Page Text
________________
(९.३७८-३७८)
धातुमनसिकारपब्बवण्णना
२८५
सेसइरियापथसमङ्गिताय बोधको, इध पन यथा तथा रूपकायस्स पवत्तिआकारबोधको अधिप्पेतोति आह "चतुत्रं इरियापथानं येन केनचि आकारेन ठितत्ता यथा ठित"न्ति । तत्थ आकारेनाति ठानादिना रूपकायस्स पवत्तिआकारेन । ठानादयो हि इरियापथसङ्घाताय किरियाय पथो पवत्तिमग्गोति “इरियापथो''ति वुच्चन्तीति वुत्तो वायमत्थो । यथाठितन्ति यथापवत्तं, यथावुत्तं ठानमेवेत्थ पणिधानन्ति अधिप्पेतन्ति आह "यथा ठितत्ता च यथापणिहित"न्ति । “ठित"न्ति वा कायस्स ठानसङ्घातइरियापथसमायोगपरिदीपनं, "पणिहित"न्ति तदइरियापथसमायोगपरिदीपनं । “ठित"न्ति वा कायसङ्घातानं रूपधम्मानं तस्मिं तस्मिं खणे सकिच्चवसेन अवट्ठानपरिदीपनं, पणिहितन्ति पच्चयवसेन तेहि तेहि पच्चयेहि पकारतो निहितं पणिहितन्ति एवम्पेत्थ अत्थो वेदितब्बो। पच्चवेक्खतीति पति पति अवेक्खति, आणचक्खुना विनिब्भुज्जित्वा विसुं विसु पस्सति ।
इदानि वुत्तमेवत्थं भावत्थविभावनवसेन दस्सेतुं “यथा गोघातकस्सा"तिआदि वुत्तं । तत्थ पोसेन्तस्साति मंसूपचयपरिब्रूहनाय कुण्डकभत्तकप्पासट्ठिआदीहि संवड्वेन्तस्स । वधितं मतन्ति हिंसितं हुत्वा मतं । मतन्ति च मतमत्तं । तेनेवाह "तावदेवा"ति । गावीति सञ्जा न अन्तरधायतीति यानि अङ्गपच्चङ्गानि यथासन्निविट्ठानि उपादाय गावीसमञा मतमत्तायपि गाविया तेसं तंसन्निवेसस्स अविनठुत्ता। विलीयन्ति भिज्जन्ति विभुज्जन्तीति बीला, भागा व-कारस्स ब-कारं, इकारस्स च ईकारं कत्वा । बीलसोति बीलं बीलं कत्वा । विभजित्वाति अट्ठिसङ्घाततो मंसं विवेचेत्वा, ततो वा विवेचितं मंसं भागसो कत्वा। तेनेवाह "मंससञा पवत्तती"ति। पब्बजितस्सापि अपरिग्गहितकम्मट्ठानस्स। घनविनिब्भोगन्ति सन्ततिसमूहकिच्चघनानं विनिब्भुज्जनं विवेचनं । धातुसो पच्चवेक्खतोति घनविनिब्भोगकरणेन धातुं धातुं पथवीआदिधातुं विसुं विसुं कत्वा पच्चवेक्खन्तस्स । सत्तसज्ञाति अत्तानुदिट्ठिवसेन पवत्ता सत्तसञाति वदन्ति, वोहारवसेन पवत्तसत्तसञ्जायपि तदा अन्तरधानं युत्तमेव याथावतो घनविनिब्भोगस्स सम्पादनतो। एवन्हि सति यथावुत्तओपम्मत्थेन उपमेय्यत्थो अञदत्थु संसन्दति समेति । तेनेवाह "धातुवसेनेव चित्तं सन्तिद्वती"ति। दक्खोति छेको तंतंसमझाय कुसलो “यथाजाते सूनस्मिं नमुट्ठखुरविसाणादिवन्ते अट्टिमंसादिअवयवसमुदाये अविभत्ते गावीसमञा, न विभत्ते । विभत्ते पन अट्ठिमंसादिअवयवसमञा"ति जाननतो। चतुमहापथो विय चतुइरियापथोति गाविया ठितचतुमहापथो विय कायस्स पवत्तिमग्गभूतो चतुब्बिधो इरियापथो यस्मा विसुद्धिमग्गे (विसुद्धि० १.३०५) वित्थारिता, तस्मा तत्थ, तंसंवण्णनायञ्च (विसुद्धि० टी० १.३०६) वुत्तनयेन वेदितब्बो। सेसं वुत्तनयमेव ।
धातुमनसिकारपब्बवण्णना निहिता ।
285
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009983 |
| Book Title | Mahavagga Tika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 410 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 15 MB |