________________
બનીને વહી નીકળશે, સમુદ્રમાં આવી ભળશે અને સમુદ્ર ચોતરફથી છલકાઈ ઊઠશે !”
કેવા ભવ્ય હશે એ સંઘો ! એની ઝાંખી આવાં વર્ણનો પરથી મળી શકે છે.
મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલ સાથે જોડાયેલા અન્ય કેટલાક આચાર્ય ભગવંતો વિશે વાત કરું. ખંભાત પાસે વટકૂપ (વટવા) કરીને નાનકડું ગામ છે. ત્યાં રાજગચ્છના સાગરચંદ્રસૂરિના શિષ્ય માણિજ્યચંદ્રસૂરિ કરીને એક આચાર્ય ભગવંત રહે. અનેક શાસ્ત્રોમાં પારંગત એક વિદ્વાન પુરુષ. કાવ્યપ્રકાશ એ મમ્મટાચાર્યનો જાણીતો ગ્રંથ છે. આ ગ્રંથ પઠન-પાઠનમાં એટલો પ્રચલિત હતો કે એના પર કદાચ સો કરતાંયે વધારે ટીકાઓ રચાઈ હશે. આ ગ્રંથ પર અખિલ ભારતવર્ષમાં સૌથી પહેલી પ્રમાણભૂત ટીકા રચવાનું બહુમાન આ માણિક્યચંદ્રસૂરિજી મહારાજના ફાળે જાય છે. એમણે કાવ્યપ્રકાશ પર “સંકેત નામની વૃત્તિ રચી છે. આ ઉપરાંત એમના પાર્શ્વનાથચરિત્ર, શાંતિનાથચરિત્ર જેવા ગ્રંથો પણ ઉપલબ્ધ છે.
આ આચાર્ય ભગવંતને ગ્રંથસર્જનમાં અને સ્વાધ્યાયમાં એટલો રસ કે પોતાને ઉપયોગી ગ્રંથોનો એક ભંડાર લઈને એ વટવા જેવા નાના ગામમાં જ એમણે સ્થિરવાસ સ્વીકાર્યો હતો. ક્યાંય પ્રાયઃ આવે-જાય નહીં. એટલે લોકો માટે આ વિભૂતિ અજાણી જ રહી ગઈ હતી.
મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલ એ વખતે ખંભાતમાં. એમણે થાય કે આવા વિદ્વાન ભગવંત જો ખંભાત પધારે તો લોકોને પણ જાણ થાય કે આ શાસનમાં કેવી કેવી વિભૂતિઓ છે ! પણ આચાર્ય મહારાજને બોલાવવા હોય તો કંઈ એમ ને એમ તો બોલાવાય
25
