Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 859

સૂરમાધુર્થી ૮૪૨
સુજવું સૂરમાધુર્યન. (સં.) સ્વરની મધુરતા; સ્વરમાધુર્ય; “મેલડી’ સૂર્યોપસ્થાન ન. (સં.) બે હાથ ઊંચા રાખી સંધ્યા વગેરે સૂરા સ્ત્રી. (અ) કુરાનનો અધ્યાય-પ્રકરણ
કાર્યમાં કરાતી સૂર્યની સ્તુતિ; સૂર્યપૂજા સૂરાવલિ(-લી) સ્ત્રી. (સં.) મધૂર સૂરનો ધ્વનિ કે અવાજ સૂર્યોપાસના વિ. (સં.) સૂર્યની આરાધના સૂરિ(-રી) ૫. (સં.) વિદ્વાન; પંડિત; આચાર્ય; કવિ (જૈન સૂલટ વિ. ઊલટું નહિ એવું; સૂલટું
આચાર્યોના નામ પાછળ લગાડવામાં આવે છે.) સૂલટાવું અકિ. સૂલટું થયું કે કરાવું સૂરીશ્વર પુ. જૈન સાધુઓના વડા; મોટા જૈન આચાર્ય સૂલટું (“ઊલટું’ના સાદયે) વિ. ચતું; સવળું (૨) અનુકૂળ સૂરોખાર ૫. (ફા. શ્રહ + સં. ક્ષાર) એક જાતનો ક્ષાર; સૂવર પું, ન. (સં. શૂકર, પ્રા. સૂવર, સૂઅર) ભૂંડડુક્કર; નાઈટર' આિકાશીય ગોળો; સૂરજ વરાહ
પડવું (૨) ઊંઘવું સૂર્ય પું. (સં.) પૃથ્વીને પ્રકાશ, ગરમી વગેરે આપતો સૂવું અ.ક્રિ. (સં. સ્વપતિ, પ્રા. સુઅઇ, સુવઈ) આડા સૂર્યકન્યા સ્ત્રી. (સં.) યમુના નદી (૨) તપતી (પૌરાણિક સૂશી સ્ત્રી, એક જાતનું કાપડ રીતે સૂર્યની એક પુત્રી)
સૂસવવું અ.કિ. સૂસૂ અવાજ થવો સૂર્યકમલ ન. (સં.) (-ળ) કાશ્મીરી એક ફૂલ ઝાડછોડ સૂસૂ કિ.વિ. પવન ફૂંકાવાનો અવાજ થાય એમ સૂર્યકલંક છું. (સં.) સૂર્ય પર દેખાતું કાળું ચિહ્ન સૂળ ન. (સં. શૂલ) શૂળ; શૂળ ભોંકાયા જેવું દર્દ; શૂલ સૂર્યકાંત મું. (સં.) એક કાલ્પનિક મણિ, જેના પર સૂર્યનાં સૂળ સ્ત્રી. શૂળ (કાંટો) [આપવાની એક રીત
કિરણ પડતાં અગ્નિ ઉત્પન્ન થાય છે એમ મનાય છે. સૂળી સ્ત્રી, (સં. શુલિકા, પ્રા. લિઆ) શૂળી; દેહાંતદંડ સૂર્યકાંતિ સ્ત્રી. (સં.) સૂર્યનું તેજ-પ્રભા
ચૂં(મું) (-ખ)ળું ન. ઊંબી ઉપરની સોય જેવો રેસો સૂર્યકૂકર ન. સૂર્યની ઊર્જાનો ઉપયોગ કરીને ખોરાક રાંધવા સૂ()ઘણી સ્ત્રી, છીંકણી; બાજર
માટેનું સાધન; “સોલર કૂકર' (ગ્રહણ થવું તે સૂત-સું)ઘવું સક્રિ. (સં. શંખતિ, શિઘતિ, પ્રા. સુંઘઈ) સૂર્યગ્રહણ ન. (સં.) ચંદ્ર આડે આવવાથી સૂર્યબિંબનું ઢંકાવું- સોવું; વાસ લેવી (૨) નાકના શ્વાસથી અંદર ખેંચવી સૂર્યનમસ્કાર . (સં.) સૂર્યને નમન (૨) (જે સાથે (છીંકણી) કરાતી) એક પ્રકારની કસરત
સૂ-સું)ઘાડવું સક્રિ. “સૂંઘવું નું પ્રેરક સૂર્યનાડી સ્ત્રી. (સં.) પિંગળા નાડી
સૂત-સું)ઘાવું અ.ક્રિ. “સૂંઘવુંનું કર્મણિ સૂર્યનારાયણ પું. (સં.) સૂર્યદેવ
સંત-સુંઠ સ્ત્રી. (સં. શુંઠિ, પ્રા. સુઠિ) સૂકવેલું આદું સૂર્યપુત્ર છું. (સં.) યમરાજ (૨) સૂતપુત્ર કર્ણ સૂત-સું)ઠપાક છું. સૂંઠમાંથી બનાવેલ એક પૌષ્ટિક વાનગી સૂર્યપૂજક વિ. (સં.) સૂર્યની પૂજા-અર્ચના કરનારું સૂ-સું)ડલી સ્ત્રી. નાનો સુંડલો સૂર્યપૂજા સ્ત્રી. (સં.) સૂર્યની પૂજા-ઉપાસના
સૂત-સું)ડલો પુ. ટોપલો સૂર્યબિંબ ન. (સં.) સૂર્યનું બિંબ
સૂડો ૫. સૂંડલો; ટોપલો નિાકવાળો અવયવ સૂર્યમંડલ ન. (સં.) (-ળ) સૂર્યમાળા (૨) સૂર્યનું બિંબ સુંસું)ઢ સ્ત્રી. (સં. શુંડા, પ્રા. સુંડા) હાથીનો લાંબો સૂર્યમંદિર ન. (સં.) સૂર્ય દેવનું મંદિર
સૂત-સું)ઢણ ન. સોંઢવું એ; જવા તૈયાર કરવી તે સૂર્યમાલા સ્ત્રી. (સં.) (-ળા) સૂર્ય અને તેની આસપાસ સું-સું)ઢલ સ્ત્રી. બળદ કે મજૂરોની સામસામી મદદ
કરનારા ગ્રહોનો સમૂહ કેિ તેનું ફૂલ; સૂરજમુખી સૂંઢલિયો મું. સૂંઢલ કરનારો કે રાખનારો સૂર્યમુખી ન. સૂરજ સામે મોં રાખતાં ફૂલોવાળું એક છોઃ સં(મું)ઢાળું વિ. સૂંઢવાળું સૂર્યયંત્ર ન. (સં.) ઉપાસના માટેનું સૂર્યનું યંત્ર (૨) સૂર્યના સૂ-સુંઢિયું વિ. સુંઢવાળું, સૂંઢના આકારનો (કોસ) (૨) " નિરીક્ષણ માટે વપરાતું એક યંત્ર
ન. એક જાતની હલકી જુવાર (૩) ઊંટ કે ઘોડાની પીઠ સૂર્યલોક પું. (સં.) સૂર્યનો લોક [(ચંદ્રવંશ અને સૂર્યવંશ) પર ઘસારો લાગે એ માટે પલાણ નીચે નખાતું કપડું સૂર્યવંશ છું. (સં.) ક્ષત્રિયોના બે પ્રધાન વંશમાંનો એક સૂત-સું)ઘણી સ્ત્રી, નાનું સૂંથણું; લેધી સૂર્યવંશી વિ. સૂર્યવંશમાં જન્મેલું (૨) સૂર્ય ઊગ્યા પછી સૂત-સું)ઘણું ન. પાયજામો; સુરવાળ; લેંઘો
મોડું ઊઠતું શિકાતી શક્તિ; સૌરઊર્જા સ્ત-સું)થિયું ન. (સં. સુસ્થિત, પ્રા. સુત્યિઅ) ચીંથરાં; સૂર્યશક્તિ સ્ત્રી. (સં.) સૂર્યના તાપમાંથી મળતી-મેળવી દોરડી વગેરેની ઘાસની મોટી ઈંઢોણી (૨) ઢંગધડા સૂર્યસંક્રાંતિ સ્ત્રી. (સં.) સૂર્યનું એક રાશિમાંથી બીજીમાં જવું વિનાની કે જૂની પાઘડી કે ટોપી
એિક નૈસર્ગિક ઉપચાર (-સંવેદણ ન. સ્ત્રી. રંગારાની લુગડાં ખારવાળાં કરવાની સૂર્યસ્નાન ન. સૂર્યનો તાપ ખાવો – શરીર પર લેવો તે; કૂંડી જેવી ચોખંડી જગ્યા સૂર્યાસ્ત પું. (સં.) સૂરજનું આથમવું તે; સાંજ સૃજન ન. (સં. સર્જન) સૃષ્ટિ; સર્જન (માત્ર પદ્યમાં) સૂર્યોદય પં. (સ.) સૂર્યનું ઊગવું તે; સવાર
સુજવું સકિ. (સં. સુ) સરજવું; પેદા કરવું