Sanghbhed Namnu Mahapaap

Author(s): Vijayjaidarshansuri
Publisher: Jinagna Prakashan

Page 7

સંઘભેદ નામનું મહાપાપ આ લખાણથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે પંદરમી શતાબ્દિ અગાઉથી સર્વગીતાર્થોએ લૌકિક પંચાંગના આધારે મુહૂર્ત વગેરે માન્ય રાખવાનું સ્વીકાર્યું છે. આજે જૈન ટિપ્પણાની વાત ઉભી કરવાનો પ્રયાસ જે વિદ્વાનો કરે છે એ અનધિકાર ચેષ્ટા જ છે. પંદરમી શતાબ્દિ પહેલાથી આજ સુધીમાં થઈ ગયેલા ધુરંધર ગીતાર્થોમાંથી કોઈએ જૈન પંચાંગ ઊભું કરવાનું સાહસ કર્યું નથી. સર્વગીતાર્થોને માન્ય લૌકિક પંચાંગને અમાન્ય કરવાની વાત તદ્દન અનુચિત છે. તમને પ્રશ્ન થશે કે આમાં તો પ્રતિષ્ઠા-દીક્ષાના મુહૂર્ત માટે જ લૌકિક પંચાંગ સ્વીકારવાની વાત લખી છે. આપણા પર્વોની આરાધના માટે ક્યાં લખ્યું છે? તો વાંચો હજી આગળ. ગ્રન્થકાર થોડા આગળ જઈને લખે છે કે “હમણાં વૃદ્ધિ પામેલ કે વૃદ્ધિ ન પામેલ તિથિ, માસ, ચોમાસ-પર્યુષણા વગેરે પર્વો, પ્રતિષ્ઠા, દીક્ષા આદિ કાર્યો લૌકિકટિપ્પણાને અનુસારે જ કરવાનો વ્યવહાર બધે છે.” આમાં તિથિ, મહિનો, ચોમાસી, પર્યુષણા વગેરે પર્વો પણ લૌકિક પંચાંગના આધારે જ કરવાનું સ્પષ્ટ લખ્યું છે. આજે દીક્ષા-પ્રતિષ્ઠા વગેરેના મુહૂર્તમાં લૌકિક પંચાંગમાં ક્ષયવૃદ્ધિ જે પ્રમાણે આવી હોય તેને માન્ય રાખીને જ એકતિથિ પક્ષ ચાલે છે. જૈન દીક્ષા અને જૈનપ્રતિષ્ઠા હોવા છતાં તિથિને “જૈન” સંસ્કાર આપવાની વાત ઉચ્ચારતા જ નથી. જયારે પર્વ દિવસોની આરાધનાની વાત આવે ત્યારે લૌકિક પંચાંગ મુજબ ન થાય, એમાં તો “જૈન સંસ્કાર આપવા પડે એવી વાત કરીને પર્વતિથિઓની ક્ષયવૃદ્ધિમાં ફેરફાર કરે છે. ‘મુહૂર્તમાં લૌકિક પંચાગ મુજબ ચાલવાનું પણ આરાધનામાં તો આપણા નિયમ લગાડવા પડે ને? આવું મુગ્ધ લોકોને આડા પાટે ચઢાવવા માટે કહી દેનારા વિદ્વાનો ઉપરના પાઠ તરફ ધ્યાન આપે. આ શાસ્ત્રપાઠ તો પ્રતિષ્ઠા - દીક્ષાની જેમ જ તિથિ, ચોમાસી -પર્યુષણા વગેરે પર્વો (પર્વોમાં બધા આરાધ્ય દિવસોનો સમાવેશ થઈ જાય છે.)માં પણ લૌકિક પંચાંગને આધારે વ્યવહાર કરવાનું લખે છે. દીક્ષા-પ્રતિષ્ઠા વગેરેના મુહૂર્તમાં પોતાનો માનેલો ફેરફાર