Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh

Author(s): Mafatlal A Bhavsar
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 814

[[સમૂહી
સમાહારકંકો
COCO સમાહારદ્ધદ્ર પું. કંદ સમાસનો એક પ્રકાર. ઉદા. “જા- સમુદ્યત વિ. (સં.) તૈયાર થયેલું; સાબદું આવ’, ‘લેવું-મૂકવું
સમુદ્ર પું. (સં.) દરિયો; સાગર સમાહિત વિ. (સં.) (-તા) વિ., સ્ત્રી, સ્વસ્થ, શાંત (૨) સમુદ્રકિનાર પું. દરિયાનો કાંઠો; સમુદ્રતટ; સાગરકાંઠો
એકાગ્ર (૩) મૂકેલું; સ્થાપેલું (૪) સ્થિતપ્રજ્ઞ સમુદ્રના સ્ત્રી. (સં.) સમુદ્રને મળનારી નદી; સરિતા સમાસ્કૃત વિ. (સં.) ભેગું કરેલું (૨) સંક્ષિપ્ત; ટૂંકાવેલું સમુદ્રતળ ન. (સં.) સમુદ્રનું તળિયું સમાંતર વિ. (સં.) સમાન અંતરે આવેલું; સમાન સમુદ્રપર્યટન ન. (સં.) દરિયાઈ સફર અંતરવાળું, પેરેલલ
સમુદ્રી(-)ણ ન., સમુદ્રફેન ન. એક જાતની માછલીનું સમાંતર(૦ચતુર્ભુજ, ચતુષ્કોણ) પું. જેની સામસામી ખૂબ હલકું હાડકું (૨) દરિયાનું ફીણ સમુદ્રનું મંથન
બાજુઓ સરખા માપની અને સમાંતર આવેલ હોય સમુદ્રમંથન ન. દાનવ અને દેવોએ અમૃત માટે કરેલું તેવી આકૃતિ; “પેરેલલોગ્રામ
સમુદ્રયાત્રા સ્ત્રી. (સં.) દરિયાઈપ્રવાસ સમિતિ સ્ત્રી. (સં.) મંડળી; (નાની) સભા; પરિષદ (૨). સમુદ્રયાન ન. (સં.) વહાણ; જહાજ (૨) સમુદ્રયાત્રા
પાંચસમિતિ (ઈર્ષા, ભાષા, એષણા, આદાન, ઉત્સર્ગ) સમુદ્રલતા સ્ત્રી. (સં.) સમુદ્રકાંઠે થતી લતા; વીડ' સમિત્પાણિ વિ. (સં.) હાથમાં સમિધવાળો (બ્રહ્મચારી) સમદ્રવિજ્ઞાન ન. સમુદ્રમાં ઊઠતાં તોફાનો, તેના આંતરસમિધ સ્ત્રી. (સં.) યજ્ઞોપયોગી લાકડાં
પ્રવાહો, તેમાં રહેતા જીવો વગેરેના અભ્યાસ સંબંધી સમિયાણો પં. શમિયાણો; મોટો વિશાળ મંડપાકાર તંબુ વિજ્ઞાન; “ઓશનોગ્રાફી [પામેલું; ચડતી પામેલું સમીકરણ ન. (સં.) સરખું કરવું તે (૨) બેઉ બાજુ કે સમુન્નત વિ. (સં.) સારી પેઠે ઉન્નત, ઊંચું (૨) ઉન્નતિ
પદો સરખાં કરવાની પ્રક્રિયા; ઇક્વેશન' સમુન્નતિ સ્ત્રી. (સં.) ઉન્નતિ, ઉત્કર્ષ; અભ્યદય સમીકૃત વિ. (સં.) સમાન ને સરખું કરેલું વિવેચક સમુલ્લાસ પં. (સં.) ઉલ્લાસ; આનંદ; પ્રસન્નતા સમીક્ષક વિ., S. (સં.) બારીકાઈથી જોનાર; સમાલોચક સમું વિ. સં. સમક, પ્રા. સમઅ) ઠીક; સરખું (૨) દુસ્તર સમીક્ષા સ્ત્રી. (સં.) બારીકાઈથી જોવું કે તપાસવું તે (૨) (૩) વ્યવસ્થિત; બરોબર આલોચના; સમાલોચના
સમું (સં. સમ, અપસમલ, પ્રા. સમ) સમાણું (૨) સમીચીન વિ. (સં.) યથાર્થ (૨) યોગ્ય
ના. સાથોસાથ; સહિત. ઉદા. ધડાકાસયું તે નીચે સમીપ વિ. (સં.) નજીક, નિકટ; પાસે
આવી રહ્યું. સમીપતા સ્ત્રી. નજીકપણું; નૈકટચ
સમુંનમું વિ. સમું સરખુંસુવ્યવસ્થિત સમીપવર્તી વિ. (સં.) નજીકનું; પાસે પડેલું; પાસેનું સમુંસૂતરું વિ. નિર્વિઘ્ન; તદન સરળતાવાળું; સીધું (૨) સમીપે ક્રિ.વિ. (સં.) નજીક, સમીપમાં
| હેમખેમ; સહીસલામત સમીર, (oણ) પું. (સં.) પવન; વાયુઅનિલ સમૂલ (સં.) (-ળ) વિ. મૂળસહિત; મૂળિયા સાથેનું સમી(વસંધ્યા, સાંજ-ઝ)) સ્ત્રી. (સં. સમક, પ્રા.સમઅ સમૂલાગ્ર વિ. (સમૂલ + અગ્ર) મૂળ તથા ટોચ સાથેનું
= સમું. તેના ઉપરથી સમી + સંધ્યા) સંધ્યાકાળ; સમૂહ ૫. (સં.) ટોળું; સમુદાય (૨) જથ્થો; સંગ્રહ સાંજની વેળા
સમૂહકાર્ય ન. આખા સમૂહનું એકત્રિત એક બનીને થતું સમુચિત વિ. (સં.) યોગ્ય; વાજબી; બરોબર; ઉચિત સંગઠિત કાર્ય
સિંઘજીવન સમુચ્ચય પું. (સં.) સંગ્રહ; સમૂહ (૨) એક અર્થાલંકાર સમૂહજીવન ન. (સં.) સમૂહમાં રહીને જીવન જીવવું તે; સમુwવલ વિ. સં.) ખૂબ ઉજવલ; દીપ્તિમાન સમૂહતંત્ર ન. સમવાયતંત્ર સમુત્કર્ષ મું. (સં.) સારો ઉત્કર્ષ; ચડતી
સમૂહપ્રાર્થના સ્ત્રી. સામુદાયિક પ્રાર્થના સમુત્કમ છું. (સં.) વિકાસ; ઉત્ક્રમણ; “ઇવોલ્યુશન સમૂહભોજન ન. (સં.) સૌ સાથે જમવું તે સમુત્કાંતક વિ. (સં.) સમુત્ક્રમણ કરનાર
સમૂહમાધ્યમ ન. (સં.) સંચાર કે વ્યવહાર વિનિમય માટે સમુત્ક્રાંતિ સ્ત્રી. (સં.) ઉત્ક્રાંતિ; વિકાસ; ખિલવણી વપરાતાં સાધન; જેમ કે, રેડિયો, દૂરદર્શન, વર્તમાનસમુત્થાન ન. (સં.) જાગૃતિ (૨) અભ્યદય; ચડતી (૩) પત્ર વગેરે
કિરાવવાં તે ઉદ્યોગ; પ્રવૃત્તિ
સમૂહલગ્ન ન. (સં.) એકસાથે અનેક જોડાંનાં લગ્ન સમુદયપું. (સં.) અભ્યદય; ચડતી (૨) સમુદાય (૩) જથ્થો સમૂહવાચક વિ. સમૂહ બતાવનારું સમુદાય પં. (સં.) ટોળું; જનસમૂહ[(લેખનમાં લેવાતું) સમૂહવા(-વાં)ચન ન. (સં.) સૌએ સાથે વાંચવું તે સમુદ્ધરણ ન. (સં) ઉદ્ધાર થવો તે (૨) ૫. અવતરણ સમૂહશિક્ષણ ન. (સં.) સમૂહને-અનેકને એક સાથે સમુદ્ધાર પં. (સં.) પડતી પામેલાને ચડતી દશામાં શીખવવું તે
લાવવાની ક્રિયા (૨) સમારકામ; પુનરુદ્ધાર સમૂહી છું. (સં.) એક અક્ષરમેળ છંદ (કા.શા.)