________________
(૧૪૧) ગાયનું મરણ થવાથી તે યજ્ઞશાલા અપવિત્ર થઈ છે, માટે હવે ત્યાં યજ્ઞનું કાર્ય કેમ સમાપ્ત થશે? ત્યારે રાજાએ કહ્યું કે, હવે શું કરવું? ત્યારે તે બ્રાહ્મણે કહ્યું કે, હે રાજન ! આ પુલકામેષ્ટિ ” નામને યજ્ઞ તેના અથીઓ માટે જીદગીમાં એકવારજ કરે, એવીરીતનું શાસ્ત્રોમાં કહેલું ઋષિવચન છે. હવે જો આ મરેલી એવી પણ ગાય ફરીને અહીંથી પોતાની મેળેજ જીવતીની પેઠે ઉઠીને ચાલી જાય, તેજ આ યજ્ઞ સંપૂર્ણ થઈ સફલ થાય. તે સાંભળી રાજાએ તે સઘળા પંડિતોને મૂના સરદાર જાણી કહ્યું કે, હે પંડિતો! મરેલા પ્રાણી શું કદાપિ પણ સજીવન થયેલે સાંભળ્યો કે જોયો છે ? ત્યારે તે બ્રાહ્મણોએ કહ્યું કે, હે રાજન! મૃત્યુ પામેલા પ્રાણી કદાપિ પણ જીવતો થાય નહી, એ હકીકત તે અમો પણ જાણીયે છીયે, પરંતુ કેઇ પણ ચમત્કારી પુરૂષ મંતઆદિકના પ્રયોગથી તે મરેલા પ્રાણીને પણ સજીવની પેઠે બનાવીને ઉઠાડે છે, એમ અમોએ શાલામાં સાંભળ્યું છે. તે સાંભળી રાજાએ સભામાં બેઠેલા મંત્રિએ તથા શેઠઆદિકને તેના સંબંધમાં પૂછયું. ત્યારે તેઓએ પણ કહ્યું કે, હે સ્વામી! એવીરીતનું વૃત્તાંત અમોએ પણ શામાં કહેલી કથામાં સાંભળ્યું છે, પરંતુ આજદિન સુધીમાં તેવું વૃત્તાંત અમોએ નજરે જોયું નથી. ત્યારબાદ તે વૃત્તાંતના સંબંધમાં તપાસ કરવામાટે ત્યાં બેઠેલા ઉદયનમંત્રિની પ્રેરણાથી સિદ્ધરાજે શ્રી હેમચંદ્રાચાયજીને રાજસભામાં બોલાવ્યા, ત્યારે તે શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યજી પણ તુરત ત્યાં રાજસભામાં આવ્યા. ત્યારે રાજા આદિક સભાન લેકેએ તેમને વંદન કરી તેમનું સન્માન કર્યું, અને તે આચાર્ય મહારાજ પણ પિતાને ઉચિત એવાં આસન પર બેઠા. પછી રાજાએ તે સઘળે વૃત્તાંત કહીને તે શ્રીહેમચંદ્રાચાર્યજીને પૂછયું કે, હે ભગવન! શું એવે કે મંત્ર તથા યંત્ર આદિકને પ્રયોગ છે? કે જેથી તે મરેલી એવી પણ ગાય જીવતીની પેઠે પોતાની મેળે યજ્ઞશાલામાંથી ઉઠીને બહાર જાય? તે સાંભળી આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે, હે રાજન ! પરના શરીરમાં પ્રવેશ કરવાની વિદ્યામાં કુશલ એ કેઈક ચમત્કારી પુરૂષ તેમ કરવાને સમર્થ થઈ શકે, પરંતુ તે સિવાય બીજો કે પણ તેમ કરવાને સમર્થ થઈ શકે નહી. ત્યારે રાજાએ પૂછયું કે, હે ભગવન! એવીરીતની વિદ્યામાં નિપુણ એ શું કેઈ યોગી કે યતિ કયાં પણ વિદ્યમાન છે? ત્યારે આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે હે
