Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 858

૮૪ ૧
[સૂરપેટી સૂતર ન. (સં. સૂત્ર, પ્રા. સુત્ર) રૂ કાંતીને કાઢેલો તાર સૂના અ. (સં.) કસાઈખાનું સૂતરફેણી સ્ત્રી, (દ. પ્રા. ફેલિઆ) સૂતરના તાંતણાના સૂનાની પું. (સં.) મુખ્ય કસાઈ આકારની એક મીઠાઈ
સૂનું છું. (સં.) પુત્ર; દીકરો સૂતરશાળ સ્ત્રી, એક જાતની ડાંગર-ચોખા
સૂનું વિ. સં. શૂન્યક, પ્રા. સુન્નઅ) નિર્જન, ઉજ્જડ વસ્તી સૂતરું વિ. સીધું; સરળ; સહેલું
કે સહવાસ વિનાનું (૨) સંભાળ કે રક્ષણ વિનાનું સૂતળવું સક્રિ. સાંકળવું; ગાંઠવું; જોડવું
સૂનું સટ વિ. સાવ સૂનું
વિાણી સૂતળી સ્ત્રી. (સં. સૂત્ર ઉપરથી) શણની પાતળી દોરી સૂઝત વિ. (સં.) સાચું અને આનંદપ્રદ (૨) ન. તેવી સૂતિકા સ્ત્રી. (સં.) સુવાવડી સ્ત્રી
સૂપ ન. (સં, ઇ.) શૈકું; રાબ (૨) એક પ્રકારનું શાકનું સૂતિકાગૃહ ન. સુવાવડખાનું, પ્રસૂતિગૃહ; મિટર્નિટી હોમ
ત્રિકોણબાગ સૂત્કાર ૫. (સં.) સૂ સૂ' એવો અવાજ
સૂપડી સ્ત્રી, નાનું સૂપડું (૨) હાથપીંજણના છેડે આવતો સૂત્ર ન. (સં.) દોરો; તાંતણો (૨) સૂતર (૩) નિયમ સૂપડું ન. (સં. શૂર્પ, પ્રા. સુપ્પ) અનાજ ઝાટકવાનું સાધન
વ્યવસ્થા (૪) પ્રાચીન શાસ્ત્રકારોએ રચેલાં મૂળ સંક્ષિપ્ત સૂપતી સ્ત્રી, સલાટની હથોડી વાક્ય કે તેનો ગ્રંથ (૫) ધ્યેય તરીકે સ્વીકારેલું ટૂંકું સૂપશાસ્ત્ર ન. રસોઈનું શાસ; પાકશાસ વાક્ય (E) ગણિતનું સિદ્ધાંતના મૂળમાંનું સ્વરૂપ; સૂફી વિ. (ફા. સૂફ = બકરાંના વાળ ઉપરથી) બકરાંના ફોર્મ્યુલા'
વાળનું; ઊનનું વસ્ત્ર) (૨) સૂફીવાદ સંબંધી (૩) સૂત્રકાર પું. (સં.) મૂળ સૂત્ર રચનાર હિંદુ ધર્મગ્રંથ) પવિત્ર; નિર્દોષ સૂત્રગ્રંથ . સૂત્રોના રૂપે લખાયેલ ગ્રંથ (જેમ કે, કેટલાક સૂફી ૫. અંતઃકરણની શુદ્ધિ રાખી માશૂકભાવે ખુદાને સૂત્રતંતુ પું. (સં.) સૂતરનો તાંતણો સિંચાલક સમજી પોતે પુરુષભાવે બંદગી કરનાર સંતકોટિનો તે સૂત્રધાર છું. (સં.) નાટકમાં પ્રધાન નટ (૨) સુતાર (૩) તે પુરુષ (૨) એવા સૂફીઓનો સંપ્રદાય કે મત સૂત્રપાત પં. પ્રારંભ; શરૂઆત મુિકાયેલું; સૂત્રિત સૂફીવાદ પું. ઇસ્લામનો એક સંપ્રદાય કામગીરી સૂત્રબદ્ધ વિ. (સં.) સૂત્રોરૂપે શબ્દબદ્ધ થયેલું; સૂત્રમાં સૂબાગીરી સ્ત્રી, (ફા.) સૂબાનું પદ કે દરજજો કે એની સૂત્રમય વિ. (સં.) સૂત્રોથી ભરેલું; સૂત્રાત્મક સૂબેદાર ૫. (ફા.) સિપાઈઓની નાની ટુકડીનો અમલદાર સૂત્રત્ર ન. (સં.) વણકરનો કાંઠલો; ભૂરી (૨) સૂતર (૨) પ્રાંતનો વડો હાકેમ; સૂબો કાંતવાનું કે વણવાનું યંત્ર
સૂબેદારી સ્ત્રી, સૂબેદારનું પદ; સૂબાગીરી વિકેમ-સૂબેદાર સૂત્રવાક્ય ન. (સં.) ટૂંકું-સૂત્ર જેવું કે સૂત્ર રૂપનું વાક્ય સૂબોપું. () ઇલાકો,જિલ્લોપ્રાંત (૨) ઇલાકાકે પ્રાંતનો સૂત્રાત્મક વિ. (સં.) સૂત્રનું બનેલું; સૂત્રમય
સૂમ, (ડું) વિ. (અ. શૂમ) મૂજી; કંજૂસ; લોભી સૂત્રાર્થ . મૂળ સૂત્રનો સ્પષ્ટ મનાતો અર્થ [ગોઠવેલું સૂમસાન વિ. બુદ્ધિ બહેર મારી ગઈ હોય તેવું (૨) મૂગું સૂત્રિત વિ. (સં.) એક સૂત્રમાં ગોઠવેલું (૨) સૂત્રરૂપે અને ભાન વિનાનું
[કાર; સૂનકાર સૂથણી સ્ત્રી. ચોરણી (૨) લેંઘી
સૂમસામ વિ. અવાજ કે હિલચાલ વિનાનું (૨) ન. શૂન્યસૂથરું વિ. ચોખું, સુઘડ અને સ્વચ્છ
સૂર પું. (સં.) સૂર્ય, સૂરજ સૂથિયા સ્ત્રી, મેમણ વોરા વગેરે પહેરે છે તે સોનેરી પાઘડી સૂર પું. (સં. સ્વર) અવાજ; કંઠ; સ્વર (સંગીત) સૂદ ન. (ફા.) વ્યાજ
સૂરજ પં. (સં. સૂર્ય) સૂર્ય, રવિ સૂદખોર વિ. (ફા.) વ્યાજખોર; વ્યાજખાઉ
સૂરજફૂલ ન. સૂર્યમુખીનું ફૂલ સૂ સ્ત્રી. (સં. શુદ્ધિ, પ્રા. સુદ્ધિ) શુદ્ધિ ભાન (૨) ભાળ; સૂરજમુખું વિ. સૂરજ જેવાં તેજસ્વી મુખવાળું ખબર; માહિતી
સૂરજમુખી ન. સૂરજ સામે મોં રાખતાં ફૂલોવાળો એક છોડસૂધબૂધ સ્ત્રી. (સં. શુદ્ધિ, પ્રા. સુદ્ધિ ઉપરથી સૂધ + સૂર્યમુખી (૨) તેનું ફૂલ
સુબુદ્ધિ) ભાનસાન; ભાન; અક્કલ; હોંશ (૨) બ.વ. સૂરણ ન. (સં.) બટાકાની જેમ શાકમાં કામ આવતો એક
એ નામની ગણપતિની બે પત્નીઓ - શુદ્ધિ અને બુદ્ધિ સૂરત સ્ત્રી. (અ.) ચહેરો; મુખાકૃતિ (૨) ન. એક શહેર સૂધસાન સ્ત્રી. હોશ; ભાન (૨) હોશ અને બુદ્ધિ સૂરત(-તી) સ્ત્રી, સૂરતા; લગની; ધ્યાન; યાદ સૂન વિ. સં. શૂન્ય, પ્રા. સુન્ન) શૂન્ય; મીંડું (૨) સાવ સૂરતમૂરત સ્ત્રી. (અ.) શિકલ; ચહેરો ખાલી હોવું તે
ભિંકાર સૂરદાસ પું. (સં.) પુષ્ટિમાર્ગીય અચ્છાપ વ્રજભાષી સૂનકાર ડું. શૂન્યકાર; તદન નીરવ સ્થિતિ (૨) સોપો (૩) કવિભક્તોમાંનો એક અગ્રણી ભક્તકવિ (૨) કોઈ સૂનકું વિ. સૂનું (૨) ધૂન (૩) વળું
પણ આંધળો માણસ
[‘હારમોનિયમ” સૂનમૂન વિ. શૂનમૂન; શૂઢમૂઢ (૨) ચૂપચાપ થયેલું સૂરપેટી સ્ત્રી. સૂર પૂરવાનું પેટીઆકારનું વાઘ; સ્વરપેટી;
[કંદ