________________
૧૭૪
સૂત્રસંવેદના-૫
ભાત વહોરી લાવી જ્યાં તેઓ વાપરવા બેઠા ત્યાં જ એક કફથી પીડિત માસક્ષમણના તપસ્વી સાધુ ક્રોધિત થઈ તેમની પાસે આવ્યા અને કહેવા લાગ્યા કે, મોટો વૈયાવચ્ચનો નિયમ કરનારો જોયો, નિયમ તો પાળતો નથી. મને કફ કાઢવાનું સાધન આપ્યા વિના જ તું તારું પેટ ભરવા બેસી ગયો. હવે હું ક્યાં થૂકું ? તારા પાત્રમાં ?” બાળમુનિએ નમ્રતાથી કહ્યું હું તો ભૂલી ગયો હવે શું કરું ?” ત્યારે તે સાધુ ક્રોધિત થઈ કૂરગડજીના પાત્રમાં જ થંક્યા.
આ પ્રસંગની કલ્પના કરીએ તો આપણને લાગે કે, ખરેખર આવા પ્રસંગે અકળાયા કે ક્રોધિત થયા વિના ન જ રહેવાય; પણ કૂરગડુજીનું ચિત્ત તો દઢતાથી ઉપશમભાવમાં સ્થિર હતું. જરાપણ અકળાયા વિના તપસ્વી પ્રત્યે અત્યંત પ્રમોદિત ભાવ રાખી તેઓ પોતાની નિન્દા કરતાં વિચારવા લાગ્યા, હું કેવો ભાગ્યશાળી છું કે આવા તપસ્વી મહાત્માએ મારા પાત્રાના ભોજનને દૂધ અને સાકરવાળું કરી આપ્યું. મહાતપસ્વી એવા આ સાધુઓ જ સાચા ચારિત્રી છે. હું અભાગી તો કીડીની જેમ એક ક્ષણ પણ અન્ન વિના રહી શકતો નથી.’ આ રીતે ગુણો પ્રત્યે ઊંડો અનુરાગ કેળવી તે બાળમુનિએ ઘણા કાળથી સંચિત કરેલાં કર્મોને ઘાસના પૂળાની જેમ એક ક્ષણમાં બાળી નાંખ્યાં. ત્યાં ને ત્યાં ભાત વાપરતાં વાપરતાં જ આ મહાન ઉદાત્તક્ષણે મુનિને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ.
“ફૂગડુ મુનિને વંદન કરતાં આપણે પ્રાર્થીએ કે આપણા અંત:કામાં પણ ક્ષમા, સહિષ્ણુતા અને ઉદારતાના ગુણ પ્રગટે.” ૨. સિન્ક્રમ - શ્રી શય્યભવસૂરિજી તત્ત્વપ્રાપ્તિની ખેવનાએ જ આ બ્રાહ્મણને છેક કેવળજ્ઞાન સુધીના ઉચ્ચ સ્થાને પ્રસ્થાપિત કર્યા. બન્યું'તું એવું કે, વિરપ્રભુની ત્રીજી પાટને શોભાવનારા પ્રભવસ્વામી એકવાર પોતાના પટ્ટધર વિષયક ચિંતા કરતા હતા. તેઓ જાણતા હતા કે, અપાત્રને આ પદ આપવામાં મહાપાપ લાગે; તેથી જ્યારે તેમણે શ્રમણ કે શ્રાવક સમુદાયમાં કોઈ યોગ્ય ન જણાયું, ત્યારે તેમણે તેમની નજર બહાર 2. એવું પણ સાંભળવા મળે છે કે તેઓ સંવત્સરીના મોટા દિવસે પણ વાપરવા બેઠા ત્યારે લાવેલ
ગોચરી વડિલ તપસ્વી સાધુઓને બતાવવા ગયા, તે સાધુઓ તેમના ખાઉધરાપણાની નિંદા કરતાં તેમના પાત્રમાં ઘૂંક્યા. છતાં તેઓએ અદ્ભુત ક્ષમા રાખી સ્વનિન્દા કરતાં કરતાં સહિષ્ણુતાપૂર્વક આ અપમાન સહન કરી કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું.
