Vinshati Vinshika Sarth

Author(s): Haribhadrasuri, Kantivijay, Hembhushanvijay, Chandrabhushanvijay
Publisher: Paramshreddhay Prakashan

Page 63

46
दानविंशिका सप्तमी સામાન્યથી પણ આચાર્ય વિભાગશઃ (જેવો ગ્રાહક તેવો ઉપદેશ -બાલ-મધ્યબુધના વિભાગથી) વિનીતને મધુરવાણી વડે સામાયિકાદિ ધર્મને ઉત્પન્ન કરનાર ઉપદેશ આપવો.
अविणीयमाणवंतो किलिस्सई भासई मुसं चेव । नाउं घंटालोहं को किर करणे पवतिज्जा ? ॥ ५ ॥ अविनीतमाज्ञापयन् क्लिश्यते भाषते मृषैव । ज्ञात्वा घंटालोहं कः किल करणे प्रवर्तेत ॥ ५ ॥
અવિનીતને ઉપદેશ આપનાર પોતે જ ક્લેશ પામે છે અને મૃષાભાષી બને છે. ઘંટાલોદ = બરડ લોઢું જાણ્યા પછી ઘાટ ઘડવા કોણ બેસે ? (ટી.) અવિનીતમાં વચન વિપરિણતિને પામતું હોવાથી પરિણામની દષ્ટિએ તે હાનિકર હોવાથી મૃષા કહી શકાય. બરડ લોઢાનો ઘાટ ન ઘડી શકાય, હથોડા મારતાં ટુકડા થઈ જાય. તેમ અવિનીતને શિખામણ આપવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવે તો, એમાં એને કાંઈ પણ લાભ થાય નહિ અને ઉપદેશકનો પ્રયત્ન નિષ્ફળ જાય.
विनेयमभयदाणं परमं मणवयणकायजोगेहिं । जीवाणमभयकरणं सव्वेसि सव्वहा सम्मं ॥ ६ ॥ विज्ञेयमभयदानं परमं मनोवचनकाययोगैः ।
जीवानामभयकरणं सर्वेषां सर्वथा सम्यक् ॥ ६ ॥ પોતાના મન, વચન અને કાયાના યોગો વડે સર્વ જીવોને સંપૂર્ણ પણ સર્વપ્રકારે સારી રીતે અભય આપવું તે શ્રેષ્ઠ અભયદાન છે.
उत्तममेयं जम्हा तम्हा णाणुत्तमो तरइ दाउं । अणुपालिउं व, दिन्नं पि हंति समभावदारिद्दे ॥ ७ ॥ उत्तममेतद्यस्मात्तस्मान्नानुत्तमः शक्नोति दातुम् ।
अनुपालयितुं वा दत्तमपि हन्ति समभावदारिदे ॥ ७ ॥
આ દાન ઉત્તમ હોવાના કારણે અનુત્તમ આત્મા એ દાન કરી શકતા નથી. તેમ તેનું પાલન પણ કરી શકતા નથી. (એ દાન એટલું બધું ઉત્તમ છે કે, દેવા માત્રથી એ સખ્યક પ્રકારે ભાવ દારિદ્રયનો નાશ કરે છે. (અથવા દાતાને સમભાવની પ્રાપ્તિ કરાવે છે.)
१ ग कडकरणे २ क विन्नेयं अभय; घ च विन्नेय अभय