Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 883

હલવાન ૮ ૬
હવાલે હલવાન ન. (પુ.) ઘેટાનું બચ્ચું; ગિદરડું (૨) બકરીનું કામધંધો; ઉદ્યોગ
[ઉદ્દગાર ધાવણું બચ્ચું (બાઇબલમાં ઇસુ ખ્રિસ્તના પ્રતીક તરીકે હલ્લો ઉદ્. ટેલિફોન પર વાત કરતાં સામાને નિમંત્રતો આ શબ્દ પ્રયોજાયો છે.)
હલસંધિ સ્ત્રી. (સં.) વ્યંજનની સ્વર અને સ્વરની વ્યંજન હલવાસન ન, ખંભાત બાજુ બનતી માવાની એક મીઠાઈ સાથેની સંધિ હલવું અકિ. (સં. હલ્લતિ, પ્રા. હલ્લઈ) હાલવું; ઝૂલવું હવડ વિ. અવાવરું; અવડ હલવો !. (અ.) દૂધના માવાની એક મીઠાઈ હવડાં, (-૨) ક્રિ.વિ. હમણાં અિત્યારે; હમણાં હલસાણી વિ. ઘુસણિયું; જેમાં તેમાં માથું મારનારું હવણાં ક્રિ.વિ. (સં. અધુનાપિ, પ્રા. અહુલાઈ) હાલમાં; હલહલ સ્ત્રી, “ચાલો ચાલો’ એવો પડકાર
હવન કું. (સં.) હોમ (૨) યજ્ઞ (૩) ન. યજ્ઞમાં આહુતિ હલવલાટ . કોલાહલ
હોમવી તે
લિલુતા હલંત વિ. સં. પાણિની-વ્યાકરણનો વ્યંજન પ્રત્યાહાર હવસ ૫. (અ.) વાસના (૨) કાર
| (૨) કામવાસના (૩) લોભ(‘હ = બધા વ્યંજન + અંત) જેને અંતે વ્યંજન હવસખોર વિ. ૫. (અ.+ફ.) વિષયી; કામુક (પુરુષ) આવ્યો હોય તેવું (શબ્દ).
હવસખોરી સ્ત્રી, (અ.ફા.) કામવાસનાની પ્રબળ વૃત્તિ હલા ઉદ્. (સં.) સખીને બોલાવતાં વપરાતું સંબોધન હવા સ્ત્રી. (અ.) પવન; વાયુ (૨) વાતાવરણ (૩) ભેજ હલાકવિ. (અ.) હેરાન; અથડામણથી કંટાળેલું (૨) કંગાલ (૪) અફવા [(૩) કાલ્પનિક, તરંગી હલાકી(-કત) સ્ત્રી. (અ.) હેરાનગતિ; પરેશાની, આપદા હવાઈ વિ. હવાનું; હવાને લગતું (૨) હવામાં ઊડનારું (૨) તંગી; ખેંચ
હવાઈ સ્ત્રી, હવામાં ઊડે તેવું એક દારૂખાનું [‘પરેશૂટ’ હલામણ સ્ત્રી. અથડામણ; હેરાનગતિ (૨) માથાફોડ; હવાઈછત્રીસ્ત્રી. વિમાનમાંથી નીચે આવવાના કામની છત્રી; પંચાત (૩) હલાવવાનું મહેનતાણું
હવાઈ જહાજ ન. વિમાન; “એરોપ્લેન' [‘એરમેલ” હલામણું ન. અથડામણ
હવાઈડાક સ્ત્રી. (ફા.) વિમાનથી જતી આવતી ટપાલ; હલાયુધ ૫. (સં.) હળધર: (કણભ્રાતા) બલરામ હવાઈદળ ન. વાયુસેના: ‘એરફોર્સ હલાલ વિ. (અ.) (ઇસ્લામી) ધર્મમાં જેની રજા છે એવું; હવાચુસ્ત વિ. હવાની હરફર ન થવા દે તેવું, ‘એર-રાઈટ’ વિહિત; કાયદેસર; વાજબી
હવાટ કું. હવાયાની અસર; ભેજ હલાલખોર પં. બરાબર કામ કરીને બદલો મેળવનાર (૨) હવાડી સ્ત્રી, નાનો હવાડો; અવેડી પિરનો) કુંડ; અવાડો
ખાટકી; કસાઈ (૩) કાયદેસરમરેલા પશુનું માંસ ખાનાર હવાડો છું. (સં. આવાહ) ઢોરને પાણી પીવાનો (કૂવા હલાલી સ્ત્રી, વફાદારી (૨) એકનિષ્ઠા [લગતું હવાણ સ્ત્રી. સોબતની હૂંફ; સવાણ હલાલી વિ. ધર્મના કાયદા પ્રમાણે મારવામાં આવેલ પશુને હવાતિયું ન. વલખું; મિથ્યા પ્રયત્ન; ફાંફાં હલાવવું સક્રિ. “હાલવું'નું પ્રેરક (૨) ઊંચુંનીચું કરી (કોઈ હવાદાર વિ. (અ.+ફા.) હવા આવજા કરે એવી
કામ, વાત, વિચાર વગેરેને) ગતિ કે ચાલ આપવી; મોકળાશવાળું; “વેન્ટિલેટેડ ચળવળ, ખળભળાટ, પ્રવૃત્તિ પ્રેરે એમ કરવું (૨) હવાપાણી ન.બ.વ. (અ.સં.) આબોહવા; વાતાવરણ બીજા નામ સાથે વપરાતાં તે તે વસ્તુ દ્વારા કાંઈ કરવું. હવાફેર પું. તબિયતને માટે હવા-સ્થળ બદલવું તે એવો અર્થ થાય છે (જીભ હલાવવી)
હવાબારી સ્ત્રી. (અ.) ખંડમાં હવાની મુક્ત અવરજવર હલાસન ન, (સં.) એક યોગાસન
માટેની વ્યવસ્થા; “વેન્ટિલેટર' હલાહલ વિ. (સં.) અતિ તીવ્ર (૨) ન. કાળકૂટ વિષ હવાભારમાપક ન. વાયુભારમાપક; “બેરોમીટર હલેતું વિ. દુનિયાદારીથી અણવાકેફ (૨) ધીમું; ધીરું હવામાન ન. હવાના દબાણ વગેરે સ્થિતિનું માપ (૨) હલેલ ન. (ચરો.) લફરું; હલામણ
વાતાવરણ; આબોહવા હલેસવું સક્રિ. હલેસાં મારવાં; હલેસાં મારી ચલાવવું હવામાનશાસ્ત્ર ન. હવામાનનો સર્વાંગીણ અભ્યાસ કરતું હલેસાદાર ૫. (ફા.) (હોડી) હલેસાં મારનાર; નાવિક- વિજ્ઞાન-શાસ્ત્ર; ‘મિટિયોરોલૉજી' ખારવો
હવારો છું. લોટ ચાળવાની ઝીણી ચાળણી હલેસું ન. હોડી ચલાવવાનો ચાટવો [“હલ્લો’ ઉદ્ગાર હવાલ પું. અવસ્થા; હાલત (૨) અહેવાલ હલો ઉદ. (ઇ. એલાઉ) ટેલિફાન દ્વારા વાત કરતાં કરાતો હવાલદાર ૫. (હવાલો + કા. દાર) સિપાઈ કે પોલીસની હલ્લાખોર વિ. (ફા.) હલ્લો કરે એવું; આક્રમક; નાની ટુકડીનો નાયક હુમલાખોર
[(રાસગરબા જેવું) હવાલદારી સ્ત્રી. (ફા.) હવાલદારનું કામ કે પદ હલ્લીશ(–ષક ન. એક પ્રકારનું નૃત્યપ્રધાન ઉપરૂપક હવાલાત સ્ત્રી. કાચી જેલ હલ્લો છું. ધસારો; હુમલો (૨) ધક્કો; નુકસાન (૩) હવાલે કિ.વિ. સુપરત; કબજે