Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 836

સાચકલાઈ
૮ ૧૯
[ સાણશી-સી) સાચકલાઈ સ્ત્રી. સાચાબોલાપણું; સત્ય; સાચ
ભાંગેલું નહિ એવું; આખું; અખંડ (૨) સર્વ; બધું સાચકલું વિ. સાચું બોલનાર; પ્રામાણિક (૨) નિષ્કપટી સાજીંતાજુંવિ. તાજું અને નીરોગી[(૩)આખેઆખું; અક્ષત સાચદિલ સ્ત્રી, સચ્ચાઈવાળું
સાજું સમત-મું) વિ. તંદુરસ્ત; નીરોગી (૨) સાવ સાદું સાચ(-ચા)દિલી સ્ત્રી. દિલની સચ્ચાઈ
સાટ સ્ત્રી. ચામડાની વાધરી કે દોરી (૨) કરોડનું હાડકું સાચમાચ વિ. (“સાચનો દ્વિર્ભાવ) ખરેખરું હોય તેવું (૨) સાટકોપું. ચામડાની પેટીઓ બાંધી બનાવેલોચાબુકકે કોરડો
ક્રિ.વિ. ખરેખર; સાચેસાચ [(૩) ભલમનસાઈ સાટાકરાર પું, સાટાખત ન. સાટા વિશેનું લખત [વસ્તુ) સાચવટ સ્ત્રી. સચ્ચાઈ (૨) જતન; સંભાળ; સાચવણી સાટાપાટા પુ.બ.વ. ફેરબદલો; વિનિમય (વસ્તુ સામે સાચવણ(Cણી) સ્ત્રી. (“સાચવવું” ઉપરથી) જતન; સંભાળ સાટાં-તેખડાં ન.બ.વ. (સાટું+તેખડું) કન્યાનાં સાટાં ને સાચવણું ન. તાળું જિતન કરવું (૨) તેલ ઊગવું તેખડો કરવાનો વ્યવહાર સાચવવું.ક્રિ. (સં. સત્યાપતિ;પ્રા.સચ્ચાઈ) સંભાળવું; સાટી સ્ત્રી. માણસો જેમાં બેસે છે તે ગાડીનું ખોખું - ચોકઠું સાચાઈ સ્ત્રી. સચ્ચાઈ; સાચાપણું
સાટીઝાંખરાં નબ.વ. કાન ભંભેરવા તે; સાઠીઝાંખરાં સાચાદિલી સ્ત્રી, જુઓ સાચદિલી
સાટીન સ્ત્રી. (ઇં. સેટિન) એક જાતનું રેશમી કાપડ સાચાબોલું વિ. સાચું બોલનારું
સાટુંન. (દ. સટ્ટ) કરાર; બોલી; કબલો (૨) મૂલ ઠેરવવું સાચું વિ. (સં. સત્યક, પ્રા. સચ્ચઇ) ખરું; સત્ય; હોય તે (૩) બહાનાની રકમ (૪) માલને બદલે માલ કે
તેવું (૨) અસલ; બનાવટી નહિ એવું. જેમ કે, સાચું કન્યાને બદલે કન્યા આપવી તે (૫) બદલો; અવેજ
મોતી (૩) સત્ય બોલનારું (૪) એકવચની સાટુખડું ન. (કન્યાનું) સાટું કે તેખડું (ત્રણ જણ વચ્ચે સાચુકલું વિ. તદન સાચું; સાચકલું
કરાયેલું કન્યાનું સાટું) સાચુંખોટું, સાચુંજૂહું વિ. ખરુંખોટું (૨) ન. ભંભેરણી સાટે ના. બદલે; અવેજમાં
[ધોયેલું ઘી સાચે ક્રિ વિ. ખરે; નક્કી (૨) વાજબી રીતે સાટો પું. પરસૂદીની એક મીઠાઈ (ગળ્યા કે મોળા) (૨) સાચેસાચું વિ. ખરેખરું; સાવ સાચું; સાચમાચ સાટોસાટ ક્રિ.વિ. બદલામાં; સાટે સાચો છું. રેશમનો પાકો દોરો (મોતી ગાંઠવાનો) સાઠ વિ. (સં. યષ્ટિ, સઢિ) પચાસ વત્તા દસ (૨) પું. સાજપું. (સં. સજય, પ્રા.સજ્જ) ઉપયોગી સરસામાન (૨) સાઠનો આંકડો કે સંખ્યા; ૬૦'
શણગાર; વસ્ત્રાભૂષણ (૩) ઘોડા પરનાખવાનો સામાન સાઠગાંઠ સ્ત્રી, છૂપો સંબંધ; મેળાવીપણું સાજણ પં. સજ્જન (૨) આહીરો વગેરેમાં એક નામ સાઠમારી સ્ત્રી, જંગલી પ્રાણીઓને ખીજવીને લડાવવાનો સાજણ સ્ત્રી સારા સ્વભાવની સ્ત્રી (૨) આહીરો વગેરેમાં તમાસો (૨) લડાલડી: વઢવાડા સ્ત્રીનું એક નામ
સાઠી સ્ત્રી. (સં. ષષ્ટિકા, પ્રા. સëિઆ) સાઠ વર્ષની વય; સાજન (સં. સજજન), સાજન મહાજન ન. સાનિયા ઘડપણ (૨) સાઠ વર્ષનો ગાળો
પુ.બ. વ. વરઘોડા સાથે રહેલું પ્રતિષ્ઠિત લોકોનું મંડળ સાઠી સ્ત્રી, સાઠ દિવસે પાકતી એક જુવાર કે ડાંગર (૨) સાનિયો વિ. પું. વરઘોડામાં ભાગ લેનાર પ્રત્યેક ગૃહસ્થ એવી બાજરીની એક જાત સાજની સ્ત્રી. સન્નારી (૨) સવારી; સરઘસ; વરઘોડો સાડત્રીશ(-સ) વિ. સં. સપ્તત્રિશતુ, પ્રા. સત્તતીસ) ત્રીસ સાજનું ન. નાતનું પંચ
વત્તા સાત (૨) પં. સાડત્રીસનો આંકડો કે સંખ્યા; સાજવારી સ્ત્રી. સજાવટ કે તેની સામગ્રી
‘૩૭ સાજવું સક્રિ. માંજવું; સાફ કરવું (૨) સજવું; સજ્જ કરવું સાડલો છું. (સં. શાટક, પ્રા. સાડઅ) સાલ્લો; સાડી
(૩) બેસતું આવવું; છાજવું (૪) પરવારવું સાડા, (ડી) વિ. (સં. સાઈ, પ્રા. સઢ) (સંખ્યા પૂર્વે સાજસરંજામ પં. સાધનસામગ્રી
આવતાં) સાધે; ઉપર અડધું. ઉદા. સાડા પાંચ સાજશૃંગાર પં. (હિ.) વસ્ત્રાભૂષણ
સાડા કે સાડી બાર શ.... પરવા; દરકાર સાજિદ વિ. પુ. ઈશ્વરની સામે ઝૂકનાર-માથું નમાવનાર સાડી સ્ત્રી. (સં. શાટિકા, શાટક પ્રા. સાડીઅ, સાડ) સાજિશ સ્ત્રી. મેળજોળ; ગુનાઇત કાર્યમાં ગુપ્ત સહાય; - કીમતી સાલ્લો (૨) સાલ્લો દાવપેચ
સાડીસાતી વિ. સાડા સાત વર્ષની પનોતીનો સમય સાજિંદો પુ. (ફા. સાજિદ8) ગાનાર કે નાચનારની સાડુ(-૯), (oભાઈ) . (સં. ચાલી, પ્રા. સાલી + સં.
સાથેનો સારંગીવાળો કે તબલચી; સાક્ષીદાર બજવૈયો વોઢ, પ્રા. વોટુ) સાળીનો વર-ધણી સાજી,(વખાર) પું. (સં. સર્જિક, પ્રા. સજિઆ + સાણÉન. મોટું કોરું (૨) ભિક્ષાપાત્ર (૩) ધાતુનું ઠીબડું
સંક્ષિાર = ખાર) એક ખાર; સાજીના ફૂલ સાણશી-સી) સ્ત્રી. (સં. સંદશિકા, પ્રા. સસિઆ) પકડ સાજું વિ. (સં. સજય, સજજ, પ્રા. સજ્જઅ) તંદુરસ્ત (૨) જેવું એક સાધન; સાંડસી