Book Title: Vinshati Vinshika Sarth
Author(s): Haribhadrasuri, Kantivijay, Hembhushanvijay, Chandrabhushanvijay
Publisher: Paramshreddhay Prakashan
View full book text
________________
10. શ્રાવકની પ્રતિમાઓ दसण वय सामाइय पोसह पडिमा अबंभ सच्चित्ते ।
आरंभ पेस उद्दिट्ठवज्जए समणभूए य ॥ १ ॥ दर्शनव्रतसामायिकपोषधप्रतिमा अब्रह्मसचित्ते । आरम्भप्रेषोद्दिष्टवर्जकं श्रमणभूतं च ॥ १ ॥ एया खलुइक्कारसगुणठाणगभेयओ मुणेयव्वा । समणोवासगपडिमा बैज्झाणुट्ठाणलिंगेहिं ॥ २ ॥ एताः खल्वेकादशगुणस्थानकभेदतो ज्ञातव्याः ।
श्रमणोपासकप्रतिमा बाह्यानुष्ठानलिङ्गैः ॥ २ ॥ ૧ દર્શન, ૨ વ્રત, ૩ સામાયિક, ૪ પૌષધ, ૫ પ્રતિમા (અભિગ્રહ વિશેષ - કાયોત્સર્ગપ્રતિમા) અને ૬ અબ્રહ્મવર્જન, ૭ સચિત્તત્યાગ, ૮ આરંભત્યાગ, ૯ પૃષ્ય (નોકર-ચાકર દ્વારા આરંભનો ત્યાગ) ત્યાગ, ૧૦ ઉદ્દિષ્ટ ત્યાગ (પોતા માટે કરેલા આરંભનો ત્યાગ) અને ૧૧ શ્રમણભૂત (સાધુ જેવું જીવન જીવવારૂપ) પ્રતિમાં આ શ્રમણોપાસકની (શ્રાવકની) અગ્યાર પ્રતિમાઓ છે. બાહ્ય અનુષ્ઠાન (ક્રિયાકલાપ)ના લિંગથી અને ગુણસ્થાનકના ભેદ (શુભભાવની તરતમતા) વડે આ અગિયાર પ્રતિમાઓ જાણવી. (ટી.) પ્રથમની પાંચ પ્રતિમાઓ વિધિરૂપ છે. પછીની પાંચ નિષેધરૂપ છે અને છેલ્લી પ્રતિમામાં બધાનો-વિધિનિષેધનો સરવાળો છે. એક જ દેશવિરતિ ગુણસ્થાનક હોવા છતાં પણ વિશુદ્ધિની તરતમતાએ ભિન્ન-ભિન્ન પ્રતિમાઓ હોઈ શકે છે.
સર્વવિરતિ સુધી પહોંચવા માટે ક્રમિક વિકાસના પગથિયાની સૂચક આ પ્રતિમાઓ છે. એનું સૂચન પણ “TUવાઈમેયમો' પદથી મળી રહે છે અર્થાત સર્વવિરતનો પરિણામ ન આવ્યો હોય તો આ પ્રતિમાઓ (જેમાં ઉત્તરોત્તર ભાવની વિશુદ્ધિ છે)ના ક્રમે સાધના કરતાં વિશુદ્ધ એવા સર્વવિરતિપણાના ભાવની પ્રાપ્તિ કરી શકાય છે.
सुस्सूसाई जम्हा दंसणपमुहाण कज्जसूय त्ति । कायकिरियाइ सम्मं लक्खिज्जइ ओहओ पडिमा ॥ ३ ॥
१. घ बब्भाणुट्ठाण
