Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar prastAvanA. A dhAtusaMgraha ko saMskRta bhASA ane gurjarabhASA bhaNanAne ghaNuM upayogI che. garjarabhASA saMskRta bhASA uparathI thaI che te A korA jaNAve che. zabdanuM mULa dhAtu hoya che, mATe zabda jANavAnI pUrva dhAtu jANo. tyAra pachI dhAtane AkhyAta pratyaya lAgIne kriyApada bane che ane t pratyaya lAgIne nAma bane che te jANavuM. keTalA kriyApadanA ane keTalA nAmanA apabhraMrA gurjarabhASAmAM thayA che ane keTalAnA nathI thayA te jANavuM. te sahu A kozamAM jaNAvyuM che. gurjara zAbdonAM mULa khoLiye chiye tyAre te mULa saMskRtamAM nikaLe che. bhAratakhaMDI Arya loko prathama saMskRta bhASAmAM bolatA hatA. teja saMskRtabhASAnuM rUpa kAlAMtare palaTAtAM gurjarabhASA pa thayuM che. "na De zvAsa " A vAkyanuM gurjarabhASAmAM jema nadI kAMThe gAya care evuM rupa thayuM; evAM ja khIja vAkayonAM rUpa thayAM che. saMskRtamAM keTalA dhAtu che ane tenAM kriyApada ane nAma kevAM thAya che ane teno gurjarabhASAmAM ke vikAra thAya che e jANavAne vAte A koza karI che. je kriyApadanA tathA nAmanA gurjara bhASAmAM vikAra nathI thayA te nathI lakhyA, ane thayA che te lakhyA che. hemacaMdra paMDite prAkRta vyAkaraNa kareluM che temAM saMskRta zabda uparathI je rItine anusarIne prAkRta pa thAya che te rItinA utsarga lakhyA che, temAMthI je utsarga garjara zabdomAM upayoganA che te utsarga ekaThA karIne ane utsarga prakaraNa A kozanA aMgarUpa lakhyuM che. A utsarga prakaraNa vAMcatAM zabdavikAranI rIti dayAnamAM Avaze. have dhAtukarA samajavAnuM ane thoDo vicAra lakhiye chiye. pANinIya vyAkaraNa, hema vyAkaraNa ane bopadeva vyAkaraNa A traNa vyAkaranA dhAtupATha joI ame A dhAtusaMgraha o che. pANinIya vyAkaraNane abhyAsa bharatakhaMDamAM ghaNe cAle che mATe dhAtuonA anubaMdha ame pANinIya vyAkaraNa pramANe lakhyA che. vyAkaraNamAM anubaMdha upara kAryane AdhAra che mATe dhAtuonA anubaMdha lakhavA joie mATe ame te lakhyA che. vyAkaraNamAM to dhAtu bhegA anubaMdha lakhelA che paNa ame to dhAtu lakhIne tenA anubaMdha tenI pAse dikapAla cinhavae lakhyA che. aSTAMta-pANinIya For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanA dhAtu pAThamAM ja A pramANe anubaMdha sahita che, temAM #fjI dhAtu che ane ja anubaMdha che. mATe ame () A pramANe lakhyuM che. je anubaMdhane mAthe ( ba ) A pramANe mAthe UbhI rekhA karI hoya te udAtta anubaMdha jANo, ane je anubaMdha che. (5) A pramANe nIce ADI rekhA karI hoya te anudAtta anubaMdha jANavo, ane je anubaMdhane (4) A pramANe mAthe ane heDa rekhAo karI hoya te svarita anubaMdha jANavo, AtmapadI, parapadI ane ubhayapI evA vividha dhAtu che. tenI saMtA- mA. . . A pramANe nAmano AdhAra lakhIne jaNAvI che. saMskRtamAM dhAtune AkhyAta pratyaya lAgatAM vacce vikaraNa pratyaya paDIne agIcAra prakAranAM kriyApada bane che mATe temanA 1 gvAdi. 2 adAdi. 3 juhotyAdi. 4 divAdi. pa svAdi. 6 tudAdi. 7 rUMdhAdi. 8 tanAdi. kriyAdi, 10 surAdi. 11 kadi evA dhAtuonA agIyAra gaNu karAyA che. temanI sUcanA ame ekaDAthI te agIyAra lagI AMkaDA lakhIne karI che. je dhAtra vedamAMja vAvarelA che temane vidika dhAtu kahe che te jaNAvavAnuM ane kaMpAlacitkavacce (vai0) A pramANe ekAkSara lakhyo che. kaI dhAtu dhAtupAThamAM bhaNyA nathI paNa sUtromAM bhaNyA che temane satadhAtu kahe che. te jaNAvavAne ame dikapAla cihavacce (sau.) A pramANe ekAkSara lakhe che. culuMpa vIja ItyAdi keTalAeka dhAtu vyAkaraNakAra e samAM ke dhAtu pAkomAM bhaNyA nathI paNa teo saMskRtamAM vavAya che temAMnA dhAtuo jelA amArA jANavAmAM AvyA che teTalA ame lakhyA che. pANinIya dhAtupATha ane hemacaMdrakRta dhAtupArAyaNa e bahumAM dhAtune saMskRtamAM je artha lakhyA che te arthe ame A graMthamAM lakhyA che ane tane artha gurjara bhASAmAM lakhe che. te pachI kriyApada lakhyuM che. saMskRtamAM parapadanAM kriyApada hoya che temane tiAdika pratyaya lAge che mATe ame temanuM prathama kriyApada ti lagADeluMja vAnagI dekhADavA lakhyuM che. jema "mati" AtmapadanAM kriyApada hoya che temane te Adika pratyaya lAge che. mATe ane temanuM prathama kriyApada vAnagI dekhADavA te lagADIne lakhyuM che. jema-"dha" ubhayapadI eTale behapadI kriyApada che tene ti ane te e beha lagADayAM che. ninI pAse -AvI ADI rekhA karIne te lakhe che. jema-te-te A vAMcIne juvAra ane pati evAM be rUpa samajavAM. ghaNuM akSara lakhavA paDe nahi mATe ADI rekhA karavAno saMketa kare che. kriyApada lakhIne tene artha gurjara bhASAmAM lakhyo che. keI ThekANuM kartA kamadika lagADIne kriyApadanuM vAkya paNa karIne lakhyuM che. vAkyamAM prathama kriyApadane prayoga kare che. vAkyanI pA For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanA sija tene artha gurjara bhASAmAM lakhe che. ghAtu jo mitu hoya (mitanuM cinha (5)AvuM karavuM che) to preraNArthamAM tenuM rUpa badalAya che. te kriyApadane khartha gurjara bhASAmAM lakhyA pachI na-A akSara lakhIne lakhyuM che. saMskata jANanArAne A upayoganuM che mATe lakhyuM che. koI kaheze ke preraNArthe te zuM che te e je kare che ane karAve che evuM belatAM je karAve che e rUpa che te preraNArtha che. evuM saMskRtanuM ja preraNArtha rUpa thAya che te lakhyuM che. je kriyApadane apabhraMza saMskRta uparathI prAkRta thaIne pachI gurjara bhASAmAM thayo che te A pramANe lakhyuM che. udA-rati= = phale. e traNa rUpimAM paheluM pa saMskRta che, bIjuM prAkRta che ane trIjuM gurjara bhASAnuM che. kriyApadane artha lakhyA pachI dhAtune phakta pratyaya lAgIne je kRdaMta hapa thAya che ti lakhyuM che. ane tene artha dikapAla cinha karIne gurjara bhASAmAM lakhyo che. jema-(nAna koI zabda saMskRta che paNa gurjarabhASAmAM prasiddha che to tene artha lakhyA nathI. be traNa zabdano eka artha hoya te teTalA zonA saMkhyA AkaDA bharIne temanI che temano dikapAla cilDamAM artha lakhe che. jema- 1 dina 2 jeTI ( dAsI) 1 34:, 2 nI ( jhare). je rASTrane saMrakRti uparathI prAkRta thaIne gurjara bhASAmAM tene apabhraMza thayelo che ti zabdane apabhraMza jANavAne ame A pramANe lakhyuM che. jemanaiH= ==aa che. trATa =to taDa A traNa rUpimAM prathama rUpa saMskRta che, bIjuM prAkRta che ane trIjuM gurjara bhASAnuM che. e pramANe sarvatra samajavuM kaI khanuM prAkRta ane gurjara bhASAnuM rUpa sarakhuM che, te te zabdanAM beja rUpa lakhyAM che. sagaLA ane saMskRta vapamAM prathama vibhakitanA ekavacananuM ja rUpe lakhyuM che. koI zabda vyaMjanAta che tenI prathama vibhakitanA eka vacanamAM jana jAya che tyAre tane mUla zakha samajavA te zabdanA artha lakhavAnI pUrve te vyaMjana dikapAla cinhamAM lakhyA che. jema--nAma(+saMjJA). have A kAma mUla nAmanuM zabda che evuM jANavuM, evuM bIje ThekANe paNa jANavuM. koI zabdamAM akSaravikAra eTale akSarapalaTa thaIne be zabda eka arthanA thAya che tyAre te be zabda vacce te akSara -pratyayAta lakhIne rU5 lakhyAM che. jema-ja-jIraH (kaMTha). eka zabdanA ghaNuM artha thatA hoya to te artha AMkaDa bharIne dikapAla cilDamAM lakhyA che. jema--( 1 utpatti 2 mAlatI 3 brAhmaNadi). dipAla cinhavacce 40 AvuM lakhIne je zabda lakhyo hoya te lATIna samajavo, jema ( rajA sirA) e pramANe. huM kara hoya te aMgrejI jANa For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. saMskRta zabda bagaDIne prAkRta thayA ane prAkRta zabda bagaDIne gUrjara zabda thayA teno prakAra jANavAne A mAkRta vyAkaraNa uparathI utsarga prakaraNa racyaM che. koI paNa niyamane anusarIne zabdavikAra thAya che, e niyama A prakaraNamAM che. dhAtusaMgrahamAM A upayogamA Ave che. 1. saMskRta zabdamA rahelA aikArano ekAra prAkRtamAM thAya che teja kahi gurjara bhASAmA paNa rahe che u0--- saM0 sainyaM vairaM vaidikaH kailAsaH ekaikaM bhairavA prA0 sennaM varaM vediyo kelAso ekekaM bheravo - ena vera viDiyo kelAsa ekeka bherava, 2. saMskRta zabdamA rahelA aukArano prAkRtamA okAra thAya che teja gUrjara bhASAmA kahi rahe che. u0 saM0 yauvanaM pauruSaM gaura audIcyaH saurASTra: prA. jobanaM poruSaM goruM odIco soraTho jobana porasa gesa odIca soraTha 3. saMskRta zabdamA svarapAse asaMyukta ane Adi vinA boje ThAme ka, ga, ca, ja, ta, da, pa, ya, va, eTalA akSara Ave to te jAya che ane tene ThAme kahi ya kArano uccAra thAya che. saM0 sUkaraH sAgaraH maricaM rAjAdanaH kAtaraH prA0 sUyaro sAyaro mariyaM rAyANo kAyaro. T0 sayara sAyara mariyuM rAyaNa kAyara. saM0 sapAdasapta siMhapuraM samayaH devaraH. prA0 savAsatta sIhoraM samao diyaro. gu0 sapAsAta sIhora samo 6i52. 4. upara kahelA ka kArano kahi ga kAra paNa thAya che. karkarI = kargarI = karagara. kAkA kAgo = kAga.. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 5. kahi saMskRta zabdanA ka no kha thAya che. kasati = khasai = 5se. kIlaH = khIlo = bhAlo. 6. svarapAse asaMyukta ane anAdi eTale Adi na hoya evA kha, gha, tha, dha, bha eTalA akSarano ha thAya che. . saM0 nakharaH meghaH kathayati badhiraH zobhate prA. naharo meho kahai bahiro sohai gu0 naha2 bheTa mero sohe. 7. svarapAse asaMyukta anAdi 8 Ave to teno Da thAya che. khaTI = khaDI = 5DI. paTavAsaH = paDavAso = 53vAsa. 8. svarapAse asaMyukta anAdi Tha Ave to teno Dha thAya che. maThI =maDhI maDhI. pAThaM = pe] = peTuM. 9. keTalA eka zabdamA rahelA dano Da thAya che. daraH = Daro = 32. darbhaH = Dambho = ana. 10. svarapAse asaMyukta anAdi na Ave to teno Na thAya che. jamanaM = jamaNaM = madhu, iMdhanaM = iMdhaNaM = [ . 10 a. svaranI pAse asaMyukta anAdi pa Ave to teno va thAya che. dIpAlI = dIvAlI = havANI. tApaH= tAvo = 1. gopAlaH = govAlo = govAsa. vApaH= bAbo = mAvI. 11. padanI AdyamA ya akSara Ave to teno ja thAya che. yAnaM = jAnaM = na. yavA= jabo =.. yAti = jAi = 14 che. yamaH = jamo = bha. 12. za ane Sa no sa thAya che. zabdaH = saddo = sAha. zarkarA = sakkarA = sA42. pauruSaM = porasa = porasa. pauSaH = poso = posa. 13. anusvAra pAse ha hoya to teno dha thAya che. __saMhAraH = saMghAro = saMghA2. 14. SaT zabdanA pa no cha thAya che. SaT-cha = 7. SaSThaH- chaTo = 8o. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa 15. kSa no kha thAya che, kAha cha ane jha paNa thAya che. lAkSA = lakkhA = sA5. drAkSA = dakkhA = drA5. akSaraM = achara = 2572. kSINaM = jhINaM = zrI. 16 ka ane ska ebe saMjJAzabdamAM hoya to teno kha thAya che. puSkaraM = pokkharaM = popa2. skaMdhA= khaMdho = Mis. 17. havanIpAse zca ane sa Ave to teno cha thAya che. pazcimaH = pachimo = pachima. matsaraH- maccharo = bha72. 18. dya, yya, rya eTalA saMyuktAkSarano jja thAya che. adya = ajjo = mAna. zayyA = sejjA = se. kArya = karja = na. 19. dhya ane hyano jjha thAya che. sidhyati = sijjhai = sI. guhyaM = gunjha = I. 20. tano dR thAya che. ane tano paNa dR thAya che. . mRttikA = maTTiA = bhArI. varttiH= baTTI = pAcya (pAnI) 21. STa ne sthAne dR thAya che. maSTiH= muTThI = bhu45. dRSTaM = dilaM = sI. 22. ddhano Dha thAya che. vRddhaH = baDo = 54. barddhamAnaH = vaDramANo = 18vA. 23. jJa no Na thAya che. rAjI = raNI = 29. AjJA = ANA = mA. 24. sta no stha thAya che. hastaH= hattho = hAtha. prastaraH= pattharo = 5thaze. 25. pano pha thAya che. ___zaSpaM = sappha = // 4. bApaH = bappho - mA. 26. vhano bha thAya che. jivhA = jimmA = 7. vivhalaH = vimbhalo = pAnasa. 27. paNa, la, kSNa e akSarono hu thAya che. uSNakAlaH = uhAlo = areluo. snAti = hAi = hAya. tIkSNaM = tiha = tanu. For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 28. saMyoganI pUrva ka, ga, Ta, Da, ta,da, pa, za, Sa, sa eTalA akSara Ave to te lopAya che. saM0 raktaH dugdhaM SaTpadaH khaDDaH utpalaM manaH prA. ratto duddhaM chappao khaggo uppalaM moggo. go rAta dudha cho khAga UpaluM moga. saM0 suptaH smazAnaM goSThiH snehaH lasA prA0 sutto masANaM goSThi neho nasA T0 suto masANa geiSa neha nasa 29. ma, na, ya eTalA akSara saMyogamA prathamAkSara pachI hoya to lopAya. yugmaM = juggaM == 1. namaH= naggo = nAgo. zalyaM = salaM = sAsa.. 30. la, ba, ra eTalA akSara saMyogamA uMce ke nIce hoya to lopAya. valgaM = baggaMq. zabdaH= saddo = sAha. arkaH= ako = mA. cakraM = cakkaM = nyA. 31. rza ane rSa e saMyukta che temanA pUrva akSaramA i thAya. AdarzaH= Ariso = mArase varSa = varisaM = 12sa. 31. koi zabdamA rya evo saMyuktAkSara hoya tenA pUrvAkSaramA i thAya bhAryA = bhArijA = mA201. 32. tra pratyayane sthAne hi thAya che, yatra = jahi = ha. tatra = tahi = tahi. kutra = kahi = hi. atra = ahi = mahi. 33. saMskRtamA svArthamA ka pratyaya thAya che tene sthAne mAkRtamAM kAhe la ane kahi Da thAya che. saM. navakaH ekakaH aMdhakaH vatsakaH pucchaka prA0 navalo ekalo aMdhalo vacchaDo pucchaDaM | navale eka AMdhala vAchaDe chaDuM. 34. vakra Adika zabdomA mathama kharane mAthe anusvAra thAya che. vakra- vakaM . tryasaM= taMsaM =taisuM. karkoTakakoDaM- o . For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 35. za, Sa, sa, e akSaromAM maLelA ya, ra, va, za, Sa, sa eTalA akSara hoya to te lopAya ane tenI AdyanA svarane dIrghatA thAya che. zano ya-nazyati = nassai = nAse. zano ra--vizrAmyati = vIsamaha = vIsabha. zano va-pArzva ___= pAsaM = pAsuM. Sano ya-manuSyaH = mANUso = bhANusa. Sano ra-gharSati = ghAsai = dhAse. sano ya-trasyati = tAsai = trAsa. sano ra-vizrabhaH = vIsaMbho = pIsaMmo ( vizvAsa ) sano sa-nissAraH = nIsAro = nIsA2. TIkA-mAkRta bhASAmAM to upara kahelA niyamamAja saMyukta akSaramAthI eka akSara jatAM pUrvasvarane dIrghatA thAya che paNa gUrjara bhASAmAM to ghaNAja saMyuktAkSaramAM eka jatA pUrva kharane dIrghatA thAya che u0. saM0 karma dharma utpalaM dugdhaM sapta Ardra prA0 kamma dhamma uppalaM duddhaM satta adaM nuM kAma ghAma upaluM dUdha sAta AduM 36. zayyA Adika zabdomA Adi akArano ekAra thAya che. saM0 zayyA vallI uccAraH utkaraH prA0 sejjA vellI uccaro ukeDo gu se peya jye| (vi) se (142se ). 37. saMyukta akSara hoya tenI pUrvano svara dIrgha hoya to mAkRtamA hastra thAya che. pachI gUrjara bhASAmAM to pUrva kharane dIrghatA thAya che. saM0 kArya khAdyaM vAdyaM bASpaH vArdalaM prA0 kajja khajaM baja bappho baddalaM To kAja khAchuM vAjuM bApha vAdaluM 38. Adi i kArano saMyogapAse hoya to e kAra thAya che. piMDaH = peMDo = Do. tittiriH= tettaro = tetaro. 39. nir upasargano ra jAya ane ni nA ikArane dIrghatA thAya. niHsarati = nIsaraha = nIsare. For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa.. 40. dvi zabdane bi, da, do, evA Adeza thAya che. dviguNaH = biuNo = samo. dvijAtiH= doAi = 6yA. 41, saMyogapAse Ave to Adi uno o thAya che. saM0 mudraH mustA pudgalaM kuddAlA prA. moggo motthA poggalaM kodAlo | moga motha pagala kerAlo 42. upari adhyayanA une ThAme a thAyache. saM0 ghoTopari ghaTopari zikyopari prA0 ghoDApari ghaDApari sikkApari 5. ghoDA para ghaDA para sIkopara 43. keTalAeka zabdomAM Adi RkArano a thAya che. ghRSTaH ghaTo-dho kRSNaH= kaNho= . nRtyaM nacca nAya. 64. keTalAeka zabdomAM kArano ikAra thAya cha. zaMgakaM = siMgaDu = siMgaI. dRSTaM = dilu = . 45. keTalAeka zabdomA RkArano ukAra thAya che. vRddhaH = buDo = pUDhI, pRSThaM = puDhe = 59. 46. dRzvAtunA dRno ri thAyache. sadRkSA- sarikkho = samo. 47. aba ane apa upasarganA Adisvarano para evA sasvara vyaMjana sahita au thAyache. saM0 . avacchAdayati avadAritaH apavarakaH prA0 ochADai AdAliyo ovaraDo gu0 bhochAcha molyo (moyo) morase. 48. tyano cca thAya che. nRtyaM = nacaM = nAca. satyaM = saccaM = sAca. 49. vizati Adika zabdono anusvAra mAkRtamA mAya che. vizatiH = vIsA = pIsa. saMskAra:= sakkAro = 42. 50. mahArASTra zabdamA Adi AkArano a thAya che ane ha, ra, nI badalI thAya che. mahArASTra:= marahaTho = bhareto. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 51. zyAmAka zabdanA makAramA AkAra che teno a thAyache. zyAmAkaH = sAmao == sAmo. 52. . pArApata zabdanA ra mAM AkAra cha teno ekAra thAya che. parApataH = pArevao = pArevo. 53. svapadhAtUnA akArano au ane u thAya che. svApati = sovai; suvai = supe. 54. paktivAcaka AlI zabda cha tenA Ano o thAya che. AlI = olI == bhoNya. 55. kiMzuka zabdanA Adi ikArano ekAra thAya che. kiMzukaM = kesuaM = su. 56. haridrA zabdanA ikArano akAra thAya che, Ano i thAya vikalpe. haridrA = haladdA = 656, haridrA = haladI = 64. 57. bibhItaka zabdanA Adi ikArano akAra thAya che ane bIjA Ino e thAya che bibhItakaH = baheDao = meheDI ( 7.) 58. tittiri zabdanA rimAM je i kAra che teno o thAya che. tittiriH = tettaro = tetaro. 59. siMha, triMzat, viMzati zabdanA ikArano I thAya cha, viMzatino ti jAya che. siMhaH = sIho = sAha. triMzat = tIsA = tAsa. . viMzatiH = vIsA = pIsa. 60. nUpura zabdanA uno e thAya che. nUpuraM = neuraM = ne52. 61. kUSmANDI, tAMbUla, guDUcI e zabdomA uno o thAya che. kUSmANDI = kohalI = ohI. tAMbUlaM = taMbolaM = tapola. guDUcI = galoi = go.. 62. staMbha zabdamAM stano kha vikalpe thAya che. staMbhaH = khaMbho = lo... For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa 63. kaparda, vicharda, mardita, e zabdomA rdano Du thAya che. kapardaH = kavaDo- Do. vichardaH= vichar3o= (17o. (1 bhUye). marditaH = maDio = bhaDimo. ( menana 552 ). 64. paJcadazan zabdamAM Jcano Na thAya che. paJcadaza = paNaraha = panna2. 65. paryasta zabdamAM stano dR thAya che ane rya nokha thAya che. paryastaH = palaTTo = pAsaTo. 66. ano ppa thAya che. kuAlaM = kuppalaM = 58. 67. ardhva zabdamA saMyuktano bha thAya che. urca = umbhaM = muM. 68. kuSmANDI zabdamA mano ha thAya ane NDano la thAya che. kUSmANDI = kohalI = ohI. 69. Atman zabdanA tmano ppa thAya che. __ AtmA = AppA = mA5. 70. tAmra ane Ana zabdanA mano mba thAya che. tAnaM = tambaM = taij. AmnaH = ambo = mAMgo. 71. nma, sma emano mha thAya che. yaSmat - tumha = bha. asmat = amha = mama. 72. tIkSNa zabdano Na vikalpe jAya che. tIkSNaM = tikkhaM = tIyuM. tIkSNaM = tiNaM = tAThe. 73. azru ane zmazAna. zabdanA Adi akSara jAya. mathu = maMsU = 97. zmazAnaM = masANaM = masA. 74. sneha ane ami zabdamA saMyuktanA prathamAkSaramAM a thAya. snehaH = saNoho = saneha. amiH = agaNI = maganI. 75. vArANasI zabdamA raNanI badalI thAya che. vArANasI = vANArasI= panArasI. For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 76. laghuka zabdamA ghano ha kanyA pachI ha la no badalI thAya che. laghukaM = haluAM = . 77. bhaginI zabdamA bahinI evo apabhraMza thAya che. bhaginI = bahiNI = meDenI. 58. vRkSa zabdano rukkha evo apabhraMza thAya che. vRkSaH = rukkho = 65.. 79. malina zabdamAM nano la thAya ane na jAya. malinaM = maila = bhaluM. 80. bahis zabdanA akArane dIrghatA thAya che ane sano ra thAya che. ___ bahis = bAhira = 482. 1. gRha zabdano ghara evo apabhraMza thAya che. gRhaM = gharaM = 52. gRhadhanI = gharadhaNI = 5259ii. - 82. kA pratyayane sthAne ia thAya che. dhAmatvA - mAmA dhAmitvA = bhamia = labhI. 83. idamarthamA saMskRtamA je pratyaya thAya che tene sthAne kera A deza bhAya che. yuSmadIyaH = tumhakero = tumAro. asmadIyaH= amhakero = samAro. 84. saMskRtamA sneha e arthamA nAmathI taila pratyaya thAya che. teno ela thAya ane nAmano chelo svara jAya. phullatailaM = phulelaM = pusakha. caMpatailaM = caMpelaM = pesa. dhUpatailaM = dhUpalaM = pela. 85. akArAMta puliMge je nAma hoya tene prathamA vibhaktinA ekavacanano pratyaya lAge to teno o thAya che, nAmanA cheDAno a jAya che. ghaTaH = ghaDo = dharo. nIcaH = nIco = nIyo. piMDAraH = piMDAro= pIjaro. eraMDaH = eraMDo = mero. For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa 86. akArAMta nAmane prathamA vibhaktina bahuvacana lAge che. tyAre visarga Aya che. ghaTA ghaDA = 555. eraMDAH= eraMDA = ma275. 87. bhU dhAtune ho evo Adeza thAya che. bhavati - hoi - hoya. 88. strIliMge dIrgha ikArAMta nAma hoya che teno apabhraMza nAmanI prAkRta bhASAmAM kAhi haskhatA thAya che. gaurI = gori = bho28. gargarI = gaggari = // 25. 89. strIliMge AkArAMta nAma hoya te apabhraMza nAmanI prAkRtabhASAmA kahi akArAMta thAya che. lAkSA = lakkhA = bApa. lasA - nasA = nasa. rekhA = rekha = 25. bhikSA = bhikkha = mA5. 90. apabhraMza nAmanI prAkRta bhASAmA koi svarane sthAne koi svara thAya che.. lazunaM = lasaNaM = sasa. zakunaH= sakaNa = sana. 91. prAkRtamA paNa saMskRtanI peThe saMdhikArya thAyache. kuMbhakAra:= kuMbhAro =dulAra. lohakAraH- lohAro = dolA. A udAharaNomAM k gayA pachI a-A e bena sadhikArya thayu. TIkA-prAkRtamA saMdhikArya kahi nathI thatuM paNa gUrjara bhASAmA havaNA keTalAeka varSathI thAya che. paMDitaH = paMDio = paMDayo. pUjitaH = pUjio = pRnyo. khaDitaH = khaMDio= 5yo. maMDitaH= maMDio = maM'yo. . kriyApadomA tageyalaM rUpa prAkRtamAM to teja rahe cha paNa teno havaNA gUrjara bhASAmAM to keTalA varSathI saMdhikArya kare che. zobhate = sohai = soI. sevate = sevai = seva. phalati = phalai = ile. valati = balai = palaH For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 92. guDUcI guruka ityAdi zabdonAM Adi ukArano a thAya che. guDUcI = galoi = gayo. gurukaH = garuo = 12yo. '93.. devara zabdamAM ekArano ikAra thAya. devaraH- diaro = [652. 94. go zabdanA ono Ai thAya che. gauH gAI = gAya. 95. nau zabdamAM auno Ava thAya che nauH= nAvA = nAva. 96. trayodazan ityAdi saMkhyA zabdomAM Adi svarano para ane sakharavyaMjana sahita e thAya. trayodaza = teraha = 2. trayoviMzatiH= tevIsA = tevIsa. ' trayastriMzat = tetIsA = tIsa. 97. kadalI zabdamAM Adiskharano para ane sasvaravyaMjanasahita e thAya. . kadalI = kelI = 365. kadalaM = kelaM = guM. 98. karNikAra zabdamA ino sasvaravyaMjanasahita e thAya. karNikAraH = kaNNero = zero. (sa ). 99. pUtara, badara, pUgaphala e zabdomAM Adi sasvarano para sasvara vyaMjanasahita o thAya. saM0 pUtaraH badaraM pUgaphalI pUgaphalaM. prA0 porI boraM popphalI popphalaM. gu0 poro (MAT) mora zelI zesa. 100. lavaNa, caturguNa, caturtha, mayUra, caturdaza e saMskRta zabdomAM Adisvarano para sasvaravyaMjanasahita o thAya ane au thAya. ___ saM0 lavaNaM caturguNaH caturthaH caturthI mayUraH caturdaza prA0 loNaM coguNo cotho cothI moro caudasa gu0 1. yogayo yotho yogya. bhora 24 101. svarapAse asaMyukta anAdi Da Ave to teno la thAya taDAgaH = talAo = talAva. guDaH= gulo = gola. For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa. 102. pratyAdi zabdomA ta no Da thAya che. saM0 pratipadA * patAkA bibhatikaH harItakI pati. prA0 paDivayA paDAyA baheDao haraDaI paDai. |paDave paDAI baheDe haDe paDe. 103. saptati zabdanA ta no ra thAya che. saptatiH= sattarI = sittara. 104. atasI ane sAtavAhana zabdamA tano la thAya che. atasI = alasI = masI. sAtavAhanaH = sAlavAhaNo = sAtavAhana. vitasti ane vasati zabdamAM ta no ha thAya che. vitastiH= vihatthI behetya. vasatiH= vasahI sahI (12). 106. zithila zabdanA tha no Dha thAya che. zithilaM = saDhilaM = sI. 107. saMkhyAvAcaka zabdamAM da no ra thAya che. dvAdaza = bAraha = mAra. trayodaza = teraha = te2. 108. dohada zabdanA da no la thAya che. dohadaH= dohalo = bohayo ( nAno mano25 ). 109. auSadha zabdanA dha no Dha thAya che. auSadha = osaDhaM = mosA. 110. niMbaka zabdanA na no la thAya che. niMbakaH = liMbaDo = liMgale. 111. keTalA eka zabdomAM pa no pha thAya che. saM0 pATayati panasaH paruSaM pAzaH parazaH prA0 phADai phaNaso pharusaM phAso pharasI. gu0 32sa 32suM zaMso 32sI. 212. prabhUta zabdamAM pa no ba thAya che. prabhUtaM = bahutaM = 41. For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarga prakaraNa 113. pApaddhi zabdanA bIjA pakArano ra thAya che. pApaddhiH= pAradhI = ||2vii. 114. yuSmad zabdanA ya no ta thAya. yuSmAdRzaH = tumhAriso = tabhAzaso 115. haridrAdi zabdomAM asaMyukta ra no la thAya che. haridrA - haladdA = sa. 116. yaSTi zabdamAM yano la thAya che. yaSTiH= laThi = thAhI. 117. svama zabdanA va no ma thAyaM che. svamA simiNo = sama[. 118. bhAjana zabda ane rAjakula zabdanA sasvara jano lopa thAya che. bhAjanaM = bhANaM = mA. rAjakulaM = rAulaM = 15. 119. udumbaraka zabdano du lopAya che. udumbarakaH= umbaraDo =6bharI.. 120. catvara zabdamAM tvano ca thAya che. catvaraM = caccaraM = yAya2. 121. strIliMge AkArAMta nAma kahi IkArAMta thAya che. raktA = rattI = rAtI. dhavalA = dholI = dhotI. laMbA = laMbI = lAMmI. vakrA = vaMkI = vAM sArA = sArI = sArI. 122. saMskRtamA vyaMjanAMta zabda hoya che teno prAkRtamA chalo vyaMjana jAya che. SaT = cha = cha. jagat = jaga = ga. manasa = mana = bhana. ziras- sira = si2. hemacaMdra kavikRta prAkRta bhASAnuM vyAkaraNa che temAthI A upara lakheMlA utsarga kahADyA che te vAMcatAM saMskRtanA apabhraMza A rItie thAya che te jaNAya che. For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. ak, (a.m) pa. 1. kuTilAyAM gato. vAI yAla, akati yAlecha. gau- akayati vA yasApecha. ak (i) A. 1. lakSaNe. minda-medhA 42puM. aMkate varSa naraH na2 - sahane mAMche. aMkate = aMkaI = mA. aMkaH = AMko = bhAMDa. aMkakaH = aMkaDo = mAMsa. aMkitaH = aMkio = mAyo. aMkanI = aMkaNI = wizen. aMkuraH (I9). aMka, (u) 10. pade lakSaNe ca. 1 7 // narapuM. 2 (4-6 42j. aMkayati- te 3 bhare the. i0 aMkaH = AMko = is. akSa, () pa. 1. vyAptI saMghAteca. 1 vyApay, 55. 2 meI 5j. akSati akSNoti vibhuH vinu yApe cha. akSaH- (1 henuM ADa. 2 pAsA ) akSam,. (saMyabA2) akSIvam ( sAmudrasapA ) akSaram (11, 2 bhAkSa. 3 24.4 / 21. 4 ghaya). aga (am) pa. 1. kuTilAyAM gato. vAM yAsa. agati pATha yAlecha. gau agayati. pATha lAvale. agaH (sA5) agram (24) agastiH (*(pa) agaru (magarayana). ag (i) pa. 1. gatyarthaH puM. aMgati gRhaM naraH na2. dhe2 yache. aMgAra: ro. aMgArakaH (bhaMgaNavA2). aMgam = aMga (5151) 1 aMguri.. lakhe 2 aMguliH. 3 aMgulI (mAgaNI) 1 aMganam. 2 aMgaNam (mA ) amiH aggI = bhAgya. [lA. imis] agada, pa. 11. nIrogatve, rogarahita 42\. nIrAjI 42. agati rogiNaM vaidyaH vaidya rogAne roga 2hita 42che. agadaH bhauSadha. agadaMkAraH ( vaidya ). aMga, u. 10. pade lakSaNe ca. 1 1 02yuM. 2 yi-6 42. aMgayati-te / narecha, i0. aMgam=in. For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. agha (i) A. 1. gatyAkSepe. gaterAkSepo niMdA, vega AraMbha upalaMbhovA. 1 niMca cAlavuM. 2 vege cAlavuM. ra cAlavAno AraMbha karavo. 8 cAlane anubhava 4231. aMghate. niMdha yAle the, i0. aca, (u) u. 1. gatI yAcane ca.10.2 . acti-te.||che, i0. aca, (I) u. 1. gatau yAcane ca.1 4. 2 . aMcati-te. yache, i0. aMca, (u) u. 1. gato yAcane ca. 1 puM. 2MA. aMcati-te grAmaM naraH 12 // jaya cha, i0. . aMca, (u) pa. 1. gatipUjanayoH 1 puM. 2 5v. aMcati, jayache, i0. prAcI (pUrva ), avAcI (dakSiNa di2||), pratIcI (pazcima ), udIcI (ttarahizA).1 paryakaH, latve 2 palyaMkApallaMgo pasaM. aMca, (u) u 10 vizeSaNe. vizeSaNamatizayaH gugu vargA, artha dhAo kho. aMcayati-te; artha vyaktI karotItyarthaH, artha udhAo42 cha,' aja, (a) pa. 1. gatikSepaNayoH 1 .234, zera. ajati.yache i0. samAjaH pazuvinA bhanuyAhi pAlisamUha; udAjaH, pakSisamUha; samaja (pazusamUha); ajaH (54); ajA, (5431) Ajanam, (yAma) ajiram (ma), 1 vyajaH, 2 vyajanam ( vANa). aja, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mola, 2 5. aMjayati-te. motache. i0; vyaMjayati-te; vyaMjanam (mokSa) vyaMjanA, vyaMjakA, vyaMgya. aMja, (a) pa. 7. vyaktimrakSaNakAntigatiSu. vyaktiH prakaTatA. mrakSaNaM ghRtAdisakaH 1 54 42j; 2 dhRtA siMya, yo57; 3 427g; 4 jabu. anakti, vyakti, 548 42 che, i0.ajanam, netrazo5 mA. vyajanam (dhRta5 ta* yo57) abhyajanam (pAdutera ) niraMjanam * (nirde5) aktaH (yopaDe ) ghRtAktaH (dhRte yo58) Ajyam (ghI) vyakta (spaSTa) avyaktaH (1254) vyaktiH (spaSTatA) aMjaH (sa+yo57) aMjAle: (1340 hAtha.) ada, (a) pa. 1. gato. 1, javaM. 2, lamapuM. aTati. jaya, i0. aTanam (bhramaNa) dezATanam, paryaTanam, 1 aTaviH 2 aTavI (5255) 1 aTaniH 2aTanI (dhanuSanI yeya) 1 dhATiH 2 dhATI = dhADi = ghAya. ATiH mADi = mAya (4khanI se bhI). For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. bhaTTa, (a) A. 1. atikramahiMsanayo. atikrama uhaMdhanam. 1 olaMgavaM. 2 havaM. adRte.. 1 mAladhuche, i0. aTTaH,2 aTTAlaH 3 aTTAlaka (pura) aTTAlI = maNI. ara, (a) u. 10, anAdare. manA62 42vo. ati-te, manA che. 1 aTTaH, 2 aTTA (mu204. as, (i) A. 1. gatI. yu. aMThate. yache. aMThaH (gamana). aDa, (a) pa. 1. udyamane. vyo| 42vo. aDati naro dhanAya. na2 ghana sAI ayo| 422. aDati = aDai = mare (bAsu 26). 1 vyADaH, lakhe 2 vyAlaH ( 1 sapa, 2 hiMkhapazu). aDu, (a) pa. 1. abhiyoge. 1 mA 42vI, sAmuMya. 7.2 mahamuta prabha7. 3 424ii. aDDati- sArnu reche, i0. aDDa:- ADo. 'aDanam (dAsa). aNa, (a) pa. 1. zabde, 2 / 58 42vo. aNati, 206 42.cha. 1 maziH . 2 219 (1 prAyo, 2.4ii ) aNu: ( 46ma ) aMDam = AMDa = /.. aNa, (a) A. 4. pANane. prANanaM jIvanam.-75. aNyate. che prANaH, prANI, prANanam (41). at, (a) pa. 1. sAtatyagamane, sAtatyena gamanaM, nityagatiH niraMta 4. avati vizvamIzvaraH, vira vizvane nirata2. pAmeche. AlmA ( n+1 71, 2 paramezva2) padAtiH (pAgo.) atithiH (Ayao) atasI = masI. at, (i) pa. 1. baMdhane. maij. aMtati coraM rAjA. rAja yorane mAdhache. aMtaH, aMtakaH (1 mAMdhanA2, 2 naa2|4|24). bhad. (i) pa. 1. baMdhane. mAMdha. aMdati mAdhacha. aMdaH (dhana) aMdUH (hAthIne 5o mAdhavAnI sazn.) bhada, (a) pa. 2 bhakSaNe. nakSa 42j, pA. atti, pAyache annam. grI0 __ eMDa. lA eD. iM0 IT atriH (+Si) acham = ma (nirmaja) adanam baMdha, u. 1. dRSTayupaghAte, netrnaa| 425i, aMdhayani-te, netra // 2 // 42 che. aMdhA dhA = dham = madho-dhI-j. aMdhakAraM = aMdhArUM. aMdhaH (yo.) bhana, (a) pa. 2 prANane prANanaM, jIvanam, 71. aniti, prANiti. che. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha mANaH prANI, anyaH [lA0 Alyas ] annam, anaH ( s + oug.) anila (vAyu). bhan, (a) A4. mANane. 75, anyate klezena bhikSuHlisase ve che. aba, (i) A. 1. zabde. 2006 42yo, mola. aMbate bAlaH mAsa mola che. aMbA ( 1 pArvatI,2 bhAtA ) amlaH-mlA-mlam. ( 9), aMbakam (netra). dhyaMbakaH ( zi). aMbara, pa. 11 saMbharaNe. 31 zatya vA25 42. aMbaryati miyAM miyaH priya priyAnuM dhAraNa poSaNa kare che. bhabha, () A. 1. zabde, 2006 42vo. aMbhate za6 42 che. aMbhaH (sa4i5). bhanna, (a) pa. 1 gato. ja. abhrati yache. abhram = bhAna (megha). anakam ( 254), abhiH (hoDI sAvatA hI pAnI pAnI mohANI mAnasI). ama, (a) pa. 1. gatizabdasaMbhaktiSu. saMbhaktirbhajanam. 14, 2 206 42vo, 3 lAyu, seva. amati jayache i0. AmaH-mA-mam (j), aMtaH. AnaH= aMbo = mAmA. 1 aMtram, 2 aMtrakam = mAtra. amatram (pAsa). aMzaH, aMbhaH (s + pA91), aMhaH (s + pA9l), aMbA (1 pArvatI, 2 mAtA). aMgam (2012). aMbaram (kha). amitraH (zatru). ama, (a) u. 10. roge. pI.puM. Amayati-te jvaraH zarIram. roga 2|32ne pAu cha.1 AmaH, 2 AmayaH (1), arthamA (man + a). aya, (a) A. 1 gato. v. ayate, *palAyate. yache. 1 ayanam, 2 palAyanam (gamana). udayaH, udayanam, dakSiNAyanam, uttarAyaNam, ayaH (s+ doha), sahAyaH (sapa), upAyanam (sAMsya), pArAyaNam (sAdhyayana). bharara, (a) pa. 11. ArAkarmaNi ArA, pratodaH tatkaraNakaM karma ArAkarma - mAra dhoyapI. 5rAyo dhoyapI. arayati rathI 2thA 5||nnii dhoyeche. arka. (a) u. 10. stavane tapaneca. 1 stuti 12vI.2tA5 42vo, 42y __arkayati-te stuti 2cha i0. arkaH (sUrya). dharSa, (a) pa. 1. mUlye. bhUkha 42j, arghati bhUba . arghaH (madhya), samartham = (sA~dhu), mahArSam (bhodhu), anarghaH (amUlya). aca, (a) pa.1. pUjAyAM dIptau ca 1 pRng, seva.25g, arcati= arcaha = mArthe. ardhyaH (55), arcA (pU.), aryanam (pUna). Arcita: - arcio = ayo. arkaH (sUrya), arciH (1 mi, 2 pAsa). *parA upasargano rano la. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgrahA arca, (a) u. 10 pUjAyAm- pU. arcayati-te pUle cha. acaMti, arcA' __ arcanam, ArcataH= arcio == bhayo. arja, (a) pa. 1. arjane. mana 42, mA. ati dhanam dhanamAya cha. 1 arjanam, 2 upArjanam (bhA), arjunaH (1 pAMDava, 2 mAnakSa. 3 dhoj, e my), og (125). arja, (a) u. 10. pratiyatne arjane ca. pratiyatnaH saMskAraH, 1 sudhAraj, 2 meNa 4. arjayati-te. sudhAre the. arjayati-te dravyam dhAbhAya che. arjanam, upArjanam, arjitam. artha, A. 10. upayAcAyAma. bhAga, MPuj. arthayate, arthApayate gaye the. arthaH (1 dhana, 2 vA25, 3. prayoga). 1 arthanA. 2 mArthanA (janyanA). arda, (a) pa. 1. pIDAgatiyAcaneSu. 1 5'yuM, 24. 3 . ardati sAdhu duSTaH 64 sAdhune 53. ardati tIrtha muniH muni tIrtha ne taya . zaradghanaM nArdati cAtako'pi pAyo 2|26tunaa medhane yI yatI. ardanam (2 5702 gati, 3 yAyana). janArdanaH (154), arditaH (mohita). arda, (a) u. 10 hiMsAyAm. e. ardayati-te adati-te ho cha, ___ ArdrA (nakSatra). arba, (a) pa. 1. gatI. 4. arbati M42. arbaH (gati). arva, (a) pa. 1. hiMsAyAm. ha. arvati hamecha. aI, (a) pa. 1. yogyatvayUjanayoH 1 yogya , 2 54na 42j. arhati pUjA sAdhaH sAdhu pUjane yogya yAyace. arhati devaM vipraH vipane pUjecha. arhaH (yogya), pujAhaH (pUlayoya), pUjArhA (bAma), arhan (affai). 1 arhaNam, 2 arhaNA (pUla). aI, (a) u. 10. pUjAyAm. 50142, 54. arhayati-te. arhati pUche. arhaNA (pUna). al, (a) pa. 1. bhUSaNaparyAptivAraNeSu, 1 zolA- 1, 2 pUrNa 42j, 3 vA2yu, nivAra. alati kezaM phulena pusako zane zolAyacha. alati kaMsaM kRSNaH 065 sane pUrI pache. alati coraM rAjA rAma morane For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. (napAreche. alam (aSaNa, pUrNatA, niSedha). alaMkAraH (dhareyaM), alakA (12), alakA (125) alikam (442), alIkam (bhiyyA), alIkA (vazyA), vyalokam (a5235), vyalokA (AIN), aliMdaH ( pAnI yAmatI, sA5). 1 AliH, 2 AlI (tul), aliH (nabharo), alaMkRtaH (bhUSita), alAtam (fulls). bhava, (a) pa. 1. rakSaNa gati kAMti prIti tRptyavagama praveza zravaNa svAmyartha yAcana kriyacchA dIptyavAptyAliMgana hiMsA dAna bhAga vRddhiSu. kAMtiH zobhA. dIptistejaH. tRptiricchAnAzaH. svAmyarthaM svAmitvam. hiMsA hananam. AdAnaM mahaNam. 1 265 42j, pAsapuM. 2 . 3 zong. 4 prIti 42vI. 5 4 42. 6 . 7 pesa. 8 su. 957 // yayu. 20 Muj. 11 42. 12 427. 13 gayA. 14 pAna. 15 mAliMgana 42. 16 64. 27 ,le. 18 mA 42vA. 1955. avati pAlache, i0.1 abaniH, 2 avanI (pRthvI), avaTaH (mAo), aviH. (1241sA, 2 more, 3 sUrya), avinam (11), umA (1 pArvatI, 22maNasI), aviSaH (samudra, om (551), adharaH (1 ho, 2 nAyeno ho8). avadhIra (a) u. 10. avajJAyAma. saa-ti224|2 42vI. avadhIra yati--te mA 27, abadhIraNam (Aqul), avadhIritaH ( avajJAta ). aza, (U) A. 5. vyApto saMghAte ca. 1 vyA5yu, 55rA, 2 246 42j, me 42puM. aznute vizvaM vizvanAthaH vizvanAtha vizvane yApecha. aznute sukham sumo 422. zvazuraH- sasuro = asate. zvAsuram = sAsuraM sAsaI. zvazrUH = sA. akSaram (1 varNa, 2 ajha ). azvaH (yo), akSaH ( 1 mehao, 2 pAso ). akSi = akkhi = Riv4. AzuH (siora ), aSTa = aDu = 24. azaniH (464), yazaH (s + ati ), azru = aMsu = mAsu. aSTakA ( piTava saMbaMdhI meM ). aza, (a) pa. 9. bhojane. mayu, pA. anAti bhaktam mAtane mecha. __ azanam (lo), azanAyA (45), azitaH (15). aMza. u. 10 samAghAte. samAdhAto vibhajanam. vimA 42vA. aMzayati-te dhanaM bhrAtRvargaH nAtavarga banane vo yethe. aMzaH (HI). For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. aSa, (bha) u. 1. gatidIptyAdAneSu. 1 4. 25j, 3 6g, le. ___ aSati-te yache i0.. as, (a) u. 1. gatidIptyAdAneSu. 1 , 25. 3 j, la. asati-te yache i0. upAsati-te pAsecha. 1 upAsanam,2 upAsanA, upAsyaH, upAsakaH, upAsitaH= upAsio = 6pAsyo. asikaH (honIyano mAga). as, pa. 2. bhuvi. bhavanaM.bhUH sattA. hA, yayu. asti ghaTaH ch| che. sattA = chata. asattA = 401. san, satI, sajjanaH; Astitvam,AstikA, nAstika; [as = igli0 is]. as, (u) pa. 4. kSepaNe. 34, zeTapuM. asyati zaraM zUraH zUro 222necha. nirasyati. nirasanam, (34, pA2y), nirastaH (2. kSiH, 2 niSi6), nirAsaH (niSedha), astam (mRtyu), asiH (ma), asuraH, asthi (615), vasA ( + boDena), asuH (pra), nyAsaH (thApA), astram (dhanuSa), svaH (ni.), assaH (pU). as, pa. 11. upatApe. hopa havA, ni. asyati hopa cha. asu, pa. 11. upatApe. ghoSaNA. asUyati guNavate aNuvatane nicha. asa, (3) u. 11. upatApe. ni. ghoSa yA. asUyati-te. asUyA __ (azubha hoSAropa). as, u. 10 samAghAte. samAghAto vibhajanam, vilA 52yo. aMsayati-te. ___ vyaMsayati-te vimA cha. 1 aMsaH, 2 vyaMsaH (vilA), vyasakA (1 vilA, 2dhUta). aha, (a) pa. 5 (vai0 ) vyAptI. 25g. ahoti vyApecha. ahaH (+ havasa). aha, (i) A. 1. gato. 4. aMhate tayache. ahiH (sa), ahiH (525), aMhaH (s + // 5). aha, (i) u. 10 bhASAthai bhAsAthai ca. 1 morayu, 2 5. ahayAta-te molache. i0. aMhatiH (ai). Acha, (i) pa. 1. AyAme. dIrgha-naij 42. chati caraNaM vAmanaH vAmana paga lAMbo kare che. For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ach dhAtusaMgraha. AMdola, u. 10. AMdolane. [Kang, hiMyA nAvA. AMdolayati-te hoNe che. AMdolanam (hiMdyoga). Apa, (la) pa. 5. vyAptI. vyA5g, 55. Amoti vizvaM viSNuH vizY vizva vyApe cha. mAmoti = pAvai = pA3- pAme. vyAmoti = vyA54/ = vyApe. samAmoti = samA14 = samAve. AptaH (yathArthava), vyAptaH== pyAyo. prAptaH, mAptiH, vyAptiH, ApaH. (p + 41) vyApakaH, prApakaH, abhivyApakaH, vyApyam (vyApayAyogya). Apa, (la.) u. 10. laMbhane. laMbhana prAptiH pAbha. Apayati-te, Apati-te pAmecha. Apa, (la) u. 10. laMbhane. laMbhanaM prAptiH pAbha. Apayati-te, Apati. pAmicha, prApati = pA14= pAye.--pA. mAptiH prApitam pAvi =pAyu. Ama, (a) A. 2. upavezane. mesa. Aste gRhe ghamA mesecha. upAste 6pAse che. Asanama, upAsanama, upAsanA. upAsito guruH ziSyeNa ziSye 3 upAsthI. AsInaH (mesanA2) udAsInaH (1225). i, pa. 1. gato. na. ayati. yacha. udayati. cha. udayaH (G6||bh). i, (ka) pa. 2 smaraNe. sbhara, saMbhA2j (adhipUrvaH) adhyeti * mAturbAlaH pAsa tAne saMbhAreche. da, (i) A. 2. adhyayane. napuM, madhyayana 429. (adhipUrvaH) adhIte vedaMvipraH vipra vahane lage. adhyApanam (mA), adhyayanam (bhay), adhyetA (a + mAnA2), 1 adhyApakaH, 2 upAdhyAyaH (navanA2). upAdhyAyI-yA, (navanA2nI khI). adhyAyaH (34211). i, (Na) pa. 2. gatI. 4. eti grAma pathikaH pathi ||mne Ayache. prataH ayanam (gamana),samayaH (14), pratyayaH (vizvAsa), anvayaH (yoga), Aya: (mAya56) nyAyaH (nIti), paryAyaH (tulya), AyuH ( + mAya ) jarAya: (garbhAva24 yama), ekaH, upAyaH. ikha, (a) pa. 1. gatyarthaHrg. ekhati bhayache. ikha, (i) pa. 1. gatyarthaH. ... ikhati Myache. (iMkhanam (vihA2). ___* karmaNiSaSThI. For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 dhAtusaMgraha. ig, (i) pa. 1. gatyarthaH 4. iMgati yache. iMgaNam (gamana), 1 iMgaH, 2 iMgitaH (ma), iMgudI (hiMgorI), jyotiriMgaNaH (mAgiyo). ida, (a) pa. 1. gatau .. eTati. nayacha. id, (i) pa. 1. paramaizvarya. paramaizvaryaM paramezanakriyA. yaj, 525254 42. iMdati 59 // yAyace. iMduH ( yaM), iMdraH (12), iMdaH (vara.), iMdIvaram (tNu bhasa). iMdha, (tri,I) A. 7. dIptI. zita puM. iMdhe vanhiriMdhanena bhani 4 ino zita yAyache. samidhe. iMdhanam = iMdhaNaM ghAyu. 1, samit ( + ), 2 edhaH (as + suyamA 554), 1 iddhaH, 2 sAmaddhaH (4). ir, (ana) u. 11. IrSyAyAm. 425 42vI. Iyati-te 1425 // 42. iraja, pa. 11. IrSyAyAma. 42251 42vI. irajyati. irasa, pa. 11. IrSyAyAma, 4251 42vI. irasyati. ila, ( a ) pa. 6. svamakSepaNayo:. 1 55 yaj, ruj. 2 34, ze. ilati, adhecha, i0. ilA (budhakhI), elA (mela). ila, (a) u. 10. preraNe. prera. elayati-te prereche. ilA, pa. 11. vilAse. 2ma, meya. ilAyati asacha. 'iv, (i) pa. 1. vyAptI prINane ca. 1 thA5j, 2 kRpaya. invati vizvamIzaH 2 / vizva vyApacha i0. invikA (bhRgazarSa bhastatA). iS, (a) pa. 4. gatI. 4. iNyati . iSTaH, anveSaNam, anveSaNA (moNa). preSaNam (prera), ikSuH (sebI ), eSaH,meSyaH (sa), iSTi:/t= = = 24 = v2. iSaNA (gati), iSuH (bANa). iS, (a) pa. 6. icchAyAm. 427. icchati haribhaktiM vipraH vipraharinAtine 4 . iSTaH (48), icchuH (42), iSTaH (1). 1 iSTiH, 2 icchA (ii) ikSuH (sebI), iSTakA (12), preSyaH (47pAyo-ya), eSaNI (sanI), eSaNam (42.71), iSikA (rANI, sUpa) iT (). iS, (a) pa. 9. AbhIkSNye. AbhIkSNyaM paunaHpunyaM bhRzArthovA. 1 3220 vAraMvAra 42j. 2 matizaya 42. iSNAti 31621 42 i0. iSitaH, iSitavAn. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha 23 iSadha. pa. 11. zaradhAraNe. pANu-tI2 dhA23 42vA. iSudhyati mA dhA295 ___ kareche. iSudhiH (dhanu5). I, pa. 1. gato. x. ayati nayacha. I, pa. 2. gativyAptimajanakAtyasanakhAdaneSu. prajanogarbhagrahaNam, asana kSepaNam. 1 , 2 vyApa', 3 garbhadha2vI, 4 4/27, 53, 6 mA. eti jayache, i0. I, (G) A. 4. . Iyate jayache. pratyayaH. IkSa, (a) A. 1. darzane. je. IkSate. samIkSate. avekSate. vIkSate. pratI kSate juveche. nirIkSate = nirIkkhai = ni2054 = ni2. prekSate = pekkhai = peNe. parIkSate == parikkhai = 52 se. IkSaNam (1 netra, 24zana) prekSaNam, nirIkSaNam (darzana), prekSita = pApiyo = pebhyo. prekSA (yukSi), utprekSaNam, utprekSA, anvIkSaNam, parIkSakaH (5 / 25). Ikha, (a) pa. 1. gatyarthaH 4. Ikhati jayacha. . In, (a) A. 1. gatikutsanayoH, , 2 naM. Ijate gayache i0, ID, (a) A. 2 stutI. stava stuti 42vI. ITTe hari vipraH vipra vine tapecha, IDitaH IDA (1 2tuti, 2 bhUmi), IDaH (papizeSa). IDa, (a) . 10. stutI. IDayati-te stuti 2. IDA (12tuti, 2 a"! nA), Ira, (a) A. 2. gatI kaMpane ca. 14, 25j. IH grAmaM pathikaH pathi: mane yathe. IryA (ti), khairI (n + 21taMtra), sairiNI (esa), samIraNaH (vAyu), kapheluH (muMgeM A3), aru: = (yAI). Ira, (a) u. 10. kSepe. kSepaH preraNam, preraghu, 34. Irati-te. Irayati garja yaMtA mahAvata hAthine prerache. samIrayati-te. samIraNaH (vAyu), preraNA. Irtha, (a) pa. 1. IyArthaH. 425 // 42vI. IkSyati saMjjanaM durjanaH huna sajjanane IrakhA kare che. Iya, (a) pa. 1. IrSyArthaH. 4205 // 42vI. Iti sAdhu pApI pApI sAdhune 125 422. IrSA For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 dhAtusaMgraha. Iza, (a) A. 2 aizvarya. 35 42, sAbhIj 42, 4zva25 42. iSTe rAjA rAma Mrj 422. IzaH, IzvaraH, IzvarA, IzvarI, IzitA (R+ svAmI), IzAnaH (sAmI), IzA = si (pAsAnI sa, hanI cha5). IS, (a) pa. 1. ucha. uMchaH uccayanam. pI. ISati badarANi bAlaH pAyo mora pIche. ISA = sa (bhaMya6ino ma155), ISat (thoDe), ISikA (rANI). IS, (a) A. 1. gatihiMsAdarzaneSu. 14, 295, 3. ISate pAthaH viya jayache, manISA (bhukSi), manISitam (yudhimA peThaguM), ISA = si. ISIkA (se, mejatinuM dhAsa). Iha, (a) A. 1. ceSTAyAm. 1 yoga 42vo, 2427. Ihate yo recha. 1 IhA, 2 samIhA (4-7I). u, (Ga) A. 1. zabda. 2056 42po. avate. avaH, aviH (moo). ukSa, (a) pa. 1. secane. siMya'. ukSati siMthecha. ukSitam (siMj), ukSA (an + paNa). [iMgre. nyA45]. prokSaNam (siMthana).. ukha. (a) pa. 1. zoSaNAlamarthayoH. 1 sosa. 2 pUrNa 42. okhati himena vRkSaH jAhime sosAya che. ukha, (a) pa. 1. gatyarthaH. 4. okhati layache. ukhA (531). ukha, (i) pa. 1. gatyarthaH. 4. uMkhati jaya. uc, (a) pa. 4. samavAye. samavAyaH aikyam. metA 42vI, bhaNa. ucya ti mehatA 422, okaH (52), ucitam, anucitam. uch, (I) pa. 1. vivAse. vivAso'tikramaH samAptizca. 1 5tibhay, mAsaMga. 2 sabhAma42, pA2pAuj. ucchati, vyucchati mati cha, i0. ucha, (i) pa. 1. uMche. uMchaH uccayaH kaNazaAdAnamiti yAvat. pI. uMchati dhAnyaM tApasaH tApasa A pAye cha. uMchaH (491 vIpA).. ucha, (I) pa. 6. vivAse.1 matima, mosaMga, 2 sabhA 2j, pA242j. ucchati, vyucchati matimai cha i0. vyuSTaH, vyuSTA (1131), vyuSTam (prAta:). ucha, (i) pa. 6. uMche. pI. uMchati kaNAn tApasaH tApasa 495 pAye che. uMchaH (45vIe). For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. ujya, (a) pa. 6. utsarga. utsargastyAgaH, tA. unjhati kaMculI sarpaH sA5 ___Ine ta cha. unjhitam (try), unjhaH (na), uda, (a) pa. 1. upaghAte. pAsapu, 57, ze. oThati ghaTaM dAsI dAsI ghaDAne keDe che. ur3a, (a) pa. 1. (sau0) saMghAte. me4942. oDati. uDupam = 64 = ___G. (nAhaY nAva). uMda, (I) pa. 7. kledane. lI 42y, 5sAla. unatti gAtraM balena muniH bhunisako mAtra pakSAle che. odanaH (11), udakam (45), samudraH, udAraH, 1 uMduraH, 2 uMdara:= 162. uMbaraH= amaro. utsaH (a), 1 udu baraH, 2 uduMbarakA- 62o. udhras, (a) pa. 9. uMche. pI. udhrasnAti kaNAn bhikSaH nikSa ne pIche che. udhras, (a) u. 10. uMche. vI. udhAsayati-te kaNAn bhikSuH bhikSu 41 pAecha. ubja, (a) Arjave. vinaya-mA5 42vA. ubjati kubjA kRSNaH 1015 Anne mApa re the. nyujaH (dho). ubha, (a) pa. 6. pUraNe- pUrNa 42y, 52j. ubhati dhanenArthinaM rAnA 200 dhana jayane pUre cha. ubhI (me), ubhayam (meDa). ubha, (a) pa. 6. pUraNe. pUryu 42. ubhati pUrecha. us, pa. 11. balArthaH 55 72. urasyati balI pasavAn maya che. uraH (s + 665). uda, (a) A. 1. mAne krIDAyAmAsvAdane ca. 1 tola, 2 2madhu, 3 sApaDaM. urdate svarNa svarNakAraH sonI sonAne tolecha. 1 urdaH, 2 urdI (vibhAga), __ardhvam = umbha = muM. urda, (I) pa. 1. hiMsAthai hae. urvati cauraM bhaTaH roM yorane hache. urvAruH (83pI yAna), ehiH (bhI pAnI), arNaH (bhaSa), urvarA (sarva dhAnyotpattivALI bhUmi), For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . 26 dhAtusaMgraha. ula, (a) pa. 1. (so0) dAhe pAsa. olati tRNaM tRNane mAle che. ulkA (masAla, arjit). ulaDa, (i) u. 10. utkSepe. aye , mosaM. ulaMDayati-te. ulaMDati the . up, (a) pa. 1. dAhe. pA. - 42j, garma 42. oSati jalaM sUryaH bhUrya 4sane garbha 22. uSNam = uNaM = anu. ukhA (631), oSThaH= ho. uSTra:= 62. ojaH (s + 51), uSaH (s + nAta), 1 uSNaH 2 uSNakaH (shii74|21), uSNISam (pAdhI), 1 oSadhiH, 2 auSadhiH, auSa dham = bhosa'. uSasa, pa. 11. prabhAtIbhAve. hA , pA, prabhAta thaj. uSasyati. pahAyaM vAya cha. uSaH (s + prajAta). uha, (ir) pa. 1. ardane. 5 / 42vI, na7. ohati, apohati nache. Uda, (a) pa. 1. upaghAte. 57, ze'. uThati pachAuche. Un, u. 10. parihANe. 1j 42, unayati-te ghRtaM bhoktA lotA thAne jA recha. unam = uNaM = . nyUnam. anitam (yuM reguM). Uya, (I) A. 1. taMtusaMtAne. 1. uyate vastraM vAnakAraH 142 1khane __ pacha. utam (vayu), motam = pro. 1 atiH, 2 vyUtiH (15g). Urja, (a) u. 10. balamANanayoH. prANanaM jIvanam. 1 5442, 271j. ___ arjayati-te dhArmikaH yAni 15 422. urka (mAna). . uM, (Ja) u. 2. AcchAdane- mo'j, bhoj, 3. arNoti, urNate __ gaganaM meghaH megha mAnane soch| . urNA, uruH, urNAyuH (mo). Upa, (a) pa. 1. rujAyAm. 5.sj, rsj. uSati rogodehaM. rone nache. uSA (mArImA), uSaraM kSetram = 952meta2. uSaNam (bharithu), vyUSaH Nam (14), uSmA (man + bhAI, 21 5 sa 12), 884 ma35152. Uda, (a) A. 1. vita. vitarkaH utmekSA. taI 52vo. uhate zAstre budhaH sudha 2||khmaa ta 427. samUhate. samUhaH (samuAya), uhaH (13), vyUhaH (55). For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. R. pa. 1. gatiprApaNayoH. 1 4, 2 poyA, 5mA Rcchati bhayachaH ___ i0. gau-apayati = appai = mApe. RNam 4241. Rtam ( sA\), aryaH ( 1 sAmI, 2 vaizya ), AryaH (Hom1), ArAH= ari. uraNaH (mAo). R. pa. 3. gato. vj. iyati. yache. ariH (zatru ), Rtam, RNam, arbha: (chorI), araNyam (vana), araNiH, araliH (yA nizapAlo bhupa hAya ). urmiH (125), RtuH (pasaMtAhi, skhI 204), uraH (sa + 665). ka. pa. 5. hiMsAyAm. 6. RNoti cha RkSi. pa. 5. hiMsAyAma. . RkSiNoti hocha. bopadevasya hemacaMdrasya ___ ca mate RkSNoti. RkSaH = richo = 17. Rca, (a) pa. 6. stutI. stuti-qyA 42puM. Rcati hari budhaH sudhaharIne sva cha. Rka, RcA (vemaMtra). Rcha, (a) pa. 6. goMdriyapralayamUrtibhAveSu. iMdriyANAM pralayomohaH. 1 4, / 2 bhoTa pAma, 3 bhUti hopI, No. Rcchati grAma pAtha. pAMya sAmane jayacha. Rcchati vRddhaH vRkSa moha pachi acchati zItena ghRtaM tavaDe yA TharI jAya che. Rja, (a) A. 1. gatisthAnArjanopArjaneSu. arjanaM prANanam. 1 , 2 sthi? ya, 2 . 3 55j. 4 4 bhAj, SIHA 42. arjate laya che. i0. arjanam, upArjanam, arjitaH, upArjitaH, argaH (sthAna), zobhanaH argaH vargaH: RjIkam (1 104 2 055), RjIkaH (viTA). Rja, (i) A. 1. bharjane. bharjanaM jalaM vinA taMDulAdeH saMtApavizaSaH. se, muM. kaMjate caNakAn kAMdavikA 4 5||ne se che. RNa, (u) u. 8 gato. v. RNati, arNoti. RNute, aNute yacha. RtaH, RNam, RktiH (ti). Rt, pa. 2 (sau0) jugupsAyAM kRpAyAM ca. 1 niM42vI, 2 45 // 42vI. RtIyate. niMdA reche, i0. Rdha, (u) pa. 4. vRddhau. 15. Rdhyati dharmeNa vipraH priya vadhe cha. ' samRdhyati dhanena dhanI banavaMta panapI samRkSa yAya che. RddhA-dA-daM. samRddhaH-ddhA-ddhaM. RddhiH, samRddhiH, arddhaH. For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 dhAtusaMgraha. madha, (u) pa. 4. vRddhA. 15. Rdhyeti dharmeNa vipraH vipradhabhara the che. samRdhyati dhanena dhanI dhanavaMta banavaDe samakSa yAya che. Rddha:-dA-ddha. samRddhaH-dA-da. RddhiH, samRddhiH, arddha:. madh, (u) pa. 5. vRddhI. 15. manoti dharmeNa vipraH vipra dharmapare 15 cha. samRdhnoti dhanena dhanI banata dhana samR6 yAyace. Rddha-dA-ddhaM. samRddhaH-dvA-daM. samardhakaH (126i). Rpa, (a) pa. 6. hiMsAyAm. e. Rphati hoche. aphaH (hiMsA), RphitaH (halA). Rpha, (a) pa. 6. hiMsAyAm. e. Rti hache. phaH (HI). Rza, (a) pa. 2. (sau0) gatismRtyoH. 1 4, 2 ma. ati. RSyaH (bhRgale). RSa, (I) pa. 6. gatI... RSati bhayache. RSabhaH (*ma1), RSiH, prASTiH (4) RkSaH= richo = 7. R, pa. 9. gatau. . RNAti ya. eja, () pa. 1. kaMpane. 5. ejati pecha. janamejayaH (me 20). eja, (3) A. 1. dIptI. 5. ejate hIpecha, el, (a) A. 1. vibAdhAyAm. pA5 42yo, napuM. eThate nache. eth, (a) A. 1. vRddhau. 15. edhate dharmeNa sAdhuH sAdhu dharmako pache. __edhamAnaH (vayato), edhaH (16), edha (s + sAIM). elA, pa. 11. vilAse. zrI 42vI. elAyati naraH 12 2macha. eSa, (R) A. 1. gatau. puM. eSate grAmaM pAthaH pAya bhane nayache, anveSate coraM naraH na2 nyorane soNe. anveSaNam (yoga). okha, (R.) pa. 1. zoSaNAlamarthayoH. 1 sosa, sUpapuM. 2 maI 2j. okhati 1 zA55 42, 2 5 22. oja, (a) u. 10. balatejaso 1 saya 42.2 te 42j, a tuM 42. ojayati-te. oja. (1 + 1 50, 04). oNa, (3) pa. 1. apanayane. saMtAguM, chupAj, gopa. bhoNati dhanaM cauraH yora banane saMtA cha. uD(). For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMpaha. 29 olaD, (i) u. 10. utkSepe. mo . olaMDayati-te yAda che. bholaM. Dati = olaMDai = mora3. olaMDitaH= olaMDio. mosaMyo. . kaka, (a) A. 1. laulye. laulyaM garvazcApalyaMca.1 gaye 42yo, 2 55satA . 42vI. kahate // 427. kAkA- 41. kAkakA= go. kakubhaH ( ma na vRkSa, sA67). kaka (i) A 1. gatau. bha. kaMkate tayache. kaMkate. kaMkaH (siziu0), kaMkakA 4iso. ( 54ii). kaMkaNam = sist". kiMkiNI. (dhubarI), kaMkataH (sis21). kakha, (a) pa. 1. hasane. hama. kakhati hasecha. kakha, (e, m) pa. 1. hasane. hasa. kakhati hamecha. Nau-kakhayati. kavakha, (a) pa. 1. hasane. isa. kakkhati haseche. kakkhA (hAsa ), kakkhaTaH ( 1 42, 2 5). kaga, (e, m) pa. 1. kriyAsAmAnye saMvaraNe ca. 142. 2 , chA. kagati. kac, (a) pa. 1. zabda. 2104 42vI. kacati 204 422. kaca, (a) A. 1. baMdhane. mAM5. kacate mAdhache. kachaH (tA2), kacaH (31), kAcaH (2), vikacam (5). kaca, (i) A. 1. dIptibaMdhanayoH.. 15g, rA. 2 mAMdha. kaMcate. kaMcanam (bha). kaMcukaH= yumo. kaMculI = ziyalI. 1 kAciH, 2 kAMcI (himemasA)=horo. kAcaH (12, 2zI). " kaja, (i) pa. 1. ( sau0 ) utpattI. 654. kaMjIta ne. kaMjaraH (bajhAva, 2 sUrya). kaTa, (I) pa. 1. gatI. . kaTati tayache. prakaTati = prakaTai = 2. utkaTati = akaTai = 02.. kada, (e) pa. 1. varSAvaraNayoH 1 12sayuM. 2 mA12j, bhochA'y, disj, 05g, ghe2. kaTati meghaH megha 12se che. kaTati gAtraM mopAlaH kaTena Apo zavAya zarA2ne cha. kaTaH- kaDo (1 pI29562yita sADI. 2 sti 'syasa),nikaTaH (sabhI5), kaTakaH (senA), kaTaMbaH (patra), kaTvarA (3 For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. boo), 1 kaTiH, 2 kaTI (35) kaTTarI (dhivi4|2 ), kaTuH (43j), 1 kaTAha := kaDAho = 441. 2 kaTAhI = kaDAhI = 16. kaTa, (i) pa. 1. gato. v. kaMTati yache. kaMTakaH= xit. kal, (a) pa. 1. kuchajIvane. huye 71, ridratApa 101. kaThati daridraH rida hune 7vache. kaThaH, 1 kaThinaH, 2 kaThoraH (4465).. kat, (i) A. 1 zoke. zoka iha AdhyAnam. smara, saMbhA2yuM, kaMThate gopI kRSNaM gopI ne smarecha. utkaMThate, utkaMThA, utkaMThitaH. kal, (i) u. 10. zoke. 2 // 42vo. utpUrvoyamutkaMThAyAm. ut upasarga pUrva mA dhAtu ne virSa prapata. kaMThayati-te zo 427. utkaMThayati -te sma27. utkaMThA, utkaMThitaH. kaD, (a) pa. 1. made. madoharSaH. 625. kaDati dhanena dhana43 62 che. __ kaDamaH, lave-kalamaH (2), kaDevaram,lave-kalevaram, kaMDarA (moThI nADIyo). kaD, (i) pa. 1. made. bha6421/0 625. kaMDati bha6 42. kaD, (i) A. 1. made. bha642vA, 9225. kaMDate dhanena mUrkhaH bhUpaM dhanavaDe ma 2. kaD, (a) pa. 6. made. bhakSaNe ca.1 mA 42vI. 24. kaDati dhanena mUrkhaH bhUrNa dhanavaDe bha6 427. 1 kaDatram, lave 2 kalatram (nAyI), 2 kaDevaram, lave 2 kalevaram, kaMDagaraH (dhaany|4), kaliH, 1 kaDamaH, lave 2 kalamaH (zAlI). kaDa, (i) u. 10. bhedane khaMDane ca. 1 me, 2 visj. kaMDayati-te. kaMDati meche i0. 1 kaMDolaH, 2 kaMDolakaH, (chAmI, yopalI). kaMDU, (ja) u. 11. gAvavidharSaNe. 2012 tuj, 12. kaMDUyati-te gAtram // 322 ne mele the. 1 kaMDUH, 2 kaMDyA, 3 kaDUtiH, 4 kaMDUyanam (sa). kaTTa, (a) pa. 1. kArkazye. hora ya. kaDati Dora yAyace. kaDaH (4624). kaNa, (a) pa. 1. zabdArthaH. 2006 42vo. kaNati= kaNai = 4) 256 422, kaNaH, kANaH, kaNIkaH (57pAsa), kaNIkA (41141), kAMDaH (222), kaMDam (bhUSa), kaNvam (pA5). kaNvaH (+Si). kiMkiNikA (4251). kaMDUH, kaMThaH (gala). kaNizA- suM. For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. kaNa, (a, m) pa. 1. gatI. pu. kaNati taya gau-kaNayAti. kaNa, (a) u. 10. ekanetrInamIlane. me mAya bhIyavI. kANayati-te cakSuH mAnya nAyache. kANaH= Ayo. katra, u. 10. gAtrazaithilye. // 12 zithisa 42j, zarIra na2ma 42. katra yati-te zarIra zithiya che. katritaH. katha, u. 10. vAkyaprabaMdhe. 49. kathayati-te. kathati = 464 = . kathApayate = kahAvai = hAye. kathanam, kathA, kathitaM = kehi = 4yuM. kathApitaM = kahAviraM = eig. kattha, (a) A. 1. zlAghAyAM. zlAghA guNAropaH. mA. katthate mAgecha. vikathanam (bhiyAtuti). kad, (a, ma, Sa) A. 1. vaiklavye vaikalye ca. viklavaH kAtaraH tasya bhAvaH karma vA vaiklavyaM kAtaratvama. vikalasya bhAvaH karma vA vaikalyamavivekaH. 1 4 / 52 , 25j, 2 moha pAma, mavi 5. kadaMte, Nau-kadayati. kAdaMbaH (). kada. (i. ma, Sa) A. 1. vaiktavye vaikalye ca. Ayara yag, 2 moha pAma, - viva4 thaj. kaMdate. NI-kaMdayati. kaMdA, kaMdaraH (). kada, (da) pa. 1. AvhAnarodanayoH. 1 sA6 42j, molAva, 2 27. kaMdati. . kaMda: (bhUsama), kaMduH (pA4sthAna), kAMdavikaH do/. kana, (I) pa. 1. dIptikAMtigatiSu. dIptiH prakAzaH, kAMtiH zobhA. 1 prAsa, 2 na. 34. kanati dIpaH yo prasi. kanonikA (5141), kAMtaH, kAMtA., kanakam, 14-yA, 24nI (kumArI). kAnanam (pana), kaMdaH (bhUta), kAMtiH, kapa, (a) pa. 1. (sau0) calane. yAsa. kapati yApacha. kapolaH (Asa mo mAya). kapAlam (laghu). kapa. (i) A. 1. calane. 5. kaMpate thale. kaMpaH. kaMpitaH= kaMpio = yo. kaMmaH, kaMpanaH, kapiH, anukaMpA (dayA), prakaMpanaH (pAyu). kab, (R) A. 1. vaNe. varNaH varNanaM zuklAdizca, 1 , varNana 42, 22gavaM. kabate papache i0. kAvyam. kabaraH (viyana), kabarI (zamA2), kavi.. For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. kama, (u) A. 1. kAMtI. kAMtiricchA. 427. kAmayate dhanaM dhanane checha. kAMtaH, kAMtA (khI), kAMti: kAmanA. kamanam, kAmanA, kAmaH, kAmuka. kamraH, kamaTha: (mikSAla ), kamara: (75), kumAraH, kamalam, kAmalam, komalam, kaMbala:, kaMsaH, kaMdarpaH, kAMtAram (vana). karka, (a) pa. 1. (sau0) hAse. sa. karkati hasecha. karkazaH (1 sAhasix. 242. 3 1515), karkaTaH (4225lo),karkAru: (iesvi), karkaTI-kakaDI=I . karja, (a) pa. 1. vyathane. pA. na. kati pAucha. kajjalaM = |sa. karNa, u0 10. bhedane. pI. karNayati-te vi. AkarNayati-te. su. . karNaH karI, u010, gAtrazaithilye. 2012 zithila 42, 212 125 42. 2 4ing. karttayati-te. kartitam. karttanam = Ita. karda, (a) pa. 1. kutsite zabda. kutsitekaukSe. nidha 2074 42vo, peTalo / ___thayo. kardati kAkaH maniya 2 / 06 42. kardamaH= kadamo 565. kar3a, (a) pa. 1. gato. rg. karbati gayache. karbaTham ( nAnA ), karburaH (53). ka, (a) pa. 1. pai. garva 425o- kati mUrkhaH bhUrbha garva 2. karvaH (6). kala, (a) A. 1. zabdasaMkhyAnayoH. 1 2146 42po, 2 maI, 242payu. kalate zRgAlaH ziyAna mAlacha. kalate dhanaM dhanavAn dhanavAn dhanane gacha. saMkalate, parikalate, pratyAkalate, vikalate, utkalate = ukalai = gNe., he0Nau--utkAlayati = ukAlai = la. kalanA, saMkalanA, kalA, kAlaH, kAlikA, kalkaH (hala), kalikA (jI), utkalikA (ojI), kalyam (prAta: 15), kalAyaH (1855), kalalam (zuzositamara), kalilam (yA), 1 suSam. 2 kalmaSam (pA5), 1 kalmASaH,2 kalmAsaH (bhitra), kaliH (yu6), utkAla = mo kala, u0 10 gatau saMkhyAne ca. 14, 2 saMdhyA 42vI, pazu, 5, bhA5. kalayati-te divasAn hisAne goche. kalA. kala, (a) u. 10. kSape. 34, mabhAva. kAlayati-te gabhAva cha.. kAlaH, nikAlaH, kAlanA. 1 kaliH. 2 kalaha (56), For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 33 kala, (a) A. 1. avyakte zabde tUSNIbhAve ca. 1 25254 2006 42vo, 2 bhauna yu. kallate kharaH 52 lUche. kalla, kallolaH (taraMga). kava, (R) A. 1. vaNe. varNaH varNanaM zuklAdizca. 1 varNana 42\, 2 vidhu, raMgapuM. kavate. karburaH (13). kaza, (a) pa. 1. zabde. 2006 42vo. kazati 206 22. pratiSkazaH (*ayAyI, mAgavo ita). grAmamadya pravekSyAmi bhava me tvaM pratiSkazaH-hamA hu~ mamA chu tu mAzuSo thA. kazA (yabhaMsADI, tyAmu4). kAzaH- (tagati), kAzmIraH (32), kazmalam (bhU). kaza, (a) A. 2. gatizAsanayoH. 14, 2 mAnA42vI. kaSTe gayache i0. kazA. kaS, (a) pa. 1. hiMsArthaH. 64. kaSati haaiche. kUlaMkaSA (nI), sarvakaSaH (55), kaSTam, kazitam, kaSaH, AkaSaH, nikaSaH, kaSIkA (zreNI),kakSaH (tRpa, 2 (vana). kakSaH, kakSA kakkhA-14 (1 pAbhUla, 4), kaSiH (1 sArI, 2 pAtariyuM), kaMDUH (55), kachUH (54). kas, (a) 5. 1. gatI. napuM. kasati, jayace. vikasati = vikasai = vi ase. vikAsaH, kAsUH (2|ttinuN mAyudha), kisalayam (g51), vikasvaraH kas, (a) A. 2 gatizAsanayoH. 1, 2 mAnA 42vI karate, kasaH. kas, (i) A. 2 gatizAsanayoH.14, 2 mAsA 42vI karate. kaMsaH (pAna51). kAkSa, (i) pa. 1. kAMkSAyAm, kAMkSA icchA. 4/20. kAMkSati -checha. 1 kAMkSA, 2 AkAMkSA (cha). kAca, (i) A. 1. dIptibaMdhanayoH. 1 34|2|yu, 2 mAMdha. paMdhana 42. kAMcate prAsa. kAMcanam, kAMcI (masalA). kAla, u. 10. upadeze. 651242vo. kAlayati-te 752 // 422. kAlI. 'kAza, (3) A. 1. A. dIptI. 54, 5. kAzate, prakAzate, prakAzaH, avakAzaH, saMkAzaH, pratIkAzaH, nIkAzaH, AkAzaH, kAzi:, kASTham. kAza, (R) A. 4. dIptau. 5g, prA. kAzyate hIpecha. prakAzaH, aba kAzaH nIkAzaH, pratIkAzaH, AkAzaH, kAzI, kASTham. For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 dhAtusaMgraha. kAsa, (3) A. 1. zabdakutsAyAma. zabdakutsA rogaH {{ 42, yesomAyo. kAsate. kAsaH (sial), kAsAraH (saze12): ki, pa. 1. jJAne. puM. kayati. kekaraH (4*Ti). ki, pa. 3. (20) Mj. ciketi gacha. phiTa, (a) pa. 1. gatI. Ayu. keTati jaya. kiTTam = Tu (masa). kiTa, (a) pa. 1. trAse. trAsa, . keTati mihecha, kiTibhaH (bhA465). kiNa, (a) pa. 1. (sau0) gato. pu. keNati jayacha. keNikA (ta). kit, (a) pa. 1. vyAdhipratIkAre nigrahe upanayane nAzane saMzaye ca. 1 zega maTAvA, 2 ni:, 3 , 4 nA21 42j, 5 saMzaya 42vI. cikitsati AturaM vaidyaH vaidya / yirisA recha. cikitsati jAram 2ne ni cha. cikitsati khalam 55ne rANecha. cikitsati kSetre tRNaM taramA ne joDecha. saMzaye prAyeNa vipUrvaH. vicikitsati me manaH bhAI mana sN2|5 422. cikitsA (zepa mAmA apAya),vicikitsA (saMzaya), cikitsakaH (vaidya). kit, (a) pa. 1. nivAse. nivAsa 42yo, sa. ketayati pasecha. ketanama, niketanam, saMketaH, ketakI, kitavaH (5tto). kila, (a) pa. 6. zvaityakrIDanayoH 1 yoj 42j, 2 me. kilati dhoNeche i0. kilakilA (manu4261 2 / 04), keliH (#1st), kelikilaH (hasAra). kila, (a) u. 10, kSepe. 34, ro. kelayati 34. keliH (151). kiSka, (a) A. 10. hiMsAyAma. zu. kiSkayate haaicha. kiSNaH (vitasti= hatya). koTa, (a) u. 10. varNe baMdhe ca. 12Ayu, 2 mAdhaj. kITayati-te gecha __ i0. kITa se. kol (a) pa. 1. baMdhane. bhIma. kIlati kRSNaM mAtA mAtA 4065o pabicha. kIlati = kholai-bhIla. kIlakama, utkIlitaH- ukelio- yo. saMkIlitaH = saMkelio = saMyo. kIla:= pAlo. kIlitama = khIli = yu. kIlakaH= sAmao. kIlAlam ( 55 ), kIliH = weii. kIlA (vAsA). For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. ku, (Ga) A. 1. zabda. 214642vo. kavate 2106 42. kuH (pRthvI), kUca: (81), kUcI ( bhitropa424 bha), kUpaH (vo.), kabaraH (mitra), kabarI (39), kavi, kabaMdhaH (45), kavyam (pita35), 1 kuMjaH, 2 nikuMjaH (valIma pIratuM sthAna). ku, pa. 2. zabda. 21 42vo. kauti 206 recha. kaviH, kAvyam, kUpaH- vo. ku, (G) A. 6. zabda. 2256 42vo. kuvate 20 422. ku, (3) u. 9. zabda. 21.06 42vI. kunAti, kunIte // 42che. kuka, (a) A. 1. AdAne. le ag. kokate lecha. kukaH, kokaH (54yo). kokilaH- 1/lo == 2 osa. kukkaraH= dUrI = tase. kuca, (a) pa. 1. zabdetAre. tAre uccaityarthaH. yevara mA23. kocati * gAthakA pAyo ayesvara polacha. utkocaH (sAMya). kuca, (a.) pa. 5. saMparcanakauTilyapratiSTaMbhavilekhaneSu, saMparcanaM mizratA. pratiSTaM bhorodhanam, vilekhanaM karSaNam. 1 mizra- 42j, bhejapuM. 2 pAI 42. 3 35g, ro'. 4 oya. kocati mizra 427. bilekhanethe kocati - kocai = oye. koca:, saMkocaH, utkocaH (bAya), saMkucitaH (mIlita, saMthita). kuca, (a) pa. 6. saMkocane. saMyapuM. kucati dhanI rAjabhayAt nayI nayata sonyAya. saMkucati = saMkucai = saMoye. saMkoca:. . kuMca, (a) pa. 1. kauTilyAlpIbhAvayoH. 1 duTilatA 42vI, 2 soya. kuMcati khalaH pala TilatA recha. kuMcati manoyogI yogI manane soyethe. AkuMcati zarIraM zarIrane meM parecha. AkuMcanam, kuMcikA (yA), kalikuM cikA (2||nnii). kula, (u) pa. 1. steyakaraNe. yorapuM. kojati yorecha. kuTa, (a) pa. 1. (sau0 ) vistAre. vistA. koTati vistArecha. kuTaH (1kSa). kuda, (i) pa. 1. vaikalye. vaikalyamavivekaH. avi34|| thaj, gaI thaj, bhoTa bhAbha. kuMTati bhavi41 thAyache. kuMTaH. kuTa, (a) pa. 6. kauTilye. kuTila ya. kuTati khalaH pala po thAya. kuTilaH (4ist), koTaH, koTara - Donara (pova), 1 kuTaH, 2 kuTI (52), kuTI For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgrahaH ram (71551), kuTaH, koTiH (puNe), kaTa (na), kaTaraH (valogli aisanI bhAx31), kuTajaH (4). kuda, (a) A. 10. chedane matApane ca. 1 cheyu, 2 // 5- 2, 14. koTayate, utkoTayate. 26cha i0, kuTTa, (a) u. 10. chaMdanabharsanayoH pUraNe ca. 1 chej, 2 dhi%2, 3 52. kuTTayati-te. kuTTanam = 2. kuTTAkaH, kuTTAkI, kuTTanI = 29, kuTTimam (pASANAmi bhUmi), koTTaH- koTa. (2 nivAsasthAnA, huza). kuT, () A. 10. pratApane. tApapuM. kuTTayate tapAche. kuTuMba, (a) A. 10. dhAraNe. pA295 42. kuTuMbayate dhA295 422. kuTuM bam. kuTha, (a) pa. 1. (sau0) chedane. che. koThati che che. kuThAraH (o), kuThaH (goDa). kuTha, (i) pa. 1. gatimatIpAte Alasye ca. 1 hita yaj, yAsatai 22sj. 2 mA15 42. kuMThati iMDita yAyache. kuMThitaH, kuMThaH (mAsu). kul, (i) u. 10. veSTane. pI. avakuMThayati-te. avakuMThati vArache. kuD, (a) pa. 6. bAlye ghasane ca. 1 pArapA{ 42j, 2 degaa. kuDati jJAnI __sAnI mA 42che. kuDavaH (pAse2). kuD, (i) A. 1. dAhe. 54 / 1j, mA. kuMDate kuMDaM kuMbhakAraH dulAra hune vicha. kuDa, (i) pa. 1. vaikalye vaikalyamavivekaH. mohita yamu, ijthag, bhvi34|5j. kuMDati mohita thAyache. kuMDaH, kuMDI.. kuD, (i) u. 10. rakSaNe. 5. kuMDayati-te. kuMDati rAmeche. kuN, (a) pa. 6. zabdopakaraNayoH. 1 2004 42vo, 2 15482 42vA. kuNati kAkaH / / 2 / 06 427. kuNaH (2004), koNaH- khoNo = ga. kuNapam (bhaD), kuMtaH (mAlo). kuNa, u. 10. AmaMtraNe. AmaMtraNaM gUDhoktiH. 7ij dj. kuNayati-te 7ik hecha.. For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 37 kut, (a) pa. 1. (sau0) AstRto. pAya2. kotati pAyare. kutupa, (1 bhUgarobha 1kha, 2 sino mAmo bhAga). kuts, (a) A. 10. avakSepaNe. jopayo, dhi%A2dhU, ni.. kutsayate kutsyaM sAdhuH sAdhu niMdhane nicha. kutsitaH ([nahita), kutsA (ni), kutsanam, kuth, (a) pa. 4. pUtIbhAve. pUtIbhAvaH durgaMdhaH kledaH, durgaMdha mAM hoj, dudhA. kuthyati mRtakaH bha hoyacha. kuthyati = kuhai = kohai. kothaH= 3. kuthitaM = kuhiraM = rohayuM. kuthumaH== (2Si), kuthumam (bhagaya), kuthaH (a). kuth, (i) pa. 1. hiMsAsaklezanayo:. hiMsA mAeyupadhAtaH, saMklezobAdhA. 1. 65j, 26:pIthapu. kuMthati rAvaNaM rAmaH rAma rA1ne hoche, kuMthitam. kaMtha, (a) pa. 9. saMzleSaNe saMklezane ca. 1 maNa, nyo2j, 25g, humAyapuM. kuthnAti bhaNeche i0. kuthaH (5||12vaano mo), kuMthuH (samatu), kuMthukAH-- IthumA kuthA (thA). kud, (i) u. 10 anRtabhASaNe. poTuM gola, I monapuM. kuMdrayati te. ___ gudrA (nAgaramotha). kupa, (a) pa. 4. krodhe. pa. kupyati opecha. kopaH, kopanA, kupitaH= kopi__ o = yo. kupa, (a) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mola, 2 5j. kopayati-te _moleche i0. kuMba, (i) pa. 1. AcchAdane. moch|'j, disg. kuMbati bhochADecha. kuMbA (mA). kuba, (i) u. 10. AcchAdane. mo'j, aix. kuMbayati-te. kuMbati mochAucha. kuma, (i) u. 10. AcchAdane. moch|7j, disg. kuMbhayati-te. kuMbhati mo . kumAra, u. 10. krIDAyAm. 2madhu, mesa. kumArayati te gokule kRSNaH 4065 golamA 2. kumAra:, kumArI, kaumAraM, For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 dhAtusaMgraha. kura, (a) pa. 6. zabda. 2254 42vo. kurati. 2004 422. kuraraH (reusl), kuraMgaH (bhRga). kurda, (a) A. 1. krIDAyAm. 2ma, ama. kUrdate = kUdai = . kUrda nam (zrI). kula, (a) pa. 1. saMstyAne baMdhuSu ca. saMtyAnaM saMghAtaH, baMdhuzabdena tadvayApAro gRhyate. 1 samUha 42vI, meI 42. 2 542vA, mA 42vA. kolati meI 42che i0. kolaH (sama2), kolam (mo.), kulam, nakulaH= naulo = koNa. kulAlaH, kuDyaM (lAtya). kulyA (1 nahI, 2 nA4), koliH (mo231), kulAya (paMjIno bhAgo). kuz, (a) pa. 4. zleSaNe. maga, bhAliMgana 42j. kuzyati magecha. kuzaH (ana), kuzI = kusI = ozya. 1 kozaH, 2 kozI (oyalI), bIjakozI (zI), kuzalam (kSema),kuzam (jala), kozAtakI ( yuvasa), kozikA (pAlI pIvAnI moTI). kuza, (i) u. 10, bhASArthe bhAsAthai ca. 1 moradhu, 2 5. kuMzayati-te. kuMzati yoSache i0. kaSa, (a) pa. 9. niSkarSe niSkarSoM bahi:karSaNam. pA92 meya, tA. kuSNAti svarNa svarNakAraH sonAra sonAne thAhara gaye. kuSItakaH (+Si), koSThaH (2), kuSTam (dhAgoSThoDha), prakoSTaH (bAhu), kukSiH (peTa), niSkoSaNam (mAha meya), kuSAkuH (AM), kUSmAMDaH, niSkuSitaH, niSkuSitavAn, koSaH. kuSubha, pa. 11. kSepe. 34. kuSubhyati kaMdukaM vilAsI. piyAsI Ane cha. kasa, (a) pa. 4. saMzleSaNe. maNadhu, me, mAliMgana 42. kusyati vadhU varaH 12 par3hane bhaNecha. kusUlaH (oThA2). kusumam (5), kusuMbhaH= suMgo (3suMgA, 3). kasa, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mosa, 2auj. kuMsayati-te, kaMsati bholache i0. kusma, (a) A. 10. kuramayane. kutsitaM smayanaM kusmayanam. maa|| 5 // 11 // sa. kusmayate bhA25415 se. prakusmayate, AkusmayaMta. For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 39 kuha, A. 10. vismApane. vismaya po. kuhayate kuhako mAyayA vizvam apI ptte| vizvane vibhaya CMcha. kuhakaH (vismaya 14 // 2), kuhakA kuha Do= 31. kuhakam (bhAgya),kuhA (manI ),kuhanA (hama), 1 kuhuH, 2 kuhUH (nssttyNdr| amAvAsyA), niSkuhaH (ta2). kU (Ga) A. 6. zabda. 2256 42yo. kuvate kAkaH / / 220 4recha. kU, () u. 9. zabde. 2058 42vo. kunAti, kUnIte 220 43che. kUja, (a) pa. 1. avyakte zabde. 125STa 2 / 06 42vo. kUjati 25254 2 / 06 recha. kUjitam (pakSImA 206). kUTa, (a) A. 10. ApradAne 'vasAde prasAde ca. avasAdo' nutsAhI nAzazca. 1 , 2 sAna 52yo, 3 // 2 // 42vA, 4 maprasanna tha. kUTayate mA cha i0. kUTaH= o. kUTa, u. 10. paritApe paridAhe AmaMtraNe ca. AmaMtraNaM gUDhoktiH. 1 paritA5 4231, du:542, 2 pANa. 3 ch|muNhe, chAlA piyAra 42vo. kUTayati te khalaH 58 paritApa 42. kUTam = moTuM. (masatya). kUD, (a) pa. 6. dAyeM ghanase ca. 148 42puM. 2 ma. kUDati 18 42. kUDAta ghAsaM vRSaH yasa ghAsa pAyathe. kUNa, (a) A. 10 saMkocane. saMya'. kUNayate mukham bhu5 saMzayecha. kUNiH kUNa, u. 10. saMkocane. saMyapuM. kUNayati-te netra rogI jI ne saMjoye the. kala, (a) pa. 1. AvaraNe. mo'j, aisj. kUlati cha. anukUlati. kUlam (tA2), anukUlam, pratikUlam. kR () u. 5. hiMsAyAm. 65, kRNoti, kRNute. kRtaM (5). kR, (Du, 3) u. 8. karaNe. 42. karoti, kurute karati vA kaTaM kAruH zilpA 4o 422. karati= 424= 43, kartA,kI, kAraka, kArikA, prakAraH, anukAraH, nikAraH (mena), vikAraH, AkAraH, nirAkAraH, adhikAra, upakAraH, apakAraH, saMskAraH,prakAraH, pariSkAraH, alaMkAraH, kRtaH, prakRtaH, anukRtaH, vikRtaH, adhikRtaH, upakRtaH, saMskRtaH, pariSkRtaH, alaMkRtaH, karaNam, prakaraNam, anukaraNam,nirAkaraNam, adhikaraNam, upakaraNam,vyAkaraNam, kRtyam, kAryam, kRtrimama, karaH, prakaraH, sukaraH, For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 dhAtusaMgraha duSkaraH, kiMkaraH, kiMkarI, yazaskarI (vidyA), zakRtkari (vatsa), staMbakariH (bIDa), karmakaraH (yA42), karmakAraH- maga (Ama 42 // 2), kArmaNam = AmAzu, kArmaNakAraH = AmagAro. kSemaMkaraH, meghaMkaraH, bhayaMkaraH, namaMkaraNaM dyUtama, alaMkariSNu, nirAkariSNuH kRti, prakRtiH vikRtiH, sukRti:, anukRtiH, AkRtiH upakRtiH, kArA (paMdhana2l), sukaTaMkarANi vIraNAni, kAruH (2045), cikIrSitam, kRkA (zirozrIva, arANu mAyUM), karkaH (zvetAzva-ghAlo gho), karakaH = karao- 42po. cakram-cakam = (yA), karaMbaH (hinA1), karaMbhaH (hisAthumo), karIraH (1231), karAlam (Gy), kRsaraH (tiyAta), kArpAsaH= 4pAsa. kAriH (zi), 1 karI (+ in hastI), 2 kareNuH (hastI), kratuH, (4), karma( + n)-kamma = Ama. kriyA, kuru: (zima),kuMbhakAraH, divAkara nizAkaraH, bhAskaraH, bahukaraH, miyaMkaraH, priyakaraH, karmakRta, maMtrakRta, puNyakRt, zAstrakRta, bhASyakRt. kRD, (a) pa. 6. ghanale ghasane ca. ghanatvaM sAMdratvam. ghasanaM bhakSaNama. 1 saya 42, mavi25 42, suna2. sana. 2 427. kRDati kArpAsaM vRSalaH zUdra pAsane sa' marecha. kRDati mulakaM nara: na2 mukhAne 42 che. kRDati kRDai = 423. kRDaH = 427. kRDitam = 47vA. kRta, (I) pa. 6. chedane, chedavaM. kRtati vRkSaM kRSiH je Aune picha. kRttikA (nakSatra), kRtsnam (samagra,I), krUraH (dhAtu), kRchUm (ta5), karttariH chAta2, karttanam (na), kRttam (chinna). kRta, (I) pa. 7. veSTane. vI. kRNatti taruM kaMTakena mAlI mAjI Aune sil ko vAchi. kRttaH (veSTita), kRttikA (nakSatra), tarkaH (bhanumAna), tarkuHtakaH = als. kRpa, (ja) A. 1. sAmarthe. 225j, dhasy, 48yapuM. kalpate mokSAya bhAkSamA? 495 cha, kalpanA, kRptaH, kRptiH, kalpyam, kalyaH (prayAsa), kRpoTam. kRpa, (a) u. 10. sAmarthye. 485j, 225. kalpayati-te vRttiM rAjA 2017 vikAne e che. kRpa, (a) u. 10 avakalkane. avakalkana mizrIkaraNam. mizra-bheNu 42yuM. kalpayati-tele 22. For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 41 kRpa, u. 10. daurbalye. duraj thaj-42. kRpayati te durma yAyace.-42cha.. kRpA (65). kRva, (i) pa. 5. hiMsAkaraNayoH gato ca. 1 6, 2 42, 3 . kRNoti __haroce, i0. kRza, (a) pa. 4. tanUkaraNe. pAtaj-42. kRzyati dehaM rogaH ro|| 2||rii 2ne pAtare. kRzaH (pAtalo), kRzAnuH (mani). kRpa, (a) pa. . vilekhane. vilekhanaM halotkarSaNam, me, me. kRSati kSetra kRSaka peDa ta22 me. karSaNam, AkarSaNam, prakarSaH, utkarSaH, saMkarSaNaH ( 5), kRSaka, karSaka, kRSNaH, 1 carSaNiH, carSaNI (duvA), kadhUH (nI), kRSikaH (pAma2). kRSa, (a) u. 6. vilekhane. me'yu, yu. kRSati-te kSetraM kRSaka: meDa bheta2ne mecha. kRSiH, kRSTaH, AkRSTaH, kRSTiH, karSaka, kRSakaH (521), kRSika: (pAma2), kRSNaH, karSaH (11). kR, pa. 6. vikSepe. 35, 32. kirati kusumaM vAyuH 15 po parecha. kIrNaH vikIrNaH, saMkIrNaH, prakIrNaH, AkIrNaH, karkaraH= 14ze, 2 . karkarI (bhAno doTo), karakaH = karao = ze (paa9||552), karaMkaH (samudra), kalaMkaH (Airl), kirITam (bhutha),koDama (moNo), karaMDaH (jimo), karNaH = kano1 no, 2 . kiraNaH, karuNaH (1242sa), karuNA (hayA), kUrpam (bhUmaya), karabhaH (24sI mAMgalIyA xisneIno lA), 1 karIraH, 2 karIrI (4121), karISaH (ey), 1 kiraH, 2 kiriH (vs), kuruH (), kUrcam (muM0), kRrcakaH - kUcao = yo. kUrcikA = kUcI. 1 vikiraH, 2 vikiraH (pakSI), avaskaraH (vi.), 1 utkAraH, 2 nikAraH (dhA-585), 1 utkaraH, 2 nikaraH (samUha), karaMgaH (karmazIla), karavaH (dhA-yamAna), kirAta (27), 1 saMkaraH, 2 abakaraH, 3 utkaraH ( o), 1 karakA= karao = 42yo. karkarI (4521), karparaH (552, 484/). ka, (J) u. 9. hiMsAyAm. ha. kRNAti, kRNote hocha. kIrNaH, karbaraH (vAdha), karahaH ( muM pAtra). ka, pa. 9. hiMsAyAm 65. kRNAti ho. kINiH, karbaraH (Aya), navarI (bhUmi), karahaH (5 ). For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 dhAtusaMyaha. kRta, (a) u. 10. saMzabdane. saMzabdanaM khyAti:. vA. kIrtayati-te para guNaM sAdhu: sA5 52muthane mAcha. kIrtanam, kIrtiH, kIrtitaH, prakIrtitaH, keta, u. 10. zrAvaNe nimaMtraNe cAmaMtraNe. 1 saMbhAvaj, 2 nimaMtrae 42j, nota 2y, 3 chAMY . 8 viyA2 42yo. ketayati-te vacanaM nara: 12 vayana saMmagAche. ketayati-te muni gRhI a625 munine notareche i. niketayati te. niketanam (52). kepa, (ka) A. 1. kaMpane gatau ca. 15j, 24. kepate peche i0. kela, (R) pa. 1. calane. 5j, yasa. kelati yasacha. keli: (11). kelA, pa. 11. vilAse. mesa. sIbA 42vI. kelAyati vilAsI vilAsI 5 42che. keva, (ka) mA. 1. sevane. sekyu. kevate hAreM bhaktaH lA harIne sevacha. kevala. ke.pa. 1. zabda. za62vo. kAyati 2151 2che. kAtaraH= 752. kAkaH= sa. kuH (141), kuMbhaH (dhaDao), 1 koraH, 2 korakaH (4jI). kya, (a, m ) pa. 1. hiMsArthaH. yu. kathati hache. go-kathayati. kasa, (u) pa. 4. vharaNadIyoH. vharaNaM kauTilyam. 1 pAMI thayu, duTiya ya. 25j. nasyati khalaH 55ist thAyache. R, (jU) u. 9. zabde. 2176 42vo. nAti, krUnIte 2186 42che. ya, (I) A. 1. zabde ude durgadhe ca. uMda: kledanam. 1 2 / 06 42yo, 2 bhAnu 42j, 3 hudhA. nUyate 2006 i0. krUtaH, krUyanam, yitA. kmara, (a) pa. 1. hurchane. hurchanaM kauTilyam. sitA 42vI. kmarati khalaH khala kuTilatA kare che. kraya, (a, m ) pa. 1. hiMsArthaH. 65g. krathati haNUche. go-krathayati. kAthaH (hiMsA). krad, (a, m, S,) A. 1. vaiklavye vaikalye ca. vaiklavyaM kAtaratvam, vaikalyamavivekaH. 1 4452 yaj, [106sa yayu. 2 vizva dhu, ma4i1 5. kradate 4152 thAyache.. go-kradayati. For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha 43 kada, (i, ma, 5,) A. 1. vaiklavye vaikalye ca. 1852 yayu, 2 bhvissetr| yaj. kraMdate 5152 yAyace. i0. No-naMdayAta. krad , (i) pa. 1. AvhAne rodane ca. 1 sA6 42j, ets bhA2vI, bholAya. 2 27j. naMdati, AkraMdati sA6 422 i0. saMkraMdanaH (52), AnaMdaH (rohana). kaMda, (a) u. 10, AGa-naMdasAtatye. AGaH paraH kraMda: sAtatye. curAdiH. niraMta2 27. AnaMdayati zokAtaH zota niraMtara 2 cha. AkraMda: (rona). Rpa, (a, ma, Sa,) A. 1. kRpAyAM gato. 1 mA 42vI, 2 yu. krapate jJAnI nAnI pA 422. go-kRpayati. pA. krama, (u) pa. 1. pAdavikSepe. paratuM ma2, ma. krAmyati, kAmati vAmano mahIM pAmana thyAne marecha. Akramate, prakramate, upakramate, anukrAmati, kramaH, prakramaH, atikramaH (Gdhana), upakramaH (mAna), parAkrama:, anukramaH, saMkramaH, krAMtaH, AkrAMtaH, kramukaH (sopANDus), krimi: (42. bhiyo), nakram = nakam = nA4, krakaca: (42vata). kI, (Du, 3) u. 9. dravyavinimaye. vinimayaH parivarttaH, dhana mApAne peyAtuM laghu. krINAti, krINIte yAtulacha. vikroNIte = vikaI = vaye. abakrINIte. NI-krApayati. krItaH, vikrIta:, krayaH, vikrayaH, krayyaH (vayA pAhAra ADheguM), kreyaH (321aa yogya), somavikrayI. (soma peyanAra). kroDa, (ka) pa. 1. vihAre. zrI 4210, 2mapu. krIDati 2bhecha. krIDA (mesana), AkrIDa: (DIsapana). kuMca, (a) pa. 1. kauTilyAlpIbhAvayoH. 1 eTiyatA 42vI, 2 185-thoDaM Tu 42yu. kuMcati khala: sahurisatA 422. kaMcati manoyogI yogI manale TuM che. 1 kuMca:, 2 krauMca: (me parvata). krudha, (a) pa. 4. krodhe. opayu, 1sa 42vI. krudhyati krUrAya nara; na2 22ne apachi krodhaH, krodhanaH, krodhI (/ +), kruddhaH kruza, (a) pa. 1. AvhAne rodane ca. 1 sA 42j, hA bhA2vI , molAcaj; 22yu. krozati sA6 42 i0. kroSTA (ziyAla), krozaH= osa, utkrozaH (10) For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. keva, (a) A. 1. saMbane. sevaj, Arj, krevate seva the. katha, (a, m) pa. 1. hiMsArtha.. 6. klathati haNe. Nau- kyayati. klada, (a, m, ) A. 1. vaiklavye vaikalye ca. vaiklavyaM kAtaratvam. vaikalyama vivekaH, 1 4 / 52 5j, 2 moha pAma, visa yAM. kladate 4552 yAyace i0. klad, (i, ma, e) A. 1. vaiklavye vaikalye ca. 1 4152 thaj, 2 bhoTa pAma. laMdate // 52 thAyache i0. go-kaMdayati. lada, (i) pa. 1. AvhAne rodane ca. 1 sA6 42j, 2 27. kladati sA6422. kapa, (a) u. 10. avyaktAyAM vAci. 1258 19 mosI. lapayati-te aspaSTa vANuM bele che. lam, (u) pa. 4. glAnau. thA. klAmyati pAMtha: pAMtha yAtra. klAMta: (yA 45), klama: (thA), lamI (+in), klAMti:. klida, (i) A. 1. paridevane. paridevanaM zocanam. zoya, 27 pu. (saka0) kkiMdate caitra maitra: matra yatrane 2 che. lida, (i) pa. 1. paridevane. zoya, 27. kviMdati 2the. kida, (a) pa. 4. ArdIbhAve. mI ya. kliyati payasA ghaTa: baDo pAziye bhAno yAyace. kledaH, klinna:. liza, (a) A. 4. upatApe. du:53. kizyati parArthe sAdhuH sAdhu pArthe du:5 vaTecha. kleza:, kliSTaH, klezakaH, keza: (bhAyA nAvANa). liza, (a) 1. 9. vibAdhane. 5.75 42vI. kliznAti dhanikaM cora: yora dhAnine cha. kleza:, keza: (bhAyAnAvANa). loba, (R) A. 1. avASrya. 1525g. klIbate nara; zokena n24|| 52 yAyace. klIbam (napuMsa). klIb, () A. 1. dhASTaya. dhairyavAna thay, sarva / 421 // samartha tha, klIbate dhairyavAna thAya. ku, (Ga) A. 6. gato. 4. kukte pAMtha: pAMtha laya. viklava: (4 / 52). kleza, (a) A. 1. avyaktAyAM vAci vibAdhane ca. 1 maspaSTa pArI molavI, 2 {. klezate mlecha: 7 12.54 pAsa molale. klezate pApinaM roga; ro pApIne pIche. kleza:. For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. kaNa, (a) pa. 1. zabdArthaH 2 / 06 42vo. kaNati 2056 4262. kaNa: (1), ___ kaNitaM (vI ). kvatha, (e) pa. 1. niSpAke. 44y, Gre. kthati zuThi vaidya: vaidya zune - che. vAthaH= kaho = vo (o ), vAthadhAnI = kAhadhANI = avihAnI. kSa, (i, ma, pa,) A. 1. gatidAnayo: ., 2 . kSaMjate yache, i0. go-kSaMjayati. kSata, (i) u. 10. kuchajIvane. : 071. saMjayati-te, kSajati hune che. kSaNa. (u) u. 8. hiMsAyAma. yu. kSaNoti-kSaNute magaM pApI pA! bhRgane hathe. kSatam (yAI), akSatAH (maMgala nyo), kSatajam, (2ghi2), kSaNa: kSati: (hAni). kSad, (a) pa. 1. (sau0) saMvaraNe. mo'yu, isg. kSadati mo . kSattA (2. sA2thi, 2 kSatriyAne viSa 5drathaH 15 do putra), kSatram (kSatriya), nakSatram. kSapa, (i) u. 10. kSAtyAm. kSamA 42 thI, mama, sa. khupayati-te saMpati saIcha. kSapa, u. 10. preraNe, pre2. kSapayati-te prerecha. kSapA (2||tri), kSapAkara: (maMdra). kSama. (u, Sa) A. 1. sahane. saha. bhayu, 4. kSamate 'parAdhaM sAdhaH sAdhu a535 sahe. kSamate = khamai = 4. kSamA = "bhA. (1 sahana, 2 vI),kSatA (R+ sahanazIla),kSamI (in + kSabhAvAn), kSamitavyam = khamiavaM = mayu. saMtavyam. kSam, (a) pa. 4. sahane. saha, ma. kSAmyati putrAparAdhaM pitA pitA putrAvane sahecha. kSAMtaH (mena),kSamI (in + ), kSamaH (samartha), kSAMtiH (kSamA). kSar, (a) pa. 1. saMcalane. 152j, puM. kSati gauH payomuMcatItyarthaH gAya 65 bhUtra. kSarati balaM sravatItyarthaH 49 are, kSarati = kharai For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. = 052. kSara :, akSaraH, kSAra:= mA2. kSArI = . prakSaram. = 152 (dhonI). kSala, (a) u. 10. zocakarmaNi. pamANa, pA, zuddha-pavitra 42puM. kSAla yati-te. kSalati . zarIraM jalena saya 2 // 5 // 2 puche. prakSAlayati = pakhAlai = 5mAle. prakSAlitam = pakkhAliaM = 56. kSAlanam prakSAlanama. kSi, pa. 1. kSaye aizvarya ca. kSaye'yaM sakarmako karmakazca. 1kSa5 5j, 2 kSaya 42. 3 4g 4g, ca2 5. kSayati karpUram 452 vizubhecha. kSayati tRNaM bAla: mAya ne uicha. kSayati rAjA I all yAyace. kSayaH, kSINaH, RbhukSA (+ n 4/), kSetram (2013). kSi, pa. 5. hiMsAyAma. bhA2y, 4. kSiNoti haNucha i0. kSi, 5- 6. nivAsagatyoH. 1 1sayu, 2 . kSiyati se i0, kSayaH (e), kSiti: (241), kSINakaH (1522), kSayyam (kssetu|45), kSayam (kSetuyo-5), kSayI (n + nivAsI), kSemam (125), kSetram (32), kSayaH (nivAsa). kSi, pa. 9. hiMsAyAm. puM. kSiNAti haje. kSitiH (pRthvI). kSiNa, (u) u. 8. hiMsAyAma. ha. kSiNoti-kSeNoti, kSiNute-kSeNute hocha kSiti: (pRzyI). kSida, (a) pa- 1. avyakte zabde. maspaSTa 2008 4211. kSedati saspaSTa 20 recha. kSeda:. kSipa, (a) pa. 4. preraNe. preyu, 34. kSipyati loSThaM naraH na2 sodcha . kSepaH (1 5, 2. nidha), 1 kSepakaH, 2 kSeptA ( +3nA2), AkSepa: (2 // 5). kSipa, (a) u. 6. preraNe. pre2, 34. kSipati-te 34. kSiptaH, vikSiptaH, prakSiptaH, saMkSiptaH, kSepaH, prakSepaH, vikSepaH, saMkSepaH, kSepakaH, kSeptA, kSipram (zodha), kSipaH, kSepyam, kSipakaH (vAyu), kSipakA (mAyu5). kSiva, (u) pa. 1. nirasane. pA2yu, niSedha. kSevati pArecha. kSiva, (u) pa. 4. nirasane, pArayu, niSedha. kSIvyati pArecha. For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. kSI, (ja) u. 1. hiMsAyAm. e. kSayati-te haNucha. kSI, ( ) pa. hiMsAyAm. . kSiNAti, kSINAti haje. kSIna, (a) pa. 1 avyakte zabda. 1258 2056 42vo. kSIjati pakSI paMkhI aspaSTa zabda kare che. kSIba, (a) A. 1. made. bhakta tha, bha6 42vo. kSIbate dhanena naraH // 2 dhana 43 bha6 27. kSIbaH (bhatta). kSu, (Tu) pa. 2. zabda. 2006 42po. kSauti 2056 42. kSatraH (24), kSavathuH ( sI ), 1 kSoNiH, 2 kSoNI (2vI), kSupaH ( 16), kSamA ( sI). kSud, (iMr) u. 7. saMpeSaNe. 45j, pI5g, nyUrI 42j, pA. kSuNatti-kSute haridrAM nArI nArI 66ne pAmecha. kSodaH (dhUma), kSudraH (65), kSuNNaH (yesa), kSudrA (bhava mAnya). kSudha, (a) pa. 4. bubhukSAyAm. bhUje bha2. kSudhyati bhikSu: ni bhUse bhareche. 1 kSut (dh + ), 2 kSudhA (5), kSudhitaH (bhUyo), kSudhunaH (12). kSue , (a) pa. 1. (so0) avasAdane. me pAma. kSopati me pAmecha. kSupaH (sadhukSa). kSubha, (a) A. 1. saMcalane. saMcalanaM prakRtiviparyAsomaMthanaM ca. 1 prati mahalI, hAsayu. 2 lAvA, ogA. kSobhate jalam pAyA hAlache. kSobhaH, 2 vikSobhaH (saMyayana),kSubdhaH (padono pAMsa),kSubhitaH (yaNedo). kSubha, (a) pha. 4. saMcalane. 1 timI , hAla, 2 palopA. kSubhyati samudraH . samudra hAlacha. 1 kSobhaH, 2 vikSobhaH (hala). kSubha, (a) pa. 9. saMcalane. 1 prati vI, hAla, 2 vasovA. kSumnAti hAlecha. kSubdhaH (padono vAsa), kSubhitaH (yaNelo). kSara, (a) pa. 6. vilekhane. le, Apay, pADha. kSurati vAlAn nApitaH nApita pANane pecha. kSura: (7), kSurI (71). kSeDa, (a) u. 10. bhakSaNe- pAyu. kSeDayati-te pAyathe. kSet, (u) pa. 1. nirasane. pAra, niSedha. kSevati pAreche. For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 dhAtusaMgraha. kSe. pa. 1. kSaye. kSaya pAma, 5 . kSAyati mago thAya. kSAma: (pAto). kSoTa, u 10, kSepe. 345, 2. kSoTayati-te 34che. kSNa, pa. 2 tejane. 62, 4ii 42. kSNauti zastraM zANika: 2||thiyo hathi yAra ukaTe che. kSmAya, (I) A. 1. vidhUnane. dhUpa, halA, paqj. mAyate vAyarvakSaM pAyu Aune yApecha. gau-mApayati. mAtaH (52yo). kSmIla, (a) pa. 1. nimeSaNe. nimeSaNaM saMkocaH saMThoya. mIlati saMAyecha. viDa, (tri, A) pa. 1. snehanamodhanayo:. 1 yo57y, k:2yu, 5sApayu. 2 bhU. veDati nyopaucha i0. kSeDa: (viSa), praveDanaH (sohamayamA). vid, (tri, A) pa. 1. avyakte zabde. 5254 2 / 06 42yo. kSedati 4254 2101 422. vida, (tri, A) A. 1. snehanamocanayoH mohane ca. 1 yo57j, pasA, 2 , 3 bholyu. vedate yo57. kSeDaH (viSa), veDA (21). . vida, (Ji, A) pa. 4. lehanamocanayoH. 1 yo57yu, 5mANa, 2 4. vidyati yoparecha. vela, (3) pa. 1. calane. yApuM. kSeDati yaNe. khavakha, (a) pa. 1. hasane hasa. khakkhati hasecha. khakkhA (hAsa). khaca, (a) pa. 9. bhUtaprAdurbhAve. bhUtaprAdurbhAvo'tikrAMtotpattiH. 650 he, 654 pItavI, 24 2. khacAti 957 cha. khan, (a) pa. 1. maMthe. maMthoviloDanam. pasopay, mong, sanj. khajati jalaM varAha: vs rel hoNecha. khajAkA (4271), khajakaH (soeno pAMsa). khaja, (i) pa. 1. gativaikalye. gatavaikalyaM vikRtatvam. potA yAya. khaMjati mogatA yAla. khaMjaH (bhoo), khaMjana: (dIvAnIpoDonAme vil). khaT, (a) pa. 1. kAMkSAyAm. 20j. khaTati dhanaM lubdhaH sonI yAne je cha. khaTa: = 45 (), khaTA = 12 (2yo), khaTI -- 431 (vANI bhAN), khaTikA (561), khaTaH (56), khaTakaH (AIbhuSTi). For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. khaTTa, (a) u. 10. saMvaraNe. mAta, mo'j, DhaY, "7, 2|j, so'j. khaTTayati-te mukhaM nara: na2 bhupane cha. khaD, (a) u. 10. bhedane. le, vi2. khADayati-te mecha. khaDa: khagga = . khaD, (i) A. 1. maMthe. vasovaj, moNa, honj, chog,2j. khaMDate hoNe. khaMDa: = vis. khaMDitA (mathitA khI). khaDa, (i) u. 10. bhedane. meha, khaMDayati-te, khaMDati = khaDaI = 143 mecha. khaMDa: (tuo), khaMDanam. khaMDita:= khaMDio = isyo. khada, (a) pa. 1. sthairya hiMsAyAM bhakSaNe ca. sthairye karmakA. 12, 26, 3 pA. khadati viSNu: vi0 23. khadati ripuM balI pasA 25ne hae. khadati dhAnyaM naraH na2 hA! pAyaje. khadiraH= khaira: = 2. khan, (u) u. 1. avadAraNe. mohANayu, 55g, mo. khanati-te kUpaM naraH na2 5ne pANucha. khanati = khanai = 51. khAtaH (modyo), kheyam (mo61|| yo-ya), khanakaH (42), khanakI ( 1), parikhA (/), khanitram (pAtariya), khAtram (yore 2tuM chidra), khaniH, 2 khanI, 3 khAni, 4 khAnI = khANI = 555 (24\42). AkhuH (62), khasaH = pasa (pAmAM), khalaH (yoga), khananam. rakhata, (a) pa. 1. gato. rj. kharbati yacha, kharvaH (vAbhayo). kharDa, (a) pa. 1. pUjane vyathane ca. pUjanaM mArjanam. 1 'nj, para, bhavj, 2 57j, napuM. khajIta dehaM naraH 2 3hane nele i0. ___ khajUraH = paro. khajUrI = mAdhurI. kharjuH (sa), khajUram (haritAsa), kharda, (a) pa. 1. daMdazUke. daMdazUkakartRke daMtakarmaNItyarthaH, sApaY saM. khardati sapo nakulam bhA5 noNale ubhecha. khaI, (a) pa. 1. da. garva 42vo. kharvati mUrkha : bhUmo gaI 22. kharvaH (ga). khala, (a) pa. 1. saMcaye calane ca. 1 saya, 5 42vo. 2 5. khalati dhanaM naraH 12 banane sAMya i0. khalam ( 1 2 1, 2 // bhasaNATuj). khalaH ( na, 2 nIya, 3 moga), khalvam ( nIyA), khallA For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. (yAtra), 1 khalvATa:, 2 khalatiH (bhAye tAla polA), khala:( 1 chAya, 2yavakha, 3 ||nn, 4 li paMjI). khava, ( a) pa. 9. bhUtaprAdurbhAve. bhUtamAdurbhAvo'tikrAMtotpattiH. 6507 sej, Bus pItI pI. khonAti jana: 11 6507 rahecha. khae, (a) pa. 1. hiMsArtha:. 6. khaSati hAche. khAda, () pa. 1. bhakSaNe. mA, ma. khAdati modakaM vipraH vi mo ne pAyache. khAdati = khAyai = pAye. khAdyam (mAvAyo-ya), khAdakaH (pAnA2), khAdanam (lakSaNa). khida, (a) pa. 1. utrAse. ma yu, . kheTati kezI goSTham // gone laviche. kheTanam = 15. AkheTa: (mRgayA), AkheTakaH, 1 kheTam, 2 kheTakam (1), 1 kheTaH, 2 kheTakaH (Ama). khida, (a) A. 4. dainye. me pAbha, hInatA 42vI. khidyate = khijjai = wii me pAmecha. khedaH, khinna: (je pAbhara). khida, (a) pa. 6. parighAte paritApe ca. 1 , 2 duH5 he. khiMdati muMcha i0. khid, (a) A. 7. dainye. me pAbhayu, hInatA 42vI. khite bhikSaH nikSa meha pAmecha. khinnaH.. khu, (Ga) A. 1. zabde. 2006 42yo. khavate 2106 che. khuja, (u) pa. 1. steyakaraNe. yo. khojati mrakSaNaM kRSNaH - bhAgane soraTa khuD, (a) pa. 6. saMvaraNe. mochA'yu, . khuDati dhanaM dhanikaH dhanavAn dhanane . khuDa, (i) u. 10. khaMDane. jyu, medhu. khuMDayati-te, khaMDati ucha. khurda, (a) A. 1. krIDAyAm. 2bha, mela, vi62. khUrdane gopAla: govAra ramecha. khar, (a) pa. 6. chedane. chedanaM vilekhanam. j, , . khura___ti bhUmi kRSakaH 457 bhUbhine cha. khura: (52), kheTe. u. 10. bhakSaNe. pA, ma. kheTayati-te mAMsaM hiMsaH hiMsa mAMsane bhe. For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. kheDa. u. 10. bhakSaNe. mAdhu, sabha. kheDyati-te mAMsaM siMhaH siMha mAMsane meche kheTakaH, kheTaH, (1 zrAma, 2 lakSa). khela, (ka) pa. 1. calane. 5. khelati markaTa: bhADoyaNe. khelaH, khelA, khelanam, khilam (meyAparnu ta2). khelA. pa. 11. vilAse. 2madhu, mesa. khelAyati vilAsI vivAsI ramecha. khelA (20), khelanam = melazu. kheva, (ka) A. 1. sevane. sekyu. khevate hari bhaktaH maharine sevache. khai. pa. 1. khadane. khadanaM sthairya hiMsA bhakSaNaM ca. 1 29yu, 26g, 3 bha. khAyati nara: na2 272. khAyati mRgaM vyAdhaH 5 / 26 / bhRgane cha. khAyati modakaM vipraH vipra mo42 mecha. khAyati = khAyai = pAye. khoTa. u. 10. bhakSaNe kSepe ca. 1 ma, pA, 2 343. khoTayati-te lar3aka vimaH pisAne bhaiche. khoTayati-te zUraM zUraH / 12||ne cha. khoDa, (3) pa. 1. gatipratIghAte. gativiSaye pratIghAta ityarthaH. yAsatai vo . __khoDati paMguH payo pouMge che. khoDa:- poDe (54). khoDa. u. 10.kSepe. 35, 32. khoDayati-te tRNaM nara: na2 14necha. khoda, u. 10. kSepe. 34, rA. khodayati-te karkaraM jana: sve! 4442 // ne khor, (R) pa. 1. gatipratIpAte. yAsatA mo . khorati khaMjaH moo mo. gave. khorA (mayamakhA), khora: (soo). khola, (R) pa. 1. gatipratIpAte. yAsatai . kholati khoDa: goDase mogI. khyA. pa. 2. prakathane. 1mAyu, 4. khyAti sujanaM lokaH lo sunane 4. mANUche. AkhyAnam, vyAkhyAnam, pratyAkhyAnam (niveSa), khyAtaH, prakhyAtaH, vikhyAta:, AkhyAtaH, pratyAkhyAta: (niSi6), saMkhyA, khyAtiH (vA). gagdha, (a) pa. 1. hasane. hasapuM. gagdhati vikalaM janaH 45 pisane hamecha, gaja, (a) pa. 1. zabdArthe madane ca. madanaM madotpatti: madaH cittavikAra:. 1 2003 42yo, 2 bha6 42vo. gajati 1 22 22, 2 bha6 27. gaja: (hastI). gan, (a) u. 10. zabde. 2 / 04 42.yo. gAjayati te janaH 45 24.reche. For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 52 dhAtusaMgraha. gaja, (i) pa. 1. zabdArthaH. 2156 42yo. gaMjati naraH 12 2006 . gaMjA (1 mahiza, 52, 2 mA12). gaD, (a. m) pa. 1. secane. sIya. gaDati, latve galati jalaM nara: 12 pAne sIya. No-gaDayati, latve galayati. gADa:, lave gAla, gaDa, gaDakaH, gaDu (54 aMthi), nigaDaH (meDI), nigaDita: (meDI ghAlelo). gaDa, (i) pa. 1. vadanaikadeze. gaMDagatasaMhananakriyAyAmityarthaH. gAva bhIyA, gAla me // 4211. gaMDati ||r bhIye. gaMDa: (1), 1 mADivaM, 2 gAMDIvam (marjunadhanuSa). gaNa, u. 10. saMkhyAne. . gaNayati-te divasAn nArI nArI divasa gaecha. gaNaH (samUha), gaNaka: (notiSI), gaNitaM = gaNibhaM = yu. gaNanA, gaNyaH, gaNikA (), nigaNaH (homadhUbha). gad, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAci. 254-548 mosa. gadati vacanaM janaH 44 payana solale. 1 gaddaH, 2 gaddA, 3 gadam (5214 15), gadyam, gadi tam (thita). gad, (I) u. 10. devazabde. bhava ||sso. gadayati-te dhanaH me // . gar3hada, pa. 11. bAkskhalane. ma254 payana 52. gayati duHkhArttaH dupAta maTa pA9 marecha. 1 gadaH, 2 gaddA, 3 gadam (1254 1yana). gaMdha, .(a) A. 10. ardane. pA'yaM, napuM. gaMdhayate lubdho vadAnyam poliyo hAtAne 32. 1 gaMdhaH, 2 gaMdhanam (hiMsana), gaMdharvaH, sugaMdhakaH (131), gaMdholI (2 // 5 // 2). gama, (la) pa. 1. gato. yu. gacchati grAmaM pAMtha: pAMtha gAmane Aya. Aga cchati mApecha. gamaH, AgamaH (2||kh), nigamaH (14), saMgamaH, samAgamaH, 1 pUvaMgamaH, 2 plavaMgaH, 3 plavagaH (pAna2). 1 vihaMgamaH, 2 vihaMgaH, 3 vihagaH (441), 1 bhujaMgamaH, 2 bhujaMgaH, 3 bhujagaH (sA5). uragaH (sA5), gatvara:, 10(lo), gaMgA, gaganam (yoma), gAtram (2012), AgaMtu: (bhArata), gauH (Aya), gamI (42), AgAmI (in + bhAcatu), panagaH (sApa),sugaH, durga, sugamaH, durgamaH, abhyAgata: (prAya). gaI, (a) pa. 1. zabda. 2256 42vo, 4. garjati meghaH bhava ||ch.. garnati gajjai = // . garjanA, garjitam (bhvaadi2|04). For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. garna, (a) u. 10. zabde. 2006 42yo, rj. garjayati-te mevaH bhedha cha. garda, (a) pa. 1. zabda. 2106 42vo. gardati vyAghraH pAya morache. gardabhaH gaddaho = gadho. garda, (a) u. 10. zabde. 2006 42vo. gardayati-te varAha: lU golacha. gaI. (a) u. 10. abhikAMkSAyAm. 127. gardhayati-te dhanaM lubdhaH soniyo dhanane . garba, (a) pa. 1. gato. rj. gati M42. garba: (ti). gaI, (a) pa. 1. pai. garva 42yo. gati mUrkha bhUoM garva 422. garvaH, garvita:, garva, A. 10. mAne. manibhAna 42j. garvayate dhanena mUDhaH bhUH dhanapara garva 27. garvaH, garvitaH. gaha, (a) A. 1. kutsAyAma. ni., po'j. garhate sujanaM durjanaH huna sunane [nacha. gardA ((ial), garhitaH (FFilhata), vigarhitaH, garhaNam, gadyam (niMya). gaI, (a) u. 10. viniMdane. niM.y, quo. garha yati-te sAdhu duSTa: duSTa sAdhune nihecha. gardA, garhitaH, garhaNam. gala, (a) pa. 1. adane sravaNe ca. 1 mA, bha. 2 2 52. galati malakaM jana: bhUdAne sAyace. galati jalaM karakAt 42vAbhAthI na 2. avagalati = mogale. nigalati = nilagai = nigale. apiga lati. pigalati = pigalai = pigale. galanam = gayaNaM = gayA. gala:= __||s, gala: (it). gala, (a) A. 10. sravaNe. 2, pu. galayate jalam pA che. gala:, gAli: (Aya), galanam = gayaNaM = gayA. galma, (a) A. 1. dhAyeM. prauDha yayu, samartha yayu. galbhate, pragalbhate maitra: bhaitra prauDha yAya. pragalbhaH (prauDha). galha, (a) A. 1. kutsAyAma. ni. galha te sujanaM durjanaH sunane na ni. galhaH gaveSa, u 10. mArgaNe. mArgaNamanveSaNam. popuM, zodhapuM. gaveSayati-te hari NaM naraH na2 620 ne yogecha. 1 gaveSaNam, 2 gaveSagA (mArga, bhoNa), gaveSita: (zotheso). For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 dhAtusaMyaha. gaha, u. 10. gahane. 1 1sabhu yayu, durgama thayu. 2 pIsj, Isj. gahayati. - 1 gahanaH, 2 gahanA, 3 gahanam (2dhigama, du:32). gA, (G) A. 1. gato. rj. gAte grAma pAtha: pAya bhane nayache. gA, pa 3. (vai0) stutI. satapayu, stuti 42vI. jigAti stuti recha. gAnam, gAthA, gAthakaH. gAdha, (R) A. 1. pratiSThAlipsayograMthe ca. pratiSThA Aspadama. laghumicchA lipsA. grathanaM graMthaH. matiSThAyAmakarmakoyam. lipsAgraMthayoH sakarmakaH. 1 dhu, sthiti 12vI. 2 vA 1427, 1/7j, 3 JthayuM. gAdhate 22cha i0. gAdhaH (thA), agAdhaH (mathAga), gAdhiH (vizvAmitrapitA). gAh, (a) A. 1. viloDane. viloDanaM parimilanam. prave21 42yuM, . gAhate, avagAhate pasecha. gAhanam, avagAhanam, vagAhanam, gAha:, avagAha : vagAhaH, gADhaH. ga. (Ga) A. 1. avyakta zabde. maspaSTa 2 / 01 42vo. gavate mara54 2004 42 cha. 1 guDaH, 2 gula:= gulo = gola. gu, (i) A. 1. zabda. 2276 42yo. gavate 2004 427. gotram (1), gavala: (24255 mahipa), gavayaH (zeDa). gu, pa. 6. purISotsarge. bhavisana 42, 6. guvati hoche. gutham, ___ (vigl), gutavyam. gul, (a) pa. 6. zabde. 2178 42yo. gujati 2004 42che. guna, (i) pa. 1. adhyakte zabda. 24354 2 / 7 42vo . guMjati bhramara: labharo gagacha. guMjitam (siMhAdi ), guMjA (yanoDI), guMjAravaH (amara- 2 ) guTha, (i) u. 10. veSTane. pI. guMThayati-te. avaguMThayati-te vIchi. guMTha__ nam, avaguMThanam, bhasmaguMThanam, guMThitaH, avaguMThita:. gui, (a) pa. 6. rakSAyAm. 25, paNa. guDati kSetraM kRSiH pRSi tara pANe. guDa, lakhe. gulaH= gulo = go. guDA (hastisanAda), gola : (1 golo, 2 goNo.), gulikA (goNI), golakaH (1204), bhUgola:, guDeraH . (pAsa), gulma: (bhoyuM). For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. guDa, (i) u. 10. veSTane rakSaNe ca. 1 pI2g, dherapuM. 2 5j. 1 pANaj. guMDayati-te, guMDati pIche. guMDanam, guMDita:. guNa. u. 10. AmaMtraNe. AmaMtraNaM gUDhoktiH charnu , da mosa. guNayati te maMtrI maMtrI chanu cha. guNaH, guNitam. guda, (a) A. 1. krIDAyAm. 2ma, patapu. godate bAla: mAsa 2 meche. gudam (iis), muMdrA (sudhi bhoya). gudha, (a) pa. 4. pariveSTane. vI2j. gudhyati. vAra. godhUmaH= gohamo == ____4. gutsa: (1OMti), gudhita: (veSTita), gudhera: ( pAm). gudha, (a) pa. 9. roSe. 5j, rAsA. gubhAti apache. godhA = gohA = ___ goDa. godhUmaH gohUmo = 56. gupa, pa. 1. gopane. go5j, saMtApuM. gopayati dhanaM cora: yo2 ghanane saMtA cha. gopyam, gopanam, guptiH, guptam.. gup, (a) A. 1. niMdAyAm. ni. jugupsate niche. jugupsA (niMl). gup, (a) pa. 1. rakSaNe. // g, pApa', gopAyati pRthvI nRpaH nR5 4Ane pANe. kupyam (suvarNa 24tavinA mIrjSana), gopyam (219||y), gopanam (2kSae), guptiH (2kSA), goptA (+ + 264). gup, (a) pa. 4. vyAkulatve. pANu 42, 0yA 91 42. gupyati lokaM kopaH kapa lokone Akartha kare che. gupa, (a) u. 10. bhASAthai bhAsAthai ca. 1 pokha, 25j. gopayati-te bholiche i0. gupha, (a) pa. 6. graMthe. muMtha. guphati mAlyaM mAlAkAra: bhAjI isane guthe cha. guMpha: (graMtha). gupha, (a) pa. 6. graMthe. muMya. guMphati mAlyaM mAlAkAraH, mAjI sage guthe cha. guMphitaH, guMpha:= jo. gur, (I) A. 6. udyamane. 1 yo / 42yo. 2 ma. gurate vaizyaH vaizya yo reche i0. gurda (a) A. krIDAyAma. 2ma, laghu. gardate bAlaH mAsa macha. gurda, (a) u. 10. niketane. pasa'. gurdayati-te pasecha. For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. gurda, (a) u. 10. pUrvaniketane. pUrvaniketanamAdyo nivAsa:. prathama saj, pahesuM sa. gardayati-te paDelu secha. gurva, (I) pa. 1, udyamane. 1 udyoga 42vo, 2 // . gUrvati vaizyaH 125 udyoga cha i0. guh, () u. 1. saMvaraNe. DhAMpuM, moch|sj. gRhati-te, nigRhati-te chidraM janaH 45 dine DhAMce gUDhaH, gulyam, gavharam (guhA). gUra, (a) A. 10. udyamane bhakSaNe ca. 1 yoga 42vo, 2 madhu, _36bhayu. gUrayate vaizyaH 125 udyo|| 4237. udgurayate khaDam. 5 // bhecha. gUrayate mUlakaM nara: na2 mukhAne mecha. gUra, (I) A. 4. hiMsAgatyo.. 1 69, 2 . gUryate ripuM balavAn para vAn ne haNucha i0. gUrjara: (niTa). gR, pa. 1. secane. siMtha. garati bhUmi meghaH bhedha bhUbhine siMyacha. gR, A. 10. vijJAne vijJApane ca. 1 napuM, manulapayu. 241yu. gAra yate anulacha i0. guna, (a) pa. 1. zabdArthaH. 2154 42vo. garjati = gajjai = |le. garja nam. gR, (i) pa. 1. zabdArthaH. 2254 42po. guMjati 21 22. gUjanam (gaNI). gRth, (u) pa. 4. abhikAMkSAyAm. 427. gRdhyati chei . gRddhaH ( 81), 1 garddhanaH, 2 gRdhruH (sonA), gRdhiH (sial), gRdhaH = [14 ( pakSI). gaha. (3) A. 1. mahaNe. ahayu, sayuM, Alaj. garhate Ale. gaDhaH (sAthI), gRDhiH (aha), gRham = 52, gRhA (khI). gRha, A. 10. grahaNe. adhu, le, lAkha. gRha yate Alecha. ga, pa. 6. nigaraNe. nigaraNaM bhojanam. nona 42, ma, mA. girati, lave, gilati mUlakaM naraH na2 bhUkhAne mecha. giraH, lave gila:. ajagara:, 1 gara:, lale 2 gala: (14), nigAra:, udgAra: (bho 2312), gargara: (rAjarSi) gargarI = gaggarI = ||25 (mahAma). gargaH (*.pi), garttaH (iii), garbhaH, giriH (parvata), garmut (hema), nigaraNaH (24), gRSTi: (mA2 465tI.) garaH, (viSa). For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. ga, pa. 9. zabde. 2006 42po. gRNAti guNaM sAdhuH sA gurAne he. guru:. gepa, (3) A. 1. kaMpane gatI ca. 1 5j, 2 . gepate pache. geva, (+) A. 1. sevane. sevaj, pRv. gevate peze. geS, () A. 1. anicchAyAm. anvicchA anveSaNam. zodha, popapuM. geSate gAM gopAla: govANa ||yne pANacha. gai, pa. 1. zabde. 225 42yo. gAyati gItaM nArI nArI ne yache. gItam, pragItam, gAnam, geyam, gItiH, upagItiH, udgItiH, gAyakaH (AnA2), gAthA, gAyanaH (gAnA2), gAyanI, sAmagaH, sAmagI, udgIthaH (bho|2), udagAtA (sAmaga. goma, u. 10. upalepane. siM5j. gomayati gomayena bhUmiM yanA yA go___ bhaya mubhine siMpale. gomayam (74). goSTa, (a) A. 1. saMghAte. me 42. goSThate dhAnyaM kRSiH kRSi hAne satra 423. atha, (i) A. 1. kauTilye. kauTilyaM kusRtibaMdhazca. 1 1r, 2 mAMdhag, muMthaI, oispuM. graMthate gavayaH ro paDo nayathe. graMthate phulAni mAlI bhAlA pAne muMthece. graMthim= gaMThI = isya. graMthaH= gaMTho = mAMDo. patha, (a) pa. 9. saMdarbha. saMdarbho graMthanam. muMtha. grathnAti graMthaM kaviH vi aMthane muMthechi. graMthaH, graMthiH = gaMThI = 45. graMtha, (a) u. 10. saMdarbha. saMdarbho baMdhanam. mayu, isj, . graMtha___ yati-te, graMthati mAlyaM mAlI mAlI ghusane gAMucha. graMthati = gaMDhai = 3. grasa, (ja) A. 1. adane. pAyu, mayu. yasate modakaM vipraH vipra khAne / 2. grAsa: (415), grAmaH= ma. grISmaH ( 3tule). grasa, (a) u. 10. grahaNe. Alaghu, se, a. grAsayani-te phalaM janaH sanasane leche. graha, (bha) u. 9. upAdAne. upAdAnaM svIkAra:. vii||2, sayuM, Asapu. gRhAti, gRhIte dharma dhArmikaH dhArmi dharbhane Akhache. gRham = 52. grAha: (41-52), gRholI - dhotI. vigrahaH = padharo (yu1), parigrahaH (khaa4|2), For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. nigrahaH (msvii|2), anugraha: (svii4|2), Agraha:- mAdho, saMgrahaH saMgharo, vigraha: (zarIra), avagraha: (manAvRSTi), grahaH (jyotiSa), grAhakaH ( nA2), gRhItA (R + lenA2), phalegrahi: (isaga ), grahaNam, gRhyakaH ( 52taMtra), gRhIta: (bI). grAma, u. 10. AmaMtraNe. AmaMtraNaM gUDhoktiH. chaiDj, grAmayati-te maMtrI maMtrI chAMnuM kahe che. graca, (u) pa. 1. steyakaraNe. yo2. grocati mrakSaNaM mohana: mohana bhA265 nyorecha. glasa, (u) A. 1. adane. bhay, onaa. glasate tamobhuvanam tama bhuvanane pAyaje. glAsa: (loliyo). glaha, (a) A. 1. grahaNe. Alaj, laghu, aj. glahate karakaM yatiH ti 2vo AtaMcha. glaca, (u) pa. 1. steyakaraNe. yo2. glocati dhanaM cora: yo2 banane pariche. glaMca, (u) pa. 1. gato. 4. glaMcati grAmaM grAmyaH gAmayio bhane nayacha. glepa, (3) A. 1. dainye kaMpane gatau ca. 1 , hInatA 42vI. 25g, ____Er. glepate bhikSuH linatA 2che i0. gleva, (ka) A. 1. sevane. sevaj. glevate devaM nara: napane sevale. gleSa, (3) A. 1. avicchAyAm. anvicchA anveSaNam. loga, zoSayu. gleSate gavalI piMDAra: piMjaro maSane soNe. glai, pa. 1. harSakSaye. harSakSayo dhAvapacaya:. dhAtu mochI thI, sAhIna ya. sAna ya. glAyati viSayI viSayI mAhIna yAyace. glAnaH (0518-). glAniH (sAdhInatA), gloH (yaMdra). ghaggha, (a) pa. 1. hasane. sa. ghagdhati secha. ghaTa, (a, m, S) A. 1. ceSTAyAm. ceSTA IhA. 5, 25. ghaTate ghaTaM kuMbha kAra: kuMbhAra yAne dhoche. go-ghaTayati. ghaTanA (25), ghaTA (225), ghaTa: a. ghaTI (mahAma), ghaTitam = ghaDiaM == ghaDyuM. ghaTa, (a) u. 10. saMghAte. me 42ghu, me , . ghATayati-te kupitajanaM sAdhuH bhA5 apekSA ne bhagave. udghATayati = ugghADai = For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. dhADe. udghATanam = ugghADaNaM = 9vA. udghATita:= ugghATio = udhA'yo. ghaTa, (a) u. 10. bhASArthe bhAsArthe ca. 1 mopayu, 2 5. ghATayati-te pakSI paMjIyolale, i.. ghaTa, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 moma, 2 . ghaMTayati-te kapotaH pota polache i0. ghaMTA, nighaMTuH (moza). ghaha, (a) A. 1. calane. Anj, 5yu, Dola. ghaTTate upecha. araghaTTaH (26), ghaTTaH= ghATa (navata25 sthAna, tItha). ghaTTa, (a) u. 10. calane, yang, 5. ghaTTayati-te pacha. ghaTTaH = ail (nahI ta2vAnuM sthAna), araghaTTaH (268). ghapa, (i) A. 1. kSaraNe. 52. ghaMSate 522. ghas, (i) A. 1. kSaraNe. 52. ghaMsate parecha. ghasa, (la) pa. 1. adane. mA, ma. ghasati pAya.. ghastA, (ka / manA2), ghastuma, ghasmaraH (makSa), ghAsaH, ghasraH (hina). ghiN, (i) pa. 1. grahaNe. Ama, sayuM. ghiNate Ale. ghu, (Ga) A. 1. zabde. 2 // 42vo. pavate 21 427. ghUka:- 57. ghuTa, (a) A. 1. parivarttane. parivarttanamitastato bhramaNam. mahi tahiM mama, . 257j. ghoTate pravAsI pravAsI mahitA 25cha. ghoTa:- dhoDo. ghoTakaH, ghuTaH, ghuTikA ((a). ghuda, (a) pa. 6. pratIpAte. roga, vizeSa. ghuTati roNe. ghuTati = ghuTai = dhuTe. ghuTitam = ghuTiaM = dhuvU. dhuTikA (pl), 1 ghoTaH, 2 ghoTakaH (dhoye). ghuga, (a) A. 1. bhramaNe. sama. ghoNate lame. ghuNitaH, ghoNA (nAzi), ghuNaH (1 / 4418, mahi57). ghuNa, (a) pa. 6. bhramaNe. samaj. ghuNati samecha. dhuNaH ( mahi57), ghoNA ___ (nAsi), prAdhuNaH= prANI. ghuNa, (i) A. 1. grahaNe. Alag, le. ghuNNate lecha. ghara, (a) pa. 6. bhImArthazabdayoH. 145 42yo, rA. 2 2006 42yo. ghurati rAva i0. ghoram (nayAna), ghurghara: (manu4213 2 / 06 yathA). For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha ghuSa, (a) pa. 1. zabda. 2006 42yo. ghoSati hariM bhakta: mata harIne policha, ghoSati = gokhai = goya. ghoSaNam = gopA. ghoSa: (ghATI). ghuSa, (a) A. 1. kAMtikaraNe. 545 42. ghoSate 245442che. ghuSa, (i) A. 1. kAMtikaraNe. 2425442. dhuMSate 2425442che. ghuSa, (ir ) pa. 1. avizabdane zabde ca. DIyo 2006 42yo, 2 206 42vo. ghoSati jI 2106 reche i0. ghoSaH (2mArI pAu). ghuSa, ( ir ) u. 10. vizabdane. vizabdanaM viziSTa zabdakaraNaM, nAnAzabdanaM vA. 12 // 1 uyo, ghI yo. 2 vividha za6 4211. ghoSayati-te. ghoSati. udghoSayati-te. udghoSati ghAMTo ucha,, 2 // 2 // 2||che.. ghUra, (I) A. 4. hiMsAvayohAnyoH. 1 6. 2 muM yayu, 16 puM. pUryate hae i0. ghUrNa, (a) A. 1. bhramaNe. samadhu, yubhayu. ghUrNate matta: mAtA dhubhecha. ghUrNate ___ = ghummai = dhubha. ghUrNa, (a) pa. 6. bhramaNe. mama, dhumapuM. ghUrNati nabheche. ghUrNitaH (nabhesa), ghUrNiH (mAyu). gha, pa. 6. secane. siMya. gharati dagdhaM payasA nara: / 2. sAne samaya siMthe. ghAra: (seyana), dhardharIkA (4231), ghRtama = ghiraM = pI. dharmaH = pammo = dhAma, ghRNA (yA). gha, pa. 3. (vai0) kSaraNadIlyoH . 1 52, 2. 2 prAsayu, 42puM. nirti jalam pArI 2. jipati vanhi dhRtena hotA hotA thA manine ase che. gha, u. 10, prasravaNe prastAvaNe ca. 1 , 2 . dhArayati-te ghRNa, (3) A. 1. grahaNe. ha95 42, sayuM, le. ghRNNate Alache. ghRNa, (u) u. 8. dIptI. 15. ghRNoti, ghRNute. poti, ghargute piche. ghRtam, ghRNA (yA), ghRti: (Alk). ghRSa, (u) pa. 1. saMgharSe. 1 25rdhA 42vI, sapA 42vI. 2 sa. gharSati spardhA 37. dharSaNam, ghRSTiH, (As) For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar dhAtusaMgraha. ghA, pa. 1. gaMdhopAdAne. suMdha, vAsalekI. jighati puSpaM nara: na2 sane suMche.. 1 ghANaH, 2 bAta: (suyo), vyAghraH = pAca ku, (Ga) A. 1. zabda. 2106 42vI. Gavate 256 22. cak, (a) pa. 1. (sau0) bhrAMtI. mama, dhumapuM. cakati samecha. cakitaH (it). caka, (a) A. 1. tRptau pratIpAte dIptau ca. 1 tRH yaj. 2 zeNapuM. 3 5j. cakate tara yAyace i0. cakitaH ("ne), cakora: (412 pakSI). cak, ( a, m ) pa. 1. tRptI. 1 . cakati tRH yAyace. Nau-cakayati. cacha, (a) u. 10. vyathane. 513j, nayu, du:ma. cakkayati-te pAuche. cikkaNaM = sI. cakAs, (3) pa. 2. dIptau. 5. cakAsti sopeThe. cakSa, (i, G) vyaktAyAM vAci darzane ca. 1 25STa mora, puM. 2 , madhu caSTe, vyAcaSTe dharma guru: guru va nehecha i0. cakSuH, vicakSaNaH, khyAdeze khyAtaH, vyAkhyAnam, vyAkhyA (AI). caMca, (u) pa. 1. gatyarthaH. 4, caMcati Myache. caMcalaH, caMcarIkaH, (bhramara), ___ caMcuH = yAMya. caTa. (e) pa. 1. varSAvaraNayoH. 1 12sayuM, 2ij, mochAu, isg. caTati megha: medha varaseche i0. caTati = caDai = 243. caTitaH = caDio = yajyo. cada, (a) u. 10 . bhedane. 3, le. cATayati-te. caTati = caDai = yI. uccATayati, uccATanam, caTakaH (yalo), caTakA (544ii). caDa, (i) A. 1. kope. opa. caMDate picha. caMDa: (opana), caMDI (1341, 2 pArvatI), pracaMDa, caMDAla:... caD, (i) u. 10. kope. 5j. caMDayati-te picha. caMDaH (apavAjo), 1 caMDI, 2 caMDikA (pArvatI). caNa, (a) pa. 1. zabde. 2006 42vo. caNati 2 / 04 42. cANUraH (10 halo naba), caNakaH= caNao = yo. For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. caNa, (a, m) pa. 1. dAne gatI hiMsAyAM ca. 13, 24, zu. caNati cha i0. NI-caNayati. caNakaH (yo). cat, (e) u. 1. yAcane. ya. catati-te gayecha. catvaram (yoto, Dima). caturaH. catvAra:= yA2. catvaram (gaI mArga), cAtakaH (mIyo). cada, (i) pa. 1. AlhAde dIptau ca. AlhAda AnaMdanam AnaMdotpAdanamityarthaH. 1 mAna 150yo. 25. caMdati mAna 94ve. caMdraH, caMdanam, caMdramAH (s / (5), caMdrikA (irrj, yaMdra 21). cada, (e) u. 1. yAcane. 14. cadati-te ||yech. cana, (a, m) pa. 1. hiMsAyAma. hay, bhA2. canati haNucha. No-canayati. cana, (a) u. 10. zraddhopahananayoH. 1 vizvAsa 42yo, 2 bhA2yu, 65j. cAna yati-te, canati vizvAsa ke i0. cam, (a) pa. 1. sAMtvane. samata. capati ziSyaM guruH guru zi0ya ne samAja cha. cApam (dhanuSa), capala:. . capa, (a, m) u. 10. parikalkane. parikalkanaM daMbhaH zAThayaM ca. 1 m-ttuN| 42 vo, 2 24tA 42vI. capayati-te na 2 i. capa, (i) u. 10. gatyAm. . caMpayati-te, caMpati jaya. caMpakaH (2.5 3). cam, (u) pa. 1. adane. 'pA, madhu. camati laDakaM vipraH vipra khAne meM cha. uccamati, vicamati, AcAmati, Acamanam, cAmaraH, cAmaram, camasaH (somapAtra), camasI (seva), 1 cuMDhiH, 2 cuMDhI (44), cocam (chAla). cam, (u) pa. 5. bhakSaNe. madhu, pA. camnoti bhecha. caya, (a) A. 1. gato. 4. cayate ||ych. cayaH (ti). cara, (a) pa. 1. gatau bhakSaNe ca. 1 , 2 . carati jayache. azvana saMcarate = saMcarai = saMyare. 1 caraH, 2 cAraH (1), saMcAra:, uccAra:: pracAraH, vicAra:, AcAraH anucaraH, gocaraH, carakaH, caryam (tapa), AcAryaH (guru), paricArakaH (4,42), kurucaraH (ru 12 // ), bhikSAcara: (bhImArI),senAcara: (pAlo), vyabhicAraH, brahmacArI (in+), carAcara:, caraNa: (pAda), caramaH, caritram, cariH, (1 pazu, 2 / / 2 / ) cAri:= yAsya (pazubha65), caru: For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. (haMDI), cAru: (K42), carma = camma = zyAma. caryA, paricaryA (sevA), gocaraH, sahacaraH, sahacarI, anucara: (42). cara, (a) u. 10. asaMzaye. nirNaya 42yo, viyArapuM. cArayati-te. vicArayati-te arthAn paMDita: paMDita pahoMne piyArecha. vicAraNA, vicAra:. caraNa, pa. 11. gato. vj. caraNyati jaya. caraNaH (5). carca, (a) pa. 1. paribhASaNahiMsAtarjaneSu. paribhASaNaM saniMdopAlaMbhaH. 1 45 devo. 2.haNu, 3 ti224||2 42yo. carcati 45o cha i0. carcA. carca, (a) pa. 6. paribhASaNabharsanayo.. 1 45o yo. 2 ti22412 42vo, niM. carcati 45 cha i0. carcA. carca, (a) u. 10. adhyayane. napuM. carcayati-te zAstram 2||khne lache. ___ carcA, vicarcikA (54). ca, (a) pa. 1. gatI. yu. carbati tayace. carbaH (d), cArvAka: (nAsti), carbaNA (lI bhAjya). ca, (a) pa. 1. adane. pA. carcati dhAnAm dhAAne yAve. carvati cabai = yAve. carvaNam = yAvA. cArvAkaH (nAsti). cala, (a) pa. 1. kaMpane. 5. calati pecha. 1 cAlaH, 2 cala:, 3 calA cala:, 4 caMcala:, (255), cAlanI = cAlaNI = yAyI. caluH= nyaSu (bhupamA samAya maraju 45), calA (viol). cala, (a, m) pa. 1. kaMpane. 5g, hAsaj. calati upecha. No calayati zAkhAm 2||maage pAche. 'cal, (a) pa. 6. vilasane. 25, meya. calati bha; nArI. nA matIsA the 2mecha. calanam (vilasanama), calaMtI (vilasaMtI khI). cala, (a) u, 10. bhRto. bhRtirvatanaM bharaNaM ca. 15 42j, 2 na. cAla yati bhUkha 42cha i0. cA, (*) u. 1. bhakSaNe. pAj, mapuM. caSati-te pAyache. caSati = A54 = yA. cASa: (yAsapakSI), caSakam (bhapAna), caSakaH (pAnapAtra), caSAla: (yapaparaya). For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 64 dhAtusaMyaha. caha, (a) pa. 1. parikalkane. parikalkanaM zAThayaM daMbhaH kathanaM ca. 1 214 // 42vI, 26-9 42yo, 3 43. cahati 24tA 42 i0. caha, (a, m) u. 10. parikalkane. parikalkanaM daMbhaH zAThayaM ca. 1 -TuMga vo, 2 24tA 42vI. cahayati-te na 42. caha, u. 10. parikalkane. 1 TuMga- 42vo, 2 24tA 42vI. cahayati-te DhuMgareche i0. cAya, (*) u. 1. pUjAnizAmanayoH. 1 yrj, 2 ,5cAyati-te pUche i0. apacitiH (50), apacita: (vit), kekayaH (AM), ketuH (hama). ci, () u. 5. cayane. yApuM, sAMya, 1 42j, pI. cinoticinute dhAnyaM kRSaka: me ne me 422. 1 cayaH, 2 pracayaH, 3 saMcayaH, 4 nicayaH (samUha), paricayaH, upacayaH (16), apacayaH (kSaya), ucca yaH (81), nizcayaH (nirNaya), kAya: (deha), nikAyaH (samUha), citi: (Dhaga), jIram = 7. citram (citra), citrA (nakSatra), 1 cetavyaH, 2 cayanIyaH, (sAMyavAyogya), cibukam (hanunA malA ), cIram (1kha), 1 cInaH, 2 cInaka:, (yAza). ci, (Ja, m) u. 10. cayane. me 42j, yamuthu, madhu 42. capayati-te, __ cayati-te me2che. cika, (a) u. 10. vyathane. pIupuM, napuM. cikkayati-te . ciTa, (a) pa. 1. parapreSye. 52ne sekyu, 52nI yA 42vI. ceTati 52ne sevacha. 1 ceTi:, 2 ceTI (hAsI), ceTaka: (15, 26sa. cit, (I) pa. 1. saMjJAne. saMjJAnaM saMciti:. MY, manumava. cetati taye cha. cit (alna), cittam (mana), 1 yitti, 2 yetanA (sAna), caitanyam, cetana: (71), cetanam (jJAna), ceta: (s + yina). cit, (a) A. 10. saMcetane. mUrkhAdyavasthAnivRttyuttarakAlikaM jJAnaM saMcetanam, Mat . cetayate yata yAyace. cetanaH, cetanA. cit, (i) u. 10 smRtyAm. smAM , samARY. ciMtayati-te. ciMtati, saMbhArecha. ciMtanam (2025), ciMtA (smRti), ciMtitam (smRta), 1 ciMtyam, 2 ciMtitavyam, 3 ciMtanIyam. (242vA yoya). For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. citra. u. 10. citrIkaraNe. adbhutadarzane ca. citrIkaraNamAlekhyakaraNam, 1 yAta2j, 2 mA bhuta uj. citrayati-te. AlekhyaM karoti adbhutadarzanaM karoti vA yAtarecha, mahamuta che. citram (1 mitrAma, 2 mAzcarya). vicitram, citritam (dhAta35). ciri, pa. 5. (vai0) hiMsAyAm. e. ciriNoti hae. cibhiMTI = cimbhaDI = yAnI. cibhiMTam == cimbhiDam = sAla. cila, (a) pa. 6. vasane. mochAaj, sis. cilati vastreNa dehaM naraH na25kheM zahane cha. 1 celama, 2 cailama, 3 celA, 4 Acela: (kha). cil, (a) pa. 1. zaithilye hAvakaraNe ca. zithisa-TIj thayu, 2 mabhiprAya 4.yo. cillati zithila thAyache i0. cilaH (paTa), cilla:= thAra (sAmanA) coka, (a) u. 10. AmarSaNe. sahayu, 4. cIkayati-te, cokati pIche. cIma, (R) A. 1. kanthane. stuti 42vI. cIbhate stuti 22. cImA __(lAdhA). cIva, () u. 1. AdAnasaMvaraNayo:. 1 Akha, praha, le. 2 bhoch| puM___Dhaisj. cIvati-te bhochAucha. cIvaram (pakha). cIva, (a) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mola, 2 5j. cIvayati-te molacha. cucha, (a) u. 10. vyathane. pI7g, napuM. cukyati-te pAuche. cucya, (a) pa. 1. abhiSave. avayavAnAM zithilIkaraNaM surAyAH saMdhAnaM vA abhiSavaH snAnaM ca. 1 mavayava zithisa 42vA, yara. 22 gAvAne mathAj 42j, mAya. 3 relj. cucyati dhyare i0. cuktaH (4252). cuda, (a) pa. 1. alpIbhAve. 165-thoDaM 5. coTati veda: kalau vibhAva ma85 thAyache. coTI (2 // 31). cuda, (a) pa. 6. chedane. che. cudati che che. coTa: (chana), 1 coTanaH, 2 coTakaH (26 nA2). cuda, (a) u. 10. chedane. che. coTathati-te che che. cuda, (i) u, 10. chedane. che, mu. cuMTayati-te. cuMTati kezaM zizuH mAra zane yuM 22. cuMTati = cuTai = yuTe, cuTanam = \ . For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. caTTa, (a) u. 10. alpIbhAve. thoI thaj, a5 5j. cuTTayati-te zokena dehaH zeke karI dehathaDe thAya che. cuDa, (i) pa. 1. alpobhAve. thoD-mAdhu thaj. cuMDati bhochu yAyache. cuDa, (a) pa. 6. saMvaraNe. mAchA, DhAxg, pA. cuDati mo . cuDaH, cuDI (yuDao.) cur3a, (a) pa. 1 hAvakaraNe. hAvobhAvasUcanam. mnipraay-bhaa2|5 548vo, nAva yo. cuDIta naTI nI mAya yApecha. cur3am (bhaga), cuMDI (adhinA). cuNa, (a) pa. 6. chedane. j, yudha, muM. cuNati zAkaM naraH n22|| __ yuTacha, cuNitaM = cuNiaM= yue. caMda, (a) u. 1. nizAmane. nizAmanamAlocanam, ne, 5. cuMdati-te __ rUpaM naraH 12 205ne gupecha. cuda, (a) u. 10. saMcodane. saMcodanaM nodanam. pre2j, codayati-te prerecha. __codanA (pre24), pracodita: (pretyo), codyam (preravAyo-ya). cupa, (a) pa. 1. maMdAyAM gato. haNa, yA.copati kiMciJcalatItyarthaH. yAlache. copanam, cupyam (bhagamana), cupaH (vAyu). cuba, (i) pa. 1. vaktrasaMyoge.-vaktreNa saMbaMdhe, muMpana 42. cuMbati jhumecha cuMbanam, cuMbitaM- cuMbiaM= thumyu. cuba, (i) u. 10. hiMsAyAm. 65. cuMbayati-te haecha, cura, (a) u. 10. steye. yorapuM. corayati-te, corati dhanaM lubdhaH soniye| dhanane yorecha. corati-corai= yore. coraH, corA (yoranArI), cauraH cauryam (yo Ama), coritaHcorio-yorayA. 1 curiH, 2 curI (44) curaNa, pa. 11. caurya. yo2j. curaNyati dhanaM cora: yora dhanane yorecha. cula, (a) pa. 1. (sau0.) AcchAdane. mocha, disg. colati moucha. 1 nicula:, 2 nicola: (124231), cola: (sirl). cula, (a) u. 10. nimajjane samucchAye ca.1 hAyuM, snAna 42. 2 15j, 72. colayati-te gaMgAyAM vimaH vipra gaMbhai hAya. colitam, colanam, culaH, culiH, nicula; (12). For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusagraha. cula, (a) pa. 1. hAvakaraNe. mathunecchAmeritazarIravikArohAvakaraNam. mthunech| yo shrii2vi4|2 42vo. culIta priyeNa nArI nApriyasAye mArAve. culaH (hApa), 1 culiH, 2 cullI (mukhya). calapa (a) pa. 1. (sau0) lopane. so5. culaMpati sopache. culukaH (43). kiMculukaH (maNasi). cUra, (I) A. 4. dAhe. mAga, cUryate gANecha, cUrNaH cuNNo yuno. curNi: (vRtti). cUrNa, (a) u. 10. preraNe. preraNaM dalanam. 60, peSa 42, qiu. cUrNa yati-te Ne. cUrNaH (1 57pAsAdi nyUrya, 2 puNya), cUrNiH (vRtti). cUrNa, (a) u. 10. saMkocane. saMdhoya, saMsa. cUrNayati-te saMdhale. cUva, (a) pa. 1. pAne. pI. cUSati pakkarasAlaphalaM manuSyaH mAzusa paa4| yusecha. cUSati= cUsai =nyUse. coSaNam, coSyaH. cait, (I) pa. 6. hiMsAmaMthanayoH. 1 vA. 2 muMthag. ghRtati hoche i0. cUpa, (a) u. 10. saMdIpane. saNasa, sA. carpayati-te, carpati vanhi: ___majisaNagecha. cel, (R) pa. 1. calane. 5j, hAsa. celati pacha.. ceSTa, (a) A. 1. ceSTAyAm. 1 427, 2 sayo 72yo. ceSTate 4 checha __i0. ceSTA, ceSTitam (mAya21), cyu, (G,) A. 1. gato. v. cyavate ya. cyutaH, cyavanaH (*Si). cya, u. 10. sahane hasane ca. 1 saha, pe:, 2 sa. cyAvayati-te zarAn zUraH sahata ityarthaH zuze pAyoge sahaje i0. cyat, (ir) pa. 1. Asecane, AsecanamISatseka AdrIkaraNaM ca. 1 thoDaM siMya', 2lA, 42. cyotati thor3eM siMyethe i0. cyatiH (yoni). cyus, (a) u. 10. sahane hasane ca. 1 saha, , 2 sa. cyosaya ti-te sahecha. chad, (a, m) pa. 1. (10) urjane. urjanaM prANanaM balaM ca. 171, 250 42j, chadayati che i0. he0 NI-chadaMtaM prayukta chadayati. balavaMtaM prANavaMtaM karotItyarthaH sAmAvAna che. For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. chad, (a) u. 10. apavAraNe. chAdhu, Dhaisg. bhoch| yu. chAdayati-te. chada ti-te ch|yche. 1 chadaH, 2 prachadaH (ai414), chatram , chAtraH (vidyArthI), chagraM (158), chadiH (571), chaMdaH (m + 36), challI- challi:=7165. 1 chadam, chadanam (53), 1 channaM, 2 chAditaH (moch|), 1 chAdakaH, 2 avacchAdakaH, 3 pracchAdakaH (siszunA2), ucchAdakaH (dhAunA2), chAdyam- chabja =74. chagaNaM= chaaNaM =cha. chada, u. 10. apavAraNe. chaayuuN,moch|. chadayati-te mochADecha. chadaH, daMtachadaH (hos). chad, (i) u. 10. saMvaraNe. isg, bhoch|. chaMdayati-te, chaMdati mochAucha. chaMdaH (m + 36). chapa, (i) u. 10. gatI. .. chapayati-te 42. cham, (u) pa. 1, adane. madhu, mA. chamati mecha. charda, (a) u. 10. vamane. bho42j, mana 42. chardayati-te'naM rogI rogI anane moDecha. 1 chardiH, 2 chardanam, 3 pracchardanam (vamana). chA, (8) u. 1. hiMsAyAm. puM. chaSati-te hacha. chida, (ir) u.7vaidhIkaraNe-advaidhasya pRthaktve. me me vilApa 4211. chinatti chite tRNaM zizuH // ne che che. chidA (4),1 chittiH, 2 vichittiH, 3 chedaH, 4 vicchedaH (cha.ga),avacchedaH, ucchedaH, chinnaH, ucchinnaH, vicchinaH, avacchinnaH, chedakaH, chettum (65), chidurA rajjUH(chAyA ho), chidira: (udara), chidiram (rAkha), chidram=chiDum-chAI. chedanam, 1 chedyam, 2 ucchedyam (nayA-ya). chidra, u. 10. bhedane. pIdhayu, 3657yo. chidrayati-te kalazaM janaH / 41rAne vApacha. chidram = chiDam = chI. chuTa, (a) pa. 6. chedane. 6. chuTati che. choTikA (4421). chuTa, (a) u. 10. chedane. cha. choTayati-te che che. choTikA (441). chuD. (a) pa. 6. saMvaraNe. mo73, dis. chuDati bhochADecha. chuDam (54ii , ro, tamu). chupa, (a) pa. 6. sparza. ma.j, 25rza 42vI. chupati maucha. For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. khur, (a) pa. 6. chedene. 26. churati che che. churaH= churo= 70- churI= charI. churikA. chUd, (u. I. ra.) u. 7. dIptidevanayoH vamane ca. 15g, zoma. 2 2bhayu, 3 bho42. chuNatti- te dIpache i0. sRSNa: (aH),chyam ( vAyo-ya), chardiH (pati), chardanam (vamana). chada, (I) u. 10. saMdIpane. sajA, H 4. chardayati-te, chardati ma thAyache. kRpa, (a) u. 10. saMdIpane. sakhA, ang. chapayati-te, chapati thAyache. cheda, u. 10. dedhIkaraNe. pelA 4211. chedayati-te chacha. chedaH, chedi tam = chediaM-chedyu. chedanam. cho, pa. 4. chedane. che. chacati ghAsaM naraH nara ghAsane checha. chAtaH (hita), chAga=No (54). chAgA chALI (541), chagalaH (542), chalama (masAta2), chagalaH (meSi ), chaviH= 7mI (ti), chavilaH= gilo. chekaH (dhaNo ayo), chalam (58). jakSa, (a) pa. 2 bhakSahasanayoH. 1 04ma, pApuM. 2 6sa. jakSiti mUlakama bhukAne pAyache. jakSaNam (lakSay). jan, (a) pa. 1. yuddhe. aj, asj, yu6 42puM. jajati pacha. jaja, (i) pa. 1. yuddhe. "aj, , yu6 42j. jaMjati ucha, bada, (a) pa. 1. saMghAte. me 42, suMthapuM. jaTati. me 43. jaTati jaDai=6. jaTA=15 (1kSAbhUta), 1 jaTilaH, 2 jaTAlaH (vermi), jaTaH (saMdhAta), jaTAvAn. jaDa, (a) pa. 1. saMghAte. me 42, muMya. jaDati= jaDai =3. jaDaH, jan, (a) pa. 3. (20) janane. Curry,Guj. jati apanecha. jana, (I) A. 4. prAdurbhAve. prAdurbhAvautpattiH. Sirj, nAj. jAyateM kurobIjAt. mIthI maM2 le. janaH (lo), majA (lo), jAta:= jAyo. rAjIjAta: layo. manujaH (mAsa), anujaH (hAnAlA4), pUrvajaH, bAniH (175tti, mAlatI, 3 zrA ) jAti: //one For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70 dhAtusaMgraha. (bhAsatI). jAti:-jAtya (mAmA), janakaH (pitA), jananI (mAtA), janyaH (54pAna), janma (mana+pakti). janiH (pati), jaMtuH (2 / 33), januH (Ce+ 4.bha), dvijaH (1 , 2 pakSI, 361) udbhijjaH (sthA12), bhabjam, 2 balajam (bhava), aMDajaH (55), svedajaH, jarAyujaH, abhijanaH (gotra), abhijAtaH (tIna), banyuH (16ma, 2 prA9). jAnuH, jAtu (amita), jaMghA =ovis. bAraH, jAyA (579), jaTharam (peTa), jaMbUH (My ), janayinuH (pitA), janayitrI (mAtA), nijaH (pAtA). jae, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAci mAnase ca. 125STa yolayu, 2 / na su| marnu morayu, 7ij mora,45.japati= japaipe. japaH, jApaH, karNejapaH (bhUya), japA (ga). jabha, (I) A. 1. gAtravinAme. 2012 5sAra, 2002 5sAva. jabhate zarIra 5sArecha. jaMbhaH (sImo4). bama, (i) pa. 1. maithune. mithunasya karmaNi bhAve vA. yo. jaMbhati. yochi.. - jaMbhaH (bhaithuna), jaMbhakaH (bhayuna42 nA2). jama, (i) u. 10. nAzane. nA2142ghu jaMbhayati-te, jaMbhati naa2| reche. jabhaH jama, (u) pa. 1. adane. bha. jamati = jamai = jame. jamanam = bhae. jamita: bhibho = sabhyo. jamituM- jamiuMmapA. jarja, (a) pa. 1. paribhASaNahiMsAtajaneSu. 14o yo, 2 65j, 3 ghi___2. jarjati imI cha. jarja. (a) pa. 6 paribhASaNabharsanayo.. paribhASaNaM saniMdopAlaMbhaH. mohayo, ti272 42yo, (4N2. jarjati mohecha. jala, (a) pa. 1. ghAtye. ghAtyaM jaDatvam. ataikSNyamityarthaH. 047 thayu, 4 tAne pAma. jalati 17 thAyache. jalam, 1 jalaH, Datve jaDaH, jAlma: (bhurNa), 1 jAlam, 2 bAlakam (lalithu), kiMjalkam (12). jala, (a) u. 10. apavAraNe. Mmqj, disg. jAlayati- te dehaM naraH na haihane cha. jAlam = Grj. jAlakama, jAlikA (nalI). For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. alpa, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAci. spaSTa mIla. jalpati spaSTa bholache. jalpaH (lA), jalpAkaH (monA), jalpanam (nA55), jalpitam (nASita). jae pa. 1. hiMsAyAm. ha. jaSati haNucha. jasa, (u) pa. 4. mokSaNe. bhU'yu, jasyati vatsaM gopaH gopa patsane bhUche. jastaH (mukta), ajastram (nitya). jas, (i) u. 10. rakSaNe mokSaNe ca. 1 2kSaNu 42, 25, 2 bhU. jaMsayati te, jaMsati rAmeche i0. jas, (u) u. 10. hiMsAyAm. hagupuMjAsayati- te, ujjAsayati- te cora sya rAjA rAma yorene haNucha. 1 jAsanam, 2 unjAsanam (sina). jas, (u) u. 10. tADane. tAuna 42. jAsayati- te jasati tAuna parecha.. jAga, pa. 2. nidrAkSaye. puM. jAgarti muniH muni bagecha. jAgati-jaggai= ge. 1 jAgaraH= garo. 2 ujjAgara:= GMT. jAgaraNam = Mn. jAgrat (Mgato), jAgratI= MIta. jAgarUkaH (lagatI), jAgarI (chan + Mito). jAgarita:- jAgio= Myo. ni, pa. 1. jaye. jaya utkarSaprAptiH akarmakaH. solarSa pAbhayo, sabA 44 to thI, saDayA yamAtuM thaj. jayati hari: hari sAyA yauiyAto. jayaH (savArapa). ji, pa. 1. abhibhave. abhibhavonyUnIkaraNaM nyUnIbhavanaM ca. Adye sakarmakaH, dvitIyetvakarmakaH. 1 mAthu 42j, nita, harAvayu, 2 mo'thag, sahAnathaj, hAra. paDelA arthamA sarbha gale pIka arthamAM macha. u0 jayati zatrUn rAjA // zatrubhone tiche- 6zavache. parAjayate adhyayanadvAlakaH adhyetuM glAyatItyarthaH mAomazupAyA hArecha. jayaH, parAjayaH, vijayaH, jayyaH (nitA|45), jayaH (mitavAyo-4), dhanaMjayaH (1 mArjuna, 2 // 12 no sevA), jiSNuH (nidl2), 1 jitvaraH, jisarI, jetA (+ + linA2), jayaMtaH (putra), jAra 73. nim, (u) pa. 1. adane. ma. jemati modakaM vipraH vi5 sAune jame the, jemanam (maee). jiri, pa.5. (va0) hiMsAyAm. puM. jiriNoti hoche. For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. jiva, (i) pa. prANanArthaH, puM. jinvati thAyache. jiS, (pa. 1. secane. siMya. jeSati siMthecha. jIva, (a) pa. 1. mANadhAraNe. 71. jIvati nara: nara 0732. jIvati jIvai-pe. jIvanam (1 vRtti, 245). jIvaH (mAmA),jIvakaH (pakSI), 1 jIvikA, 2 upajIvikA (patti), anujIvI (in+ yA42), jaibAtRkaH (yaMda). jIvAtuH (panauSadha). ju, pa. (Ga) A. 1. go. bha. javate jayace. rajabaH, 2 javanaH (35), ju, pa. 1. (sau0) vege. 3142vA. javati // 422. 1 javaH, 2 javanaH (), ' javanI (nAta, 521), javanam (yaa22||saavaaj gha2).. juga, (i) pa. 1. varjane. paj, art. jaMgati ta cha. jur3a, (a) pa. 6. baMdhane. wig, . juDati janaH vastraM sUtreNa 4 saya pakhane madhize. joDaH (55), joDanam (dhana). juD, (a) pa. 6. gatI... juDati jayacha. juDa:-Yo. joDa: neo. jur3a, (a) u, 10. preraNe. preraNaM dalanam . . joDayati-te che. jut, (ka) A. 1. bhAsane. lAsa, 5. jotate vidyayA nara: na2vidyApa peze. juna, (a) pa. 6 gato. or. junati gayo. jae, (I) bhA. 6. prItisevanayoH. 1 prema42vA, saMtomapuM. 2 sepaghu. juSate prema reche i0. juSTaH, juSTa vAn (bhalekha), juSyaH (masAyojya), sajU: (Ge+ sAthI) juSa, (a) u. 10. paritaNe paritarpaNe ca. paritarkaNamUhohiMsA vA, parivarpaNaM paritRptikriyA. 116 42yo, 265g, 31H 42yuM. joSayati- te, joSati 2che, jUra, (I) A. 4. hiMsAvayohAnyoH. 16, ya. jUryate vRddhaH yuddha .. bhUnA thAyacha. jUrNam = Y, jUrNaH (M25). jUSa, (a) pa. 1. hiMsAyAbha. ha. jUSati haNucha. jama, (i) A. 1. gAtravinAme. 22382 pasAra, 2012 mA. muMbhate 2012 pasArecha. 1 zrRMbhaNam, 2 vijRbhaNam (15||tu, 2 visana). cU~bhitaH For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. ([masana), nRbhaH, muMbhA (pisa), ujjRbhaNam (1i4sana), vijRbhitam (visita). ja, (b) pa. 4 vayohAnI. vaya morcha thag, vRkSa thay, Dtha,42. jIyati varatnam pakhaYthAyache. jArNam, ajIrNam, jarA (payohAni). ajayam (mAryasaMgati), kuMjaraH (141), jAra: (chInA gayo), jarjara: (2464), jarjarI (mA ), jaraMtaH (16), jarNaH (1kSa) nR, pa. 5. vayohAnI. vayohAniH jarA. 15 bhochu ya. nRNAti dehI havAna no yAyace. jarA (15 mochu ). nR, u. 10. vayohAnI. gurnu yAM, 42. jArayati-te, jarati che. jarati jarai = 12. jeSa, (a) A. 1. gato. bha. jeSate yathe. jeha, (3) A. 1. prayale. prayatna 42. jehate prayala recha. jai, pa. 1. kSaye. kSaya pAMmapuM. jAyati 15 pAmecha. jJap, (a. m) u. 10 jJAne jJApane ca. 1 yuyu, 24Ava: jJapayati-te 1||ch, 24vache. vijJapayati-te =viNNavai mAnava jJaptiH, vijJaptiH, jJaptaH, jJapitaH, vijJaptaH, vijJapitaH. jJA, pa. 9. avabodhane. puM. jAnAti = jANai = Ne. 1 jJaH, 2 prajJaH, 3 prAjJaH (vidvAna), saMjJA (nAma), prajJA (buddhi), upajJA (mAsAna), jJAtiH (1 dhu, 2 14). abhijJAna (CA), jJAnam (yukSi). jJA, (m) 1. (9 jAnAti) mAraNa toSaNa nizAmana nizAneSu. nizAmanaM cAkSuSaM jJAnaM jJApanaM ca, nizAnaM tIkSNIkaraNam. 1 bhaqj, 2 saMto5g, 3 hemAsj, 4 samanavayu, 5 tIkSya-tImuM-tI{ 42. jI.- u0 1 saMjJapayati pazum mArayatItyarthaH 5zunebhAre. 2 vijJapayati gurum saMtoSayatItyarthaH zurune saMtoSa 422. 3 saMjJapayati rUpam darzayatItyarthaH rUpamADecha. 4 matAMtare bodhayatItyarthaH ||che. 5 prajJapayati zaram tIkSNaM karotItyarthaH mAtImo recha. saMjJapta: (61). jA, u. 10. niyoge. mAsA 42vI. jJApayati-te, AjJApayati-te bhRtyam ||42ne mAsA jJApita: ( yo), jJApanA, AjJA = ANA-mArA. 10 For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 dhAtusaMgraha. jyA. pa. 9. vayohAnI. muM. jinAti nuM thAyacha. jInaH (zuno), jyA (pRthvI). jyu, (i) A. 1. gato. puM jyavate ||yche. ji, pa. 1. abhibhave. abhibhavonyUnIkaraNaM nyUnIbhavanaM ca. 1 mA 42, 61y, wiaj. 2 mochu 5j, hA2. trayati dharma kaliH vidharbhane harAche. ji, u. 10. vayohAnI. Ytha, nAyati-te, nayati zugeM thAyache. jvara, (a, m) pa. 1. roge. ropa yavo. baratyajIrNena 25o / yAyace. No-jvarayati. jvaraH (roga), caritaH (zagayesa), jUtiH (roga), saMjvaraH (mni||5). jvala, (a) pa. 1. dIptI. 5g, lAyu. jvalati vanhiH manI pache. bAlA, jalanaH (mami), ulkA (Ar: gav), unmukam (soyA), ubala:= Evam. jvala, (a, m) pa. 1. dIptI. 35, sAmapuM. balati, majalati lAgecha. go-pravalayati. jhaTa, (a) pa. 1. saMghAte. maMya. jhaTati me yAyace. jhaTaH, jhaTA, jhATaH. jhama, (u) pa. 1. adane. 4 madhU. jhamati macha. jhaMjhA (Tisahita yu), __jhaMpA (bhUzA jhI, (a) pa. 1. paribhASaNa hiMsA tarjaneSu. 185 / heyo, 2 65, 3 [12___ 2 42vo. jhIti 45 / che. jhI, (a) pa. 6. paribhASaNabharsanayoH. paribhASaNaM saniMdopAlaMbhaH. 145 / vo, 2 ti224|2 42yo. jhIti cha. jhae, (a) u. 1. AdAnasaMvaraNayoH. 1 yu, Ayu, sayuM. 2 moDhyu, disg, bhoch| sg. jhaSati-te Alo. jhaSaH (bhA suM). jhae, (a) pa. 1. hiMsArthaH. yu. jhapati hache. jhaSaH (dhana). jha, () pa. 4. vayohAnI. nunu ya. jhoryati garnu yAyaOM. 1 jharaH, 2 nirjhara: (a). jharA, 1 jharjharaH, 2jharjharA (AsanA meM pAj). jharjharIkA (patrimais). Taka, (i) u. 10. baMdhane. pAM. TaMkayati- te, TaMkati pachi 1 TaMkaH, 2 Te. kaNam (pASAvA ). 1 TaMkanaH, 2 TaMkaNa: (241552). For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. Tal. (a) pa. 1 vaiklavye. viklavaeva vaiklavyaM kAtaratvam. 4 / 525j, ganA. Tala. ti 452 yAyale. Tika, (3) A. 1. gatyartha: 4. Tekate yache. Tipa, (a) u. 10. kSepe. 34. Tepayati- te, Tepati che. Toka, () A. 1. gatyarthaH puM. TIkate Aya. TIkA. Tok, (3) A. 1. gatI. rg. Tokate jayache. TUla, (a) pa. 1. vaiklavye. 152ya. Talati 52 thAyo. Dapa, (a) A. 10. saMghAte. me 42. DApayate me recha. Dapa, (i) A. 10. saMghAte 'bhimardai ca. 1 4 42yu, 2 naIna 42. upayate ekaThuM kare che. Dab, (i) u. 10. kSe. 34. DaMbayati- DaMbati viDaMbanam. Dama, (i) u. 20 saMghAte. me442. DaMbhayati- te, DaMbhAta me recha. Dip, (a) pa. 4. kSepe. 34. Dipyati che. DiMgaraH (yA42). Dip, (a) pa. 6. kSo. 34. Dipati -te . Dip, (a) A. 10. saMghAte. me 42. Depayate 4 42che. Dipa, (a) u. 10. kSepe. 34. Depayati che. Dip, (i) A. 10. saMghAte bhimarde ca. 1 me 42yu, 2 bhana42. DiMpayate mere i0. Dib, (i) u. 10. kSepe. 34. DiMbayati- te. Dimba: (marAsaha). Dima, (i) u. 10. saMcAte. me 2. DiMbhayati- te, DiMbhati me recha. DibhaH (bAla). Dim, (a) pa. 1. (sau0) hiMsAyAma.. Demati ho . DiMDimaH (dona). DI, (G) pa. 1. vihAyasAgato. vihAyasA AkAzena gatiH. maa4|2|13 . Dayate haMsa haMsa . uDyate- uDai- 63. Dayita: (34). DiMDIraH (samudraza). Do, (o. ) A. 4. vihAyasAgato. maa2|117. Doyate. uDIyate = uDa __ = aDe. uDDAna:. DhuMDha, (a) pa.1 . (sau)0 mArgaNe. pA. DhuMDhati= TuMDhai = 2. TuMThitaH= diyo. For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. Dhoka, (a) A. 1. gato. puM. Dhokate yacha. ADhyaH (dhanavAn), Dhaukanam (lAMca), ADhakaH (yaa2|2), ADhakI (tu12). pakSa, (a) pa. 1. gatI a. nakSati bhayache. nakSatram. Nakha, (a) pa. 1. gatyarthaH .. nakhati tayache. nakhaH, nakharam= naharo= 62. Nakha, (i) pa. 1. gatyarthaH. puM. nakhati naya. Nana (a) pa. 1. nRtI. natAvityanye, hiMsAyAmapyeke. 1 nAya, 2 nama, 365 puM. nathati nAye i0. (hiMsAthai naTati= naDai= na3). naTaH, nATakam = nATa. pada, (a. m) pa. 1. nato. namaj. naTati. gau- naTayati zAkhAm 2||5||ne namAve che. Nada, (a) pa. 1. avyakte zabde zabdamAtre ca. 1 25254 2 / 06 42yo, 2 2056 42yo. nadati 206 427. nadaH, nadI, 1 nAdaH, 2 ninadaH, 3 ninAdaH (zabda). Nad, (a) u. 10. bhASAyeM bhAsAthai ca. molayu, 2 5j. nAdayati-te molecha. Nama, (a) A. 1. hiMsAyAmabhAveca. 16, 2 nAsti ho, bhalAya hovA. nabhate hoche. namaH (+ s, 2 // 4 // 2), nAbhiH. Nama, (a) pa. 4. hiMsAyAm. 6. nabhyati cha. Nam, (a) pa. 9. hiMsAyAm. ha. nanAti harAcha. nabhitaH (61). Nam, (a) pa. 1. pahale zabde ca. mahatvaM namratvam. 1 nama, 2 206 42yo. namati guruM ziSyaH ziSya 3ne nabhecha. namati = namai = nabhe. praNamati = praNamai = ane. go-nAmayati nabhASecha. unnAmayati ullAlayato yarthaH, khANe. 1 nataH, 2 praNataH, 3 namaH (nabhanaya), nAkuH (*.bi), namanam, namaskAraH, praNAmaH, naptA (* + pautra), nAma (n + saMtA), namaH (+manArtha ma044). Naya, (a) A. 1. gatau rakSaNe ca. 1 , 2 2kSa2. nayate jAyache i0. Narda, (a) pa. 1. zabda. 24231. nardati 2058 42che, nardaH (2004). For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 77 Nala, (a) pa. 1 gaMdhe baMdhane ca. gaMdhodanam. 1. nau, 2 mAMdha. nalati. Datve naDati = naDai3. nAlama pAhilA nA5. nAlI, nADI, 1 praNAlama, 2 praNAlI (sabhA), praNAlikA, pranADikA, naDa: na15), nIlanam (bhaga). paza, (a) pa. 4. adarzane. adarzanamanupalabdhiH napay nA . nazyati nasai = nAse. nAzaH (mRtyu), naSTaH = naho= nAhI. nAzakaH, vinAzakaH, nazvaraH, (nArAvaMta). nazvarI. Nas, (a) A. 1. kauTilye. vAya. nasate khala: 55 pAMDA thAyache. 1 nAsA, 2 nAsikA (nA4). Naha, (a) u. 4. baMdhane. pAya. nAti- te pAvaNe. naddhaH, saMnaddhaH (sAMdheda). saMnAha: ( na), upAnat (h +512i), nahuSaH (20), nAbhiH (1631), nadhI (parata), nAhala: (27). NAsa, (ka) mA. 1 zabda. 2256 42vA. nAsate 2042. 1 nAsA, 2 nAsikA (nA). NikSa, (a) pa. 1. cuMbane. cuMbanaM vaktrasaMyoga.. yusana2. nikSati yumana 32. Nij, (i) A. 2. zuddhau. zu6-2127 42. nikte dehaM jalena sapane Nija, (I ra) u. 3. zaucapoSaNayoH. 1zu 42 ,2 popa, poSazu42j. nene. kti, neniktaM karpaTaM pAnIyena paae|| 45||ne zu6 4recha. nirgamaH (dhoNI), nirgajanam (dhA). Nad, (*) u.1. kutsAsanikarSayoH. 1 niyu,2 pAse . nedati-te pApinaM sajja naH Hars ne mihecha. jida, (i) pa. 1. kunsAyAma. ni. niMdati niche. niMdA, niMdakaH, niMdyaH, niMditaH, 1 niMdanam, 2 viniMdanam (ga ). mila, (a) pa. 6. gahane. gahanaM bAdhA. pIyu, 17. nilati pAucha. Niva, (i) pa. secane sevane ca. 1 siMyaj, 2 sekyu. nindati siMyache. Niza, (a) pa. 1. samAdhI. samAdhiraMtaHkaraNanirodhaH. vitta mA2yuM, maM taH2 iMdhavAM. nezati muniH muni sthita me DAyarecha. nizA (rAtrI). naizam (bhaMgha2). For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. Nie, (a) pa. 1. secane sevane ca. 1 siMya, 2 sepaj. neSati siMyethe i0. Nis, () A. 5. cuMbane. yuMpana 42. niste hyumana che. nisaH (dhura). nisyam (yuMganIya)No, (3) u. 1. prApaNe. 5bhAsj. nayati- te grAmamajA gopAlaH, prApayatItyarthaH govAsa 54zane ||mne 5mAucha. praNayati-te. upanayate baTum paTune decha. vinayate krodham dhanezabhAvacha. nayaH (nAti), praNayaH, 2 vinayaH (naatA). abhinayaH (gayA), upanayanam ( bhaudhana), nayanam (1 5mA7, 2 netra). sAnAyyam (hava), grAmaNIH (gAma57), agraNoH (magresa2), netram (nayana), nItham (45), nIpaH (465), nepaH (dhurohita), nepam (145, 2 vAhana). nIram (na), nemiH (44 // 2 // ), unnetA (+ + *li) , neSTA (++*vi), AnAyyaH (dakSina), nA (R + 12) nAyaH (14), unnAyaH (41), nItaH, avinItaH, vinItaH (nana), nIvam = nej (5715it). 1 nAyakaH, netA (R +14). NU, pa. 2. sutau 2tuti-qAyu 425i. nauti stutirecha. praNavaH, Nud, (a) u. 6 preraNe. zre. bhAya. nudati-te paThanAya sutaM vApaH pA5 putrane mAguvAmATe prerecha. nunnaH (prerita). NuT, (a) pa.6, preraNe. ghara. nudati prereche. nau: (Hist). Na, pa. 6. stavane. stuti:2vI, satapayu. nuvati paramezvaraM bhaktaH 14152bhezva2 ne sava. Neda, (a) u. 1. kutsAsanikarSayoH. 1 niyu, pA . nedati- te nidecha, ___ pAse jayache. Ne, (ka) A. 1- gato. 4. neSate yache. taka, (a) pa. 1. hasane. hama. takati hasecha. taka, (i) pa. 1. kRchUjIvane. du:01yuM, haridratA575. kati : cha. AtaMkati mAhecha. AtaMkaH (naya). takSa, (a) pa. 1. bacane. tvacanaM saMvaraNaM tvacograhaNaM ca. 2 disg, chata, chAtra me'vI. takSati 1 DhI , 2 cholache. For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. takSa, (a) pa. 1. tanUkaraNe. chAlA. takSati, takSNoti kASThaM sUtradhAraH batAyA__Age chalacha. 1 takSakaH, 2 takSA (n + sutA2), takSaNam (chAla). taga, (i) pa. 1. gatyarthaH... taMgati jayache. taMca, (u) pa. 1. gatyarthe. 4. taMcati 42. takram (ch|s). taMca, (U) pa. 7. saMkocane. saMnyA, saMzopuM. tanakti saMSTonyAyache. takram (ghAsa). taMja, (a) pa. 7. saMkocane. saMzayAI, saMA . tanakti saMnyAyache. tada, (a) pa. 1. ucchrAye. 272, . taTAte 9422. 1 taTaH, 2 taTI, 3 taTam (13), taTAkam (tA). taDA, (a) u. 10 AghAte. a58, tA. tADayati-te, taDati lohaM lohakAraH sAhAra lohage tAre. tADaH-- tAo (114). 1 taDAkama, 2 taDAgam (s|12). 1 tADiH, 2 tADanama (54). tADitaH-- tADio= tAyI. tADakA (merAkSasI). 1 tADakam, latve-2 tAlakam (tANa). taDit (pANI), tAlI (tApAyI). taD, (a) u. 10. bhASArtha bhAsAthai ca. 1 morayu, 2 15j. tADayati- te mAnache, i.. taD, (i) A. 1. tADane. tAuna42. taMDate zatru naraH 12 zatrune tAucha. vitaMDA (525kSamA huSAra devAnovA), taMDulaH (yopA). taMtas, pa. 11. duHkhe. duH5 pAma. taMtasyati gadenArtaH rojI rogapaDe pAyacha. tatra, (i) A. 10. kuTuMbadhAraNe. kuTuMbasya parivArasya dhAraNaM kuTuMbadhAraNam.95 dhA2442, muTuMgapANayu, parivAra pAyA. taMtrayate TuM5 dhA25 42. taMtram ( 1 2||kh, 2 pusa, 3 mA5dhiyA). svataMtraH (svAdhIna), taMtriH ( pAtra), taMtrI. (shu42||yu, 2 mAvasya). tada, (i) A. 1. tRptI. tRpayu. taMdate tRpa yAyace. tadra, (i) pa. 1. (sau0) mohAvasAdayoH. 1 mA pAma, 2 me pAma. taMdrati mAhAmacha. 1 taMdrA, 2 taMdriH (mAsasya). tana (u) u. 8. vistAre. vitA2. tanoti, tanute vistArecha. tataH (vistRta), 1 tAnaH, 2 avatAnaH, 3 vitAnaH (vistA3). tatiH (paMDita), tAtaH (pitA), For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. tatam ( vihipAca), tanayaH (putra), tanuH (14), tokam (cho43), 1 saM. tAnaH, 2 saMtatiH (1), bacA (chA5), taMtuH (sUtra), taMDuH (*Sa), taMDunA moktaM tAMDavam. tana, (u) u. 10. zraddhopakaraNayoH. 1 vizvAsa 42vA, 2 9542 42vA tAnayati te, tanati vizvAsa recha. tana, (u) u 10. upasargAdeya. upasarga pUrva tanadhAtu sAMya samartha___bhA achi. vitAnayati- te, vitanati sAMpothAyacha. vitAnam (agai). tapa, (a) pa. 1. saMtApe. ta5. tapati- tapai= 14. 1 tApI, 2 tapanI (all na). taptA (R+tapanA2), tapanaH (45), tapaH (s+ta5), 1 tApaH, 2 saMtApaH, (5), pratApaH (prabhAra), lalATaMtapaH (75), dviSaMtapaH (zatrutApA). tapa, (a) A. 4. aizvarye vA. pratI yayu, prabhAvIya. tapyate- tapati pratA yAya. 1 tApaH 2 pratApaH (anAra), tapanaH, (bhUya). tapa, (a) u. 10. dAhe. 15j, paNa. tApayati- te, tapati tapai tape. upatApaH (roga), saMtApaH (manitA5), tApaH (dAha). tam, (u) pa. 1. kAMkSAyAM glAnI ca. 14.9j, 2 thAna. tAmyati chiche i0, tamI (2||tri), tAmram = taMbaM- tAyuM. timiH (matsya), tamaH (s +aMdhA3), tamaram (48), tamAlaH (bhArata). taya (a) A. 1. gatau rakSaNe ca. 14, 2 235 42, 5, tayate gayache. taraNa, pa. 11. gatI. w. taraNyati jaya. tarka, (a) u. 10. bhASArthe bhAsAthai tarke ca. 1 mola, 25g, 3 1:42vA. tarkayati-te. tarkaH (4nubhAna), vitarkaH (jasTuM bhanumAna). tarja, (a) pa. 1. bharsane niyu. tarjati nicha. tarjanam (ni), tarjitaH (nihita). tarja, (a) A. 10. bharsane ni. tarjayate- tarjate nicha. tarjanI (24 // pAsenI AMgaLI). tarda, (a) pa. 1. hiMsAyAm. e. tardati che. 1 tardanam, 2 pratardanam (hiMsana). ta, (a) pa. 1. gato. v. tati yache. For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. lala. (a) pa. 1. (so0) gamane. v. talati layache. 1 talaH, 2 pratalaH (mAM__ sImA 5sAlA yAya), tAlaH, tADaH, tAlUraH (sama). tala, (a) u. 10 pratiSThAyAm. 23, 1sa. tAlayati- te 22. tAla:= tA. tAlikA (tANI), talam (sthAna), bhUtalam, 1 talpam, 2 tAlanam (ta sA). tasa, (u) pa. 4. utkSepaNe apacaye ca. 13.g, aj, 2 kSaya pAbha. tasyati cha. tastaH (34), vitastiH (vaheta,) vitastA (na). tas, (i) pa. 1. alaMkaraNe. zAlAya. taMsati zAlAve. 1 uttaMsaH, 2 ava tasaH (bhUpa). tas, (i) u. 10. alaMkaraNe. mA. siyati- te, avataMsayati- te. uttaM___ sayati-- te zobhAya. 1 uttaMsaH, 2 avataMsaH (55). tAya, () A. 1. saMtAnapAlanayoH. saMtAnaH prabaMdhaH. 1 (11 // 2, prasA2j, 2 painj. tAyate vistArecha. i0. tAyanam (12 / 2 ). tik. (3) A. 1 gatyarthaH. 4. tekate jaya. tika, (a) pa. 5. AskaMdane hiMsAyAM ca. 1942vI, 2 yuddha 42j, 3 hae. tinoti 6 22. tiga, (a) pa. 5. AskaMdane hiMsAyAM ca. 1 642vI, 2 yu642. 3 6. timoti bAreche. tigha, (a) pa. 5. hiMsAyAma. ha. timotihaNe. tija, (bha) A. 1. kSamAyAma, saha, ma, pej. titikSate kopam apane pacha. titikSuH (shn||5), titikSA (kSamA). tija, (a) u. 10. nizAne. nizAna tIkSNIkaraNam. tI 42, 44j-370/ Aga 52j, chala. tejayati- te uttejayati- te 29 tejanama, uttejanam, tIkSNaH (tI), tejaH (s+te), tejanaH (04). tie, (3) A. 1. kSaraNArthaH, 52, 2. tepate jalaM ghaTAt 55thA pANI 27. tipam =ii. tim, (a) pa. 4. ArdIbhAve. mAnu:2j, bhAnu yayu, pamANa, 5saNa. timyati jalena vastram pAko pakhane pasANe. temanam (yAna, dhi), timiram (saMdhA3), timiH (matsya). 11 For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. tiram, pa. 11. aMtartI. mA73j, dixj. guna 42. tirasyati vArtA kuTilaH duTiyAtane che. tiraH (s+mAI). tila, (a) pa. 1. gatI. 4. telati jaya. tilakam (Aj). tila, (a) pa. 6. snehe. yo5, tilati tailena zarIram teso 2|2ne yo OM tilaH (14), tilakam (hayane kSipAse sAdhA2), tila, (a) u. 10. snehane. 57j. telayati-te dehaM telena naraH na2 teva. ne yopaDecha, tilakam. tila, (a) pa. 1. gato. v. tillati yacha. tIka, (R) A. 1. gato. x. tIkate yache. toma, (a) pa. 4. AdrIbhAve. nInu42, nInuM yayu, pANaj. tImyati jalena vastram 45 pakhane sANe i0. tora, u. 10. karmasamAptI. Ama sabhA 42j, Ama pA2 42. tIrayati-te Ama pA2 427. tIram (12), tIrI (mA). tIva, (a) pa. 1. sthaulye. M9ya. tovati I thAyacha. tIvaram (45), tIvraH (SY), tIvram (14). . tu, pa. 2 (sau0) gativRddhihiMsAsu. 14, 2 15g, 765. tauti, tavIti ___ 49 i0. tokaH (ch|43). tuja, (a) pa. 1. hiMsAyAma. 4. tojati haecha. tuja, (a) u. 10 hiMsAbalAdAnaniketaSu. 165, 2 ra 42j, 3 Asa, hayu, 4 52 42, 1sa. tojayati- te hANucha i0. tuja, (i) pa. 1 pAlane hiMsAyAM prANane ca. 1 pAsaj, 2. suyu, 71j. ___ tujati pANe. tuja, (i) u. 10 hiMsAbalAdAnaniketaneSu. niketanaM gRham. 1 4, 25542j, Asayu, sayu, 4 52 42p, 1sa. tujayati - te, tujati haNucha. tuna, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mArA. 2 5g, tuMjayati- te, tuMjati bholache i0. tuda, (a) pa. 6. kalahakarmaNi. 416 42vo, 57j, . tuTati duSTaH 64 41 427. toTakam (vRtta), tuTiH= TuTi = 45. For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. nuda, (a) u. 10. chedane. puM, to'j. toTayati- te rajju naraH 12 2Ine che. toTaH (7). tuD, (R) pa, 1. toDane. toDanaM dAraNaM hiMsanaM ca. 1 , 2 . toDati jarAsaMdha bhImaH nAma saMbane to cha-ha. toDati- toDai= to3. tuD, (i) A. 1. toDane. toDanaM dAraNaM hiMsanaM ca. 1 to'yu, 2 6. tuMDate tRNaM naraH 12 15 te i0. tuDiH (paghalanAni). tuD, (a) pa. 6. toDane. 1 syu, 2 6j. tuDati baMdhanaM gajaH // paMdhanane to. toDaH= too. toDanam, toDitaH = toDibho =to'yo. tuDu, (a) pa. 1. anAdare. mAnA62 421 / , ti22462 42vo. tuDati mAnA tuNa, (a) pa. 6. kauTilye. pAya, kuTilatA 42vI. tuNati khalaH pala TilatA 427. tuMDam (bhuma), tuNitaH tuttha, u. 10. AvaraNe. mAchatsg, pAyarayu, vistA2j. tutyayati - te pAtha27. tud, (a) pa. 6. vyathane. du:54, 57j, napuM. tudati- te vidhaMtudovidhaM rAhu yaMdrane pAucha. 1 totram, 2 todaH (52), tucchaH, vidhutudaH (rAI), 1 tudatI, 2 tudaMtI (vyathA42 nArI strI), tudI (ga ma), tuttham (bhA2yuyu), tuMdiH (peTa). tup, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 65. topati haNucha. topaH. tupa, (a) pa. 6. hiMsAyAm. haNupuM. tupati haje. topaH. tuMpa, (a) pa. 1. hiMsAyAma. ha. tupati harecha, tuMpa, (a) pa. 6. hiMsAyAm. 6. tuMpati aicha. tupha, (a) pa. 1. hiMsAyAm. ha. tophati hoche. tupha, (a) pa. 6. hiMsAyAm. ha. tophati haJche. tuMpha, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 65. tuMphati haaicha. tupha, (a) pa. 6. hiMsAyAm. 6. tuphati hocha. tuMpha, (a) pa. 6. tRptI. tRH5. tuMphati vimaH vitRH thAya.. tuba, (i) pa. 1. ardane. pIu, napuM. tuMbati pAuche. For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Acha 84 dhAtusaMgraha. tuba, (i) u. 10. ardane adarzane ca. 1 , napuM, maSTa yayu, nahe. ___ pApuM. tubaMyati-te, tuMbate 5che. tuMbI, tuMbakaM = tuma. tuma, (a) A. 1. hiMsAyAm. 6. tobhate ho . tubha, (a) pa. 4. hiMsAyAm. 6. tubhyati haje. tubha, (a) pa. 9. hiMsAyAma. 6. tubhAti haNucha. tubhitaH (61). tura, (a) pa. 3. (30) tvaraNe. tvarA-tAva 42vI. tutoti staave||2che. tura, u. 10. (sau0) varaNe. (12- 15 42vI. turayati-te draviNAya lobhI sonA bana bhATe (125 422.Aturayati-te.turagaH(ghoDa), Atura: (yAcita). turaNa, pa. 11. tvarAyAm. (12|-- 31111 42vI. turaNyati 14 recha. turva, (I) pa. 1. hiMsAyAm. zu. tUti haje. tula, (a) u. 10. unmAne. toga. tolayati-te, tolati dhAnyaM vANija: pApiyo ___yAne tole. tolati= tolai tosa. tulaH, tulA, tulanA, tolaH. tae. (a) pa. 4. prItI. prItistuSTiH saMtoSa pAma, tuSTa 5.tuSyati saMtoSapAma. tuSTaH, saMtuSTaH, tuSTiH (prIti), toSaH, saMtoSaH, toSaNam, tuSaH (chouiyaM), tuSAra: (hima). tusa, (a) pa. 1. zabda. 218-6 42vo. tosati 2 / 56 427. tosalaH (An). tuha, (i ra) pa. 1. ardane. pI., na. tohati cha. tuhinam (hima). tUDa, (a) pa. 1. toDane. 1 to'yu, 67. tUDati to. taNa, (a) u. 10. saMkoce. saMnyAdhu, saMDoma. tUNayati- te sonyAya. 115, 2 tUNIraH (mAyo). tuNa, (a) A. 10. pUraNe. 52j, pUrNa 42. tUNayate pUrNa 427. tUra, (I) A. 4. gatitvaraNahiMsayoH. 1 (12- tAyA vj, 2 6 . taryate yAcakaH // 55 (12thA nyAlache. tUrNam (12), tUrNiH (12), tUraNaH (o nA2) turuSkaH (tusthAna 323). tUla. (a) pa. 1. niSarSe. nirSAMtasthasya bahini sAraNam. pAhA nisA2j, &Ara meMya. tUlati mAhAra yethe. tUlam (* 5sa), tuliH (se.), tUlikA (yaataashnii||nnii). For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. tUpa, (a) pa. 1. tuSTI. saMtuSTa ya. tUpati hariH ha isaMtuSTa thAyache. tUSNIm (mauna). tRkSa, (a) pa. 1. gato. 4. tRkSati M4. tRNa, (u) u. 8. adane. lakSa 42. tRNoti-taNute, taNati-tarNate lakSaNa 422. tRtaH (na), tRtiH mukSita). tRda, (I ra) u. 7. hiMsAnAdarayoH. 1., 2 manA2 42vo. tRNatti, Dhate ho. tRNNaH(161, 2 manAta), vitardiH, svArtha ke vitardikA (11). tRpa, (a) pa. 4. prINane. prINanaM tRptistarpaNA ca. tRma thag, tuma 42. tRpyati vipraH vitA yAyace. tRpyati pitan naraH 12 pitarone ta 422. tRptaH, tarpa Nam, tarpaNA, tRpam (6:5), tRptiH. tRpa, (a) pa. 5. prINane. tRR 4. tRmoti tRH yAyache tRptaH, tRptiH. tRp, (a) pa. 6. prINane. tRH ya. tRpati tRH yAyace. tRpa, (a) u. 10. tRptI saMdIpane ca. 1 tRpa , 2 sAva, salA. tarpa___ yati-- te, tarpati tana thAyache, sasage. tRp, (a) pa. 6. prINane. tama . naeNpati tR5 42. tRpha, (a) pa. 6. tRptI. tRH 4. tRti vipraH pitRH yAyace. tRphitaH tRpha, (a) pa. 6. tRptI. tRH 4. tRphati tR5 yAya. tRphitaH (45). tRS, (tri, a) pa. 4. pipAsAyAm. 12sthapuM. tRSyati cAtakaH pAmo ta22yo __ thAya. tRSA =12sa. tRSNA, tRT (Sa+427) tRSitaH= tarasio-ta22yo. tRha, (a) pa. 6. hiMsArthaHyu. tRhati haNe. 1 tRDhaH, 2 tRDhavAn (haNusa). tRha, (a) pa. 7. hiMsAyAm. gj. tRNeDhi hocha. tRhitaH (d). tUMha, (U) pa. 6. hiMsArthaH. zu. tuMhati cha. 1 tRDhaH, 2 tRDhavAn (hala). tu, pa. 1. plavanataraNayoH. pavanaM manjanam. taraNamulaMghanam. 5 5 bhAI, hA. 2 govaMga. tarati 1 lAyacha, 2 moragecha. tarati = tarai tare1 tArA, 2 tArakA (jyoti), tArakaH (22), rathaMtaraH ( 220), rathaMtaram (sAma), 1 taraNiH, 2 taraNI, 3 tariH, 4 tarI (nau), avatAraH, For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. taraMgaH (choNa). taruNaH (pAna), tIrtham (nahIghATa), taruH (vRkSa), tAlu, uttaram (pratiya).1 taruNI, latve 2 taluNI ( tI). tardU (yATumo). teja, (a) pa. 1. pAlane. pAkhaj, pAlana 42. tejati pANe. tejanam (pAna). tepa, (3) A. 1. kSaraNe kaMpane ca. 1 52j, arA, 2 5. tepate parecha teva, (R) A. 1. devane. meya. tevate anache. toD, () pa. 1. anAdare. manA62 42yo. toDati nA62 422. tyana, (a) pa. 1. hAnau. hAnistyAgaH. 16/j. tyajati = tajai = tale. tyAgaH (14Ana, 2dvj). traka, (i) A. 1. gatyarthe . . traMkate jaya. trakha, (a) pa. 1. gatyarthe. puM. trakhati yathe. trakha, (i) pa. 1. gatyarthe. 4. khati nayache. vaga, (i) pa. 1. gatyarthe. puM. traMgati jayache. trad, (i) pa. 1. ceSTAyAm. yeSTA- 0yApA2 42vI. naMdati 05 // 5 // 2 422. trapa, (U, , m) A. 1. lajjAyAma. sA. trapate navoDhA navoDhA yA . __NI- payati. traptaH (Alrs1), mA (sA04), pu (14). tras, (I) pa. 1. uddege. ghAzo 57, 12 // yavo, prA. vasati, syati khalAt sAdhuH mayA sAdhu sAheche. trAsaH (24smAt maya). tras, (a) u. 10. nivAraNe mahaNe dhAraNe ca. 1 nivA2j, 2 Arayu, 3 thA 264 42. trAsayati- te mRgAn nirAkarotItyarthaH bhUgone nivAra. trAsaH. trasa, (i) u. 10. bhASArtha bhAsArthe ca. 1 molaghu, 2 5. sayati-te, __ sati molache i0. trikh, (i) pa. 1. gatyarthaH. puM. triMkhati // . vaTa, (a) pa. 6. chedane. che, puM. truTayati, truTati juOM. truTitam = truTibha =2yuM. troTaH= boDo- go. boTiH (yAya). ghaTa, (a) A. 10. chedane. troTayate rajjum dharIne cha. trupa, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 65j. trIpati haje. . For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir to dhAtusaMgraha. dhrupa, (a) pa. 1. hiMsAyAm. ha. gpati hache. trupha, (a) pa. 1. hiMsAyAm. ha. trophati haje. gph. (a) pa. 1. hiMsAyAm, 6. bruphati haNDe. trai, (Ga) A. 1. pAlane. pANaj. trAyate pANe. trAtaH (2kSita), trANam, paritrA___Nam, gotraH (parvata). troka, (3) A. 1. gatyarthe. x. traukate jaya. tvakSa, (a) pa. 1. tvacane. tvacanaM tvaggrahaNaM saMvaraNaM vA. 1 choraj, cha4 ahavI. ___ 2 disj, mo . tvakSati cholecha. baSTA (ka + artha). tvakSa, (a) pa. 1. tanUkaraNe. tanUkaraNaM kAryam. cholayu, pAtaj 42j. bakSati pAtaj 42. svaga, (i) pa. 1. kaMpane gatI ca. sthitasyaiva calanaM kaMpanaM, gatirdezAMtaraprAptihetuH kriyA. 165j, jalayu. 24. vaMgati pacha.. svaca, (a) pa. 7. saMvaraNe. saMvaraNamAcchAdanam. moch|'yu, 4, . tvacati __ doSam boSane . . tvacA, tvak (ca +914), vacanam (2.) khaMca, (a) pa. 1. gatyarthe . . tvaMcati ya. svara, (ni A Sa, m) A. 1 saMbhrame. saMbhramo trAzakAritA. taa|| 42j. svarate bhojanAya monane artha lAvaNa 27. Nau- svarayati. tvarA (21), tvaritaH (tA). viSa, (a) u. 1. dIptI. dIpa, aAsapuM. tveSati-te dIpache. tvaSTA (a+ bhUrya). tsara, (a) pa. 1. chadmagatI. chadmanA kapaTena gatiH chadmagatiH. 4524 rg. sarati khalaH 55 45243 gAta 42. zuddha, (a) pa. 6. saMvaraNe. 5 mo'yu, 4. thuDati bhochA. thuDam (4200, Dero). thurva, (I) pa. 1. hiMsAyAm. 5. thUrvati haje. thUrNaH (hakha), atharvA (an + bhavana). dakSa, (a) A. 1. vRddhau zIghrArtha ca. 1 15j, 2 tANa 12vI. dakSate naraH nara va . dakSiNa: (Aya), dakSiNA (62), dakSAyyaH (13), dakSaH (nipuNa). For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8 dhAtusaMgraha. dakSa, (bha, Sa, m) A. 1. gatihiMsanayoH. 1 , 2 hae. dakSate jaya. . Nau- dakSayati. da, (a) pa. 5. (vai0) ghAtane pAlane ca. 1 soraghu, cholayu. 2 la. danoti cholacha. dagha, (i) pa. 1. varjane pAlane ca. 1 paj, 2 pANa. daMghati cha. daMDa, u0 10. daMDanipAtane. 17 42vo, 5 pAyo, yo. daMDayati-te pApi. naM rAjA IM pApIne cha. daMDaH, daMDanama, daMDyaH, adaMDyaH, daMDitaH= daMDi o- yo. dad, (a) A. 1. dAne. puM. dadate cha. dadaH (nA2). dadh, (a) A. 1. dhAraNe dAne ca. 1 pA235 429, 2 . dadhate pA215 27, dadhi-hi. dama, (a) u. 10. AjJApane. mAtA 42vI, pre21|| 42vI, prera. damayati-te prerecha. da, (i) u. 10. AjJApane. mAsA 42vI, pre2|| 42vI, prera. daMbhayati-te daMbha, (u) pa. 5. dabhane. daMbhana daMbhaH. hl-| 42vI. damoti dhUrtaH dhutto 432. daMbhaH (1). dama, (u) pa. 4. upazame. sakarmakaH. sabhApay, mayu, wiaj. dAmyati iMdri. yANi driyone mecha. dAmyati= damai-me. 1 dAMtaH. 2 damitaH= dami. __ o= bhyo. damyaH, damI (ni+ mayAjo), damaH, daMDa, daMtaH= zin. daya, (a) A. 1. dAnagatirakSaNahiMsAdAneSu. AdAnaM grahaNam. 1 nahe, he, 24, 3 2kSa 42, 25, 4 69, 5 ala, , la. dayate cha i0. dayA (I), dayAluH, dayitaH (priya), dayitA ([prayA), dayanam (2015). daridrA. pa. 2. durgatI.niyana yaj, 2-44ya ya. daridrAti alasaH mAsu daridra yAyaOM. daridraH (nina), dAridryam. dala, (a) pa. 1. vizaraNe. vizaraNamavayavAnA vibhAgaH. 1 saya lina 42vA, uj, 2. dalati dhAnyaM nArI nArI ne cha. dalati-dalai For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. = la. dalam (patra), dilIpaH, dalbhaH (35), daliH (5), dalikam (44), dalitam (vi:sita), uddAlaH (1), dalitaH= dalio=yo. dalanam = dayaNa- yA. dala, (a, m) pa. 1. vidAraNe. le, 4/5. dalati apecha. go- dalayati, dalanam = pyA. dala, (a) u. 10. vidAraNe. 45g, le. dAlayati-te mehecha. avadAlayati = odAlaI = moti. daza, (i) pa. 1. daMzane. usAI, 427. daMzati. daMzaH= DaMso = sisa (vanamA 4)- saMdaMzaH (sAso). daza, (i) A. 10. daMzane. usa, 427. daMzayate, daMzati usecha. daMzaH= DaMso = sa. daza, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 morayu, 2 5j, prAsayuM. daMzayati-te molache. daMza, (a) pa. 1. dazane. dazanaM daMtakarma. 427, usa, yApuM. dazati mUlaka naraH na bhUjAne 427. dazati = Dasai == use. daMdazUkaH (sa), vRSadaMzaH (malA), daMSTrA (6), dazanam (427), udaMzaH (bhA465), daMzaH= DaMso= sa. (mAya), daMzI (hAnI vanamAnya). dasa, (u) pa. 4. upakSaye. kSaya pAma, nAza pAma. dasyati kSaya pAmecha. dastaH, dasyuH (yo2). das, (a) A. 10. darzanadezanayoH. 1 ,35, 2 sayu, 427. dAsa__ yate. che i0. das, (i) A. 10. darzanadaMzanayoH. 1 , 5, 2 sayuM, 427. daMsa yate, daMsati meche i0. dasita: (12 ). das, (i) pa. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 pokhag, 25j. dasayati-dasati. bele che daha, (a) pa. 1. bhasmIkaraNe. mANa, 205 42vI. dahati kASThaM vanhi: manI ||4ne mAlecha. dahati = dahai =he. dahanaH (mani), dAha:dApa:= 314. nidAghaH (zrIma*tu). 12 For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. dA, (Na) pa. 1. dAne. 3. yacchati, prayacchati dhanaM viprAya 'prAmane vanaDecha. dAnam, saMpradAnam, AdAnam, apAdAnam, nidAnam, dattaH, dAru (A5), dAtA (R+ nA2). dA, (p) pa. 2. labane. puM, 5. dAti dhAnyaM dAtreNa nara: na2 // 12 // 43 - dhAnyane piche. 1 dAtram, 2 dAtrakam = |ta2. dA, (Du, a) u. 3. dAne. . dadAti gAM viprAya vidhane // 32. dAtA, (R + nA2), dAtavyam, deyam, dAyaH, vidAyaH, dAyAdaH (mAyA), dharmadaH, dharmapradaH, maryAdA = mana.. dAna, (a) u. 1. Arjave. sa25 5j, pAca ya. dIdAMsati-te 425 thAyache. dAn, pa. 1. (10) khaMDane. yu. dAnayati che. dAya, (3) A. 1. dAne. : dAyate . dAyaH (bhA). dAza, (*) u. 1. dAne.. dAzati-te viprAya vastram viprane para che. dAzaH, puroDAza:. dAza, (a) pa. 5 (30) hisAyAm. 4. dAzroti hache. dAzaH. dAs, (*) u. 1. dAne. . dAsati-te . dAsitaH, dAsitam, dAsaH, dAsI, dAsyan. dig, (i) pa. 1. prINanArthaH. saMtuSTa-tama , saMtuSTa-45 42. divati. div. (u) pa. 4. krIDA vijigISA vyavahAra dyuti stuti moda mada svama kAMti gatiSu. kAMtiricchA. jayecchA vijigISA. vyavahAra: paNi: yAdiH. 1 sayuM, ramavuM. 2 jitavAnI icchA karavI, 2 levA devAne vyavahAra karavo, 8 dIpavuM, sa, 5 24ni 42vI, 6 mAnaMda pAma, 7 mA 42vo, 8 , su, 9427, 104. dIvyati bAla: mAla bhaiche. dyUtaH, dyUtavAn, devaH, dakSI, davikA (nadI). doSi: (bhUgArI), kikidIvita (yA5), yUtam =juam = A. dyUtakArI= jUgAro mArI. dinan, divasaH, devanam (sa). devanaH (pAsa). diva, (u) u. 10. madane. pI7j, na, bha27j. devayati-te zatrun zatru one paDe che, For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. diva, (ja) A. 10. parikUjane. 1TauDA-25425418 42vo, 2 5i1 42vI. devayate pakSI 50iittau| 2. devayate gaMtrI. // 31 mi2 2. paridevayate duHkhitaH huliyo vilA5 42. paridevanam (vivA5). diza, (bha) u. 6. atisarjane. atisarjanaM tyAgaH. j, mA. dizati-te chAtrAya vidyAm chAyAne vidyA cha. deza: (62), 1 dezakaH, 2 upadezaka: (2 // 11), diSTaH, AdiSTaH (mAsa), diSTam (mAya), 1 dizA, 2 dik (z + 62 // ), diSTiH (vaDeta), upadezaH, saMdezaH, videzaH, pradezaH, nirdezaH, AdezaH, nidezaH (mAsa). diha, (a) u. 2. upacathe. upacayaH lepaH. 1 1j, 2 siMpay, qyA. dagdhi-digdhe dehoghRtena dhIba 39 5vacha. degdhi-digdhe gRhaM gomayena chapaDe dharane lipeche. dehaH (2 // 3 // 2), upadehikA (4), saMdigdhaH, saMdehaH (saM215), upadehaH (1), videhaH (12zale), dehalI = hamI (Gbharo). dI, (o, G) A. 4. kSaye. kSayama, bhochu ya... dIyate kSaya pAmicha. dInaH (kSIya), dAyaH, upadAyaH. dI, (a) A. 1. maoNDyejyopanayananiyamavratAdezeSu. mauDyaM vapanam , ijyA yaja nam, upanayanaM maujIbaMdhaH, niyamaH saMyamaH, vratAdezaH saMskArAdezaH. 1 muMDana 42j, muDavuM, 2 yujana karavuM, 3 janoI devI, mobaMdhana karavuM, saMAma karavo, niyama 42vo, 5 saM24.2 42vA. dIkSate muMucha i0. dIkSitaH (kSA a5 reyo), dIkSA. dIdhI, (Ga) A. 2. (vai0) dIptidevanayo.. 15j, 514, 2 me, 2bhayu. dIdhIte gagane bhAnuH mAnu gaganamA bIpache. dIpa, (I) A. 4. dIptI. 5y, Aug. dIpyate bIpache. dIpaH = dIyo. pradIpaH (vo), dIptaH, pradIptaH, dIpaH. (it), dIptiH dIpanam, uddIpanam, saMdIpanam, dIpAlI = dIvAlI. du, pa. 1. gato. 4. davati ||5che. 1 dAvaH, 2 davaH (vanapada). du, (Ta) pa. 5. upatApe. rogIyag, hupI 5, 6 maj. dunoti cittam yita me pAmecha. 1 davaH, 2 dAbaH ( vaha). davathuH. dukha, u. 10. takriyAyAma. duHkhanaM takriyA. hu5g, du:44. duHkhayati-te 6. duHkham, duHkhanam = guj. duHkhitaH- simo. For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. duHkha, (a) pa. 11. takriyAyAma. humayu, du:55. duHkhyati duHkhamanubhavatI___ tyarthaH duHkham, duHkhanam =humAyuM. duI, (I) pa. 1. hiMsArthaH. ha. dUti hage. dUrNaH (hAyalo), dUrvA (62!). dula, (a) u. 10, utkSepe. the, la. dolayati-te, dolati alacha. dolati = Dolai = ase. dolA= DoLI = 1 (hiMDolo, pAsapI i0). phulladolA = ausa. 1 TuliH, 2 dulI (45). duvas, pa. 11. saMdIpane. saMdIpana 42y, als. duvasyati samidhAmim samighavaDe anine saLagAve che. dura, (a) pa. 4. vaikRtye. hopavAn ya, viyayu. duNyati hoSavAn thAyache. doSaH, duSTaH duha, (ir) pa. 1. ardane. pIs, napuM. dohati che. duha, () u. 2 prapUraNe. prapUraNaM tyAjanam. hohaj. dogdhi, dugdhe payogAM gopaH go5 ||ynaa dhane huhecha. dugdham =duddhaM = 65. hohanI = hoet = gel. kAmadughaH (5), kAmadudhA (4), dohaH, dohanam = def=o. doha da: (ganie mano25), duhitA (kra + putrI), drahaH (5). da, (o. i.) A. 4. paritApe. paritApaH khedaH. me pAmadhu, humAyu. Tyale sajjanaH paraduHkhena 52H5yA sAdhu me pAmecha. dUyate = dumAi == bhAya. dUSa, (a) pa. 4. vaikRtye. 1 zeSavAna yayu, 2 ghoSavAna 42. dRSyati ghoSavAn yAyace. i0. TUSaNam, dUSikA (nemasa). da, pa. 1. bhaye. g, 72j. darati bhIruH 491 72. darati = Darai= 2. daraH = 72. daritaH= rimo, 72co. dR, pa. 5. hiMsAyam. ha. dRNoti haaicha. da, (G) A. 6. Adare. mA62j, bhAnapuM, sa2. Adriyate bhAnecha, AdRtaH (mA625), dRtiH (dha bhae), Adara:, nirAdaraH, puraMdaraH (/), bhagaMdaraH (roga). dRpa, (a) pa. 4. harSamoha nayoH. mohanaM garva.. 1625g, mAna pAmadhu, 2 gaI 42yo, manibhAna 42. dRSyati 62cha i0. darpaH (ga) dRptaH (48). dRpa, (a) pa. 6. utkleze. pIsj, napuM, mAghag, mA. dupAte pAuche. For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 93 dRpa, (a) u. 10. saMdIpane. sakhAg, Guj, H42. darpayati-te. darpati sabAbache. darpaH (ga). dRpha, (a) pa. 6. uttaze. pIsj, nau, pAya, . dRphati pIche. iMpha, (a) pa. 6. utkeze. 57, nayu, 5, mA. TuMphati pIche. dRbha, (I) pa. 6. graMthe. muMthay, isj. dabhati phullAni mAlAkAra: bhAjI 4kSA ne muMthe. darbha:= mo = ana. saMdarbha: (suthA), daMbhUH (sapa), vidarbhaH (hezavizeSa). dama, (a) u. 10, saMdarbha. muMthaI, gAI, me 42puM. darbhayati-te, darbhati paSpANi mAlikaH bhANI 50pane guthe. darbhaH, saMdarbhaH (YthA), vidarbhaH (vizeSa). dRbha, (I) u. 10. bhaye. mI, 72j. darbhayati-te, darbhati bAlaH pAra __sAhecha. dRza, (i ra) pa. 1. prekSaNe. ne, uj, nihANa. pazyati ghaTaM nara: nara ghane pecha. pazyaH (nA2), asUryapa zyAH (2|74621), ugraMpazyaH (24), draSTA (RomnA), draSTum (nevA), darzanam, pradarzanam, nidarzanam (14Ata), sudarzanam (vizya ka). tAdRkSaH, tAdRzaH, tAdRk, tAdRzI, sadRkSaH, sadRzaH, sadRk, sadRzI. dRSTam= dieM= I. dRha, (a) pa. 1. vRddhau. 15. dahati taruH vRkSa che. dRDha: (1 no, 2 . savAna) dRha, (i) pa. 1. vRddhau. 5. vRMhati taruH Au che. da, (m) pa. 1. (9) bhaye. , 72y, is4. darati bAla:. 4Asa urecha. darati= Darai= 72. No- darayati. da, pa. 9. vidAraNe bhaye ca. 1617j, yA, 5. 2 jI, 72. dRNAti kASThaM sUtradhAraH bhUtAra ne che i0. 1 dIrNaH, 2 vidIrNaH (ula). dAraNam, vidAraNam (45), dAru (4), darI (hA), dAruNa: (1), darduraH (1174ii, 2 megha). darviH (yATumo), darakaH (44), daraH (1chidra,272) dardaraH (me pAj), dUrvA (6), durdurUTa: (95), dadruH (1862), daradaH (ma322), dRSat (552), dardarIkaH (4vAj). For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Acha dhAtusaMgraha. de, (Ga) A. 1. rakSaNe. pANayu, 25. dayate dona sAdhuH sAdhu banane pANe. dayA (45), dAma (n + ho2). deva, (3) A. 1. devane. 2 mAM, . devate bAla: mAsa mecha. devara: (652), devanaH (nAso), devala: ( +Si), AdevakaH (2 bhanA2). dai, (pa) pa. 1. zodhane. zu6 42, zodha. dAyata dehaM jalena nara:. na2. la. vaDe dehane zuddha kare che. do, pa. 4. avakhaMDane. avakhaMDanaM chedanam. cha, 18, 45j. dyati kASTham ne chacha. ditaH (china), deyam (ya), dAyaH (45), da.DhA = (ad), dAma (n + \\), dAmanI (pazudhana ho2). dya, pa. 2. abhigamane. sAmuMrg, saMbhupaya, sAmuMtha. dyauti bhImAjarAsaM dham bhIma 4||sNghsaabho thAyacha. dAta, (bha) A. 1. dIptau. 5, 254. dyotate sUryaH sUrya dIpecha. dyotanaH (tesI), khadyotaH (mAgiyo paMjI), vidyut = vijjulA = pIsI. jyotiH (s + ta), 1 dyotaH, 2 udyotaH (424). jyotiSkA: (4i), dyutiH (siti), dyotanam (prAzana). do, pa. 1. nyakaraNe. nyakaraNaM tiraskAra:. ghisA, ti224||2 42vo. dyAyati sajjanaH khalam APaa sane ghichi. dram, (a) pa. 1. gato. puM. dramati naya. davasa, pa. 11. paritApaparicaraNayoH. 1 paritA5 43vo, 2 parivayI-sevA 42vI. dravasyati paritA5 recha. drA, pa. 2. kutsitAyAM gato. kutsitA gatiH palAyanam. pasAyana 2j, nA.pu. drAti kukkuraH pazcAt to pAcho nAsache. nidrAti dhecha. nidrA (saMgha), nidrANaH (sosa), 1 unnidram, 2 vinidram (pi:sita), nidrANam (saMcita), nidrAlaH, drAkSa, (i) pa. 1. ghoravAsite kAMkSAyAM ca. ghoravAsitaM ghorazabda:. 1 mayaM42 za642vo, mahAmaNo nA642yo, 2 72og, i7. drAMkSati siMhaH = siMha nayaM42 2156422. drAkSA = drA5. For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. drAva, (3) pa. 1. zoSaNAlamarthayoH. 1 zu05 5, Ayu, 2 pUrNa 42, 5 ___42. dAkhati himena vRkSaH himeza vRkSa sAyace. drAe, (ka) A. 1. sAmarthya AyAme AyAse ca. AyAmo daiya'm AyAsaH. kadarthanam. 1 samartha--131 5, 2||31maan 5, 2ij 42\, harSa 42j, sAMbhu yaI, 3 parizrama 42vI, yApuM. drASate samaya thAyathe. drADa, (ka) A. 1. vizaraNe. vizaraNamavayava vibhAgaH saDanamitiyAvat. zizu yayu, 217, saNa. drADate puSpam iva rAuche. drADa: (rANo). dAha, (ka) A. 1. nidrAkSaye nikSepe ca. 1 , na dhaj, 2 naiug, thA5j, saMghara. drAhate goche i0. drAhaH (GMT). dra, pa. 1. gato. la. dravati lohaM yoha bhogaNe. drAvaH (yoga), zaMkha drAtaH, dravaH (5), draviNam (dhana), duH (13), potadruH (1913). dug, (a) pa. 6. hiMsAgatikauTilyeSu. 165, 2, 3 pAMDeya-42j. druNati coraM rAjA 21yorane haje. druti ghoTaH ghoogayache. druNati khala: sa duTina yAyace. droNa: (1 mayatyAbhAno mApa, 2 agaDe, 3 pI. chI), druNaH (1 dhanuSa, 2 vAchI), druNA (547). daha, (a) pa. 4. jighAMsAyAm. pAnI 427 42vI. druhyati ripuM. rAjA rANa zatrunehaeche. drohaH, drohI (in), duhiNaH (prA), dhuk, (zatru), mitradhruk (bhitrarAtra). dU, () u. 9. hiMsAyAm. e. drUNAti, drUNIte haNe. drUNaH (d). Treka, (3) A. 1. zabdotsAhayoH. utsAhovRddhirauddhatyaMca. 1 42yo, 2 15, 3 6614g, garva 42vo. ,kate zUroraNe 26 mA yo 2006 42cha. drekaH (24). dai, pa. 1. sva. saMghag, sg. drAyati lokonizAyAm zatye so dhecha. nidrA, nidrAlaH, nidritaH (dhela). dviSa, (a) pa. 1. abhItI. ni. dveSati-te sAdhu khala: 59 sAdhune nicha. 1 dviSan (t), 2 deSaNaH, 3 dviT () (). mitradiTa, deSTA (R), dveSaH, deSI (in), dveSyaH For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. dviSa, (a) u. 2. amotI. ni. deSTi, dviSTe maMdo mahAtmAnam bhU8 mahA (bhAne nicha. dveSaH, dveSI (chan), 1 dviSan, 2 dveSaNaH, 3 viT (zatru), mitradiTa, brAhmaNaviT, dveSTA, dveSyaH (dess421|| yo-ya-245). i, pa. 1. saMvaraNe. chAyu, mAchA'yuM, Dhaisg. dUrati rathamAstareNa rathI 2yavANo mAya25 2tha ne chAyace. dvAram = mA = bAram = // 2. dhaka, (a) u. 10. nAzane. nA23 42. dhakkayati-te // 2 // 3cha. dhaNa, (a) pa. 1. zabdArthaH. 2004 42. dhaNati 206 . dhaNaH (26). dhan, (a) pa. 1. zabda. 2156 42vI. dhanati 2-4 22. dhanam, dhanvA (an+ . bharadeza), pradhanam (yu), nidhanam (pinA2). dhan, (a) pa. 3. (vai0) dhAnye. 19 // // 11, 54aa, ghanI5onA . dadhati aa pa recha. dhanam, dhAnyam. dhanuH (uS + 415), dhaniSThA (nakSatra). dham, (a) pa. 9. (so0) dhvAne. 2 / 06 42vo. dhamati 2056 42cha, 1 dhamaniH, 2 dhamanI= dhamaNI= bha65. dhamanaH (nauta5). dhava, (i) pa. 1 gatyarthaH. 4. dhanvati jayacaM. dhanvA (an + bha3624). dhA, (Du, 3) u. 3. dhAraNapoSaNayoH dAne ca. 1 dhA295 42y, AsapuM. 2 poSa942, popayu. 3he, mA5. dadhAti, dhatte phulaM naraH nara sane Alecha. vidadhAti 42cha- saMdadhAti sabicha. paridadhAti parecha. apidadhAti, pidadhAti dachi. nidadhAti sthApacha. abhidadhAti 42cha, vidhAnam (4265) * saMdhAnam, (), paridhAnam (pahe2.65), 1 apidhAnam, 2 pidhAnam (mAna), nidhAnam ( 1 sthApana, 2 nidhi), abhidhAnam (nAma), hitam, vihitam, saMhitam, parihitam, apihitam, pihitam, nihitam, abhihitam, vidhiH (RL), saMdhiH (sAMdho), paridhiH (paDe245), nidhiH (nidhAna), 1 dhAtA, 2 vidhAtA (a + prama), 1 aMtardhiH, 2 aMtardhAnam (saMtA), aMtarhitaH (saMtAyo ). dhAtuH, dheyam, zraddhA, dhAnakA (hemA parimA), dhAnA (yavAhinI zelIdhAe), dhAma (an + 1 52, 2 te4), dhAnyam (39), dhIraH, prAdhiH (2254 pAsa), oSadhiH, dhAyyA (25) payodhAH, (as + megha), retodhAH (as + 55), purodhAH (as + purohita), vedhAH (as + praya), For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. maSIdhAnI (vAta), vArdhAnI (32vI, soye), aMgAradhAnI (zama), pittadhAnI (pitA-1), urvadhAnI == Ocell. parNadhAnI (nAnI), rAjadhAnI, dhAtakI (bAvI). dhAt, (u) u. 1. gatizuddhayo.. 14, pA, aasg. 2 zu6 42j, po. dhAva ti-te ghoTa: ghoDecha. dhAvati te vastra dhAvakaH pANI pakhane dhuvecha. dhItaH (bAyasa), dhotavastram (ghIyatuM vastra), dhAvakaH (pANI), dhautiH (ghA), dhAvanam (pA), daMtadhAvanam (sitary). dhi, pa. 5. gatitRptyoH . 1 4, 2145j, tRH 42. dhinoti jayache. ghi, pa. 6. dhAraNe. pA25 42j, AsapuM. dhiyati vedaM bAlaH pAra pahane pA295 dhikSa, (a) pa. 1. saMdIpana klezana jIvaneSu. 1 salA, 4. 2 pIsj, puM. 371. dhikSati vanhi: kASThena 4 manipAche i0. dhikSati = dhikkhai = ghA. dhiva, (i) pa. 1. mINanArthaH. 1 tRpa thayu, 2 4 42. dhinoti tRH 22. viS, (a) pa. 3. (vai0) zabde. 2256 42vo. didheSTi 256 2che. dhI, (o, G) A. 4. AdhAre anAdare ca. 1 mArAze 42yo, mAdhAra 42yo, 2 mn||62 42vo, mAnA2yuM, dhIyate mAzaro 422. dhInaH (dhRta). dhu, (ja) u, 5. kaMpane 5j, pApayu,'hAsa, udA. dhunoti-dhanute zAli. __ naM vAtaH vAyu 2||line pAyecha. dhavaH (pati). dhukSa, (a) A. 1. saMdIpana klezana jIvaneSu. 1 sakhApuM, samApayu. 2503. ___, napuM. 3 71. dhukSate vanhi: kASThena / 45o mani salagecha. saMdhukSate ___ = saMdhukkhada == saM5. saMdhukSitaH = saMdhukkhio = saMdhuyo. dhurva, (I) pa. 1. hiMsArthaH. 6.. dhUrvati hocha. dhUrNaH (61), 1 dhU: (dhUra), 2 dhUrvI (dharI), dhUrtaH = dhutto. dha, (3) u. 5. kaMpane. 5j, pApa, halaghu, hasApa. dhUnoti--dhUnute zAlinaM vAta: vAyu 2||linehsaabche. dhavaH (pati), dhUtaH (pelA). avadhUtaH (all) dhUmaH, dhUsara: (ie/all), 1 dhUliH, 2 dhUlI = = dhUNya. 13 For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. dhU, pa. 6. vidhUnane. pApa, 4. dhuvati hastaM naTaH na hAyane pAche. nidhuvanam (bhaithuna). dhU, () u. 9. kaMpane. pAva, vAyu, sApapuM. dhunAti, dhunIte pallavaM vAyuH ___ vAyu panapane hanApecha. 1 dhUniH, 2 dhUnI (nadI), dhUmaH (dhUbhAye). dhU, (ba) u. 10. kaMpane. pAya, hasAyu. dhUnayati-te, dhavati-te, dhAva yati-te puSpANi vAyuH vAyu tAne hasApecha. dhUpa, (a) pa. 1. saMtApe. 9-3-2 42-yayu, 15yu, 14g. dhUpAyati tapecha, tapAche. dhUpaH ( dravyasane vizeSa), dhUpitaH (padhAresa). dhUpa, (a) u. 10. bhASArtha bhAsAthai ca. 1 polaghu, he. 25j, 4 4. dhUpayati-te molache, dIpa. dhUra, (I) A. 4. hiMsAgatyoH. 165j, mAyuM. 4. dhUryate hoche. i0. dhUrNaH (hata). dhaza, (a) u. 10. kAtikaraNe. tevata- sI 42j, zolatuM 42. dhUza__ yati- te dehaM bhUSaNena naraH na2 vareNAva ne zani 27. dhUSa, (a) u. 10. kAMtikaraNe te4-14sI 42j, zolatuM 42j. dhUSayati te dehaM kuMkumena jana: zulane dubhava zomato 27. dhUsa, (a) u. 10. kAMtikaraNe. tevI -zolatuM 42. dhUsayati-te deha caMdanena nara: na2 hanane timAn 432. dhR, pa. 1. secane. siMyaj. dharati meghaH pRthvI medha pRthvIne siMthe dhU, (G) A. 1. avidhvaMsane. una 57vA. pA27 42j, AlI . dhara ve pA265 427. 1 dharA, 2 vasuMdharA (Yii). dhuraMdharaH, jalaMdhara: (2||gle), yugaMdharaM (jsa3), AdhAraH (24 // aya), 1 dharaNI, 2 dharitrI (Y2vI). dharaH (parvata), dhArA (prAta, o), dhatiH (152, 2 dhairya), 1 dhartA, 2 dharmaH (sa ). dhU, () u. 1. dhAraNe. pA25 42. dharati- te ghA295 422. dhArakA, vana dharaH (8), cakradhara (viyu), gaMgAdharaH (ziva), dhArAdharaH (bhava), daMDadhara : (MH), sUtradhAra:- sUtAro= bhUtA2. karNadhAraH (nilamo, nAqis), dhAraNam, dhAraNA, dhAryam, dhRtaH, vidhRtaH, nirdhAraNam, avadhAraNam, AdhAraH, dhRtiH (dhairya), dharA, dhartA, dharmaH. For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMpaha. , () mA. 6. mavathAne dhAro 1. 1 rahevuM, sthira thavuM, vasavuM, dhAraNa karavuM. biyata, gAyite rahe che . ghara (pRthvI), bAdhA (1 jalabaMdhana, dhaze, 2 Azraya), dhAryaH (dhAraNa karavA yogya), dhata , (ma) 5. 3. ta. javuM. vargati jAya che. , (4) rU. . nanai. javuM. vRMgati jAya che. pR, (tri. mA.) 6. ka. bApe. peTa thavuM, huMziyAra thavuM, samartha thavuM, pravINa thavuM. jULo mitra mitra praDha thAya che. ghaNa (avinIta), vataH (pragabha), dhiSA (buddhi). cha, () 3. 10. bane. sadanamamamaH jitavuM, parAbhava karavo. gharSayati-te. dharSata ghaNI dharmama. avinIta dhArmikane jita che. ghauMtara (jita), chuSya, jitavAyogya), pRSNa, ghauMLam jitavuM). g, . 2. vayo. jAnuM thavuM, vaya ochuM thavuM chuinta vastranuM vastra jAnuM thAya che. che, (4) g2. ne. dhAvavuM, pIvuM, pAna karavuM. dhati nuM vartana vAchaDe dhenune ghAve che. dhaya (zizu), dhayA (kanyA), satasaMva (bAlaka), satasaMdha (bAlakI), dhAma (pIdhuM), purnivaya (kukariyuM), dhAtrI (1 upamAtA, 2 pRthvI, 3 AmaLI), dhanu (gAya), sudhA (amRta), ghatUra = dhatUro. che, 4. 10. rarsane, jovuM, dekhavuM. nihALavuM. be -te ziva ziva ziva zivane nihALe che. che. (darzana)thara, (F) 1. 2. tivAturthe. sArUM cAlavuM, rUDuM cAlavuM. gharati voTara ghoDe sAruM cAle che. dhotiyuM, 2 tama. ghoDAnI sArI cAla), dho | (vAhana), rApoLa (hastipAlaka, mahAvata). daMr. 1. 2 rAbiyA 1 zabdasaMyoga kare, bajAvavuM, vagADavuM. 2 agnisaMyoga karavo, dhamavuM. dhamati zaMd I kRSNa zaMkhane bajAve che. ghati rasa svargAra sonAra sonAne ghame che. mAtA rAva zaMkha bajADo. dhama:, (mArga), nAlaMdhana (senAra), dhama: (1 vajADanAra, dhamanAra), rAvarmA (zakha vajADanAra). , , . ciMtAvA. ciMtA karavI, ciMtavavuM. dhyAti mAtaraM vAra bola mAne For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. ciMtave che. jayAta (ciMtita), dhyAna (ciMtana), dhyAti (+ ciMtA karanAra), dhyeyaH (dhyAna karavA yogya), mA (dhanavAna), saMdhyA (saMdhyAkA la), madhyama = (madhya), dhI (mati), dhIvara = DhImara (mAchI). dha, (mA) - . jAta. javuM. prati jAya che. dhana, (6) 5. 3. UM javuM. dAMti jAya che. ju, () . . . zabda karo. ghaNAMta zabda kare che. praNa, (. ) 1. 2. kaMche. kaNavINavA, vINavuM prajJA nA mag bhiluM kaNane che, , (3. ya) 3. 10. 3che te 2. 1 kaNavINavA, vINavuM. 2 pheMkavuM, useTavuM. prAthami-te kAn yati jati kaNene vaNa che rU. paNa () 2. savA bhayaMkara rAddha karavo, bIhAmaNuM ghATo kAMDa, 2 IcchavuM, cAhavuM. prAMkSati siMha siMha bhayaMkara zabda kare che. 60. zA, () . 2. zALAmarthayo. 1 sUkAvuM, zuSka thavuM, 2 pUrNa karavuM. ghAti. dha, (*) . . sAmarthya. bala karavuM, parAkrama karavuM. dhAte bala kare che dha, (*) mA. 1. vizALa. verAvuM, raDavuM, bhinna thavuM. ghAti gog" kula virAya che. dhi, (ma) 1. 2. ta. javuM chenate jAya che. dha, . . . sthira thavuM, acala thavuM. puti sthira thAya che. dha, 1. 2. tiryo . 1 javuM. 2 rithara thavuM, acala thavuM. te sthira thAya che. riyara), purA (DuMjhADa), vija (SinAma), dhava, . 6. tithiryo. 1 javuM. 2 sthira thavuM, acala thavuM. ghavAta sthira thAya che juva (sthira), i . 6. thiyo. 1 javuM. 2 sthira thavuM, acala thavuM. dhavala sthira thAya che. juva (rithara). che, (*) mA. 2. zotsA vRddhidarya . 1 zabda karavo, 2 vadhavuM, 3 uddhata pANuM karavuM. garva kara, ahaMkAra karavo jo zabda kare che. For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. dhe, pa. 1. tRptI. thaj, 'prA. dhAyati vipraH vipra prAyaje. dhAyati = ghAyada ___ = prAye. dhAtaH= dhAyo = dharAyo. AdhAta: (tR5). dhvaja, (a) pa. 1. gato. 4. dhajati // 42. dhvajaH (UM), makaradhvajaH (bha), kapidhvajaH (marjuna). dhvaja, (i) pa. 1. gatI. pu. vaMjati yathe. dhvaNa, (a) pa. 1 zabdArthaH. 2006 42yo. dhvaNati 206 422. dhvan, (a. m) pa. 1. zabda. 2106 42vo. dhvanati za recha. NI-dhvanayati ghaMTAM naraH 22 ghaTAne 2004 zavacha. 1 dhvanaH, 2 dhvAnaH, 3 dhvaniH (2004). dhvanitaH (IN), dhvAMtam (saMdhAra). dhvana, u. 10. zabdArthaH. 256 42vo. dhvanayati-te za recha. 1 dhvanA, 2 vAnaH, 3 dhvaniH, (). dhvaMsa, (u) A. 1. avalaMsane gatau ca. 13 57j, 2 mA , yUro thayo, 3 v. baMsate he pache i0. dhvaMsaH (vinaa2|). dhvAkSa, (i) pa. 1. ghoravAsite kAMkSAyAM ca. 142 2004 42vo, hAmaeghArI yo. dhvAMkSAta kAkaH // mayaM42 2256 422. vAMkSaH (17 / gaNe, 2 gayo), dhvAkSarAvaH (12), ca, pa. 1. hurchane. hurchanaM kauTilyam. pAMDe yayu, duTilatA 42vI. dhvarati khalaH para po thAyache. adhvaraH (yoga). naka, (a) u. 10. nAzane. // 2 // 42yo. nakayati-te naa2| 42che. nakha, (a) pa. 1. sarpaNe. yAsayu, haM.. nakhati akhice. nakhaH. . naja, (a) A. 6. vIDAyAm. sA. najate sAlecha. namaH= naggo = nAgo. nada, (a) pa. 1 nRto. nAya. naTati nAyecha. naTaH, naTI. nada, (a. m.) pa. 1. nRtau natI gatau ca. 1 nRtya 42j, nAya. 2 nama, - 3rj. naTati nAyecha. go-naTayati. naTa, (a) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 molaghu, 25j, ghu, nATayati -te morAcha i0. naTa, (a) u. 10. avaspaMdane bhraMze ca. avasyaMdanaM nATyam. 1 nATaya 42y. 2 57. nATayati-te hastaM naTI nI hAyane namAuche i0. nATyam, nATakam.. For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 dhAtusaMgraha. naD, (a) pa. 1. saMcaye. sAMya, 442. naDati sAMyache, naD, (a) u. 10. bhraMze. 57,57. nADayati-te paDecha. nADI, praNAlaH, praNAlI. nai, u. 10. patane. 57. naDayati-te paDecha. nad, (Tu. i) pa. 1. samRddhau. 62.5y, manavAn yapuM. naMdati haraNe. naMdana (putra), naMdaH, AnaMda:, naMdA (tithi.1-6-11), nAMdI (stuti), naMdI (in + zima), naMdaka: (vi025), nanAMdA (R + nae). naMba, (a) pa. 1. gato. Adhu, naMbati jayace. naMbaH (ti). nama, (a) pa. 1. pravhate zabde ca. pravhataM namratvama. 1 nama, 2 2 42vo. namati paramezvaraM lokaH so paramezvarale nache. 1 namanam,2 nati: (nabhana), vinatiH.1 praNati:, 2 praNAmaH, nataH, vinataH, praNataH, namraH, nAma (an + saMsa), naptA (a + purAno putra), namaH (as + nabhana). narda, (a) pa. 1. zabda. 2156 42vo. nardati 206 422. nardaH (2056), gehe. nIM (ina + ghrmaaNsuu|). nala, (a) u. 10. bhASA) bhAsAthai ca. 1 mosayu, 2 15j, 244:. nAlayati-te molache i0. nAtha, (3) A. 1. yAccopatApezvaryAzIH . upatApaH upaghAta:. asyAziSye vAtmanepadam. 1Mug, bhAga. 2 5|'yuN, nau, 50 42j, 2 59 karavuM, prabhutA karavI, IzvarathavuM, rA AzIrvAda devo. maiyA arthamAM Atma56 thAyache. nAthati yAcako vadAnyam MA hAtAne gaye. nAthati khala: sAdhaM. pala sAdhune pAucha. nAthati rAjA lokAna rAma sono ghI thAyace. nAthate viproyajamAnam vi mAnane bhAzIrvAda cha. nAtha: (1 svAmI, 2 5sA nA ghAlelI ho), nAthakaH (148), nAthanam =nA thA. nAthitaH= nAthio = nAthyo. lokanAtha:, jagannAthaH, vizvanAthaH. nAdh, () A. 1. yAcopatApezvaryAzI:pu. 1 na-5, bhAgayu, 2 17, nayu, 3 prabhutA 42vI, pIyu, 4 ||2vaa vo. nAdhate. nivAsa, u0. 10. AcchAdane. Dhaisg, mo'j. nivAsayati-te vastreNa deham pakhayo hehane che. nivAsaH. niS, (u) pa. 1. secane. siMyapu. neSati siMyethe. For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 103 niSka, (a) A. 10. parimANe. bhAna 42, parimANa 42. niSkayate bhAna 42che. niSkaH (paribhAera vizeSa). nIla, (a) pa. 1. varga: varNopalakSitAyAM kriyAyAm. raMga, sItuM 42j. nIlati zvataM marakatakAMtyA ghoNAre nAla bhaginI tikaDe lAtuM 422. nIlam = nItuM. nAlI (1 jI ||y, 2 gajI), nIlA zATI nAlI 2 // ii. nIlI (zevA), nIlaMgaH (paTano abhiyo). nIva, (a) pa. 1. sthaulye. puM. nIvati // yAyace. nIvam (dhanu). nui, (a) pa. 6. vadhe. zu. nuDati hoche. nRta, (I) pa. 4. gAtravikSepe. nAya. nRtyati naTa: naTa nAyecha. nRtyam = nacca = nAya. narttakaH (nAyanA2), nartakI (nAyanArI), nartanam, nRttam (nAya), sUnRtam (priya satyavayana). na, (m 1) pa. 9. naye. 5bhAu, le://g, yamAyuM, ho2. nRNAti naraM rAjA zala na2ne le jAyace. gau-narayati. naraH, nArI (strI), nINiH (laghu), narma __ (an + 2ii), nAraMgaH (AI). pakSa, (a) pa. 1. parigrahe. svii4|2. pakSati svii||22. pakSaH. pakSa, (a) u. 10. parigrahe. 942. pakSayati-te svI2che. pakSaH. paca, (Du. a. e) u. 1. pAke. rAya, 55, 2581. pacati-te taMdalaM pAcakaH pAya talane rAdha. pAkaH (2so4), pAcakaH, (2sohayo), pacanama (i ), pakvaH- pako = pA87. zvapaca: (list), zvapacA (yAMajI), akRSTaMpacyaH (me'yA vinaay|| pAte), 1 pacelimaH, 2 paktavyaH (rAdhA yo-5), 1 mAMspAkaH, 2 mAMsapAkaH, 3 mAMsapacanam, 4 mAMspacanam (bhAMsanI 2sodha), prasthaMpacA sthAlI (se2 dhAya meyI 9), khArapiMcaH kaTAhaH (hora bhazAya bhayo 54), mitaMpacA brAhmaNI (tho rAdhanArI nAhI), nakhaMpacA yavAgU (125 va mevI 2005), paktiH (54). paca, (i) A. 1. vyaktIkaraNe. 254-GdhA-548 42. paMcate guNaM kaviH vizune vA 42che. paMcanam, paMcikA (thA544), paMkaH (161), paMcAlaH (binAma), paMca, (an + pAMya saMdhyA), prapaMcaH (48), paca, (i) u. 10. vistAravacane. vistAra mola. paMcayati-te, paMcati For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. vistAre 43cha. mapaMcaH (vistA2), paMkaH (65), pakSma (man + netraroma), prapaMcitam, (vitAyeM). pana, (i) pa. 1. (sau0) rodhe. 25, 4. paMjati ro cha. paMjaram = wins. pada, (a) pa. 1. gatI. puM. paTati tayache. paTa: (kha), paTTanam (12), paTalam (704, 571), pATalama (zusAsI 2), paTola: (ile), paTahaH (Toya), paTuH (yatu2), pATalA = pAna. paTolI (turiyAno lo). paTa, u. 10. graMthe. graMthoveSTanam. vi. paTayati rajjam veSTa yatItyarthaH hone viTe. paTaH (sAraM 12), paTI (nAnu pakha). pada, (a) u. 10 bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mosa. 2 5. pATyati-te bholacha, dIpeze. paTaH (kha), 1 pATaH, 2 pATakaH (iNiyu, pAze, po). paTa, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAci. GdhA-54) monapuM. paThati pAThaM pAThakaH pA pAne paTecha. pAThaH, pAThakaH, paThanam. paThitam = paDhiaM = pa[87 = paDhayu1 pAThayam, 2 paThanIyam (paDhayA yogya). pat, u. 10. graMthe. muMtha, [4. paThayati-te muMye.. par3a, (i) A. 1. gato. rj. paMDate gayache. paMDA (yukSi), paMDitaH = paMDio = 57yA. paMDaH (napuMsa). paDa, (i) u. 10. nAzane. nA23 42. paMDayati-te, paMDati naa2|| 42. paNa, (a) A. 1. vyavahAre stutI ca. vyavahAraH paNiH, stuti ti:. 1 vyavahAra mele mA5j payu, 2 2tuti aTale stavana 42. vyavahAre paNate vANijaH haTTe pAyo hATamA pApale 422. tutI-paNAyati hari bhakta: lAta harine tayethe. 1 paNitavyam, 2 paNyam (payavAna), ApaNa: (12), zAkapaNa: (2 // 4562), ApaNikaH (navAsI), 1 vaNika, 2 vANijaH pANiyo. vipaNaH (vi). pat, (la) pa. 1. gatI. 57. patati vRkSAphalam A'thuNa paDecha. patatipaDai = pahe. Nau-pAtayati = pADei = 43. Apatati. AvaDai = mA43. utpatati = uppaDai = 153. pAtaH (29), pata: (pakSI), patanam = paDaNaM == 57. utpAtaH, nipAta:, saMpAtaH, ApAtaH, patitaH = paDio =5'yo. utpatitaH= uppaDio = 15yo. ApatitaH= AvaDio = mAyo. For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. saMpatitaH= saMpaDio = sAM5'dho. patram (1 pAhana, 2 pAna), patAkA (4), patAkI (in + 24 AsanAro), ApatikaH (mA), pataMga: (pataniyu, hu~, su204), pattanam (nagara), patatram (pAchu), pAtAlam, patsala. (prahA2), saMpAtiH (04 ), pApmA (an + pA5), praNipAtaH (nm4|2). pat, (a) A. 4. aizvaryai. dha yaj. patyate 599 yAyace. patiH (). pata, u. 10. gato. vj, 57. patayati-te, patati pacha.. pat, (a) u. 10. gatI. rj, 57. pAtayati-te, patati pacha. path, (e) pa. 1. gatI. puM. pathati yathe. pathaH (bhAga), pAthaH (as + 45), paMthAH (in+mArga). path, (a) u. 10. prakSepe. 347. pAthayati-te 3cha. path, (i) u. 10. gato. bha. paMthayati-te, paMthati layacha. paripaMyayati zatru yAyace. paripaMthI (in +2). pad, (a) A. 4. gatI. gatinaM jJAnaM ca. 14, 2 na. padyate ||che, ma. prapadyate, vipadyate, Apadyate, pratipadyate, niSpadyate = nippajjai = jIpale. saMpadyate, upapadyate, panna: (pAbhela), prapannaH (2 / 29 gata), vipannaH. (clfst), Apana: (5), pratipannaH (pAsa), niSpannaH, saMpannaH, upapatraH, pratipat (1 57yo, 2 jAna), vipat (vipatti), saMpat (dhana), Apat (duH5), saMpattiH, vipattiH, ApattiH, niSpattiH (nI54), pratipattiH, padam ( 1 sthAna, 2 51, 3 5 // j), pAdaH (525), padmam (bhara), padra: (Ama), 1 padaviH, 2 padavI (bhArga), pAdukA (1431), pattiH (pANI), upapAdanam, pratipAdanam, saMpAdanam. pad, A. 10. gatI. 1wj, 2 na. padayate yache, cha. padam (sthAna). pan, (a) A. 1. stutI. stuti 42vI. panAyati paramezvaraM bhakta: ma 525 2ne sapache. 1 pAMDuH, 2 pAMDura: (gho), panasaH= 35sa (lakSa). paMpasa, pa. 11. duHkhe. hu:5 pAma. paMpasyati gadenArttaH rogI zeNe :5 pA me. para, (a) A. 1. gatI. bha. payate ya. payaH (as + 165, 2 pA9). 14 For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106 dhAtusaMgraha. payas, pa. 11. prasRtI. prasRtiH parimANavizeSaH. momo larayo, yain narapuM. payasyati momo bha27. payaH (as + 1 5, 2 pA9). parNa, u. 10. haritabhAve. hariyA-pApAcyA 22-2Ayu. parNayati hariyA raMge raMge gAyache. parNam = paNNaM = pArnu = pAna. parda, (a) A. 1. kutsite zabde. gudaravaityarthaH. pAj, zarthana 42. pardate vAtula: vAyasa pA. pardate = padai == 4. pardanaH = padaNo = pA . parditaH= padio = pAyo. pardanam = padaNaM = pArj. kapaIH = kabaDo = o. parpa, (a) pa. 1. gatI. bha. parpati tayache. parpaTa:- pappaDo = 55 = pA . paI, (a) pa. 1. gatI. rj. pati nayache. parva. (a) pa. 1. pUraNe. 52. parvati pUrecha. parva (an + 1 peza6, 2 asa1, __3 mamAMsa ne 57vAno saMdhi, 4 maTabhI, mabhAvA25mane pUrNimA), parvataH. pala, (a) pa. 1. gato. puM. palati paMthe naraH na2 paMthe paNe. palati = palai - paNe. palitaH =palio= paNayo. palama (bhAMsa), palitaM = paliyuM (dhoga 35), pAlaH, gopAlaH, dhanapAlaH, palalam (soNa). 2 palaH, 2 palAlA= 5211. palbalam (mamAta, sarovara), pippalaH = pippalo = 15No. pippalI = pINI. 1 pAlI, 2 pAliH= pAli= pANaya. utpalam = fi (3 bhala, 254AnumaMga). panca, (a) pa. 1. gatI. rj. pallati jayacaM. 1 pallI, 2 pali: (bazeNI), palavaH (na patra). patyUla, u. 10. lavanapavanayoH. 1 j, 5. 2 zu6 42. palyUlayati sabusaM dhAnyam 521 sotA thA-yane cha. palyUlayati kSetram atarane zukSa pan, (a) A. 1. gatI 4. pavate 14. pavanaH (Aya). paza, (a) u. 10. baMdhane. yAMdha. pAzayati-te pazaiirazvam pApa dhone madhe. pAzaH = zaMso (siyo), pAzakaH (pAso), pAzI (in + 1315 3). paS, (a) u. 1. bAdhanasparzanayoH. sparzanaM graMthanam. 1 . 2 jthapuM. pati ve pAucha, guthaiche. pASANaH = pAhANo = pAhA. For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. paS, u. 10. gato. 4. paSayati-te Aya. pasa, (a) pa. 1. (sau0) nivAse. sa. pasati pasecha. pastyam (32). pasa, (i) u. 10. nAzane. naa| 2. paMsayati-te, paMsati naa| 2. pAMsuH (51). pA, pa. 1. pAne. pApuM. pibati jalam mane piyecha. pAnam, pItam = pI. pAnIyam (41), pipAsA (tarasa), pipAsuH (tRSita), 1 surApI, 2 sIdhupI (2 pAnArI khI), dvipaH (pAca), dipakaH = 65 (pAdha), prapA (0412||laa), surApANAH prAcyAH (16 piinaa| pUrviyA), pAyu: (), pAthaH (sa), pAmA (5sa), pittam (mAyu), payaH (as + 14, 265), pAtavyama = pAavvaM = pApuM. peyam, pika (3014). pA, pa. 2. rakSaNe. 2kSa 42, 2 // 5, pANa. pAti kSetraM kRSiH pRSi metarane rAmecha. adhipaH (madhipati), pAtram (nahInA me in vayaso 455vAhano lA), patiH (svAbhI), pitA (a + 415), pumAn (puMs + 535), vipraH (prA ), bhUpaH, nRpaH. pAra, u, 10. karmasamAptI. Ama pAra pA'j, ma 53 42, samAna 42j. pArayati-te rAjasUyaM yudhiSThiraH zudhi4i2 27yane samAna 27. pAram (52tI2, sAM bhI sizo), pAritam (samA 2y), pAraNam, pArI (mo.). pAl, (a) u. 10. rakSaNe. 215, pAla. pAlayati-te putraM pitA pitA putrane pANache. pAlanam (26), pAlanam = pAyA (chorAne bhUpArnu), pAlitaH= pAlio= pANyo. pAlI = pAlI = pANya (pA-mAM ta2vAno ghorI), pA. lakaH (214), 1 pAlyam, 2 pAlanIyam (pAlA yogya). pi, pa. 6. gato. 4. piyati jayache. pitaH (11), pIka : (75sya). pica, (a) u. 10. kuTTane. 2. piccayati-te yUTecha. piccaTam (414). piccha, (a) u. 10 kuTTane. 44. picchayati-te recha. picche = pAI. pina, (a) u. 10. niketane. 1sayuM, 29. pejayati-te pasecha. pejaH (52). pija, (i) A. 2. varNe saMparcane avayave avyakte zabde ca. 135j. pANayuM, 2 -bhitra 42, 3 151 4211, 4 2525STa 2 / 06 42vo. piMkte vastraM raMgakAraH raMgAro parakhane gache-pANache. 1 pigaH, 2 piMjaraH (pANI), piMjanI = piMjaNI = pa9i5. piMjanam = pI. piMjUla : (hstidhnpaa|). For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 . dhAtusaMgraha. pija, (i) 3. 10. bhASAthai bhAsAthai ca. 5 monayu, 25j. piMjayati-te mo che, hIpecha.. pina, (i) u. 10. hiMsAbalAdAnaniketaneSu. niketanaM gRham, 1 hazu. 2 masa 42j, 3 Aja, ha. 4 24, sa.piMjayati-te, piMjati hoche, piMjUlaH (hastiyadhanapA2), pijaH (hiMsA), piMjanI = piMsel = 4i55. piMja nam = piMjaNaM = vit. . piT, (a) pa. 1. zabdasaMghAtayoH. 1 2106 42yo, 2 1942, 45 42po. peTati 2006 422. peTati dhAnyam hAyAne me|| 2. 1 piTaH, 2 piTakA, 3 piTam, 4 piTakam, (41431, yepalI), 1 peTakara, 2 peTA (bhagama). piTha, (a) pa. 1. hiMsAsaMklezanayoH. 165j, 2 57, na'j, du:5 . piThati hache. piTharama (531). piDa, (i) A. 1. saMghAte. 442, goko 42po. piMDate piSTaM naraH na2 pIne meTho 422. piMDaH = po. piMDI, piMDa: (pAsa), piMDa: (2012), piMDita: (gogo vaNesa). piD, (i) u. 10. saMghAte. me 42, goko 42yo. piMDayati - te, piMDati - me recha, goNo 427. piMDa:(1 goNo, 2 zrAsa-pasa, 3 zarI2). pil, (a) u. 10. kSepe. 34. pelayati 34. palam (155). pi, (i) pa. 1. secane sevane ca. siMya, seva. pinvati siMyethe i0. piza, (a) pa. 6. avayave dIpanAyAM ca. 1 25151 42vA. 2 4 / 2 / 42yu, hIpana 42. piMzati 244 recha. pizAcaH (bhaH payoni), paizAcI (pi2||ynii lASA), pizunaH (yAjimo), 1 paziH, 2 peza (bhAMsana23), pizitam (mAMsa), pezalaH (11) piSa, (la) pa. 7. saMcUrNane. yartha 42j, , ase 42yo. 2 . pinaSTi ceTI yavam sI pojecha. pinaSTi corasya rAjA 2 yorane haecha. peSaNam (1lana), piSTaH = piTTo = 408 (soTa). 1 peSaH, 2 niSpeSaH (yU). pinAkam (zivadhanuSa), peSTA (nA2), piNyAkaH (tikhano loNa). pisa, (3) pa. 1. gatI. . pesati nayacha. pisa: (ti), pesvaraH (nAra). For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 109 dhAtusaMgraha. pisa, (a) u. 10. gatI hiMsAyAM ca. 14, 264. pesayati-te // 4. cha, cha. pis, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mola, 2 15. siyati-te bholacha, pache. pI, (G) A. 1. pAne. pI. pIyate payaH bAla: mAsa dUdha pAyache. picchaM = pIchu. pITham (mAsana), pAlu: (125o nAbhaA3). pID, (a) u. 10. gahane. gahanaM bAdhA. 5j, napuM, pIlaj, nAyopa. pIDa yati-te prajAbhava grahaH maSTi gane cha. pIDati = pIDai = 413, pAla. pIDA. pIDanam, pIDita: = poDio = pIyo. pIDitavyam = pIDiabbaM = muM. 1 pIDanIyaH, 2 pIDya: (pADavA yo-ya), pIlaka: (pAsanA2), tilapIlakaH (mI), niSpIDanam (nAyopay), vastraniSpIDanam (vakhanIyo. pay). pIya, (a) pa. 1. (sau0) prINane. MH 42puM. pAyati parecha. pIyUSam (amRta). pola, (a) pa. 2. pratiSTaMbhe. pratiSTaMbhorodhanam. ghu, ghag, pAlati roDecha. 1 pIla:, 2 polakaH (bhoo), pipIlikA (41). pauva, (a) pa. 1. sthaulye. Mya, puSTa 5. pIvati // yAyace. 1 paviH, 2 pIvara: (43). puda, (a) pa. 6. saMzleSaNe. maga, le. puTati kAMta kAMtA nara nArIne leTeke, poTaH (ma), puTa:- pu. puTI = pu. 1 puTa:, 2 puTakaH, 3 saMpuTa: (dha{ 4tyAhino Ayo), poTA (sI). paTa, (a) u. 10. bhASArtha bhAsAthai saMcUrNane ca. 1 pola, 2 15, 3 yUrNa 42. poTayati-te morache. puda, u. 10. saMsarga. pAlaghu, mAdhag, sAMdha'. puTayati-te saMpuTe bhUSaNaM nArI ___nArI AmalAmA dhare bAlacha. 1 puTaH, 2 puTakaH, 3 saMpuTaH (ppayo), - tripuTI. puda, (i) u. 10. bhASA) bhAsAthai ca. 1 polaghu, 2 15. puMTayati-te, __puMTati moracha i0. pudda, (a) u. 10. alpIbhAve. morcha yayu, 5955. puTTayati-te zokena deha; deha zeke alapa thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110 . dhAtusaMgraha. pur3a, (a) pa. 6. utsarga. Try, yA, cho'yuM, bhU. puDati talache. puDa, (i) pa. 1. khaMDane. 7. puMDati che. puNa, (a) pa. 6. karmaNi zubhe. zuma 42. puNati zuma bha 2. puNyam (sAbha), puMDram (niba3), 1 puNaH, 2 nipuNaH (yo), puMDarIkam (mana),, ___puMDaH (linapAI), puNitaH (dharmani). putta, (a) pa. 1. gatI. pu. puttati yathe. puttikA. putha, (a) pa. 4. hiMsAyAm. 5. puthyati ripum zatrune haje. potha: __(hiMsA), vAtapotha:. putha, (a) u. 10. bhASArtha bhAsAthai ca. 1 mosayuM, 25j. pothayati - te yota. putha, (i) pa. 1. hiMsAsaMklezanayoH. hiMsA mANyupaghAtaH. saMklezobAdhA. 165j, 2 pAuj, nathu, 545j. puMthati haNucha i0. puthitam (hala). pura, (a) pa. 6. agragamane, mAgaNarj. purati mAgalaya. puritaH (mA__ gala gayolo), puram (2012). purva, (a) pa. 1. pUraNe. 52. purvati jalena kalazaM nara: na20451 41rAne pUre7. pUrva.. purva, (a) u. 10. niketane. 1sa. pUrvayati-te kase. pula, (a) pa.1. mahattve. bhoTuM thayu, vistAra pAMbhayu. polati moSTuM yAyache. 1 polaH, 2 pula, 3 pulam, 4 vipulam (vistA2). pulakaH (zemAnya), pulinam (mAI), puliH (dhulo), puliMdaH (lecha). pula, (a) pa. 6. mahattve. bhauTuM ya. pulati bhoTo yAyache. pula, (a) u. 10. mahattve. moTuMtha, vistAra pAma. polayati-te vistAra pAmecha. polaH (pistA2). puSa, (a) pa. 1. puSTI. posa. poSati pose. puSkaram (145, 2 mA ___ 3 hAthAnI suMno cheo, 4 vArthavizeSa), puSkala: (sAI), poSayitnuH (madha), __ poSaNam. puSa, (a) pa. 4. puSTI. posa. puSyati posacha. puSTaH; puNyaH (nakSatra). puSa, (a) pa. 9. posa. puSNAti posacha. For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. pura, (a) u. 10. dhAraNe. pArazu 42mu. poSayati-te AbharaNaM naraH 2 varayaM puSpa, (a) pa. 4. vikasane. ej. puSpyati kalikA 4NI . puSpam (55), puSpitaH (dUlasa), puSpitA (5lelI). pus, (a) pa. 1. vibhAge abhimardai ca. 1 vinA 42yo, 2 nAgapuM, yoga, bhUsa. pusyati vibhAga 2. pusyati= pusai = bhUse. pusitaH = pusio sUrayo- pustam, 2 pustakam, (paNelA pano saMyaya). pusa, (a) u. 10. abhivarddhane. ti yayu, 15. puMsayati-te hita yAyace. napuMsakam. pust, (a) u. 10. AdarAnAdarayoH. 1 mA62 42yo, 2 manA62 42yo. pusta. yati-ta mA62 i0. pustam, pustakam. (lakhA patrano saMyaya). pU. (G) A. 1. pavane. pAnaM norajIkaraNam. 154, zukSa 42y, A. - pavate gavAhArAna khale 5NAmAMgavArane apaNucha. 1 pavanam, 2 utpava nam (75), vipUyaH (hora tyA 25vAne zodhavAno muM04), 1 pavamAnaH, pavanaH (pAyu), pavitraH - trA-tram. niSpAvaH (zudhA4265), potaH (414), pUgaH (sIpArI(, puNyam (sa(bha), putraH (suta), paviH (4), potram (16 mANa, 2 bhUparanA bhupano 525)... pU, (ba) u. 9. pabane. pacanaM zuddhiH, zu6 42. punAni - punIte yavAn khale mAmA 41 pa. pUrva dhAnyam (dhAnya poSa), pavitram, putraH, pUtaH (zuddha), potram (halamu5, 2 bha52 5). potA ( + 64gunAra), potaH (mAla), polI (pojI), pavanI (sA524), pAvanam, paripAvanama. pUna, (a) u. 10. pUAyAm. 5org. pUjayati-te guruM ziSyaH zi15 gurune 5. pUjA, pUjanam, pUjanI (sA129), pUjakaH (nA2), pUjitaH pUjio = 5.yo. gurupUjakaH. 1 pUjyaH. 2 pUjitavya:- pUjiavvo = Yorpo. pUNa, (a) u. 10. saMghAte. 46 42. pUNayati-te me recha. pUya, (I) A. 1. vizaraNe durgaMdhe ca. 1 217, 25j, lina , 2 dudhA. pUyate rANe. pUtaH (yANA), 1 pUyaH, 2 pUtiH (duSi), pUtigaMdhiH ( ya). For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 dhAtusaMgraha. pUra, (I) bhA. 4. ApyAyane. ApyAyanaM vRddhi:. 1 52y, 2 saMtuSTa 42j, TH 42. pUryate pUreche i0. pUraH (nahIpU2), pUritaH= pUrio = 5syo. ghRtapUra: (52), pUraNam, pUrttam (pAya, hUyo, tA, dhA , vihira, str2||saa, 41, memA paro54ArArtha 421vAM tene pUrta 2), puH (ra + naga N), bIjapura:= bIjauro = sAno ru. pUra, (I) pa. 10. ApyAyane. 1 52j, 2 saMtuSTa 42. pUrayati-te, pUrati ____ pUre i0. pUrati = pUrai = pUre. pUrNa, (a) u. 10. saMghAte. me 42j. pUrNayati-te me 422. pUrva, (a) u. 10. niketane. 2dj, . pUrvayati-te pasecha. pUrvaH. pUla, (a) pa. 1. saMghAte. me 41. pUlati 14422. 1 pUla:= dhUlo = pUNo, 2 pUlakaH, 3 pUlI (tRrAno bhU). pUla, (a) u. 10. saMghAte. me 42. pUlayati-te meM che. pUlikA (21). pUS, (a) pa. 1. vRdvau. 15j. pUSati pache pUSita: (16), pUSA (me 1). pR, (G) A. 6. vyAyAme. prAyegAyaM vyApUrvaH. yoga 42yo, dhaMdho 42vI. priyate-vyApriyate dharma sAdhuH sAdhu bhaviSa yoga 42che. vyApArayati = vAvarai = pApa3. vyApAraH, vyApUtaH, vyApAritaH= vAvario = pAyaco. pRtanA (senA). pU, pa. 5. (vai0) prIto. ne6 425o, 42. pRNoti sAdhuratithIna sAdhu pAI____Ane ne recha. praca, (I) A. 2. saMparcane. saMparcanaM mizraNam, bhitraya, maNa. paMkte. saMpekta sAdhubhiH saha sAdhuH sAdhusAye sAdhu bhaNa. 1 parkaH, 2 saMparkaH (bhiztA), saMpRktaH (bhaNesa). praca, (I) pa. 7. saMparke. saMparkomizraNam. bhiya, bhaga, saMpura . pRNakti sajjanaH sa bhagecha. 1 parkaH, 2 saMparkaH (bhaga), madhuparkaH. pRca, (a) u.10. saMyamane. niyame // 5. pacaMyati-te, parcati niyame rAmeche. praja, (i) A. 2. vaNe saMparcane aayo avyakteza de ca. 1 raMga, 2 bhitra 42, 3 1155 4216, 4 25254 2006 42vo. pRDhe geche i0. pRD, (a) pa. 6. sukhane. sumadhu, su54. pRDati dharmaH lokam loDane dharma supI areche. For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. pRNa, (a) pa. 6. prINane. tRH Ag, gH 42. pRNAti loke lone parecha. pRNaH, lokaMpRNaH (lo ne tA 2 // 3). pRtha, (a) u. 10. prakSepe. 4. parthayati-te 3 cha. pRS, (u) pa. 1. secanahiMsAsaMklezaneSu. 1 siMthapuM, 26, 3. pIsj, nA. parSati bharmi meghaH bheSa bhAna siMyache. pRSTaH (siMthyo), pRSyam (siMyavAyojya), pRSataH (3 bhRga, 2 miDa), parjanyaH (megha), pANi:= pAhI. pRSatI (bhA), pRSaktaH (mAyu). pa, pa. 3. pAlanapUraNayoH. 1 pAlana 42, 2 52. pipatti pAsa reche. pAraH, ___ vyApAraH, vyAptaM (vAre1). pR, pa. 9. pAlanapUraNayoH. 1 pAsapuM, 2 52. pRNAti vizvaM vizvaMbharaH vizvanara vizvane pANe i0. pUrtaH (1 pAgayo, 2 5syo), pUrtiH (1 pAsAna, 2 5264). paraH, pipparI = 5152 (kSale). parNam = paNaM = pannaM = pAnu = pAna (patra).. paramaH (re), purISam (viTA), puruSaH (12), 1 paru, 2 parva, (peza, via4). 1 pU, 2 purI (nagarI). pupuraH (3), parpaH (pAgabAne yAsAnu 44), puruH (1 mahAna, 2 2200). pR, u. 10. pUraNe. 52. pArayati-te, parati pUreche. pela, (3) pa. 1. gatau. . pelati 14. pelA (1vA pAsavAnuM lAna vizeSa), 1 pelaH = perU. 2 pelakA (pagiyo). peva, (ka) A. 1. sevane. se. pevate sevacha.. pes, (3) pa. 1. gato. . pesati jayache. pai, pa. 1. zoSaNe. sAdhU, soma. pAyati 24Ayace. paiNa, (ra) pa.1. gatipreraNazleSaNeSu. 1.4, 2 prera, 3 methu ya. paiNati lAyacha. pyai, (Ga) A. 1. vRddhau. 15j. pyAyate. pipyikA (tamaNa). pyAya, (o, I) A. 1 vRddhau. 15. pyAyate pache.. pAvara: Mi), pAvarI, pIvA (24n + syU Mi). pAnau stanau (stana) pAnaM mukhaM, ApAnaH, ApA.. nam, pInaH (yU).. pRccha, (a) pa. 6. jIpsAyAma. jijJAsA jIpsA. 5, MyAmI 427 42vI. 15 For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha pRcchati guru ziSyaH ziSya su3ne pUche. pRcchati = pUchai = dhUcha pRcchA57 (prazna). pRcchakaH (57 // 2), praznaH(), praSTaH (pUthyo), praSTavyam = pUchaavvaM = 57. pRzniH (1294)... pratha, (a, Sa, m) A. 1. prakhyAne. prakhyAnaM prasiddhiH prasi ya. prathate vidyayA vidvAn vidvAna vidyApa asi yAyace. NI-prathayati prasi re. prathA (prasidi), pRthvIkA (me41), prathamaH (pehalo), pRthivI (bhi), pati (me 75), prathanam (pasiddhi), 1 pRthaH, 2 pRthukaH = 59. - Y4. pRthukaH = pahuo = povo. pratha, (a) u. 10. prakhyAne. prasi 5. mAthayati prasi yAyache. prasa, (a, S, m) A. 1 vistAre prasave ca. 1 vistAra, 2 5sapay, ovt. prasate vistArecha. go-prasayati vistArAvache. . prA, pa. 2. pUraNe. pUravaM. mAti jalena ghaTam sapo dhajane pUrecha. pro, (Ga) A. 4. prItI. sakarmakaH prIti 42vI, heta 42j, yAha. prIyate dharma sAdhuH sAdhu dharbhane sAhAyace. prItaH (hatANa), prItiH (prema), priyaH (pAhayo), priyA, priyam. prI, (Ja) u. 9. tarpaNe kAtI ca. kAMtirabhilASaH, 1 tRH 4-42. mINAti, prI___Note. tRH yAyacha.i0. prItaH, priyaH, miyA (pAl). prI, () u. 10. tarpaNe. tRH -42. pINayati-te, prAyayati-te, prayati-te .. tRH yAyacha. pu, (G) A. 1. gatI. pu. pravateM jayache. kaTapU: (nahAtArI), mothaH (4 vanAsihAya). gur3a, (a) pa. 1. mardane. bhaIna 42yu, 427. moDati machi . puSa, (u) pa. 1. dAhe. pa. proSati mANecha. praS, (a) pa. 9. lehanasevanapUraNeSu. 1 lAnuM 42j, 2 sevaj, 3 52. * puSNAti lIna recha i0. 1 vimuSaH, 2 vimuT (S + 64149), muSitaH (mAnuM 425).... . prekhola, u. 10. AMdolane, hoga. meMkholayati-te hioNecha. paMkhA (1.ojI, 2 namI, 3 hiMyao). For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. prA, (2) A. 1. gatI. pu. preSate jayacha. proTa, (#) u. 1. paryAptI. paryAptiH pUrNatA. pUrNa 5-42. moti-te. pUrNa thAya. pothaH (1 maca nAsira, 24pAna).. plakSa, (a) u. 1. adane. pA. plakSati-te pAyache. plakSaH (152). pliha, (a) A. 1. gatau. rj. plehate gayache. plIhA = poho = pAyo (peTamA goNo). plI, pa. 9. gatI. napuM. plInAti jayache.. pla, (G) A. 1. gato. puM. plabate jayache. plavaH (ti), platiH (mAti), ____ AplavaH (suzo), anuplavaH (seva).. pRS, (u) pa. 1. dAhe. mANa. ploSati gANe. pluSTam (malesa). plue, (a) pa. 4. dAhe. mAgapuM-puNyati paNe. puSa, (a) pa. 9. lehanasevanapUraNeSu. 1 lI-2, 2 sepay, 3 pU. muSNAti mInu 42cha i0. puSitaH (lAnu 425). psA, pa. 2. rakSaNabhakSaNayoH. 1 2kSa95 42j, 2 lakSa 42. psAti rAmecha. phakka, (a) pa. 1. nIcargatau. nIcaitirmadagamanamasayavahArovA. 16puMnyA. sa, 2 nAya ma 42. phakati ha yAlicha. phaNa, (a, m) pa. 1. gatI. pu. phaNati jayache. phaNasaH (lakSa), kaphaH (bhA), gau - phaNayati. phaNaH (55). phala, (a) pa. 1. gatI. 4. phalati jayacha. phAla: (125), phalam, phala kam (pAyi). phala, (a) pa. 1. niSpattI. niSpattiH siddhiH. puM. phalati vRkSaH // sache. phalati = phalai = 62. phalitaH= phalio = yo. phalam (pR. kSadinu 55), phalgunI-pUrvAphalgunI, uttarAphalgunI (nakSatra). phala, (tri, A) pa. 1. vizaraNe. varA, lilaya. phalati vezayacha. pratipha lati ch|4| pIche. pratiphalitaH (pratinimita), 1 phalam, 2 phalakam (1), ___ phalgunI (nakSatra). phalgu (masA2), phAla: (hanI yeya). phula, (a) pa. 1. vikasane khag, visa. phullati kalikA 4 kho. phullam = 5. praphullam (visana), phulitaH= phulio = 5.yo. praphullitaH For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 116 dhAtusaMpA. phela, (3) pa. 1. gatI. puM. phelatiyacha. phelati = phelaha = 31. phalitam (35), phelA (lona 42i vatuM). baNa, (a) pa. 1. zabda. 2156 42po. baNati 2 / 04 422. bANaH (12). bad, (a) pa. 1. sthairya. sthiratha. badati sthira yAyace. badati = badaha = mo. badarI = porI. badarakA = mo2DI. badaram = mora. badha, (a) A. 1. cittavikAre. vitta vi42 thayo. bIbhatsate vittavi42 pabhi. bIbhatsA (vittapi42),bIbhatsaH (1 yi vi442 pa mevo napa - 2sabhAMno me 24, 232, hila, 4 pita, 5 01), badha, (a) u. 10. saMyame. pAM. bAdhayati - te kezaM draupadI draupadI ne mapiche. bAdhaH (4249), bAdhakaH (144ApanA2), baddhaH (mAsa). ba, (a) pa. 9. baMdhane pAM. badhnAti coreM rAjA 20 // yorene pAche. badhnAti = badhai = mAMdha baddhaH, baMdhaH, badhanama, baMdhakaH, baMdhakI (chInA), baMdhUkaH (yoriyo oDa), badhiraH= bahiro hero. baMdhuH (HI4), bazA (yA), nibaMdhanam (hetu), nibaMdhaH (aMtha), prabaMdhaH (4thA), anubaMdhaH (virg), pratibaMdhaH (rodha), pratibaMdhakaH, nirbadhaH, saMbaMdhaH. baMdha, (a) 3. 10. saMyameM. pAM. baMdhayati - te, baMdhati mAMche. baMdhaH, baMdha nama, baMdhaka barba, (a) pa. 1. gatI puM. babaMti jayace. barbara: (nIya), barbarI = babbarI ___ =440 (9422). baI, (a) A. 1. paribhASaNahiMsAcchAdanadAneSu. 1 45o vo, molaj, 26g, moch|'Y, Dhaiz, 4 6. barhate mahoche i0. baha: (piMchu), 1 barhaNam, 2 nibarhaNam (hiMsana). baha; (a) A. 1. prAdhAnye. prAdhAnyaM zreSThayam. 1 pradhAna , zreya. bahate 4 yAyo... baha, (a) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mosag, 2 5. barha yati - te ... bhopache i0. gaI, (a) u. 10. hiMsAyAma. su. bahayati te hoche. For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 117 bala, (a) pa. 1. mANane dhAnyAvarodheca. prANanaM jIvanam, dhAnyamavarudhyate yatreti dhAnyAvarodhaH kuzUlaH. 1 71yu, choTI 42vI, 42 42po. balati che. bAlaH, bAlA, balaH, balam, balataH (2), bAlizaH (bhU5). bal, a, m) u. 10. prANane. 71. balayati - te 73. balam, balha, (a) A. 1. paribhASaNahiMsAcchAdanadAneSu. 1 mokhag, 45o vo, 29, mo7tsj, 3 mA 44na 42puM, 4 3. balha te. bAlhIkA (6 ), bAlhikAH (1321, 2 kSatriya vizeSa). balha, (a) A. 1. prAdhAnye, prAdhAnyaM zreSThayam. zreya, pradhAna yaj. balhate zreSTa thAya che. balha, (a) u. 10. bhASArtha bhAsArthe ca. 1 morayu, 2 5. balhayati - te molache i0. bAr3a, (3) A. 1. AplAvye, AplAyamAplAvanam. 1 58ing, -hAyuM, yu741 bhA2vI. bADate pasANe. bAdha, (ka) A. 1. loDane. loDanaM pratighAta:. 1 roga, mAra, 05 42vo. bAdhate. bAdhaH, bAdhakaH, bAdhA. (pAsa), bASpaH (mAMsu). bASpaH= bappho = mAI (-). bAha, (ma) A. 1. prayatne. prayala 42. bAhate prayatna 422. bAhuH (bhunA), bADham (mti||5), bAhitam (saMdhuta). bida, (a) pa. 1. Akroze. gANavI, ni. beTati ni... bid, (i) pa. 1. avayave. avayavaekadezaH. anena svagatA kriyA lakSyate. saMza ___4211, mA 421aa. biMdati lA 422. biMdaH (). biMba, (a) pa. 1. (sau0) dIptI. pa. biMbati piche. biMbam (bha75), caMdrabiMbama, sUryabiMbam. bila, (a) pa. 6. bhedane. chidra 42j, mo'5 72vI. bilati mo'ya che. bilvam = billaM = . bilam (1 mo'dha, 262). bilmam (34 // 25), biDam (bhiusa16). bila, (a) u. 10. kSepe bhedane ca.135j, zera, 2 chidra 42, mo'ya 42vI. bilam (1 yo'ya, 2 42). bilmam (42), billam = billaM = pIj. bis, (a) pa. 4. kSepe. 3.j, aro. bisyati dhe. For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 198 dhAtusaMgraha bucha, (a) pa. 1. bhaSaNe. bhaSaNaM zvaravaH tarAnunasa. bukkati zvA DUtaro na. secha. bukati = bhUkaI = ? bakka, (a) u. 10. bhASaNe bhaSaNe ca. 1 mA 42j, 2. itarAnulasa. bukkayati-te vacanam payana morache. bukkayati zvA caurAna tase yorAne na. sa. bun, (i) u. 10. hiMsAyAm 65. buMThayati-te haJche. buddha, (a) pa. 6. tyAge saMvaraNe ca. 1 /, 2 moch|7j, disg. buDAta ta i0. buMda, (u. har) u. 1. nizAmane. nizAmanaM cAkSuSaM jJAnam. , pa. buMda ti-te che. buddhadaH (52poTo). budha, (a) pa. 1. avagamane. avagamanaM jJApanam. bodhayu, vaq. bodhati mothe. bodhati = bodhai = sodhe. budhaH (1 judhavAra, 2 paMDita), budhAnaH (mAyAya), bodhaH (mAnam), prabodhaH (ru). budha, (I ra) u. 1. bodhane. sodhapuM. bodhati-te sodhecha. bodhaH (sAna), budhaH (1 paMDita, yudhavA2), buddhaH (1 yuvAvatA2, 2 jAnavAn), buddhiH (mAna). budha, (a) A. 4. avagamane. avagamanaM jJAnam M. budhyate do. budhaH (1 paMDita, 2 sudhAra), bodhiH (tapasana), budhAnaH (bhAvArya), bubhraH (1 bhUsa, 2 24), buddhaH, prabuddhaH, prabodhaH, subodhaH, nibodhaH, pratibodhaH, ava bodhaH, udbodhaH, budha, (i) u. 10. hiMsAyAm. ha. budhayati-te hoche. bula, (a) u. 10. nimajjane. moNa. bolayati-te bhoNe. bola: (lon moga), bolakaH (slm|). bus, (a) pa. 4. utsarge. tarj. busyati talache. dusam (1 / 4). busta, (a) u. 10. AdarAnAdarayoH. 1 mA62 42yo, 2 manA2 42vI. bustayati-te mA62 42. bRha, (a) pa. 1. vRddhau. 15. barhati 12. brahma (16). bRha, (ir pa. 1. vRddhau zabde ca. 115, 2 2186 42vo. barhati pache. vRha, (i) pa. 1. vRddhau zabde ca. 1 15j, 2 2 / 06 42vo. bRMhati vadheche i0. bRMhitam (hastina). . . For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. baha, (i) u. 10. bhASAthai bhAsArthe ca. 1 pola, 2 5'. bRhayati-te mAlecha i0. bRha, (a) pa. 6. udyamane. udyamanamuddharaNam. GU2. bRhati vAre. . beha, (ka) A. 1. mayanne. prayatna 42y, yo 42vo. behate prayatna recha. byusa, (a) pa. 4. vibhAge. vinaa| 42vo. byusyati vinA che. bra, (3) u. 2. vyaktAyAM vAci. spaSTa mosa. bravIti, brUte, Aha molache. ___ vAcyam (12 / 6 nAma), vAkyam (2 / 06 nAma), pravAcyaH (aMthavizeSa), .. 5 vAk, 2 vAcA (pI), uktham (sAma). bUs, (a) u. 10. hiMsAyAm. e. brUsayati -- te vyAghazcauram pAya ___ yArahave. bhakSa, (a) pa. 1. adane. mA, bha. bhakSati modakaM vipraH vipra mo65 bhecha* bhakSakaH (manA2), bhakSaNam (ma), bhakSitam. bhakSati = bhakkhainame. bhakSa, (a) u. 10. adane. bha. bhakSayati - te laDakaM naraH 12 // 4. bhache. bhakSyam (lonya), abhakSyam (manonya), bhakSaNam, abhakSaNam, bhakSakaH bhakSitam = bhakkhiraM = Hy. bhaja, (a) u. 1. sevAyAm. Mr. bhajati - te sevache. bhaktiH, vibhaktiH, saMbhaktiH, bhajanam,vibhajanam, bhaktaH (se14), vibhaktaH, (linata). 1 bhajyam, 2 vibhajyam (vimA 4211), bhAgyam (11), bhAgaH (4in), vibhAgaH (lA), bhaktam = bhattaM = mAtuM = mAta (mAikA nyopA), bhAgI (in + lAga pAn), bhagaH (mAya). bhana, (a) u. 10. vizrANane. vizrANanaM viSacanam. rAdha, 54qg, 51. bhAjayati - te 541. bhAjaH (pAI), bhAjanam (pAtra), bhAjI (saMghalI lA 7), bhAjA (sImA). bhana, (i) u. 10. bhASaNe bhAsane ca. 1 pola, 2 5. bhaMjayati - te ___ molache i0. bhaMja, (o) pa. 7. Amardane. lAga, bhora, sora, sU. bhakti vRkSaM gajaH hAthI pakSane mAgecha bhanakti = bhaMjaha = MiR = lAge. bhamaH = bhaggo For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 dhAtusaMgraha. = mo* bhaMguraH (lAgema), kSaNabhaMgura: (kSavinA21), bhaMgaH, abhaMgaH, bhaMgA (AAI), bhaktum = Misrql == Minaa. bhaMjanam, prabhaMjanaH (vAyu). bhada, (a) pa. 1. bhRto. bhRtivetanaM bharaNaM ca. 1 bhUkha 42j, 2 napuM, 3 po 5. bhaTati bhUya 422. bhaTaH (nakSa), 1 bhATam = ME = mA. 2 bhATakam (mA), bhATiH (bhaithunamUlya). bhada, (a. m) pa. 1. paribhASaNe. paribhASaNaM saniMdopAlabhaH. 1 mola, 2 450 so yo. bhaTati molache i0. gau-bhaTayati. bhaTTaH. bhaD, (i) A. 1. paribhASaNe. paribhASaNa saniMdopAlaMbha: parihAsazca. 14oyo, 2 sayuM, 3 2ma. bhaMDate lAucha. bhaMDate = bhaMDai = lA3. bhaMDaH His (hasAbanA2). bhai, (i) u. 10. kalyANe. 46yAe42j-yayu, bhaMga 42puM--pu. bhaMDayati- te (lyA 42), bhaMDanA (lyA). bhaNa, (a) pa. 1. zabdArthaH- mosa. bhaNati motache. bhaNati = bhaNai = mo. bhaNitam = bhaNibhaM == maeyu. bhaNanam, bhANaH (yAle), bhaMDa:bhaMDo = mAMDa. (1 sAnA2, 2 maMsina). bhad, (i) A. 1. kalyANe sukhe prItI ca. kalyANaM zreyaH, sukhaM satkarmodayAcchu bhAnubhavanam, protirmohanIyavipAkaH. 1 zreya 42-yayu, 2 supa 42-yayu, '3 zrIti 42vI. bhaMdate zreya 42cha i0. bhaMdanaH (zreya 42 // 2), bhadaMtaH (505), bhadram (ilyAe). bharbha, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 6. bharbhati aiche. marksa, (a) A. 10. tarjane. dhamApa, ti242 42vo, m54|2vaa mo vI. bharsayate ti224|2 422. bharsanam. (ma54259). bha, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 65. bhavati haaicha. bhala, (a) A. 1. paribhASaNahiMsAdAneSu. 1 golayu, 24mo yo, 365j, __4 . bhalate molacha i0. bhAlUkaH (27), zaMbhalI (49). bhal, (a) A. 10. AbhaMDane. AbhaMDanaM nirUpaNam. 1 nihAla, 2 85 , bhAlayate, nibhAlayate che. nibhAlayate = nihAlai = nihAla = *yANe. For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 121 nibhAlitam = nihAli = nihAli == nihAj = nyA.pu. nibhAlanam = nihAnam. bhAlUkaH (27). bhalla, (a) A. 1. paribhASaNahiMsAdAneSu. 1 mosayuM, 2 mA yo, 3 6, 46. bhallate molace i0. bhalla: = bhallo = nAlo. 1 bhalchukaH, 2 bhallUkaH, 3 bhAlUkaH (27), malliH (vAyu), bhallam = bhalu = Mj (bhaMgalyA ), bhaSa, (a) pa. 1. bharsane. iha bharsanaM zvaravaH itarAlasa. bhaSati zvA. bhaSati = bhasaha = nase. 1 bhaSakaH, 2 bhaSaNaH (1), bhaSaNam (nasa). bhaSitam = bhasi = masyuM. bhasa, (a) pa. 3. (vai0) bharsanadIptyoH. 1 ti2242 42yo, 2 5j. babhasti ti2.27|2 422. 1 bhasma, 2 bhasitam (2005), bhasvA (dhana). bhA, pa. 2. dIptau dIpayu. bhAti dIpa: TIvo dIpeze. 1 bhAH, 2 prabhA (42), bhAnuH (bhUya). bhAja, u. 10. pRthakkaraNe. linna 42, 49 42. bhAjayati-te linna recha. vibhAgaH, bhAjanam (pAtra). bhAma. (a) A. 1. krodhe. 5 42yo. bhAmate o5 422. bhAMDam (pAtra), bhAmaH (o), bhAminI (apanA khI).. bhAma, u. 10. krodhe. oya 42vo. bhAmayati-te o5 42cha.. bhASa, (a) A. 1. vyaktAyAM vAci. 254 mora. bhASate molecha. bhASA (411), bhASyam, bhASaNam, bhASitaH -- bhAkhio = mAyUM. bhASa:. bhAsa, (2) A. 1. dIptI. hI pay. bhAsate hIpecha.. bhAsate = bhAsada = mAse. bhAsaH (nAsapaMjI), 1 bhAsuraH, 2 bhAsvara: (nibhAna), bhAH (bhAs+ mi), udbhAsaH, 1 bhAskaraH, 2 bhAvAn (sUrya). bhikSa, (a) A. 1. bhikSAyAmalAbhe lAbhe ca. 1 lAug, , 2 nasA maj, 3 sAla. bhikSate bhI . bhikSate = bhikkhai = bhI. bhikSAbhikkhA = 5. bhikSAhArI = bhikhArI = flv3. 1 bhikSuH, 2 bhi kSukaH (bhImA). bhida, (i) pa. 1. avayave. 1551 4211. bhiMdati 1151 527. 16 For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMpaha. bhid, (Ira) u, 7. vidAraNe. 11j, 12j, 2 lAnu 42. bhinatti-mite cha i0. bhittam (is), bhinna: (to), bhedaH, bhidyaH (16), 1 bhittiH= bhittI = mI.ya. 2 bhittikA (nAtya), bhidram (ma.8), 1 bhidiram, 2 bhiduram, 3 bhidiH (40), bhilla:- bhillo = fle. bhinnam = bhinnaM = lInu. bhiSa, (a) pa. 1. (sau0) rugjaye. zeNa yo. bheSati ropaNe. bheSa jam (mosas), bhiSak (j + vaidya). bhiSana, pa. 11. cikitsAyAma. rogarAyo, roganI upAya 42vo. bhiSajyati roga che. bheSajam (bhosa), bhiSak (veya). miSNana, pa 11. upasevAyAm. seva, 42 // 425ii. bhiSNajyati sepecha. bhI, pa. 3. bhaye. sI. bibheti pAIcha. bibheti = bIhai = mA. bhIta: bIo = mAno. bhayam, bhIruH (mI411), 1 bhIH, 2 bhIti : (naya), bhekaH (13), 2 452), bhayAnakaH (1 mayaM42, 2 sayAna42sa), bheraH (1 // 3, 2 4 / 52), bhImaH, bhISmaH. bhuja, (o) pa. 6. kauTilye. duTilatA 42vI, Tina ya. bhujati duTilatA 422. bhujaH (1 rilya, 2 mAI), bhujagaH (sa5), bhogaH (mpN2|312), bhogI (in + sarpa). bhuja, (a) u. 7. pAlanAbhyavahArayoH.abhyavahAro bhojanam. 1 pAsapuM. 2 mA. bhunakti-bhukte bhuvam pRthvIne pANecha i0. bhogaH, saMbhogaH (bhaithuna), upabhogaH, bhojyam (165), bhogyam (logAyogya), bhujyaH (*(1), bhojanam, bhuktam, bubhukSA (5), bubhukSitaH (bhUdhyo), bhujiSyaH (IH), bhojaH, vizvabhojaH (24ni ). bhuD (i) A. 1. varaNe. varaNaM svIkaraNam. sii|2j, potAnu 42. muMDate sIche. muMDaH (bhavinAta). bhuraNa, pa. 11. dhAraNapoSaNayoH. 2 5 / 25 42. 2 popa, po55 42j. bhuraNyati dhAra5 422. bha, pa. 1. sattAyAmutpattau ca. ho, vidyamAna , 2 Gr. bhavati = hoi- hoya. saMbhavati = saMbhava = saMla. anubhavati = anubhavai = manu For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. naye. bhavaH (14-ma, 2 ziva, 3 saMsA2), prabhavaH (pati), 1 parAbhavaH, 2 abhibhavaH (52 / 045), anubhavaH (tAna), vibhavaH (dhana), paribhavaH (ti242), udbhavaH (ma), saMbhavaH, bhAvaH (1 chata, 2 vanAva, 3 maniprAya, 44cchiA, 5 pAtha). bhavyaH (saMsArI na2), bhUtaH = hUto = mo. bhUtam = hUtaM = hUj. bhUtiH (17tpatti, 2 saMpatti, 3 sma), vibhUtiH (14varatA, 2 13ma), bhUtaH (1 a, 2 matAta, 3 panna), anubhUtiH (bhanuma1), 1 bhUH, 2 bhUmiH (pRthvI), bhUri (59), zaMbhuH (ziva), svayaMbhUH (brahmadeva), vibhuH (yA54), prabhuH (samartha), adbhutam (viramaya), bhuvanam (4), bhava nam (32), bhAvI (in + yazete), bhavan (yato), prabhAvaH (pratA5). bhU, A. 10. prAptI. pAma. bhAvayate, bhavate, bhavati pAmecha. bhAvaH (padArtha). bhU, u. 10. avakalkane ciMtane ca. avakalkanaM mizrIkaraNam. 1 42bhopayu, 2 ciMtapay. bhAvayati - te sarpiSA saktUna. mizrayatItyartha : dhAko sAvAne 42bhokche bhAvanA (vAsanA. 152), bhAvitam (vAsita, padhAre). bhUe, (a) pa. 1. alaMkaraNe. zolAva, pAcavU, asaMta 42. bhUSati zobhAvacha. 1 bhUSA, 2 bhUSaNabha, 3 vibhUSaNam, 4 AbhUSaNam (1294), 1 bhUSitaH, 2 vibhUSitaH, 3 AbhUSitaH ( gAresa). bhUSa, (a) u. 10. alaMkaraNe. zolA. bhUSayati - te kanyAm nyAne zobhAve. bhUSA (4642). bhR, (ba) u. 1. bharaNe. 1 dhAraNa 42guM, 2 poSaNa 42, pAma, 12. bhara ti-te pA295 arecha. bharati = bharai = nare. bhartA (R + pati), tIrthabharttA (a + tIrtha42), bhataH, bhAraH (tora), bharaH, bhAraH= mAro. bhRtyaH (4142), bhAryaH-pAriyo (kSatriya vizeSa), bharaNam, 1 kukSibhariH, 2 AtmabhariH, 3 udaraMbhAraH (peTuA), vizvaMbharaH (vi.), vizvaMbharA (2vI), mAlabhArI, utpalamAlabhArI (masabhAlA dharanA2), bharataH (1 naTa, 2 me , ava. bhRthaH (pain), bhRzam (matiya); bharu: (1121, 2 samudra), bhAluH (8) babhruH (nogA), bharaTaH (1 nApa, 2 12). bha, (, Ja) u. 3. dhAraNapoSaNayo.. 1 thAra5 42, 2 poSaNa 42, poma. bibharti mAlAm bhAsAne dhA25 22. bhAraH, bhRtyaH (yA42), bhAryaH= mAyA~ For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 124 dhAtusaMgraha. (kSatriya vizeSa), bhAryA = 20 // (59), vizvabharaH (viyu), 1 bhRtiH, 2 bhRtyA (mUlya), prabhRti (mAhi), bhartA (a + pati), prAbhRtam (mAya), jArabharA (M2ne pojanA khI), bharaNI (nakSatra), bhRgaH (labharo), bharaNam, AbharaNam (saM.2). bhRja, (I) A. 1. bharjane. bharjanaM jalaM vinA taMDulAdeH saMtApavizeSaH. / , muMr. bharjate taMDulAn bhopAne rohecha. bharjanam (4), bharjakaH (senA2), bhRktaH (sesa), bhargaH (1 22, 2 merU), bhRjyam (sevA yogya). bhRD, (a) pa. 6. nimanjane. hA, 74ii nA2vI. bhRDati nadyAM vipraH vipra nahI mAnya . bhRDati = bhaDai = mo. bhRza, (u) pa 4. adhaHpatane. nAye 57, 62 57. bhRzyati pApI dharmAt pA dharmayA he? 5. bhRSTaH, dharmabhRSTaH. bhRza, (i) u. 10. bhASA) bhAsAthai ca. 1. sonapuM, 2 pa. muMzayati-te molache i0. bha, pa. 9. bharsane bharaNe bharjane ca. bharjanaM pAkaH. 1 ti227|2 42yo, ma5462 12yo, 2 ghA295 42j, 3 popa, 4 roj. . bhRNAti kuputraM pitA pitA putane ti22712 2che i0. bharbharaH (5421), bharbharI (sakSmI), bhabhuraH (saMyaya), bhAryA = bhArajA (). bheSa, (*) u. 1. bhaye gatI ca. 1 mA, 2 . bheSati-te "cha. bheSaH= 5. . bhyas, (a) A. 1. bhaye. pI. vyasate ". bhrakSa, (a) u. 1. adane. pA. bhrakSati-te pAyache. bhraNa, (a) pa. 1. zabdArtha.. 256 42yo. bhraNati 206 427. bhraNaH (2154). bhrama, (u) pa. 1. calane. maMDalAkAreNa bhramaNameva dhAtvoM natu calanamAtram mama, bhramati -- bhramyati tIrtha sAdhuH sAdhu tIrtha macha. bhramati = bhamai = nabha. 1 bhramaH, 2 bhrAti:, 3 bhramaNam (1 bhilyAsAna, 2 2521), vibhramaH (1 vati, 2 khiyono To), saMbhramaH (gn|8), bhramaNam (mana), zrAMta: (mela), bhramara:= mabharo. bhRmiH (pAyu), bhramiH (iti), bhrUH (ry), subhUH (sArA mavAvANI khI). For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 125 bhrama, (u) pa. 4. anavasthAne. anavasthAnaM dezAMtaragamanam . mana 42, zrama 5 42Y, lamayu, 32 . bhrAmyati lobhI sonI nabhecha, 1 bhramaH 2 bhrAMtiH, 3 bhramaNam (1 mithyAsAna, 2 2421), bhramI (in + pramA ) jalabhramaH (pAno namaro), bhramiH (vAyu), bhUH (Riv4 sI romapaMDita), 1 bhrUkuTiH, 2 bhrakuTi: (bhU duTi5 42vI), bhrAtaH (nabhedo), bhramaraH (1 labhara paMjI, 24pAle pAno mabharo), bhramaNam (121) bhraMza, (u) A. 1. avalaMsane. nIye 53, heTa 57yu. bhraMzate nAye 5che. bhraMzaH (411), apabhraMzaH (1 5tana, 2 bhASAvizeSa), bhraSTaH (patita). bhraMza, (u) pa. 4. adhaHpatane. nAye 57. bhrazyati nAye che. bhraMzaH, bhraSTaH bhraMsa, (u) A. 1. avalaMsane. nAye 57. bhaMsate nAye 5 che. bhaMsaH. bhrasja, (a) u. 6. pAke. ro4, muMrpu. bhRjjati-te ze. bhRSTam (ro j), bhRSTi:- bhaTThI = nAhI. bhRjjanam (5yana), bhRjjanaH (pA-54), bhrASTraH (sevANu pAtra), bhRguH (*Si). bhrAja, (R) A. 1. dIptI. . bhrAjate pache. 1 bhrATa, 2 vibhrATa (a ). bhrAna, (Tu, R) A. 1. dIptI. ayg. bhAjate hIpeche. 1 bhrATa, 2 vibhrATa (54), bhrAjiSNuH (mimaMta), bhrAtA (R + ). bhrAza, (Tu, ka) A. 1. dIptau. 5j. bhrAzate, bhrAzyate dIpeche. bhrI, pa. 9. bharaNe bhaye ca. 1 012, popa, dhA265 42y, 2 "ii. zrINA ti-bhriNAti patnI patiH pati patnIne poche i0. bhraDa, (a) pa. 6. AcchAdane saMcaye ca. 1 mo', disyu, 2 sAMya, me. 42. bhraDati moDecha. bhraNa, (a) A. 10. AzAvizaMkayo:. 14/27j, maa2|| 42vI, 2 mArA, moj, pI. bhrUNayate putraM vaMdhyA. cA putrane 14cchecha. bhrUNaH (1 sAla, 2 khIgana). bhreja, () A. 1. dIptau. 5. zrejate pachi. For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ach 126 dhAtusaMgraha. bhre, (2) u. 1. gatau bhaye ca. 14, 2 . bhraSati-te yathe. zreSaH - (bhraMza), abhreSaH (nIti). bhlakSa, (a) u. 1. adane. pAj, ma. lakSati-te pAyache. bhlAza, (Tu, R) A. 1. dIptau 5. lAgate, mlAzyate pacha. bhaleS, (2) u. 1. gato. puM. zleSati-te jayache. maka, (i) A. 1. maMDane gatau ca. 1 lA1yu, , 2 . maMkate zarIramalaMkAreNa nArI. nArI 21 |12ne zonAche. maMkanaH (lU15), maMkanA (khavizeSa), maMkaNa: (+(5), 1 makaraH, 2 maMkuraH (145. - 2 5054ii ), makaraH- magara, makSa, (a) pa. 1. saMghAte. mAtra 42: makSati ma recha. makSikA (bhA mI), makSaH (adha), makSIcUSaH= bhaisIyUsa. makha, (a) pa. 1. gatyarthaH. puM. makhati nayacha. makhaH (yasa). makha, (i) pa. 1, gatyarthaH. 4. maMkhati yache. maMkhaH (gati). maga, (i) pa. 1. sarpaNe. 4. maMgAte layace. magadhaH (me 21), maMgalam (lyANa, zubha), maMgalaH (bhaMgaNavA2). magadha, pa. 11. pariveSTane nIcadAsye ca. 1 vIg, 2 nAyituM satva 42, 4. magadhyati vI. magadhaH (1 yA-54, pIvaMyo). magha, (i) A. 1. gatyAkSepe kaitave ca. gaterAkSeponiMdA vegaAraMbha upalaMbhovA, kaitavaM vaMcanA. 1 gatinidhI, 2 tino pahovo, 3 tino mAna 12vo. gati 42vI, 5 cheta2. bhaMghate gati nicha i0. maghA (nakSatra), maghavA (an + / magha, (i) pa. 1. maMDane. zolApapuM. maMghati zonAche. maca, (a) A. 1. kalkane, kalkanaM daMbhaH zAThyaM kathanaM ca 1 -huN| 42po, 2 24 // 42vI, 3 guNaro5 42vI, stuti 42vI. macate mUDhaH bhU hama che i0. kAkamAcI (1670 moSadhi viza5). maca, (i) A. 1. dhAraNocchrAyapUjaneSu. 1 dhA295 42, 272, 45. maMcate dhA295 42cha i0. 1 maMca:= bhAMyo. 2 maMcakaH = bhAyo (pArasI), maMcA = mAMyI. maMcikA = mAyaDI (pArasI). For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha 127 maca, (i) pa. 1. gato. . maMcati jayathe. maja, (i) pa. 1. (sau0) dhvanI. rAmada 42po. maMjati 225 recha. maMjUSA = masa maMjulaH (suM62), 1 maMjA, 2 maMjari:, 3 maMjarI = bhA428. maMjA (181), maMjIram (48), maMjIraH (pozAnA vAsanI mAM331). . maja, (i) pa. 1. zabdArthaH. 2006 42po. maMjati 2 / 06 42. mada, (a) pa. 1. (sau0) avasAdane. me ma. maTati me pAmecha. mada, (a) pa. 1. madanivAsayoH sthaulye ca. 1 ma6 42yo, vittvi|2 thayo, gAI yaj-42j, 2 1, 2, 3 42j, bha. maThati bha6 zrecha. i0. maThati - maDhai == maTe. maTharaH (madhama), 1 maThaH, 2 maThI, 3 maTham (vidhAya| mane saMnyAsInu gha2), maThaH= maDho = maTha. maThI = maDhI. ma, (i) A. 1. zoke. zoka iha AdhyAnam. 2bharaghu, saMbhAra. maMThate bhare. maD, (i) pa. 1. bhUSAyAm. zobhAva. maMDati zolAyacha* maMDanam (bhUSa), ___ maMDapa:= maMDavo = bhAMDavo. maDa, (i) A. 1. vibhAjane veSTane ca. vibhAjanaM vibhAgIkaraNaM carmAbhAvazca. 1 vilA 42vo, mina 42, 2 27j, 3 vAyu maMDane vimA 422. maMDaH (2sA a, 12.), maMDakaH (ta2), maMDUkaH (o), maMDUram (sohamaya), 1 maMDalam, 2 maMDalI (saMgha, yoNI).. maDa, (i) u. 20. bhUSAyAm. zobhAva, pAva. maMDayati-te, maMDati zolAve. maMDanam (52), maMDitaH (masaMta). maNa, (a) pa. 1. zabdArtha:- 256 42vo. mati 2008 422. mANavaH (ziya), 1 maNiH, 2 maNikaH (mAya, mahAghara), maNi: (24). maMtu, pa. 11. aparAdhe roSe ca. 1 25535 42vo, 2 rIsa 42vI. maMtUyati ___ m5|5 22. maMtuH (152 // 5). maMtu, (ja) u 11. aparAdhe roSe ca. 1 2552 / 5 42yo, 2 // 42vI. maMtU yati-te 55215 2. maMtuH (aparAdha). matra, (i) A. 10. guptaparibhASaNe. 7iDj. zubhaviyA2 42yo. maMtrayate rAjA 11 wij cha. maMtraH (2 bhASAM), 1 maMtrI (in +), 2 maMtriH (pradhAna). For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128 dhAtusaMgraha. matha, (i) pa. 1. hiMsAsaMklezanayo.. hiMsApANyupaghAta:, saMkezobAdhA. 1 6. 2 pAu, napuM, du:53. maMthati hocha i0. matha, (e) pa. 1. viloDane. bhaMyana 42j, bhaya, lopay, seoga. mathati pasopeze. mathati = mathai == mathe. mathanam, pramAthI (in + yopanAra), mathurA, mathitam (725). maMtha, (a) pa. 1. viloDane. vayomag, sing, hoNapuM. maMthati pasopecha. maMthitam (ch|25). maMthanam (palo). maMtha, (a) pa. 9. viloDane. vayoj, soNa, hoNa. madhnAti dadhei hahi pasopecha. mathitam = mathibhaM = mayuM. 1 maMthaH, 2 maMthAH (n), 3 maMthAnaH (padogAno yAMsa). mada, (i) A. 1. stutimodamadasvamakAMtigatiSu. modaH saMtoSaH, madoga, svama Alasyam. modamadasvameSvakarmakoyam. sutiganyoH sakarmakaH. 1 stuti 425ii, stavavuM, 2 saMtoSa pAmavuM, harakhavuM, 3 garva karavo, abhimAna karavuM, 4 - sasa 42j, DhIsa 2j, 5 madhu, puM. maMdate devaM vaMdAruH mani vane tapeze. maMda: (bhU.), maMdA (1 khIti, 2 yuvatA), maMdAkaH (parvatavizeSa), maMdAkinI (1), maMdram (nA2), maMdara: (bh62|25), maMdAra: (15 pRkSa), maMdiram (52), maMdurA (tho(2), 1 maMdaH, 2 maMdA, 3 maMdam (dhA ). mada, (I) pa. 4. harSe. 625. mAdyati naraH na2 122. mattaH (pAsa), madanaH (4), iraMmadaH (madhayoti), unmAda: (thicama), unmAdI (in| 6-mata), mattaH, pramattaH, unmattaH, madaH (haSa), pramAdaH (mAsasa), saMmadaH (nyAmono harSa), pramadaH (orisAmono harSa), matsyaH (bhAlu), matsI (bhA74I), 1 madirA, 2 madyam (1.5), matsaraH (52no 45nu masahana), madram (4lyAe), madanam = mayaNaM = bhI. mada, (I, m) pa. 1. (4) harSaglepanayoH. glepanaM dainyam. 625, mAna pAbha, 2 naya. (4 mAdyati ), Nau-madayati surA caitram harSayatItyarthaH / bane 625piche. madayAta zatru balI glepayatItyarthaH 54ii zatrune dhAna mada, (a) A. 10. tRptiyoge. tRmi yAvI, tRpti mI , taHi pAma. mAdayate tRmi pAmecha. For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 129 man, (a) A. 1. jJAne. nae, bhAnapuM. manyate dharmamAritaka: mArita dharmane bhAge. mati: (zuddhi), manuH, madhu (5752sa), manyuH (o5), manaH (as + hRya), darzanIyamAnI (in + durzanIya dhuMbha mAnanA2), paMDitamanyaH ( paMDita jhume bhAnanA2), menakA (me pezyA), 1 mataMgaH, 2 mAtaMgaH (141), meni: (saM485), muniH (+Si), maMtuH (152 // 5). man, (u) A. 8. avabodhane. nag, bhAnapuM. manute paramezvaramAstika: mA stika paramezvarane mAne che. mana, (a) A. 10. staMbhe. staMbhogarvaH garva 42po, manibhAna 42. mAnayate vRSala: zUdraga 422.1 mAnaH, 2 abhimAnaH (ga). mabhra, (a) pa. 1. gatyarthaH. 4. mabhrati jayache. maya, (a) A. 1. gatI. pu. mayate yacha. mayaH (mehetya). marka, (a) pa. 1. (sau0) gato. puM. markati 14che markaTa:= makaDo = ___ bhA. markaTI = makkaDI- mADI. marca, (a) u. 10. zabdArthaH. 2 / 06 42yo. marcayati-te 2106 427. marda, (a) pa 1. gatI. . marbati jayache. marca, (a) pa. 1. pUraNe gatI ca. 1 52y, 2 04. marvati pUreche. mala, (a) A. 1. dhAraNe. 5295 42. malate phulaM baTukaH 5moisane dhA295 427. mAlA (hAra), malayaH (bhasayAyasa), malam = maLa (bhela, 19), AmalakI - bhAmaNI. mAlUraH (mIlAA3), parimalaH (sugaMdha), mAlam (mema payatuM vana), mAlatI (d). mala, (a) A. 1. dhAraNe. pA.15 42. malate dhA23 427. malla: (mATuyu6 42 // 2.), 1 malI, 2 malikA, 3 malakaH (1 bhoga anAme isavelya, 2 201j, pAna pAtra). mava, (a) pa. 1. baMdhane. mA. mavati coram yorane mapicha. mavya, (a) pa. 1. baMdhane. vij. mavyati coraM rAjA 20 // yo2ne pApache. maza, (a) pa. 1. zabde roSakRte samAdhI ca. 1 2006 42vo, 2 rIsa 42vI , . zeSa 42yo, 3 visthira 42j, maMta:4211 zevA, pAna 42puM. mazati 24 2. mazakaH (bha72). 17 For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 130 dhAtusaMgraha. mae, (a) pa. 1. hiMsArthaH. e. maSati cha. mASaH (25.76), 1 maSiH, 2 maSI (24) mae (a) pa. 1. zabde roSakRteca. 1 2106 42yo, 2 rIsa 42vI. maSati zarache i0 mas, (I) pa. 4. pariNAme parimANe ca. pariNAmo vikAraH. 1. 1i42 pAbhaj, rUpAMtara pAmapuM. 2 paribhAe 42, toba 42, mA5. masyati 1i412 pAmecha. mastaH (vita), mAsaH (mahino), paurNamAsI = puNNamAsI = punabhya. mastakaH (mAyuM), mastu (hinIta2), 1 masiH, 2 masI (24), masUraH. maska, (a) A. gatyarthe. 4. marakate yacha. mast, (Tu, o) pa. 6. zuddhau. zuddhacAsnAnaM bruDanaM ca lakSyate. 1 hAyu, 2 gAna42j, 2 74ii bhA2vI, . majjati muniH muni nhAya, 7741 bhArache, i0, 1 mamaH, 2 nimamaH (yuyo). manjanam (1 lAna, 2 7.541), majjA (an + (13no 24, bhI04), madaH (sAga). maha, (a) pa. 1. pUjAyAm. 5 // 42vI. mahati pUche. mahaH (1 sa1, 2 504), mahI (240), mahAn (hat + bhoTo), mahatI (moTI), mukham = muhaM = mUha = (mho), makhaH (41), 1 mAhitam 2 mahitam (2674), mahitaH (mAhAtmyavAn), mahiSaH (pAo), mahiSI (meya), 1 mahilA, 2 mahelA (4) maha, (i) A. 1. vRddhau. 15. mahate vadheche. maha, (i) u. 10. bhASArtha bhAsAthai ca. 1 bhora, 2 5. mahayati-te, maMhati mola. maha. u. 10. pUjAyAm. la. mahayati- te pUlaya. mahaH (rasapa), mahiSaH (pAo), mahiSI (23), mahI (240), mahAn (hat + bhoTo), maho, (Ga) A. 11. pUjAyAm. pUla pAbhavI, laghu, mahIyate-pUjAM labhata ityarthaH pUla pAmecha. For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 131 mA, (Ga) pa. 2. mAne. mAnaM varttanam. akarmakoyamupasargavazAt, arthAtare sakarmakA. bhA, samApuM. mAti pAtre jalam pAtramA mAyache. mA dhAtu mama cha te upasarga mAtai martha ne sarbha yAyace. parimAti muSTinA udaram muhIvaDe peTane mApecha. mAyA (15), 1 mitaH, parimitaH (gaNusa), vimAnaH (11vAhana), mAlA (sabhAsa), mAnam, pariNAma. mA, (Ga) A. 3. mAne zabde ca. 1 mA. 2 mA5, laghu, 3 21566 2vo. mimIte bhAya. mAnam, upamAnam, anumAnam, parimANam, pramANam, prameyam, pramitiH, pramA (nAna), nirmANam (4s), mA, (Ga) A. 4. mAne. mAdhu, samApuM. mAyate bhAyache. mAyate = mAyai = bhAya. mitam (gAya), mAkSa, (i) pa. 1. kAMkSAyAm. 427. mAMkSati che. mAna (a) A. 1. jijJAsAyAma. viyA2yuM, MU27. mImAMsate viyAracha. mImAMsA (viyA29), mAmAMsakaH (1 piyA24, 2 vedhaNI), mAna, (a) u. 10. pUjAyAm. 5 puM. mAnayati--te, mAnati pUche. mAnati = mAnai- bhAne. mAnam, mAnasam (url), mAtA (E+ :). mArga, (a) u. 10. saMskAragatyoH. 1 sudhAra, 2 . mArgayati - te sudhAra. mArgaH == maggo = bhAga. mArga, (a) u. 10. anveSaNe. 1 goNa, tapAsayu, 2 bhAgapuM. mArgayati-te, mArgati bhoNe. mArgati = maggai = bhAge. mArgaNam = bhAgayu. mArgaH = maggo = bhAga. mArgaNaH = maggaNo = bhAga (yA-43), mArgitam = maggiraM = bhA2yu. mArDa, (a) u, 11. zabdArthe zuddhau ca. 1 2106 42vo, 2. zu6 42j, zodha. mArjayati -- te 256 27 i0. mArjanam (zukSi), mArjAraH (bhAga2, masAje). mArjitam = majiraM = wiry. mAha, (2) u. 1. mAne. mAdhu, samA. mAhati - te samAyache. mAhA (gAya), For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 132 dhAtusaMgraha mi, (Du, a) u. 5. prakSepaNe. 34. minoti, minute 47. mekhalA (38. melA, horo), melakaH (meSi), mAyuH (pita), mitaH (345), mayaH (hatyavizeSa.) mayuH (2), miccha, (a) pa. 6. utkleze. 11.sj, nA, mA. micchati pAucha. mija, (i) u. 10. bhASArtha bhAsAthai ca. 1 yomayu, 2 5. miMjayati-te, mijati bholache i0. mitha, (*) u. 1. medhAhiM sanayoH. 1 j, 2 . methati - te gacha. 1 methiH, 2 methI (sAyalI thAnalI, meDhI). mida, (tri. A) A. 1. snehane. snehanaM snehayogaH 1 2neTa bhayo , mInU 42j, nyopaDaj, 42bhopa. medate yopaDecha. minnaH (yopaDeya), medaH (27), meduraH (yo51), mitram (sapA), medaH (as + 1sA, 251), mida, (2) u. 1. medhAhiMsanayoH. 1 , 2 65j. medati-te yudhi pAyA. mida, (tri. A) pa. 4. snehane. sneha mego , nAnu 42. medyati sneha me cha. medinI (pRthvI), medaH (as + 15, 2525), meduraH (mo575), mitram (sapA), mida, (a) u. 10. snehane. sneha bhaNayo, yo57j, mAnuM 42j. medayati - te nyopaDecha. mida, (i) u. 10. sneha ne. lAge 42, 5mANa. miMdaryAta - te, miMdati yopaDecha. miMdaH (TI) midha, (*) u. 1. medhAhiM sanayoH. 1 , 2 65. medhati -- te vedaM naraH narahane gaNucha i0. medhA (dhArAvAjI yudhi), medhAvI (in + [1), medhaH (hiMsA), azvamedhaH (makhayAga), mila, (a) u. 6. saMgame. saMgama 42vo, meNu 5j, bhaNa. milati - te saMgama 422. milati = milai = bhale. 1 melaH, 2 melakaH (saMgama), milanam. militaH = milio = bhayo. mila, (a) pa. 6. zleSaNe. le| thaj, yora, saMyuna puM. milati mego thAyacha. 1 melaH, 2 melakaH (saMgama), For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgrahaH 133 mitra, (i) pa. 1. secane sevane ca. 1 siMya, 2 sevaj. minnati siMyache i0. miza, (a) pa. 1. zAbde roSakRte samAdhI ca. 1 2104 44yo, 2 rIsa 42vI, 3 samAdhi 425 , yita sthira 42q, yAna 2. mezati 2056 42che. miSaH (yA), mizra, u. 10. saMparke. saMparkaH zleSaH, 1 le 42, bhitra 42-yaj. mizraya ti - te leNU yAyace. mizraNam (milana), mizraH (mego), mizritaH (manu), miSa, (a) pa. 1. zabda roSakRte ca. 1 2104 42vo, 2 sa42vI. meSati 2004 427. meSaH (mone), miS, (u) pa. 1. secane. siMnya. meSati siMyache. meSaH (1 poo, 2 2||shi), miSTaH miS, (a) pa. 6. spardAyAm. 35 42vI, 525211427yo. miSati 52 5254. animiSaH (35), AmiSam (mAMsa), meSaH (moo, zi) meSI (mo31), nimeSaH (Ai-ya bhAyapI), unmeSaH (mai-48vAvI), unbhiSitam ([14 sita), miha, (a) pa. 1. secane. siMya. mehati siMya, mihaH (siMyana), mihira (bhUrya), meghaH (1224Ata), meTraH (1 siMga, 2 go), 1 mehaH, 2 pramehaH = prameho = abhiyo (bhUtra roga), mihikA (hima), mehanam (siMga), mI, (o. ) A. 4. hiMsAyAma. 16g, prA 4Dhayo. mIyate hacha, mInaH (bhA so), meruH (bheruparvata), masaraH (vargavizeSa). mI, (3) u. 9. hiMsAyAm. 65. mInAti -- bhInIte ho. mayaraH = moro = mora. mI, u. 10. gatau matI ca. matirmananam. 1.4, 2 bhAna 42. mAyati - te, ___ mayati jaya i0. mom, (3) pa. 1. gatau zabde ca. 5 , 2 2006 42yo. bhImati taya i0. For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 dhAtusaMgraha. mIla, (a) pa. 1. nimaSaNe. nimaSeNaM saMkocaH, 1saMDIyA, masa. mAlati saMjoyAya. mIlitaH (saMjhunyita), 1 mIlanama, 2 melanam (saMya); mIlitam (saMyita), mAt, (a) pa. 1. sthaulye. jaDaM yayu. movati thAyacha. mun, (a) A. 1 kalkane. kalkanaM daMbhaH zAThayaM kathanaM ca. 10- kuMga 42vo, 2 zatA 42vI, 3 vAyupu. mocate zaThaH 2 / 4 605 42cha. muc, (i) A. 1. kalkane. 1 hl-ddu| 42vo,2 24tA 42vI, 3 5555. ___ muMcate narecha, muca, () u. 6. mokSaNe. bhU, cho'j, dr. muMcati - te dehaM yatiH tine choDecha. muMcati = mUMkai = bhU. nirmokaH (sApanI giral), muktaH (Tesa), nirmuktaH, vimuktaH, moktA (R+ choDanA2), 1 mokSaH, 2 muktiH (20), muktA = muttA = bhotI. muktA (1), 1 mocanam, 2 vimocanam mu[1), mumukSuH (chuTI 44217 nA2); muciH (bhuti), namuciH (mehetya), muca, (a) u. 10. pramocane modane ca. 1 muM, 26 pAma. mocayati- te zarAn mAzu bhU. muja, (a) pa. 1. zabdArthaH. 2006 42yo. mojati 2176 422. muja, (i) pa. 1. zabdArthaH. 215 42vo. muMjati // 427. muMjaH (20248), muda, (a) pa. 1. pramardane. mo'yaM. moTati vRkSaM hasI hAthI pakSane bho'. moTati = moDai = moDe, moTanama, AmoTanama. moTitaH = moDio = bhoyo. moTaH = bho'. (mAtrI pAMDuni bhoDa ) muT, (a) pa. I. AkSepapramardanayoH. 1 niyu, 2 bho'. muTati nidadhe i0. 1 muTaH, 2 moTaH (bhApaDenA i0 ). muda, (a) u. 10. saMcUrNane. bhUo 42yo, nyUro 42vo. moTayati - te yuro 22. moTanam bho'. muha, (i) A. 1. pAlane. pA. muMThate pANe. muDa, (a) pa. 1. mamardane, bho'yu. moDati bhA. moDati -- moDe. For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 135 muDa, (i) A. 1. mAjane. mArjanaM zuddhiya'mbhAvazca. 1 mair, zu6 42j. 2 ti22612 42vI. muMDate bhAlache. muMDanama, muMDaH, muMDI (pAda) muD, (i) pa. 1. khaMDane pramardane ca. 153, me, 2 mo'j. muMDati 39. muMDati = muMDai = a~Da. muMDanam, muMDaH (1 muMDeso, 2 57). muMDitaH = muMDio = aeNDayo. muNa, (a) pa. 6. pratijJAne. pratijJA 42vI , pAyo 42yo, pakSa hevo, pratano 4.2 42yo. muNati muniH bhuni pratitA 422. mud, (a) A. 1. harSe. akarmakoyam. 425. modate dhanI pI 42 me. 1 modaH, 2 pramodaH, 3 AmodaH, 4 mut. 5 modanam (harSa). AmodaH (su), modakaH (1 sA, 2 maa-44|24), mudiraH (bhedha), modamAnaH (o/ma), muTuH == mogga = bhoga. mudrA (45), 1 madaraH = muggaro = bhog|. 2 madarI = muggarI =bhoga (bhogarI 1-252vAnI), mud, (a) u. 10. saMsarga. bholyu, me , puM, bhitra 42. moda yati-te saktUn sarpiSA dhIvara sAyumAge muhe. modakaH (mAI), mur, (a) pa. 6. saMveSTane. pI. murati pIche. muraH (mahatya), muramura: (manu4211 2106), murcha, (A) pa. 1. mohasamucchrAyayoH. 1 mola pAma, 15. mUrchati moha ___ pache. mUrtaH (1 bhohita, 2 bhUnibhAna), mUrchA (moTa), mUrchitaH (1 bholi 1 2 Gthukya), mUrchanA (sva26), mUrtiH (pratimA), mUrtimAn. murda, (I) pa. 1. baMdhane. mAdha. mUrvati mavicha. mUrvA (au), maurSI (2nu panI 557), mUrNaH (16), muSa, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 64. moSati hoche. mUSikA (62). mUSikA (94231) mus, (a) pa. 4. khaMDane. Mis. muSyati viche. muSalam (saNe), muSa, (a) pa. 9. staye. yorapuM. muSNAti nyorecha. muSitaH (yorekhA), muSaH (1), 1 mUSikaH (42), mUSikA (76251), muSTiH = muTThI = bhU.. For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 dhAtusaMgraha. musa, (a) pa. 4. khaMDane. Hisj. musyati Mischa. musalam (sAme), mustA = muththA = bhAya. mustaH ( 4ii), musalI (in + 01), musalI (bhusatI). must, (a) u. 10. saMghAte. me 42, bhegaj, meNa. mustayati-te me 422. mustA = muththA = bhoya. muha, (a) pa. 4. vaicitye. vaicityamavivekaH bhoTa pAma, mA. mudyati bhUAya. muhyati = mujhjhai = bhUlAya. 2 mUDhaH, 2 mUrkha, 3 mugdhaH (bhUrbha), mohaH (mAna), mohitaH (mohapAmaya), mohanaH (mo642), mohakaH, muhaH (s + pAraMvA2), muhuriH (Aya), ma, (Ga) A. 1. baMdhane. mA. mavate mastake paTTakaM naraH nara mAthe paTTako piche, mUkaH = bhUga. mUtaH (56, vilo), jImUtaH (megha) mUlam (1 vRkSA4i , 2 bhUNati, 3 174/tyAdinA bhUlI), mUSA (dhAtu mA pAnI 48491), 1 mauliH, 2 maulikam = moliyaM = moliyu. mUtra. u. 10. prasravaNe. bhUta. mUtrayati - te bAlastalpe pAsa tasAbhA bhUtarecha. mUtram = bhUta2. mUtritaH (bhUtareyo), mUla, (a) pa. 1. pratiSThAyAm. sthAna 42, 52 42Y, 4Ama42, 2i521ma. mUlati sthi2 se. mUlam. (mAdha, prathama), mUla, (a) u. 10. rohaNe. 15, 542 yayu, 2 754. mUlayati-te agecha, arecha. mUlam (1 Aunu bhUga, 2 nakSatra), mUliH == bhUmI. unmUlanam (757), mUDa, (a) pa. 1. steye. yorapuM. mUSati dhanaM cora: yora banane yoracha. mUSakaH (42), mUSI (14231), muSA (suvati tAsa pAnI hu8331), ma (Ga), A. 6. prANatyAge. bha2, prA tayo- mriyate pApena duSTaH duSTa pA5paDe bharecha. gaNakAryasyAnityatve, marati == marai = bhare. mRtaH == bhumo. 1 maraNam, 2 mRtyuH, 3 mRtiH (bha25), maraH, amaraH (35), amRtam (pano mAhA2), mAraH (ma), kumAraH, sukumAraH, 1 mataH, 2 martyaH (12), maruH ( nisa), bha3vAI), marut (vAyu), mAraka: For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 137 (bhA24), marmaraH (supAnAMno 256), marAmaraH (manu4215 2004), marIciH (1 4i2, 2 me Si), 1 marakaH, 2 mAriH (4Y mutyu, jogaNiyu), maricam = mariyaM = bhariyaM. mRkaMDuH (meSi ), marmarAkaH (ni), mRtyuMjayaH (ziva), mRkSa, (a) pa. 1. saMghAte. mehu~ 42, gayo 42vo. mRkSati me942. mRga, (a) pa. 4. anveSaNe. zova, yogayu, tapAsa. mRgyati mRgaM mRgane . bhoNacha. mRgaH (26), mArgaNaH (mA). mArgaNaH = maggaNo = bhAga. mRga. AM. 10. anveSaNe. moyu, zodhayu, tapAsadhU. mRgayate mRgaM vyAdhaH pA2dhI bhRgane yoNecha. mRgaH (hari), mRgaya: (pArathI), 1 mAyA, 2 mRgavyam (zodha), mRgaripuH (siMha), mRgAMkaH (), mRgaziraH (as +F 122), mRgitaH (zodheiyo), mRja, (a) pa. 1 zabda. 2256 42vo. marbati rA 432. mRt, (a) pa. 2 zuddhau. zu 42j, wirj. mASTiM jalena dehaM naraH 12.45. ne zu6 422. mRSTam = miThaM = bhAI (nirbhara). mArgaH = maggo = bhA. 1 mArjanam, 2 majA, 3 mRSTiH (zudi). saMmArjanI (sa.129), mRja, (3) u. 10. zaucAlaMkArayoH. 1 mairg, zu6.42y, nirmala 42j, 2 mA 42, zolApa, shN||2. mArjayati - te, mAti nAreNa zarIram // 8 ne bhAlo. mArjayati -- te. mArjati kuMkumena lalATaM nArI 4 nArI salAune gariMdhe. mArjati = majjai - bhAle. 1, mArjanama, 2 mArjanA, 3 mRjA (zudi). mArjanaH (so52 nAmeM vRkSa), mArjitA (hinA zrI ), mRD, (a) pa. 6. sukhane. supI 42yu. mRDati dharmoM dhArmikam babhIne dharma sunI 422. mRDaH (ziva), mRDAnI (pArvatI), mRda, (a) pa. 9.kSode sukhe ca. 1 she-dii-nyuun| 42yo; mRj, 2 supI 42puM. mRDNAti. 1 nyUro 42, 2 supI 422. mRDa: (1 yUro, 2 zipa), mRDAnI (pArvatI), mRDIkaH (su542), mRNa, (a) pa. 6. hiMsAyAm. 6. mRNati hathe. mRNAlam (bhavanAla), mRNitaH (hata). For Private And Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138 dhAtusaMgraha. mRda, (a) pa. 9. kSode. pApu. mUrdA 42, yUro 42vo, mo. mRdrAti kumudinI hastI hAthI porAne pArecha. 1 mRd, 2 mRttikA. (mA), 1 mRvIkA, 2 mRdIkA (Meii). 1 mRtsA, 2 mRtsnA (31 bhA), 1 mardalaH = maddalo = bhAisa. 2 mardalakam == maddalayaM = bhAliyu (miigajevuM eka vAjuM). e vAjA jevA eka alaMkArane mAliyuM kahe che. mRditaH (pAre5), mRdaraH (me40yAdhi), saMmardaH (yu), nagaramI (in + nagara bhAganAra), prAkAramardI (in + lAganA2). mRdh, (3) u. 1. uMdane. mI 42j-g, 5sA, paNa. marddhati - te .. sAmecha. mRdham (yu), mRza, (a) pa. 6. Amarzane. marzanaM sparzaH. mAdhu, sparza 42po. mRzati mache. mRSTaH (bhaDeya), vimarzaH (pUrvAnubhUtanI bhavismRti), mRS, (u) pa. 1. secane sahane ca. 1 sIya, madhu, 2 sayu, sahana 42j, 24. marSati bhUmi meghaH megha /ne siMthe. marSatyaparAdhaM muniH muni s5||dhne samecha. mRSTaH (sita), mRSA (bhiyyA), marSaNam (1 kSamA,raseyana). durmarSaNaH (kSamAsIna), sumarSaNaH (kSamAvAn). mRA, (a) u. 4. titikSAyAm. titikSA kSAMtiH. saha, sahana 42, 24, 5. mRNyati - te sahecha. marSaNam (kSamA), marSitaH, marSaNaH (kSamA vAn), mRA, (a) u. 10. titikSAyAma, saha, sahana 42, 36, 5ma. marSaya ti - te, marSati - te sahecha. marSaNam (kSamA), mR, pa. 9. hiMsAyAm. e. mRNAti hoche. mUrNaH (81), mUrNiH (sA), marut (vAyu), me, (Ga) A 1. praNidAne. paNidAnaM vinimayaH pratyarpaNaM ca. 1 mAmalI 42, me semaj mA5. 2 pArcha mA5j. mayate tilairdhAnyam tila hai| pAnya lache. vinimayaH (malo), meruH, mAyA (15). meth, (*) u. 1. medhAhiMsanayoH. 1 MUj, 2 6, methati- te ||che. meda, (2) u. 1. medhAhiMsanayoH. 1 , 2 6. medati -- tejache. For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 139 dhAtusaMgraha. medhU, (*) u. 1. saMgame medhAhiMsanayozca. 1. maga, saMga 42yo, 2 j, 3 . medhati - te sN|| 43che. medhiH (5NAyasI yAMnasI, mehI), gRhamedhI (in + 18stha), medhA (yukSi), medhyam (pavitra), amedhyam, medhaH (hiMsA), azvamedhaH. medhA, pa. 11. AzugrahaNe. Gqj . medhAyati GIqNu rahecha. medhA (dhAraNApatA yukSi), medhAvI (in + yudhimAna), mepa, () A. 1. gatI. pu. mepate gayache. meda, (3) A. 1. sevane. sevaj, Jorj. mevate sevacha. mokSa, (a) u. 10. asane. 3, 14. mokSayati - te, mokSati zarAn __ zUraH thro mA 34cha. mokSaH (bhuti), mokSaNam (bhoyana). nA, pa. 1. abhyAse. abhyAsaH pAraMparyeNAvRttiH, , 54, 25-yAsa 42yo. manati vidyAm abhyasyatItyarthaH Amanati naaiche. AmnAyaH (36), AmnAtam (pati ). bRkSa, (a) u. 10. mlecchane mrakSaNe ca. 1 2521STa-524. morayu, 2 152 / mobA, azuddha molaghu, 3 thopaj, pArasIya. makSayati -te mazuddha molache. mrakSaNam (yopavAdi), mrada, (a. pa. ma.) A. 1. mardane. yuMtha, yoga, yasa. mradate dhuMyethe. gau - mradayati. muca, (u) pa. 1. gatyarthaH. sa. srocati jaya. muMca, (u) pa. 1. gatyarthaH, 4. muMcati // 42. cheda, (ka) pa. 1. unmAde. bhAta 42yo, yita nabha, machaA. neTati ___ dhanena nIcaH nIya 5na53 bh7||yche. breDa, (3) pa. 1. unmAde. 6 mAta 42vo, bha72. beDati bh72|5che. mluca, (u) pa. 1. gatyarthaH. puM. mlocati yache. malimlucaH (bhaMyayana parivaSTa). mluMca, (u) pa. 1. gatyarthaH. x. mlucati yache. mleccha, (a) pa. 1. avyakte zabde. asphuTe apazabdecetyarthaH. 1 1254-. rAddha karavo, asphaTa rAba balavA, 2 apazabda bolavA, azuddha For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 bolavuM. te aspaSTa zabda le che. para, mistracham (aphuTa), kachatama (apazabda), je, () , 20. yaSya je. 1 aspaSTa-asphaTa belavuM, 2 azuddha bolavuM. rajIyAta-te aspaSTa bane che. ra, chana(avyaktavANI). je, (16) . * kumAre udamAta karo, citta bhamavuM, machavuM. ati dhana nava nIca dhanavaDe macharAya che. jevuM, () pa. 2. 3 . udabAta kare, macharAvuM. udamAta kare che. () mA. 1. Rvane sevavuM. te seve che. ri, 4. 2. harSata krAMti 2. 9 6rSasayo vAvavA. 1 dhAtu ghaTavI, balahIna thavuM, 2 kAMti ghaTavI, kAMti ochI thavI, cImaLAvuM. jAti na nara balAhIna thAya che. jAte pucha kula macAya che. jJAnaH (1 balAhIna, 2 kAMtihIna, majAne (1 glAni, 2 cImaLAvuM). janma, () mA. 10. lUlAyAma pUjavuM, sevavuM. calate pUje che. yakSa (guhyaka nAma devonI), yakSi yakSanI strI), mA (an + roga), , () 3. . tevapUjJAtijanoney. 1deva pUjA karavI, pUjavuM. 2 saMgati karavI, saMga kara, maLavuM, 3 devuM, ApavuM. yati-te vibhum viSNune. pUje che. yati-te HIS sAdhune maLe che. rAta-te kAyadA: iMdrane haviSa Ape che. yAna (1 pUjaka, ra yAgakartA), cA, ravina (jJa + homanAra), yajJamAna, vAyaDU (vAraMvAra yAgakartA), 2 yajJa, 2 phucA, re yAra, 4 ra (yajJa), phuI (yajJakarma), di= = lAThI = (lAkaDI), (+ adAkRti), thA (mana + vidhipUrvaka jeNe yAga karelo te), yajJayA (yane yogya), temA (+ somayAga jeNe karela te), (viSNu, nama, devayAna. patta, () mA. . . prayatna kara, udyoga karavo. te muniseMsAra muni mokSamATe yatna kare che. ya ta. (saMnyAsI), yAtA ( + diyaranI strI). tha, () 3 20. nijAvakSAra nivAra. na. 1 dhikkAravuM, tiraskAra karo, 2 pAchuM ApavuM, devuM vALavuM, 3 DhAMkavuM, zuddha karavuM. rAta iza= For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 141 zatrune ghisAreche. yAtayati daridronAgarasya dhanam haridra nAlA banane pAI bhASecha. yAtayati chidraM rAjA pracchAdayatItyarthaH 20 chine cha. yAtayati lAnena dehaM yati: ti snAnaka ne zu 422. ni2 5sargapUrva mA pAtu pratihArI marthamA pache. niryAtayati RNam pANecha. yAtanA (tA4 du:5), niryAtanam (pAI bhA5j), RNaniryAtanam (dhu pA ). yatra, (i) u. 10. saMkoce. saMtoya, thomA mayuM, mAMdhaj. yaMtrayati - te, niyaMtrayati-te khalaM rAjA PM bane pachi. yaMtram = si. 1 niyaMvaNam, 2 niyaMtraNA (dhana), 1 yaMtritaH, 2 niyaMtritaH (16). yatriNI (sAmI). yabha, (a) pa. 1. maithune, khiisNbho| 42yo, yoj. yabhati strIsalo . recha. 1 yAbhaH, 2 yabhanam (maithuna), yabdham (yohA).. . yam, (a) pa. 1. uparame. uparamonivRttiH. yacchati pApAt dhArmikaH pArbhi pAyA niyati pAbhale. upayacchate kanyAm 4-yAne 52 cha. yamaH (1 24hiMsA, satya, sayaurya, brahmayapariha 55 yama, 2 bha, 3 driya(naI), yamaH bha. yAmaH (1 342, 2 yogasAdhana), yAmiH (1 yeIna, 2 kuta), yatiH (1 saMnyAsI, 2 nitti), 1 upayamaH, 2 upayamanam (vivAha), saMyamaH, AyAma: (tA, saMpA), udyamaH (udyoga), yataH (nivRtta), Ayata: (sAMgo), niyamaH, 1 yamalam, 2 yamakam (gugala), yamunA =6bhAnA. vAcaMyamaH (maunavatA), vAgyama: (2424tathApi pANI movAya nahiM te), yaMtram = . yamarAjaH, yaMtA (R + sA2thi), yAminI (rAtrI). yama, (a, m) u. 10. pariveSaNe. pariveSaNaM bhojanA veSTanaM ca. 14 mA'yu, 5sayuM, 2 pIpuM, maita2y, dherapuM. yamayati brAhmaNAn bhojayatItyarthaH. yamayati caMdram veSTataityarthaH yaMdrane vA22. yasa, (u) pa. 4. prayatne. ayo| 42vo, vyApA2 42vo. yasyati dhanAya naraH 12 dhnbhaatte.yaa|2 422. 1 yAsaH, 2 AyAsaH, 3 prayAsaH (parizrama), prayAsI (in + udyoga). For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 dhAtusaMgraha. yA, pa. 2. prApage. pApaNamihagatiH. . yAti grAma nara: 12 gAma yache. yAti = bAi = Mya. 1 yAnam = na. 2 prayANam, 3 yAtrA =n12 // (gamana), yAmaH (62), udyAnam (1111), yAtavyam = jAmavva = M. yAminI (rAtrI). yAc, (Tu, ) u. 1. yAJAyAma. Aya. yAcati-te dhanaM mArgaNaH bhAga dhanane naye. yAcatijAcai = gaye. 1 yAcanA, 2 yAJA (bhAga). yAcakaH = Muo = M43. yAcitam = jAci = 2j. yAcyam. yAcanam = jAcaNam = Maj. yu, pa. 2. mizraNAmizraNayoH. 1 mizra--ne| yaj, 2 mabhima-nina-bhU puM. yauti bhakte ghRtam lAmAdhI leNecha. cauti khalebhyaH sabhyaH sAdhu pothA lina thAyache. yUkA (on), yavanaH na. yutaH (bhitra), yavaHjavo = va. yavakSAraH = 112. yavyam (parnu ta2), yavAsaH= pAsa (5 bhAso), 1 yuvatiH, 2 yuvatI = gqtI. yuvA (an + 4Ana), 1 yAvaH, 2 yAvakaH (414), yavasam (1 ghAsa, 2 mAna), yoniH= alt= -ya. yUSaH (2 // , 12), amizraNetheM ayutaH (bhizra), ayutasiddhaH (majesa, 234). yu, (ja) u. 9. baMdhane. mAMdha. yunAti - yunIte pavicha. yotram = on. yUpaH ( 44). yu, A. 10. jugupsAyAma. ni. yAvayate dharma jAlmaH nAyo bhane niche. yuga, (i) pa. 1. varjane. . yuMgati pch.| yuccha. (a) pa. 1. pramAde. mANasa. yucchati mANasecha. puja, (a) A. 4. samAdhI. samAdhizcittavRttinirodhaH. akarmakoyam, vittavRtti ropI, samAdhi 42vI, dhyAna 42. yujyate guhAyAM yogI yogI guhAbhAM dhyAna che. yogaH (1 dhyAna, 2 viSThA 27), yogI (in + yAnI), yuG (ja + yol), yokram = . yojanam (1 mAra osa, 2 yoga), prayojanam (12), prayogaH, yojanA, yugmam (zugara). yuna, (har) u. 7. yoge. me142vo, megayu, me, puM. yunakti, yukta manoviSNau bhaktaH lata vimA bhana bheNecha. yogaH (bhaNa), saMyogaH, t), yo krama mA yAmam (zu . yukti For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 143 viyogaH, upayogaH, mayogaH, avayogaH, niyogaH (IN), niyogI, (in + yA 42), yojanA (ma), yugyaH (vAhana), yogyaH (dhArtha). puja, (a), u. 10. saMyamane. niyame // 5, 521 // 5. yojayati - te, yojati vRSa yaMtA sA2NI ne niyame 2||ch. yut (ka) A. 1 bhAsane. nAsaj, a5. yotate piche. yudha, (a) A. 4. saMgrahAre. saMprahAro hananam. hanana 2j, 42j, aj, 4. yudhyate yodhaH yo paTecha. yudhyate = junjhai = ". yuddham = Y6. yodhaH =So. yoddha (a + ), Ayudham, yodhanaH, 1 duryodhanaH 2 suyodhanaH yue. (u) pa. 4. vimohane. vimohanaM vyAkulatvam. mAra[42j, moha 5mAdhu, yupyati mA 42che. yuS, (a) pa. 1. (sau0) sevane. sepay, Arj. yoSati sepache. 1 yoSA, 2 yoSit, 3 yoSitA (khI). yuSmat = pu. yUSa, (a) pa. 1. hiMsAyAm. e. yUpati haNUche. yeSa, (ja) A. 1. prayatne. adyoga-vyApA2 42po. yeSate udyoga che. yauTa, () pa. 1. saMbaMdhe. saMbaMdhaH zleSaH. maga, me, maga. yoTati vadhaM __ varaH 52 vasne leTecha. yauDa, (3) pa. 1. saMbaMdhe. maga, ne. yoDati bhaNecha. yauDati = joDai ___ = 3. raka, (a) u. 10. AsvAdane grahaNe ca. 1 AsvAdanaM jiyA avalehaH. 1 zirApay, yAra. 2 Asj, le. rAkayati - te rabbAm rAmane ziza cha. ArAkayati dharmam dharbhane ahecha. rakSa, (a) pa. 1. pAlane. pAma, rAma,sAyaqj. rakSati corAt dhanam yorathI banane rAmecha. rakSati = rakkhai = the. rakSA = rakkhA = 205. rakSitaH = rakkhio = yo. 1 rakSA, 2 rakSaNam (pAlana), 1 rakSaH (as), 2 rAkSasaH (ni2||52). rakSitavyam = rapikhaavvaM = // 5. 1 rakSyam, 2 rakSaNIyam (2051aa yogya), For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 dhAtusaMpaha. rakha, (a) pa. 1. gatyarthaH. 4. rakhati yache. rakha, (i) pa. 1. gatyarthaH. w.. raMkhati jayace. raga, (e. m) pa. 1. zaMkAyAm. 241 42vI, saMzaya 42vo. 2 72puM, . ragati saMzaya 422. ragati sAdhuH khalebhyaH sAdhu palapu3SIyA 2. raga, (i) pa. 1. gato. rg. raMgati yache. raMgaH (nanisthAna), raMgam (sIsu), . raga, (a) u. 10. AsvAdane mahaNe ca. mAdhu, zizapa. 2 sayu, yu. rAgayati -- te sArecha. ragha (a) u. 10. AsvAdane. yAra, zizaqj. rAdhayati -- te. rabbAM kareNa kumAra: pAla rAmane hAyako vyArecha. ragha, (i) A. 1. gatyarthaH puM. raMghate tayacha.. ragha, (i) u. 10. bhASAthai bhAsAthai ca. 1 mobA, 2 lAsa, 5. raMgha yati - te mAlecha. raca, u. 10. pratiyale kRtyAM ca. pratiyanaH saMskAraH 1 samAra, sudhAraj, 2, samuM42y, pAdhaI 42. 2 25, 57, 42y, sA. racayati dIpaM putrI putrI pAne sArecha. viracayati lokAnIzvaraH |vr sone sRlecha, NivikalpapakSe racati = racai = 2ye. samAracati = samArayai = sabhAre. racitam = raciaM = 22yuM. viracitam. racitavyam = racibhavyaM = 225. racanA (421), raMja, (ka) u. 4. rAge. 1 prIti 425, sne 42vI. 22. rajati - te yuvA yuvatI pAvatAmA prIti 22. rajati -- te vastraM raMgakAraH gAro vakhane raMgache. rAgaH (1 prIti, 2221), anurAgaH (prIta), virAgaH (maprIti), uparAgaH (a65), raMgaH (1.24 // 62, 2 natana27), raMgAjIvaH (2), raMgakAraH = ||ro. rajakaH (12||she, 2 gho), 1 rAgI, 2 anu rAgI (prItimAn), rAgiNI (prItivANI), virAgI (in + prItihIna), 'virAgiNI (1 prItirahita khI, 2 20155), vairaMgikaH (10), raMjanam (27 // yana), 1 raktaH, 2 anuraktaH (22). viraktaH (3252), raktaH = ratto = rAto. raMgyaH, rajatam (35), rajanam (66), mahArajanam (sumo), For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 145 1 rajaniH, 2 rajanI (rAtrI), rajaH (as + 1 ghaNaya, 2 khI204, 3 20 Y), rajasvalA, rajomUrtiH (prama1), raMjanI (jI), paMcaraMgI =550ii. raMja (a) u. 4. rAge. 1 prIti42vI, 2 35. rajyati-te paramezvare bhaktaH 52meM varane viSa na prItirecha.. rajyati-te vastraM raMgakAraH 2 // / pakhane gecha. raktaH, anuraktaH, viraktaH, rAgaH, anurAgaH, virAgaH, rajaka, rajakI, raMgaH. rada, (a) pa. 1. paribhASaNe. 1 molayu, 2 45ovo. raTati rAmam |mne molacha. raTati = raTai = 24 raTaNam = 2853. rAmaraTaNam. raTha (a) pa. 1 paribhASaNe. 1 mosa. 2. yo. raThati morache. raNa (a. ma.) pa. 1. gato. 4. raNati yacha. gau-raNayati. raNaH. raNa (a) pa. 1. zabdArthaH. 2106 42vo. raNati 2 / 06 427. 1 raNaH, 2 raNakaH __ = raNako (nA). raNatkAraH =254. raNam (56). rada (a) pa. 1. vilekhane. vilekhanaM bhedanam. pohayu, me, me, me. radati bhuvaM bhUdAraH muMDa mune mohecha. radanam (mena), 1 radanaH, 2 radaH (1). ra, (a) pa. 4. hiMsAsarAddhayoH. saMrAddhiH pAka. 1 6 puM. 2 rAdha, rayati pazu hiMsaka hiMsa5 5zune haje. radhyati odanaM pAcakaH somo lAta ne zavacha. No-raMdhayati. raMdhanam, 1 rAdhaH, 2 virAdhaH, 3 virAdhanA (hiMsA). rapa, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAci. 254 --258 posayuM. rapati satyaM sAdhuH sA 5 sAyuM molacha. ripuH (1). rapha (a) pa. gatau vadhe ca. 1 4, 2 6. raphati jaya i0. raphaH (15). rapha (i) pa. 1. gatau vadhe ca. 1 vj, 26. raMphati M49. raMphaH (15). rab (i) A. 1. zabde. 26 42vo. raMbate 246 422. karaMbaH (dahisAyumo), heraMbaH (155ti). rama, (a) A. 1. rAmasye. rAmasyamapakramaH. 1 mA mayu. AraMbhate bhAmecha. AraMbhate = AraMbhai = mArale. AraMbhaH, saMraMbhaH (o), AraMbhakaH, raMbhA (45), AraMbhaNam, ramasaH (41), samAraMbhaH, surabhiH (su5), ArabdhaH, prArabdhaH. 19 For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 dhAtusaMgraha. rama, (i) A. 1. zabde 2186 42vo. raMbhate 2156 422. raMbhA (314), karaMbhaH (hisAyumA). rama, (a) A. 1. krIDAyAm. 2madhu, mesa. ramate vRMdAvane kRSNaH panamA 4025 22. ramate = ramai = 2. viramati = viramai = vibhe. rAmaH (1 551, 2 52zurAma, 3. 6|2|2thi rAma). 1 ramaNI, 2 rAmA, 3 ramaNA (khI), ramaNaH (khIno ghagl), ramA (sakSamI), 1 ramyaH, 2 ramaNIyam (manoha2). ratiH (1 prema, 2 makhI), 1 viratiH, 2 virAmaH (o), 1 uparatiH, 2 uparAmaH (nivRtti), ArAmaH (75vana, 4151), staMberamaH (eal), rathaH, rataH (prItibhAn). virataH, surataH (65), suratam (bhaithuna), ramaNam (2mata), raya, (a) A. 1. gatI. puM. rayate jayache. rayaH (11), rava, (i) pa. 1. gatyarthaH. rg. raNvati jayache. raza, (a) pa. 1. (sau0) svame. u. razati yethe. razanA (say), rasa, (a) pa. 1. zabde. 2006 42vI. rasati 2156 42che. rasa, u. 10. AsvAdanasnehanayoH. 1 yAra, zirAparyu. 2 mA 42j, auj. rasayati- te rasolA rasikaH 2miyo zrI ne zirApecha. rasayati-te dharaNI mevaH bhava // 27 // ne sANe. rasaH (1 shRNgaa| napa rasa, 2 madhurA7i 2sa, prIti, 4 zarIno prayama dhAtu, pArI), rasA (Y2vI), 1 rasanA, 2 rasanam, 3 rasajJA (viot), rasavatI = 2so/. rasavatI (2soI), rasAtalam (pAtANa), rasAlaH (mI), rasAlA (hino zrI5). raha, (a) pa. 1. tyAge. 16/j, cho'yuM. rahati gRhaM viraktaH vi241 dharane ta necha. rAhuH (nava bhAMno me praha), raha: (s + Wita svaya), virahaH (viyoga). rahita: (hAna), virahitaH (vi ), virahiNI (vinegavANI khI), virahI (qiall), rahasyam (meta yej). raha, (i) pa. 1. gato. puM. rahati laya. raha: (s + 3). raha, (a, m) u. 10. tyAge. tApuM, cho. rahayati--te gehaM virAgI 1i0 // gharane tanecha. Nau- virahayati tanche . For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 147 raha, u. 10. tyAge. tA. rahayati-te tanecha. viraha: (vijaya), virahita: (vi ). raha, (i) u. 10. bhASAthai bhAsArthaM ca. 1 mora, 25g. raMhayati-te .. modacha i0. rA, pa. 2. dAne. he, mApa. rAti dhanaM viprAya viprane dhana cha. rAkA (1 pUrNa caMdrayuta pUrNimA, 2 2047sA 3-), 1 rAtriH, 2 rAtrI = 2 tI = zatya. rAkha, (R) pa. 1. zoSaNAlamarthayo.. 164aa, 24, 25eM yayu, pUrNa 42j rAkhati yache. rAgha, (a) A. 1. sAmarthya. samartha the. rAghate yuddhAya vIraH zUro yuddhane - rthe samartha thAya che. rAja, (*) u. 1. dIptI. hI5, . rAjati-te rAjA 20 pacha. rAjati = rAjai = |le. virAjate = virAjai = pirAne. 1 rAT (ja+ nR5), rAjA (an + 1 5, 2 yaMdra), rAjanyaH (kSatriya), 1 rAjakam, 2 rA. janyakam (kSatriyasa). rAja-vAn (vat + saa2|| 2||Mno 23), rAjarAjaH (42). rASTram (62), rAjAdana: (1 yArojInuM AI, 2 21yarnu A3), rAjAdana.- rAyAaNo = 215. rAjikA (24). rAdha, (a) pa. 4. vRddhau. akarmakoyam. 15. rAdhyati varddhata ityarthaH che. rAdha, (a) pa. 5. saMsiddhau. saMsiddhiH phalaniSpattiH. 31 saMpanna 42, rAdha, 55g, sI. rAnoti odanaM pAcaka: 2 // yo lAta ne piche. rAdhoti = rAMdhai = 2i ArAdhnoti paramezvaraM bhaktaH. masta paramezvarale mAghecha. ArAnoti = ArAdhai = mArAdhe. virAnoti pazuM pazuneharoMche. virAbhoti = virAdhai = virA. aparAnoti guruM gurune meche. 1 rAddhiH, 2 saMsaddhiH, 3 rAdhanam = rj (), rAdhA ( vimA nakSatra), rAdhaH (12||5bhaas), rAddha: (saMpanna), rAddhAMta: (sikSAMta), ArAdhanam, aparAdhaH, aparAdhI, virAdhanA (hiMsA), anurAdhA (nakSatravizeSa). rAma, (R) A. 1. zabda. 2256 425o. rAsate 2106 422. rAsaH, rAsakaH= rAso rAsabhaH (madhe). For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar 148 dhAtusaMgraha. ri, pa. 5. hiMsAyAm. 6. riNoti pazu hiMsaka hiMsa pazuge hocha. ri, pa. 6. gatI. 4. riyati jayacha. rayaH (21). rikha, (a) pa. 1. gatyarthaH. puM. rekhati yache. rekhA =25. riga, (i) pa. 1. gatyartha.. puM. riMgati 4. riMgaNam (1 dhAthi 24 sana, 2 hAyapaNe pAlatuM vyAkha), riMgitam, aai (in), riMgaH (ti). rica, (I, ra) u. 7. virecane. virecanaM niHsAraNam. laghu, mAlI 42j riNakti-rikte ghaTam 5 // // 17. recaH, recakaH riktaH. (lo), riktham (11). rica, (a) u. 10. viyojanasaMparcanayoH. 1 555 42, 2 bhitra 42puM. reca. yati-te, recati pRtha6 422. virecanam. riktam (rj), riph. (a) pa. 6. katthanayuddhaniMdAhiMsAdAneSu. 1 stuti 42vI, 2 yu642y, ___ ii, 4 65, 5 hAna he. riphati tapeze. repham (niMdya), rikha, (i) pa. 1. gatyarthaH. 4. rivati 42. riza, (a) pa. 6. hiMsAyAma. 65. rizati ho riSa, (a) pa. 1. hiMsAyAm. puM. reSati haje. riSTama (1.48yAzu, 2 25 bhaMgasa). 1 rikSA. latve 2 likSA = likkhA = sI. .. riS (a) pa. 4. hiMsAyAm. j, riSyati haNe. reSaNam (6AI). riha, (a) pa. 6 . katthanayuddhaniMdAhiMsAdAneSu. 12tuti 42vI, Aaj, 2 yu6 42j, 3 Pirg, 4 6, 53. rihati stapecha. rIDhA (manA). rI, (o, Ga) A. 4. khavaNe 42, 21. rIyate jalaM karakAt 4ruvAmAthI 45 are. reNuH (dhUya), repaH (44). rI, pa. 9. gatireSaNayoH. reSaNaM hiMsA vRkazabdazca. 14, 25, 3 vana tarAnu napuM. riNAti bhayache i0. rANam aresa, rU, (Ga) A 1. gatireSaNayoH reSaNaM hiMsA vRkazabdazca. 14. 2 6. 3 41 dUta masa. ravate jayache. ru, pa. 2. zabda. 2106 42vo. rauti 2 / 5-6 42OM ravaH (2054), ruruH (vizeSa). purUravAH (vas + 213 14 ), mayUraH = moro = bhora. ruMDaH == (57), rumA (pArosAgara). For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 149 dhAtusaMgraha. ruca, (a) A. 1. diptI abhiprItI ca. abhipItirabhilASaH 1 5j, 2 ruya. rocate maitrAya dadhi bhaitrane hi snyecha. rocyam, ruciH (1 ziti, 2(824, 3 zomA, 447) rocanam. rucitaH (mApesa), rocanaH (45), rocanI (dho nazota2), rociSNuH (tibhAn) virocanaH / (sUrya, 2 dAnava). rocanA (gopitta, gorIyana). rukmam (sonu), 1 rucyaH, 2 ruciraH, (2yi42) rukmiNI (404ii vI), rociH (s + 4 / 25), vasurociH (mAhitya). ruja, (o) pa. 6. bhaMge. pIyu, mAsa, rujati rogaH coram yorane rogana cha. rogaH, rujA, rukmam (sonu). ruja (a) u. 10. hiMsAyAma. 65j rojayati-te ho. rogaH. ruja (a) A. 1. pratIpAte diptIca. 1 roj, pArcha 6s, pApuM. roTate roNe. roTate == roDai = zeNe. ruTa, (i) pa. 1. steye. , yo2. ruMTati suMche. ruTa, (a) u. 10. roSe. rAsa 42vI. roTayati-te 24 43che. ruda, (a) u. bhAsAthai bhASArthe ca. 1 yorapuM, 25j. roTayati-te molache. rut, (a) A. pratIghAte. zeNapuM, masaNa. roThate rojecha. ruda, (a) pa. 1. upaghAte. 57sj, ze'yaM, paNa. roThati kalirdharmam dharma line 57 ucha. rut, (i) pa. 1. steye. yorapuM. ruMThati yo22. ruda. (i) pa. 1. gatI. puM. ruMThati bhayache. ruDa, (i) pa. 1. steye. yorapuM. ruMDati yorecha. rud, (ir) pa. 2. azruvimocane. 27j, roditi 27. roditi = raDai = 23. rodanam, roditaH = raDio = 27yo. rudraH, Arodanam (mA27). rudh (a) A. 4. kAme. kAmaicchA. ayamanupUrvaH. anurudhyate gopI kRSNam go / 4. ane che. anurodhaH (manusatA). rudha, (I ra) u. 7. AvaraNe. AvaraNaM vyApitvam. 1 pyA5g, aisy, 1 vA. ruNaddhi, ruMddhe vyApache. suddhe = ruMdhai = . rodhaH, virodhaH (vai2), uparodhaH, rudhiram (1 soDI, 2). 1 ruddhaH, 2 uparuddhaH, saMruddhaH (veSTita, vIrasa). viruddhaH (speso). 1 rodhaH (sa), 2 rodhaH (tA2). For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 dhAtusaMgraha. rupa, (u) pa. 4. vimohane. vimohanaM vyAkulIkaraNam. vyAya 42. rupyati pyAra 42. rupyam = ruppa = 6y. (1 rUY, 2 rupaiyo). ruza, (a) pa. 6. hiMsAyAm. ruzati haNucha. rozaH (hisA) ruza, (i) u. 10. bhASAthai bhAsAthai ca. 1 mosayuM, 2 5. ruMzayati-te, raMzati bholache i0. ruSa, (a) pa. 1. hiMsAyAm. puM. roSati hocha. roSanam = rosana (hiMsA). ruSa, (a) 4. rokhe hiMsAyAM ca. 15j, 2 rIsAdhU. 3 6. ruSyati apecha. roSaH (5), ruSTaH= ruho = DI. roSaNa: (odhI), ruTa (S + o5). ruSa, (a) u. 10. roSe. o5. roSayati-te piche. roSaH. ruSTa == ruTho = Tho. ruha, (a) pa. 1. bIjajanmani prAdurbhAve ca. bIjajanmAMkurotpattiH. 17nj, 5 go-uso sTayo, 2 154. rohati bIjaM kSetre atabhA jagecha. 1 rohaH, 2 praroha: (saM.), 1 roma-latve 2 loma (an + pANa), 1 ruhaH, 2 rohiH, 3 rohitaH (bhRga), praruhaH, Aroha:, rUDhaH (1 gresa, 255), ArUDhaH (45), 1 rohita:--latve 2 lohita: (1 mRgavizeSa, 2 sAsa2), rohiNI (14, 2 nakSatravi0), rohiSam ( tRti ), virut (vi. sAzvatI valI), ArohaNam (51), avarohaNam (utA2). rUkSa, u. 10. pAruSye. 4ora- 5-mo. rUkSayati-te baj thAyache. 1 rUkSaH-lave 2 lakSa:= lukkho = po. 1 rUkSA, 2 lUkSA = lukkhA = valI. 1 rUkSam, 2 lakSam = lukkhaM = muM. rUpa, u. 10. rUpakriyAyAm. rAjamudrAdirUpasya karaNaM vA rUpasya darzanaM rUpakriyA. 12mudrAdirU5 42j-3, 2 65 ne, nihANa. rUpayati-te 205 42cha, 2053 mecha. rUpam (1 saupya, 2 mAvRti, 3 zubhAdi 205), rUpakam, nirUpaNam, nirUpaNA, nirUpitam (pAyu). . rUpa, (a) pa. 1. bhUSAyAm. ronAvayu, pAva. rUpati zarIramalaMkAreNa nArI nArI 253 21602 zobhAyeche. rUSitam (bhUSita), rUSaNam (bhUSaNa). For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar dhAtusaMgraha. 151 reka, (R) A. 1. zaMkAyAm. zaMkA trAsovitarkazca. 1 , 72\, 2 saMzaya 42yo, vitaI 42vI. rekate 2che. rekhA, pa. 11. zlAghAsAdanayoH. 1 5 , 2tapayu, 2 52 42j, Hisg. rekhAyati svacha. rekhA. reja, (a) A. 1. dIptI. 15, 214, zonapuM. rejate, virejate hoche. reda, (*) u. 1. paribhASaNe. 1 morayu, 2405 yo. reTati-te mosache i0. repa, (3) A. 1. gatI. puM. repate jayace. rema, (a) A. 1. zabda. 2106 42vo. rebhate 2 / 06 422. viribdhaH (12). reva, () A. 1. gatau tigatau ca. phutibhirgatiH platigati.. 14, 2 6 air. revate yacha i0. revA (narmA), revaMtaH (aryaputra), revatI (1 na. kSatra, 2 11nI khI), revatIramaNaH (malava).. reSa, (ka) A. 1. avyakte zabde. ayaM vRkazabde. 1Y-natAnu lamag. reSate vRka: 12 nase. 1 reSaNam, 2 reSA (paruno 2 / 06). hai, pa. 1. zabde. 2106 42vo. rAyati 204 reche. roDa, (3) pa. 1. unmAde. unmAdazcittavibhramaH- 1 tima, vitta 5 saj, gaNI pasavI, gAya. roDati o thAyache. roda, (R) pa. 1. anAdare. manAyuM. roTati manAche. roD, (R) pa. 1. anAdare. manA2puM. roDati manAire. laka, (a) u. 10. AsvAdane grahaNe ca. 1 nyA5g, , zirAparyu, 22 j, aj. lAkayati rasAlA naraH na2 zrIune sArecha. AlAkayati dharma janaH dharmane phech| lakSa, (a) a. 10 Alocane. 51sona 42, 5, mAlapa, fielm j. lakSayate rUpam rUpane ache lakSita: = lakkhio = sadhyo, (yo). avalakSitaH = avalakkhio =mola yo. lakSa, (a) u. 10. darzanAMkanayoH aMkanaM cinham. 1 , hemayu, 2 (4-6 : , Aej, lakSayati-te mecha. lakSyam, lakSaNam, lakSaNA, lakSmIH , lA. kSA = lavaravA = sAma. lakha, (a) pa. 1. gatyarthaH. . lakhati nayache. For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 dhAtusaMgraha. lakha, (i) pa. 1. gatyarthaH. 4. lakhati naya. laga, (e. ma.) pa. 1. saMge. bhaga. lagati samudraM nadI nahI samudra bhaNe. he0 Nau-lagayati bhagavache. lamaH = laggo = lAgo (sata). lagitaH = lagio= 52yo = (malyo), lamam (1 meSA 12 ||shino 665). laguDaH= (67, sit). laga, (i) pa. 1. gatyarthaH. pu. laMgati 4. lAMgalam (65), lAMgUlam laga, (a) u. 10. AsvAdane. yAyi, rug, shi||1. lAgayati-te kSiprAM naraH 2 kSiprA ne yAchi. lagha, (i) pa. 1. zoSaNe alpIbhAve ca 1. su, oya, 2yo yaj, bha65 thapu. laMghati sujaya i0. ulaMghati = olaMgai = molage. laMghanam, ullaMghanam. ullaMSitam-olaMgiaM = mosaMdhu.ulaMdhitaH =olaMgio = bhogyo. lagha, (i) A. 1. gatyarthe bhojananivRttau ca. 14, 2 sAMdha. laMghate yacha, lAMbache. laMghate = laMghaI = sAdhe. laMghanam, ullaMghanam. lagha, (i) u. 10.bhASArthe bhAsAthai ca- 1 mAsa, 25, nAsapu. laMghayati-te, ___ laMdhati bholo i0. laccha, (a) pa. 1. lakSaNe. yi-6 42pu. lacchati grahaM dAtreNa ||12||ko 52ne maMcha. lacchanam. laja, (a) pa. 1. bharjane. zexj, muMrg. lajati ro cha. lAjAH (akSata). laja, (i) pa. 1. bharjane. ze:pu. laMjati roche. laja, (o I) A. 6. nIDe. pA.pu. lajate = lajaI = sAje. laja, (a) u. 10. apavAraNe. Dhaij. lAjayati-te cha. lAjAH (makSata). lana, u. 10. prakAzane. 4Asa. lajayati-te vidyA vimaH vipra vidhAne 4aa secha. laja, (i) u. 10. hiMsAbalAdAnaniketaneSu. 16, 2 55 42j, 3 aj, le. laMjayati-te, laMjati haNucha i0. laja, (i) u. 10. prakAzane. 4Asapu. laMjayati-te, laMjApayati-te the. For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 153 dhAtusaMgraha. laja, (i) u. 10. bhASAthai bhAsAthai ca. 1 yodayu, 2 .5j. laMjayati - te, laMjati sile. laT, (a) pa. 1. bAlye. bAlyaM bAlakriyA. pAsapAj 42j, sanI ? moya. laTati lokaH svArtha yo svArtha ne viSa mAsanIpaiTha 422. lATaH, kulaTA, laTaH, laTaka, lATakaH, laTA (4suMNI), laD, (a) pa. 1. vilAse. 2mapu. laDati, lakhe lalati 2mecha. ullalati = ullalai = asaNe. Nau - lADayati. latve- lAlayati putram putrane lAvacha. 1 laDanA, latve 2 lalanA (khI), lADaH = khADI (52), lADI (14), lAlanA, upalAlanA, lAlitaH. lAlA = sAtha. laD, (am. ) pa. 1. jivhonmayane. 1 jivhAyAH unmathanaM jJApanam 07 Menii. Nau - lar3ayati jivhAM kakkaraH jivhAM jJApayatItyarthaH 01 - pecha. 2 jivhayA unmathanam anaya pArtha yAvA. la Dayati jivhayA jivhayA padArthAtaraM jJApayatItyarthaH 7maya pArtha piche. 3 jivhAca unmatha naM ceti samAhAradvaMdvaH jivhA zabdena tadvayApAraH. ne nyAyapay. laDayati dadhi hi yAchi. 4 unmathane nAze laDayati zatruma zatrane hoche. lAlA (sANa). laDa, (a) u. 10. upasevAyAma. snehapUrvikA sevA upasevA. sne 42 sepay, 5qyu, 2mA. lADayati -te putram. lakhe lAlayati - te che. upalAlayati 2bhADecha. ullAlayati = ullAlaha = akhANe. unnAmayatItyarthaH namAvaLe. laD, (i) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mosa, 2 . laMDayati -- te polache i0. laD, (o. i) u. 10. utkSepaNe. Ithe 34, soyaM. laMDayati - te, laMDati mosaM. lat, (a) pa. 1. (sau0) ghAte. ghAvo. latati dhAreche. latA. lap, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAvi- 254 mosa. lapati molache. lapanam (45), AlApaH (52252. 1 / 55), anulApaH (pAraMvAra lASa5), malApaH 20 For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. (anartha payana), vilApaH (441), apalApaH (saMtAguM), sumalApaH (supayana), lapitam (bhASA). laba, (i) A. 1. zabde avAsane ca. 1 2006 42vo. 2 557, gilA. laMbate zAkhAyAM zAkhAmRgaH pAnaro aNe Aiya. AlaMbate, avalaMbate. laMbaH, laMbanam, AlaMbanam (dhA2.5), avalaMbanam, avalaMbaH, vilaMbA, nirAlaMbaH, laM. bikA (IMool), 1 alAbUH, 2 alAbuH (tupI), alaMbusA (me 2 // 4). labha, (Du, aS) A. 1. prAptI. pAma. labhate dhanaM naraH na2 dhanane pachi . lAbhaH = lAho = sAvo. lAbhanam = lAhaNama = sAyaM 1 labdhiH, 2 upalabdhiH (prAli), sulabham, durlabham, upalabhaH (manu01), labhyam, lipsuH (solI), lipsA (ii). laya, (a) A. 1. gatI. pu. layate nayache. layaH (ti). la, (a) pa. 1. gatI. pu. larbati layache. lala, (a) pa. 1. vilAse. me, 2bhapu. lalati 2mecha. lalanA (sI), __ lAlanam, lalanam (zrIsa). lal, (a) A. 10. IpsAyAm. 4/-7. lAlayate 4/che. lAlaH, kulAlaH (dunA2), lalanA (khI), lAlasA (sAlaya), lalitaH (su82), lAlanA. laza, (a) u. 10. kauzalye. zaNa thaj. lAzayati - te irANa yAyace. lae, (a) u. 1. kAMtI. kAMtiricchA. 427. laSyati-te, laSati-te the. abhilASaH (4-71), abhilASA (in + (2), lazunam = sasa. las, (a) pa. 1. zleSaNakrIDanayoH. 1 maga, meha, 2 2ma, mesapu. lasati bhaNe. vilasati rameche. vilAsaH (421), vilAsI (n), lasaH (magaro), alasa: (mAsa), lAsyama (natya), lAkSA = lakkhA = sA5. lastakaH (dhanuSavaye AlavAnuM sthAna), ullAsa:- GAIsa. lasa, (a) u. 10. zilpayoge. kriyAkauzalaM zilpam. zi65 42. lAsa yati-te naTI naTI nAyeke. lAsyam (nRtya). lasja, (oI) A. 6. brIDe. sAtapu. lajjate navoDhA nayo DhA mAlache. lajjA = sAnalajjita:- lajjio = sAnyo. For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha lA, pa. 2. AdAne. a, le. lAti dhanaM dhana lecha. bahulam = bahulaM = moho. laMcA = sAMya. latA (pakSI), pittalam = pAtaya. lAnam = lA Nam = sAyaM. lAkha, (3) pa. 1, zoSaNAlamarthayo.. 1 zoSaNa 42, 2 pUrNa 42. lAkhati zeSaNa kare che. lAgh, () A. 1. sAmarthya. samartha 5j, 2||tivaan yayu. lAghate samaya thA yathe. ullApaH (nAroga). lAcha, (i) pa. 1. lakSaNe. yi-6 42puM. lAMchati thi- 422. lAMchanam, lAM__ chita: (AED). lAja, (a) pa. 1. bharsane ca. cAdarjane. 1 ti25712 42vo, vi2, 2 se.. muM. lAjati ti227|2 42che i0. lAja, (i) pa. 1. bharsane ca. cAgarjane. 5 ti224|2 42vo, ghisAra, 2 se, muM-pu. lAMjati ti22412 427, 30. lATa, pa. 11. jIvane. 4. lATyati 71. lATaH (za). lAma, u. 10. preraNe. prerapuM. lAbhayati-te prere. lAbhaH (pre26). likha, (a) pa. 6. akSaravinyAse. sama. likhati pustakaM lekhakaH pahilo - pusata samecha. lekhaH, 1 likhaH, 2 likhakaH (thitArI), lekhanam. lekhanI = lekhaNI = 555. lekhakaH. liga, (i) pa. 1. gatyarthaH . liMgati 4. AliMgati = AliMgai = bhAsiMge. AliMganam (bhaNaa). liga, (i) u. 10. citrIkaraNe. sAtapuM. liMgayati-te, liMgati bhitti citra kAra: sAtAro nAtya yAtarecha. liMgam (minda). liTa, pa. 11. alpakutsanayo.. 1 thoDe yayu, 2565 5j-42yuM, 2 ni. liTya ti ma85 yAyace i0. lie, (4) u. 6. upadehe. upadehovRddhiH. 12yuM, liM5. lipati -- te liM. pache. lepaH, upalepaH, lepanam = siM5. anulepaH, anulepanam, lipta:, leptA (a + siMpanA2), liMpa:. liza, (a) A. 4. alpIbhAve. morcha , thoDaM thaj. lizyate dehorogena roge? thoDe thAyacha. liSTa: (thoDaM thayesa), leza: (maha5), leSTuH (5). For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 dhAtusaMgraha. liza, (a) pa. 6. gato. napuM. lizati jayace. lezaH (44). liha, (a) u. 2. AsvAdane. yA, yAma. leTi, loTe guDaM bAla: mAla gogane yATecha. 1 lehaH, 2 avalehaH, 3 AlehaH (mATo), jivhA = jimmA = 91. vahalihaH (mApaso), abhralihaH (vAyu)... lo, (o. D.) A. 4. zleSaNe. maga, guthapuM, leTa. vyorapu. lIyate pati nArI nArI patIne bhaNe. lInaH (bhaNesa), layaH, pralayaH, vilayaH, 1 nilayaH, 2 AlayaH (32), lIlA ( 21). lI, pa. 9. zleSaNe. maga, le, yog. linAti pati nArI // 59||ne laThe. lInaH (masa), lIniH (malA), layaH, pralayaH, vilayaH. lI. u. 10 dravIkaraNe. mogA. lAyayati-te, layati ghRtaM vanhinA hotA. hotA hiDe dhAge mogANe, AlInam (414) luMca, (a) pa. apanayane. apanayanamapalApaH. saMtAs, chapA1j, 44. lucati saMtADe che luja, (i) u. 10 bhASArtha bhAsAthai ca. 1 bhopayu, 2 5. luMjayati-te, lujati molache i0. luna, (i) u. 10. hiMsAbalAdAnaniketaneSu. 1 64, 2 55 42. 3 2j, j, 4 52 42, 1sa. luMjayati-te, luMjati aiche i0. luda, (a) A. 1. pratIpAte. rogApuM, roga, loTapuM, mAlora. loTate bhUmI gardabhaH go mubhi 052 sAmore . loTate = loTai = lATa AloTate = AloTai = mAlATe. luda, (a) pa. 1. viloDane. sopayu, mayana 42, zeNapuM. loTati sopache. ___ loTanam (lo). laT, (i) pa. 1. steye. jj, yorapu. luMTati dhanaM cora: yora dhana surecha. luMTati = luMTai = suM2. luTiH = luTi = j24. luTAkaH (suTanAro), luTanam. laTa, (a) pa. 4. viloDane. pApay, zeNapuM, paroNapu. luTyati porache. luTa, (a) pa. 6. saMzleSaNe. bhaNa. nyoTale; apu. luTati pati nArI nArI patine bhaNache. loTaH (1). For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar dhAtusaMgraha. 157 luTa, (a) u. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mola 2 5. loTayati-te, loTati bholache i0. luMda, (a) u. 10. stethe anAdareca. 1 suMghu, yorapuM, 2 manA62 42vo. luTayati-te khu. luTanam, luTiH= luTi = 24. luTAkaH (bhora), luTAko. luTa, (a) A. 1. pratAghAte ropA, roga, lo2, bhAloTapu. loThate bhUmI ga rdabhaH sajo mubhi752 mAdorecha. 1 loThanam, 2 luTitam (mAlora). luda, (a) pa. 1. upaghAte 577, bhA. loThati kalirdharmam. ali dharmane pachAucha. laha, (a) pa.6. loThane zleSaNe ca. 1 bhAdozyu, zeNApu, zeNapuM 2 maNa, bhaNa. luThati mAloTecha. i0. lut, (i) pa. 1. steye. luM yo2. luMThati luTecha. luTa, (i) pa. 1. gatI. .. luMThati // 42. lut, (i) pa. 1. Alasye pratIpAte ca. 1 mAsa 42. 2 roga, rogA. luMThati rogecha. luDa, (a) pa. 1. viloDane. viloDanaM maMthaH padoparyu loDati padopache. viloDa___ti = viloDai = pasope. loDanam, viloDanam. luD, (i) pa. 1. steye. yorapuM. luMDati yorecha. luMDaH = suMo. luDa, (a) pa. 6. saMzleSaNe saMvaraNe ca. 1 bhaNapuM, laNa, 42 DhAMz, moch|'yuN, luDati bhaNe i. lutha, (i) pa. 1. hiMsAsaklezanayoH 164 2 pIu, napuM. luthati zatru / neharoche. lue, (u) pa. 4. vimohane. mANu 42, lupyati mA 42che. lup, (la) u. 6. chedane. che. luMpati-te kASThaM varddhaki bhUtA2 A4ne chacha. luptaH,lopaH, lotram (yorI dhana), iMdraluptakam (524), lopAkaH (j4). lun, (i) pa. 1. adane. pIs, naI lubati pIche. lubiH = . lub, (i) u. 10. adarzane ardane ca. 1 napa, napuM. 2 pIsj, As. luMbayati-te, lubati nathApito. lubiH = drUpa. For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. lubha (a) pa. 1. gAya, gAmAkAMkSA. 427, dona 42vo. lubhyati putraM nArI nArI putrane checha. lobhaH, lobhI, lubdhaH, pralubdhaH, lubdhakaH (pA281) lubha, (a) pa. 6. vimohane. bhAj 42U. lubhati mA 22. lubdhaHH lula (a) pa. 1. (sau0) vimardai. madhu, bha7. lolati bhAche. lulAyaH. __ (pAo), lulitam (pita), lolam (555). lue, (a) pa. 1. steye hiMsAyAM ca. 1 yoj, 2 65. loSati yorecha, hache. luha, (a) pa. 1. (sau0) mohe. bhoyu, bhoTa 42vo, moha 5mA pu. lohati moha 2. lohalaH (totalo). lU, (3) u. 9. chedane. cha. lunAti-lunIte the. lavitram (dAtara), lava nam ( na), loma (n + ). lavaNaH = loNam == zu. lavakaH (chattA), lAvaH (me4545), lavANakaH (15), lavAnakam (112), lUtA (zeNiyo), laviH (2) lUpa, (a) pa. 1. steye bhUSAyAM ca. 1 yo2\, 2 zAnAva. lUSati nyorecha. lUe, (a) u.10. steye hiMsAyAM ca. 1 yo2, 2 hue. lUSayati-te mArecha i0. lekha, pa. 11. skhalane. 57. lekhyati pahe. lekhA, pa. 11. skhalane vilAse ca. 1 57, 2 2 ma. lekhAyati 5. neTa, pa. 11. potye pUrvabhAve svame dIptau ca. 1 dhUta, dhuut|, 4250, 2 pUrva yayu, poDesuMya, pUrvatA42vI, 3 dhayu, nidrA42vI, 4 thI. leTyati dhate, i0. lep, () A. 1. gatau zabde ca. 14, 2006 42. lepate jaya i0. lepaH lelA, pa. 11. dIptI. 15j, yama. lelAyati zIpecha. lelA (ni.) lok, () A. 1. darzane. puM. lokate peche. lokaH (61), AlokaH (pra 4 / 21), avalokanam, vilokanam. loka, (2) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mora, 25, Anj, lokayati-te, vilokayati-te solache. lokaH, AlokaH (125). For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 159 dhAtusaMgraha. loca, (R) A. 1. darzane , malocate guvache. 1 locanama, 2 vilo canam (1 netra, 26zana). Alocanam, paryAlonam, locakam (khAnA bhAyArnu vakha, mAyalo. loca, (3) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. mosa, 2 sIpayu. locayati-te, Alocayati-te solache i0. loTa, pa. 11. dhot] pUrvabhAve svame diptI ca. pUrvabhAvaH pUrvatvam. 5 dhutaj, 2 pUrva ___5. puurvt| 425ii, 3 64j, 4 5j. loTapati punecha i0. loDa, (3) pa. 1. unmAde. unmAdazcittavibhramaH. vitta madhu, oliguj. loDati kitanache. loSTa, (a) A. 1. saMghAte. me thAM, me 42. loSTate dhAnyam dhAnya me9422. 1 loSTaH, 2 loSTuH (he!). vaka, (i) A. 1. gato. 4. vaMkate yacha. vaMkaH. vaka, (i) A. 1. kauTilye. vAI yaI-42. vaMkate vArecha. vaMka:= pAI. vaMka kASTham = pAI 416. vakram (pAMDu), vakriH (pAsA muMhA). vakSa, (a) pa. 1. roSe saMghAte ca. 1 rIsa 42vI, rIsAdhU, 2 bhetA 42vI, me 42. vakSati bAla: pAla sAyace. vakSaH (14). vakha, (a) pa. 1. gatyarthaH. 4. bakhati jayace. vakha, (i) pa. 1. gatyarthaH. 4. vaMkhati taya. vaga, (i) pa. 1. gatyarthe khaMje ca. 1 rpuM, 2 mo . vaMgati yache i0. __ vaMgam = 4 (sImuM). vagha, (i) A. 1. gatyAkSepe. gaterAkSepo niMdA vega AraMbha upabhovA. 1 zati niMdavI, ra gatine vega karavo, 3 gatine AraMbha kara, 4 gati karavI. vaMdhate gatinine i0. vac, (a). pa. 2. paribhASaNe. 1 moya. vakti motache. vaktA (*), vaca nama, vAk, vAcA, vAcyam, vAkyam, anUcAnaH (sAMgAyanavAn), vAcakaH (mAsanA2). vac, (a) u. 10. paribhASaNe saMdezane ca. 1 mosa, 2 sahasA hevo. vAcati - te, vacati mAnache i0. vAcanam. For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160 dhAtusaMgraha vaMca, (u) pa. 1. gatyarthaH. A. vaMcati yathe. vakram = vakaM = . vaMca, (u) A. 20. pralaMbhane. pralaMbhana mithyAphalAkhyAnam. naI 35 j, chatarapuM, 4. saMcayate ze. 1 vaMcanA, 2 vaMcanam (42 // 4/), vaMcita: (ta25). vaja, (a) pa. 1. gatI. napuM. vati yathe. vannam, vaMjulaH (1tama). vaja, (a) u. 10. mArgasaMskAragatyoH. 1 mArga sudhA2po, 2 . vAjaya ti - te mArga sudhAra vaTa, (a) pa. 1. veSTane. pI2', muMya. vaTati rajjU dheza [42. vaTaH = vaDo = 19. kTam = baDam = pahuM vaTiH = vaDI. 1 vATaH = pAo. 2 vATI = vADI. 3 vATam == pAI (pAye), phullabATI =sADI. vRkSavATI. vada, (a. m ) pa. 1. paribhASaNe. paribhASaNaM saniMdopAlaMbhaH. 45o yo. vaTati = vaDai = 43. Nau - vaTayati. vaTa, u. 10. vibhAjane graMthe ca, graMthoveSTanam. 1 vimA 42vA, veDemayuM, maa|| , iizj. 2 vi. vaTayati - te bhUmi grAmikaH ||mddibho __muMi mAMTecha. uTajaH (12||saa). vaTa, (I) pa. 1. (sau0) steye. yo. vaTati yorene. baTakaH (yo2). vada, (i) pa. 1. vibhAjane. vibhAjanaM vibhAgIkaraNam. vinaa|| 4211, bar3e- Aj, wirg. baMTati dhanam dhana mA. vaMTaH = vAMTo (lA), vaMTanam. vaMTitam = vaMTiaM = wily. vaTa, (i) u. 10, vibhAjane. vimA 42vA, mA 57I, Hi2. vaMTaya ti- te, vaMTApayati - te. mAcha. vaMTa: = pATo. vada, (a) pa. 1. sthaulye. M -42. vaThati MI yAyace. vaTharaH (bhUrbha). vaTa, (i) A. 1. ekacaryAyAm. ekasya asahAyasya caryA gatiH. sahAyapinA , menuA. vaMThate meso nayace. vaMThitaH = vaMThio = paM.yo. vaha, u. 10. graMthe. muMya. vaThayati-te guMtheche. vaha, (a) pa. 1. (sI0) ArohaNe. palAej, 43, mesa. vaDati palAche. vaDavA (ghoDa1), 1 vaDabhI-latve 2 valabhI (7rj). For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 161 vaD, (i) A. 1. vibhAjane veSTane ca. vibhAjanaM vibhAgIkaraNaM carmAbhAvazca. 1 vibhAga 4211. mAM2g, 2 yAma - G13vI, 3 vi. vaMDate di. mAga reche. vaDa, (i) u. 10. vibhAjane. vilAsa 421. vaMDayati-te vimA 42che. vaMDa:= baMDo = win. vaNa, (a) pa. 1. zabdArtha.. 2006 42vI. vaNati // 422. 1 vANiH, 2 vANI (vAyA). vad, (a) pa. 1. vyaktAyAM vAciM. spaSTa mola. vadati spaSTa bolacha. vAdaH, vivAdaH, saMvAdaH, anuvAdaH, prativAdaH, pravAdaH, abhivAda:, apavAda: (niA), nirvivAdaH, vadanam (bhu5), 1 vadaH, 2 vadAvadaH (tA, polo), vadAnyaH (1 tA, 2 priyA mobanA2), priyaMvadaH, zlokavadaH, vAvadUkaH (mmaass| 42nA2), vAdyam = vajaM = vAj. vAditram (vA), saMvAdI (in + saMvAda tai), parivAdI (in + niM), avadham (ni.), anudyam (nahekA yogya), vAdI (in + pAtA), prativAdI (in + sAMbho mobanA2). vada, (i) A. 1. abhivAdanastutyo.. abhivAdanaM pAdayoH praNipAtaH, stuti: guNaiH prazaMsA. 1 nabhay, 5o lAmapuM, 2 stuti 42vI, muzu pApA. vaMdate devam apane nabhecha, vaMdanA (prAma), vaMdanaH (nabhanA2), vaMdanam (1 namana, 2 stuti), baMdAru: (1 namanA2, 2 stuti :2 // 2), 1 baMdyaH, 2 vaMdanIyaH (nabhya), vaMdI (2350 yetI khI), vaMdI (in + O2, yA29), vaMdita:= vaMdio baMdyo. vada, (a) u. 10. saMdezavacane. saMhaso heyo, MY 42puM. vAdayati-te saMde so rahecha. vAdaH, mavAdaH, apavAda:. vada, (a) A. 10. saMdezavacane. saMso hevo, 42. vAdayate, vadate. saMda kahe che. vadh, (a) pa. 1. (sau0) hiMsAyAm. e. vadhati haje. vadhaH (hiMsa), vadhakaH (hiMsa), mANivadhaH (prANihiMsA), vadhyaH (hayA yoya), avadhya (AQaa yogya). For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 dhAtusaMgraha. van, (a) pa. 1, saMbhaktI. saMbhaktirbhajanam- Ar, sekyu. vanati pati nArI naa| pati ne sevece. vanati =vaNai = qo. vanitA (khA), vAnaraH = pAnase. vAnIraH (tasa). van, (a) pa. 1. zabda. 2 / 06 42vo. vanati 2254 recha. vanam (1265). van, (a, m) pa. 1. hiMsAyAm. hayu. vanati haNe. Nau- vanayati. . vana, (u. m) pa. 1. kriyAsAmAnye. 142, 2 ho. dhanati 432. NI vanayati. vana, (u) A. 8. yAcane. 4. vanute gaye. vaMtiH (yAyanA), atiH (AMYnAma), vAnIraH (tasa A5), vanIpakaH (145). vana, (u) pa. 8. yAcane. puM. vanoti nayethe. vae, (Du. a) u. 1. bIjasaMtAne chedane ca. bIjAnAM saMtAnaH kSetra vistAraNaM garbhAdhAnaM ca. 1 pApay, morAM. (ataramA "flav), 2 garbhAdhAna 2j, garna bhaIsayo (khImai), 3 che, le, 5. vapati - te jUrNA kSetre metamA nAsya pAvache. vapati bhAryAyAM garbha naraH nara mAyaneviSe zarmana bhUche. vapati vAlAn bANAne piche. vApaH = bApo = mAdho. vapanam (1 pAvA, 2 garbhAdhAna, 3 [pA), vaptA (R + pAvanA2), parivApaH (1 pApayu, 2 muMDana), vapA (52), 1 vApiH, 2 vApI = pAya. vapraH ( 2), vapuH (s + 2012), vApaH (pApA), vappaH = bappo = mApo mApo. vabh, (a) pa. 1. gatyarthaH. 4. vabhrati jayathe. vam, (Tu. a) pa. 1. udbhiraNe. udiraNaM bhuktasyordhvagati: mo42y, 1bhana 42. vamati bhaktaM mAghelu mo422. 1 vamanama, vAMtiH (bhora), vAmanaH pAmayo. 2 vaMzaH = vaMso == qis = vamI (G4). vaya, (a) A. gatI. . vayate yache. vayaH (s + 1 paMpI, 2 mAyA 15), vAyamaH (1). .vara, u. 10. IpsAyAma. 127. varayati-te kanyAm 4nyAne parecha. varaH varaNa, pa. 11. gatI... varaNyati jayache. For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ach 163 dhAtusaMgraha. varca, (a) A. 1. dIptI. 5j, , . varcate hIpache. varcaH (s + 1 mazuci, tena), varcasI. (n + 4sI), suvarcalA (23meha), suvarcikA (24). varNa, (a) u. 10. preraNe vaNe varNane ca. preraNaM dalanam. 1 yU 42guM, 2 raMga, 3 varNana 42. varNayati--te nyU 422. varNaH (325), varNanam. varNa, u. 10. varNakriyAvistAraguNavacaneSu. varNakriyA varNakaraNaM. guNavacanaM stutiH, varNayati-te suvarNam suvarNane 132. varNayati-te kathAm vistRNAtItyarthaH 4thAne vistAra. varNayati-te harim stotItyarthaH harine speze varNanam varNita: = varNio = 19yo. varSa, (a) u. 10. chedanapUraNayoH. 1 , 6, 5 2 52. vardhayati te kASTham 44necha. varddhati = vaDhai = pADhe. varddhakiH (32), varddhanam = vaTTaNam = vAya. varddhitaH == nalio == pAyA. varddhaH = bar3ho - pATa. varSa, (a) A. 1. snehane. padAnj, HD42, varSate bhUmi meghaH bheSa muM ne 5. lAgecha. varSaNam, varSA (tu), vArSataH = vaSio = vayoM, varSaH. vaI, (a) A. 1. prAdhAnye. zreyag, pradhAna thaj. vahate 4 yAyace. vahaH (x thAna), munivarhaH (munizre4). vaha, (a) A. 1. paribhASaNahiMsAcchAdaneSu. 1 posaj, 2 45 vA, ____ 365, 4 disj, mo'puM. vahate molache i0. vaham (1 patra, 2 pichu). val, (a) A. 1. AbhaMDane. AbhaMDanaM nirUpaNam ne. udyAlayate "che. vala, (a) A. 1. saMvaraNe saMcaraNe ca. saMvaraNamAcchAdanam. 1 mochA, Dhaixy, saMgha.balate dhanama dhanane mAchAuche. valate = valae = pale. valayam =ba layaM = sayuM (1 yuDI, 2 4izY, 4). kutsitaH valaH kubalaH, kuvalI (zamI ), vala =qNa. vAlaH = pANa (31). 1 valkam, 2. valkalam (chAtya), valIkam (na), valmIkaH (2 / 331), vali: = vaNI (42yolI), valajam (sA4sAyudhAnya), 1valaH = vaNe. 2 valikA (7 / 46), vAlakA, (vaNa, 2tA), valira: (4STi , 2431), ulapaH (vi2tA2yatAsI), valguH (madhu3). vala, (a. m) pa. 1. saMvaraNe. mochAuju, isg. balati mochAI cha. NI- va. layati pANacha. pravAlam = prANu. For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. valka, (a) u. 10. paribhASaNe. 1 molayu, 24movo. valkayati-te mo lache i0. valga, (a) pa. 1. gatyarthaH. rj. valgati gIH 2||||yce. valgaH (ti), valgitam (dhonI yAva). valgu, pa. 11. pUjAmAdhuryayoH. 1 puja, 2 madhuratA 421vI, bha52 5j. vagUyati 50laya. valguH (madhu2). valma, (a) A. 1. bhojane. ma, pA. valmate mecha. 1 valbhaH, 2 va manam (movi). val, (a) A. 1. saMvaraNe saMcaraNe ca. 1 mochAj, aisj, 2 saMya2. vallate DhAMcha. vallitaH (aiga) valaH = vAlo= pAsa. vallUram (baI mAMsa), vallava: (govA), 1 valiH, 2 valI = velI == 365. 1 vallariH, 2 pallarI (Hima). valha, (a) A 1. prAdhAnye. 4. valhate 4Ayacha. 1 vAhikaH, 2 vAlhI kA (sukha za). valha, (a) A. 1. paribhASaNahiMsAcchAdaneSu. 1 mola, 2 44o havA, 364, 4 bhochA'j, disg. valhate morache. vaza, (a) pa. 2. kAMtI. kAtiricchA. 142-7j. vaSTi dharma dhArmikaH pArbhi dharbhane 4-chache. vAzanaH (42-7 // 2), uzIram (vArabhUsa), uzika (suM62), uzanA (nas + zubhAyArtha), vazaH (soma), vivazaH (yukSi), vazA (4ha). vA, (a) pa. 1. hiMsArthaH puM. vaSati haje. vaSka, u. 10. darzane. ne. vaSkayati-te gupecha. vas, (8) u. 1. nivAse. sa. vasati-te pasecha. vasati = vasai = se. 1 vAsaH, 2 nivAsaH, 3 AvAsaH, 4 vasatiH (sthAna), pravAsaH (yAtrA), upavAsaH (bAMdhA), uSitaH (vasyo), vAstavyaH (2inA2), 2 amAvAsyA. 1 amAvasyA = sabhAsa. vasu (1 20, 2 ghana), vastu (pahArya), vAsta (152, 2 52054), AvasathaH (52), vAsara: (hina), vasaMta: (saMta *tu), valam (bhUta), vasiH (2yyA). For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 165 vas, (a) A. 2. AcchAdane. mochA, aisj. vaste mukham bhupane TaoNche. 1 vasanam, 2 vastram, 3 vAsaH (s + gaI), vasti; (par3ha), vastaH (5542), suvAsinI = suvAsiNI = sovAse95. vasa, (u) pa. 4. staMbhe. ga. vasyati thamecha. vastaH (40), vasti: (paTa). vas, (a) u. 10. snehacchedApaharaNeSu. 1 lI, 42, palAma, 2 , 5yu, 3 6. vAsayati-te bhUmim ne pamANecha. vAsayati-te vRkSam vRkSane piche. bAsayati-te coram nyora ne haNucha. vas, u. 10. nivAse. 1sayuM, 23. vasayati-te paseche. 1 vAsaH, 2 nivAsaH, 3 vasatiH (52). vaska, (a) A. 1. gatyarthe. puM. vaskate yache. vast, (a) A. 10. adane. 503j, naUj. vastayate pAuche. vasti: (lakSAe). vaha, (a) u. 1. prApaNe, le , po-yAu, vaDe, pahana 42. vahati bhAraM vAhaka: 16 mArane 24 14. nadI vahati nahI paDecha. vaha: (manuM wi4), vAhaH, pravAhaH, parIvAhaH, saMvAhaH, nirvAhaH, durvAhaH, vivAhaH, uddAhaH (525), vahanam, udvahanam, uDhA, navoDhA mauDhaH, mauDhA, vahyaM zakaTam (16na42vA yogya // ), vAhyamanyat (mI pastute vAya), vahitram (pAha), vAhanam = pAhaNa. vAhanam (mavAda), banhi: (mani), vadhUH- pU. vAhA (nahI), bhAravAhaH. vaha, (i) A. 1. vRddhau. 15. vahate che. bahulAH (4015kSa), bahiH (s + mA42), bahu.. vA, paM. 2. gatigaMdhanayo.. 1 laghu, pApuM, 2 6j. vAti jayache. 1 vAH, 2 vAyuH, 3 vAtaH. (pavana), vAmA (48). vA, u. 10. sukhasevanayoH gatI ca. 1 su5 42, 2 sepay, 3rj. vApa yati-te su5 437. vAkSa, (i) pa. 1. kAMkSAyAma. 127. vAMkSati 4-checha. vAMkSA (4il). vAla, (i) pa. 1. icchAyAm. pu. vAMchati / / 22. vAMchati = vAMchaivAMcha. vAMchA (4/27), vAMchitam == vAMchiaM = pAMchay. vAi, (+) A. 1. AplAvye prItI ca. 1hA, snAna 42j, 2 prIti 42vI. vADate gaMgAyAM muniH muni // i hAyache. vADaH-lakhe vAla:= pANa. For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. vAta, u. 10. sukhasevanayoH gatI ca. 1 su5 42\, 2 sevayu, 3 . vAta yati-te supa cha. vAvRt, (u) A. 4. vivaraNe. vi1295 42, 3. vAvRtyate karecha. vAvRtya- mAnA (varanA). vAza, (3) A. 4. zabda. 2004 42yo. vAzyate kAkaH 425 2006 422. 1 vAzaH, 2 vAzitam (52226). vAsa, u. 10. upasevAyAm. snehapUrvikA sevA upasevA. 123 separyu, 2 vAsa bhAvapI. vAsayati-te sne sevache. vAsakaH, 1 vAsanA, 2 vAsa: (sugaMdha), vAsita: (vadhA25), paTavAsaH= 57vAsa (sugaMdhi ), adhivAsanam (dha mAtyAdivaDe saMskAra), vAha, (2) A. 1. prayatne. prayatna 42yo. vAhate prayatna 422. vAhanam. vica, (I. ra) u. 7. pRthagbhAve. lina 42j, vi342yo. vinakti-vikte vi 422. vivekaH, vivekI (in) vivecanam, viviktam (mata). viccha, (a) pa. 6. gatI. or. vicchAyati jayacha. viccha, (a) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 mosa, 2 sIpayu, ya. vicchayati-te momacha. vija, (I. r ) u. 3. pRthagbhAve. mina 52yu, viva42yo. bekti-vaivikte dehAtmAnaM jJAnI sAnA hAtmAno viyarecha. vija, (o. I) A. 6. bhayacalanayoH. 1 , 72j, 2 ANa, jagA 2. utpUrvaH -- uddijate khalAsAdhuH sAdhu 55thA cha i0. uddegaH, uddegI (4n), 1 AvegaH, 2 vegaH, 3 saMvegaH (125). vina, (o. I) pa. 7. bhayacalanayoH. 1 mA, 72j, 2 Ang, l yaj. vinakti loka do recha. udimaH (al), vida, (a) pa. 1. zabda Akroze ca. 1 2144 42vo, 2 27'. veTati 206 reche. viTapaH (2||prti2|| vistAra). viD, (a) pa. 1. Akroze. 27. veDati 2che. biDAla: (khA). viDaMba, u. 10. viDaMbane. 1 manu4265 427, 30 levo. 2 maprati 4] 42vI. viDaMbayati -- te manu4215 42che i0, viDaMbanam, viDaMbanA. For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 167 dhAtusaMgraha. vitta, u. 10. samutsarga. tanapuM, cho'j. vittayati - te tache. viz, (ka) A. 1. yAcane. puM, bhAga. vethate dhanina bhikSuH nikSa dhanavaMtane jAce che. vid, (a) pa. 2. jJAne. yu. vetti zAstram ||khne gacha. vedaH (ati), vedavit. kovidaH (paMDita), vidathaH (nAnA), vidvAn, viduSI, vidyA, vedanA, viditam (sAta), vidiH (zi65l), viduH (3ttA). vida, (a) A. 4. sattAyAma. cha , vidyamAna ho. vidyate ghaTa: ghAcha vidyamAnaH, vittam (dhana). vida, (la) u. 6. lAbhe. lAma. vidati - te puNyaM dAtA tA puthane sAmecha. vittaH (sa-5), goviMdA, aravidam (bhala), vittaM (1 dhana, 255). vida, (a) A. 7. vicAraNe. viyArapuM. vitte brahma vivekI vi14| brahmane vigArecha. vinaH (piyAreda), nirvedaH (potAnu apamAna). vida, (a) A. 10. cetanAkhyAnanivAseSu. 1 manulapayu, zu.2 he, prasi6 42y, mA. 3 vAsa, 22. vedayate sukham cetayata ityarthaH supane anubhava. Avedayate dharmam AkhyAtItyarthaH dharbhane cha. vedayate gRham nivAsaMkarotItyarthaH 52 nevAsache. vidha, (a) pa. 6. vidhAne. sayuM, 5, 42. vidhati vizvaM vedhAH bAhera vizvane dhache. 1 vidhiH, 2 vedhAH (as + brahmA). vil, (a) pa. 6. saMvaraNe. mo'yuM, dixg. vilati bhochA. velA. vilA, pa. 11. vilAse. 4ii 4 42vI. vilAyati / / 2. viza, (a) pa. 6. pravezane. sa. vizati pasecha. pravizati = paisai = pese. pravezaH, AvezaH, samAvezaH, abhinivezaH, nivezaH, viSTapam (411), praviSTaH = paiTo = peTo. upaviSTaH, vezaMtaH (tayA), vizvA (pRthvI), vezma (52), vezaH (1 12yAdhara, 2 mAre 42vI zolA), vizipaH (21), viSTA (5). viS, (u) pa. 1. seghane. siMnyapuM. veSati siMyache. veSaNam = sa. For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 168 dhAtusaMgraha. viSa, (la) u. 3. vyAptI. vyApapuM. veveSTi-viSTe vizvaM viSNuH (17 vizvane ___ yApecha. viSNu, viSANam. (1), veSaH, pariveSaH (pazighi). viS, (a) pa. 9. viprayoge. bhinna 2. viSNAti lina che, viSam, viSka, (a) A. 10. hiMsAyAm. puM. vizkayate the. viSka, u. 10. darzane. . viSkayati-te guveche. visa, (a) pa. 4. preraNe. preyu.visyati prerecha. visam, vistam, (sonAnA 80 2tI nAtolo). vi, pa. 2 gativyAptimajanakAMtyasanakhAdaneSu. prajanI garbhagrahaNam. asanaM kSepaNam 1rg, 2 vyA5j, 3 garna ahavI, 4 420, 53, 1 mA. veti jayache i0. vetanam. (50 // 2), veram (1 / 12), kuberaH (dhana). vetasaH (kSAvRkSa), bIjam (vArya), 1 veNiH, 2 veNI (prA), triveNI (vipravAha). vIja, (a) u. 10. vyajane. vAyu 613yo, vAyunAvo. vIjayati-te pA 6 uche. vIjanaH = pIra. vIra, A. 10. vikrAMtI. 52 // j. vIrayate zUro thAyacha. vIraH (1 pI22sa, ___2), vIryam (16). vuga, (i) pa. 1. varjane. qj, Horg. buMgati khalaM sAdhuH sAdhu sane to. vuda, (a) u. 10. hiMsAyAm 69. voTayati-te haNucha. vusa, (a) pa. 4. utsarge. utsargastyAgaH. tara, . busyati kaMcukaM sarpaH sA5 yubhAne talache. vusam (parANa). vusta, (a) u. 10. AdarAnAdarayoH. 1 mA62 42vo, manA62 42vo. vustayati-te bhA6242che, manA62422. bustiH (lelI). vR, (3) u. 5. varaNe. 12, sI42. vRNoti-- vRNute pareche. varaH (mA), 1varaH, 2pravaraH (4), varyam (peya), varyA kanyA, nIvAraH = nIvAro= nabhA2 (mI), varaMDaH (1 bhumarI, 2 vI madhya, 3 samUha), 1 varvaraH, 2 varvarI = babbarI = bAbarI (yita), varatrA = 12ta (nyAmAno ho2),1 vAri, 2 zaMbaram, 3 vAH (2 + 45), vRtam = veTam = sITuM. vRkaH (vanataro), varaNaH = 12, (me pakSa che). For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 169 va, (Ga) A. 9. saMbhaktI. saMbhaktiH saMsevA. sepaj, Mr. vRNIte seva. vRtaH, vRtavAn, patiMvarA kanyA. varAkaH (45), varAkI, varaH(/mA), vareNyaH (4), varyam (75ya), vAryam (sa05), varvarIkA (sa225tI), vRti:. vR, (a) u. 10. AvaraNe. mA12, disj, , pAra, nipA. vA. rayati-te pA22. vArayati = vArai == pAre nivArayati = nivArai = nivAraH vAri (11), vAraNam,AvaraNam (1 DhAsa, 2 mAchAhana). 1 mAvaraH, 2 prAvAraH (moDha5 1kha). vara: (242016-1), nivAraNam, vAraNa (141), vivAraH, saMvAraH, vRkaM, (a) A. 1. AdAne. aha5 42y, le. varkate lache, vRkaH (vanastaro). vRkSa, (a) A. 1. varaNe. saMghAte ca. 1 52yu, 25342y, 27ty, 3 bhoch|'yN, 42. vRkSate vIrecha. vRkSa:. vRn, (i) pa. 7. varaNe. 12j, vI42. vRNakti parecha. ja, (I) A. 2. varjane. pa. vRkta kapaTa sAdhuH sAdhu 454ne cha. varja nam. vargaH (nAma). vRja, (i) A. 2. varjane. pa. vRkte pa. vRna, (I) pa. 7. varjane. 10. vRNakti 1 vargaH () vRna, (I) u. 10. varjane. pay, dav, m. varjayati-te the. vIta = vaI = 4. varjitam = vajiraM = panyu varjanam, vivarjanam. vRN, (a) pa. 6. prINane. tRH 42j-yaj. vRNati tRH 2, thAyache. vata, (u) A. 1. varttane. vartanaM sthiti: 1 varta, 20, sthiti 42vI. vartate ghaTa: po rahecha. vartamAnaH, vartakaH (matapaMthI), varttakA, vartikA (2411 paMmiyA), vRttiH (sthiti), AvarttaH (450ma), rathAyasmin Avarttate rathAvataH (Ama), kuzAvartaH (kuMDavi0), AryAvarttaH (mArya:23), vArtAkI (bhU riMgalI), vArtAkam = 4. vRtAkI (janI Nnel), vRtAkam = tA4. vartikA (sAtArAnuM hatiyAra), vRtra: (tya), vRti: (isanI vAya), nivRti: (supa), vatiH= battI = mAtI. dIpatiH = dIvabattI = dIvaSTi (25). 1 va. niH, 2 vartanI (bhAga), vartma (n + bhArga). vRt, (u) A. 4. vivaraNe. 32{. vRtyate the. vRta, (a) pa. 6. hiMsAgraMthayo.. 1659, 2 muMtha. vRtati hoche, i0. For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 dhAtusaMgraha. vRta, (u) u. 10. bhASArthe bhAsAthai ca. 1 pola, 2 5. varttayati-te bholache i0. vRdha, (u) A. 1. vRddhau. 15. vardhate dharmeNa dharmapI pache. vardhate = va dhai = 16. vRddhaH, varddhanam, vRddhiH,vardhanaH, sukhavarddhanaH (sIsuM), vardhI = vaddhI= pAyarI (12ta), varddhanI (sA127), vRSa, (u) u. 10. bhASAthai bhAsArthe ca. 1 molayu, 215. varddhayati-te molache i0. vRza, (a) pa. 4. varaNe. 1 khii4|2yuN, 2 ch|g, bhoch|7. vRzyati 2vii| .. 2cha i0. vRSa, (u) pa. 1. secanahiMsAsaMklezaneSu. 1 siMya, 52sayuM, 265, 3 pIsj. varSati meghaH megha 12se i0.vRSTiH, ativRSTiH, anAvRSTiH, varSaNam, vRSaH (dharma), vRSala: (5), vRSabhaH (AE), varSAH (varSA*tu), vRSNiH ( yAna puruSa), vRSaNaH (paNa). vRSa, (a) A. 10. zaktibaMdhane. zaktibaMdhanaM prajananasAmarthya zaktisaMbaMdhazca. 1 garma hA samartha yayu, 2 2||hit mAdhavI. varSayate gauH garma hA samartha yAyace. AvarSayate grAmaH zakti banAtItyarthaH gAma tine mAdhache. vRha, (a) pa. 1. vRddhau. 15. varhati vaiche. 1 vRDhaH, 2 parivRDhaH (dhanu). vRha, (i) pa. 1. vRddhau zabde ca. 1 15, 2 2006 42vo. vRMhati , 21 46 422. vRhitam (424), brahma (na + 1 satya, 2 15, 238), brahmA (n + 1 vipra, 2 prati ), barhiH (S + 5101), brAhmaNI (mAjha gunI strI). vRha, (a) pa. 6. udyamane. udyamanamuddharaNam. 2j, ye le. vRhati 76 / . 2. 1 vRDhaH, 2 parivRDhaH (dhanu). vR, (ja) u. 9. varaNe. 1 12j, 254 / 2, 2 7ij, 3 oforg. vRNAti-vRNIte varecha. varuNaH (65), varuNA (vAnI khI). va, pa. 9. varaNe bharaNe ca. 1 12, svii4|2, 2 12, po5g, dhA215 42, 52. vRNAti 12cha. varvaraH (le-7), varvarI = babbarI = pArI (dukhita), varNasiH (bhUmi). For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar dhAtusaMgraha. 171 ve, (3) u. 1. taMtusaMtAne. taMtusaMtAnaM vAnam. pazupuM. vayati-te vastraM vAnakAraH 142 1khane pachi. vAnam (1), taMtuvAyaH (1542), vemA (an + vApAno 67), vAnakAraH= vaNakaro = 1442. protam = proyuM. veNa, (*) u. 1. gatijJAnaciMtAnizAmanavAditragrahaNeSu. vAditrasya vAdyamAMDasya vAdanAya grahaNaM vAditragrahaNam. 1, 2 , 3 viyA2yuM, 45, 5 vAj Asa-pu. veNati-te gayache i0. veNiH veNI (1 pravAha, 2 spii3|2 reso zava), veNuH (vAMsa). vetha, (a) A. 1. yAcane. ya. vethate gayecha. vethitaH (yo). veda, pa. 11. dhotye svame ca. / dhUtapuM, 2 . vedyati dhUta i0. vena, (ka) u. 1. gatijJAnacitAnizAmanavAditragrahaNeSu. 1 4, 2 j, ___ 3 viyA2, 4 mayu, 5 pAj Asa-ej. venati-te lache. vepa, (Ta. ka) A. 1. kaMpane. 5. vepate pAtena vRkSaH vRkSa vAyupa hAlache. ve. pathuH (5), vipinam (vana), vepanam (55). vela, (R) pa. 1. calane. yAkha, 5, hAya. velati hAsache. velanam = velaNaM = vasA. velA (nagkSi), velam (75vana, pAga). vela, u. 10. kAlopadeze. 45 heyo, sAvo. velayati-te dinaM gaNakaH jyotiSI hinAve. velA (samaya). bela. u. 10. upadeze. 512 // 42vA. velayati-te 752 // 427. vela, (a) pa. 1. calane. yaNa, 5, hAsayuM. vellati patram 51 hAlecha. 1 vellanam, 2 velitam (bhAsora kAravela: (4 / 24ii). vevI, (G) A. 2. (vai0) gativyAptimajanakAtyasanakhAdaneSu. 4. 205g. garna 52vo-po. 4 5.5 . 34 7 yApuM. vevIte 14 veSTa, (a) A. 1. veSTane. veSTanaM graMthanaM loTanaM parihAnizca. vij, jthayu, 2 mAkhora., strj. veSTate vicha. veSTanam = va. praveSTaH (mAI). veha (+) A. 1. prayatne udyoga 42vo. prayatna 42puM. vehate yoga pareche. dehat (garbhadhAtinI). velha, (a) pa. 1. gatau. .. velhati nayache. For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 dhAtusaMgraha. vai, (oM) pa. 1. zoSaNe. 1441, sosayuM, 24aa. vAyati dravyANi dravyane - cha. vAyuH, 1 vAnaH, 2 vAnA, 3 vAnam (j). vyaca, (a) pa. 6. vyAjIkaraNe. chatara, dhUta, 458 42. vicati dhUrtaH sAdhu m dhatto sAdhune cheta. vyatha (a. pU. ma.) A. 1.bhayasaMcalanayoH duHkheca. 1 mI, 72, 2 saM52j, 3 40sj, rsj. vyathate pApAt sAdhuH sA5 / 5 / 722. No-vyathayati. vyathA (6:5), vyathanaH (6:542), vithuraH (rAkSasa), vyathakaH (bhabhASa4). dhyadha, (a) pa. 4. tADane. tausj, tAuna 42y, viyapuM. vidhyati cyAdhomRgam yAca bhRgane vidhache. vyAdhaH (pA25), vidhaH (2||khop421), vidhuH (maMdra), vedhaH = veha (chidra), zvAvit (5 + 2 // 431). vyaya, (a) u. 1. gatI. vj. vyayati-te Aya. vyayaH (parya). vyaya u. 10. vittasamutsaMgai. vittasamutsargastyAgaH, , pArapuM. vyayati-te dhanaM naraH 12dhana maryache. vyayaH (martha). vyuSa, (a) pa. 4. dAhe vibhAge ca. 1 pANa' 2 mina 42, dr. vyuNyati mANe cha i0. vye, (ba) u. 1. saMvaraNe. saMvaraNamAcchAdanam. chAg, mo . vyayati-te chAyace. 1 vyAnam, 2 saMvyAnam, 3 upasaMvyAnam (paDha2), vyeyam (Aya). braja, (a) pa. 1. gato. . vrajati jaya. vrajaH (go35), parivrAjakaH (saM nyAsI), 1 bajyA, 2 pravrajyA, 3 parivajyA (saMnyAsIya). vraNa, (a) pa. 1. zabdArthaH. za6 42vo. vraNati 2058 422. vraNaH (2004). vraNa, u. 10. gAtravicUrNane. zarIre 1\-neNapuM. vraNayati neNe. vraNaH (yA), vrazc, (o, a) pa. 6. chedane. che. vRzcati mUlam bhUbane chacha- vRzcikaH '= vichuo =vichimo. vRkSaH = rukkho = 35. vI, (o, G) A. 4. varaNe. 152, svii4|29, 2 mA12, is. bIyate __ varaM kanyA 4-5 // 12 12. brI, pa. 9. varaNe. 152j svii||2, 2 bhA12. vINAti, viNAti 12. bIhiH (i2), For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Achar dhAtusaMgraha. broDa, (a) pa. 4. codane lajjAyAM ca. 1 prarathu, sA. brIbyati pra i0. bIDA (41), bIDitaH (Aloort). aDa, (a) pa. 6. saMvaraNe saMghAte mArjane nimajjane ca. saMghAtaH saMhatiH. 1 chAe~, mAchA, 2 me-4142yo, 3 hApu, yu. bruDati chAyache i0. nuDati = buDaI = yu3. buDanam. bruDan = buDanto = zuto. vI, pa. 9. varaNe. 12,sii3|2. bInAti pareche. zaka, (a) u. 4. marSaNe. marSaNaM kSamA. sahana42, saha, 4, 5bhayu. zakyati __-te ziSyAparAdhaM guruH zuru ziSyA 5||dhne sabha. zakyam,azakyam, zaktaH, azaktaH, zaktiH, azaktiH, 1 zakuMtaH, 2 zakuniH (paM.). 1 zakaTiH, 2 za. kaTI = zaDI ( 1 ||2vaanii, 2 2 // 1). zakRt (7). zaka, (i) A. 1. zaMkAyAm. 1 72, nIj, 2 saMzaya 42vo. zaMkate 72cha, saM215 432. zaMkulA (mAthudha), AzaMkA = AsaMkA- mAI (maya). zAka, (la). pa. 5. zaktI. 24, samartha thayu, 2||timaan ya. zaknoti tapaH karte 15 42rI sahe. zaknoti == sakai = sahe. zaktiH, zaktaH, zakyaH, zakaTam (AI), zAkam = 2 // 4. zac, (a) A. 1. vyaktAyAM vAci. spaSTa pAe momapI. zacate 254 molache. zacI (/ drA). zaTa, (a) pa. 1. rujAvizaraNagatyavasAdaneSu. 1 pIsa, pIsj, 20ng, ma1ya. pavibhAga yo, . 4 meAmapuM. zaTati pAyace. zaTati = zaDai = = rANe. zATI = sADI. zATakA- sAudo. zATaH = sAo. zaTa, (a) u. 10. zlAghAyAm stuti 42vI. zATayati-te stutirecha. zATI = sADI. zada, (a) pa. 1. ketave hiMsAsaMklezanozca. 1 , 26g, 3 pAu, 13, __ zaThati zaThaH 14 dhunecha. zaThaH (dhata). zat, (a) A 10. zlAghAyAm. stuti:2vI. zAThayate stuti 42. zaTha, (a) u. 10. asaMskAragatyoH. 1 pasaMta-pAbhara-nIyaj, pAta , 24. zAThayati-te asaMskRtobhavati gacchativetyarthaH pAmara thAyacha, jaya. ___ zaThaH (pAbha2). za, u. 10. samyagavabhASaNe. 9 namAla. zaThayati-te na pola. For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 dhAtusaMgraha. zaDa, (I) A. 1. rujAyAM saMghAte ca. 1 pIupuM, napuM, 2 mehu~ 5-42yuM. zaMDate pAuche i0. zaMDaH (1 asurapurohita, 2 harAyuM Dho2). zaNa, (a. m) pa.1. dAne gatI ca. j, rg. zaNati cha. gau-zaNayati. zaNaH (rAdhAnya). zada, (la) *pa. 1. zAtane. zAtanaM tanUkaraNam. sArepuM, chosa, mina 42puM. zIyate cholacha. zAdaH (1 ghAsa, 2 165), zUdraH, zadriH (10), zatruH (vaiza). zad, (la) pa. 6. zAtane. zAtanaM tanUkaraNam pAta 42y, chola, zIyate chorAche. zap, (a) u. 1. Akroze upalabhane ca. AkrozoviruddhAnudhyAnam. niyu, 2 // 5j, vikSatA puM. 2 saakssaa(4|2thyo zapati-te maitrAya bhaitrane zapiche. zApaH, zapathaH zabdaH = saddo = sA. zapa, (a) . 4. Akroze.ni., 2 // 5g, vi26tA, zapyati-te pApinam. zApaH, zapathaH. zabdaH = saddo = sA. zaMb, (a) u. 10. saMbaMdhane. saMbaMdha 42vo. zaMbayati - te saMbaMdha 43che zaMbA = saMbA = sAma (sAmelAne bhujelo DhAnI), zaMbalam (mAtuM). zabda, (a) u. 10. AviSkAre. pratitA 48vI. zabdayati pratisA proche. zabda, (a) u. 10. upasargAdAviSkAre bhASaNe ca. 65sarga pUrva 2 / 06 dhAtu :tisAvI samarthabhA bhane bhASaNa 42 me marthamA pravatache. vizabdayati, pratizabdayati pratizrutamAviSkarotItyarthaH pratisATecha. vizabdayati, pratizabdayati bholache. zama, (u) pa. 4. upazame.akarmakaH. zAmyati kopaH opamicha. zAmyati == samai = sabhe. zamakA, zAMtiH, zaMkhaH, zaMDhaH (napuMsa), zaMkuH (thAbhalA), zaMDaH = sAMs (harAyuMDhora), zamI (sabhI A3), zAMtaH, zaMpA (pANI), zamaH, upa: zamaH, zamI (siMga), zuMgA (napAna 652 4ize). zam, (a) bhA. 10. Alocana. 32||tiye . zAmayate, nizAmayate guche. nizAmanam (). za, (a) pa. 1. gatau hiMsAyAM ca. 14, 2 . zabIta ha. zarvati lAyache i0. zarvaH (ziva), zarvANI (pAvatI). *zitamAmAtmanepada thAyache. For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. za, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 6. zavati cha. zarvaH (ziva), zarvANI (pArvatI). zala, (a) pa. 1. gatI. rj. zalati jaya. zAlA (52), zalATuH ( / ), zalyam = sallam = sAla. zalam (sApaDInu iyu), zalAkA (NI), zAlUkam (po29|| mAhino), zalabhaH (tI), zalyakaH (HIGA), zalalam ' (AvaDInu sisoNipuM), zAliH (2). zala, (a) pa. 1. Azugamane. utAvaNu-kaNe yAsa. zalati ko yAlache. zalabhaH (pataniyaM). zal, (a) A. 1. calanasaMvaraNayoH. 1 yaNapuM. 2 chAj, moch|'yu, Dhaisj. zalate saNe. zalAkA (21NI), zAlakaH (po29 4tyAhitA), zalabhaH (pataniyu), zalyam = salam = sAla. zalyakaH (Hinii), zalalam (sAAD sisogi), zAliH (48), zalATuH (nAma ), zalAlu (vRkSA1ya1). zal, (a) pa. 10. zlAghAyAm. 2tuti 42vI. zalayati stuti 427. zAliH (2), zAlUka (pa ). zala, (a) pa. 1. (sau0) gatI. pu. zallati jayacha. zala kI (saa12|). zalma, (a) A. 1. kathane. stuti 20ii. zalbhate stuti 20. zalbhA (2tuti). zat, (a) pa. 1. gatau vikAre ca, 1 . 2 vi|25 ma. zavati yache i0. zavaH (ma), zabaraH (le-7) zaza, (a) pa. 1. chutagato. putibhirgamane utphutyagamanaityarthaH tAMnyAsayuM, . yo na2vI. zazati saMgo marecha. 1 zazaH, 2 zazakaH (sasado). zae, (a) pa. 1. hiMsArthaH zu. zaSati hANucha. zaSyam (mAsa). zas, (u) pa. 1. hiMsAyAm. hayj. zasati haNucha. vizastaH ( ma), zastram (hathiyA), zastrI (721). zasa, (i) A. 1. icchAyAm. 4/27. (AG pUrva:) AzaMsate mokSaM muniH muni mekSa icche che. zaMsa, (u) pa. 1. stutau durgatI ca. 1 2tuti 42vI. 242dra ya. zaMsati stuti 42cha. nRzaMsaH (52), zastaH = zasto. prazastaH, prazaMsA (stuti), zastram (1 khAtra, 2 mAyudha), 1 zaMsanam, 2 prazaMsanam (stuti). For Private And Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 dhAtusaMgraha. zAkha, (R) pa. 1. vyAptI. pyA5g, 55rA. zAkhati zAkhA gaganam // 5 // gAnane yApecha. zAkhA (Adi), zAkhoTa: (vRkSa), zikharam (Toya), zekharaH (zimA, bhUSa), vizAkhA (nakSatra), zAkhiH (tu:zyAna). zAi, (a) A.zlAghAyAma. stuti 42vI. zADate-latve zAlate stuti 22. zAlA (52), guNazAlI (zupAna). zAn, (a) u. 1. nizAne. tAmuM-dhAvAtuM 42, 2. zIzAMsati-te zUlam zusane pAvANu 422. zAnaH (125), zAnikaH-- sANiyo - 21zimo. 1 zAnam, 2 nizAnam (48). zAra, (a) u. 10. daurbalye. hurSaya ya, majtha. zArayati hurSaya yAyace. zAra: (durbhasa). zAla, (+) A. 1. katthane. stuti 42vI. zAlate stuti 42. zAlA (32), guNazAlI (in), caMdrazAlA (zizira, mA21), vizAlA (Goit yinI nagarI). zAsa, (u) A. 2. icchAyAm. 14/27. (AGpUrvaH) AzAste mokSaM muniH muni mokSanecha. AzoH (iS + bhaMgalayana), AzIrvAda:. zAs, (u) pa. 2. anuziSTau. anuziSTiniyogaH. mAsA 42vI. zAsti vizvavi zvanAthaH vizvanAtha vizvane mAtA recha. zAsanam, anuzAsanam, ziSTaH, ziSyaH, zAstrama, zAstA (ka + 1 yudha, 2 7524), 1 ziSTiH, 2 anuziSTiH (bhAsA). zi, (ba) u. 5. nizAne. nizAnaM tanUkaraNam. cholaghu, ghArapAluM muM, sUkSma - muM, tA. 42, 14. zinoti-zinute zUlam zUmane chAtaca. zItazivam (siMghasa15), 1 zibiH, 2 zibI (ziMga). zikSa, (a) A. 1. vidyopAdAne. 25, vidyA sakI. zikSate vidyA vidyArthI vidyArthI vidyAne mecha. zikSati = zikkhai = sI. zikSakaH zikSA sikkhA = sIkha = 215. zikSita:- sikkhio = zI yo (5pIe). zikha, (i) pa. 1. gatyarthaH. puM. ziMkhati jaya. zigha, (i) pa. 1. AghANe. AghrANaM gaMdhopAdAnam. suMdhapuM. ziMghati phullam isane suMcha. ziyati = siMghai = suMdhe zighinI-suMdhaNI (nAsi), zighaNam = suMghAyaM. ziMSANakaH (nAsinoma, kucha). For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 177 dhAtusaMgraha. zija, (i) A. 2. avyakte zabda. 2525STa 2006 42vo. ziMkte maspaSTa zabda recha. ziMjitam (bhUSAno 2 / 06), 1 ziMjA, 2 ziMjinI (557). zida, (a) pa. 1. anAdare. ti224||2 42po. zeTati sAdhaM bhaMDa: nis sAdhune tira42 42. zila, (a) pa. 6. uMche. 42 pApA. zilati 49 pAche. zilam (455 . vIrAvA), zilA = zakSa. ziva, (a) pa. 1. gato. puM. zivati yacha. zibiram (senAsthiti). ziS, (a) pa. 1. hiMsA. 65. zeSati hocha. ziS, (la) pa. 7. vizeSaNe. vizeSaNaM guNAMtarotpAdanam. Yitara 6401411, vizeSa mApa. zinaSTi, vizinaSTi viSNum vine vizeSa mApecha. 1 ziSTaH, 2 viziSTaH (cSTa), vizeSaNam, vizeSyaH, zeSaH, vizeSaH, vaizeSikaH (956 2||kh nagunA2). ziS, (a) u. 10. asanopayoge. asarvopayogo 7 nupayuktatvam. , 1dhA 2yuM, / 5 20-25, 2, 2. zeSayati- te, zeSati varSecha, 1dhAracha. zeSam, avazeSam, parizeSam, ziSTam, avaziSTam, pariziSTam. ayaM vipUrvo'tizaye. vizeSam, viziSTam. zI, (G) A. 2. svame. adha, a. zete viSNuH vizY bhUpecha. zayanama, zayyA == senjA = . zIlam, zItalam (), zevAlam (samaya), atizayaH, AzayaH, saMzayaH, zivam (tyA), zivaH (24), zivA (1 pArvatI, 2 623, 3 ziyA), 1 zayAnakaH, 2 zayu: (ma2), nizIthaH (mAtra), 1 zinam, 2 zephaH, 3 zepaH (s), sthaMDilazAyI (in + bhoTale supArnu matavArI), zmazru = maMsu = muMcha. zIka, (ja) A. 1. secane. siMyapuM. zIkate siMyache. zIkate = 2044 = 24. zoka, (a) u. 10. AmarSaNe. 1 sahana 42j, saha, 2 25rI 42, 257. zokayati-te, zIkati sahecha, i0. zoka, (a) u. 10. bhASArtha bhAsArthe ca. 1 molayu, 2 5. zIkayati-te molache i0. 23 For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 dhAtusaMgraha. zobha, () A. 1. kanthane. stuti 20ii, sta, papAzu. zImate stache. bhIbharaH (hathinI suDe aso 14). zIbhA (stuti). zIla, (a) pa.1 samAdhau. samAdhirekAgyam. mAtha-42. zIlati me thAyacha. zIlam ( 2), suzIlaH (sAyarI), duHzIlaH (durAyA), zilpam (45). . zIla, u. 10. upadhAraNe. upadhAraNamabhyAsaH paricayovA. 1 mA-yAsa 42yo, 2 pazyiya 42vo, sevaj, zIlayati-te, zIlIta mayAsa 22 i0. zu, pa. 1. gato. 4. zavati ||yche. zavaH = sabo = 256. azokaH (me A3). zukaH = suDo = go (po58). zUraH = saro- zabaraH (mele27||ti). zothaH (so). zuka, (a) pa. 1. gatisparzayo.. 16rj, 2 sparza 42vo. zokati taya i0. __zukaH = suDo = 1. zulkam (1 / 4 / , 2 mUlya). zuca, (a) pa. 1. zoke. zo 42yo. zocati zo 422. zokA, zocyA, zocanam, zukraH (haityagurU). zuca, (I ra)u. 4. pUtIbhAve. pUtIbhAvaH kledaH. 1 ho, nalarg, paNa. zu cyati-te hoya. zucya, (a) pa. 1. abhiSave. avayavAnAM zithilIkaraNaM surAyA saMdhAnaM vA abhiSavaH snAnaM ca. 1 savayava zithiya 42vA, yara. 23bhAre mA 42, mAyag, s * hApuM. zucyati nyareche i0. zuktiH (ch|5). zuTa, (a) pa. 1. gatipratIghAte. mogag, motai yAsa. zoThati poche. zuda, (i) pa. 1. gatimatAghAte. mAuMga. zaMThati poche. zuda, (i) pa. 1. zoSaNe. sosA, su. zaMThati bhUAyace. 1 zuThiH, 2 zuThI = suMThI = suMya. zuda, (i) u. 10. zoSaNe. sosA, su. zuMThayati-te suAyace. zaMThI = suMThI = suMya. zuda, (a) u. 10. Alasye. mAsasa 42puM. zoThayati-te mANasa che. zudha, (a) pa. 4. zauce. zAMcaM nairmalyam. nirbhaya yayu.zudhyati satsaMgAnara: 2 sa saMgayA zu6 yAyace. zodhaH, zuddhiH, zodhanam, zuddhaH zodhitaH = zodhio == zodhyo. zodhanI (saa129||). For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. zuMdha, (a) pa. 1. zuddhau. zu6 5-42. zuMdhati zuddha yAyache-42. zaMdhitaH. zaMgha, (a) u. 10. zaucakarmaNi. nirbhaya 43, zodha, pavitra 42: zudhaya ti-te, zuMdhati nirbhaga 42the. zun, (a) pa. 6. gato. 4. zunati gayacha. 1 zunaH,.2 zunakaH (to). zubha, (a) pa. 1 bhASaNe bhAsane hiMsAyAM ca. 1 mosa, 25j, 3 6. zobhati polache. zobhAta = zobhai = zole. zobhA (aM), zobhitaH = zo. bhio == zo-yo. shomnm| zubha, (a) A. 1. dIptI. pa. zobhate pache. zobhA (aM), zubham (bhagala), zobhanaH, zobhanam, zubhraH (1 ghoj, 2 aH), zobhitaH = zobhio = zobhyo. zubha, (a) pa. 6. zobhAthai. zoma. zubhati zomecha. zubham (maMgasa), zobhA, zudhaH (dhoj). zuMbha, (a) pa. 1. bhASaNe bhAsane hiMsAyAM ca. 1 mola, 2 15j, zomAM, ___3 @j. zubhati pokhache i0. 1 zubhaH, 2 nizuMbhaH (1 hiMsA, 2 haityanAma), zuMbhA (sonA), kusuMbhaH (bhaMDaNu). zubha, (a) pa. 6. zobhArtha. zoma. zubhati zoche. zubhA (zA).. zulka, (a) u. 10. atisparzane. 1 maI 42j, bheNapuM, 2 tar, , sApa. zulkayati-te mehu 43che. zulkam (44Ata, 2 bhUsa). zulba (a) u. 10. mAne sarjane ca. 1 mA5yu, 2 . 4. zulbayati-te bhApeche, i0. zulbam (taij). / zuSa, (a) pa. 4. zoSaNe. Arj, sosA. zuSyati sasyAnei vinAMbuvAham bhavapinA dhAnya 264457. zoSaH = sosa. zoSaNam. zuSam =sukkam = I. zuSmam (526 ma), zuSmA (an + bhani), 1 zuSiram, 2 zuSiH (chidra). zUra, (I) A. 4. hiMsAstaMbhanayoH. 149, 2thaMga. zUryate hache i0. zUraH- bharo. zUra. A. 10. vikrAMtI. 52 5. zUrayate 52 yAyacha. zUraH = bhUro. zUrpa (a) u. 10. mAne. nApa, mo. zUrpayati-te zUrpaNa dhAnyaM nArI nArI su57|yo pAyane bhapiche. 1 zUrpam, 2 zUrpakam = suppaDam = supa For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. (1 75pArnu 954293, 2 soNapAsI, pedroe), zUrpaNakhA (me sakSa sInU nAma). zUla, (a) pa. 1. rujAyAM saMghoSe ca. 1 pIsj, nasj, 2 2074 42vI. zUlati coram nyorane pAche. zUlam (1 5saroga, lAlo, jI, 3 sayoga), trizUlam = tisULaM = 1245. zUpa, (a) pa. 1. prasave. prasavo'bhya nujJAnam. 2mAmA 42vI, manumata vo. zUSati mAnA 42. za, (3) u. 1. uMdane. uMdanaM kledanam nID42, roha.. zati -te jalena mR. ttikAm 45pa bhArIne pANe. zRddhaH, mRdham (25), zibA (ziMga). zRdha, (u) A1. zabdakutsAyAm zabdakutsA pAyuzabdatvAt. 1 56, 1642Q. zaIte vAtulaH pAra pADecha. zarddhanam, zarddhaH, zajihAH mASA: (paanaa|| ma), zarddhanaH (pAiyu), ziMbA (siMga). zudha, (u) u. 10. prasahane. prasahanamabhibhavaH. 1 sitayu, 54ya 42po. zarddha__ yati-te, zati zatrum zatrune cha. zu, pa. 9. hiMsAyAm. e. zRNAti cha. vizIrNaH (varAyeda), 1 zRMgam = siMgaM = siMga. 2 zRMgakam = siMgaDaM = siMgaI. zarvarI (rAtrI), zRMkhalA = sAMsa. zaraH (1 mA, 2 muMbha), zaruH (1 mA, 2 hissa), 1 ziviH, 2 zarAruH, 3 ziriH (sa), zINiH (zeSa), zaraNam (gha2), 1 zarAvam, 2 zarAvakam = zarAvalaM = vasuM. zirISaH (1kSa nAma), 1 zUrpam, 2 zUrpakam = sUpaDaM = sUpaDaM (e| ApAtuM pAtra), zarkaraH (77), zarkarA = sakarA = sA42. nIzAraH (2||smovaanii), zaharIkaH (bhi), zarzarIkA (bhAMgaNyAna265), zAraMgaH (yAta 4 pakSI), zaraThaH (mAyudha), zAriH (1 soMTI, 2 pIpakSI), zArikA (pakSI), zarIram, ziraH (masa + mAthu), vizaraNam (hiMsA), kiMzAruH (3), parazuH, zarATiH (ma'yanAme 4554ii), zarmiH (bhRga). zela, (3) pa. gatI. 4 zailati yathe. zeva, (ka) A. 1. sevane sekyu. zevate sevacha. zevA. zai. pa. 1. pAke. rAdha. zAyati zaMbecha. For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 181 dhAtusaMgraha. zo. pa. 4. tanUkaraNe. tanUkaraNaM takSaNam chosa, pAtaj 42j, dhAravAj 42. zyati kASThaM varddha kiH satA2 ||4ne ch|po. zAtiH (takSa), saMzitavrataH (sAdhu), nizA, zAlA, zizuH, zAdaH (61), AzA (pAMca). zoNa, (3) pa. 1. varNagatyoH. 122, sAsa 42, 24. zoNati vastram pakhane raMgache. zoNitaH (ti), zoNaH (mAsa), 1 zoNI, 2 zoNA (mAsa), zoNaH (naha), zoNitam (3dhi2). zauda, (3) pa. 1. garve. garva 42yo. zoTati . garva 427. zauTIraH (52), zauTIryam (zotha). zrute, (ir ) pa. 1. kSaraNe. 52. zcotati parache. cUtakaH (12). icyut, (ir ) pa. 1. kSaraNe. 52j. zcyotati parecha. tha, (a. m) pa. 1. hiMsAH 6. nathati haNucha. zmIla, (a) pa. 1. nimeSaNe. nimeSaNaM saMkocaH, saMzeya. imIlati netram netra sahIye. zye, (i) A. 1. gato. . zyAyate tayacha. zyAlaH = sAlo = sAgo. zonaM ghRtam ThAdhI. zItaH vAyuH yAsato vAyu. zyAmAkaH = sAmao =sAmo. zyenaH (mAna), avazyAya (hima). zraka, (i) A. 1. gato. 4. zraMkate naya. zraga, (i) pa. 1. gatyarthaH. or. thaMgati gayache. zraNa, (a. m) pa. 1. dAne gatI ca. 1.2 4. zraNati che i0. Nau zraNayati apachi . zraNa, (a) u. 10. dAne. 3. zrANayati-te. vizrANayati - te che. 1 vizrANanam, 2 vizrANanA (hAna). zrauM, (a. m) pa. 1. hiMsArthaH. 6. zrathati cha. No - zrathayati zaviche. zratha, (i) A. 1. zaithilye. zaithilyamagADhatA. zithila-DIya. narama 57. zraMthate nIvI nIvI hIlI thAyacha. 1 zithiraH, latve- 2 zithila: (dAla). zratha, (a) u. 10. mokSaNe hiMsAyAM ca. 1 bhU5g, choj, dr. 2 4. zrAthayati --te, athati bhU i0. For Private And Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 dhAtusaMgraha. zratha, (a) u. 10. prayale prasthAne pratiharSe ca. 1 prayatna 43j, 2 yAtrA prayAsa 42vo. 3 &25. zrAthayati -te. prayatna 42 i0. zraya, u. 10, daurbalye. humAyuM yayu. zrathayAta - te dupayo yAya. zraMtha, (a) pa. 9. saMdarbhe. saMdarbhopathanam. |yapu. zradhnAti muMtha. zraMtha, (a) pa. 9. vimocanapratiharSayoH. 1 bhu. 2 625. zradhnAti bhUche. zraMthitaH, zraMthitavAn. zraMtha, (a) u. 10. saMdarbha. saMdarbhAbaMdhanam. mAdhaj, puM. aMthayati - te, zraMthati madhi. aMthaH (mAna). zraMbha, (u) A. 1. pramAde. mANasa 42j, mu. aMbhate, vizaMbhate mANasa cha. zrama, (u) pa. 4. tapasi khede ca. 1 ta5, meda pAma. zrAmyati tapache i0. vizrAmyati = vIsAmai = pIsane. vizrAmaH = vAsAbho. 1 zrAMtaH, 2 vizrAMtaH (vAsAmo pAneya). zrabhyaH, zramaNaH (sAdhu), 1 zramaH, 2 parizrama: (prayAsa), AzramaH (muni||saa). zrA, pa. 2. pAke. pApuM, 27, raMdhA. zrAti pADecha. zRtaM haviH kSIraM vA (pAtuM vimAne bhA2), zrANA yavAgUH (pAlI 2005). zrA, (m) pa. 1. pAke. ghAyu, pApuM. (zre. 1 zrAyati. zrA 1 zrAti) NI zrapayati dhAvache. zrAma, (a) u. 10. AmaMtraNe. 7ij sj. zrAmayati-- te 7iD . zri, (3) u. 1. sevAyAm. seva. zrayati - te hari lakSmIH 56mA harine seveche. zrayaH, prazrayaH, adhizrayaH, AzrayaH, zrIH (sanI), zritaH, AzritaH, zrAyaH, ucchrayaH, ucchrAyaH, zreNiH (81), zRMgAraH (2sale), niHzreNiH (nise), adhizrayaNI (yUthya), zreDhiH (tiyavahAra). zriS, (u) pa. 1. dAhe. muj. zreSati mANe. zrI, (jU) u. 9. pAke. raMdhA. zrINAti-te raMdhAyace. zrItaH, zrItiH. zra, pa. 1. stravaNe. 2. zravati AmaghaTAnjalam yA mAyA 45 ocha. zravaNaH. zru, pa. 1. zravaNe. suyu, saNa. zRNoti = suNai = suze. saMzRNute. zrutiH (17, 2 36), zrotram (dhAna), zroNiH (sAno go), zravaNaH For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 183 (14Ana, 2 pIpaNo, 3 nakSatra), zravaNam (su), zravaH (Ana), zuzrUSA (zravaNe-cha). zra, pa. 1. pAke. raMdhAvU, pANu, zrAyati yAyace. zroNa, (R) pa. 1. saMghAte. 4 42j. zroNati me 432. 1 zroNiH, 2 zroNI (khIno dhaDao). zlaka, (i) A. 1. gatI. pu. laMkate nayacha. zlaga, (i) pa. 1. gatyarthaH. bha. zlaMgati jaya. zlatha, (a) u. 10- daurbalye 65jtha, DhItuMya. zlathayati-te maNu yAyache. zlathaH (zithiya). lAkha, (3) pa. 1. vyAptI. vyA5. zlAkhati vyApache. zlAgha, () A. 1. kathane. kanthanamutkarSAkhyApanam. pA. zlAghate maitrAya bhaitra 1mAhA. zlAghA (stuti), zlAghyaH (stutya). lie, (u) pa. 1. dAhe. mA. zleSati pANe. zliSTaH. lie, (a) pa. 4. AliMgane. mAliMgana 42j, me, maNa, zliSyati vadhUH varam pa 12ne lAche, zleSaH (bhaNa), zliSTaH (bhilita), zleSmA (man + 45), AzleSA (nakSatra), vizleSaH (me). nis, (a) u. 10. zleSaNe. , maga. zleSayati-te nA. zleSaH. zloka, (3) A. 1. saMghAte. saMghAto graMthaH saceha prathyamAnasya vyApAro graMthi___turvA. Adye'karmako dvitIthe sakarmakaH. 1 muMthAyu, 2 jtha. zlokate muMthAyache, guthache. zlokaH (1 4rti, 2 5).. zloNa, (3) pa. 1. saMghAte. me 42. zloNati me re . zvaka, (i) A. 1. gatI. pu. zvaMkate nayacha.. zvaca, (a) A. 1. 4. zvacate jayache. zvaca, (i) A. 1. gato. 4. zvaMcate nayache. zvada, (a) u. 10. asaMskAragatyoH. saMskRta-pAbha2-nIya yayu, sugharadhu nahiM, 25, zvAThayati-te sudharato nathI. zvada, (i) u. 10. asaMskAragatyoH. asN34|| yayuM,-sudharaghu nAhi. zvaThayati -te, zvaThati sudhara nahiM. zvaT, u. 10. samyagavabhASaNe. 20 namona. zvaThayati-te 20 nayA polato. For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 184 dhAtusaMgraha zva, (a) u. 10. gatyAm. 4. zvabhrayati-te jaya zvabhram- (mAo). zvata, (a) u. 10. gatyAma. na. zvarttayati-te jayace. zvala, (a) pa. 1. Azugamane. tAqjorj. zvalati tApaNuM jayache. zvalka, (a) u, 10. paribhASaNe. 1 pola, 2 4ii yo. zvalkayati-te mAlecha i0, zvala, (a) pa. 1. Azugamane. tAqjrg. zvalati jatAjoyace. zvas, (a) pa. 2. prANane. prANanaM jIvanam. 75. zvasiti 07pecha. zvasanaH (vAyu), zvAsaH (nAno vAyu). niHzvAsaH =jAsAso. ucchAsaH = usAso sAsa. ucchRsitam (visita). zvi, (Tu. o) pa. 1. gativRddhayoH. 14, 215. zvayati jayacha, pache. zvayathuH (sonA), zvA (mAn + tase), mAtarizvA (man + pAyu), udazvit (chAsya). zvit, (A) A. 1. vaNe. raMga, ghoNa. zvetate geham ghara dhoNe. zvetam (20), zvetaH (dhoNA), zvitram (dhANos). zcida, (i) A. 1. zvetye. zvaityaM zvetaguNakriyA. ayaM sakarmako'karmakazca. . 1 yogaj. 2 dhAyapuM. zvidate bhittim nAtyane dhANa. viMdate vastram vaya dhArtha thAya che. paga, (e- ma.) pa. 1. saMvaraNe. saMvaraNamAcchAdanam. 1 zj, chAj, ma. sagati chAya. go-sagayati viche. pagha, (a) pa. 5. hiMsAyAm. ha. sapnoti hocha. paca, (a) u. 1. samavAye. methaj, bhaga, sInathapuM. sacati - te bhaNa. sacivaH (bhaMtrI). paca, (a) A. 1. secane sevane ca. sevanaM bhajanam. 1 siyayu, 27. 2 sepayu, Mr. sacate siMthecha, sevache. sacivaH (maMtrI), saktuH (sAyu-). paMja, (a) pa. 1. saMge. magaju, me, saMpa 42vo sajati bhagacha. saMgaH = prasaMga. niSaMgaH (nAyo), saktiH, AsaktiH, prasaktiH, prasaktama, utsaMga: (bhoNo), sakthi (sAyaNa). Sada, (a) pa. 1. avayave. bha155 125, maMga 42. saTati // . saTA (nayA). For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMyaha. 185 - SaTTa, (a) u. 10. hiMsAniketanabaladAneSu. 165, 252 29, sa, __3 55 42, 4 . saTTayati - te hoche i0. SaNa, (a) pa. 1. saMbhaktI. saMbhaktirbhajanam. seya, mA. sanati nache. sAMtiH (ma1i), paMDaH = saMDo = sais (rAyuM Tora). sabhA. sAnu (2052). SaNa, () u. 8. dAne. yu. sanoti- sanute viprAya dhanam viprane 41241 peze. sAtiH (hAna), sAnuH (zi52). Sad, (la) pa. 1. vizaraNagatyavasAdane. vizaraNaM zaTanam. avasAdo'nutsAhaH, 1 avayava virAvA, saDavuM, gaLavuM, aMgabhibha thavAM, 2 javuM, 3 utsAha na gharayo, me pAma. sIdati savayava varAyacha i0. niSAdaH (vaneyara) viSAdaH (me), upaniSad, puSkarasad, pariSad (sanmA), prAsAdaH (panRpa32), satram (yava), niSadvaram (54), sAdiH (1 mavAra, 2 sAthi), sadaH (asa+ samA), dyusad (31), sadanam (32), prasannam (nisa), prasodikA (hAmuMDIna). Sad, (la) pa. 6. vizaraNagatyavasAdaneSu. 1ma1yava pezavA, zaNa, 2 vj, 3 sAha na hovo. sIdati avayava varAya. sAdaH, prasAdaH, viSAdaH, sada: (as + salA). Sad, (la) u. 10. gato. rj. (AGpUrvaH), AsAdayati - te, AsIdati jaya. papa, (a) pa. 1. samavAye. samavAyaH saMbaMdhaH samyagavabodhovA. 1saya 42vo, 2 2 na. sapati saMbaMdha 422. saptiH (ghoDo), sapta ghaTAH (sAta ). paMba, (a) u. 10. saMbaMdhane. saMbaMdha 42vo. saMbayati - te saMmaMdha 43che. Sama, (a) pa. 1. avaikalye. visse4|| yayu. yathArtha 1. samati. samaH, viSama:. parja, (a) pa. 1. arjane. saMpAdana 42y, bhA. sarjati saMpAdana 42che. parba. (a) pa. 1. gatI. puM. sarbati yache. parva, (a) pa. 1. hiMsAyAm. 65. sarvati haNuche. pala, (a) pa. 1. gatI. 4. salati yache. pas, (a) pa. 2. (vai0) svame. budha, 2. sasti che. sAsnA (Aya nA jAno 55), sasyam (kSA9i55). 24 For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 186 dhAtusaMgraha. pasja, (a) u. 1. gatI. puM. sajjati-te gayacha. sajjaH (sAyedo). paha, (a) A. 1. marSaNe. marSaNaM kSamA. sAdhu, bha. sahate durvacanaM sAdhuH sAdhu huyayana sahecha. sahanaH (kSabhAvAna), utsAhaH, utsAhI (in), sarvasahaH, sarvasahA (24), sahitram, sahamAnaH (18), sahuri: (241), SaT (7), sahaH (as + 55). paha, (a) pa. 4. cakyathai zaktau ca. cakyarthastRptiH. 1. 1H 4.2 samartha ya. sahyati ta thAyache. paha, (a) u. 10. marSaNe. marSaNaM kSamA. saha, ma. sAhayati-te, sahati sahecha. sahati = sahai = sahe. sahanam. niHsahaH, duHsahaH, sahanaH (sahana zIsa). pAMva, (a) u. 10. sAmaprayoge. sAyana-samAdhAna 42. sAMtvayati-te samAdhAna 22. sAMtvanam. Si, () u. 5. baMdhane. mAdhag, . sinoti-sinute coram yora ne mAM ghecha. viSayaH (mAyA2), sitaH (16), setuH (11), sIram (65), sImaMta: (mamoDI) sIsam = sIsuM. Si, (ba) u. 9. baMdhane. mAdha. sinAti-sinIte picha. sImA (je), senA. sainyama. vica, (4) u. 6. kSaraNe. siMdhU. siMcati-te siMtheche. siMcati = siMcai = siMthe. secanam, sekaH, siktaH (siMthesa), sekram (seyanapAtra). Sida, (a) pa. 1. anAdare. vi2, mn||62 42vo. seTati sAdhu bhaMDaH mAMs sAdhune dhikkAre che. Si, (a) pa. 1. gatyAm. .pu. sedhati ya. niSedhati = nikhedhai= == nimadhe. niSedhaH = nidha. pratiSedhaH, siddhaH. Sidha, (a) pa. 1. zAstre mAMgalye ca.zAstra zAstraviSayaM zAsanam. mAMgalyaM maMgala. kriyaa.2||sn 42j, prera, bhAmA 42vI, 2 maMgala Ama 42, zuma 2, 48yA 42. sedhati rAjA lokAn / yo ne 2||sn recha. i0 . sedhaH, siddhaH Si, (u) pa. 4. saMrAddhau. saMrAddhiniSpattiH. nA54, sI, 4. sidhya ti kAryam 44 sI. sidhyati = sinjhai = sI. siddhaH, sidhyaH (505 kSatra). For Private And Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. vibha, (u) pa. 1. hisArthaH. ha. sebhati hoche. rSibha, (u) pa. 1. hiMsArthaH- 65, siMbhati haNucha. pil, (a) pa. 6. uMche. 495 pApA. silati 495 pIcha. vik, (u) pa. 4. taMtusaMtAne. taMtusaMtAnaM vAnam. 15, sI. sIvyati kaMcukaM saucikaH suyumo sIvache. sIvanam = sI. sIvanI = sI. sUcI = su. Siva, (i) pa. 1. secane sevane ca. 1 siMyaj. 2 sepa. sinvati siMche. ghu, pa. 1. prasavaizvaryayoH. prasavo'bhyanujJAnam. 1 pre2j, mAmA 42vI, 254ii yayu. savati pre2 i0. savaH. pu, pa. 2. prasavaizvaryayoH prasavo nyanujJAnam. 1 prera, mAjA 42vI. 2 4', ___359 ya, 21AmI ya. sauti prereche i0. sutaH (putra), ata: (21). pu, (i) u. 5 abhiSave. abhiSavaHsnapanaM pIDanaM snAnaM surAsaMdhAnaM ca.nAne karmakaH. 1 havarAvavuM, pIvuM, nhAvuM. 4 dAgALavAnI vastune Athe karavo, athANuM 42. sunoti-sanute 65zavache. rAjasUyaH (ya), sUnA (dhAtanasthAna), somaH, savanaH, suraH, surA, sutaH, suMdaH (datyanAma), sUpaH (m). puTa, (a) u. 10. anAdare. manA62 42vI, ti227|2 42vI. sudRyati-te tira 24.2 42. bubha, (a) pa. 1. dIptihiMsanayoH. 1 15, puM. suMbhAta hIpache. pura, (a) pa. 6. aizvaryadIptayoH 59 yaju, 4/52 thayuM, 25j, Punj. surati ghI yAyache. suraH (65), surA (bhA), sursaraH (manu4265 2154), soraH, puha, (a) pa 4. cakyarthe zaktau ca. cazyarthastRptiH 1 tRH yayu, 2 samartha 5g. __ suhyati tRpa yAyace. suhitaH (tRH), sauhityam (mi). pU, (Ga) A. 2. prANigarbhavimocane. 1 prANigarna gupo, 45. sUte, prasUte janananI putram nagI putra cha. sUtaH, sUtikA, sUtakam, sunuH, savitA, prasU (mAtA), rAjasUyaH (yasa), prasavaH (utpati), prasavI (dhana), sAvitrI (bhAtA). khU, (o- G) A. 4. prANiprasave. prA. 4. sUyate prAe aiche. prasavaH (janma). pU, pa. 6. preraNe. . suvati prerache. savitA (24), prasavaH (25), sUtaH (sA2thi), prasavI (4/+ 24), sUryaH. For Private And Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188 dhAtusaMgraha. pUda, (a) A. 1. kSaraNe kSapaNe ca. kSaraNaM nirasanam. ni||4265 429, pA2', nivAra, niSedhapuM. 2 6, 7. sUdate nivArecha, cha. sUdate = sUdai = chu. sUdaH = sUdo = chuho. sUdA (hiMsA), sUdI = sI. niSUdanam (sina), sUdam = sUDaM = . madhusUdanaH, pUda, (a) u. 10. kSaraNe kSaNane AzravaNe ca. 1 nivAra, niSedha, 2 hAM , chu:g, 3 42. sUdayati - te nipAre i0. 1 SUdanam, 2 niSUdanam (hiM sA), madhusUdanaH. pUrbha, (a) pa. 1. anAdare. ti224|2 42po. sUkSati ti224Areche. khUSa, (a) pa. 1. prasave. 14, 2 prera. sUSati putraM mAtA mAtA putrane 4 pRtha, (u) pa. 1. hiMsArthaH. 64. sarbhati hoche. dhUma, (u) pa. 1. hiMsArthaH 45. subhati hoche. Sela, (R) pa. 1. gatI. . selati yathe. Seva, (ka) A. 1. sevane. sekyu. sevate sevacha. sevyaH, sevaka, sevA, sevanam. sevitaH = sevio = senyo. thai, pa. 1. kSaye. kSaya pAma. sAyati kSaya pAche. So, pa. 4. aMtakarmaNi. aMtakarma zAsanam , , naa2|42. syati kAlolo kama yaso hocha. avasAnam (bhaMta), vyavasAyaH, sAma (A+ 1 sAbhava + 2 priyayana. Taka, (a. m) pa. 1. pratIpAte. 515, 414 42yo, pAsapustakati pAuche. gau-stakayatiga, (e. m) pa. 1. saMvaraNe. saMvaraNamAcchAdanam. 7i, disg, mo . staga ti ch|ythe. gau-stagayati piche, ena, (a) pa. 1. zabda. 2106 42vo. sanati 2006 2. stanitam (2006). ema. (i) A. 1. pratibaMdhe. pratibaMdhaH kriyAnirodhaH thAI, 242. saMbhate macha. staMbhate = thaMbhai =thana. staMbha:- thaMbo = yana. staMbhanam = thaMbhaNam = yanazu. viSTaMbhaH, pratiSTaMbhaH, uttaMbhanam, avaSTaMbhaH Tama, (a) pa. 1. avaikalye. vi14|| yayu, yathArtha varga. stamati viva! thAyacha. For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgrahaH 189 SThi, (a) A. 5. AskaMdane. 1o', dhApu, 2 yu 42. stimute hoche. STipa, (3) A. 1. kSaraNArthaH. 52, 17. stepate pareche. Tima, (a) pa. 4. ArdIbhAve. AdIbhAvaH kledaH, bhAnuM yayu, 5auj. stimyati pakSaNece. TIm, (a) pa.. 4. ArdIbhAve. 5saNa, nInu yAM, stImyati pasaNe. hu, () u. 2. stutI. 2tuti 42vI. stauti-stavIti, stute-stubIte stuti 43che. 1 stavaH, 2 stotram, 3 sutiH, 4 stavanam (stuti), stutyaH, prastAvaH, stavakaH (47), stobhaH (anartha stuti525 1yana), stomaH (1 samUha, 2 41), stokam = thoDaM = thoI. ica, (a) bhA. 1. prasAde. prasanna ya. stocate prasanna yAyace. stokam = thoDaM = tho. zubha, (u) A. 1. staMbhe. staMbhaH kriyAnirodhaH, yoga, 242Y, thA. stobhate ma . stobhate thAlecha. stobhate = thobhae = thAne. stobhaH = thobho __ = yona. triSTup, anuSTup. Trapa, (a) pa. 4. samucchAye. 15. tUpyati dhecha. Trapa, (a) u. 10. samucchrAye. 15. stUpayati pache. STrakSa, (a) pa. 1. gatI. puM. stRkSati bhayache. aipa, (ka) A. 1. kSaraNArthaH. 529. stepate pareche. hai. pa. 1. veSTane. vI. stAyati pIche. dhye, pa. 1. zabdasaMghAtayoH. 1 2054 42yo. 2 4 42j, muMya. syAyati 2046 427. saMkhyAnaH (saMgha), saMstyAyaH (52). la, (a) pa. 1. sthAne. 23, sthi2 '. sthalati hecha. utthalati = utthalai = athale. utthalaH = utthalo = yaso. sthAlam (yANa, vistI pAtra), sthAlI (631), 1 sthalam, 2 sthalI (sthAna, Mu), sthalA (261 / (r) 255), sthaMDilam (yot|), viSTalam, kuSTa lam pA, pa. 1. gatinivRttI. sthiti 42vI, 29. niSThati rahecha. uttiSThati = ui = 62. 1 sthAnam, 2 sthitiH (nivAsa), sthAnam = ThANaM = | = thA. sthitaH (125), prasthitaH (yAta, gata), susthitaH. usthitaH = uThimo == jayI. upasthitaH sthApitaH = thApio = thApA. prasthApitaH = paThThAvio= / // // For Private And Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 dhAtusaMgraha. 54yo. utthApitaH = uThThAvio = pyA. prasthAnam (yAtrA), sthira; (bhayaMya5), sthAvaraH (GEN), sthUNA (thama), sthaviraH (16), goSTham (A), bhUmisthaH, maMjiSThaH = maM. dezasthaH, sthANuH (1 ziva, 2 duhu~ gADa), sthApaH (thA), prasthaH (22), vyavasthA (vibhAga), vyavasthitiH, 1 sthalam, 2 sthalI (55), sthAlI (631), sthAlam = thA. sthAyI (in + sthi2), sthApanam = thApaNaM = thApana- utthApanam. AsthA, niSThA. Thit, (u) pa. 1. nirasane. 1 34, 2 vA2yuM, niSedha. ThIvati 34, pArecha. Thevanam, ThIvanam (ti224|2), 1 niSThevanam, 2 niSThIvanam. (yu khAre karI thuMkavuM). STiv, (u) pa. 4. nirasane. 134, 1202g, 2 pAra. SThIvyati cha, pArecha. SNas, (u) pa. 4. nirasane. 134, ro.yu. 2 pAra, niSevaH slasyati cha, vArache. sasA = nasA = nasa. SNA, pa. 2. zauce. hA, zu65j. snAti nhAya. snAti = hAi = ha. ___ snAtaH = hAyo = hAtho. snAtaka, snAnIyam (di yogavAnuM yU). SNiha, (a) pa. 4. prIto. prIti-prebha.po. snihyati dhIti recha. snehaH = ho = neho = neha. snigdhaH, uSNika. SNiha, (a) u. 10. snehane. 1 lAnu 42j, payAgapuM. yo5 puM. 2 ne 42vo. snehayati - te 5mANe i0. snehaH. SNa, pa. 2. prasravaNe. prasravaNaM kSaraNam. 52j, 42. snoti arache. sSA (putrI mAyaDI). pNus, (u) pa. 4. adane AdAne a darzane ca. 1 mAM, pA. 2 ayu, sa. 3 napuM, nahe. snusyati bhecha i0. guhA, (a) pa. 4. udvirage. bho, bhana 42. suhyati bho cha. snuhiH (thAra). SNa, pa. 1. veSTane zobhAyAM ca. kiM, 1 ma. snAyati viche i0. snAyuH (nasa). Smi, (Ga) A. 1. ISaddhasane. thoI hasa. smayate thohasecha. 1smayaH (hAsa), vismayaH (manta), smeraH (mahAsa), smitam (visana). mi, (Ga) A. 10. anAdare. manA62 42yo, ti224||2 42vo. smAyayate. For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 191 vaMja, (a) A. 1. pariSvaMge. sN||42vii, yAtrIne maNa, mAliMgana 42. vajate, pariSvajate mAsiMgana che. vada, (a) A. 1. AsvAdane. 1 yA, yA5. 2 nAva, runya, gama'. svAdate rabbA rabbAhArI 2mArI rAsane yATecha. svAdate dadhi maitrAya hi bhatrane bhAvacha. svAduH (2542), svAdaH. pvada, (a) u. 10. AsvAdanasaMvarayoH. 1 yAj, IL, 2 nA, ruya, mayu. 3 chAyUM, moch|u, Dhaisg. khAdayati-te sAreche i0. vae, (tri) pa. 2. zaye. jaya, a. svapiti adhecha. khapiti = subai = suve. svamaH, svApaH (fa), suptaH = sutto = kheto. vaSka, (a) A. 1. gatyarthaH. 4. jvaSkate jayache. bid, (tri. A) A. 1. snehanamocanayoH mohane ca. 1 mA 42, 5vANa, 2 sane6 42yo, 3 bhU4', 4 moha. khedate pAche. 1 khedaH, 2 prakSedaH= paseo = paseyo. vid, (ji. A.) pa. 4. gAtraprakSaraNe. gAtrapakSaraNaM dharmastutiH. 232 12j, 52sevo chu.po. svidyati 52sevo chuTache. vida, (A) pa. 4. gAtraprakSaraNe. 52sevA chuvA. vidyati 52sevI chuTecha. prasvedaH = paseo = 52sevo. saMketa, u. 10. AmaMtraNe. AmaMtraNaM gUDhoktiH, ifs. saMketayati -- te 7ijhecha. saMketaH, saketitaH. saMgrAma, (a) A. 10. yuddhe. 5, 13j, yu642. saMgrAmayate zUraH ropa 33. saMgrAmaH (yu6). saMja, (a) pa. 1. saMge. saM142yo. saMjati sN||32. saMgaH, prasaMgaH. satra, A. 10. saMtAnakriyAyAM saMdAnakriyAyAM ca. lArbha 42, vistAra * 42vI, 2 pAnI liyA 42vI. satrayate vistAra 4 427. satram (yA), annasatram (mana72), brahmasatram (nayA), 1 satrazAlA, 2 satrAgAram (hAna ). sapar, (a) pa. 11. pUjAyAm. 5orj, paM. saparyati pUche. saparyA (puu0||). saMbara, pa. 11. saMbharaNe. 1 sAla, me 42. 2 vA. saMbaryati sAmarecha, sAle. For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 dhAtusaMgraha. samAna, u. 10. prItidarzanayoH sevane ca. 1 prIti 42vI, 2 rIna 42, seva. sabhAjayati - te prIti 42che i0. sabhAjanam (mAsiMgana rI sAha 37). saMbhUyas, pa. 11. prabhUtabhAve. paDu ya, vAya. saMbhUyasyati pahuyAyache. sam, (I) pa. 4. pariNAme. pariNAmo vikAraH 1 142, vi4|2 pAma. samyati va427. sarja, (a) pa. 1. arjane. meNaqj, mA. sarjati bhaNapeche. sarjikaH. sala, (a) pa. 1. gato. rj. salati // 5. sAlaH (vRkSa). sasta, (i) pa. 2. ('vai0) svapne. iMdhayu, a. saMti, saMsti dheche. sAMtva, (a) u. 10. sAmaprayoge. 142, samana. sAMkhayati--te samanvache. sAMtvanam. sAta, (a) pa. 10. (so0) sukhe. supatha. sAtayati supathAya. sAtayaH. sAdh, (a) pa. 5. saMsiddhau. saMsiddhiH phalasaMpattiH. 35saMpanna 42. sAdhnoti parakArya sAdhaH sAdhu5244ne sAthaiche. sAdhnoti = sAdhai = sAdhe. sAdhyaH, sAdhanam, sAdhakaH. sAdhitaH = sAdhio = sAdhyo / sAmba, (a) u. 10. saMbaMdhane. saMmaMdha 42vo. sAmbayati. saMbaMdha recha sAmbaH (saMmaMdha). sAma, u, 10. sAMvaprayoge. sAMtvaprayogaH prINanam. sAvana 42, tRH 42. sAmayAta-te sAMtvana 422. sAma. sAra, u. 10. daurbalye. durgama thayu, 9 42. sArayati-te huya thAyache. sAraH. sika, (a) pa. 1. (sau0) secane. siMnya. sekati siMthe. sekaH (siMyana), sikatA (retI). sIka, (3) A. 1. secane. siMya'. sIkate siye. sIkaraH (chAMTo). sukha, u. 10. takriyAyAm. sukhanaM sukhakriyA. supIya, sukhayati-te subhI thAyache. sukham. sukha (a) pa. 11. takriyAyAm. supIthapuM. sukhyati, sukhamanubhavatItyarthaH sunI yAya sukham. mud, (i) pa. 1. (so0) zobhAyAm. zomapu. suMdati zonecha. suMdaraH, suMdarI. For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. sUca, u. 10. paizunye. pizuno durjanastasya karma paizunyam. yA 42vI. sUcayati -te yADI 422. sUcaka (24131yA), sUkSmaH ( ), 1 sUciH, 2 sUcI = sUi = soya. sUtra, u. 10. veSTane vimocane ca. vimocanaM mocanAbhAvo graMthanamitiyAvat. 1 viyu, 2 jtha. sUtrayati-te viche. sUtram, sUtrakAraH, sUtradhAraH, sUrta, (a) pa. 1. Adare. mA62. sUkSati mArecha. sUkSaNam (mA42). sUrya, (a) pa. 1. IrSyArthaH. dveSa 42po. sUryati dveSa 437. sR, pa. 1. zIdhagato. tAqjrg, ho'j. dhAvati |uche. sa, pa. 1. gato. rg. sarati tIrtha muniH muni tIrtha jayaze. prasarati = pasarai502. anusarati = anusarai = manusa3. abasarati = avasarai :mAsa2. niHsarati = nIsarai = nAsare. utsarati = usarai = sare. pra. sAraH = patAro = 5 // 2. anusAraH= aNusAro = mANusAro. niHsAraH= nIsAro - nIsA2. visAraH= visAro-visA2. AsAraH (senApasA2, 2 - 51), saraNuH (bhigati), sUryaH, sarakaH prasRtaH= pasario = 5sayo. anusUtaH -- anusario = manusarayo. utsataH = usario = sarayo niHsRtaH = nIsario = nIsa2yo. susaram = susara. abhisArikA (patinA yA pramANe yAsArI khI), sAraH (1 pala, 2 mI04), puraHsaraH, atisAraH (2|9pno roga), sArthaH = sathyo = sAtha. sarSapaH= sarisabo = sarasava. sRgAlaH= siyAlo = siyAna. agresaraH, parisaraH (mAgoNa), sariram -lakhe salilam (45), 1 saraNiH, 2 sAraNI (nI), sarvaH- sabo = sa5 = sa 9. sarit (na), sarayuH, 2 sarayUH= sarajU (ral). . sR, pa. 3. (vai0) gato. puM. sasatti jayacha. sRna, (a) A. 4. visarga. 1 mRtyu, 2 mRMya. sRjyate mAlAM cetra: yaitra bhAvAne salecha. sRjyate mAlA bhAsA malaya. sraSTA (a + 1 mR||2, 2 brahmA), sRSTiH, saMsargaH (saM05), visargaH (tyA), upasargaH (51), nisargaH (vinAya), sRSTaH, 1 utsRSTaH, 2 visRSTaH (2541). sRja, (a) pha. 6. visarga. ma. sRjati mAlAM maitraH maitra mAlAne soche. sRSTaH rajjuH (21), sRjatI, sRjaMtI strI. 25 For Private And Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 dhAtusaMgraha. sRpa, (la) pa. 1. gato. x. sarpati Myache. sarpaH, sarpaNam, masarpaNam, sarIsRpaH, sRpyam, suprA (anI ), sarpiH (sa+thI). sRbha, (u) pa. 1. hiMsAyAm. e. sarmati hache. muMbha, (u) pa. 1. hiMsAyAm. ha. subhati hnnuch| sek, (a) A. 1. gato. 4. sekate jaya. sela, (R) pa. 1. gato. 4. selati yathe. skaMda, (i r) pa. 1. gatizoSaNayoH. 14, 25, sosa. skaMdati nayacha. i0. skaMdhA (lo), AskaMdanam (yu6), avaskaMdanam (dhA75). skama, (i) A. 1. pratibaMdhe. pratibaMdhaH kriyAnirodhaH. 2544, yama. skaMbhate. skaMbha, (u) pa. 9. (sau0) rodhane staMbhe ca-14, disj, 2 napuM. skammoti__ skamnAti pache i0. sku, () u. 9. ApravaNe. ApravaNamutplavanamuddharaNaM ca. 1 tai ng-yAla, G62. skunoti-skunute, rakunAti-kunIte laya i0. skutaH. skUda, (i) A. 1. ApravaNe. ApravaNa mulatya gamanamAskaMdanamuddharaNaM vA. 1 tA vg-yAj, 2046 42\, 3 &Ayu, athene. kuMdate to yacha. suMdate = kudae = ha. skuMbha, (u) pa. 9. (sau0) rodhane dhAraNe ca. 165g, chAj, aisy, 2 pA215 - 42. kumnoti-skumnAti pache i0. skhad, (a, p, m) A. 1. skhadane. skhadanaM vidrAvaNam. nasA'yu, 64/sj, 2DhI 42j, narabha 42. skhadate sAucha, i0. skhadanam, gau-skhadayati. skhala, (a. m) pa. 1. saMcalane. 57, 2. skhalati poche. No skhalayati skhalanaH (paunA2), skhalitam (patita), skhalanam (patana). stana, (a) pa. 1. zabde. 2006 42vo. stanati 2006 422. stanaH (2006). stana, u. 10. devazabde. medhaY 4. stanayati-te medha // . stani tam (meva226) stambha. (i) A. 1. pratibaMdhane. se, 2424. staMbhate thamache. staMbhaH ( 34). staMbha, (u) pa. 9 (sau0) rodhane staMbhe ca. 1 saMghag, disg 2thama, ma . stanoti-stamnAti che. staMbhaH= thaMbho = yana. For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 195 dhAtusaMgraha. staMbha, (u) pa. 9. (sau0) rodhane niSkoSaNe ca. 1 25j, disg. 2 mA62 yu, 162 4. stubhnoti-stubhnAti dheche i0. stUpa, (a) pa. 4. samucchrAye. galI 42, 16 42vI. stUpyati dhAnyam mAjI 42. stUpa, (a) u. 10. samucchrAye. 1-in 42yo, pachi 4250. sUpayati te godhUmam gAno dA re. stu, (Ja) u. 5, AcchAdane. moch|7g, aisj, . stRNoti-stRNute mo0| 7. prastara:= paththaro= 55ro. vistRtaH. AstaraH=Atharo= mAtha2. prAstaraNam = pAtharaNaM = pAyA. stRha, (a) pa. 6. hiMsAyAm. ha. stRhati hachi. sta, (3) u. 9. AcchAdane. mo'j, , dist.. stRNAti-stRgIte mo . AstIrNaH, vistIrNaH, prastAraH prastara:- paththaro = patharI. vistAraH, paTasya nistAraH staraH =tharo- 52. vAkyasya vistaraH vistara: zabdasyaviSTara: (1 '16, 2 mAsana, 36 bhuSTi), nizAstaraH- nihAya. AstaraH= AtharomAyara, starI (se.4), prAstaraNam = pAtharaNaM = 5 / 526. 1 staraH, 2 starI, 3 staram (55). stena, u. 10. caurya. yA2. stenayati te yereche. stenaH (2). stoma. u. 10. zlAghAyAm. stutI 4250. stomayati-te stuti 42. stomaH / amiSTomaH styai, pa. 1. zabdasaMghAtayoH. 1 2006 42vo, 2 muMthapuM, meI 42. styAyati zabda kare che. sthaga, (e. m) pa. 1. saMvaraNe. saMvaraNamAcchAdanam, mo'yu, chApuM, disj sthagati bhUcchAyA caMdram 2014 // yaMdrane Ti. sthagati = Thagai = 4ii. Nausthagayati cha. sthagaH= Thago = 421. sthaganaH- 4o . sthagI (tamojano Diyo), sthAgam (2 // 5), asthAgam (24 // 5), sthagitaH= Thagio = 4yo. cha sthui, (a) pa. 1. saMvaraNe, mochAu, disg, chAj. sthuDati so sthaDam, latve- 2 sthulam (taM). For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. sthUla, A. 10. paribRMhaNe. paribRMhaNaM pInavam. ||ii . sthUlayate thA yace. sthUlaH (M3I). spada, (i) A. 1. kiMciccalane. 1 thovj, 52yu, 236. spaMdate madhu madha pareche. spaMdate = phaMdai = 36. spaMdaH= phaMdo = iho. spardha, (a) A. 1. saMgharSe. saMgharSaH abhibhavecchA parAbhibhavecchA ca. Aye sakarmakaH. dvitIye karmakaH. 1 jita 27Y, 2 "M tiyA 27j. sparddhate 7 rjunaH karNam mAna 4rNane jitanecha. pate caitraH nyatra __pIne tivA . spardhA. spaza, (a) u. 1. bAdhanasparzanayoH. sparzanaM graMthanam. 1 11.sj, "!!, na. 2 muMtha. spazati - te pAuche i0. spazaH (24), sASTaH (50). spaza, (a) A. 10. grahaNasaMzleSaNayoH. 1 ayu, le, 2 mA, leTyu, gyoTa. spAzayate lecha i0. spa, pa. 5. (vai0) prItipAlanayoH. 1 prIti-prema 42yo. 2 pApa, 2 // . ___3 75. spRNoti prIti 42 i0. spRza, (a) pa. 6. saMsparzane. 27, 2parza 42vo. spRzati tRNaM pAthaH pAMca tRpane moche. sparzaH, upasparzaH, udakasparzaH, udakopasarzaH, spRSTaH, svargaH (pyAthi), marmaspRka (z + bharbhalASa4). spRha, u. 10. IpsAyAma. 4.27, 17. spRhayati - te 12. spRhA (I), nispRhaH, spRhayAluH (4/75). sphaTa, (a) pa. 1. vizaraNe. 2, 15va nilayA. sphaTati vastram pakha Te. sphaTaH (35), sphaTikaH- ruditam = phaTiGa == . suphada, (i) pa. 1. vizaraNe. 44, 15 bhinna yAsphuTati Teche. sphara, (a) pa. 6. sphuraNe saMcalane ca. 142j. 2 32j. skarati 52che, 22. spharati == pharai = 33. skaraH (TAna), sphAraH (Y45). skAya, (I) A. 1. vRddhI. 15. sphAyate cha. phenaH (sabhuzya), sphAtiH (vRddhi), skAram (sA3), sphiTa, (a) u. 10. snehane. 1 yo57, 55, 42 bhopayuM, moha. skeTa yati - te yopaucha. For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. sphiTa, (a) u. 10. hiMsAyAm. 65, 37. spheTayati - te, spheTati 3. seTati -- pheDai = 1. 1 spheTaH, 2 spheTakaH, 3 saMskeTaH (bhuta. sphiTTa, (a) u. 20. hiMsAyAm. 64. miTTayati -- te sarpa nakulaH no sApane haNe che. mphuTa, (a) A. 1. vikasane. sa. sphoTate . sphuTaH, 1 sphoTaH -- jhothe. 2 koTakaH = Diyo. skuTa, (ir ) ya. 1. vizaraNe. uyu, le, mayabhinna thA. phoTati cha. koTati = phoDai = 3. sphoTaH (j), ghaTasphoTaH, AsphoTaH, visphoTaH, pAdarakoTaH (418). sphuTa, (i) pa. 2. vizaraNe. , le, 5717. kuMTati he. sukuda, (a) pa. 6. vikasane. 643, esa. sphuTati lecha. sphuTitaH = phuTibhI = 4thyo. koTaH (pisa), muktAskoTa: (ch|5), 1 sphuTam, 2 sphuTitam (visita). sphuTa, (a) u. 10. bhedane. me, i. koTayati -- te, koTati che. skoTati = phoDai . sphoTaH (1), ghaTasoTaH (421), prasphoTa nam (59). sphuTa, (i) u. 10. parihAse. 1.6saj, 2 pesa. sphuTayati - te bhaginI pati yAlaH sAdo nepIne se. sphaTikA. sphuD, (a) pa. 6. saMvaraNe. chA, mo'yu, Dhais. sphuti cha. sphuDa, (i) u. 10. parihAse. 1 6sa, 2 . kuMDayati - te, skuMDati hasale. sphuDikA. sphura, (a) pa. 6. suraNe saMcalane ca. 1 42, 24244thayu. 232j, AAj, ' 34. sphurati 42. i0. sphurati = phurai = 2. sphUrtiH, sphuraNam. phoraH == phoro == 2. (sugaMdhA prasa29), suraH. sphurcha, (A) pa. 1. vistRto. perA, vistAra pAma. sphUrchati rAyace. sUrNaH, sphUrtiH. sphUrna, (Tu. o. A) pa. 1. vananirghoSe. to 2104 thayo, varSAle bhava bhaM'sabhA 20 thayo. sphUrjati 142501 yAyace. sphUrjathuH (105 26, aTI). For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 198 dhAtusaMgraha. sphula, (a) pa. 6. sphuraNe saMcalane ca, 1 4291 2, 232yu, 324, hAla. 2 gayo yapI. sphulati 2425 thAyache. Nokte AsphAlitaH = AphAlio == mAlyo. Nau lyuTi AsphAlanam, sphuliMgaH (maji45). smida, (a) u. 10. anAdare. anAdara karavo. smeTayati-te, smeTati manA 12 42. smeTati = meTai= bheTe. smIla, (a) pa. 1. nimeSaNe. nimeSaNaM saMkocaH. saMya, meya. smIlati saMhIye. smIlati = mIlai - bhIla. sma, pa. 1. ciMtAyAm. 22, ti, saMbhAra. smarati saMbhAre. smarati smarai = 22. vismarati = vistarai = bIsare. smaraH (ma), smRtiH, smaraNama, vismaraNam. smR, (m) pa. 1. AdhyAne. 2bharavu, saMbhA2. smarati saMbhAre. Nau smarayati. sma, pa. 5. (vai0) motipAlanayoH. 1 prIti 42vI , sne 42yo. 2 pAla, 5. smRNoti prIti 42. spaMda, (ja) A. 1. prasravaNe. abhayu, 42. syaMdate madhu kamalAt matthA bha5 2. 1 syaMdaH, 2 nisyadaH (3211), syaMdanaH (1 tisa // 7, 2 yuddhopayo bhI 2tha). spana, (a) A. 10. ciMtAyAm. 242, saMbhA2. syAnayate tivacha. spam (u) pa. 1. zabde. 2006 42vo syamati 220427. 1 sImikaH, 2 syamIkaH (vRkSa), simIkaH (bhUkSma bhI). syam, (a) A. 10. vita. ta6 42vo. syAmayate 1 422. sraka, (i) A. 1. gato. v. TeMkate naya. sama, (u) A. 1. vizvAse. vizvAsa 42vo. khaMbhate, vibhate vizvAsa 422. 1 khaMbhA, 2 visraMbhaH (vizvAsa), vistabdhaH (vizvAsavANo). sama, (u) A. 1. pramAde. pramAdo'valepaH. garva 42vo. saMbhate recha. saMs, (a) A. 1. pramAde. pramAdo'valepaH. sarva tapo. laMsate gavatancha. saMs, (a) A. 1. avalaMsane. nIye-De? 57. saMsate hastAt dhanuH lAyI ghanuSa pacha. saMha, (u) bhA. 1. vizvAse. vizvAsa 42vo. saMhate vizvAsa 427. sima, (U) pa. 1. hiMsAyAm. 6.5. bhati haje. For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 199 triva, (u) pa. 4. gatizoSaNayoH. 1 4, 5, sosA. strIvyati kAzAm zIne taya. strIvyati jalam sa suAya. snu, pa. 1. matI sutI ca. 1 , 2 2. 1 yutiH, 2 sravaNam, 3 prasravaNam (125), suka (sayo), srotaH (mam + nahIpravAha, 2 32), savaMtI (11), 1 stravaH, 2 prakhabaH (). sraka, () A. 1. gatI, . sekate jaya. pai. pa. 1. pAke. rAva. lAyati dugdham dhane zaMche. khANaH (pA). skhana, (a) pa. 1. zabda. 2104 42vI. svanati 206 2. khAMtama (mana). svana, (a. m) pa. 1. avataMsane. zomag, auj. svanati zonecha. Nau - svanayati zamAyache. svara, u. 10. AkSepe. ni. kharayati-te niche. svata, (a) u. 10. gatI AtaMke ca. 1 w', mahaMdhu, 2y, sI. svarttaya ti-te jaya. svarda, (a) A. 1. AsvAdane. 1 25, 2 runya. svardate nyArecha. sAda, (a) A. 1. AsvAdane. yAra. svAdate pArecha. khAdaH (bhiSTa), svAda, (a) u. 10. AstAdane- yA2g, svAdayati-te yATe. sAduH. sva. pa- 1. zabdoyatApayo:. upatAporogaH 1 2106 42yo , 2 . svarati 2074 . saraH, svargaH, anusvAraH. hada, (a) pa. 1. dIptI. hIpa. haTati pache. hATakam (suvarNa), haTTaH-- hATa. haDA, (a) pa. 1, platizaThatvayoH balAtkAra kIlabaMdhane ca. 15, , 2 21450 42, 3 masAlA 42vo, 4 cAloropayo-dhAlayo. haThati hocha. haThaH. hada, (a) A. 1. purIpotsarga. bhasavisana 42vo, 6. hadate gecha. hana, (a) pa. 2. hiMsAgatyoH. 1 6. 2 4. haMti ha. hananam. hatyA, brahmahatyA, brahmahA, bhrUNahA, vRtrahA, uddhataH (mavinIta), vidhaH (tarAya), pariSaH (gahA), javanam (khIno baga), ghAraH (nayAna), haniH (mAyudha), 1 praghaNaH, 2 praghANaH (mArAnI mAyA lAma), pAtyaH kezApahaH patra tamopahaH sUryaH, kumAraghAtI, zIrSavAtI, pittanaM ghRtam, vAtanaM tailam. For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Ah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 dhAtusaMgraha. hamma, (a) pa. 1. gatau. . hammati tayacha. haya, (a) pa. 1. gato. <
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtusaMgraha. 201 hiD, (i) pa. 1. gatyanAdarayoH. 1 4. 2 2162. hiMDate jaya i0. hiMDate = hiMDae = hi3. hiMDanam, hiMDanaH hiDitaH- hiMDio = hiM'yo. hiMDiH (niye 25vANa). hila, (a) pa. 6. bhAvakaraNe. mitrAya po. hilati abhiprAya prareche. helA (maithunemAthI 20621i42 42vo). hiv. (i) pa. 1. mANanArthaH. tRpa 42. hinvati 12che. hikka, (a) A. 10. hiMsAyAm. puM. hikkayate . his, (i) pa. 7. hiMsAyAm. isa. hinasti haNUche. hiMsA, hiMsanama, hiMsraH, hiMsakaH, hisitaH, hiMsAnaH (414), siMhaH. his, (i) u. 10. hiMsAyAm. 6. hiMsayati-te, hiMsati hoche. hiMsA, hiMsakA. hu, pa. 3. dAnAdanayoH AdAne prINane ca. dAnamatra havi prakSepaH, adanaM bhakSaNam. 1 homa, 24, pA, 3 sayu, a. 4 ta 42. juhoti homache. hotA (ka+bhanA2), havanama, 1 homaH, 2 AhutiH (35), havyama (pane pA), havaH, hotram, haviH (S + puro||2||6), AhAvaH (hADo). huDa, (i) A. 1. varaNe haraNe ca. 1 pasuM, sIyu, 2 62j, sa, huMDate hui, (i) A. 1. saMghAte. ma 42yuM, mana 42yu. huMDate me 432. huMDam, huMDa: (sa), 1 huMDA 2 huMDikA 3 huDiH (vi[sa nAta). huDa, (a) pa. 6. saMghAte nimajjane ca. ma 42j, metra 42. 2 hAj, ____I pA. huMDati dhAnyam // 44aa recha. huDaH (meSa). huDa, (3) pa. 1. gatI. . hoDati yache. hoDA (151). hurcha, () pa. 1. kauTilye. kauTilyamapasaraNam. 1 vAI yAtyu, dunitA ___42vI, 2 mosa. hUchati sitA 22. harchanam (riya). hula, (a) pa. 1. gatI hiMsAsaMvaraNayozca. 14, 26zupuM. 3 mA'j, chApuM. holati jayache holati = holai = hote. huDuH (bhaSa). hUi, (3) pa. 1. gato. puM. hUiti yache. 26 For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 202 dhAtusaMgraha. ha, () u. 1. hareNa. haraNaM pApaNaM svIkArasteyaM nAzanaM ca. 15mA'yu, chorIrj 2 thii|2j, 3 yo2yu, 4 6, nA21 42. harati-te bhAram mApayatItyarthaH lAne 5bhAuthe. harati te aMzam svIkarotItyarthaH bhAgane 2vI riche. harati-ta svarNam corayatItyarthaH sonu yoraca. harati-te coram nAzayatItyarthaH yorene hoDa hAraH (mAsA) mahAraH (Apa), avahAra: (bh||2), nirhAraH (ga), vihAraH (1 2matya, 2 mA sAdhuna ma4), AhAraH (bha), uddhAraH (a\ 42), pratIhAraH (162, 2 402pAso), upahAra (2065 165), anyahAra: lakSaNa). vyAhAraH (bhASA), saMhAra: (nA23), parihAraH (samAdhAna), haraH (ziva), asthiharaH (dUta), manoharaH (suM62), nAthahariH (pazu), dRtihariH (7052), bhArahAraH (naa2|4), puSpAhAraH (vidyA52), hareNaH (gaMdha05), harit (62), harimA (man + mRtyu), praharaH- paharo = 562. vyavahAraH (pi. pA), 1 lahariH, 2 laharI (12), harmyam (dhani), haraNam, praharaNam, viharaNam. ha, pa. 3. (vai0) prasahya karaNe. psaa|3 42. bitti smaa4|2 437. haNI, (G) A. 11. roSaNe lajjAyAM ca. 10sA, 11 12vI, 2 pAra. haNIyate rIsAyahare. ha, (u) pa. 1. alIke. alIke mithyA. bhicyA 42, mATuM 42j, harSati khalaH sAdhu 55 sAdhune moTo . hRSTaH (bhiyAta), harSulaH (mI). hA, (a) pa. 4. tuSTI. ha25, saMtuSTayapuM. huNyati haraNecha. harSaH = harakho 625. hRSTAH-harSitAH kezAH (32 // 427-yA). hRSTAni-harSitAni lomAni rupA 12yAM. hRSTaH harSitaH chAtraH vismita ityarthaH vidyAtha vismita yatho. hRSTAH -harSitA daMtAH pratihatA ityarthaH it mamAyA harSulaH (bhA), harSayitnuH (1 na). heTa, (a) pa. 1. vibAdhAyAma. pI.puM, 51.75 42vI. heTati pAche. heT, (a) A. 1. vibAdhAyAm. .sj, 517 // 42vI. heThate zatrum zatrune pIche. viheThanA (24). hel, (a) pa. 9. bhUtaprAdubhIve.bhUtaprAdurbhAvo'tikrAMtotpattiH. 154, 1504 427vI. heNAti 1577222. For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 203 dhAtusaMgraha. heDa, (ka) A. 1. anAdare. manA2puM, manA62 42yo. heDate manA62 42che. heD, (a. m) pa. 1. veSTane. vi. heDati vi. go-heDayati vipiche. heS, (ka) A. 1. avyakta zabde. ayamazvazabde. dhonu 49. heSati ghoTa: ___o cha, 1 heSitam, 2 heSA (562 / 06). hor3a, (ka) pa- 1. gato. vj. hoDati jaya. hoDA (11). hoDa, (2) A. 1. anAdare. manA62., vi.2. hoDate ghisArecha. hoDA (holI). nhu, (Ga) A. 2. apanayane. apanayanamapalApaH. go5. saMtAyu, chupAqg. huta doSam hoSa TA. kiM nhute |saMtA. 1 apanhavaH, 2 ninhavaH (saMtA). mAla, (a. m ) pa. 1. calane. hAyapu, nyAya. jhalati hAlecha. Nau - malayati. haga, (e. m ) pa. 1. saMvaraNe. saMvaraNamaHcchAdanam. chAg, bhoch|, Dhaj. hagati ch|yce. No - hagayati . hasa, (a) pa. 1. zabde. 2006 42po. hasati 2043. hasaH, hasitaH. hAd, (a) A. 1. avyakte zabde. avyaktaH aparisphuTavarNaH. 25 namola, a54- ma mosa. hAdate ma254 2 / molaze. 1 hAdaH, 2 ni hAdaH, (ghani), hadaH (dharo). hI, pa. 3. lanjAyAma. sA.. jinheti sAnche. hIH (sA), hIka: (sa ). nhocha, (a) pa. 1. lajAyAm. air. hIcchati mA. heSa, (3) A. 1. avyakte zabde. ayamazvazabde. dhoDA hala puM. heSate ghoTaH yoga hoche. heSA (mava2104). lhaga. (e. m ) pa. 1. saMvaraNe. saMvaraNamAcchAdanam. chAj, mo'yu, dis. lhagati chAya. lahapa, (a) u, 10. vyaktAyAM vAci. spaSTa - 21pAlI molavI. lhApaya ti - te 25. pArA mola. has, (a) pa. 1. zabde 2006 42yo. lahasati 204427. For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 dhAtusaMgraha. lhAda, (I) A. 1. anyakte zabde sukhe ca. 1 saspaSTa - 21248 2006 42vo, 2 su5542. lhAdate 1243 254427. lhAdaH (1 25254 26, 2 su5), AlhAdaH (mAnaha), pralhAdaH (harila1 hai.5). vhala, (a. m ) pa. 1. calane. nyAya, hAya. vhalati hAsa. gau - vhalayati hasAve. vivhalaH (4 / 52). vha, pa. 1. kauTilye. yAsa. vharati khalaH 55 pa yAla. upavharam (Mit). vhe, (ba) u. 1. sAyAM zabde ca. aant/27, 2pI 42vI. 2 24356 42vo, mosa. vhayati - te 25 2. Avhayate malo malam bhajJa bhane nitA.. Avhayate pitA putram pitA putrane sA427. 1 havaH, 2 AvhAnam (sA642), 1 bhAvhA, 2 AvhayaH (saMsA), AhavaH (yu6), samAvhayaH (prArizuddhata), upavharam (1 saMdhi, 2 maMti), "AhUyaMte pAnAya gAvo yasmin" 1 AhAvaH, 2 AhAvakaH == AhAvaDo = [pAo, (nA). zoka. zrITelarasahAyena brajalAlena dhImatA / / ammadAvAdanagare racito dhAtusaMggrahaH // 1 // samAptaH BOMBAY : PRINTED AT THE EDUCATION SOCIETY'S PRE88, BYCULL.. For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only