________________
૧૮૪
સૂત્રસંવેદના-પ
અરે ! આવા પ્રસંગે પણ તેમણે પતિની હિતચિતા કરતા સંદેશો મોકલાવ્યો કે, લોક લાજે મને છોડી તો ભલે છોડી પણ લોક લાજે ક્યારેય ધર્મને ન છોડતા'. પોતાના પુણ્ય-પાપ પ્રત્યે કેવી શ્રદ્ધા ! કર્તવ્યપાલન અને પતિવ્રત ધર્મ કેવો !
વર્ષો પછી તેઓ અયોધ્યામાં પાછાં આવ્યાં. તેમના શિયળની પરીક્ષા કરવા એક ઊંડી ખાઈ ખોદાઈ હતી, તેમાં ચંદનનાં લાકડા ભરીને, આકાશને આંબી જાય એવી વિકરાળ આગ પ્રગટાવી હતી.. પણ મહાસતી આગમાં પડતાંની સાથે જ તે આગ સરોવરમાં પલટાઈ ગઈ. વચ્ચે કમળની અંદર તેઓ શોભી રહ્યા હતા. આખું અયોધ્યા તેમનો જય જયકાર કરી “મહાસતી પધારો! પધારો' કરી રહ્યું હતું.
આ સમયે પણ સંસારના સ્વરૂપના વિજ્ઞાનને વરી ચૂકેલાં મહાસતી, આગામી સુખોના સ્વપ્નોમાં ન રાચતાં, કર્મના વિપાકોનું ચિંતન કરી રહ્યાં હતાં. તેમણે કર્મોના ક્ષય માટે સર્વવિરતિના માર્ગે આગળ વધવાનો નિર્ણય કરી લીધો. પોતાની જાતે જ કેશનો લોચ કરી રામચંદ્રજી તરફ કેશ ફેંકી તેઓ વિરતિના માર્ગે ચાલી નીકળ્યાં.
“શૂન્ય છે આપના સવને, શીલને, વિવેકને અને જ્ઞાનને.. જ્યારે ઉન્નત મસ્તકે નગરીમાં પ્રવેશ કરવાનો હતો ત્યારે આપે નતમસ્તકે સર્વનો ત્યાગ કર્યો. જીવનમાં સર્વસ્વની
પ્રાપ્તિની અમૂલ્ય ક્ષણે આપે સર્વસ્વનો ત્યાગ કર્યો” ૮. (૬) ના - શ્રીમતી નંદા (સુનંદા),
શ્રીમતી નંદા બેનાતટ નગરના ધનપતિ શેઠના પુત્રી તથા શ્રેણિક મહારાજાનાં પટરાણી અને અભયકુમારનાં માતા હતાં. યુવાવસ્થામાં શ્રેણિક રાજા પોતાના પિતાથી રિસાઈને બેનાતટ નગરે ચાલ્યા ગયા હતા. ધનપતિ શેઠના પડતીના કાળમાં શ્રેણિથી તેમની ઉન્નતિ થઈ એટલે તેમણે પોતાની સુનંદા નામની પુત્રી તેને પરણાવી. તે ગર્ભવતી હતી ત્યારે શ્રેણિક પુન: રાજગૃહી ચાલ્યા ગયા. સુનંદાને કેટલાક વર્ષો પતિનો વિયોગ સહન કરવો પડ્યો, પણ તે ધર્મપરાયણ અને શીલમાં અડગ રહી. બુદ્ધિનિદાન એવા પુત્ર અભયકુમારે કુશળતા અને સ્વાભિમાનપૂર્વક માતા નંદા અને પિતાનું પુનઃ મિલન કરાવ્યું.
અભયકુમારમાં વૈરાગ્યના સંસ્કારોનું સિંચન કરનારી આ માતાએ પણ અભયકુમારની જેમ વિરપ્રભુ પાસે દીક્ષા લીધી હતી. કર્મ ખપાવી તેઓ અનુત્તર વિમાનમાં દેવ થયા છે અને ત્યાંથી ચ્યવી મોક્ષે જશે. .
