________________
૧૩૮
ઉપર કહેલા અથી નિષ્ફળ ઠરશે એમ પણ નથી; કેમકે તે પણ કારણને અર્થે છે; તે કારણ આ પ્રમાણે છે : આત્મજ્ઞાન રહી શકે એવી પાત્રતા પ્રાપ્ત થવા, તથા તેમાં સ્થિતિ થાય તેવી ચેાગ્યતા આવવા એ કારણેા ઉપદેશ્યાં છે. તત્ત્વજ્ઞાનીઓએ એથી, એવા હેતુથી એ સાધનેા કહ્યાં છે; પણ જીવની સમજણુમાં સામટે ફેર હોવાથી તે સાધનામાં જ અટકી રહ્યો અથવા તે સાધન પણ અભિનિવેશ પરિણામે ગ્રહ્યાં. આંગળીથી જેમ ખાળકને ચંદ્ર દેખાડવામાં આવે, તેમ તત્ત્વજ્ઞાનીઓએ એ તત્ત્વનું તત્ત્વ કહ્યું છે.'
વવાણિયા, શ્રવણ વદ ૧૪, સામ, ૧૯૫૧.
( ૩૪ ) એવ’ભૂત ષ્ટિથી ઝુત્ર સ્થિતિ કર. ઋતુસૂત્ર ષ્ટિથી એવ ભૃત સ્થિતિ કર.