________________
૨૫૪
૫૦. અનાદિકાળથી અજ્ઞાનને લીધે દેહના પરિચયથી દેહ જ આત્મા ભાસે છે, અથવા દેહ જે આત્મા ભાસે છે; પણ જેમ તરવાર ને મ્યાન, મ્યાનરૂપ લાગતાં છતાં અને જુદાં જુદાં છે, તેમ આત્મા અને દેહ બને જુદા જુદા છે
૫૧. તે આત્મા દ્રષ્ટિ એટલે આંખથી ક્યાંથી દેખાય? કેમકે ઊલટે તેને તે જેનાર છે. સ્કૂલસૂકમાદિ રૂપને જે જાણે છે, અને સર્વને બાધ કરતાં કરતાં કેઈપણ પ્રકારે જેનો બાધ કરી શકાતો નથી એવો બાકી જે અનુભવ રહે છે તે જીવનું સ્વરૂપ છે.
પર. કણે ન્દ્રિયથી સાંભળ્યું તે તે કણેન્દ્રિય જાણે છે, પણ ચક્ષુ-ઇંદ્રિય તેને જાણતી નથી, અને ચક્ષુ-ઇંદ્રિયે દીઠેલું તે કણેન્દ્રિય જાણતી નથી. અર્થાત્ સૌ સૌ ઇદ્રિયને પોતપોતાના વિષયનું જ્ઞાન છે, પણ બીજી ઈદ્રિયોના વિષયનું જ્ઞાન નથી; અને
