Book Title: Mahavagga Tika
Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
View full book text
________________
(९.३८९-३८९)
दुक्खसच्चनिद्देसवण्णना
३११
अपरिनिप्फन्नो येसु खन्धेसु इच्छितब्बो, ते तेनेव सद्धिं दस्सेतुं “सविकारान"न्तिआदि वुत्तं । सविकारानन्ति उप्पादसङ्खातेन विकारेन सविकारानं । जातिआदीनि हि तीणि लक्खणानि धम्मानं विकारविसेसाति । "उपसग्गमण्डितवेवचन"न्ति इमिना केवलं उपसग्गेन पदवड्डनं कतन्ति दस्सेति । अनुपविट्ठाकारेनाति अण्डकोसं, वत्थिकोसञ्च ओगाहनाकारेन । निब्बत्तिसङ्घातेनाति आयतनानं पारिपूरिसंसिद्धिसङ्खातेन ।
अथ वा जननं जातीति अपरिपुण्णायतनं जातिमाह । सञ्जातीति सम्पुण्णायतनं । सम्पुण्णा हि जाति सञ्जाति । ओक्कमनटेन ओक्कन्तीति अण्डजजलाबुजवसेन जाति । ते हि अण्डकोसं, वत्थिकोसञ्च ओक्कमन्ता पविसन्ता विय पटिसन्धिं गण्हन्ति । अभिनिब्बत्तनटेन अभिनिब्बत्तीति संसेदजओपपातिकवसेन । ते हि पाकटा एव हुत्वा निब्बत्तन्ति । अभिब्यत्ता निब्बत्ति अभिनिब्बत्ति। “जननं जाती''तिआदि आयतनवसेन, योनिवसेन च द्वीहि द्वीहि पदेहि सब्बसत्ते परियादियित्वा जातिं दस्सेतुं वुत्तं । “तेसं तेसं सत्तानं...पे०... अभिनिब्बत्ती''ति सत्तवसेन वुत्तत्ता सम्मुतिकथा। पातुभावोति एत्थ इति-सद्दो आदिअत्थो, पकारत्थो वा, तेन “आयतनानं पटिलाभो''ति इमस्स पदस्स सङ्गहो दट्ठब्बो । अयम्पि हि परमत्थकथाति । एकवोकारभवादीसूति एकचतुपञ्चवोकारभवेसु । तस्मिं खन्धानं पातुभावे सति । आयतनानं पटिलाभोति एकचतुवोकारभवेसु द्विन्नं द्विन्नं आयतनानं वसेन, सेसेसु रूपधातुयं पटिसन्धिक्खणे उप्पज्जमानानं पञ्चन्नं, कामधातुयं विकलाविकलिन्द्रियानं वसेन सत्तन्नं, नवन्नं, दसन्नं, पुनदसन्नं, एकादसन्नञ्च आयतनानं वसेन सङ्गहो दट्टब्बो। पातुभवन्तानेव, न कुतोचि आगतानि । पटिलद्धानि नाम होन्ति सत्तसन्तानस्स तस्स संविज्जमानत्ता । आयतनानं पटिलाभोति वा आयतनानं अत्तलाभो वेदितब्बो।
___३८९. सभावनिद्देसोति सरूपनिद्देसो। सरूपग्हेतं जिण्णताय, यदिदं “जरा"ति, “वयोहानीति वा । जीरणमेव जीरणता, जीरन्तस्स वा आकारो ता-सद्देन वुत्तोति आह “आकारभावनिद्देसो"ति | खण्डितदन्ता खण्डिता नाम उत्तरपदलोपेन । यस्स विकारस्स वसेन सत्तो “खण्डितो"ति वुच्चति, तं खण्डिच्चं। तथा पलितानि अस्स सन्तीति “पलितो"ति वुच्चति, तं पालिच्चं। वलित्तचताय वा वलि तचो अस्साति वलित्तचो।
फलूपचारेनाति फलवोहारेन ।
311
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410