Book Title: Mahavagga Tika
Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
View full book text
________________
(९.३७८-३७८)
धातुमनसिकारपब्बवण्णना
२८५
सेसइरियापथसमङ्गिताय बोधको, इध पन यथा तथा रूपकायस्स पवत्तिआकारबोधको अधिप्पेतोति आह "चतुत्रं इरियापथानं येन केनचि आकारेन ठितत्ता यथा ठित"न्ति । तत्थ आकारेनाति ठानादिना रूपकायस्स पवत्तिआकारेन । ठानादयो हि इरियापथसङ्घाताय किरियाय पथो पवत्तिमग्गोति “इरियापथो''ति वुच्चन्तीति वुत्तो वायमत्थो । यथाठितन्ति यथापवत्तं, यथावुत्तं ठानमेवेत्थ पणिधानन्ति अधिप्पेतन्ति आह "यथा ठितत्ता च यथापणिहित"न्ति । “ठित"न्ति वा कायस्स ठानसङ्घातइरियापथसमायोगपरिदीपनं, "पणिहित"न्ति तदइरियापथसमायोगपरिदीपनं । “ठित"न्ति वा कायसङ्घातानं रूपधम्मानं तस्मिं तस्मिं खणे सकिच्चवसेन अवट्ठानपरिदीपनं, पणिहितन्ति पच्चयवसेन तेहि तेहि पच्चयेहि पकारतो निहितं पणिहितन्ति एवम्पेत्थ अत्थो वेदितब्बो। पच्चवेक्खतीति पति पति अवेक्खति, आणचक्खुना विनिब्भुज्जित्वा विसुं विसु पस्सति ।
इदानि वुत्तमेवत्थं भावत्थविभावनवसेन दस्सेतुं “यथा गोघातकस्सा"तिआदि वुत्तं । तत्थ पोसेन्तस्साति मंसूपचयपरिब्रूहनाय कुण्डकभत्तकप्पासट्ठिआदीहि संवड्वेन्तस्स । वधितं मतन्ति हिंसितं हुत्वा मतं । मतन्ति च मतमत्तं । तेनेवाह "तावदेवा"ति । गावीति सञ्जा न अन्तरधायतीति यानि अङ्गपच्चङ्गानि यथासन्निविट्ठानि उपादाय गावीसमञा मतमत्तायपि गाविया तेसं तंसन्निवेसस्स अविनठुत्ता। विलीयन्ति भिज्जन्ति विभुज्जन्तीति बीला, भागा व-कारस्स ब-कारं, इकारस्स च ईकारं कत्वा । बीलसोति बीलं बीलं कत्वा । विभजित्वाति अट्ठिसङ्घाततो मंसं विवेचेत्वा, ततो वा विवेचितं मंसं भागसो कत्वा। तेनेवाह "मंससञा पवत्तती"ति। पब्बजितस्सापि अपरिग्गहितकम्मट्ठानस्स। घनविनिब्भोगन्ति सन्ततिसमूहकिच्चघनानं विनिब्भुज्जनं विवेचनं । धातुसो पच्चवेक्खतोति घनविनिब्भोगकरणेन धातुं धातुं पथवीआदिधातुं विसुं विसुं कत्वा पच्चवेक्खन्तस्स । सत्तसज्ञाति अत्तानुदिट्ठिवसेन पवत्ता सत्तसञाति वदन्ति, वोहारवसेन पवत्तसत्तसञ्जायपि तदा अन्तरधानं युत्तमेव याथावतो घनविनिब्भोगस्स सम्पादनतो। एवन्हि सति यथावुत्तओपम्मत्थेन उपमेय्यत्थो अञदत्थु संसन्दति समेति । तेनेवाह "धातुवसेनेव चित्तं सन्तिद्वती"ति। दक्खोति छेको तंतंसमझाय कुसलो “यथाजाते सूनस्मिं नमुट्ठखुरविसाणादिवन्ते अट्टिमंसादिअवयवसमुदाये अविभत्ते गावीसमञा, न विभत्ते । विभत्ते पन अट्ठिमंसादिअवयवसमञा"ति जाननतो। चतुमहापथो विय चतुइरियापथोति गाविया ठितचतुमहापथो विय कायस्स पवत्तिमग्गभूतो चतुब्बिधो इरियापथो यस्मा विसुद्धिमग्गे (विसुद्धि० १.३०५) वित्थारिता, तस्मा तत्थ, तंसंवण्णनायञ्च (विसुद्धि० टी० १.३०६) वुत्तनयेन वेदितब्बो। सेसं वुत्तनयमेव ।
धातुमनसिकारपब्बवण्णना निहिता ।
285
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410