Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 842

સાલો ૮૨૫
[સાહજિક સાલ સ્ત્રી. (ફા.) વર્ષ (૨) પાકની મોસમ (૩) વર્ષાસન સાવજું ન. (સં. શાવક, પ્રા. સાવય) પંખી (લાડમાં) સાલગરેહ, સાલગીરી સ્ત્રી. (સાલ +ફા. ગિરહ) સાવધવિ. (સં.) નિંદનીય;નિઘ(૨) ગુનેગાર (૩) દોષિત
વરસગાંઠ; જન્મદિવસ; “બર્થ-ડે વિર્ષ; પોર સાવધ,(-ધાન) વિ. (સં.) સાવચેત; હોશિયાર; જાગ્રત સાલગુદસ્ત સ્ત્રી. (ફા. સાલિગુજિતહ) વીતેલું વર્ષ; ગયું સાવધાની,(-નતા) સ્ત્રી. જાગ્રતતા; સાવચેતી સાલપોલિયું વિ. સાલમાંથી ઢીલું પડી ગયેલું (૨) સાલ સાવન છું. (સં.) શ્રાવણમાસ (૨) સૌર વર્ષ બરાબર બેઠાં ન હોય તેવું (૩) ઢીલું
સાવયવ વિ. (સં.) અવયવવાળું (૨) સચેતન સાલભર દિ વિ. આખું વર્ષ; બારે માસ
સાવરણી સ્ત્રી. (સં. સવારણ, પ્રા. સવારણ) પૂંજ સાલમ પં. (અ.) એક જાતની વનસ્પતિનો પૌષ્ટિક કંદ વાળવાનું સાધન; બુહારી સાલમપાકવું. સાલમનાખીને બનાવાતો એકપાક (૨) માર સાવરણો ૫. મોટી સાવરણી; સળીઓનો વાળવાનો ઝૂડો સાલમુબારક ઉદ્, “નવું વર્ષ તમને આબાદ રાખો' એવો સાવર્ય ન. (સં.) ઉચ્ચારણમાં સ્વરો-વ્યંજનોનું મળતાપણું ઉદ્ગાર; નૂતન વર્ષાભિનંદન
(૨) એક જાતિનું હોવાપણું રિંગીન ફાળિયું સાલવણ ન. લાકડાના ખાંચામાં સાલ ભરાવવું તે (૨). સાવલિયું ન. અંગૂછા તરીકે પણ વાપરી શકાય તેવું ; સલવાવું તે (૩) નડતર
સાવલું ન. ચોરીની ઉતરડ ઉપર મુકાતું શકોરા જેવું કૂંડું સાલવવું સક્રિ. સાલ બેસાડવાં (૨) સંડોવવું; ફસાવવું સાવળ ન. ભજનનો એક પ્રકાર[પત્ની (૪) યમુના નદી સાલવાર ક્રિ.વિ. વરસવાર; વર્ષના અનુક્રમે; વર્ષવાર સાવિત્રી સ્ત્રી, સૂર્યનું કિરણ (૨) ગાયત્રી (૩) સત્યવાનની સાલવારી સ્ત્રી. વરસ પ્રમાણે અનુક્રમ (૨) બનાવોની સાવિત્રીવ્રત ન. જેઠ માસના શુકલ પક્ષના છેલ્લા ત્રણ સાલવાર ગોઠવણી
દિવસોમાં સૌભાગ્યની રક્ષા માટે કરાતું સ્ત્રીઓનું એક સાલવી મું. સુતાર; સુથાર
વ્રત; વટસાવિત્રી [ક્રિ.વિ. શંકા સાથે સાલવું સક્રિ. (સં. શલ્યાયતે, પ્રા. સલઇ) શલ્ય પેઠે ખેંચવું; સાશંક વિ. (સં.) શંકાયુક્ત (૨) વહેમી; વહેમીલું (૩)
ખટકવું; ભોંકાવું (૨) દિલમાં દુઃખ થવું (૩) નડવું સાર્થ વિ. (સં.) આશ્ચર્યવાળું; નવાઈ ભરેલું (૨) સાલસ વિ. (અ.) નરમ સ્વભાવનું; સરળ
ક્રિ.વિ. અચંબા સાથે; નવાઈથી સાલસાઈ સ્ત્રી. સાલસપણું
સાક્ષ વિ. (સં.) આંસુવાળું; આંસુમય સાલસી સ્ત્રી, લવાદી; મધ્યસ્થતા સિાલાર) સાગ વિ. (સં.) આઠે અંગ સહિતનું માથું, આંખ, સાલાર વિ. (ફા.) આગેવાન; મુખ્ય (ઉદા. સિપાહ- હાથ, છાતી, પગ, જાંઘ, મન, વાણી) પ્રિણામ સાલાં ન.બ.વ. જુવાર-બાજરીનાં પાંદડાં સિવાયનાં સૂકાં સાષ્ટાંગ પ્રણામ પં.બ.વ. નીચા સૂઈ (આઠે અંગથી) કરેલા
રાાં [(૨) રાજવીને મળતું વર્ષાસન સાસ છું. (સં. શ્વાસ, પ્રા. સાસ) શ્વાસ; દમ (૨) જવ; સાલિયાણું ન. (ફા. સાલાના) વર્ષાસન; વાર્ષિક વેતન પ્રાણ (૩) શિકાર સાલું વિ. સાળું, વાક્યમાં વપરાતાં તેની વિવલામાં કંઈ સાસરવાટ સ્ત્રી. સાસરિયાંના ગામને માર્ગે-રસ્તે
સચોટતા ને મમતા વર્તાય છે. (૨) “માનું પેઠે સાસરવાસ પુંસાસરામાં વસવું તે; સાસરાવાસો નિરર્થક પણ બોલાય છે.
સાસરવાસો પં. સાસરે જતાં દીકરીને અપાતો લૂગડાં, સાલો છું. સાળો; વહુનો ભાઈ
ઘરેણાં વગેરે સામાન (૨) સાસરવાસ સાલો છું. ઘાસની મોટી ગંજી
સાસરવેલ સ્ત્રી. સાસરાના કુટુંબનાં માણસો સાલોત્રી છું. (શાલિહોત્રી ઉપરથી) ઢોરનો દાક્તર સાસરિયાં ન.બ.વ. સાસરાનો કુટુંબ-પરિવારનું સાલોસાલ ક્રિ.વિ. હરસાલ; દર વર્ષે
સાસરિયું ન. સાસરીનું સગું (૨) સાસરું [ઘર સાલ્લો છું. સાડલો; સ્ત્રીઓને પહેરવાનું વરસ
સાસરી સ્ત્રી. (-)ન. (સં. શ્વાશુરક,પ્રા.સાસુરઅ) સસરાનું સાવ કિ.વિ. (સં. સર્વ, પ્રા. સવ્વ) તદન; સંપૂર્ણપણે સાસરો પં. સસરો (૨) વર કે વહુનો બાપ-પિતા સાવકાશ વિ. પોલાણ-અવકાશવાળું (૨) ક્રિ.વિ. અવકાશ સાસુસ્ત્રી. (સં. શ્વચ્છ, પ્રા.સાસુએ, સસ્તુ) વર કેવહુની માતા મળતાં; અનુકૂળતાએ
અિપરમાનું સાસુજાયો છું. સાસુનો પુત્ર; પતિ; ધણી સાવકુ વિ. (સં. સાપત્ન, પ્રા. સાવ%) ઓરમાયું (૨) સાસુજી ન.બ.વ. સાસુબા સાવચેત વિ. સાવધાન; જાગ્રત; સચેત
સાસુડી સ્ત્રી. (તુચ્છકારમાં) સાસુ સાવચેતી સ્ત્રી, સાવધાની (૨) ચેતવણી (૩) સંભારણું સાસોટ કિ.વિ. (‘સાસ' ઉપરથી) શ્વાસભેર; હાંફતેહાંફતે સાવજ છું. (સં. શ્વાપદ, પ્રા. સાવજ્જ) સિંહ સિામાન્ય સારનાસ્ત્રી (સં.)ગાયનાગળામાંલટતીગોદડી,ગૌકાંબળ સાવજન. (સં. શાવક, પ્રા. સાવય) પક્ષીનું બચ્ચું હવે પક્ષી સાહચર્ય ન. (સં.) સાથે જવું કે ફરવું તે; સહચાર સાવશું ન. સિંહનું બચ્યું
સાહજિક વિ. (સં.) સહજ; સ્વાભાવિક; કુદરતી