________________
ભરખેસર-બાહુબલી સજઝાય
-
૧૮૫
“હે દેવી ! આપને વંદન કરી પ્રાર્થના કરીએ કે સંકટ સમયે આપ જેવી ઘર્મપરાયણતા અને શીલભંગથી બચવાની શક્તિ
અમને પણ પ્રાપ્ત થાય.” ૧. (૬૨) મદા - શ્રીમતી ભદ્રામાતા
શાલિભદ્રની માતા અને ગોભદ્ર શેઠનાં શેઠાણી ભદ્રામાતા એક જાજવલ્યમાન વ્યક્તિત્વ ધરાવતાં હતાં. તેમણે શ્રી શાલિભદ્રજીને કેવા સંસ્કારોનું સિંચન કર્યું હશે કે દોમ દોમ સાહ્યબીને શાલિભદ્રજી એક ક્ષણવારમાં છોડી શક્યા. તેમની પુત્રી સુભદ્રાને પણ તેઓએ કેવી કેળવણી આપી હશે કે, પિતાના ઘરનો આટલો વૈભવ હોવા છતાં, સાસરામાં આવેલી આપત્તિના સમયે સુભદ્રાજીને પિયર જવાનું મન ન થયું, પણ સુસંસ્કારી નારીની જેમ તેઓએ અનેક તકલીફો વચ્ચે માટીના તગારા ઉપાડી સાસુ-સસરાની સેવા કરવામાં આનંદ અનુભવી ભદ્રામાતાના કુળને દીપાવ્યું.
નેપાળના વેપારીઓને જ્યારે મગધમાં પોતાની રત્નકંબલને લેનાર કોઈ મળ્યું નહિ, ત્યારે તેઓ નિરાશવદને પાછા ફરી રહ્યા હતા. આ જોઈ ભદ્રામાતાને થયું આમાં તો મારા રાજાની આબરું જાય છે. તેથી તેમણે દાસી દ્વારા વેપારીઓને બોલાવ્યા, વેપારી ના પાડવા લાગ્યા, ત્યારે દાસી કહે મારાં શેઠાણી દર્શન કરવા યોગ્ય છે, એકવાર તેમનાં દર્શન કરવા પધારો. વેપારી આવ્યા. દાસીના આવા વચનથી જણાય છે કે, તેઓ દરેકની કેવી સારસંભાળ લેતાં હશે. ઉદારદિલ આ શેઠાણીએ ૧૬ રત્નકંબલો ખરીદી લીધી અને તેના બે-બે ટૂકડા કરી પોતાની બત્રીસ વહુઓને આપી દીધી. નેપાળના વેપારીઓના આશ્ચર્યનો પાર ન રહ્યો.
ભદ્રા શેઠાણીએ એક દિવસ પણ પુત્રને કોઈ કષ્ટ પડવા દીધું નહોતું. બધો ધંધો સ્વયં કરતાં. જ્યારે શાલિભદ્રજી દીક્ષા લેવા તૈયાર થયા ત્યારે તેઓ સ્વયં ભેટયું લઈ રાજા પાસે ગયા અને રાજાના સાથ-સહકારથી દબદબાપૂર્વક શાલિભદ્રની દીક્ષા કરી. અનુક્રમે ભદ્રામાતાએ પણ વૈરાગ્ય પામી વિરપ્રભુ પાસે દીક્ષા લીધી અને સમાધિ સાધી દેવલોકમાં ગયાં. ત્યાંથી અવી તેઓ મોક્ષે જશે.
“ભદ્રામાતાને વંદન કરી તેમના જેવી માવજત કરવાની ક્ષમતા, ઉદારતા અને ઔચિત્યની પ્રાર્થના કરીએ.”
