Sittunja Kappo

Author(s): Labhsagar
Publisher: Agamoddharak Granthmala

Page 311

शवजय-कल्पवृत्ती विशेषतः / भूपस्य वल्लभो जात आत्मेव सततं दृढम् / उक्तश्च-" महावीरस्य देवस्य मुक्तेः वर्षशते गते / पञ्चपञ्चाशदधिके चन्द्रगुप्तोऽभवन्नृपः // 1 // " अत्रान्तरे सुराचार्याः पावयन्तो महीतलम् / तस्यां पुयाँ बहिर्देशे समवासापुरञ्जसा // ततो गत्वा नृपस्तत्र नत्वा श्रीगुरुराट्क्रमौ। धर्मं श्रोतुं ययौ याव-त्तावच्छीगुरबो जगुः / यतः- " निद्रान्ते परमेष्ठिसंस्मृतिरथो देवार्चनव्यापृतिः, साधुभ्यः प्रणतिः प्रमादविरतिः सिद्धान्ततत्त्वश्रुतिः / सर्वस्योपकृतिः शुचिव्यवहृतिः सत्पात्रदाने रतिः, श्रेयोनिर्मलधर्मकर्मनिरतिः इलाध्या नराणां स्थितिः / / 1 // " इत्योदि धर्ममाकर्ण्य चाणिक्यचन्द्रगुप्तको / सम्यक्त्वादियुतं श्राद्ध-धर्भमादत्त आदरात् / / ततो महीपतिाया-ध्वना रक्षन् प्रजाः सदा / धर्मकृत्यानि कुरुते चाणिस्यमन्त्रिसंयुतः / / चन्द्रगुप्तस्य राज्ये तु प्रदेशे विषमे स्थिताः / नन्दानुजीविनश्चौर्यं कुर्वते पुरुषा रहः / / पुररक्षाकरं कञ्चिद् वीक्षमाणः चणिप्रसूः / कस्यचित् कोलिकस्यौको जगामामलबुद्धिमान् // मत्कोटकदरिष्वग्नि क्षिपन्तं कोलिकं तदा / दृष्ट्वा चणिप्रसूः प्राह क्रियते किं त्वया ह्यदः? / / कोलिकः प्राहमत्पुत्रो-पद्रवोत्पादकानमून् / मत्कोटकानहं मूला-दुन्मूलयन्निहास्मि हि॥ वयं धीव्यवसायाभ्यां ज्ञात्वा कोलिकमञ्जसा / चाणिक्यः प्रोक्तवाँश्चन्द्र-गुप्तस्य पुरतश्च तत् / / आकार्य कोलिकं तत्र चन्द्रगुप्ताचणिप्रसूः / पुराध्यक्षं व्यधात् सद्यो वैरिच्छेदनहेतवे / कोलिकेन क्रमानन्दानुगाश्चौराः प्रपञ्चतः / विश्वास्य जन्निरे नून-मुपलक्ष्येङ्गितादिना // यत्र ग्रामे न चाणिक्यो मिक्षा प्रलब्धवान् पुरा / तेषां शिक्षा वितीर्यादौ जगाविति पुनः पुनः // दीनदुःस्थतपस्व्यादि-जनेभ्य आदरात् सदा। स्वसम्पत्त्यनुसारेण दानं देयं भवादृशैः / / " न कयं दीणुद्धरणं न कयं साहम्मियाण वच्छल्लं / हिथयम्मि वीयराओ न धारिओ हारिओ जम्मो // 1 // अभयं सुपत्तदाणं अनुकंपा उचिअ कित्तिदाणं च / दोहिंवि मुक्खो भणिओ तिन्नि वि भोगाइयं दिति / / 2 // " ततो निरन्तरं दानं ददानो मेदिनीपतिः। कर्णादिदानिनां श्रेणौ रेखां समगमत् क्रमात् / / चन्द्रगुप्तस्य कोशं तु स्वल्पं ज्ञात्वा चणिप्रसूः। दीनारैः स्थालमापूर्य लोकान् प्रति जगावदः / / अक्षैर्दीव्यन् मया सार्द्ध यो मां जेष्यति मानवः / दीनारपूरितं स्थालं स गृह्णातु ममान्तिकात् / / जेष्यामि यं नरं दीव्यन् स तु दीनारमेककम् / मह्यं दास्यतु रेखेयं प्राविजेयं वचो मम / / ततो जयप्रदेः पाशै-र्दीव्यन् चणिप्रसूस्तदा / कोरित्रयप्रमाणाँश्च दीनारानर्जयजनात् / / दीनारशतमेकं तु इभ्यमिभ्यं प्रति स्फुटम् / याचते चणिसूः कोश-कृते चन्द्रस्य भूपतेः।। तदेच्या जगदुः स्तोका श्रीरस्त्यस्मन्निकेतने / तेन किं दास्यते तुभ्यं लक्ष्मीरस्माभिरेव तु // मण्डयित्वोत्सवं भोक्त-मिभ्यानाकार्य मन्त्रिराट् / भोजयित्वा वरं भोज्यं पाययामास वारुणीम् / शायिताश्चित्रशालाया-मिभ्यास्ते हास्यतत्पराः / जगदुः स्वस्वगेहस्य लक्ष्मीसङ्घयां परस्परम् // चाणिक्योऽवग् गृहे मे त रैदण्डः स्वर्णकुण्डिकाः / चतस्रो वरमाणिक्य-सम्पूर्णाः सन्ति सुन्दराः // चतुःकोटिमिताः सन्ति दीनाराच्चण्डिकाभिधा / विद्यते मद्वशो राजा तद् वादयत झल्लरीम् / / ततः ज्ञल्लरीवाद्ये वादिते कोलिकैस्तदा / जगाविभ्योऽपरो हस्त-मुत्क्षिप्योच्चैःस्वरं स्फुटम् // योजनाष्टशतीयाने यानीभस्य पदानि तु / तानि स्वर्णसहस्रेण प्रत्येकमर्चयाम्यहम् / / प्राग्वद् वादितझल्ला-मपरः कश्चिदब्रवीत् / तिलानामढके हप्ते वृष्टे मेघे शुभेऽनिले / / तिला भवन्ति यावन्त-स्तावन्ति मम सद्मनि / जाम्बूनदसहस्राणि सन्ति वादत झलरीम् // युग्मम् // प्रोग्वद् वादितज्ञला-मन्योऽवग् जलदागमे / वहन्त्यौ यमुनागङ्गे परित वारिभिर्भृशम् / / स्खलाम्येकदिनस्यैव म्रक्षणेन गवां किल / झल्लरी कोलिकाः सद्यो-यूयं वादयता.