Book Title: Mahavagga Tika
Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
View full book text
________________
२७२
दीघनिकाये महावग्गटीका
(९.३७३-३७३)
पजहती"ति (पटि० म० ३.३५) वुत्तो। एत्थ च “अनिच्चतो एव अनुपस्सती''ति एव-कारो लुत्तनिद्दिट्ठोति तेन निवत्तितमत्थं दस्सेतुं “नो निच्चतो"ति वुत्तं । न चेत्थ दुक्खतो अनुपस्सनादिनिवत्तनं आसङ्कितब्बं पटियोगीनिवत्तनपरत्ता एव-कारस्स, उपरि देसनारुळहत्ता च तासं । “दुक्खतो अनुपस्सती"तिआदीसुपि एसेव नयो। अयं पन विसेसो - अनिच्चस्स दुक्खत्ता तमेव च कायं दुक्खतो अनुपस्सति, दुक्खस्स अनत्तत्ता अनत्ततो अनुपस्सति । यस्मा पन यं अनिच्चं दुक्खं अनत्ता, न तं अभिनन्दितब्बं, यञ्च न अभिनन्दितब्बं, न तत्थ रजितब्बं, तस्मा वुत्तं "निबिन्दति, नो नन्दति। विरज्जति, नो रज्जती"ति | सो एवं अरज्जन्तो रागं निरोधेति, नो समुदेति समुदयं न करोतीति अत्थो । एवं पटिपन्नो च पटिनिस्सज्जति, नो आदियति। अयहि अनिच्चादिअनुपस्सना तदङ्गवसेन सद्धिं कायं तन्निस्सयखन्धाभिसङ्घारेहि किलेसानं परिच्चजनतो, सङ्घतदोसदस्सनेन तब्बिपरीते निब्बाने तन्निन्नताय पक्खन्दनतो “परिच्चागपटिनिस्सग्गो चेव पक्खन्दनपटिनिस्सग्गो चा''ति वुच्चति, तस्मा ताय समन्नागतो भिक्खु वुत्तनयेन किलेसे परिच्चजति, निब्बाने च पक्खन्दति, तथाभूतो च निब्बत्तनवसेन किलेसे न आदियति, नापि अदोसदस्सितावसेन सङ्घतारम्मणं, तेन वुत्तं “पटिनिस्सज्जति, नो आदिंयतीति | इदानिस्स ताहि अनुपस्सनाहि येसं धम्मानं पहानं होति, तं दस्सेतुं “अनिच्चतो अनुपस्सन्तो निच्चसञ्ज पजहती"तिआदि वुत्तं । तत्थ निच्चसञ्जन्ति “सङ्खारा निच्चा"ति एवं पवत्तं विपरीतसझं। दिट्ठिचित्तविपल्लासप्पहानमुखेनेव सभाविपल्लासप्पहानन्ति साग्गहणं, सासीसेन वा तेसम्पि गहणं दट्ठब्बं । नन्दिन्ति सप्पीतिकतण्हं। सेसं वुत्तनयमेव ।
"विहरती"ति इमिना कायानुपस्सनासमङ्गिनो इरियापथविहारो वुत्तोति आह "इरियती"ति, इरियापथं पवत्तेतीति अत्थो। आरम्मणकरणवसेन अभिब्यापनतो "तीसु भवेसू"ति वुत्तं, उप्पज्जनवसेन पन किलेसा परित्तभूमका एवाति । यदिपि किलेसानं पहानं आतापनन्ति तं सम्मादिट्ठिआदीनम्पि अत्थेव, आतप्प-सद्दो विय पन आतापसद्दो वीरियेयेव निरुळ्होति वुत्तं “वीरियस्सेतं नाम"न्ति । अथ वा पटिपक्खप्पहाने सम्पयुत्तधम्मानं अब्भुस्सहनवसेन पवत्तमानस्स वीरियस्स सातिसयं तदातापनन्ति वीरियमेव तथा वुच्चति, न अञ्चे धम्मा। आतापीति चायमीकारो पसंसाय, अतिसयस्स वा दीपकोति आतापीगहणेन सम्मप्पधानसमङ्गितं दस्सेति । सम्मा, समन्ततो, सामञ्च पजानन्तो सम्पजानो, असम्मिस्सतो ववत्थाने अञधम्मानुपस्सिताभावेन सम्मा अविपरीतं, सब्बाकारपजाननेन समन्ततो, उपरूपरि विसेसावहभावेन पवत्तिया सामं पजानन्तोति
272
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410