________________
સકલતીર્થ વંદના
૨૧૭
દેવલોકના ચૈત્યના જિનબિંબોનું વર્ણન :
દેવલોકના જિનબિંબો કે ચૈત્યો કોઈએ બનાવ્યા નથી તે અનાદિકાળથી છે અને અનંતકાળ સુધી રહેશે. આ શાશ્વત બિંબો મુખ્યપણે સુવર્ણના હોય છે; પણ તેના નખ અને નેત્રો શ્વેત અંકરત્નના તથા તેના ખૂણાઓ લાલ લોહિતાક્ષરત્નના હોય છે. વળી તે અદ્ભુત પ્રતિમાની હથેળી, પગનાં તળીયાં, નાભિ, જીભ, શ્રીવત્સ, ચુચુક (સ્તનની ડીંટી), તાળવું, નાસિકાનો અંદરનો ભાગ અને માથાનો ભાગ ૨ક્ત વર્ણના તપનીય સુવર્ણના હોય છે. દાઢી, મૂછ, રોમરાજી, કીકી, પાંપણ, ભવાં અને માથાના વાળ કાળા રંગના રિષ્ઠરત્નના બન્યા હોય છે. તેમના બે હોઠ લાલ પરવાળાના હોય છે તો વળી નાસિકા લોહિતાક્ષ રત્નની હોય છે. તેમની શીર્ષઘટિકા એટલે કે માથા ઉપરની શિખા શ્વેત વજ્ર રત્નમય હોય છે. બાકી રહેલા શરીરના અંગો જેમકે ગળું, હાથ, પગ, જંઘા, પાની, સાથળ આદિ સુવર્ણના હોય છે.
આ દરેક જિનબિંબની પાછળ, પ્રભુની પ્રતિમાજીની ઉપર સુંદર સફેદ છત્ર ધારણ કરતી છત્રધારીની મૂર્તિ હોય છે. તેની બન્ને બાજુ ચંદ્રપ્રભ, વજ, વૈડુર્ય વિગેરે ૨ત્નોથી જડેલા સુવર્ણની દાંડીવાળા અને ખૂબ ઉજ્જવલ વર્ણવાળા વાળથી યુક્ત એવા ચામ૨ને વીંઝતી ચામધારીની મૂર્તિઓ હોય છે.
વળી, દરેક શાશ્વતી જિનપ્રતિમા આગળ બંને બાજુ એક એક યક્ષપ્રતિમા, નાગપ્રતિમા, ભૂતપ્રતિમા અને કુંજધરપ્રતિમા હોય છે. તે બધી વિનયપૂર્વક માથું નમાવીને બે હાથ જોડીને નીચે બેઠેલી હોય છે. આ બધી પ્રતિમાઓ પણ રત્નની બનેલી, અતિ મનોહર અને સુંદર હોય છે.
આ ચૈત્યોના ગભારામાં આવી પરિકરથી યુક્ત મનોહર રત્નવાળી ૧૦૮ પ્રભુજીની પ્રતિમાઓ હોય છે. તદુપરાંત ૧૦૮ ધૂપધાણા, ૧૦૮ કલશ, ૧૦૮ સોનાની ઝારી (નાના કળશ), ૧૦૮ દર્પણ, ૧૦૮ થાળા, ૧૦૮ સુપ્રતિષ્ઠ (થાળા મૂકવા માટે ટેબલ જેવું સાધન), ૧૦૮ રત્નોના બાજોઠ, ૧૦૮ હસ્તિકંઠ, ૧૦૮ નરકંઠ, ૧૦૮ કિન્નરકંઠ, ૧૦૮ કિંપુરુષકંઠ, ૧૦૮ મહોરગકંઠ, ૧૦૮ ગંધર્વકંઠ, ૧૦૮ વૃષભકંઠ. આ સર્વે અશ્વકંદથી વૃષભકંઠ સુધીની વસ્તુઓ શોભા માટે હોય છે.
વળી પુષ્પની માલ્યની ચૂર્ણની સિદ્ધાર્થની લોમહસ્તની (મોરપીંછની પૂંજણીની), ગંધની વસ્ત્રની’ અને આભરણની એમ ૮ જાતિની પ્રત્યેક ૧૦૮૧૦૮ ચંગેરીઓ (એક જાતનું પાત્ર વિશેષ) હોય છે. આવી જ રીતે આઠ જાતના વસ્ત્ર હોય છે જે દરેક પણ ૧૦૮ હોય છે. તેમજ ૧૦૮ સિંહાસનો, ૧૦૮ છત્ર,
૧૦૮ ચામર અને ૧૦૮ ધ્વજ હોય છે. તદુપરાંત તેલ, કોષ્ઠ, ચોય, તગ,
