________________
૧૫૩
બીજું પદ –
આત્મા નિત્ય છે.' ઘટપટઆદિ પદાર્થો અમુક કાળવર્તી છે; આત્મા ત્રિકાળવર્તી છે. ઘટપટાદિ સંગે કરી પદાર્થ છે. આત્મા સ્વભાવે કરીને પદાર્થ છે; કેમકે તેની ઉત્પત્તિ માટે કોઈપણ સંગો અનુભવશ્ય થતા નથી. કોઈપણ સંચાગી દ્રવ્યથી ચેતનસત્તા પ્રગટ થવાયેગ્ય નથી, માટે અનુત્પન્ન છે. અસંચગી હોવાથી અવિનાશી છે, કેમકે જેની કઈ સંગથી ઉત્પાત્ત ન હોય તેને કોઈને વિષે લય પણ હાય નહીં. ત્રીજુ પદ –
“આત્મા કર્તા છે.” સર્વ પદાર્થ અર્થ કિયા સંપન્ન છે. કંઈને કંઈ પરિણામ ક્રિયા સહિત જ સર્વ પદાર્થ જોવામાં આવે છે. આમાં પણ ક્રિયા સંપન્ન છે, ક્રિયા સંપન્ન છે, માટે કર્તા છે. તે કર્તાપણું ત્રિવિધ શ્રી જિને વિવેચ્યું છે; પરમાર્થથી સ્વભાવ પરિણતિએ
