________________
એ દિવસથી અભયદેવસૂરિજી “મલધારી' તરીકે ઓળખાતા થયા. અને એમની સંતતિ “માલધારી ગચ્છ'નું અભિધાન પામી.
પાટણના જ મંત્રી પ્રદ્યુમ્ન એમની પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી હતી. આ જ મંત્રી આગળ જતાં માલધારી હેમચંદ્રસૂરિજી' થયા. જિનશાસનના આકાશમાં જાણે એક ઝળહળતું નક્ષત્ર. આગમોની વૃત્તિની વાત આવે અને બે નામ અવશ્ય યાદ આવે - એક શ્રીમલયગિરિસૂરિજી મહારાજ અને બીજા મલધારી શ્રીહેમચન્દ્રસૂરિજી મહારાજ. કેટકેટલા આગમો પર એમણે વૃત્તિ રચી ! આવશ્યક, નંદીસૂત્ર, અનુયોગદ્વાર, વિશેષાવશ્યક મહાભાષ્ય. શાસ્ત્રો પણ કેટલાં બધાં રચ્યાં ! પુષ્પમાલા પ્રકરણ (વૃત્તિસહિત), ભવભાવના પ્રકરણ (વૃત્તિસહિત), જીવસમાસવૃત્તિ વગેરે. અને આટલું કરવા છતાં એમણે જે શબ્દો વાપર્યા છે તે જુઓ. એમનાં વચનોનો જ અનુવાદ કરું છું -
“મને ગુરુજનોએ જ્ઞાન આપ્યું છે. હું તેમાંથી જે જે સમજ્યો છું, તેને આત્મસ્મરણ માટે મેં અહીં ગોઠવ્યું છે. આમાં જે જે દોષો હોય તે મુનિજનોએ મારા ઉપર પ્રસન્ન બનીને શોધવા. કેમ કે જગતમાં સૌ કર્મને આધીન છે, સૌ છબસ્થ છે અને મારા જેવા તો સદ્બુદ્ધિવિહોણા છે અને મતિવિભ્રમ તો કોને થતો નથી ?”
સાંભળ્યું ? કેટલું નિરભિમાન ! કેટલી નમ્રતા ! અને અમને જુઓ. થોડું ભણ્યા, થોડું લખ્યું, થોડાં વ્યાખ્યાનો લખાવ્યાં-છપાવ્યાં અને પોતાની જાતને શ્રીહરિભદ્રસૂરિજી કે ઉપાધ્યાય શ્રીયશોવિજયજી સાથે સરખાવવા બેઠા ! જાતનાં વખાણ કરવાની બાબતમાં અત્યારના ભગવંતો એકદમ સ્વાવલંબી છે. બીજું કોઈ કરે કે ન કરે - આપણે તો આપણાં
18
