________________
૨૭૩
થવી તે છે. અજ્ઞાનનો સ્વભાવ અંધકાર જેવો છે. તેથી જેમ પ્રકાશ થતાં ઘણા કાળનો અંધકાર છતાં નાશ પામે છે, તેમ જ્ઞાનપ્રકાશ થતાં અજ્ઞાન પણ નાશ પામે છે.
૯. જે જે કારણો કર્મબંધનાં છે, તે તે કર્મબંધન માગે છે, અને તે તે કારણોને છેદે એવી જે દશા છે તે મોક્ષને માગ છે, ભવને અંત છે.
૧૦૦. રાગ, દ્વેષ અને અજ્ઞાન એનું એકત્વ એ કર્મની મુખ્ય ગાંઠ છે, અર્થાત્ એ વિના કર્મનો બંધ ન થાય; તેની જેથી નિવૃત્તિ થાય તે જ મોક્ષને માગ છે.
૧૦૧. “સ” એટલે “અવિનાશી, અને ચૈતન્યમય” એટલે “સર્વ ભાવને પ્રકાશવારૂપ સ્વભાવમય.” અન્ય સર્વ વિભાવ અને દેહાદિ સંચાગના આભાસથી રહિત એવે, “કેવળ” એટલે “શુદ્ધ આત્મા પામીએ, તેમ પ્રવર્તાય તે મોક્ષમાર્ગ છે.
