હરકત કરવી, ૩-દમવું, કાબૂમાં રાખવું, ૪-પીલવું, -નીચોવવું, ૬-દાબવું, મસળવું, ૭-ચેતવવું, સાવધાન કરવું. બા+પી ૧-શોભાવવું, સુશોભિત કરવું, ર-પીડવું, ૩-દબાવવું. ૩+પી ૧-કસીને બાંધવું, પકડવું, - દબાવવું. નિરૂપી (નિષ્પીયતિ) નીચોવવું.
(૪) પૂણ્ (૧૦ ૫. સેટ) ૧-પૂજવું, પૂજા કરવી, ૨-આદર-સત્કાર . કરવો, સન્માન કરવું.
(૫) વર્ણ (૧૦ ૫. સેટ) ૧-વર્ણવવું, વિસ્તારથી કહેવું, ૨વિસ્તારવું, ફેલાવવું, ૩-પ્રશંસા કરવી, વખાણવું, ૪-રંગવું, રંગ દેવો, ૫ચકચકિત કરવું, ચકચકિત હોવું, ચળકવું, ચમકવું, ૭-મહેનત કરવી, ઉદ્યમ કરવો. ૩૫+વ પ્રશંસા કરવી, વખાણવું. નિ+વાળુ ૧-દેખવું, જોવું, ર-તપાસવું, ૩-પ્રશંસા કરવી, વખાણવું.
(૬) સાત્ (૧૦ ૫. સેટ) ૧-દિલાસો આપવો, ૨-આશ્વાસન આપવું, ર-શાંત કરવું, ૩-ઠંડુ કરવું, ૪-સમજાવવું, સમાધાન કરવું, ૫તૃપ્ત કરવું, ૬-ખુશ કરવું, સંતુષ્ટ કરવું (પાન્ત માર્).
(૭) (૧૦ ૫. સેટ) ચોરવું, ચોરી કરવી.
(૮) પુ૬ (૧૦૫. સેટ) ૧-ઊંચા અવાજે જાહેર કરવું, ઢંઢેરો પીટવો, ૨-ઘાંટો પાડવો, ૩-તરેહ-તરેહના શબ્દ કરવા, ૪-ઊંચા અવાજે ભણવું,
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણનો ધાતુકોશ
પપ૯ પ-ગોખવું, ૬-પ્રશંસા કરવી, વખાણવું, ૭-મનમાં વિચાર કરીને કહી સંભળાવવું, ૮-ગુપ્તપણે કામ કરવું. કપ+પુણ્ ૧-છૂપાવવું, ૨-ઓળવવું, પચાવી પાડવું, ખોટી રીતે લઈ લેવું. મા+પુ૬ ૧-સતત રોવું, વિલાપ કરવો, ૨-ઊંચા અવાજે જાહેર કરવું, ઢંઢેરો પીટવો, ૩-પ્રશંસા કરવી, ૪-ગર્જના કરવી, પ-મનમાં વિચાર કરીને કહી સંભળાવવું. ધુમ્ ઉદ્ઘોષણા કરવી, જાહેર કરવું, ઢંઢેરો પીટવો, ૨-ઊંચા અવાજે બોલવું. (૨)
(૯) તુન (૧૦ ૫. સેટ) ૧-તોળવું, જોખવું, ર-ઉઠાવવું, ઊંચકવું, ૩-નિશ્ચય કરવો. [+તુ ઊંચું કરીને જોખવું, ર-ઊંચકવું, ઊઠાવવું.
(૧૦) મૂષ (૧૦ ૫. સેટ) શણગારવું, સુશોભિત કરવું, આભૂષણ પહેરાવવું.
(૧૧) તત્ (૧૦ ૫. સે) ૧-તાડન કરવું, માર મારવો, ૨ઠબકારવું, અફળાવવું, આઘાત કરવો, ૩-ઝાપટવું, વસ્ત્રાદિની ઝાપટથી સાફ કરવું, ૪-પ્રેરવું, પ્રેરણા કરવી, પ-ગુણવું, ગુણાકાર કરવો, ૬બોલવું, ૭-શોભવું, ૮-ચળકવું, ચમકવું. ૩+ત ૧-વાજિંત્ર વગાડવું, ૨-માર મારવો.
(૧૨) 9 (૧૦ પ. સેટ). ૧-પૂરવું, ભરવું, ર-પૂર્ણ કરવું.
(૧૩) પન્ન (૧૦ ૫. સે) ૧-પાલનપોષણ કરવું, ર-રક્ષણ કરવું, બચાવવું.
(૧૪) મલ (૧૦ ૫. સેટ) ખાવું, ભક્ષણ કરવું.
(૧૫) થ (૧૦ ૫. સેઢ) ૧-કહેવું, બોલવું, ર-વ્યાખ્યાન કરવું, વર્ણન કરવું, વખાણવું. મનુ+થુ ૧-અનુવાદ કરીને બોલવું, ૨-પાછળ બોલવું.
(૧૬) (૧૦ પ. સે) ૧-ગણવું, ગણતરી કરવી, સંખ્યા કરવી, ૨-ગણકારવું, માનવું, ૩-આદર કરવો, ૪-કલ્પના કરવી, ધારવું,
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૦
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
૫-મનન કરવું, ૬-વિચારવું, ૭-સમજવું. અધિ+ાણ્ ૧-પ્રશંસા કરવી, ૨-ગણવું. અવ+ાણ્ અવગણના કરવી, અપમાન કરવું. વિર+ણ્ ૧ચિંતન કરવું, વિચારવું, ૨-ગણવું. વિTM[ ૧-તિરસ્કાર કરવો, ૨અપમાન કરવું, ૩-નિંદા કરવી, ૪-સારી રીતે ગણવું.
(૧૭) ર૬ (૧૦ પ. સે) ૧-૨ચવું, બનાવવું, ૨-ગ્રન્થ રચવો, ૩કારીગરી કરવી, સજાવટ કરવી, ૪-ગોઠવવું, ૫-સંકોચવું, ૬-સુધારવું, સમારવું, દુરસ્ત કરવું. સમા+૨૬ ૧-ઉત્તેજિત કરવું, ૨-સંકોરવું, ૩-દુરસ્ત કરવું, ૪-બનાવવું.
(૧૮) સ્પૃહ (૧૦ ૫. સે) ૧-ચાહવું, ઇચ્છવું, ૨-ઝંખવું, ઝંખના કરવી, ૩-તૃષ્ણા રાખવી (સ્પૃહ).
(૧૯) અર્થ (૧૦ આ. સેટ્) ૧-માગવું, યાચના કરવી, ૨-ચાહવું, ૩-પ્રાર્થના કરવી, વિનંતિ કરવી. અમિ+અર્થ ૧-પ્રાર્થના કરવી, ૨-સત્કાર કરવો. પ્ર+મર્થ ૧-પ્રાર્થના કરવી, ૨-માગવું, ૩-ચાહવું, ૪-શોધવું, ૫ઘેરી લેવું, ૬-પકડવું. પ્રતિ+અર્થ વિરુદ્ધ આચરવું, સન્+અર્થ ૧-સાબિત કરવું, પુરવાર કરવું, ૨-પુષ્ટ કરવું, ૩-પૂર્ણ કરવું.
(૨૦) TÉ (૧૦ ૫. સે) ગર્જના કરવી, ગાજવું.
(૨૧) ક્ષત્ (૧૦ પ. સેટ્) ધોવું, સ્વચ્છ કરવું, પખાળવું.
(૨૨) મૂત્યુ (૧૦ ૫. સે) ૧-ઉગવું, બીજમાંથી ફુટવું, ૨-વાવવું, ૩-રોપવું. ઉ+મૂલ્ ૧-જડમૂળથી ઉખેડી નાખવું, ૨-જડમૂળથી કાપી નાખવું, ૩-વેર-વિખેર કરી નાખવું.
(૨૫) મૃણ્ (૧૦ આ. સે) ૧-શોધવું, ખોજવું, તપાસવું, ૨-માર્ગ શોધવો, યાચવું, માગવું, શિકાર કરવો.
(૨૬) માન્ (૧૦ ૫. સે) ૧-માન આપવું, સત્કાર કરવો, ૨પૂંજવું, પૂજા કરવી, ૩-માનતા માનવી, આખડી રાખવી, બાધા રાખવી,
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણનો ધાતુકોશ
પ૬૧
૪-માનવું, માન્ય કરવું, અપમાન અપમાન કરવું, તિરસ્કારવું. સવ+માનું અપમાન કરવું, તિરસ્કારવું,
(૨૭) સો (૧૦ ૫. સે) ૧-જોવું, દેખવું, ૨-શોભવું, ૩ચળકવું, ચમકવું, ૪-બોલવું, કહેવું. અવનો ૧-અવલોકન કરવું, ઝીણવટથી તપાસવું, ૨-જોવું, દેખવું. બા+નો, પ્ર+નો, વિ+સ્તો, સ+નોજ જોવું, દેખવું. સમ+તો ૧-અવલોકન કરવું, ઝીણવટથી તપાસવું, ૨-જોવું, દેખવું (28).
(૨૮) ત (૧૦ ઉ. સેટ) ૧-પ્રશંસા કરવી, વખાણવું, ર-પ્રસિદ્ધ કરવું, જાહેર કરવું, ૩-સંશય કરવો.
(૨૯) છત્ (૧૦ ઉ. સે) ૧-ઢાંકવું, આચ્છાદન કરવું, ૨-ઓઢાડવું, ૩-પાથરવું, ૪-છૂપાવવું, સંતાડવું, પ-બંધ કરવું, ૬-બચાવવું, રક્ષણ કરવું. બા+છત્ ઢાંકવું. +છ ઉઘાડવું.
' (૩૦) સત્ (૧૦ આ. સેટ) ૧-લાડ લડાવવા, ૨-રમાડવું, ૩રમવું, ૪-વિલાસ કરવો, પ-ચાહવું, ઈચ્છવું, ૬-પાલન-પોષણ કરવું, ૭રાખવું, સ્થાપન કરવું, મૂકવું.
(૩૧) વસ્ (૧૦ ઉ. સે) ૧-ઠગવું, છેતરવું, ર-પસાવવું.
(૩૨) યુન્ ૧૦ ઉ. સે) ૧-સંયુક્ત કરવું, જોડવું, ર-બાંધવું, ૩કાબૂમાં રાખવું, વશ રાખવું, ૪-ભેળસેળ કરવું, પ-એકઠું કરવું, ૬યોજના કરવી. નિયુન્ ૧-નીમવું, ૨-કાબૂમાં રાખવું.
(૩૩) મ (૧૦ છે. સે) ૧-પૂજવું, ર-સ્તુતિ કરવી, ૩-વખાણવું, ૪-સત્કાર કરવો, પ-વિભૂષિત કરવું, ૬-સુધારવું, સંસ્કારિત કરવું, ૭સેવા કરવી, ૮-શોભવું, ૯-ચળકવું. અને ૧-જય-જયકાર કરવો, ૨-જય-જયકાર માનવો. સમૂ+નવું સ્થાપન કરવું, સ્થિર કરવું.
(૩૪) સત્ (૧૦ ઉ. સેટ) ૧-જવું, ર-સામું થવું, ૩-હુમલો કરવો, આક્રમણ કરવું૪-ચંડાઈ કરવી, પ-પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું. (-)
કારિત કરવું ?
ગ
૧૦. સં
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
(૩૫) તાર્ (૧૦ ઉ. સે) ૧-તપાવવું, ગરમ કરવું, ૨-સંતાપ પમાડવો, ૩-ગુસ્સે કરવું, ૪-તપવું, ગરમ થવું, ૫-સંતાપ કરવો, ૬-તપ ક૨વો, તપસ્યા કરવી. અમિ+તમ્ ૧-દુઃખી કરવું, ૨-તપાવવું, ગરમ કરવું. આ+તમ્ ૧-આતાપના લેવી, સૂર્યના તાપમાં શરીરને તપાવવું, ૨ગરમી ઠંડી વગેરે સહન કરવું.
૫૬૨
(૩૬) (૧૦ ઉ. સે) ૧-ધ્રુજવું, થરથરવું, ૨-ધ્રુજાવવું, ૩-હાલવું, કંપવું, ૪-હલાવવું, પ-ધૂણવું, ૬-ધુણાવવું, ૭-ફેંકવું, ઉછાળવું, ૮-હટાવવું, દૂર કરવું, ૯-વ્યગ્ર થવું, ૧૦-વ્યગ્ર કરવું, ૧૧-ત્યાગ કરવો, ૧૨-નાશ કરવો. અવ+ધૂ ૧-અવજ્ઞા કરવી, અપમાન કરવું, ૨-ત્યાગ કરવો, ૩દેખવું, જોવું. ૩+ધૂ ૧-ચામર વગેરેથી વીંઝવું, ૨-પંખો વગેરેથી પવન નાખવો, ૩-હલાવવું, કંપાવવું. નિર્+ધૂ ૧-વિનાશ કરવો, ૨-દૂર કરવું, હટાવવું, ૩-જવું. વિ+જ્જૂ ૧-અલગ કરવું, જુદું કરવું, ૨-દૂર કરવું, હટાવવું, ૩-ત્યાગ કરવો, ૪-વ્યગ્ર કરવું, પ-હલાવવું, કંપાવવું. સંવિ+ધૂ ૧-અપમાન કરવું, ૨-તિરસ્કારવું, ૩-પરિત્યાગ કરવો, ૪-દૂર કરવું, હટાવવું.
(૩૭) Î (૧૦ ઉ. સે) ૧-પ્રીતિ કરવી, પ્રેમ ક૨વો, ૨-ચાહવું, ઈચ્છવું, ૩-પ્રસન્ન થવું, ખુશી થવું, ૪-પ્રસન્ન કરવું, પ-તૃપ્ત થવું, ધરાવું, ૬-તૃપ્ત કરવું.
(૩૮) મૃ॰ (૧૦ ઉ. સે) ૧-સહન કરવું, ખમવું, વેઠવું, ૨-ક્ષમા કરવી, માફી આપવી. ગ+મૃણ્ ક્રોધ કરવો, ગુસ્સે થવું. વિ+મૃણ્ ૧વિચારવું, ૨-વિપત્તિમાં પડવું.
(૩૯) સદ્ (૧૦ ઉ. સે) ૧-સહન કરવું, ખમવું, વેઠવું, ૨-ક્ષમા ક૨વી, ૩-સમર્થ હોવું, શક્તિમાન હોવું, ૪-મજબૂત હોવું, ૫-સંતોષ પામવો, ખુશી થવું, ૬-તૃપ્ત થવું, ધરાવું. ૩+સ ્ ૧-ઉત્સાહી હોવું, ઉત્સાહ ધરવો, ૨-ઉદ્યમ કરવો, યત્ન કરવો, ૩-આનંદ કરવો, ૪-ખુશી થવું. પ્ર+સદ્ ૧-જુલમ કરવો, ૨-જબરદસ્તી કરવી, બલાત્કાર કરવો, ૩-અત્યંત સહન કરવું. વિ+સ ્ ૧-નિર્ણય કરવો, ૨-ઠરાવવું, નક્કી કરવું. (૪)
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણનો ધાતુસાધિત શબ્દ
ધાતુ
पूज्
वर्ण्
દશમા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ
सान्त्व्
चुर्
घुष्
तुल्
भूष्
तड्
चिन्त् चिन्त चिन्तन चिन्त
दण्ड् दण्ड दण्डन दण्ड
पीड् पीड पीडन
पीड
अ (अल् अन अच्) (अनट्) (घञ)
पूज
वर्ण
सान्त्व
सान्त्वन
चोर चोरण
घोष
घोषण
तोल तोलन
पूजन
वर्णन
भूष
भूषण
ताडन
पारण
पालन
भक्षण
कथन
गण
गणन
रच
रचन
गर्ज गर्जन
ताड
पार
पाल
भक्ष
· कथ
पृ
पल्
भक्ष्
कथ्
गण्
रच्
गर्ज
क्षल्
क्षाल क्षालन
मूलन
मूल् मूल वर्ज् वर्ज वर्जन अर्पू अर्प अर्पण
अ अक तृ ति (णक) (तृच्) (क्ति) चिन्तक चिन्तयितृ चिन्तना दण्डक दण्डयितृ दण्डना पीडक पीडयितृ पीडना पूजक पूजयितृ पूजना वर्णक वर्णयितृ वर्णना
मृग् मृग मृगन मान्
मान मानन
पूज
वर्ण
सान्त्व
चोर
घोष
तोल
सान्त्वक सान्त्वयितृ सान्त्वना
चोरक चोरयितृ चोरणा घोषक घोषयितृ घोषणा
तोलक तोलयितृ तोलना भूष भूषक भूषयितृ भूषणा
ताड
ताडक
ताडयितृ ताडना
૫૬૩
पार पारक
पाल
भक्ष
कथ
गण
रच रचक
गर्ज
क्षाल
मूल
वर्ज
अर्प
मृग
मान
पारयितृ पारणा
पालक पालयितृ पालना
भक्षक
भक्षयितृ भक्षणा
कथक कथयितृ कथना
गणक
गणयितृ गणना
रचयितृ
रचना
गर्जक गर्जयितृ गर्जना
क्षालक
क्षालयितृ क्षालना
मूलक मूलयितृ मूलना
वर्जक वर्जयितृ वर्जना
अर्पक अर्पयितृ अर्पणा
मृगक मृगयितृ मृगणा मानक मानयितृ मानना
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૪
ધાતુ
लोक
छद्
कृत्
लल्
वञ्च्
युज्
अर्च
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧
દશમા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ
अ (अल् अन अ अक
अच्) (अनट्) ( घञ)
लोक
लोकन लोक
छाद
छादन
छाद
कीर्त
कीर्तन
कीर्त
लाल
लालन
लाल
वञ्च
वञ्चन
वञ्च
योज
योजन
योज
आर्च आर्चन
आर्च
आसाद
ताप
मर्ष
साहन साह
ચોથા ગણના યઙલુબત્ત
कुप् - चोकुप्, क्रुध् - चोक्रुध्, पुष् - पोपुष्, नृत् - नरीनृत्, नरिनृत्, नर्तृत्, तुष् तोतुष्, नश् - नानेश्, मुह - मोमुह, लुट् - लोलुट्, लुभ् - लोलुभ्, क्षुभ् - चोक्षुभ्, युध् - योयुध्, जन्– जञ्जन्, सिध् - सेषिध्, द्रुह - दोद्रुह, शुष् - शोशुष्, तृप् - तरीतृप् तरितृप्, तर्तृप्, मन्- मन्मन्, क्षम् - चङ्क्षम्, रुष् रोरुष्, लुप् - लोलुप्, विद् - वेविद्, दीपू - देदीप्, युज् - योयुज्, क्लम् - चक्लम्, छो चाच्छा, जृ - जाजू, तम् - तन्तम्, त्रस् - तात्रस्, दम् - दन्दम्, दिव् – देदिव्, दो – दादा, दू- दोदू, पद्– पनीपद्, पुर् - पोपुर्, भ्रम् - बम्भ्रम्, भ्रंश - ब्राभ्रंश्, यस् - यायस्, रञ्जु - रार, ली - लेली, विद् - वेविद्, व्यध् - वेविध्, श्लिष् - शेश्लिषे, शो - शाशा, ष्ठिव् - तेष्ठिव्, सिव् - सेषिव्, सू - सोषू, सो - सासा, स्निह् - सेष्णिह, शम् - शंशम्, मद्- मामद्, श्रम - शंश्रम् दृप् - दरीदृप्, दरिदृप्, दर्दृप्, दुष् - दोदुष्, नह - नानह, राधू - राराध्, बुध् - बोबुध्, शक् – शाशक्
आ+सद् आसाद आसादन
तप् ताप तापन
मृष्
मर्ष मर्षण
सह
साह
-
तृ ति
(णक) (तृच्) (क्ति)
लोकक लोकयितृ लोकना
छादक छादयितृ छादना कीर्तक कीर्तयितृकीर्तना
लालक लालयितृ लालना
वञ्चक वञ्चयितृ वञ्चना
योजक योजयित योजना
आर्चक आर्चयितृ आर्चना आसादक आसादयितृ आसादना
तापक तापयितृ तापना
मर्षक मर्षयितृ मर्षणा
साहक साहयितृ साहना
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
कुपिति क्रुद्धि
क्रोद्ध
पोष
पुष्टि
દશમા ગણનો ધાતુસાધિત શબ્દ
૫૬૫ ચોથા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ धातु अ (अल्/ अन | अ | अक | तृ । ति अच्) (अनट् ) (घञ) (णक) (तृच्) | (क्ति)
कोपन कोप कोपक | कोपितृ | क्रोधन क्रोध क्रोधक पोषण
पोषक | पोष्ट । नर्तन
नर्तक | नर्तित नशन
नाशक |नशितृ/नष्ट | नष्टि तोषण तोषक | तोष्ट । तुष्टि मोहन मोह मोहक | मोहित | मूढि
मोग्धृ/मोढ मुग्धि लोटन लोट लोटक | लोटितृ | लुटिति | लोभन | लोभ | लोब्धृ | लुब्धि
लोभित क्षोभण
क्षोभक क्षोभित मदन मादक
मत्ति श्रमण
श्रामक श्रमित श्रान्ति शमन
शामक शमितृ शान्ति जनन
जानक जनित जाति योधन
योधक सेधन सेधक
सिद्धि अर्धन
अर्धक अर्धित | ऋद्धि द्रोहन
द्रोहक | द्रोहित/ | द्रोहिति
द्रोग्ध/द्रोद शोषण
शोषक | शोष्ट | शुष्टि तर्पण तर्प तर्पक | तर्पितृ/ | तृप्ति
तप्र्तृ/त्रप्तृ
丽丽丽时丽丽丽,亚洲咖职丽丽丽丽丽開砲丽时
क्षोभ
क्षुब्धि
माद
मदित
श्राम
शाम
जान
योद्ध
युद्धि
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૬
ધા
मान
BEE
RE
लुप्ति
दीपन
योक्तृ
युक्ति अस्ति
હૈમ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી : ભાગ-૧ ચોથા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ अ (अल्/ अन | अ | अक तृ । ति अच्) (अनट् )(घत्र) (णक) (तृच्) (क्ति) मन मनन
मानक | मन्तृ । मति क्षमण क्षाम क्षामक क्षन्तृ/क्षमित शान्ति रोषण
रोषक | रोष्ट्र । रुष्टि लोपन
लोपक | लोपितृ वेदन
वेदक वेदित वित्ति
दीपक | दीपितृ || दीप्ति योजन
योजक असन आस आसक | असित एषण एष एषक एषित/एष्ट | इष्टि अयन आय आयक | एत । इति क्लमन
क्लामक | क्लमितृ क्लान्ति छान छाय छायक छातृ 'छिति जरण
जारक जरितृ जीर्ण तमन
तामक तमित तमिति त्रसन
त्रासक त्रसित त्रस्ति दमन
दामक दमितृ दान्ति
देवक दान
दायक दवन
दावक पदन
पादक पूरण
पूरक पूरित भ्रमण
भ्रामक भ्रमित
भ्रंशित यसन
यसित यस्ति
अय
क्लम
क्लाम
जार
ताम
त्रास
देवित दातृ
दवितृ पत्तृ
भ्रंशन
भ्रंशक
भ्रष्टि
यासक
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમા ગણનો ધાતુસાધિત શબ્દ
૫૬૭
लायक
लीति
रञ्जक
रङ्क्त व्यद्ध
व्यध्
विद्धि
श्लिष्
शान
शिति
ठेवन
ठेव
FREE FREE F FEE |
।. ष्ठेवितृ
FEE
साव
ચોથા ગણના ધાતુસાધિત શબ્દ धातु अ (अल् अन | अ | अक | तृ । ति
अच्) (अनट्) (घज) (णक) (तृच्) (क्ति) लय लयन लाय
| लातृ रञ्जन
रक्ति व्यध व्यधन व्याध व्याधक श्लेष श्लेषण श्लेष श्लेषक श्लेष्ट श्लिष्टि
शाय शायक शातृ ठेवक
ष्ठ्यूति सेवन सेव सेवक सेवितृ स्यूति सवन सावक
सूति सान साय सायक सवितृ | सिति स्नेहन
स्नेहित स्नीढि स्नेग्/स्ने
दर्पित दृप्ति दोषण
दोषक | दोष्ट | दुष्टि नह नहन नाह नाहक
. नद्ध
नद्धि राध राधन राध राधक | राधित राद्धि ઈચ્છાદર્શક અંગને ૩ લગાડવાથી ઈચ્છાદર્શક કસૂચક શબ્દ બને છે. અને આ લગાડવાથી ઈચ્છાદર્શક સ્ત્રીલિંગ શબ્દ બને છે. ઉપર જેવા પણ ઈચ્છાદર્શક તથા પ્રેરક પ્રક્રિયાના શબ્દો બને છે.
ધાતુસાધિત શબ્દો બનાવવા અનેક નિયમોની ભંગાળ હોવાથી વિશેષ શબ્દો બનાવવાની રીતો વ્યાકરણ જાણકાર પાસેથી જાણીને શીખવા विनंती.
सवितृ
..
दर्पन
राध्
।
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સુરેન્દ્રસૂરીશ્વરજી જૈન તત્ત્વજ્ઞાનશાળાની સ્થાપના કરી અનેક સંયમીઓને જ્ઞાનયજ્ઞની સાધના કરવાની
અનુકૂળતા કરી આપનાર શાસનનાયક ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજા
(ડહેલાવાળા) જ્ઞાનરસિકતાના સાગર, ક્રિયાચુસ્તતાના પાલક, • ગાંભીર્યાદિ ગુણોના ધારક, સમતાના સાગર, સમાધિના પાલક
જ્ઞાનદાન માટે ઉદારદિલ, સંયમપાલન માટે દીવાદાંડી, , કૃપાના ધોધ માટે હિમાલય જેવા, . તીવ્ર અશાતાના ઉદયમાં પણ અપ્રતિમ પ્રસન્નતાવાળા, . પ્રત્યેક સમુદાયમાં સંયમીઓના હૃદયમાં પ્રાપ્ત કરેલ અપૂર્વ
આદરણીયતા વાળા.
તાના
આવા અનેક ગુણોના સાગરની સાક્ષાત્ મૂર્તિ એટલે આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજા જેઓશ્રીની કૃપાથી આ સંસ્થામાં મને ૧૬ વર્ષ શાનદાનની શુભ પ્રવૃત્તિ કરાવવા મળી તથા પરમાત્માનો માર્ગ સમજવા માટે જે ઉપકાર
કર્યો તેનો હું તથા મારો પરિવાર આભાર માનીએ છીએ.
દિનેશ
ઈન્દુ
હાર્દિક
નિરાલી
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
મા સરસ્વતીના ચા ઘણા સરિમાનો યા કામ
T
RI
ચાય ર સુદરસુરીશ્વરજી જનતત્વટ્ઝન
STD
શOM/9Ej Sા
તપાગચ્છાધિરાજ પહ્મ પૂજ્ય આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજ્ય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજા
(ડહેલાવાળા)ની પ્રેરણાથી અમદાવાદમાં ચાલતી જ્ઞાનપ્રપાઠ૦૦૦ યાણી સુરેહસૂરીજી જેવા ડાડાશાળા ૦ ઝવેરીવાડપટણીની ખડકી, રતનપોળ, અમદાવાદ. ૦ 0 ઝવેરીપાર્ક, જૈન દેરાસર સામે, નારણપુરા, અમદાવાd 0
૦ આંબાવાડી, રામનગર, સાબરમતી, અમદાવાદ. ૦ 0 ૧/એ, શ્રેયાંસનાથ સોસાયટી, ધરણીધર દેરાસર પાસ
વાસણા, અમદાવાદ. O
પરમ પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય અભયદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજાની પ્રેરણાથી અમદાવાદમાં ચાલતી પાઠશાળા:૦૦૦
શ્રી ચામગ્રીક્ષા જેના વકતા પાઠશાળા 0 તીર્થભૂમિ એ
અમદાવાદ ) 0 એ-૧૧, જયપ્રેમ સી
ગર, અમદાવાદ )
ભરત ગ્રાફિક્સ, ન્યુમાર્કેટ, પાંજરાપ
ફોન : ૨૨૧૩૪૧૭૬, ૨૨૧૨૪૭૨૩