________________
૧૧. સુવાસઃ આષાઢ ૧૯૫ પરથી ઘડા સાથે ભેખડાળ નદીમાં ઝંપલાવીને જીવતે તો એક જંગબહાદુરજ રહી શકે.” કુમારે તરતજ એ સૂચન ઉપાડી લીધી. તેણે જંગબહાદુરને બોલાવરાવી અમલદારને બદલે તેનેજ અમલદારના ઘેડા પર ચડી પૂલ પરથી નદીમાં ઝંપલાવવાની આજ્ઞા ફરમાવી.
જંગ તરત તૈયાર થશે. તેનાં નયનમાં સાહસનું તેજ ચમકી ઊઠયું. ને અમલદારના ઘેડા પર ચડી ઊંચા પૂલ પરથી તેણે રાક્ષસી ઝડપે દોડતી ભેખડાળ નદીમાં ઝંપલાવ્યું. પણ ઝંપલાવતાં પહેલાં તેણે પેગડામાંથી પગ કાઢી લીધેલો એટલે નદીમાં ઘોડે અને તે બંને જુદા જુદા પડયા. નદીના પ્રવાહમાં એકાદ માઈલ સુધી ખેંચાઈને જંગ જીવતો પાછો આવ્યો.
સુરેન્દ્રવિક્રમની હઠીલાઈને, તેની ધૂનને, તેના ગાંડપણને ને માનવીને હાથે થતાં રાક્ષસી કામ કે તેને થતી વેદનાઓને નજરે નિહાળવાની તેની બેહુદી લાલસાઓને પાર નહોતો. તે જંગને જુદાં જુદાં સાહસિક કામ માટે આજ્ઞા ફરમાવતિ અને જંગને તે અમલમાં મૂકવાંજ પડતાં.
એક વખતે જગને તેણે ઊંડા, પુરાણું ને મૃત પશુઓનાં હાડકાં નાખવાને વપરાતા કૂવામાં ઊંચેથી કુદી પડવાની આજ્ઞા ફરમાવી. જંગે કૂવામાં છૂપી રીતે કેટલુંક રૂપથરાવી એ આજ્ઞા છે કે અમલમાં મૂકી છતાં એક ધારદાર હાડકાની તીક્ષ્ણુ અણું વાગતાં તેના ઘૂંટણ પર આજીવન ઘા થશે. કુંવરે એ સાહસની પ્રશંસા કરતાં કહ્યું કે આવા સાહસમાં તે તે પોતે પણ સહેલાઈથી ઝંપલાવી શકે.”
આ પછી જંગના પિતાએ કુંવરથી કંટાળી તેની બીજ પ્રદેશમાં ન્યાયાધિકારી તરીકે નિમણૂક કરાવી. અને જંગને ત્યાં તે ખાતાને સુંદર અનુભવ મળ્યો.
૧૮૪૧ ના ઓકટોબરમાં નેપાળનાં મેટાં મહારાણું લલિતત્રિપુરાસુંદરી અવસાન પામ્યાં મહારાણું રાજેન્દ્રવિક્રમ નિરતેજ સ્વભાવના હાઈ નેપાળમાં ખરું શાસન તે ભવાં મહારાણીનુંજ ચાલતું. પણ તેમના અવસાનથી રાજ્યની લગામ નાનાં રાણી, રાજા ને પાટવીકુંવર એમ ત્રણેના હાથમાં એકીસાથે જઈ પડી. ત્રણે જણ મનસ્વી ને પરસ્પરવિરોધી આજ્ઞાઓ ફરમાવવા મંડયાં. આથી કંટાળી ગયેલ પ્રળ અને પ્રધાનોએ રાજાને એકનાજ હાથમાં સત્તા રાખવાની આગ્રહભરી વિનંતિ કરી, ને રાજાએ સત્તાની લગામ નાનાં રાણી લમીદેવીના હાથમાં સોંપી.
લક્ષ્મીદેવી કલીપેટ્રાની જેમ ઝેરીલી, કાતિલ સ્વભાવની ને ચારિત્રશિથિલ છતાં પ્રભાવશીલ હતી. તેને થાપાઓ પ્રત્યે પક્ષપાત હેઈ તે પક્ષના વડા માતબેરસિંહને તેણે નેપાળને વડા પ્રધાન બનાવ્યું. પણ તેને પાટવીકુંવર સુરેન્દ્રવિક્રમને ગમે તે રીતે દૂર કરી પિતાના પુત્ર રાજેન્દ્રવિક્રમને સિંહાસને સ્થાપ હતા. માતબર એ અનીતિમાં રાણી સાથે સહમત ન થઈ શકયો. રાજાને તો પહેલેથી જ માતબર પ્રત્યે દ્વેષ હતો. આમ રાજરાણીથી કંટાળેલા માતબેરે કુંવરને સાથ શોધો. અને અનેક યુક્તિપ્રયુક્તિઓથી તેણે પાટવીકુંવરને હાથમાં રાજાની બધી સત્તાઓ સંપાવી. લક્ષ્મીદેવી રાજક્ષિકા (Queen Regent)ના પદે સ્થપાણી.
સુરેન્દ્રવિક્રમના હાથમાં રાજા સોંપાવાથી માતબરની સત્તા વધી પણ તેનાજ પરિણામે રાજ અને રાણી પણ પિતાને પક્ષ ખેંચવા માંડયાં. માતબરે આ વિરોધને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
