Vinshati Vinshika Sarth

Author(s): Haribhadrasuri, Kantivijay, Hembhushanvijay, Chandrabhushanvijay
Publisher: Paramshreddhay Prakashan

Page 39

चरमपरिवर्तविंशिका चतुर्थी
तथा तद्ग्राह्यस्वभावा यथा पुद्गला भवन्ति नियमेन । तथा तद्ग्रहणस्वभाव आत्मा च ततश्च परिवर्ताः ॥ ४ ॥ પુદ્ગલો નિયમા આત્મગ્રાહ્ય સ્વભાવવાળા થાય છે અને આત્મા પણ પુદ્ગલગ્રહણ સ્વભાવવાળો બને છે તેથી જ પરાવર્તો થાય છે.
22
एवं चरमोऽवेसो नीईए जुज्जई इहरहा उ ' तत्तस्सहावखयवज्जिओ इमो किं न सव्वो वि ? ॥ ५ ॥ एवं चरमोप्येष नीत्या युज्यते इतरथा तु तत्तत्स्वभावक्षयवर्जितोयं किं न सर्वोप 11
1
11
આ રીતે આત્માને પુદ્ગલ ગ્રહણ સ્વભાવવાળો માનીયે તો, ચરમાવર્ત્ત પણ યુક્તિથી ઘટે છે. જો ચરમાવર્ત્ત ન સ્વીકારીએ તો આત્માને સર્વથા પુદ્ગલગ્રહણ સ્વભાવ વર્જિત કેમ ન માનવો ? (જો એવું માને તો સંસાર ન ઘટે) અથવા આત્માને સર્વથા તત્ક્ષય = પુદ્ગલ ગ્રહણ સ્વભાવનો ક્ષય રહિત શા માટે ન માનવો ? (ટી.) જે પરાવર્ત્તમાં-આત્મા પુદ્ગલસ્વભાવનો ક્ષય કરે તે ચરમાવર્ત્ત. સંસારમાં એ આત્માને છેલ્લો પરાવર્ત ચરમપરાવર્ત્ત ન માને તો આત્મા સદા પુદ્ગલ ગ્રહણ સ્વભાવવાળો જ રહે અને તેથી મોક્ષ ન ઘટે.
तत्तग्गहणसहावो आयगओ इत्थ सत्थगारेहिं । सहजो मलुत्ति भण्णइ, भव्वतं तंक्खओ एसो ॥ ६ ॥ तत्तद्ग्रहणस्वभाव आत्मगतोत्र शास्त्रकारैः 1 सहजो मल इति भण्यते भव्यत्वं तत्क्षय एषः ॥ ६ ॥
આત્મગત જે પુદ્ગલગ્રહણ સ્વભાવ તેને શાસ્ત્રકારો અહીં સહજમલ કહે છે. ભવ્યત્વ એટલે કે તથા ભવ્યત્વનો પરિપાક. તે એ સહજમલના ક્ષયસ્વરૂપ છે.
एयस्स परिक्ख्यओ तहा हंत किंचि सेसम्म । - जायइ चरिमो एत्ति तंतजुत्ती पमाणमिह ॥ ७ ॥ एतस्य परिक्षयस्तथा तथा हन्त किंचिच्छेषे 1 जायते चरम एष इति तन्त्रयुक्ती प्रमाणमिह ॥ ७ ॥
१ ज वक्खओ २ ज किं वि सेसंमि ३ अ तंतजुत्तिप्पमाण