Mahavagga Tika

Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri

Page 312

(९.३८०-३८०)
वेदनानुपस्सनावण्णना
२८७
संवच्छरमत्तातिक्कन्तानि एव । खज्जमानतादिवसेन दुतियसिवथिकपब्बादीनं ववत्थापितत्ता वुत्तं "खज्जमानतादीनं वसेन योजना कातब्बा"ति ।
नवसिवथिकपब्बवण्णना निहिता ।
इमानेव वेति अवधारणेन अप्पनाकम्मट्ठानं तत्थ नियमेति अञपब्बेसु तदभावतो । यतो हि एव-कारो, ततो अञ्जत्थ नियमेति, तेन पब्बद्वयस्स विपस्सनाकम्मट्ठानतापि अप्पटिसिद्धा दट्ठब्बा अनिच्चतादिदस्सनतो। सङ्खारेसु आदीनवविभावनानि सिवथिकपब्बानीति आह "सिवथिकानं आदीनवानुपस्सनावसेन वुत्तत्ता"ति | इरियापथपब्बादीनं अप्पनावहता पाकटा एवाति "सेसानि द्वादसपी"ति वुत्तं । यं पनेत्थ अत्थतो अविभत्तं । तं सुविनेय्यमेव ।
कायानुपस्सनावण्णना निट्ठिता ।
वेदनानुपस्सनावण्णना
३८०. सुखं वेदनन्ति एत्थ सुखयतीति सुखा। सम्पयुत्तधम्मे, कायञ्च लद्धस्सादे करोतीति अत्थो । सुट्ट वा खादति, खनति वा कायिकं, चेतसिकञ्चाबाधन्ति सुखा। “सुकरं ओकासदानं एतिस्साति सुखा"ति अपरे । वेदयति आरम्मणरसं अनुभवतीति वेदना। वेदयमानोति अनुभवमानो। “काम"न्तिआदीसु यं वत्तब्द, तं इरियापथपब्बे वुत्तनयमेव । सम्पजानस्स वेदियनं सम्पजानवेदियनं ।
वत्थुआरम्मणाति रूपादिआरम्मणा। रूपादिआरम्मणज्हेत्थ वेदनाय पवत्तिहानताय "वत्थू''ति अधिप्पेतं । अस्साति भवेय्य । धम्मविनिमुत्तस्स कत्तु अभावतो धम्मस्सेव कत्तुभावं दस्सेन्तो “वेदनाव वेदयती"ति आह । “वोहारमत्तं होती"ति एतेन “सुखं वेदनं वेदयमानो सुखं वेदनं वेदयामी"ति इदं वोहारमत्तन्ति दस्सेति ।।
नित्थुनन्तोति बलवतो वेदनावेगस्स निरोधने आदीनवं दिस्वा तस्स अवसरदानवसेन
287