________________ 1 - શ્રી હેમચંદ્ર સરિ–ચરિત્ર. ( 9 ) ત્યારે શ્રીપાલ કહેવા લાગ્યો કે –“હે ધીમન ! આ તો અંતરમાં ભય લાવીને તે ઉતાવળથી કાવ્ય બનાવેલ છે, તે અભિમાન શા માટે લાવે છે ? અમારૂં એક વચન સાંભળ હે બંધો ! ગ્રામ્ય વણકરની જેમ આ ગેણ–બરદાન સમાન વસ્ત્રો વણતાં તું આત્માને (પિતાને ) અનેક પ્રકારે પરિશ્રમ શા માટે આપે છે ? ભલે લાંબા કાળે પણ માત્ર એકજ સુંદર અને અભિનવ વસ્ત્ર તૈયાર કર કે રાજરમણુઓ જેને ક્ષણ વાર પણ પોતાના કુચસ્થળથી દૂર ન કરે.” એવામાં રાજાએ કહ્યું કે– કઈ દુર્ગમ સમસ્યા પૂછો. " ત્યારે શ્રીપાલ કવિએ એક શિખરિણી–પદ કહ્યું– * " f% નો અતિમ લિં નિરાનિ એનો પાઠ પૂછવામાં આવતાં તરત જ તે કવિનાયક બોલી ઉઠ્યો. લેકના આવા ત્રણ ચરણ કહેતાં તેવા વિદ્વાનને વિલંબ કેવો? " चिरं चित्तोचाने चरसि च मुखाजं पिबासि च ત્તાવીસ વિપવિત્ર ફરે - नृपत्वं मानादि दलयसि च किं कौतुककरः $aaN વં મૃળ મરતમuિt f મિનિ” છે ? એટલે—-હે રાજન ! તું મૃગાક્ષીઓના ચિત્ત રૂપ ઉદ્યાનમાં લાંબા વખતથી સંચરે છે, તેમના મુખ-કમળનું પાન કરે છે, ક્ષણવારમાં તેમના વિષય-વિષની મુદ્રાને હરે છે અને તું તેમના માન-પર્વતને ભેદે છે, તેથી હરિણ, ભ્રમર, મરકતમણિ કે અશનિ (વા) કંઈ પણ આશ્ચર્ય પમાડે તેમ નથી. ' ઉ શબ્દ એક વ્યવહારથી મારી પાસે ગ્રહણ કર. કારણ કે જ્યાં જેની દુઃસ્થતા આવે, ત્યાં તે શું દેવાદાર ન ગણાય ? આવી વિષમાર્થ સમસ્યાઓ કહેવાય કે જે એક પાદ, દ્રિપાદ કે ત્રણ પાદવાળી અને પંડિતને ઉચિત હોય. હે. રાજન ! આ તો શૂન્ય પ્રશ્ન તુલ્ય અને કિં શબ્દોથી ભરેલ છે, તેથી એના જેવી સમસ્યાઓ વિદ્વાનને અવશ્ય નિંદનીય થઈ પડે છે. જેમકે - વત્રોડા પિતામ” (એક પાદ) “સત્વશીf ge1 સફર સપાત” (દ્રિપાદ) નમ ધૂરપૂર ચંદ્ર નિપટના - જગ જીરવંશ (ત્રિપાદ) Tiiniiii P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun-Aaradhak Trust
