________________
ક્યારેક એ પ્રતનાં પણ દર્શન કરજો. તમે લોકો તીર્થભૂમિ એટલે દેરાસર જ ગણો છો. આવા ભંડારો પણ તીર્થભૂમિ જ ગણાય. એની પણ યાત્રા કરવી જોઈએ.
વસ્તુપાલ પોતે કવિ પણ હતા. તેમણે કૃષ્ણ અને અર્જુનનું સખ્ય, રૈવતકગિરિ પર તેમનું વિતરણ, અર્જુને કરેલું કૃષ્ણની બહેન સુભદ્રાનું હરણ – જેવા પ્રસંગોને કવિત્વપૂર્ણ રીતે વર્ણવતું “નર-નારાયણાનંદ' નામનું મહાકાવ્ય રચ્યું છે. ગૂર્જરદેશના જ એક પૂર્વકાલીન મહાકવિ માઘના શિશુપાલવધની શૈલીએ લખાયેલું પ્રસ્તુત મહાકાવ્ય, કાવ્યવિવેચનાના પ્રત્યેક દૃષ્ટિકોણથી માઘની એ વિખ્યાત રચનાની સામે માનભેર ઊભું રહેવાને પાત્ર છે.
વસ્તુપાલ સ્તોત્રો પણ ઘણાં રચ્યાં. શત્રુંજયમંડનઆદિનાથસ્તોત્ર, ગિરનારમંડન-નેમિનાથસ્તોત્ર, અંબિકાસ્તોત્ર જેવાં સ્તોત્રો આજે પણ મળે છે. એક એક સ્તોત્ર, એનો એક એક શ્લોક વાંચતાં જાઓ, એને મમળાવતાં જાઓ અને હૈયું ભક્તિની ભીનાશથી ભીંજાતું જાય ! આદિનાથ-મનોરથમય સ્તોત્ર જુઓ. વસ્તુપાલે એમાં ભગવાનનાં ચરણોમાં પોતાના મનોરથો રજૂ કર્યા છે. કેવા મનોરથો !
"संसारव्यवहारतो रतिमतिव्यावर्त्य कर्तव्यतावार्तामप्यमपहाय चिन्मयतया त्रैलोक्यमालोकयन् । श्रीशत्रुञ्जयशैलगह्वरगुहामध्ये निबद्धस्थितिः, श्रीनाभेय! कदा लभेय गलितज्ञेयाभिमानं मनः ? ॥"
“હું શત્રુંજય ગિરિરાજની કોઈ ગુફામાં નિશ્ચલ થઈને બેસી ગયો હોઉં. સંસારના વ્યવહારની કોઈ જ પંચાત ન હોય. ૧. નર એટલે અર્જુન અને નારાયણ એટલે શ્રીકૃષ્ણ.
