Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 798

શ્રવણેદ્રિયો ૭૮૧
( શ્રેયસી શ્રવણેન્દ્રિય સ્ત્રી. (સં.) કાન; કર્મેન્દ્રિય
શ્રીનાથજી . (સં.) એક વૈષ્ણવ યાત્રાધામ (૨) વિષ્ણુ શ્રવવું સક્રિ. (સં. શૂ) શ્રવણ કરવું; સાંભળવું શ્રીનિવાસ, શ્રીનિકેતન પં. (સં.) લક્ષ્મીનું ધામ શ્રવિષ્ઠા સ્ત્રી. (સં.) ત્રેવીસમું નક્ષત્ર; ઘનિષ્ઠા [ક્રિયા શ્રીપતિ . (સં.) ધનવાન માણસ (૨) લક્ષ્મીપતિ; વિષ્ણુ શ્રાદ્ધન. (સં.) પિતૃઓની તૃપ્તિ માટે શ્રદ્ધાથી કરાતી તર્પણ- શ્રીપાત છું. સંન્યાસી શ્રાદ્ધ(કર્મ) ન. (ક્રિયા) સ્ત્રી. (સં.) શ્રાદ્ધ કરવું તે () શ્રીપાંચ વિ. નામ પૂર્વે માનવાચક શબ્દ (ધન, ધાન્ય, પશુ, શ્રાદ્ધ સરાવવાની ક્રિયા
પુત્ર અને દીર્ધાયુષ્ય એ પાંચ શોભા). શ્રાદ્ધ(તિથિ) સ્ત્રી. (દિન) ન. (સં.) શ્રાદ્ધનો દિવસ શ્રીફળ ન. નાળિયેર (૨) આંબળું
ઝાડ શ્રાદ્ધપક્ષ છું. (સં.) શરાદિયા; ભાદરવા વદના દિવસો શ્રીફળી સ્ત્રી, નાળિયેરી (૨) આંબળાનું ઝાડ (૩) બીલીનું શ્રાપ છું. (સં. “શાપ'નો અશુદ્ધ ઉચ્ચાર) શાપ; બદદુવા શ્રીભાષ્ય ન. (સં.) બ્રહ્મસૂત્ર પર રામાનુજાચાર્યનું ભાષ્ય શ્રામઘેર . વીસ વર્ષની વયથી નીચેની વયનો બૌદ્ધ ભિક્ષુક શ્રીમત વિ. (સં.) શ્રીમાન [‘મિડમ” (૨) ભાર્યા; પત્ની શ્રામ ન. (સં.) શ્રમણપણે સંન્યાસ
શ્રીમતી વિ., સ્ત્રી. (સં.) “શ્રીમાન'નું સ્ત્રીલિંગ; સુશ્રી; શ્રાવક વિ. (સં.) સાંભળનાર (૨) પૃ. જૈન કે બૌદ્ધ ગૃહસ્થ શ્રીમદ પું. (સં.) ધનનો ગર્વ
[શબદ શ્રાવણ મું. (સં.) વિક્રમ સંવતનો દસમો મહિનો શ્રીમંત વિ. તવંગર (૨) રાજાઓના નામ આગળ મુકાતો શ્રાવણી સ્ત્રી. (સં.) શ્રાવણ મહિનાની પૂનમ (૨) બળેવ શ્રીમંતાઈ સ્ત્રી, શ્રીમતપણું; ઐશ્વર્ય શ્રાવિકા સ્ત્રી. (સં.) શ્રાવક-જૈન કે બૌદ્ધ-સ્ત્રી શ્રીમાન વિ. (સં.) ધનવાન (૨) શોભાવાન (૩) નામની શ્રાવ્ય વિ. (સં.) સાંભળવા યોગ્ય (૨) સાંભળીને આગળ મુકાતો આદરસૂચક શબ્દ; શ્રીયુત માણવાનું નાટક (‘દશ્યથી ઊલટું).
શ્રીમુખ ન. ભવ્ય અને સુંદર મુખ (૨) પૂજ્ય અને પવિત્ર શ્રાંત વિ. (સં.) શ્રમિત; થાકેલું
પુરુષનું મુખ (‘આપ પોતે, સ્વમુખે એમ માનાર્થે શાંતિ સ્ત્રી. (સં.) થાક; શ્રમ
વપરાય છે.)
[આદરસૂચક શબ્દ શ્રી પું. (સં.) લખાણના આરંભમાં વપરાતો મંગળ શબ્દ શ્રીયુત વિ. (સં.) શ્રીમાન; પુરુષના નામ આગળ મુકાતો
(૨) “શ્રીમાન, શ્રીમતી'નો સંક્ષેપ (નામની આગળ શ્રીરંગ કું. (સં.) શેષશાયી વિષ્ણુ, વિષ્ણુ પ્રિભુ લગાડાતો આદર બતાવનારો શબ્દ) (૩) સ્ત્રી, લક્ષ્મી શ્રીરામ પં. (સં.) રામચંદ્ર (૨) વિષ્ણુનો એક અવતાર; (૪) સૌદર્ય શોભા (૫) ચંદ્રની સોળ કળાઓમાંની શ્રીવત્સ !. (સં.) વિષ્ણુની છાતી પરનું ચિહન
શ્રીવર પું. (સં.) લક્ષ્મીના પતિ; વિષ્ણુ તિરમા શ્રીકંઠ પં. (સં.) શિવ; મહાદેવ; શંકર શિબ્દનો ઉચ્ચાર શ્રી સુમતિ પું. (સં.) જૈન અતીત ચોવીસ તીર્થકરોમાંના શ્રીકાર વિ. (સં.) સુંદર; મજેનું; દેખાવડું (૨) પં. “શ્રી” શ્રીહીન વિ. (સં.) શોભા કે તેજ વિનાનું; શોભાણીન શ્રીકાંત પં. (સં.) વિષ્ણુ ભાગવત પ્રિભુ શ્રુત વિ. (સં.) સાંભળેલું (૨) વિદ્વાન; જ્ઞાની (૩) ન. શ્રીકૃષ્ણ . (સં.) વાસુદેવ (૨) વિષ્ણુનો એક અવતાર; વેદવિઘા; શ્રુતિ (૪) જૈનોનાં આગમ શાસ્ત્ર શ્રીખંડ પું, ન. (સં.) ચંદનનું વૃક્ષ (૨) મોર; શિખંડી શ્રુતજ્ઞાન ન. (સં.) શાસનું ઊંડું શ્રવણજ્ઞાન (૩) શિખંડ
શ્રતધર વિ. (સં.) સાંભળવા માત્રથી યાદ કરી લેનાર શ્રીખાતું ન. ચોપડાનું ઘરનું ખાતું
શ્રુતલેખન ન. સાંભળીને લખવું તે; ડિક્ટશન' શ્રીગણેશ પું. (સં.) ગણપતિ; ગણેશ
શ્રુતિ સ્ત્રી. (સં.) સાંભળવું તે (૨) કાન (૩) સાંભળેલી શ્રીગણેશાય નમઃ શ... (મંગળ તરીકે) ગણેશને નમસ્કાર વાત; કિંવદંતી (૪) વેદ (૫) ધ્વનિ; અવાજ (૨) પુ.બ.વ. પ્રારંભ
શ્રુતિકટુ વિ. (સં.) સાંભળવામાં કડવું લાગે તેવું શ્રીગોપાલ S. (કૃષ્ણ) પં. (સં.) શ્રીકૃષ્ણ શ્રુતિમાધુર્ય ન. (સં.) કર્ણમધુરતા શ્રીચક્રન. (સં.) દેવી પૂજામાં વપરાતું દેવીનું એક સાંકેતિક કૃતિવૈષમ્ય ન. (સં.) વિસ્વરતાનાદ વૈષમ્ય લયાત્મક પ્રતીક
સ્વિામી તરેહો અને શબ્દોમાં કર્કશ ધ્વનિઓની ગોઠવણી શ્રીજી પું. (માનાર્થે બ.વ.) પ્રભુ; વિષ્ણુ (૨) સહજાનંદ શ્રેઢી સ્ત્રી. (સં.) ઘટતી કે વધતી સંખ્યા; “પ્રોગ્રેશન (ગ.) શ્રીદત્ત પું. (સં.) જૈનોના અતીત ચોવીસ તીર્થંકરોમાંના શ્રેઢીફલ(ળ) શ્રેઢીનો સરવાળો (ગ)[કક્ષા (૩) દરજ્જો આઠમા
શ્રેણિત-સી) સ્ત્રી. (સં.) પંક્તિ; યર (૨) શાળાનું ધોરણ; શ્રીદામા પું. (સં.) સુદામો; શ્રીકૃષ્ણનો મિત્ર શ્રેણિક છું. (સં.) રાજા બિંબસાર (૨) આગલો દાંત શ્રીધર પું. (સં.) લક્ષ્મીનાથ; વિષ્ણુ (૨) જૈનોના અતીત શ્રેણીબદ્ધ વિ. સં.) હારબંધ આવેલું યિશ; પુણ્ય
ચોવીસ તીર્થંકરોમાંના સાતમા નિગર શ્રેય ન. (સં.) મોક્ષ (૨) આત્મકલ્યાણ; હિત; શુભ (૩) શ્રીનગર ન. (સં.) કાશ્મિરની રાજધાની (૨) કિલ્લાવાળું શ્રેયસી સ્ત્રી, (સં.) એક વનસ્પતિ: હરડે
એક