Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 878

૮ ૬ ૧
હિટવું હગણી સ્ત્રી, હગવાની ખણસ S હગણી સ્ત્રી. મળદ્વાર; ગુદા
[અધવું હ પં. (સં.) ગુજરાતી લિપિનો (શ, ૫, સ, હ) ચાર હગવું અ.ક્રિ. (સં. હદ્યતે; પ્રા. હજજઇ-ગ્ગ) ઝાડે ફરવું ઉષ્માક્ષરોમાને ચોથો
હગામણ ન. હગવું તે (૨) ગૂડ વિષ્ઠા હક છું. હક્ક; દાવો; અધિકાર (૨) દસ્તુરી; લાગે (૩)
હગાર સ્ત્રી, પક્ષીનો મળ; અઘાર; ચરક કર્તવ્ય; ફરજ (૪) સત્ય; ન્યાય (૫) વિ. વાજબી; હચમચ સ્ત્રી. (રવા) હચમચાવવું તે; ખળભળાટ સાચું; સત્ય
હચમચ સ્ત્રી, આનાકાની; હા-ના હિાલી જવું હકડેઠઠ વિ. ખીચોખીચ; ચિકાર; ઠાંસોઠાંસ
હચમચવું અ.ક્રિ. ડગમગવું; પાયામાંથી કે સાંધામાંથી હકદાર વિ. હક ધરાવનારું (૨) વાજબી
હચમચાટ . હચમચાવવું તે હકદારી સ્ત્રી. (ફા.) હકદાર હોવાપણું [હક્કનો દસ્તાવેજ
હચમચાવવું સક્રિ. 'હચમચવું'નું પ્રેરક હકદાવો છું. (અ.ફા.) અધિકાર
હચમચાવું અ.ક્રિ. ‘હચમચવુંનું ભાવે હક(નામ), (૦પત્ર) પું. (સં.) હક દર્શાવતું લખાણ; હચરકો પં. ‘હચરક' થવાના પ્રકારનો આંચકો હકપરસ્ત વિ. (અ.ફા.) સત્યનિષ્ઠ
ચૂકડચૂક વિ. અચોક્કસ; અતિશ્ચિત હકપસંદ વિ. (અ.ફા.) સત્યપ્રિય
હજ સ્ત્રી. (અ. હજ્જ) જાત્રા (મક્કાની) હક(oભાગ, oહિસ્સો) ૫. (ફા.) હકનો ભાગ
હજમ વિ. (અ. હજમ) પચેલું; જેરેલું (૨) ઉચાપત કરેલું હકસાઈ સ્ત્રી. (અ. હક્ક દ્વારા) હકનું લવાજમ: દસ્તૂરી હજરત મું. (અ) માલિક, સ્વામી; શ્રીમાન (૨) હકાર !. “હા' પાડવી તે
(મુસલમાનોમાં) મોટા કે પૂજય માણસને લગાડાતો હકાર ૫. (સં.) “હ ઉચ્ચાર (૨) “હ વર્ણ
માનવાચક શબ્દ; પીર હકારદર્શી વિ. હકાર દર્શાવતું (૨) ‘હા’ બતાવનારું; હજામ પં. (અ. હજજામ) મુસલમાન વાળંદ (૨)
હકારાત્મક સંમતિદર્શક [પાડવી; સંમતિ આપવી (પાછળ જતાં) સર્વસામાન્ય વાળંદ; નાઈ હકારવું સક્રિ. (સં. હક્કારયતિ, પ્રા. હક્કારઈ) હા હજામી ઝી. (તિરસ્કારમાં) હજામની સ્ત્રી હકારાત્મક વિ. સિ.) હકારવાળું; હા કહેવું; 'પોઝિટિવ' હજામત સ્ત્રી. મુંડન; વાળ કાપવા કે બોડવા તે (૨) નકામી હકારાંત વિ. (સં.) અંતે હકારવાળું મૂકવું એ; રુખસદ નિરર્થક મહેનત (૩) કડક ટીકા કરવી; ઊધડું લઈ હકાલપટ્ટી સ્ત્રી. બૂરી રીતે નોકરી, પક્ષ વગેરેમાંથી કાઢી નાંખવું તે હકાલવું સ.કિ. હાંકવું (૨) હાંકી કાઢવું (૩) તગેડવું; હજામપટ્ટી સ્ત્રી, હજામતનું કામ (તિરસ્કારમાં); હજામત તગેડી મૂકવું
હજાર પું. (ફા.) હજારનો આંકડો કે સંખ્યા; “૧૦૦૦’ હકીકત સ્ત્રી. (અ.) ખરો અહેવાલ કે બીના (૨) ખરી
(૨) વિ. હજારની સંખ્યાનું ખબર કે બાતમી (૩) બીના; ખબર (૪) સત્ય
હજારી સ્ત્રી. ગલગોટો; એક ફૂલછોડ હકીકતદોષ છું. હકીકત - બીના કે બાતમીને અંગેનો દોષ હજારીગોટો છું. એક ફૂલછોડ કે તેનું ફૂલ - તેની ભૂલ
હજારેક વિ. લગભગ હજારની સંખ્યાનું હકીકતફેર પં. બીજી કે ફરકવાળી હકીકત હોવી તે હજી દ્વિ વિ. (સ. અદ્યાપિ) અત્યાર લગી (૨) હવે પણ હકીકતી વિ. હકીકતવાળું (૨) વાસ્તવિક
હજીરો પં. (અ.) મિનારાઓવાળો સુંદર રોજો, મકરબો હકીકી વિ. (અ.) પારમાર્થિક ઈશ્વરીય (૨) વાસ્તવિક
(૨) મોટી ઈમારત (૩) મોટી નામનાનું કામ (૩) આધ્યાત્મિક
વિદ (કટાક્ષમાં) (૪) કચરાનો ઢગલો હકીમ પું. (અ) યુનાની વૈદું કરનારો વૈદ્ય; મુસલમાન
હજુ ક્રિવિ. હજી; અત્યારલગી હકીમી સ્ત્રી, હકીમપણું; હકીમનો કામધંધો
હજૂર સ્ત્રી. (અ. હુજૂર) “આપ” અર્થનો દરબારી કે હકીમી વિ. હકીમને લગતું નિો પ્રદેશ (૨) તેવો કાર્યપ્રદેશ
મુસલમાની વિવેકમાં વપરાતો ઉદ્ગાર (૨) હાજરી; હકૂમત સ્ત્રી. (અ. હુકૂમત) સત્તા; અધિકાર (૨) સત્તા નીચે
તહેનાત (૩) ક્રિ.વિ. હાજરીમાં; તહેનાતમાં રૂિમાલ હકૂમતી વિ. હકૂમત સંબંધી
હજૂરિયો છું. તહેનાતમાં રહેનારો સેવક (૨) અંગૂછો; હક્ક છું. (અ.) હક; અધિકાર (૨) હિસ્સો હજૂરી સ્ત્રી. (અ. હઝૂરી) સેવા; તહેનાત (૨) સેવાચાકરી હક્કદાર વિ. અધિકાર-માલિકી ધરાવનારું
હજૂરી મું. જુઓ હજૂરિયો'
(ઉદ્ગાર હક્કનામું ન જુઓ ‘હકનામું
હટ ઉદ્. “દૂર ખસ’ એ અર્થનો (છણકા કે તુચ્છકારનો) હગક સ્ત્રી. ઝાડાઊલટી (૨) કોગળિયું; “કોલેરા હટવાડો પં. બજાર હગણ ન હગવું એ; ઝાડો (૨) તેનો રોગ (૩) વિઠા હટવું અ.કિ, ખસવું
10