________________
૨૬૩
થાય એમ ભાસી જ શકવા યોગ્ય નથી એટલે જે તું ચેતનનો નાશ કહે તો પણ કેવળ નાશ તે કહી જ શકાય નહીં, અવસ્થાંતરરૂપ નાશ કહેવાય. જેમ ઘટ ફૂટી જઈ કમે કરી પરમાણુસમૂહરૂપે સ્થિતિમાં રહે, તેમ ચેતનને અવસ્થાંતરરૂપ નાશ તારે કહેવું હોય તો તે શી સ્થિતિમાં રહે, અથવા ઘટના પરમાણુઓ જેમ પરમાણુસમૂહમાં ભળ્યા તેમ ચેતન કઈ વસ્તુમાં ભળવા ચોગ્ય છે તે તપાસ; અર્થાત્ એ પ્રકારે તું અનુભવ કરી જોઈશ તો કેઈમાં નહીં ભળી શકવા ચેાગ્ય અથવા પરસ્વરૂપે અવસ્થાંતર નહીં પામવા ચોગ્ય એવું ચેતન એટલે આત્મા તને ભાસ્યમાન થશે.
૭૧. જીવ કર્મને કર્તા નથી; કર્મના કર્તા કમર છે, અથવા અનાયાસે તે થયાં કરે છે. એમ નહીં, : ને જીવ જ તેનો કર્તા છે એમ કહો તો પછી તે જીવનો ધર્મ જ છે, અર્થાત્ ધર્મ હોવાથી કયારેય નિવૃત્ત ન થાય.
