________________
ર૭૭
થાય, નાશ ન પામે, એવું જ્ઞાન વતે તેને કેવળસાન કહીએ છીએ. જે કેવળજ્ઞાન પામ્યાથી ઉત્કૃષ્ટ જીવનમુકતદશારૂપ નિર્વાણુ, દેહ છતાં જ અને અનુભવાય છે.
૧૪. કરોડો વર્ષનું સ્વપ્ન હોય તો પણ જાગ્રત થતાં તરત તે સમાય છે, તેમ અનાદિનો વિભાવ છે તે આત્મજ્ઞાન થતાં દૂર થાય છે.
૧૧૫. હે શિષ્ય! દેહમાં જે આત્મતા મનાઈ છે, અને તેને લીધે સ્ત્રી, પુત્રાદિ સર્વમાં અહેમમત્વપણું વર્તે છે તે આત્મતા જે આત્મામાં જ મનાય અને તે દેહાધ્યાસ એટલે દેહમાં આત્મબુદ્ધિ તથા આત્મામાં દેહબુદ્ધિ છે તે છૂટે, તો તું કમને કર્તા પણ નથી અને ભેકતા પણ નથી; અને એ જ ધર્મનો મર્મ છે.
૧૧૬. એ જ ધર્મથી મેક્ષ છે, અને તું જ માક્ષસ્વરૂપ છે; અર્થાત્ શુદ્ધ આત્મપદ એ જ મોક્ષ