Vinshati Vinshika Sarth

Author(s): Haribhadrasuri, Kantivijay, Hembhushanvijay, Chandrabhushanvijay
Publisher: Paramshreddhay Prakashan

Page 167

150
सिद्धविभक्तिविंशिका एकोनविंशी (ટી.) એ સ્ત્રીને ભાવથી પુરુષવેદનો ઉદય થતાં એની મુક્તિ થવામાં તમારા પક્ષે પણ વાંધો નહિ રહે. મુક્તિમાં બાધક તો તમારી માન્યતા મુજબ પણ ભાવવેદ જ કહી શકાય, નહિ કે દ્રવ્યલિંગ. સાથે એ રીતે એક આપત્તિ દૂર કરતાં (દ્રવ્ય સ્ત્રીલિંગે મુક્તિ) બીજી આપત્તિ તમારે ગળે વળગે છે.
संत्तममहिपडिसेहो उ रुद्दपरिणामविरहओ तासिं । सिद्धीए इट्ठफलो न साहुणित्थीण पडिसेहो ॥ ११ ॥ सप्तममहीप्रतिषेधस्तु . रौद्रपरिणामविरहतस्तासाम् । सिध्या इष्टफलो न साध्वीनां स्त्रीणां प्रतिषेध : ॥ ११ ॥
સ્ત્રીઓને સાતમી નરકનો નિષેધ આગમમાં કહ્યો છે, પણ તેનું કારણ તો એ છે કે - તેમને તેવા રૌદ્ર પરિણામ નથી થઈ શકતા. પરંતુ મુક્તિની પ્રાપ્તિમાં તો રૌદ્ર પરિણામનો અભાવ એ ઈષ્ટ છે. (અને એવો કોઈ નિયમ નથી કે જેને તીવ્ર રૌદ્ર પરિણામ થઈ શકે તેને જ ઉચ્ચ શુભ પરિણામ આવી શકે. શ્રાવક કુળમાં જન્મેલા અને એજ વાતાવરણમાં ઉછરેલ બાળકને હિંસાના તેવા તીવ્ર અધ્યવસાય નથી જાગતા, જેવા કોઈ મ્લેચ્છ બાળકને જાગે. છતાં શુભ અધ્યવસાયોમાં તો શ્રાવકકુળના સંસ્કાર પામેલ બાળક જ આગળ આવે છે.) માટે રૌદ્ર પરિણામના અભાવના કારણે સાધ્વી સ્ત્રીઓને સિદ્ધિનો પ્રતિષેધ ન હોઈ શકે.'
उत्तमपयपडिसेहो उ तासिं सहगारिजोगयाऽभावे । नियवीरिएण उ तहा केवलमवि हंदि अविरुद्धं ॥ १२ ॥ उत्तमपदप्रतिषेधस्तु तासां सहकारियोग्यताऽभावे । निजवीर्येण तु तथा केवलमपि हन्त अविरुद्धम् ॥ १२ ॥
તીર્થકરપદ, ચક્રવર્તિપણું, ગણધર પદ વગેરે ઉત્તમ પદોનો સ્ત્રીઓને નિષેધ કહ્યો છે, તે તો પ્રાયઃ તેમને તેવી તેવી સહકારી સામગ્રીનો યોગ ન થાય એ કારણે છે. બાકી તો તેઓ પોતાના વીર્ષોલ્લાસથી કેવલજ્ઞાનની પણ પ્રાપ્તિ કરે એમાં કોઈ વિરોધ નથી. (ટી.) આચાર્યાદિ પદો, અનુત્તર વિમાનની પ્રાપ્તિ, ઈન્દ્રપણું વગેરે. ઉપરના કલ્પોમાં તથા સ્વભાવે જ દેવીની ઉત્પત્તિ નથી અને લોકવ્યવહાર પ્રાયઃ પુરુષપ્રધાન છે, તેથી ગણધર-આચાર્યાદિ પદો કે ચક્રવર્તિપદ સ્ત્રીઓને પ્રાપ્ત નથી થતું.
वीसित्थिगा उ पुरिसाण अट्ठसयमेगसमयओ सिज्झे ।
दस चेव नपुंसा तह उवरिं समएण पडिसेहो ॥ १३ ॥ १ घ च सत्तममहिपडिसेहे २ क घ च उत्तमसिवपडिसेहो;