Book Title: Vinshati Vinshika Sarth
Author(s): Haribhadrasuri, Kantivijay, Hembhushanvijay, Chandrabhushanvijay
Publisher: Paramshreddhay Prakashan
View full book text
________________
134
योगविधानविंशिका सप्तदशी जइ वि न सकं काउं सम्मं जिणभासियं अणुट्ठाणं । तो सम्म भासिज्जा, जह भणियं रवीणरागेहिं ॥१॥
ओसन्नो वि विहारो, कम्मं सोहेइ सुलहबोही य । चरणकरणं विशुद्धं उववूहंतो परुर्वितो ॥ २ ॥
ગચ્છાચાર પ્રકીર્ણક ગાથા ૩૨, ૩૪ જેઓ વિધિના અભિમાનથી વર્તમાકાલીન વ્યવહાર લોપે છે અને એના સ્થાને વિશુદ્ધ વ્યવહારની પ્રાપ્તિ કરાવી શકતા નથી. તેઓ તો બીજનો પણ ઉચ્છેદ કરનાર હોવાથી મહાદોષમાં પડે છે.
| વિધિસંપાદક અને વિધિવ્યવસ્થાપકના દર્શન માત્રથી પણ વિનસમૂહનો નાશ થઈ જાય છે.
कयमित्थ पसंगेणं ठाणाइसु जत्तसंगयाणं तु ।
हियमेयं विनेयं सदणुट्ठाणत्तणेण तहा ॥ १७ ॥ .. कृतमत्र प्रसङ्गेन स्थानादिषु यत्नसंगतानां तु ।
हितमेतद्विज्ञेयं सदनुष्ठानत्वेन तथा ॥ १७ ॥ વિસ્તારથી સર્યું, પ્રદર્શિત સ્થાનાદિ યોગાંગોમાં પ્રયત્ન કરવાનું ચૈત્યવન્દનાદિ અનુષ્ઠાન (સદનુષ્ઠાન હોવાથી) મોક્ષસાધક છે એમ જાણવું (અથવા યોગ પરિણામથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનું ઉપાર્જન થાય છે. તેથી વિશુદ્ધ ચિત્તસંતતિ જન્મે છે અને વિશુદ્ધચિત્તસંસ્કારરૂપ જે પ્રશાન્તવાહિતા તેનાથી યુક્ત ચૈત્યવન્દનાદિ અનુષ્ઠાન એ સદનુષ્ઠાન હોવાથી સ્વતન્ત્રપણે જ મોક્ષનો હેતુ છે.) (ટી.) ચૈત્યવન્દન વિષયક સ્થાનાદિ યોગ મોક્ષના હેતુ છે, તો તે યોગોના આધારભૂત ચૈત્યવન્દન પણ એ યોગો દ્વારા મોક્ષસાધક - મોક્ષ હેતુ છે. શુભયોગ અને શુભ પરિણામ – ચતુ શરણગમન, દુષ્કૃતગર્તા અને શુભઅધ્યવસાયથી પુણ્યનો ઉપચય થાય જે વિશુદ્ધચિત્તસંતતિ જન્માવે. શુભમનોયોગ = વિચારધારા, શુભપરિણામ = માનસિક વલણ. ઉપરોક્ત પ્રથમ અર્થમાં ચૈત્યવદન પરંપરાએ (સ્થાનાદિ યોગના આધાર તરીકે હોવાથી) મોક્ષહેતુ છે. બીજા અર્થ પ્રમાણે તે સ્વતન્ત્રપણે મોક્ષ હેતુ છે.
एयं च पीइभत्तागमाणुगं तह असंगयाजुत्तं । नेयं चउव्विहं खलु एसो चरमो हवइ जोगो ॥ १८ ॥ एतच्च प्रीतिभक्त्यागमानुगं तथाऽसङ्गतायुक्तम् । ज्ञेयं चतुर्विधं खल्वेष चरमो भवति योगः ॥ १८ ॥
