________________
નાથા કાકા, ઉંમર થતાં વહીવટ સંભાળવાની અશક્તિ થઈ. તે વખતે તેઓ ગોધરા ગયા. ગોધરાના તે વખતના સંઘ પાસે વાત કરી કે પાવાગઢનાં દેરાસરનો વહીવટ તમે સંભાળી લો, તો ગોધરાના સંઘે તેનો સ્વીકાર ના કર્યો. પછી એ અમદાવાદ ગયા. ત્યાં તે વખતના આણંદજી કલ્યાણજી પેઢીના વહીવટદારોને વિનંતિ કરી કે તમે આ તીર્થ સંભાળી લ્યો. પેઢીએ અમે કેટલાં તીર્થ સાચવીએ ?' એમ કહીને વિનંતિ ઠુકરાવી દીધી. પરિણામ ? પરિણામે આ તીર્થને નાથાકાકાએ દુઃખાતા હૈયે દિગંબર સંઘને સુપ્રત કર્યું કે ભલે દિગંબર, પણ જૈનો તો ખરા ! આ રીતે પાવાગઢનો વહીવટ દિગંબરોનો થયો. મૂળે એ દેરાસરો વસ્તુપાલ-તેજપાલનાં. તેમાંથી પુરાતન પ્રતિમાઓના લેખો, કંદોરાનાં ચિહ્નો વગેરે જેટલાં ઘસી શકાય તેટલાં ઘસવામાં આવ્યાં, અને એ પ્રતિમાઓની આડે પ્રાયઃ દિવાલ ચણી લેવામાં આવી છે, જેથી હવે આપણે દાવો ન કરીએ. બહાર પછી દિગંબરી પ્રતિમાઓ પધરાવાઈ છે. વડોદરાના પંડિત લાલચંદ ભગવાનદાસ ગાંધીએ તેજપાલનો વિજય' નામે ઐતિહાસિક પુસ્તક લખ્યું છે, તેમાં આ બધી વિગતો મળે છે.
ગોધરાની વાત પણ જાણવા જેવી છે. ત્યાંનો રાજા કે રાણો, નામે ઘૂઘૂલ. તેણે વસ્તુપાલ મંત્રીને અને રાણા વીરધવલને બંગડી અને કાળો સાડલો ભેટ મોકલેલો કે આ ચૂડી ને સાડલો પહેરી આંખે કાજળ આંજજો. મને જીતવાનાં સપનાં જોતા નહિ. મતલબ કે હું મરદ છું, તમે બૈરાં જેવાં, મને શું કરી શકો તમે ?
વીરધવલને લાગી આવ્યું. દરબારમાં બીડું ફેરવ્યું કે કોઈ રાજા, રાજપૂત, ક્ષત્રિય છે જે ઘૂઘૂલને હરાવી આવે ? કોઈએ
50
