________________
ભરફેસર-બાહુબલી સજઝાય
૧૫૯
દીક્ષા લઈ, તેમની અનુમતિ લઈ તેઓશ્રી સ્મશાને કાઉસ્સગ્ન કરી કર્મ ખપાવવા ધ્યાન મગ્ન બની ગયા.
સોમિલ નામનો તેમનો સસરો “મારી દીકરીનો ભવ બગાડ્યો' એમ વિચારી ગુસ્સાથી લાલ-પીળો થઈ ત્યાં આવ્યો. ગુજસુકુમાલ મુનિને સજા કરવા તેણે તેમના માથે માટીની પાળ બાંધી અને પાસેની ચિતામાંથી ધગધગતા અંગારા લઈ તેમાં ભર્યા. મુનિનું માથું ભડભડ બળવા લાગ્યું, છતાં જરાપણ વ્યથિત થયા વિના મુનિએ વિચાર્યું, “આ સસરો મારો સાચો સગો છે, એણે મને મુક્તિની પાઘડી પહેરાવી છે.” આવા શુભ ચિંતનથી મુનિ સમતાભાવમાં લીન બન્યા. શરીરની મમતાનો સર્વથા ત્યાગ કર્યો અને કર્મ ખપાવી મોક્ષે ગયા.
“સરત ઉપસર્ગ વચ્ચે ય શુભધ્યાનની ઘારાજે અખંડિત રાખનારા મુનિનો તેમાં મસ્તક ઝુકાવી તેમના જેવું
ક્ષમાશીલ મન મળે તેવી પ્રાર્થના કરીએ.” રૂર. અવન્તિગુમાવ્યો - શ્રી અવન્તિસુકમાલ ‘ચર ચર ચૂટે ચામડી, ગટગટ ખાયે લોહી બટબટ – ચર્મતણાં લટકાં ભરે, ત્રટ રટ તોડે નાડી...'
- અવંતિસુકમાલના ઢાળિયા. એક શિયાળવી અડધી રાત્રે એક નવદીક્ષિત મુનિનો પગ ખાઈ રહી છે, છતાં શરીર પ્રત્યે નિઃસ્પૃહી મહાત્મા પગ હલાવતા નથી, મનથી વ્યથિત થતા નથી, મોઢાથી ચૂં કે ચાં કરતાં નથી... માત્ર “મેં સમભાવમાં રહેવાના પચ્ચખ્ખાણ કર્યા છે” એવું યાદ રાખી, સમતાભાવમાં ઝીલી રહ્યા છે. રાત્રિનો એક પ્રહર થયો ત્યાં એક પગ ખવાઈ ગયો, બીજા પ્રહરમાં બીજો પગ ખવાયો, ત્રીજા પ્રહરમાં પેટ ખવાયું.... છતાં મુનિ નિશ્ચલ છે. વિચારે છે કે, “આ કાયા નાશવંત છે – હું અવિનાશી છું. જે થાય છે તે કાયાને થાય છે મને કાંઈ થતું નથી...”
આ વિચારો હતા ભદ્રશેઠ-ભદ્રા શેઠાણીના સંતાન, ૩ પત્નીઓના સ્વામી શ્રી અવન્તિસુકુંમાલના. જેમણે આર્ય સુહસ્તિસૂરિ પાસે નલિની ગુલ્મ” અધ્યયન સાંભળતાં જાતિ-સ્મરણ જ્ઞાન થયેલું. પોતે નલિની ગુલ્મ વિમાનમાંથી અહીં આવ્યા છે એવું ભાન થતાં જ તેઓને સઘળો વૈભવ તુચ્છ લાગ્યો. તેની મમતા છોડી રાતોરાત દીક્ષા લીધી. સ્મશાન ભૂમિમાં કાયોત્સર્ગ ધ્યાને ઊભા રહ્યા. એક જ
