Book Title: Vinshati Vinshika Sarth
Author(s): Haribhadrasuri, Kantivijay, Hembhushanvijay, Chandrabhushanvijay
Publisher: Paramshreddhay Prakashan
View full book text
________________
केवलज्ञानविंशिका अष्टादशी
143 चंदाइच्चगहाणं पहा पयासेइ परिमियं खित्तं । केवलियनाणलंभो लोयालोयं पयासेइ ॥ १४ ॥ चन्द्रादित्यग्रहाणां प्रभा प्रकाशयति परिमितं क्षेत्रम् ।
कैवलिकज्ञानलाभो लोकालोकं प्रकाशयति ॥ १४ ॥ ચંદ્ર, સૂર્ય અને ગ્રહોની પ્રભા પરિમિત ક્ષેત્રને જ પ્રકાશિત કરે છે જ્યારે કેવલજ્ઞાનનો પ્રકાશ લોકાલોકને પ્રકાશે છે.
तह सव्वगयाभासं भणियं सिद्धंतर्मम्मनाणीहिं । एयसरूवनियत्तं एवमिणं जुज्जए कह णु ? ॥ १५ ॥ तथा सर्वगाताभासं भणितं सिद्धान्तमर्मज्ञानिभिः । एतत्स्वरूपनियतमेवमिदं युज्यते कथं नु ॥ १५ ॥ સિદ્ધાન્તના મર્મજ્ઞોએ કેવલજ્ઞાનને સર્વગત આભાસવાળું કહ્યું છે, વળી તે સ્વરૂપનિયત પણ છે. આ કેમ ઘટે ? (ચન્દ્રની પ્રભા ગૃહને છોડીને અન્યત્ર પણ જાય છે, એમાં વિરોધ નથી. કારણ કે – પ્રભા એ દ્રવ્યાન્તર છે, જ્યારે જ્ઞાન એ ગુણ હોવાથી આત્મપ્રદેશોને છોડીને તે એકલું અન્યત્ર ન જઈ શકે.) "ण च अदव्वा तु गुणा संकमगा चेव जुज्जति ॥" धर्मसंग्रहया १330
आभासो गहणं चिय जम्हा तो किं न जुज्जए इत्थं । चंदप्पभाइणायं तु णायमित्तं मुणेयव्वं ॥ १६ ॥ आभासो ग्रहणमेव यस्मात् तत्कि न युज्यतेऽत्र ? । चन्द्रप्रभादिज्ञातं तु ज्ञातमात्रं ज्ञातव्यम् ॥ १६ ॥
અર્થ: આભાસનો અર્થ ગ્રહણ કરીયે તો તે સર્વગતત્વ અને સ્વરૂપનિયતત્વરૂપ કેમ ન ઘટે ? (કેવલજ્ઞાનમાં “સર્વગતાભાસત્વ' અપેક્ષાએ છે. આભાસ એટલે ગ્રહણ. કેવલજ્ઞાન વડે સર્વવસ્તુઓનું જ્ઞાન થાય છે. એ અપેક્ષાયે તેને “સર્વગતાભાસ' કહી શકાય. અહીં સર્વગતાભાસનો અર્થ સર્વવિષયક-ગ્રહણ કરવો. કેટલાક આચાર્યો પરિચ્છેદક ભાવથી કેવળજ્ઞાનનો સર્વવસ્તુ સાથે સંબંધ હોવાથી તેને સર્વગત કહે છે.) પરિચ્છેદ્ય ચન્દ્રભાદિનું દૃષ્ટાંત તો દષ્ટાન્તમાત્ર છે, તે અહીં સર્વ રીતે લાગુ પડવું
मे' - मेवो माग्रह नरामी शहाय. (टी.) चन्द्रादिकमतिक्रम्य अन्यत्रापि सा (चन्द्रप्रभा) गच्छन्तीति न विरुध्यते, न तु ज्ञानमात्मानमतिरिच्य, तस्य गुणत्वात् । आत्मस्थस्यैव केवलज्ञानस्य सकलवस्तुपरिच्छेदशक्तिमत्त्वात् । धर्मसंग्रही-१33२
१ अ सम्म २ घ सुणेयव्वं
