Book Title: Pathikvagga Tika
Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
View full book text
________________
२१४
दीघनिकाये पाथिकवग्गटीका
अच्चन्तवूपसमो । पठमेन नयेन अधिट्ठानानि एकदेसतोव गहितानि न निप्पदेसतोति निप्पदेसतोव तानि दस्सेतुं “पठमेन चा "तिआदि वृत्तं । " आदि कत्वाति एतेन झानाभिञ्ञापञ्ञञ्चेव मग्गपञ्ञञ्च सङ्गण्हाति । वचीसच्चं आदि कत्वाति आदि - सद्देन विरति सच्च सङ्गण्हाति । ततियेन आदि-सन किलेसानं वीतिक्कमपरिच्चागं, परियुट्ठानपरिच्चागं, हेट्ठिममग्गेहि अनुसयपरिच्चागञ्च सङ्गण्हाति । “ विक्खम्भिते किले से ि एतेन समापत्तीहि किलेसानं विक्खम्भनवसेन वूपसमं वत्वा आदि - सद्देन हेट्ठिममग्गेहि कातब्बं तेसं समुच्छेदवसेन वूपसमं सङ्गण्हाति । अरहत्तफलपञ्ञ कथिता उक्कट्ठनिद्देसतोव, अञ्ञथा वचीसच्चादीनम्पि गहणं सिया । निब्बानञ्च असम्मोसधम्मताय उत्तमट्ठेन सच्चं, सब्बसंकिलेसपरिच्चागनिमित्तताय चागो, सब्बसङ्घारूपसमभावतो उपसमोति च विसेसतो वत्तब्बतं अरहतीति थेरस्स अधिप्पायो । पकट्ठजाननफलताय पञ्ञा, अनवसेसतो किलेसानञ्चजन्ते च वूपसन्ते च उप्पन्नत्ता चागो, उपसमोति च विसेसतो अग्गफलञाणं वुच्चतीति थेरो आह "सेसेहि अरहत्तफलपञ्ञ कथिता " ति |
Jain Education International
पञ्हब्याकरणादिचतुक्कवण्णना
३१२. काळकन्ति मलीनं, चित्तस्स अपभस्सरभावकरणन्ति अत्थो । तं पत्थ कम्मपथप्पत्तमेव अधिप्पेतन्ति आह “ दसअकुसलकम्मपथकम्म' "न्ति । कण्हाभिजातिहेतुतो वा कण्हं । तेनाह "कण्हविपाक "न्ति । अपायूपत्ति, मनुस्सेसु च दोभग्गियं कण्हविपाको । अयं तस्स तमभावो वुत्तो । निब्बत्तनतोति निब्बत्तापनतो । पण्डरन्ति ओदातं, चित्तस्स पभस्सरभावकरणन्ति अत्थो । सुक्काभिजातिहेतुतो वा सुक्कं । तेनाह "सुक्कविपाक”न्ति । सग्गूपपत्ति, मनुस्सेसु सोभग्गियञ्च सुक्कविपाको । अयं तस्स जोतिभावो वुत्तो । उक्कट्ठनिद्देसेन पन “सग्गे निब्बत्तनतो " ति वृत्तं निब्बत्तापनतोति अत्थो । मिस्सककम्मन्ति कालेन कण्हं, कालेन सुक्कन्ति एवं मिस्सकवसेन कतकम्मं । “सुखदुक्खविपाक "न्ति वत्वा तत्थ सुखदुक्खानं पवत्तिआकारं दस्सेतुं “मिस्सककम्मही' 'तिआदि वृत्तं । कम्मस्स कण्हसुक्कसमञ्ज कण्हसुक्काभिजातिहेतुतायाति अपचयगामिताय तदुभयविद्धंसकस्स कम्मक्खयकरकम्मस्स इध सुक्कपरियायोपि न इच्छितोति आह " उभय... पे०... अयमेत्थ अत्थोति । तत्थ उभयविपाकस्साति यथाधिगतस्स उभयविपाकस्स । सम्पत्तिभवपरियापन्नो हि विपाको इध “सुक्कविपाको ति अधिप्पेतो, न अच्चन्तपरिसुद्धो अरियफलविपाको ।
पुब्बेनिवासो सत्तानं चुतूपपातो च पच्चक्खकरणेन सच्छिकातब्बा; इतरे पाटिलाभेन
( १०.३१२ - ३१२)
214
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338