________________
• જરૂર નહોતી. પરણવાનું નહોતું. કુટુંબ-કબીલા નહોતા. એટલે તેઓ નિર્મળ અને નિઃસ્પૃહભાવે સંચાલન કરાવી શકતા. પણ જ્ઞાનમય જીવન !
એમના મનમાં એક અભિલાષા કે વસ્તુપાલ એક મહાપુરુષ છે. ક્યારેક અહીં આવે તો કેવું સારું ! આવે તો મળવાનું થાય. હવે એમનાથી તીર્થ છોડીને બહાર જવાય નહિ, એ એમની મર્યાદા છે. એટલે મંત્રી અહીં આવે તો જ મળાય. - એકવાર વસ્તુપાલ પોતાના રાજ્યની ખત-ખબર કાઢવા નીકળ્યા છે. ક્યાં શું ચાલે, કેવું ચાલે તેનો અંદાજ લેવા એ નીકળ્યા છે. એ યાત્રા દરમ્યાન તે થામણા પણ આવ્યા. હવે એ વખતે અઢાઈ ઓચ્છવ મંડાયેલો છે ત્યાં. મંત્રીને થયું કે ચાલો, અહીંના મઠાધીશ આચાર્યને પણ વંદન કરવા જઈએ. ગયા. ત્યાં વ્યાખ્યાન ચાલતું હતું. આચાર્ય પાટ ઉપર બેઠા છે. સામે દરવાજો છે. વસ્તુપાલ અંદર દાખલ થયા તે જ વખતે આચાર્યના મોઢામાંથી એક શ્લોક નીકળ્યો કે
"अस्मिन् असारे संसारे सारं सारङ्गलोचना" - આ સમગ્ર સંસારમાં જો કોઈ સાર હોય તો મૃગનયની સ્ત્રી એ જ સાર છે.
દરવાજામાં પ્રવેશી રહેલા મંત્રીએ આ અર્ધા શ્લોક સાંભળ્યો, ને એ ત્યાંથી જ પાછા વળી ગયા કે આ સાધુ છે કે કોણ છે? સાધુ થઈને “સારંગલોચનાનાં વર્ણન કરે છે? શરમ નથી આવતી? પાછા વળ્યા.
આચાર્યો જોઈ લીધું કે અવળી અસર પડી છે. મારું પુરું વાક્ય સાંભળ્યું નથી, અને અધૂરા વાક્ય પાછા ચાલ્યા ગયા છે મંત્રી. અર્થનો અનર્થ થયો છે. કાંઈ વાંધો નહિ. ભલે જતા.
