________________
વસ્તુપાલ! કુલની મર્યાદા ઓળંગાય નહિ. હું કોઈ દિવસ મારી મર્યાદા લોપું નહીં અને જો તમે મને ગુરુ ગણતા હો તો તમને મર્યાદા ઓળંગવા દઉં પણ નહીં. મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરીને ગમે તેટલું સારું કામ કરો, એનો કોઈ અર્થ જ નથી હોતો. સંઘમાં મુખ્યતા વિજયસેનસૂરિની જ રહેશે. હું એમની સાથે જોડાઈશ.”
કેવી નિરીહતા ! કેવી નિઃસ્પૃહતા ! મને ખબર છે કે એકાદી તકતી માટે લડી લેનારા અને એકાદા ઓચ્છવ માટે મરી પડનારા આપણને આ વાતો સ્વપ્ર જેવી જ લાગવાની. પણ એ હકીકત યાદ રાખજો કે માણસ મોટો થાય છે તે આડંબર કે અહંકારથી નહીં, પરિવાર કે પ્રતિષ્ઠાથી નહીં. માણસ મહાન બને છે એની અસીમ ઉદારતાથી, હૃદયના ગંભીર અને વિશાળ આશયથી, સ્વ-પર કલ્યાણની ઊંડી ખેવનાથી, બીજા માટે જતું કરવાની વૃત્તિથી. માણસ મહાન બને છે બધાનો સમાવેશ કરવાની એની તૈયારીથી.
"साहु वि लोउ तडप्फडइ वड्डप्पणहो त्तणेण । વરૂપનુ પુખ પાવી હત્યે મોક્ષનડે છે”
“આખી દુનિયા મોટાઈ મેળવવા માટે વલખાં મારે છે – રીતસરની તરફડે છે. લાભશંકર પુરોહિતની ઉપમા વાપરીને કહું તો ખાડાટેકરાવાળા રસ્તે ચાલતી ગાડીના આગળના કાચ પાસે બાંધેલા લીંબુ-મરચાં કેવાં ઉછળકૂદ મચાવતાં હોય છે ! એમ લોકો તરફડે છે – મોટાઈ મેળવવા. પણ મોટાઈ કંઈ એમ નથી મળી જતી. એ મળે છે હાથ મોકળા રાખવાથી, તમારી બથમાં બધાને સમાવવાથી, બધાંને ગળે લગાડીને ભેટવાથી, બધાંને પોતીકાં ગણવાથી.”
