________________
૩૨ શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ ભાષાંતર-ભાગ ૩
[સ્તંભ ૧૦ કેમ દેખાય છે?” બહુ આગ્રહ કરીને પૂછવાથી તેણે મોતીના સંબંઘમાં બનેલી સર્વ વાત કહી સંભળાવી. તે સાંભળી બાદશાહે કહ્યું કે– તેમાં શું આશ્ચર્ય છે? તે તો બીજા પરવરદિગાર છે.”
બીજે દિવસે પ્રાતઃકાલે ઉપાધ્યાયજી બાદશાહને ઘર્મ સંભળાવવા માટે બાદશાહે કચેરીમાં ઢળાવેલી સુવર્ણની પાટ ઉપર આવીને બેઠા. એટલે બાદશાહે ઉપાધ્યાયને પ્રણામ કરીને વિજ્ઞતિ કરી કે હે પૂજ્ય! મને પણ કાંઈક આશ્ચર્ય બતાવો.” ગુરુ બોલ્યા કે કાલે સવારે ગુલાબવાડીમાં આવજો.” બીજે દિવસે પ્રાતઃકાળે બાદશાહ ત્યાં ગયો. ઉપાધ્યાયજી પણ ત્યાં આવ્યા. બન્ને પરસ્પર ઘર્મગોષ્ઠી કરવા લાગ્યા. તેવામાં અકસ્માતુ બાદશાહી નોબતનો ડંકો થયો. તે સાંભળી બાદશાહે સંભ્રાંત થઈને પોતાના સેવકોને પૂછ્યું કે–“મારા હુકમ વિના બાર ગાઉ સુધીમાં કોઈની પણ નોબત વાગતી નથી તો આ શું થયું? તપાસ કરો.” સેવકોએ તપાસ કરી બાદશાહને જણાવ્યું કે–જહાંપનાહ! આપના પિતા હુમાયુ બાદશાહ મોટી સેના સહિત આપને મળવા આવે છે.” સેવકો વાત કહેતા હતા તેવામાં તો હુમાયુ બાદશાહ ત્યાં આવી પોતાના પુત્ર અકબરને ભેટી ઊભા રહ્યા અને અકબરના સર્વ માણસોને મેવા તથા મીઠાઈ ભરેલા રૂપાના થાળ આપ્યા. પછી અકબરને પણ શિરપાવ સાથે મોટું સન્માન આપી હુમાયુ જેમ આવ્યા હતા તેમ ચાલ્યા ગયા અને ક્ષણવારમાં તો અદ્રશ્ય થઈ ગયા. અકબર આશ્ચર્ય પામીને વિચારવા લાગ્યો કે-“આ ઇંદ્રજાળ તો જણાતી નથી, કારણ કે અમને આપેલી આ સર્વ વસ્તુ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે, માટે જરૂર આ સર્વ ચેષ્ટિત ગુરુએ કરેલું જણાય છે.” એમ વિચારી નમસ્કાર કરીને સ્તુતિ કરી.
એક વખતે અકબર બાદશાહે અટકદેશના રાજાને જીતવા જતાં એક દિવસમાં બત્રીશ કોશની મજલ કરી. પછી પોતાના ખાસ માણસો જે સાથે આવેલા તેમની નામ સાથે હાજરી લેવા માંડી. તેમાં શાંતિચંદ્ર ઉપાધ્યાયનું નામ પણ આવ્યું. તે સાંભળી બાદશાહે વિચાર્યું કે–અહો! વાહન અને ઉપાનહાદિ વિના આ ઉપાધ્યાયજી ઘણું કષ્ટ પામ્યા હશે. આવું વિચારી તેમને તેડવાને માણસો મોકલ્યા. માણસોએ આવી ગુરુને કહ્યું કે–આપને બાદશાહ બોલાવે છે. તે વખતે રાજસેવકોએ ઉપાધ્યાયજીને એવી સ્થિતિમાં જોયા કે તેમના પગ સૂજી ગયા હતા તેથી આગળ એક પગલું પણ ચાલવાને અશક્ત હતા. ઉલખામાં રહેલા પ્રાસુક જળ વડે વસ્ત્રનો છેડો ભીનો કરી છાતી ઉપર મૂક્યો હતો અને બે શિષ્યો તેમની વૈયાવચ્ચ કરતા હતા. સેવકોએ બાદશાહ પાસે જઈને ગુરુની એવી સ્થિતિ જણાવી. તે સાંભળી બાદશાહે ગુરુને તેડવાને સુખપાલ મોકલ્યું. ત્યારે ગુરુ એક કાષ્ઠની વળી મંગાવી તેની ઉપર બેઠા અને વળીના બે છેડા બે શિષ્યોની કાંઘ ઉપર મુકાવીને ચાલ્યા. તેવી અવસ્થાએ આવતા ઉપાધ્યાયજીને જોઈ બાદશાહ વિચારમાં પડ્યો કે-“અહો! આ ગુરુના ભક્તને ઘન્ય છે કે જેઓ તેમની આજ્ઞા હોવાથી મહા કષ્ટ વેઠીને મને અનુસરે છે. નહીં તો તેઓને મારી પાસેથી કાંઈ પ્રાપ્તિની અભિલાષા નથી. અહો! આવા મહા સમર્થની આ અદ્ભુત ક્ષમા છે.” પછી બાદશાહ અકબરે પોતાની જાતે સન્મુખ જઈ ગુરુના ચરણને ચક્ષુથી સ્પર્શ કર્યો અને હાથ જોડીને કહ્યું કેસ્વામી! આજથી આપે મારી સાથે મોટી મજલ કરવી નહીં; પછવાડે હળવે હળવે આવવું.”
ત્યાંથી આગળ ચાલી અનુક્રમે બાદશાહે અટક દેશના રાજાના નગર ઉપર ઘેરો ઘાલ્યો. ત્યાં બાર વર્ષ સુધી લશ્કરનો પડાવ રાખ્યો, તો પણ તેનો કિલ્લો અકબરને તાબે થયો નહીં. એક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
