Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01

Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust

Page 7

પ્રવચન પહેલું
પણ કાળ પડતો ચાલ્યો...મહાભિનિષ્ક્રમણ અને એની સાધનામાં ઠીક ઠીક ઓટ આવતી ચાલી.
એથી સંત મહાત્માઓએ પણ એ મોક્ષપ્રાપક સર્વ સંગ પરિત્યાગના મૂળભૂત આદર્શને નજરમાં રખાવીને અંશતઃ પરિત્યાગના ગૃહસ્થ [શ્રમણોપાસક] જીવન ઉપર વિશેષ ઝોક આપવાનું શરૂ કર્યું.
પણ કાળ હજી પડતો ચાલ્યો... અને...પુનઃ એક પગથિયું નીચે ઊતરીને દેશના–શૈલીએ પલટો ખાધો.
સંસાર સુખમય હોય તો પણ એ અસાર છે” એટલું સ્વીકારવા પણ આગ્રહ રહ્યો. માનવ; છતે સુખે અસુખી..અછતે દુ:ખે દુઃખી
બેશક, આધ્યાત્મિક વિકાસના પંથે ખોડંગાએલા વિવિધ માર્ગદર્શકસ્તંભોને પાર કરતા જવાની સાધના કરનારા કોઈ પણ સાધક માટે સુખમય સંસારની અસારતાના સત્યનો સંપૂર્ણપણે સ્વીકાર એ તો સૌથી પહેલી શરત છે. એના વિના એ પંથે ડગ પણ માંડી શકાય કે કેમ ? એ પ્રશ્ન છે. એના લક્ષ વિનાના નીચેની કક્ષા ગુણ; અને એના પાયા વિનાનું ઉપરની કક્ષાનું જીવન, એકેય મોક્ષ ભાવ પ્રગટ કરી શકતા નથી. પણ કાળ તો હજીય બદતર આવતો ગયો. ભોગસુખો પ્રત્યેની તીવ્ર લાગણી માનવીય અંતરમાં વ્યાપક સ્તરે જન્મતી, વધતી ચાલી. એના પરિણામે માનવ છતે સુખે સુખી ન રહ્યો, છતે પુણ્ય પુણ્યવાન ન રહ્યો, અછતે દુઃખે દુ:ખી થવા લાગ્યો.
સંસ્કારી કુટુંબનો નબીરો પણ શેતાન બનવા લાગ્યો.
ભોગની ભયંકર ભૂખે ઘર ઘરમાં કલેશ-કજીઆ અને કંકાસ વ્યાપવા લાગ્યા. તપ, ત્યાગ અને તિતિક્ષા ત્યાંથી વિદાય પામ્યા. સને પોતાની દુનિયા
નાનકડી આઠ વર્ષની બેબી પણ માથે પોતાની દુનિયા ઊંચકીને ફરે છે. ઘરના દરેક સભ્યને પોતાના જુદા જુદા–સાવ નોખા-અને તદ્દન અનોખા “2 ” છે; ગમ અને અણગમા છે; પ્રત્યેકની રાહ જુદો છે; પ્રત્યેકનો ચાહ પણ જુદો છે. થોડા વર્ષો પૂર્વે પિતાપુત્ર વચ્ચે “જનરેશન ગેપ” જણાતો હતો; આજે બે સગા ભાઈઓ બે જ વર્ષના અંતરવાળા વચ્ચે પણ “જનરેશન ગેપ પેદા થયો છે.
ભોગભૂખની આ ભૂતાવળે માત્વીય જીવનના સુખ અને શાતિને હરામ કર્યા; માનવીય મરણની સમાધિનો છેદ ઉડાડ્યો; પરલોકમાં સદ્ગતિનું ‘રિઝર્વેશન” અશક્ય બનાવી દીધું. મુક્તિનું તો સોણલું ય દુર્લભ કરી દીધું.
જીવનનો પાયો જ ઊથલી પડ્યો. દયા, દાન, પ્રેમ, મૈત્રી, પ્રમોદ, કરુણું,