________________
ભાગ્યમાં છે. એવું સૌભાગ્ય મેળવતા તો મારે હજી કેટલાય ભવો કરવા પડશે !
મુનિઓના વિહાર માધ્યમથી કલિંગમાં યોજાનારી એ “શ્રમણ પરિષદ”ની શાસન પ્રભાવક વિગતો વિના પ્રચારે ઠેર-ઠેર ફેલાઈ ગઈ. એથી શાસન ખાતર કંઈક કરી છૂટવાની શક્તિ-ભક્તિ ધરાવનારાઓનું એક વગદાર જૂથ પણ ધીમે-ધીમે તાષાલીમાં એકઠું થવા માંડ્યું. એમાં શ્રમણીઓની જેમ શ્રમણોપાસકો અને શ્રમણોપાસિકાઓનો ય સમાવેશ થતો હતો. આ બધાના યોગે સ્થાવર તીર્થધામ ગણાતો કુમારિગિરનો એ પહાડ જંગમ તીર્થધામ પણ બની ગયો, અને એ શુભ ઘડી-પળ પણ આવા લાગી કે, જેની પ્રતીક્ષા ચિર-સમયથી કરાઈ રહી હતી.
એ ગુફાઓમાં એક દહાડો શ્રમણપરિષદની પહેલી બેઠક મળી, એનાં દર્શને મહારાજા ખારવેલ ગદ્ગદ્ બની ઉઠ્યા. એમની આંખના આંગણે હર્ષ અને આનંદના સૂચક આંસુઓ તોરણ રચી રહ્યા. ઓહ ! કેવું અને કેટલું બધું ભવ્ય એ દૃશ્ય હતું ? ચતુર્વિધ સંઘનો દુર્લભાતિદુર્લભ એક મોંઘો-મેળો કુમારિગિર પર રચાયો હતો. જેમાં “જિનકલ્પ”ની તુલના કરનારા મુનિઓ હતા, સ્થવિરકલ્પી સાધુઓનો મોટો સમુદાય પણ એમાં સામેલ હતો. અનેક શ્રમણીઓ અને શ્રાવક-શ્રાવિકાઓની ઉપસ્થિતિ પણ એ મેળાની નોંધપાત્ર વિશેષતા હતી.
મહાન મેળાનું પૂરેપૂરું શ્રેયઃ તો જોકે મહારાજા-ખારવેલને ફાળે જ જતું હતું. છતાં ભાવવિભોર બનીને એઓ વિચારી રહ્યા હતા કે, કેવો મહાન આ ચતુર્વિધ સંઘ છે ! જેણે એક અદના આ આદમીની આરઝુ સાંભળીને પોતાની ઉત્તમતાને ઉદ્દગાન કરવાની તક આપી અને મને ઉપકૃત કર્યો. આ ઉપકારમાંથી તો હું કયે ભવે મુક્ત બની શકીશ ? આ શ્રમણો તો શ્રુત સેવાનું મહાન કર્તવ્ય અદા કરીને મેઘમાળાની જેમ ઠેર-ઠેર ધર્મ-વર્ષા કરવા પુનઃ મુક્તમને વિચરવા માંડશે. એથી આમાં નિમિત્ત માત્ર બનવા બદલ એ પુણ્યનો શતાંશ પણ જો મને મળવા પામશે, તો હું મારી જાતને બડભાગી માનીશ !
૧૧૨
NNR
~~ મહારાજા ખારવેલ
