Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 875

સ્વભાનો ૮૫૮
[સ્વરોદય સ્વભાવન. (સં.) સ્વત્વનું ભાન-અસ્મિતા (૨) આત્મજ્ઞાન સ્વયંસ્ફરણા સ્ત્રી. આપમેળે આવેલ વિચાર-ફુરણા સ્વભાવ છું. (સં.) પું. કુદરતથી જ મળેલો ગુણ (૨) સ્વયંસ્ફરિત વિ. પોતાની મેળે સ્ફરેલું [જ થયેલી ફુરણા
પ્રકૃતિ; તાસીર (૩) ટેવ; આદત રિહેલું સ્વયંસ્કૃર્તિ(-ર્તિ) સ્ત્રી સ્વાભાવિક ફુરણ; પોતાની મેળે સ્વભાવગત વિ. (સં.) પ્રકૃતિગત; મનની ખાસિયતમાં સ્વર પું. (સં.) અવાજ; સૂર; ધ્વનિ (૨) જેનો પૂર્ણ ઉચ્ચાર સ્વભાવજ, (અન્ય) વિ. (સં.) સ્વાભાવિક
કોઈની મદદ વિના થઈ શકે તેવો વર્ણ (વ્યા.) (૩) સ્વભાવસિદ્ધ વિ. (સં.) સહજ; કુદરતી
સંગીતના સાત સૂરમાંનો એક (સારી, ગ,મ,૫,ધ, ની) સ્વભાવાનુસાર ક્રિ.વિ. (સં.) સ્વભાવ પ્રમાણે સ્વરકાર ૫. સંગીતના સ્વર યોજનાર-ગાનાર સ્વભાવોક્તિ છું. (સં.) જેમાં કોઈ વસ્તુના સ્વભાવનું સ્વરક્ષા સ્ત્રી. (-ક્ષણ) ન. પોતાનું રક્ષણ; આત્મરક્ષણ યથાવત વર્ણન કર્યું હોય તેવો અલંકાર
સ્વગ્રામ પં. સંગીતનું સ્વરસમક સ્વભાવોચિત વિ. (સં.) સ્વભાવને યોગ્ય; સ્વાભાવિક સ્વરચિત વિ. (સં.) જાતે-પોતે રચેલું સ્વભાષાસ્ત્રી. (સં.) પોતાની ભાષા; માતૃભાષા; “મધર-ટંગ' સ્વરચિહ્ન ન. સ્વરસંશા (૨) ઉચ્ચારણોના સ્વરોનો લેખન સ્વભાષાપ્રેમ પુ. સ્વભાષા માટે પ્રેમ
માટેનો સંકેત; જેમ કે , , , , વગેરે તિ સ્વભાષાભિમાન ન. સ્વભાષા માટેનું અભિમાન સ્વરભંગ કું. અવાજ કે રાગ બેસી જવો કે ફાટી જવો સ્વભાષાસંમાન ન. (સં.) પોતાની માતૃભાષા પ્રત્યેનો સ્વરભાર ૫. ઉચ્ચારણમાં અમુક સ્વર ઉપર દેવાતો ભાર આદર (૨) તે પ્રત્યે ઉચિત મનોભાવ
સ્વરલિપિ સ્ત્રી. સંગીતના રાગ અને તાલ મુજબ સૂર સ્વભૂમિ(-મી) સ્ત્રી, (સં.) જન્મભૂમિ; સ્વદેશ [જિદ નોંધવાની લિપિ; સ્વરાંકન; “નોટેશન' સ્વમતાગ્રહ છું. (સં.) પોતાના મત-અભિપ્રાયનો આગ્રહ- સ્વરલોપ . (સં.) ઉચ્ચારણ કરતાં સ્વરમાંના કોઈ સ્વરનું સ્વમાન ન. (સં.) પોતાનું માન; પોતાની ઇજ્જત ઘસાવું કે નીકળી જવું તે (વ્યા.)
તિ સ્વમાની વિ. (સં.) સ્વમાનવાળું; સ્વાભિમાની સ્વરવાચન ન. (સં.) સ્વરલિપિ વાંચવી તે કે ઉતારવી સ્વયમેય ક્રિ.વિ. (સં.) જાતે જ; આપમેળે જ સ્વરવ્યત્યય .(સં.) સ્વરનો વ્યત્યય-સ્થાન પલટો (વ્યા.) સ્વયં ક્રિ. વિ. સં.) પોતાની મેળે; આપોઆપ (૨) સ્વરશાસ્ત્ર ન. (સં.) ઉચ્ચારણના સ્વરોને લગતી વિદ્યા; સ્વેચ્છાએ ઓટોમેટિક ધ્વનિશાસ; “ફોનેટિક્સ'
[(સંગીત) સ્વયંચાલિત વિ. (સં.) પોતાની મેળે ગતિમાં રહેતું; સ્વરશૂન્ય વિ. (સં.) સ્વરોના ઠેકાણા વિનાનું; બેસૂર સ્વયંજાગૃતિ સ્ત્રી. (સં.) સ્વયં-જાતે જાગ્રત હોવું કે થવું તે સ્વરકૃતિ સ્ત્રી. (સં.) ઉચ્ચારણનો એકમ; અક્ષર; સિલેબલ સ્વયંદર વિ. (સં.) પોતાની મેળે જ અર્પિત થયેલું (૨) સ્વરસતક ન. સંગીતના સાત સ્વરનો સમૂહ
. દત્તક લેનાર માતાપિતાને દત્તક લેવા માટે પોતાની સ્વરાજ(-જ્ય) ન. (સં.) પોતાનું સ્વતંત્ર - પ્રજાસત્તાક મેળે જ અર્પિત થયેલ પુત્ર
રાજય (૨) પોતા ઉપર કાબૂ હોવો તે સ્વયંપર્યાપ્ત વિ. (સં.) સંપૂર્ણ; પૂરતું
સ્વરાંકન ન. (સં.) સ્વરલિપિ; “નૉટેશન' સ્વયંપાક પું. પોતાના માટે જાતે-હાથે રાંધવું તે સ્વરાંત વિ. (સં.) અંતે સ્વરવાળું સ્વયંપાકી વિ. સ્વયંપાક કરી લેનારું; રાંધી લેનારું સ્વરિત વિ. (સં.) સ્વરયુક્ત (૨) સુરીલું (૩) પં. સ્વરના સ્વયંપ્રકાશ વિ. પોતાના તેજથી જ પ્રકાશિત-ઝળહળતું ત્રણ વિભાગમાંનો એક, જેમાં ઉદાત્ત અને અનુદાત્ત સ્વયંપ્રભ પું. (સં.) જૈનોના અનાગત ચોવીસ તીર્થંકરોમાંના બન્નેનાં લક્ષણ હોય છે. ભોજન; “બુફે ચોથા
સ્વરચિભોજન ન. તે ઈચ્છા મુજબ પીરસી કરાતું સ્વયંપ્રેરણા સ્ત્રી, (સં.) કુદરતી-સહજ પ્રેરણા ભિાવિક સ્વરૂપ ન. (સં.) ઘાટ; આકાર (૨) દેખાવ; વર્ણ (૩) સ્વયંપ્રેરિત વિ. (સં.) પોતાની મેળે પ્રેરાયેલું (૨) સ્વા- સુંદરતા (૪) લસણ, સ્વભાવ સ્વયંભૂ વિ. (સં.) પોતાની મેળે જ ઉત્પન્ન થયેલું (૨) સ્વરૂપતઃ કિ.વિ. વસ્તુતઃ; સ્વરૂપની દષ્ટિએ ૫. બ્રહ્મા (૩) ઈશ્વર (૪) દેડકો
સ્વરૂપવતી વિ., સ્ત્રી, સુંદર, રૂપાળી (સ્ત્રી) સ્વયંવર પું. (સં.) કન્યાએ પોતે વર પસંદ કરવો તેવો સ્વરૂપવાદ ૫. આકારવાદ; “ફોર્માલિઝમ'
લગ્ન પ્રકાર (૨) તે માટેનો સમારંભ [સિદ્ધ થયેલું સ્વરૂપવાન વિ. સુંદર; દેખાવડું સ્વયંસિદ્ધ વિ. બીજી સિદ્ધિની જરૂર વિનાનું - આપોઆપ સ્વરૂપસિદ્ધિ સ્ત્રી. (સં.) આત્મસાક્ષાત્કાર ખ્યાલ સ્વયંસુધારક વિ. (સં.) પોતે પોતાને સુધારનાર સ્વરૂપાનુસંધાન ન. (સં.) પોતાના વાસ્તવિક સ્વરૂપનો સ્વયંસેવક છું. પોતાની મેળે સેવા કરવા તૈયાર થયેલો સ્વરોદય પૃ. ડાબા કે જમણા નાકમાંથી નીકળતા શ્વાસ માણસ; “વોલંટિયર'
ઉપરથી શુભ કે અશુભ ફળ જોવાની એક વિદ્યા (૨) સ્વયંસેવિકા સ્ત્રી. સ્ત્રી સ્વયંસેવક
નાકમાંથી વહેતો વાયુ